Kwalifikacja: TWO.09 - Obsługa siłowni statkowych, urządzeń pomocniczych i mechanizmów pokładowych
Zawód: Technik żeglugi śródlądowej
Na rysunku strzałką wskazano
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Bęben, który wskazano na rysunku, jest kluczowym elementem wielu urządzeń pokładowych na statkach, takich jak windy kotwiczne i wciągarki cumownicze. Moim zdaniem umiejętność rozróżniania poszczególnych części tych urządzeń to absolutna podstawa w pracy na morzu lub w stoczni. Bęben to właśnie ta część, wokół której nawija się lina albo łańcuch. Jego charakterystyczny kształt – cylindryczny, czasem z delikatnym przewężeniem – pozwala na płynne prowadzenie liny bez jej przecierania i zakleszczania. W praktyce często spotyka się różne warianty bębnów – pełne, szczelinowe, a nawet specjalne z rowkami prowadzącymi. Z mojego doświadczenia wynika, że prawidłowa obsługa bębna ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo operacji cumowniczych czy kotwicznych, bo od stanu bębna i sposobu prowadzenia liny zależy, czy nie dojdzie do zakleszczenia albo zerwania. Standardy branżowe, takie jak wytyczne klasyfikatorów (np. DNV, Lloyd’s), podkreślają konieczność regularnej kontroli stanu powierzchni bębna oraz prawidłowego nawijania lin. Warto też pamiętać, że bęben, w przeciwieństwie do np. przekładni, nie odpowiada za przenoszenie napędu, tylko za bezpośredni kontakt z liną. To taki detal, na który często nie zwraca się uwagi, a według mnie jest najważniejszy w zrozumieniu działania całego urządzenia.
Wskazany na rysunku element bardzo często bywa mylony z innymi częściami mechanizmów pokładowych, zwłaszcza przez osoby rozpoczynające naukę w tej tematyce. Zacznijmy od wciągarki cumowniczej – to określenie dotyczy całego urządzenia, które służy do obsługi lin cumowniczych, a nie pojedynczego elementu. Typowym błędem jest utożsamianie całości maszyny z jej pojedynczymi komponentami, a w praktyce trzeba umieć rozróżniać takie szczegóły, bo to bardzo przydaje się np. przy zamawianiu części zamiennych czy prowadzeniu przeglądów technicznych. Przekładnia natomiast to zupełnie inna część – jest ukryta wewnątrz obudowy i jej zadaniem jest przeniesienie napędu z silnika na bęben, zmieniając moment obrotowy oraz prędkość obrotową. Niestety, przez to, że przekładnie bywają niewidoczne gołym okiem, łatwo je przeoczyć, a potem pojawiają się nieporozumienia co do tego, co właściwie oglądamy na zdjęciu. Winda kotwiczna z kolei to kompletny zespół służący do obsługi łańcucha kotwicznego – składa się z wielu elementów, takich jak bęben, przekładnia, silnik czy tzw. kabestan (specjalny bęben z rowkami na łańcuch). Typowym błędem jest mylenie funkcji: sama winda kotwiczna to całe urządzenie, a nie pojedynczy bęben. W praktyce na statkach rozróżnianie tych elementów ma bardzo duże znaczenie podczas obsługi i konserwacji – pomyłki mogą prowadzić do niewłaściwego użycia sprzętu, a nawet do niebezpiecznych sytuacji na pokładzie, kiedy np. ktoś próbuje obsługiwać urządzenie niezgodnie z przeznaczeniem konkretnego elementu. Moim zdaniem najlepszym sposobem na uniknięcie takich błędów jest praktyka oraz dokładne studiowanie schematów technicznych, na których nazwy i funkcje poszczególnych części są jasno zaznaczone. Zwracanie uwagi na takie detale ułatwia później pracę zarówno w porcie, jak i na morzu.