Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 27 września 2025 23:14
Data zakończenia: 27 września 2025 23:29

Egzamin zdany!

Wynik: 28/40 punktów (70,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Zasady wystawiania recepty farmaceutycznej

A. jest wystawiana przez farmaceutę i leki na niej zapisane podlegają zasadom refundacji

B. może być wydana przez technika farmaceutycznego w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia pacjenta

C. może być wystawiona przez uprawnionego farmaceutę w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia pacjenta

D. jest wydawana przez technika farmaceutycznego i może być zrealizowana w przeciągu miesiąca

Recepta farmaceutyczna, zgodnie z przepisami prawa, może być wystawiona przez uprawnionego farmaceutę w sytuacjach, gdy zagrożone jest życie lub zdrowie pacjenta. W takich przypadkach farmaceuta, wykorzystując swoją wiedzę i umiejętności, ma prawo do podejmowania decyzji dotyczących wystawienia recepty, co jest kluczowe dla zapewnienia pacjentowi szybkiej i skutecznej pomocy. Przykładem może być osobny przypadek, kiedy pacjent przychodzi do apteki z nagłym zapotrzebowaniem na leki ratujące życie, na przykład w przypadku reakcji alergicznej. W sytuacjach kryzysowych farmaceuta nie tylko zna farmakoterapię, ale również rozumie, jak szybko zrealizować receptę, aby zminimalizować ryzyko dla zdrowia pacjenta. Tego typu praktyki są zgodne z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego oraz normami OECD, które podkreślają znaczenie zaangażowania farmaceutów w procesy dotyczące bezpieczeństwa zdrowia publicznego oraz dostępu do niezbędnych leków.

Pytanie 2

Jakie jest uzasadnienie dodawania odpowiedniej ilości ksylenu do kolby ze substancją roślinną podczas oznaczania olejków eterycznych, zgodnie z monografią szczegółową?

A. Po to, aby obniżyć temperaturę wrzenia olejku

B. W celu zagęszczenia olejku

C. W celu przyspieszenia parowania olejku

D. Aby zwiększyć różnicę gęstości olejku i wody

Dodanie ksylenu do kolby z substancją roślinna ma na celu zwiększenie różnicy gęstości między olejkiem eterycznym a wodą. Ksylem, będący organicznym rozpuszczalnikiem, ma mniejszą gęstość niż woda, co pozwala na efektywne wydzielanie olejków eterycznych w procesie destylacji. W rezultacie zwiększona różnica gęstości umożliwia lepsze rozdzielenie fazy olejowej od fazy wodnej, co jest kluczowe w procesach ekstrakcji i analizy składu chemicznego roślin. Przykładem zastosowania tej praktyki jest analiza jakości olejków eterycznych w laboratoriach kontrolnych, gdzie odpowiednie przygotowanie próbek ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników. W branży kosmetycznej oraz aromaterapii, dokładna analiza składu olejków eterycznych, uzyskana dzięki zastosowaniu ksylenu, wpływa na jakość finalnych produktów. Używanie odpowiednich rozpuszczalników jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, co zwiększa bezpieczeństwo i poprawia jakość badań.

