Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik analityk
  • Kwalifikacja: CHM.04 - Wykonywanie badań analitycznych
  • Data rozpoczęcia: 10 lipca 2025 19:58
  • Data zakończenia: 10 lipca 2025 20:03

Egzamin zdany!

Wynik: 35/40 punktów (87,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Błąd kwasowy oraz błąd sodowy wprowadzają ograniczenia w użyciu elektrody

A. chlorosrebrowej
B. szklanej
C. sodowej
D. kalomelowej
Elektrody szklane są powszechnie stosowane w pomiarach pH, jednak ich wykorzystanie napotyka istotne ograniczenia związane z błędem kwasowym i sodowym. Błąd kwasowy odnosi się do wpływu stężenia jonów wodorowych na pomiar, co może zafałszować wyniki w przypadku, gdy pH roztworu jest znacznie różne od wartości, dla której elektroda została skalibrowana. Z kolei błąd sodowy jest związany z reakcją elektrody na obecność jonów sodowych, co może prowadzić do niewłaściwego odczytu, szczególnie w roztworach o wysokim stężeniu Na+. Przykładem zastosowania elektrody szklanej jest pomiar pH w laboratoriach analitycznych oraz w przemyśle spożywczym, gdzie precyzyjne wartości pH są kluczowe dla jakości produktu. Zgodnie z normami ISO, ważne jest regularne sprawdzanie i kalibrowanie elektrod szklanych, aby zminimalizować te błędy i zapewnić wiarygodność wyników.

Pytanie 2

Wskaźnik zanieczyszczenia wody bakterią jelitową - miano coli równe 10 - oznacza, że

A. w 1 cm3 wody znajduje się 10 bakterii z rodzaju Escherichia coli
B. w 10 dm3 wody znajduje się co najmniej 1 bakteria Escherichia coli
C. w 10 cm3 wody znajduje się co najmniej 1 bakteria Escherichia coli
D. w 1 dm3 wody występuje 10 bakterii z rodzaju Escherichia coli
Odpowiedź wskazująca, że w objętości 10 cm3 wody znajduje się przynajmniej 1 bakteria Escherichia coli, jest prawidłowa, ponieważ miano coli o wartości 10 oznacza, że w 1 dm3 (1000 cm3) wody znajduje się 10 bakterii tego rodzaju. W takim razie, aby obliczyć liczbę bakterii w mniejszej objętości, można zastosować proporcję. Zgodnie z zasadą proporcji, w 1 cm3 wody znajdowałyby się 0,01 bakterii E. coli, a w 10 cm3 – już 0,1 bakterii. Jednak interpretacja miana coli wskazuje, że w tej objętości mogą znajdować się bakterie, a ich stężenie nie osiąga zero. W praktyce, testy jakości wody, szczególnie w kontekście monitorowania wód pitnych oraz kąpielisk, opierają się na miano coli jako wskaźniku zanieczyszczenia. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz krajowymi normami, obecność nawet jednego mikroorganizmu chorobotwórczego w wodzie pitnej może wskazywać na jej zanieczyszczenie, co podkreśla znaczenie tego wskaźnika w praktycznym monitorowaniu jakości wody.

Pytanie 3

Jak nazywa się metoda, która pozwala na analizę składu aminokwasów w próbkach, korzystająca z różnicy w zachowaniu poszczególnych cząsteczek w dwufazowym układzie, w którym jedna faza jest stacjonarna, a druga mobilna, przy czym faza stacjonarna ma mniejszą polarność niż faza mobilna?

A. Chromatografia w odwróconym układzie faz.
B. Elektrochromatografia.
C. Elektroforeza kapilarna.
D. Chromatografia cienkowarstwowa.
Chromatografia w odwróconym układzie faz to technika analityczna, która umożliwia skuteczną separację i analizę składników mieszanin, takich jak aminokwasy. W tej technice faza stacjonarna, która jest mniej polarna, jest umieszczona w kolumnie chromatograficznej, podczas gdy faza ruchoma jest bardziej polarna. Dzięki temu, różnice w polarności cząsteczek prowadzą do różnego zachowania się podczas przechodzenia przez kolumnę. Aminokwasy o różnej polarności będą oddzielane w oparciu o ich interakcje z obiema fazami. Praktyczne zastosowanie tej metody znajduje się w analizie złożonych próbek biologicznych, takich jak białka czy peptydy, co jest kluczowe w biotechnologii oraz badaniach klinicznych. Standardy, takie jak ISO 17025, podkreślają znaczenie precyzyjnych i wiarygodnych metod analitycznych, co czyni chromatografię w odwróconym układzie faz istotnym narzędziem w laboratoriach analitycznych.

Pytanie 4

Iloczyn rozpuszczalności trudno rozpuszczalnego związku Ca3(PO4)2 wyrażony jest równaniem:

A.KSO = [Ca2+] · [PO43-]
B.KSO = [Ca3+]2 · [PO42-]3
C.KSO = [Ca2+]3 · [PO43-]2
D.KSO = 3[Ca2+] · 2[PO43-]
A. C.
B. D.
C. B.
D. A.
Wybrałeś odpowiedź "C", co jest super, bo rzeczywiście to jest poprawne! Kiedy mówimy o iloczynie rozpuszczalności (Ksp) dla Ca3(PO4)2, trzeba pamiętać, że to zależy od stężeń jonów wapnia i fosforanowych. Liczymy to tak, że stężenie jonów Ca²⁺ podnosimy do potęgi trzeciej, a stężenie jonów PO4³⁻ do potęgi drugiej. To wszystko opiera się na zasadzie Le Chateliera i równowagach chemicznych. W praktyce, znajomość Ksp jest mega ważna, szczególnie w oczyszczaniu wód, bo musimy wiedzieć, w jakich warunkach dany związek może się wytrącać. Używa się Ksp też w laboratoriach, żeby określić stężenia substancji w roztworach, co jest niezbędne w badaniach środowiskowych czy w przemyśle chemicznym. Dobrze by było też umieć interpretować wartości Ksp w kontekście środowiska, bo to pozwala przewidywać jak różne substancje będą się zachowywać w ekosystemach.

Pytanie 5

Do czego służy aparat Soxhleta w kontekście ekstrakcji składnika?

A. łatwego do ekstrakcji z fazy ciekłej
B. trudnego do wyizolowania z fazy stałej
C. trudnego do ekstrakcji z fazy ciekłej
D. łatwego do ekstrahowania z fazy gazowej
Wybór odpowiedzi dotyczącej łatwo ekstrahowalnego składnika z fazy ciekłej lub gazowej jest nieprawidłowy, ponieważ metody ekstrakcji takie jak Soxhleta są zaprojektowane z myślą o składnikach, które są trudne do wydobycia z matrycy stałej, a nie tych łatwo ekstrahowalnych. Ekstrakcja łatwo ekstrahowalnych substancji z fazy ciekłej zazwyczaj nie wymaga zastosowania skomplikowanych aparatów, a często można ją przeprowadzić za pomocą prostszych metod, takich jak ekstrakcja maceracyjna czy też metoda Soxhleta w przypadku, gdy substancja jest łatwo rozpuszczalna w używanym rozpuszczalniku. Podobnie, ekstrakcja z fazy gazowej wymaga innych podejść, jak na przykład techniki adsorpcji lub destylacji, a nie wykorzystania aparatu Soxhleta, który jest zoptymalizowany do pracy z materiałami stałymi. Istnieje wiele błędnych przekonań dotyczących zastosowań różnych metod analitycznych. Niektórzy mogą mylnie sądzić, że narzędzie to nadaje się do każdego rodzaju ekstrakcji, co jest dalekie od prawdy. Właściwe zrozumienie, jakie substancje wymagają jakiej metody ekstrakcji, jest kluczowe w pracy laboratoryjnej. Dlatego ważne jest, aby przed podjęciem decyzji o użyciu konkretnego aparatu lub metody, przeanalizować charakterystykę badanych substancji oraz ich interakcje z rozpuszczalnikami, co pozwoli uniknąć nieefektywnych lub wręcz błędnych procedur.

