Kwalifikacja: TWO.09 - Obsługa siłowni statkowych, urządzeń pomocniczych i mechanizmów pokładowych
Zawód: Technik żeglugi śródlądowej
Prądnicę tachometryczną stosuje się do pomiaru
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Prądnicę tachometryczną faktycznie stosuje się do pomiaru prędkości obrotowej i to jest taki dosyć klasyczny temat w technice. Zasada działania tej prądnicy polega na tym, że zamienia ona ruch obrotowy na proporcjonalną do prędkości wartość napięcia elektrycznego. Im szybciej wiruje wałek, tym wyższe napięcie uzyskujemy na wyjściu. Takie rozwiązanie jest chętnie wykorzystywane w nowoczesnych układach automatyki, na przykład w napędach regulowanych, gdzie trzeba precyzyjnie kontrolować i mierzyć obroty silników. Przyjęło się nawet, że dobrej klasy prądnice tachometryczne są podstawowym elementem sprzężenia zwrotnego w serwonapędach czy robotach przemysłowych. Z mojego doświadczenia wynika, że takie czujniki są o wiele bardziej odporne na zakłócenia elektromagnetyczne niż np. proste czujniki impulsowe. Warto też wspomnieć, że zgodnie z normami (na przykład PN-EN 60034-9), pomiary prędkości obrotowej muszą być wykonywane urządzeniami o odpowiedniej dokładności, a prądnice tachometryczne właśnie to zapewniają. Moim zdaniem każdy, kto zajmuje się automatyką czy elektrotechniką, powinien odróżniać zastosowanie prądnic tachometrycznych od innych przyrządów, bo to absolutna podstawa praktyki branżowej. Przykład z życia – w suwnicach czy windach takie prądnice pomagają utrzymać jednostajny ruch i zapobiegać przegrzaniu silników. Warto rozumieć ten temat, bo często spotykasz się z takim sprzętem w rzeczywistych instalacjach.
Wielu osobom zdarza się mylić funkcje różnych przyrządów pomiarowych, szczególnie kiedy spotykają się z urządzeniami elektroenergetycznymi czy automatyki przemysłowej. Prądnica tachometryczna działa na bardzo konkretnej zasadzie: jej główną rolą jest przekształcanie ruchu obrotowego wału w sygnał elektryczny proporcjonalny do prędkości tego ruchu. Nie służy ona do pomiaru natężenia pola magnetycznego – do tego wykorzystuje się raczej magnetometry, czujniki Halla czy specjalizowane sondy (na przykład do badań laboratoryjnych). Jeżeli chodzi o sprawdzanie stanu izolacji, to zupełnie inna bajka – w tej sytuacji stosuje się mierniki rezystancji izolacji, potocznie zwane megomierzami. Tam nie występuje żaden element obrotowy, wszystko opiera się na pomiarze prądu upływu przy wysokim napięciu. Z kolei mierzenie temperatury to domena termometrów, termopar czy czujników PT100 – prądnica tachometryczna nie jest do tego przystosowana i nie spełnia żadnych wymagań norm branżowych w tej dziedzinie. Wydaje mi się, że takie pomyłki wynikają z mylenia ogólnego pojęcia „prądnica” z innymi specjalistycznymi urządzeniami pomiarowymi. W automatyce przemysłowej bardzo ważne jest, żeby dobierać odpowiednie czujniki do konkretnych wielkości fizycznych. Prądnica tachometryczna jest niezastąpiona tam, gdzie trzeba wykryć i kontrolować prędkość obrotową, na przykład w napędach precyzyjnych czy liniach produkcyjnych. Stosowanie jej do innych pomiarów mija się z celem i jest niezgodne z praktyką oraz wymaganiami technicznymi. Praktyka pokazuje, że dobrze znać podstawowe zastosowania poszczególnych urządzeń, bo to chroni przed błędami podczas projektowania i serwisowania instalacji.