Pytanie 3

Metotreksat to substancja lecznicza, która wykazuje działanie

A. przeciwarytmiczne

B. przeciwnowotworowe

C. przeciwnadciśnieniowe

D. przeciwuczuleniowe

Wybrane odpowiedzi, takie jak działanie przeciwarytmiczne, przeciwnadciśnieniowe czy przeoiwuczuleniowe, nie mają zastosowania w kontekście metotreksatu, co prowadzi do pewnych nieporozumień. Lek o działaniu przeciwarytmicznym wpływa na rytm serca i jest stosowany w terapiach zaburzeń rytmu, takich jak migotanie przedsionków. Metotreksat nie jest klasyfikowany ani stosowany w takich schorzeniach, ponieważ jego działanie nie dotyczy układu sercowo-naczyniowego. Z kolei odpowiedzi, które sugerują działanie przeciwnadciśnieniowe, wskazują na leki, które regulują ciśnienie krwi, ale metotreksat nie ma wpływu na te mechanizmy. Ostatecznie, działanie przeciwhuczuleniowe odnosi się do leków stosowanych w terapii alergii, takich jak antihistaminiki, co również nie ma związku z zastosowaniem metotreksatu. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do takich niepoprawnych wniosków, często obejmują mylenie zastosowań leków oraz brak znajomości ich specyficznych mechanizmów działania. Właściwe przyporządkowanie leków do ich zastosowań terapeutycznych jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności leczenia.

Pytanie 4

Jakie formy leku są przygotowywane w aptece?

A. Wkładki do oczu, roztwory olejowe, czopki doodbytnicze

B. Aerozole terapeutyczne, krople do nosa, mieszanki ziołowe

C. Proszki dzielone, mazidła, emulsje W/O

D. Kapsułki miękkie, pasty, maści

Proszki dzielone, mazidła i emulsje W/O to przykłady postaci leku, które są sporządzane w aptece w oparciu o przepisy farmaceutyczne oraz standardy dobrych praktyk. Proszki dzielone są wielodawkowymi postaciami leku, które przygotowuje się poprzez podział jednego zsuchego składnika na mniejsze porcje, co pozwala na dokładne dawkowanie aktywnych substancji. Mazidła, jako postacie leku o konsystencji półstałej, są używane do aplikacji na skórę i mogą zawierać substancje czynne o działaniu lokalnym lub ogólnoustrojowym. Emulsje W/O (woda w oleju) są zaś formą leków, która umożliwia lepsze wchłanianie substancji czynnych przez skórę, co jest szczególnie korzystne w terapii dermatologicznej. Warto zauważyć, że sporządzanie tych postaci wymaga znajomości technologii farmaceutycznej oraz odpowiednich procedur, co podkreśla znaczenie apteki jako miejsca, w którym można dostosować leki do indywidualnych potrzeb pacjentów oraz zapewnić ich jakość i bezpieczeństwo.

Pytanie 5

Który z podanych środków farmaceutycznych występuje zarówno w formie tabletek doustnych, jak i w postaci żelu lub maści?

A. Erytromycyna

B. Kalcypotriol

C. Digoksyna

D. Salbutamol

Erytromycyna jest antybiotykiem z grupy makrolidów, który wykazuje szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego. Jest dostępna zarówno w postaci tabletek doustnych, jak i w formie żelu czy maści, co czyni ją wszechstronnym lekiem w terapii zakażeń. Tabletki doustne są stosowane w leczeniu infekcji dróg oddechowych, zakażeń skóry oraz innych stanów zapalnych. Z kolei preparaty miejscowe, takie jak żel czy maść, są często wykorzystywane w dermatologii do leczenia trądziku i innych infekcji skórnych. Wybór formy leku zależy od charakterystyki schorzenia oraz miejsca wystąpienia infekcji. Dostosowanie formy farmaceutycznej do potrzeb pacjenta jest kluczowe w praktyce klinicznej, zgodnie z zasadami farmakoterapii. Użycie erytromycyny w formie żelu lub maści pozwala na bezpośrednie działanie na zmienione chorobowo miejsca, co zwiększa efektywność terapii oraz minimalizuje skutki uboczne, które mogą wystąpić przy stosowaniu antybiotyków doustnych.