Pytanie 6

Podstawowe kryteria oceny jakości nafty to:

A. gęstość, lepkość, zawartość siarki
B. gęstość, zawartość azotu, zawartość chlorków
C. prężność par, zawartość wody, liczba jodowa
D. zawartość pierwiastków śladowych, liczba estrowa, lepkość
Wybór innych parametrów oceny jakości ropy naftowej może prowadzić do nieporozumień w zrozumieniu rzeczywistej jakości surowca. Prężność par, choć istotna w kontekście procesu przetwarzania, nie jest podstawowym kryterium oceny ropy. Prężność par odnosi się do ciśnienia, jakie wywiera para nad cieczą, co ma zastosowanie w kontekście frakcjonowania, ale nie bezpośrednio w ocenie jakości surowca. Zawartość wody jest ważna, jednak również nie stanowi podstawowego kryterium, a raczej jest wskazówką dotyczącą potencjalnych zanieczyszczeń. Liczba jodowa, która wskazuje na zdolność do wchłaniania jodu przez substancje organiczne, jest bardziej związana z badaniem tłuszczów niż z oceną jakości ropy naftowej. Z kolei zawartość pierwiastków śladowych, liczba estrowa i inne wymienione w odpowiedziach parametry, choć mogą być ważne w specyficznych kontekstach, nie są kluczowe w podstawowej ocenie jakości ropy. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do takich niepoprawnych wniosków, często obejmują mylenie ogólnych właściwości materiałów z kryteriami jakości. Ropa naftowa to materiał złożony, a do jej oceny należy podejść holistycznie, uwzględniając parametry, które mają bezpośredni wpływ na jej użytkowanie i przetwarzanie w przemyśle naftowym.

Pytanie 7

Podłoże wykorzystywane do uzyskiwania hodowli o dużej liczbie drobnoustrojów danego szczepu nazywa się

A. różniące
B. namnażające
C. selektywne
D. selektywnie-różniące
Podłoże namnażające jest kluczowym elementem w mikrobiologii, służącym do hodowli drobnoustrojów, które wymagają optymalnych warunków do wzrostu. Jego celem jest zapewnienie składników odżywczych, takich jak węglowodany, białka, witaminy i sole mineralne, które wspierają rozwój mikroorganizmów. Przykładem może być podłoże bulionowe, które jest powszechnie stosowane do hodowli bakterii, umożliwiając ich szybkie namnażanie. W praktyce mikrobiologicznej, podłoża namnażające są niezbędne w laboratoriach diagnostycznych, gdzie hoduje się bakterie w celu identyfikacji patogenów. Dobór odpowiedniego podłoża jest kluczowy, ponieważ różne szczepy drobnoustrojów mogą mieć różne wymagania odżywcze. Stosowanie standardów takich jak ISO lub CLSI w kontekście hodowli mikroorganizmów zapewnia, że wyniki są wiarygodne i reprodukowalne. W ten sposób podłoża namnażające odgrywają fundamentalną rolę w badaniach mikrobiologicznych.

Pytanie 8

Dla czterech różnych próbek gleb lekkich o odczynie kwaśnym oznaczono zawartość metali w mg/kg suchej masy. Wyniki zestawiono w tabeli:

Graniczne zawartości metali śladowych w powierzchniowej warstwie gleb bardzo lekkich
niezależnie od pH i lekkich kwaśnych odpowiadające różnym stopniom jej zanieczyszczenia

Stopień
zanieczyszczenia gleb
Zawartość metali w mg/kg suchej masy
PbCdZnCuNi
0
zawartość naturalna
300,3501510
1
zawartość podwyższona
7011003030
2
słabe zanieczyszczenie
10023005050
3
średnie zanieczyszczenie
5003700150100
4
silne zanieczyszczenie
250053000300400
5
bardzo silne zanieczyszczenie
>2500>5>3000>300>400
MetalPróbka 1.Próbka 2.Próbka 3.Próbka 4.
Pb180,015,025,029,0
Cd1,60,30,20,6
Zn40,055,548,037,0
Cu328,025,08,056,0
Ni135,08,08,019,0
Która próbka odpowiada glebie o stopniu zanieczyszczenia 0?
A. Próbka 1.
B. Próbka 3.
C. Próbka 4.
D. Próbka 2.
Próbka 3 jest prawidłową odpowiedzią, ponieważ spełnia wszystkie kryteria zanieczyszczenia 0, które są określone normami dotyczącymi jakości gleby. Aby przyporządkować próbkę do konkretnego stopnia zanieczyszczenia, istotne jest, aby zawartość metali ciężkich, takich jak ołów (Pb), kadm (Cd), cynk (Zn), miedź (Cu) i nikiel (Ni), nie przekraczała wartości granicznych ustalonych przez odpowiednie normy środowiskowe. Próbka 3 charakteryzuje się niskimi wartościami wszystkich tych metali, co wskazuje na jej czystość i brak szkodliwego wpływu na środowisko. W praktyce, przy klasyfikacji gleby na podstawie zanieczyszczeń, takie analizy są kluczowe, aby podejmować właściwe decyzje dotyczące użytkowania terenów, rekultywacji oraz ochrony środowiska. Właściwe wyznaczanie poziomów zanieczyszczeń jest niezbędne dla zachowania zdrowia ekosystemu oraz dla bezpieczeństwa ludzi. Próbki gleb należy badać zgodnie z ustalonymi metodami analitycznymi, aby zapewnić rzetelność wyników i zgodność z normami, co wpływa na jakość podejmowanych decyzji w zarządzaniu środowiskiem.

Pytanie 9

Ilościowa analiza polegająca na dodawaniu równoważnej ilości roztworu odczynnika miareczkującego oraz precyzyjnym pomiarze jego objętości to analiza

A. elektrograwimetryczna
B. instrumentalna
C. objętościowa
D. wagowa
Analiza objętościowa, która polega na dodawaniu równoważnej ilości roztworu odczynnika miareczkującego oraz dokładnym pomiarze jego objętości, jest jedną z kluczowych metod analizy chemicznej. Działa na zasadzie reakcji chemicznej pomiędzy analitem a miareczkującym odczynnikiem, co pozwala na określenie stężenia substancji w badanym roztworze. Przykładem zastosowania analizy objętościowej jest miareczkowanie kwasów oraz zasad, gdzie zmierzenie objętości zużytego roztworu miareczkującego umożliwia obliczenie stężenia analizowanej substancji. W praktyce laboratoryjnej, techniki takie jak miareczkowanie kwasów solnych w wodnych roztworach zasadowych są powszechnie stosowane. Analiza objętościowa jest zgodna z normami ISO oraz ASTM, które określają procedury i standardy dotyczące miareczkowania, zapewniając dokładność i powtarzalność wyników. Właściwe przeprowadzenie miareczkowania wymaga precyzyjnych narzędzi, jak biurety, a także umiejętności analitycznych, co wpływa na wiarygodność wyników.

