Kwalifikacja: TWO.09 - Obsługa siłowni statkowych, urządzeń pomocniczych i mechanizmów pokładowych
Zawód: Technik żeglugi śródlądowej
W celu utrzymania stałej temperatury oleju smarowego na jego odpływie z silnika stosuje się
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Zawór termostatyczny to naprawdę bardzo ważny element w układzie smarowania silnika – w szczególności wtedy, gdy zależy nam na utrzymaniu optymalnej temperatury oleju smarowego przy odpływie z silnika. W praktyce termostat działa trochę jak „strażnik” – otwiera lub zamyka przepływ oleju przez chłodnicę w zależności od jego temperatury. Dzięki temu olej nie jest ani za zimny, ani za gorący, co jest kluczowe dla ochrony samego silnika. Jeśli olej jest zbyt zimny, to nie smaruje dobrze, a jak za gorący, to traci swoje właściwości smarne i może przyspieszyć zużycie elementów. Moim zdaniem, niektórzy bagatelizują rolę zaworu termostatycznego, a przecież to on pomaga zachować stabilność pracy silnika w różnych warunkach (np. zimny start czy ciężka praca w upał). Wiele instrukcji obsługi, szczególnie w silnikach przemysłowych czy marynarskich, podkreśla konieczność regularnej kontroli działania tego zaworu. To też typowy punkt przeglądowy podczas serwisów. Co ciekawe, termostat nie tylko chroni silnik – przyczynia się także do oszczędności paliwa i wydłuża żywotność samego oleju, bo nie jest on narażony na niepotrzebne przegrzewanie.
Podgrzewacz oleju, choć stosowany w niektórych układach (szczególnie w zimnych klimatach), ma zupełnie inne zadanie – służy głównie do rozgrzania oleju przed uruchomieniem silnika, żeby ten szybciej osiągnął odpowiednią lepkość i mógł efektywnie smarować. Jednak już podczas pracy silnika nie steruje on temperaturą oleju na odpływie – nie ma wpływu na bieżącą stabilizację temperatury oleju przy pracy pod obciążeniem czy w różnych warunkach otoczenia. Wirówka oleju z kolei kojarzy się często z oczyszczaniem oleju z zanieczyszczeń mechanicznych – to urządzenie separujące, które wykorzystuje siłę odśrodkową do wytrącania cząstek stałych. Nie ingeruje ona w temperaturę oleju, a jej rola jest typowo filtracyjno-uzdatniająca. Pompa transportowa instalacji uzupełniania oleju również nie ma żadnego wpływu na temperaturę roboczą – jej zadaniem jest przemieszczanie oleju (np. z beczki do zbiornika głównego) i ewentualnie uzupełnianie strat. Często zdarza się, że niektórzy utożsamiają te urządzenia z „zarządzaniem” pracą oleju w całym systemie, ale to błąd wynikający raczej z uproszczeń myślowych. W rzeczywistości, tylko zawór termostatyczny operuje realnie na przepływie oleju w zależności od jego temperatury, kierując go do chłodnicy lub prosto do układu. Tak zalecają zarówno instrukcje producentów, jak i normy eksploatacyjne – np. w literaturze branżowej spotyka się nawet rysunki poglądowe całych układów z wyraźnym zaznaczeniem lokalizacji tego zaworu. Bez termostatu trudno mówić o pełnej kontroli termicznej oleju, dlatego stosowanie innych rozwiązań zamiast niego nie zapewnia skutecznej ochrony ani samego silnika, ani oleju.