Pytanie 6

Zgodnie z wytycznymi Farmakopei, zalecaną metodą uzyskiwania substancji leczniczych z Althaeae radix jest

A. maceratio

B. przygotowanie decoctum

C. przygotowanie infusum

D. percolatio

Maceracja, czyli maceratio, to fajna metoda, która polega na moczeniu surowca w zimnej lub letniej wodzie przez dłuższy czas. Dzięki temu można wydobyć z niego wartościowe składniki, a przy tym uniknąć wysokiej temperatury. W przypadku korzenia ślazu, czyli Althaeae radix, ta metoda jest wręcz polecana. Wiesz czemu? Ponieważ pomaga zachować wrażliwe składniki, takie jak polisacharydy, które mają właściwości łagodzące. Także dzięki maceracji otrzymujemy ekstrakt, który ma dużo aktywnych substancji, co jest bardzo ważne w farmakoterapii, zwłaszcza przy leczeniu schorzeń oddechowych. A co najlepsze, ta metoda jest zgodna z wytycznymi Farmakopei, które potwierdzają, że jest skuteczna i bezpieczna. Macerację można wykorzystać na przykład przy robieniu syropów czy nalewek, gdzie ważne jest, żeby zachować jak najwyższą jakość składników aktywnych. Więc ogólnie, maceracja to super technika, która naprawdę odpowiada na potrzeby pacjentów.

Pytanie 7

Jakie są zasady dotyczące wydawania leków refundowanych zapisanych na recepcie, z wyjątkiem antybiotyków i form iniekcji?

A. Leki refundowane należy wydawać w pełnych opakowaniach w ilości przekraczającej tę, która została podana przez lekarza na recepcie

B. Leki refundowane wydaje się w pełnych opakowaniach w ilości maksymalnie zbliżonej do tej zapisanej na recepcie

C. Leki refundowane wydaje się w pełnych opakowaniach bez względu na ilość

D. Leki refundowane wydaje się w podzielonych opakowaniach

Wydawanie leków refundowanych zgodnie z zapisami na receptach jest kluczowym elementem procesu farmaceutycznego. Prawidłowa odpowiedź wskazuje, że leki te powinny być wydawane w pełnych opakowaniach w ilości maksymalnie zbliżonej do tej, która została zapisana przez lekarza. To podejście ma na celu zapewnienie pacjentowi odpowiedniej ilości leku, a jednocześnie minimalizowanie ryzyka nadmiarowego wydawania, co mogłoby prowadzić do marnotrawienia zasobów publicznych. Przykładowo, jeśli lekarz przepisał pacjentowi 30 tabletek leku, farmaceuta powinien wydać jedno pełne opakowanie, które mieści tę ilość lub zbliżoną, ale nie więcej niż to, co jest wskazane na recepcie. Taka praktyka jest zgodna z zaleceniami Narodowego Funduszu Zdrowia, który podkreśla znaczenie precyzyjnego przestrzegania zapisów na receptach dla utrzymania efektywności systemu refundacji i ochrony zdrowia publicznego. Warto dodać, że w przypadku leków refundowanych istnieje również potrzeba monitorowania ich stosowania przez pacjentów, co dodatkowo uzasadnia ściślejsze trzymanie się zapisów na recepcie.

Pytanie 8

Proces biotransformacji leku, który prowadzi do zredukowania jego aktywności farmakologicznej?

A. jest przyspieszany przez konwertazę angiotensynową

B. zachodzi przeważnie w wątrobie

C. odbywa się jedynie w punkcie uchwytu

D. jest przyspieszany przez reninę

Biotransformacja leku to dość ważny proces, który sprawia, że substancje czynne stają się metabolitami, a to często pomaga w ich usunięciu z organizmu. W głównej mierze dzieje się to w wątrobie, gdzie enzymy, jak cytochrom P450, mają spore znaczenie, bo modyfikują chemię leków. Dzięki biotransformacji zmienia się aktywność wielu substancji, co jest fajne, bo zapobiega ich gromadzeniu się i ewentualnej toksyczności. Na przykład, paracetamol, czyli popularny lek przeciwbólowy, przekształca się w wątrobie do form nieaktywnych, co sprawia, że jest bezpieczniej wydalany. Moim zdaniem, rozumienie biotransformacji jest kluczowe w farmakologii, bo to pozwala lepiej dobrać dawkowanie i przewidzieć interakcje między różnymi lekami. Ta wiedza ma praktyczne zastosowanie w projektowaniu leków oraz w terapii celowanej, gdzie ważne jest, jak długo lek będzie działał w organizmie.