Pytanie 10

Podczas ilościowego oznaczania zawartości chlorków w próbce wody zachodzą przemiany przedstawione równaniami reakcji: Wskaż typ reakcji, do którego należą.

Ag+ + Cl- → AgCl
2 Ag+ + CrO42- → Ag2CrO4
A. Strącanie osadów.
B. Redoks.
C. Zobojętnianie.
D. Kompleksowanie.
Odpowiedź "Strącanie osadów" jest poprawna, ponieważ opisane reakcje rzeczywiście dotyczą procesu, w którym z roztworu wytrącane są nierozpuszczalne osady. W pierwszej reakcji jony srebra (Ag+) łączą się z jonami chlorkowymi (Cl-) w celu utworzenia chlorku srebra (AgCl), który jest dobrze znanym przykładem osadu. Tego rodzaju reakcje są istotne w chemii analitycznej, zwłaszcza podczas ilościowego oznaczania jonów, ponieważ pozwalają na precyzyjne określenie stężenia substancji w próbce. Przykładowo, w analizach środowiskowych pomiar zawartości chlorków w wodzie pitnej jest kluczowy dla oceny jej jakości. Standardowe procedury laboratoryjne w takiej analizie często bazują na reakcji strącania, co umożliwia uzyskanie wiarygodnych wyników z wykorzystaniem metod takich jak titracja z użyciem odpowiednich wskaźników. Dodatkowo, zrozumienie mechanizmu strącania osadów jest kluczowe w procesach oczyszczania wody oraz w przemysłowych zastosowaniach chemicznych.

Pytanie 11

Określenie miedzi w postaci czystego osadu pierwiastka przeprowadza się w trakcie analizy

A. wagowej polegającej na wydzieleniu osadu wodorotlenku miedzi(II) oraz jego osuszeniu
B. elektrograwimetrycznej wodnego roztworu jonów miedzi w obecności jonów azotanowych(V)
C. jodometrycznej polegającej na oznaczaniu stężenia jonów miedzi(II) w analizowanym roztworze
D. metodą kolorymetryczną przez zestawienie zabarwienia próbki z serią wzorców
Odpowiedź dotycząca analizy elektrograwimetrycznej jest poprawna, ponieważ ta metoda pozwala na dokładne oznaczenie miedzi jako czystego pierwiastka poprzez redukcję jonów miedzi(II) do metalicznej postaci miedzi na elektrodzie. Proces ten odbywa się w roztworze wodnym, w którym obecne są jony azotanowe(V), co stabilizuje proces elektrodepozycji. Elektrograwimetria jest uznawana za jedną z najskuteczniejszych metod analitycznych do oznaczania metali, w tym miedzi, ponieważ pozwala na uzyskanie wysokiej czystości próbki oraz precyzyjnego pomiaru masy osadu. Przykładem praktycznego zastosowania jest analiza próbek wody do celów środowiskowych, gdzie obecność miedzi może wskazywać na zanieczyszczenie. Standardy analityczne, takie jak metody ISO, rekomendują elektrograwimetrię ze względu na jej wysoką dokładność i powtarzalność, co czyni ją niezbędnym narzędziem w laboratoriach chemicznych i przemysłowych.

Pytanie 12

Wykonano jodometryczne oznaczenie zawartości kwasu askorbinowego dla 4 próbek tabletek witaminy C, uzyskując wyniki:
Na podstawie informacji zawartych w opisie i wyników analizy można stwierdzić, że zawartość witaminy C

Opis
Na opakowaniach tabletek witaminy C producenci deklarują zawartość 200 mg kwasu askorbinowego.
Zgodnie z normą odchylenia od deklarowanej zawartości substancji leczniczej nie mogą przekraczać ±10% dla tabletek o zawartości poniżej 100 mg i ±5% dla tabletek o deklarowanej zawartości 100 mg i więcej.

Próbka1234
Zawartość kwasu askorbinowego198,5 mg211 mg201 mg205 mg
A. jest zgodna z normą tylko dla próbek 1 i 3.
B. jest zgodna z normą dla wszystkich próbek.
C. nie jest zgodna z normą dla próbek 2 i 4.
D. nie jest zgodna z normą tylko dla próbki 2.
Poprawna odpowiedź wskazuje, że zawartość witaminy C nie jest zgodna z normą tylko dla próbki 2, co jest w pełni uzasadnione normami dotyczącymi jakości suplementów diety. Zgodnie z deklarowaną wartością 200 mg witaminy C oraz dopuszczalnym odchyleniem ±5%, wartość ta powinna mieścić się w przedziale 190 mg do 210 mg. Próbka 2, zawierająca 211 mg, mieści się powyżej tego limitu, co oznacza, że nie spełnia standardów jakości. Z kolei próbki 1, 3 i 4 mieszczą się w przyjętych normach, co potwierdza ich zgodność. W praktyce, ocena zawartości substancji aktywnych w suplementach jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności produktów. Właściwe oznaczenie, zgodne z lokalnymi i międzynarodowymi normami, jest istotnym elementem zapewnienia jakości, a także budowania zaufania konsumentów do marki. Rekomendacje dotyczące zawartości składników aktywnych powinny zawsze opierać się na precyzyjnych metodach analitycznych, takich jak jodometria, co zapewnia rzetelność wyników.

Pytanie 13

Na podstawie informacji zamieszczonych w tabeli wskaż nazwę badanego związku.

Dodany odczynnikObserwacje
Cu(OH)₂Zawiesina Cu(OH)₂ rozpuściła się, a roztwór przyjął szafirową barwę
Cu(OH)₂Po ogrzaniu probówki pojawił się ceglastoczerwony osad
[Ag(NH₃)₂]⁺Na ściankach probówki pojawiło się srebro metaliczne
A. Kwas metanowy.
B. Glicerol.
C. Butanon.
D. Glukoza.
Glukoza jest monosacharydem, który reaguje z odczynnikami Fehlinga i Tollensa, co pozwala na jej identyfikację w badaniach chemicznych. Reakcja z odczynnikiem Fehlinga polega na redukcji miedzi(II) do miedzi(I), co objawia się powstaniem ceglastoczerwonego osadu, wskazującego na obecność aldehydu, który jest charakterystyczny dla glukozy. Ponadto, reakcja Tollensa, w której glukoza redukuje kompleks srebra, prowadzi do osadzenia się srebra na ściankach probówki, co jest kolejnym dowodem na obecność tego cukru. Te reakcje są powszechnie stosowane w laboratoriach analitycznych do wykrywania aldehydów i cukrów redukujących. Zrozumienie tych reakcji jest kluczowe w chemii organicznej, biochemii i laboratoriach analitycznych, gdzie analiza składników chemicznych jest niezbędna dla jakości i bezpieczeństwa produktów spożywczych oraz farmaceutycznych. Znajomość reakcji z odczynnikami Fehlinga i Tollensa jest również istotna w kontekście diagnostyki medycznej, gdzie wykrywanie glukozy w moczu może być wskaźnikiem różnych stanów zdrowotnych, takich jak cukrzyca.

Pytanie 14

Jakie kationy wchodzą w skład II grupy analitycznej?

A. Cd2+, Sn2+, Al3+
B. Cu2+, Cd2+, Hg2+
C. Sn2+, Hg2+, Ag+
D. Zn2+, Cu2+, Cd2+
Kiedy mówimy o kationach Cu2+, Cd2+, Hg2+, to wchodzimy w II grupę analityczną w chemii, co jest dość interesujące. Ta grupa składa się z kationów, które potrafią tworzyć osady, zwłaszcza w obecności takich reagentów jak siarczek amonu. Miedź i kadm świetnie się rozpuszczają, ale rtęć już nie, bo tworzy osady, które są dość trudne do rozpuszczenia. Dlatego ta wiedza jest przydatna w analizach jakościowych, bo pomaga nam wykrywać różne kationy w próbkach. Umiejętność przypisywania kationów do grup jest naprawdę ważna w laboratoriach i w szkole, zwłaszcza gdy badamy środowisko i próbujemy ocenić zanieczyszczenie metalami ciężkimi. Dodatkowo, znajomość reakcji osadowych jest wykorzystywana w procesach oczyszczania wód gruntowych, co jest zgodne z normami ochrony środowiska i dobrymi praktykami w zarządzaniu wodą.

Pytanie 15

W laboratorium anaerostat wykorzystywany jest

A. jako lampa bakteriobójcza
B. do hodowli mikroorganizmów tlenowych
C. do suszenia sublimacyjnego zamrożonych substancji
D. do hodowli mikroorganizmów beztlenowych
Anaerostat to specjalistyczne urządzenie laboratoryjne, które służy do tworzenia warunków beztlenowych, niezbędnych do hodowli mikroorganizmów beztlenowych. Mikroorganizmy te, jak np. Clostridium, Bacteroides czy Fusobacterium, wymagają środowiska pozbawionego tlenu do wzrostu i rozmnażania. Anaerostaty są wyposażone w systemy usuwania tlenu, w tym chemiczne absorbery tlenu, które zapewniają optymalne warunki dla tych organizmów. Użycie anaerostatów jest kluczowe w mikrobiologii medycznej oraz biotechnologii, gdzie badania nad beztlenowymi drobnoustrojami mają istotne znaczenie, np. w produkcji probiotyków, oraz w diagnostyce chorób zakaźnych. Standardy, takie jak ISO 13485 dotyczące systemów zarządzania jakością w laboratoriach, podkreślają potrzebę stosowania odpowiednich technologii do pracy z mikroorganizmami, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność wyników badań.

Pytanie 16

Jaką metodę wykorzystuje się do identyfikacji cukrów redukujących?

A. Hanusa
B. Bertranda
C. Mohra
D. Kjeldahla
Metoda Bertranda to naprawdę popularny sposób na wykrywanie cukrów redukujących, zwłaszcza jak mówimy o analizie sacharydów w różnych produktach. W praktyce ta technika działa tak, że reaguje z reagentem, co prowadzi do powstawania barwnych substancji. Dzięki temu możemy dokładnie określić, ile tych cukrów jest w próbce. Przykładowo, używamy fenoloftaleiny, która zmienia kolor, kiedy nawiązuje kontakt z aldehydami w cukrach. To świetna metoda, bo jest bardzo czuła i selektywna, dlatego cieszy się dużym uznaniem w laboratoriach. A w przemyśle spożywczym, to naprawdę ma ogromne znaczenie, bo precyzyjne określenie cukrów redukujących to klucz do jakości produktów jak soki, miód czy syropy. W wielu krajach są normy dotyczące jakości żywności, które wymagają takich analiz, więc metoda ta jest nie tylko użyteczna, ale także istotna z punktu widzenia regulacji branżowych.

Pytanie 17

Po przeprowadzeniu procesu elektrolizy wodnego roztworu określonego związku, na katodzie pojawił się wodór, a na anodzie tlen. Który z tych związków został poddany elektrolizie?

A. AgNO3
B. CuSO4
C. NaCl
D. NaOH
Odpowiedź NaOH jest właściwa, bo podczas elektrolizy wodnego roztworu tego związku na katodzie wydobywa się wodór, a na anodzie tlen. Wodorotlenek sodu, czyli NaOH, świetnie się rozpuszcza w wodzie i rozkłada na jony sodu (Na+) oraz jony hydroksylowe (OH-). No i w trakcie elektrolizy te jony OH- zmierzają do anody, gdzie zmieniają się w tlen. Z drugiej strony, jony wody, które też są w roztworze, redukują się na katodzie i stąd mamy wodór. Ta elektroliza NaOH ma swoje zastosowania w różnych dziedzinach, jak na przykład produkcja wodoru jako paliwa, w oczyszczaniu ścieków czy w chemii. Dzięki elektrolizie NaOH można też tworzyć różne wodorotlenki i substancje chemiczne, które są przydatne w laboratoriach i przemyśle.

Pytanie 18

Preparaty mikroskopowe uzyskane z materiału żywego poprzez rozdrobnienie komórek między szkiełkiem podstawowym a nakrywkowym to

A. odciski narządowe
B. rozmazy
C. rozgnioty
D. szlify
Wybór rozmazy, odcisków narządowych czy szlifów zamiast rozgniotów wskazuje na pewne nieporozumienia dotyczące metod przygotowania preparatów mikroskopowych. Rozmazy to preparaty, które powstają z materiału biologicznego, jednak ich przygotowanie polega na rozprowadzeniu komórek na szkiełku, a nie na ich zmiażdżeniu. Takie metody są stosowane głównie w hematologii, gdzie analizuje się komórki krwi, jednak nie oddają one szczegółowej architektury komórek, jak to ma miejsce w przypadku rozgniotów. Odciski narządowe, z kolei, są stosowane w sytuacjach, gdy chcemy uzyskać wzór komórek z powierzchni narządów, co również nie jest zgodne z definicją rozgniotu. Szlify to preparaty, w których próbki tkanki są cięte na cienkie sekcje, co również różni się od techniki zmiażdżenia komórek. Powszechnym błędem jest utożsamianie tych różnych technik, co może prowadzić do mylnych interpretacji wyników badań. W praktyce laboratoryjnej ważne jest zrozumienie specyfiki każdej z tych metod, aby odpowiednio je stosować w zależności od celu badawczego oraz rodzaju analizowanego materiału. Rozwój umiejętności w zakresie przygotowywania preparatów mikroskopowych w istotny sposób wpływa na jakość badań oraz zrozumienie zachodzących procesów biologicznych.

Pytanie 19

Eliminacja twardości wody w metodzie fizyko-chemicznej polega na użyciu

A. jonitów
B. destylarek
C. kotłów
D. wytrząsarek
W przypadku kotłów, ich głównym zadaniem jest podgrzewanie wody, a nie usuwanie twardości. Chociaż kotły mogą działać z wodą twardą, co prowadzi do osadzania się kamienia kotłowego, nie są one zaprojektowane do modyfikacji składu chemicznego wody. Użycie kotłów w kontekście usuwania twardości może prowadzić do poważnych problemów eksploatacyjnych, w tym do zmniejszenia efektywności operacyjnej oraz zwiększonych kosztów konserwacji. Wytrząsarki, z kolei, są urządzeniami stosowanymi głównie w laboratoriach do mieszania substancji, a ich zastosowanie w kontekście usuwania twardości wody jest nieadekwatne i nieefektywne. Działanie wytrząsarek nie wpływa na skład chemiczny wody, a jedynie na jej homogenizację, co nie prowadzi do wymiany jonów. Destylarki, choć skuteczne w usuwaniu zanieczyszczeń i soli mineralnych poprzez proces destylacji, są kosztowne w eksploatacji i wymagają dużych ilości energii. Metoda ta nie jest typowo stosowana do usuwania twardości wody w przemyśle czy gospodarstwach domowych, ze względu na jej niską efektywność w porównaniu do wymiany jonowej. Właściwe zrozumienie metod uzdatniania wody oraz ich zastosowań jest kluczowe dla efektywnego zarządzania jakością wody w różnych sektorach.

Pytanie 20

Podłoże do izolacji i identyfikacji bakterii hemolizujących powinno zawierać

A. maltozę.
B. bulion.
C. ekstrakt drożdżowy.
D. krew.
Krew jest kluczowym składnikiem podłoża do hodowli bakterii hemolizujących, ponieważ zawiera niezbędne składniki odżywcze oraz czynniki wzrostu, które umożliwiają rozwój tych mikroorganizmów. Hemoliza, proces polegający na rozkładzie czerwonych krwinek, jest istotnym wskaźnikiem dla identyfikacji bakterii, takich jak Streptococcus i Staphylococcus, które mogą powodować szereg infekcji. W praktykach laboratoryjnych stosuje się podłoża krwawe, które pozwalają na obserwację stref hemolizy wokół kolonii bakterii, co jest kluczowym krokiem diagnostycznym. Przykładem takiego podłoża jest agar krwawy, który nie tylko sprzyja hodowli bakterii, ale również umożliwia klasyfikację w zależności od rodzaju hemolizy: alfa, beta lub gamma. Zgodnie z wytycznymi American Society for Microbiology, stosowanie krwi w podłożach hodowlanych uznawane jest za standardową praktykę, co podkreśla znaczenie tego komponentu w mikrobiologii medycznej.

Pytanie 21

Zjawisko polegające na chemicznej modyfikacji substancji, które prowadzi do powstania innego związku, łatwiejszego do oznaczenia przy użyciu konkretnej metody, to

A. wymiana jonowa
B. derywatyzacja
C. adsorpcja
D. absorpcja
Derywatyzacja to proces, który polega na chemicznej modyfikacji związku, co prowadzi do powstania nowego związku o zmienionych właściwościach chemicznych. Celem derywatyzacji jest uzyskanie substancji, która jest bardziej odpowiednia do analizy przy użyciu określonych technik, takich jak chromatografia, spektroskopia czy inne metody analityczne. Przykładem derywatyzacji może być przekształcenie aminokwasu w jego derywat, który może być bardziej lotny lub stabilny, co ułatwia jego detekcję i oznaczenie. Derywatyzacja jest powszechnie stosowana w laboratoriach analitycznych w celu poprawy czułości i selektywności metod analitycznych, a także w pracach związanych z przygotowaniem próbek. Dobrą praktyką w laboratoriach chemicznych jest dokumentowanie procesu derywatyzacji, aby zapewnić powtarzalność oraz zgodność z normami jakościowymi. Warto również wspomnieć, że derywatyzacja jest szeroko stosowana w przemyśle farmaceutycznym, gdzie modyfikacja substancji czynnych może prowadzić do poprawy ich biodostępności.

Pytanie 22

Jakie jest (w przybliżeniu) stężenie procentowe srebra (M = 107,9 g/mol) w monecie o wadze 0,3200 g, jeśli do jego wykrycia użyto 25,0 cm3 roztworu NH4SCN o stężeniu 0,1000 mol/dm3?

A. 90%
B. 84%
C. 99%
D. 81%
Aby obliczyć procentową zawartość srebra w monecie, najpierw musimy zrozumieć, jak zachodzi reakcja między srebrnym jonem a roztworem NH4SCN. W reakcji, gdzie srebro reaguje z tiocyjanianem amonowym, powstaje kompleks srebra(II) tiocyjanianowego. Stężenie roztworu NH4SCN wynosi 0,1000 mol/dm³, a objętość użytego roztworu wynosi 25,0 cm³, co możemy przeliczyć na dm³: 25,0 cm³ = 0,0250 dm³. Ilość moli NH4SCN użyta w reakcji to: 0,1000 mol/dm³ * 0,0250 dm³ = 0,00250 mol. W tej reakcji na każde 1 mol srebra reaguje 1 mol NH4SCN, zatem ilość moli srebra wynosi również 0,00250 mol. Teraz obliczamy masę srebra, korzystając z jego masy molowej (M = 107,9 g/mol): masa srebra = 0,00250 mol * 107,9 g/mol = 0,26975 g. Procentowa zawartość srebra w monecie o masie 0,3200 g oblicza się według wzoru: (masa srebra / masa monety) * 100% = (0,26975 g / 0,3200 g) * 100% ≈ 84%. Taki sposób obliczeń jest zgodny z powszechnie przyjętymi praktykami analitycznymi w chemii, w których dokładne pomiary i obliczenia są kluczem do uzyskania precyzyjnych wyników.

Pytanie 23

Jedna z analizowanych cech jakości wody ma wartość 0,8 NTU. Cechą tą jest

A. utlenialność
B. mętność
C. zapach
D. barwa
Mętność wody to parametr, który określa, jak przezroczysta jest woda i ile cząstek stałych (np. muł, piasek, mikroorganizmy) znajduje się w niej. Wartość 0,8 NTU (Nephelometric Turbidity Units) wskazuje, że woda ma umiarkowany poziom mętności. Mętność jest istotna z punktu widzenia jakości wody pitnej oraz środowiska wodnego, ponieważ wpływa na zdolność wody do przepuszczania światła, co z kolei może wpływać na fotosyntezę organizmów wodnych. W praktyce, mętność wody jest monitorowana w ramach systemów zarządzania jakością wody, a jej wartości powinny być zgodne z wytycznymi WHO oraz lokalnymi normami. W przypadku wód pitnych, mętność nie powinna przekraczać 1 NTU, aby zapewnić bezpieczeństwo mikrobiologiczne i estetyczne wody. Regularne pomiary mętności są kluczowe w oczyszczalniach ścieków oraz podczas oceny jakości wód powierzchniowych.

Pytanie 24

Najczęściej używaną metodą w oznaczeniach spektrofotometrycznych jest technika krzywej wzorcowej. Jeżeli pomiar jest przeprowadzany w odniesieniu do próby ślepej, to krzywa wzorcowa powinna przechodzić przez

A. oś rzędnych po stronie wartości ujemnych
B. inne punkty niż początek układu współrzędnych
C. oś odciętych po stronie wartości dodatnich
D. początek układu współrzędnych
Odpowiedź "początek układu współrzędnych" jest poprawna, ponieważ gdy wykonujemy pomiary spektrofotometryczne w odniesieniu do ślepej próby, istotne jest, aby krzywa wzorcowa zaczynała się w punkcie (0,0). Taki punkt oznacza, że w przypadku braku substancji analitycznej (czyli w ślepej próbie) nie powinno być mierzonych absorbancji. Krzywa wzorcowa przedstawia zależność pomiędzy stężeniem substancji a absorbancją, a jej początek wskazuje, że nieobecność substancji prowadzi do braku sygnału, co jest zgodne z zasadami analizy spektrofotometrycznej. W praktyce, taki układ pozwala na precyzyjne określenie stężenia substancji w próbkach, gdzie różnice w absorbancji można przypisać jedynie obecności analizowanego związku. W laboratoriach chemicznych oraz w badaniach jakościowych, tego typu podejście jest standardem, co zwiększa wiarygodność uzyskiwanych wyników oraz pozwala na skuteczną kalibrację urządzeń pomiarowych. Dobrą praktyką jest również regularne sprawdzanie i kalibracja sprzętu, aby zapewnić, że pomiar jest dokładny i powtarzalny.

Pytanie 25

Która z podanych metod analitycznych jest klasyfikowana jako technika łączona?

A. Chromatografia gazowa z zastosowaniem spektrometrii mas
B. Spektroskopia w zakresie widzialnym oraz UV
C. Spektroskopia rezonansu jądrowego w polu magnetycznym
D. Atomowa spektrometria absorpcyjna
Chromatografia gazowa ze spektrometrią mas (GC-MS) jest uznawana za technikę łączoną, ponieważ łączy dwie różne metody analityczne w celu uzyskania bardziej kompleksowych informacji o analizowanych próbkach. Chromatografia gazowa umożliwia separację składników mieszaniny na podstawie ich różnic w lotności, co jest kluczowe w analizie złożonych matryc, takich jak próbki środowiskowe, biologiczne czy petrochemiczne. Po separacji, składniki są kierowane do spektrometrii mas, która dostarcza szczegółowych informacji o masie cząsteczek oraz ich strukturze chemicznej. Praktycznym zastosowaniem GC-MS jest analiza zanieczyszczeń w próbkach wody, umożliwiająca wykrycie substancji toksycznych w stężeniach na poziomie nanogramów. Metoda ta jest szeroko stosowana w toksykologii, na przykład do identyfikacji metabolitów leków w biologicznych próbkach. Zastosowanie technik łączonych, takich jak GC-MS, jest zgodne z najlepszymi praktykami w laboratoriach analitycznych, gdzie dąży się do maksymalizacji wydajności analizy oraz dokładności wyników.

Pytanie 26

Substancja chemiczna o najwyższym poziomie czystości nazywana jest

A. czysta do badań.
B. produkt o charakterze technicznym.
C. czysta.
D. chemicznie czysta.
Termin 'chemicznie czysty' odnosi się do substancji, która ma najwyższy możliwy stopień czystości, co oznacza, że nie zawiera żadnych zanieczyszczeń ani dodatków, które mogłyby wpłynąć na jej właściwości chemiczne. W praktyce, chemicznie czysty reagent jest kluczowy w laboratoriach analitycznych, gdzie precyzyjne wyniki są niezbędne. Na przykład, w chemii analitycznej, stosowanie chemicznie czystych substancji jest standardem, aby uniknąć błędów w pomiarach i uzyskać wiarygodne dane. Warto pamiętać, że substancje te często są produkowane zgodnie z normami takimi jak ASTM, ISO czy ACS, co zapewnia odpowiednią jakość i czystość. Chemicznie czyste odczynniki znajdują zastosowanie w syntezie organicznej, spektroskopii czy chromatografii, gdzie nawet niewielkie ilości zanieczyszczeń mogą prowadzić do błędów analitycznych. Dlatego wybór chemicznie czystych reagentów jest kluczowy dla uzyskania rzetelnych wyników badań.

Pytanie 27

Który z wskaźników pH zmienia kolor w roztworze o pH w zakresie 8,3-10?

A. Czerwień metylowa.
B. Oranż metylowy.
C. Lakmus.
D. Fenoloftaleina.
Fenoloftaleina jest wskaźnikiem pH, który zmienia swoje zabarwienie w zakresie pH od 8,3 do 10, co czyni ją idealnym narzędziem do oceny zasadowości roztworów. W tej skali pH fenoloftaleina przyjmuje kolor różowy, co jest wynikiem deprotonacji grupy fenolowej w cząsteczce wskaźnika. W zastosowaniach laboratoryjnych, fenoloftaleina jest często wykorzystywana w titracji kwasów i zasad, gdzie pozwala na wyraźne wskazanie punktu końcowego reakcji. Przykładowo, w titracji kwasu solnego (HCl) z wodorotlenkiem sodu (NaOH), zmiana zabarwienia na różowy sygnalizuje, że roztwór osiągnął zasadowy poziom pH. W przemyśle chemicznym, stosowanie fenoloftaleiny w badaniach jakościowych i ilościowych substancji chemicznych jest zgodne z zaleceniami standardów takich jak ISO, co czyni ją niezastąpionym narzędziem dla chemików analitycznych. Dodatkowo, ze względu na swoją stabilność w warunkach alkalicznych, fenoloftaleina znajduje zastosowanie w monitorowaniu procesów chemicznych, gdzie kontrola pH jest kluczowa dla zachowania jakości produktów.

Pytanie 28

Analiza, która opiera się na kontrolowanym wprowadzaniu roztworu o znanym stężeniu do badanego roztworu, to metoda oznaczeń ilościowych zwana

A. chromatograficzna
B. miareczkowa
C. polarymetryczna
D. kolorymetryczna
Analiza miareczkowa to metoda analityczna, która polega na dokładnym i kontrolowanym dodawaniu roztworu o znanym stężeniu (miareczku) do roztworu badanego, aż do osiągnięcia punktu końcowego reakcji chemicznej. Punkt ten zazwyczaj jest określany za pomocą wskaźników lub technik instrumentalnych. Miareczkowanie jest szeroko stosowane w chemii analitycznej, szczególnie w laboratoriach zajmujących się analizą jakościową i ilościową. Przykładem zastosowania miareczkowania jest oznaczanie stężenia kwasu siarkowego w roztworze poprzez miareczkowanie go zasadowym roztworem NaOH. W wyniku reakcji powstaje sól i woda, a punkt końcowy można zidentyfikować na podstawie zmiany koloru wskaźnika, takiego jak fenoloftaleina. Ponadto, miareczkowanie jest zgodne z wytycznymi norm ISO dotyczących analizy chemicznej, co potwierdza jego znaczenie i uznanie w przemyśle chemicznym oraz farmaceutycznym.

Pytanie 29

Metodą, którą można oznaczyć całkowitą zawartość siarki w paliwach stałych, jest

A. Kiejdahla
B. Dumasa
C. Pregla
D. Eschki
Metoda Eschki, znana również jako metoda spalania w piecu, jest jedną z najskuteczniejszych technik oznaczania całkowitej zawartości siarki w paliwach stałych, takich jak węgiel czy biomasa. Proces polega na spaleniu próbki paliwa w atmosferze utleniającej, co pozwala na uwolnienie siarki w postaci dwutlenku siarki (SO₂). Następnie, powstały SO₂ jest absorbowany w roztworze i oznaczany chemicznie, co pozwala na dokładne określenie całkowitej zawartości siarki. Ta metoda jest zgodna z międzynarodowymi standardami, takimi jak ISO 16994, a jej zaletą jest wysoka precyzja oraz możliwość analizy różnych rodzajów paliw. W praktyce, metoda Eschki jest szeroko stosowana w laboratoriach zajmujących się kontrolą jakości paliw, co jest szczególnie istotne w kontekście norm dotyczących emisji spalin i ochrony środowiska. Użycie tej metody pozwala na zapewnienie zgodności z wymogami legislacyjnymi oraz na optymalizację procesów spalania, co przekłada się na efektywność energetyczną i zmniejszenie emisji szkodliwych substancji.

Pytanie 30

Jaką właściwość fizyczną substancji można określić przy użyciu areometru?

A. Gęstość
B. Temperaturę wrzenia
C. Temperaturę topnienia
D. Lepkość
Areometr to przyrząd pomiarowy służący do określania gęstości cieczy. Działa na zasadzie zasadniczej zasady Archimedesa, gdzie zanurzenie obiektu w cieczy jest proporcjonalne do gęstości tej cieczy. W praktyce, areometr jest często stosowany w laboratoriach chemicznych, a także w przemyśle, na przykład do pomiaru gęstości płynów w produkcji napojów alkoholowych czy farmaceutycznych. Gęstość, jak wiadomo, jest kluczową właściwością, która wpływa na wiele aspektów fizycznych substancji, w tym ich zachowanie w różnych procesach technologicznych. Ważne jest, aby pomiary gęstości były dokładne, ponieważ mogą one wpływać na obliczenia ilościowe w procesach produkcyjnych. Warto również zauważyć, że gęstość jest często używana do identyfikacji substancji, co jest niezwykle istotne w laboratoriach analitycznych. Ponadto, standardy ISO dotyczące pomiarów gęstości dostarczają wytycznych dla uzyskiwania wiarygodnych wyników.

Pytanie 31

Jaką metodę kontroli stanu mikrobiologicznego powietrza opisano w ramce?

Otwarte płytki Petriego z podłożem stałym pozostawiono na 30 minut na wysokości 1 metra od podłogi, a następnie inkubowano przez 48 godzin w temperaturze 37°C. Po tym czasie wyhodowane kolonie zliczono i zidentyfikowano ich szczepy.
A. Sedymentacyjną.
B. Odśrodkową.
C. Zderzeniową.
D. Filtracyjną.
Metoda sedymentacyjna, opisana w ramce, jest kluczowym narzędziem w ocenie stanu mikrobiologicznego powietrza. Polega ona na umieszczeniu otwartych płyt Petriego z odpowiednim podłożem w wybranym miejscu na określony czas, co pozwala na sedymentację (osiadanie) mikroorganizmów unoszących się w powietrzu. Osiadanie mikroorganizmów na powierzchni pożywki następuje na skutek grawitacji, co sprawia, że ta metoda jest stosunkowo prostym, ale skutecznym podejściem do monitorowania jakości powietrza. Po inkubacji, która zazwyczaj trwa od 24 do 48 godzin, kolonie mikroorganizmów są zliczane i identyfikowane, co umożliwia oszacowanie ich liczby oraz rodzaju. Metoda ta jest powszechnie stosowana w laboratoriach mikrobiologicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym, gdzie kontrola środowiska jest niezbędna do zapewnienia zgodności z normami jakości. Warto również zaznaczyć, że stosowanie tej metody jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz lokalnymi standardami ochrony zdrowia.

Pytanie 32

Przedstawione reakcje zachodzą w produktach żywnościowych podczas fermentacji

C12H22O11 + H2O → C6H12O6 + C6H12O6
C6H12O6 → 2 CH3 −CH(OH) −COOH
A. octowej.
B. alkoholowej.
C. masłowej.
D. mlekowej.
Fermentacja mlekowa to kluczowy proces w produkcji wielu produktów spożywczych, takich jak jogurty, kefiry czy sery. W tej reakcji chemicznej glukoza, będąca cukrem prostym, przekształcana jest w kwas mlekowy, co wpływa na smak, konsystencję oraz trwałość produktów. Proces ten odbywa się dzięki działaniu specyficznych bakterii kwasu mlekowego, które fermentują cukry, produkując kwas mlekowy jako główny produkt. Równanie reakcji, które zachodzi podczas fermentacji mlekowej, można uprościć do: C6H12O6 → 2 CH3–CH(OH)–COOH. Produkty fermentacji mlekowej mają korzystny wpływ na zdrowie, ponieważ poprawiają mikroflorę jelitową oraz zwiększają wchłanianie składników odżywczych. Zrozumienie tego procesu jest istotne dla specjalistów zajmujących się technologią żywności, którzy powinni stosować dobre praktyki podczas fermentacji, aby zapewnić jakości produktów oraz ich bezpieczeństwo. Wiedza o fermentacji mlekowej jest również przydatna w kontekście odkrywania nowych możliwości w produkcie, jak np. rozwój funkcjonalnych napojów probiotycznych.

Pytanie 33

Jaką substancję stanowi płyn Lugola, używaną w mikrobiologii do barwienia preparatów według metody Grama?

A. wodny roztwór jodu w jodku potasu
B. alkoholowy roztwór jodu
C. alkoholowy roztwór jodku potasu
D. wodny roztwór jodku potasu
Płyn Lugola, będący wodnym roztworem jodu w jodku potasu, jest kluczowym odczynnikiem w mikrobiologii, stosowanym przede wszystkim w metodzie barwienia Grama. Jego skład zapewnia skuteczne wiązanie jodu z peptydoglikanem, co jest niezbędne do uzyskania wyraźnych kontrastów w preparatach mikroskopowych. Dzięki zastosowaniu Płynu Lugola, bakterie Gram-dodatnie przyjmują intensywną barwę fioletową, natomiast Gram-ujemne uzyskują barwę różową. Ten proces jest istotny nie tylko dla identyfikacji mikroorganizmów, ale również dla oceny ich wrażliwości na antybiotyki. W praktyce laboratoryjnej, odpowiednie przygotowanie i stosowanie Płynu Lugola zgodnie z procedurami pozwala na uzyskanie powtarzalnych i wiarygodnych wyników badań. Istnieją również standardy ISO dotyczące technik barwienia, które wskazują na znaczenie jakości odczynników, w tym Płynu Lugola, co ma wpływ na poprawność wyników analizy mikrobiologicznej.

Pytanie 34

Skalę wzorców do oznaczenia zawartości ołowiu przygotowano w cylindrach Nesslera o pojemności 100 cm3. Zawartość ołowiu oznaczona w tabeli jako X wynosi

Ilość wzorcowego roztworu roboczego ołowiu w cm30,00,51,02,03,0
Zawartość ołowiu w mg0,00,005X0,0200,030
A. 0,001 mg
B. 0,100 mg
C. 0,010 mg
D. 0,0001 mg
Odpowiedź 0,010 mg jest poprawna, ponieważ opiera się na analizie wzorcowego roztworu ołowiu. Wzrost objętości roztworu o 0,5 cm³ skutkuje zwiększeniem stężenia ołowiu o 0,005 mg, co można rozpatrywać w kontekście liniowej zależności pomiędzy ilością roztworu a zawartością ołowiu. Zatem dla 1,0 cm³ roztworu uzyskujemy 0,010 mg ołowiu. Tego typu obliczenia są kluczowe w laboratoriach zajmujących się analizą chemiczną, gdzie precyzja pomiarów jest fundamentalna. W praktyce, znajomość zależności między objętością a stężeniem jest niezbędna w wielu zastosowaniach, takich jak kontrola jakości, badania środowiskowe oraz w procesach produkcyjnych, gdzie ołów może być obecny jako zanieczyszczenie. Stosowanie standardów, takich jak ISO 17025, gwarantuje wiarygodność wyników pomiarów, co podkreśla znaczenie dokładnych obliczeń i znajomości metodyki analitycznej.

Pytanie 35

Jaką metodą oznacza się kwas solny w analizie miareczkowej?

A. acydymetryczną
B. manganometryczną
C. alkalimetryczną
D. jodometryczną
Odpowiedź acydymetryczna jest prawidłowa, ponieważ w analizie miareczkowej kwasu solnego stosuje się metody polegające na neutralizacji kwasu zasadem. W przypadku kwasu solnego, który jest mocnym kwasem, najczęściej dokonuje się miareczkowania przy użyciu roztworu mocnego zasadowego, takiego jak NaOH. Proces ten polega na dodawaniu zasady do kwasu do momentu osiągnięcia punktu końcowego reakcji, co można wykryć za pomocą wskaźników, takich jak fenoloftaleina. W praktyce laboratoryjnej acydymetria jest standardową metodą analizy, a jej dokładność oraz powtarzalność są zgodne z normami ISO dotyczącymi analizy chemicznej. Dodatkowo, w przypadku oceny stężenia kwasu solnego, stosuje się często metody objętościowe, co zapewnia precyzyjne wyniki, co jest niezbędne w przemyśle chemicznym i laboratoryjnym.

Pytanie 36

Urządzenie Orsata jest wykorzystywane do pomiaru

A. poziomu pyłów w powietrzu
B. stężenia tlenu w wodzie
C. zawartości gazów w spalinach
D. gęstości cieczy
Aparat Orsata jest specjalistycznym urządzeniem służącym do pomiaru zawartości gazów w spalinach, w tym takich jak dwutlenek węgla (CO2), tlenek węgla (CO) oraz tlen (O2). Pomiary te są kluczowe w monitorowaniu efektywności procesów spalania oraz w ocenie wpływu emisji na środowisko. Przykładowo, w przemyśle energetycznym, regularne analizy spalin za pomocą aparatu Orsata pozwalają na optymalizację procesu spalania w piecach, co prowadzi do oszczędności paliwa oraz redukcji emisji szkodliwych substancji. Zgodnie z normami ISO 10012 oraz ISO 14064, regularne monitorowanie i raportowanie emisji gazów cieplarnianych staje się obowiązkowe dla wielu przedsiębiorstw, a aparat Orsata stanowi jedno z narzędzi umożliwiających spełnienie tych wymogów. Technologia ta znajduje zastosowanie również w diagnostyce silników spalinowych, gdzie analiza spalin pozwala na wczesne wykrywanie problemów eksploatacyjnych oraz ich korekcję, co przekłada się na zwiększenie trwałości i efektywności działania urządzeń.

Pytanie 37

Jakim roztworem jest titrant w metodzie Mohra do oznaczania chlorków?

A. azotanu(V) potasu
B. chromianu(VI) potasu
C. azotanu(V) srebra
D. chlorku sodu
Azotan(V) srebra (AgNO3) jest odpowiednim titrantem w metodzie Mohra do oznaczania chlorków, ponieważ w reakcji z chlorkami tworzy nierozpuszczalny osad chlorku srebra (AgCl). Reakcja ta jest specyficzna i zachodzi w neutralnym pH, co czyni ją idealną do analizy chlorków w różnych próbkach. W praktyce, po dodaniu azotanu srebra do roztworu zawierającego chlorki, obserwuje się powstawanie białego osadu, który jest wskaźnikiem zakończenia reakcji. Metoda ta jest powszechnie stosowana w laboratoriach analitycznych, głównie ze względu na jej prostotę i wiarygodność. Zgodnie z wytycznymi standardów ASTM, wykorzystanie azotanu srebra w tej metodzie pozwala na uzyskanie wysokiej dokładności pomiarów. Dodatkowo, metoda ta może być stosowana do oznaczania chlorków w różnych matrycach, takich jak woda pitna, przemysłowe ścieki czy podłoża glebowe, co pokazuje jej uniwersalność i praktyczne zastosowanie w analityce chemicznej.

Pytanie 38

Twardość całkowita wody

A. dotyczy łącznej zawartości jonów wapnia i magnezu oraz innych jonów metali, które wpływają na twardość wody
B. definiuje ilość chlorków, siarczanów i azotanów, głównie wapnia i magnezu
C. nazywana jest przemijającą, ponieważ znika podczas gotowania
D. odnosi się do całkowitej ilości wodorowęglanów wapnia i magnezu
Twardość ogólna wody odnosi się do całkowitej zawartości jonów wapnia (Ca²⁺) oraz magnezu (Mg²⁺), a także innych metalicznych jonów, które wpływają na twardość wody. Twardość wody jest istotnym parametrem, który wpływa zarówno na jakość wody pitnej, jak i na jej zastosowania w przemyśle czy gospodarstwach domowych. Twarda woda może powodować osady w urządzeniach grzewczych oraz instalacjach, co z kolei prowadzi do zwiększonego zużycia energii i kosztów eksploatacyjnych. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest konieczność stosowania zmiękczaczy wody w domach, w których twardość wody przekracza zalecane normy. Dla celów przemysłowych, takich jak wytwarzanie detergentów czy przemysł spożywczy, monitorowanie twardości wody jest kluczowe dla zachowania wysokiej jakości produktów. Standardy takie jak ISO 6059 definiują metody pomiaru twardości wody, co ułatwia zachowanie zgodności z normami jakości wody dostarczanej do konsumentów.

Pytanie 39

Wzorzec glukozy o stężeniu 0,5 mg/cm3 wykazuje absorbancję 0,150. Jakie jest stężenie glukozy w badanej próbie, jeśli jej absorbancja wynosi 0,450 przy założeniu spełnienia prawa Lamberta-Beera w badanym zakresie stężeń i identycznych warunkach pomiaru?

stężenie glukozy [mg/cm3] = Ap / Aw · cw

Ap - absorbancja próbki

Aw - absorbancja wzorca

cw - stężenie wzorca [mg/cm3]

A. 0,075 mg/dm3
B. 1,5 mg/cm3
C. 7,5 mg/cm3
D. 3,0 mg/cm3
Odpowiedź 1,5 mg/cm3 jest jak najbardziej trafna. To dlatego, że prawo Lamberta-Beera mówi, że absorbancja jest wprost proporcjonalna do stężenia substancji w próbce. W naszym przypadku, wzorzec glukozy o stężeniu 0,5 mg/cm3 ma absorbancję 0,150. Kiedy pomnożymy to stężenie przez 3, dostajemy 0,450, co pokazuje, że stężenie jest trzy razy większe, czyli 1,5 mg/cm3. To prawo jest naprawdę podstawą w analizie spektrofotometrycznej, używanej w laboratoriach do ustalania stężenia substancji chemicznych. W praktyce, znajomość tego prawa daje możliwość precyzyjnych obliczeń, co jest mega ważne w diagnostyce medycznej i chemicznej, gdzie dokładność wyników ma ogromne znaczenie. Dobrze to widać na przykładzie analizy krwi na obecność glukozy, co jest istotne dla monitorowania cukrzycy.

Pytanie 40

Jakie aspekty nie są objęte badaniami organoleptycznymi olejów rafinowanych?

A. przezroczystości
B. liczby jodowej
C. aromatu
D. tekstury
Konsystencja, klarowność i zapach są parametrami, które mają kluczowe znaczenie w organoleptycznej ocenie olejów rafinowanych. Konsystencja odgrywa istotną rolę w postrzeganiu oleju przez konsumentów, wpływając na jego aplikacje kulinarne czy przemysłowe. Na przykład, różne oleje mogą mieć różne gęstości, co wpływa na ich zachowanie w trakcie smażenia czy pieczenia. Klarowność to kolejny ważny aspekt, który odnosi się do czystości oleju; obecność osadów czy zmętnienia może wskazywać na zanieczyszczenia lub problemy w procesie rafinacji, co może wpłynąć na jakość i trwałość produktu. Zapach oleju jest również istotny, ponieważ aromat może znacząco wpłynąć na akceptację produktu przez konsumentów, a nieprzyjemny zapach może zniechęcić do jego użycia. W praktyce, sensoryczna ocena jakości olejów powinna być przeprowadzana przez wyspecjalizowane panele degustacyjne, które stosują ustandaryzowane metody oceny, aby zapewnić wiarygodność wyników. Wszelkie nieścisłości w tych ocenach mogą prowadzić do błędnych wniosków, co podkreśla znaczenie rzetelnych badań organoleptycznych w branży spożywczej.