Pytanie 9

Jakim odpowiednikiem leku przeciwhistaminowego ketotifen jest?

A. Cromosol

B. Claritine

C. Salbutamol

D. Zaditen

Cromosol to lek stosowany w leczeniu astmy, jednak jego działanie opiera się na innym mechanizmie, ponieważ jest to preparat zawierający kromoglikan sodu, który działa jako stabilizator błon komórkowych i zapobiega uwalnianiu histaminy. Dlatego nie może być uznany za odpowiednik ketotifenu, który ma konkretne działanie przeciwhistaminowe. Salbutamol to lek rozszerzający oskrzela, należący do grupy beta-agonistów, stosowany w doraźnym leczeniu skurczów oskrzeli, a nie w leczeniu przyczyn alergii. Claritine, z kolei, jest lekiem przeciwhistaminowym, ale zawiera inny składnik aktywny (loratadynę), który ma inny profil działania oraz zastosowania kliniczne. Stąd wybór niewłaściwej odpowiedzi może być skutkiem mylenia różnych klas leków i ich mechanizmów działania. Właściwe zrozumienie różnic między lekami przeciwhistaminowymi, stabilizatorami błon komórkowych oraz lekami bronchodilatacyjnymi jest kluczowe dla skutecznego leczenia alergii i astmy. Często zdarza się, że osoby mylą te klasy leków, co prowadzi do błędnych wniosków dotyczących ich zastosowania oraz działania. Ostatecznie dobór odpowiedniego leku powinien opierać się na zrozumieniu ich mechanizmów działania oraz celów terapeutycznych, co jest fundamentalne dla skutecznego leczenia pacjentów z chorobami alergicznymi.

Pytanie 10

W aptece, podczas realizacji recept, kluczowe jest posiadanie:

A. Czasopismo farmaceutyczne

B. Preparat ziołowy (Herbapol)

C. Bez recepty (magazyn współpracujący z polską grupą farmaceutyczną)

D. Spis leków objętych refundacją

Wykaz leków refundowanych jest kluczowym narzędziem w pracy farmaceutycznej, szczególnie przy wydawaniu leków na receptę. Zawiera informacje o lekach, które są objęte refundacją przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co jest istotne zarówno dla pacjentów, jak i farmaceutów. Znajomość tego wykazu pozwala farmaceutom na prawidłowe informowanie pacjentów o dostępnych opcjach leczenia oraz ich kosztach. Przykładowo, jeśli pacjent przynosi receptę na lek, który znajduje się w wykazie, farmaceuta może go wypisać po odpowiedniej weryfikacji, co nie tylko przyspiesza proces, ale również eliminuje błędy związane z niewłaściwym wydawaniem leków. Standardy dobrej praktyki w aptece nakładają na farmaceutów obowiązek posiadania aktualnej wiedzy na temat leków refundowanych, aby móc skutecznie doradzać pacjentom i wykonywać swoje obowiązki z należytą starannością.

Pytanie 11

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, farmaceuta nie powinien przygotowywać leku recepturowego, który zawiera

A. sodowy fenobarbital

B. chlorowodorek efedryny

C. kodeiny fosforan

D. chlorowodorek papaweryny

Kodeiny fosforan jest substancją klasyfikowaną jako opioid, co oznacza, że ma potencjał do nadużywania oraz działania uzależniającego. Zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego, technik farmaceutyczny nie jest uprawniony do sporządzania leków recepturowych zawierających substancje kontrolowane, takie jak kodeina, bez odpowiedniego nadzoru oraz w sposób niezgodny z wytycznymi. Efektywnym przykładem zastosowania kodeiny jest leczenie silnego bólu lub kaszlu, jednak jej przygotowanie wymaga ściśle określonych procedur oraz dokumentacji. W Polsce przepisy dotyczące substancji kontrolowanych są regulowane przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia. W związku z tym, technik farmaceutyczny powinien być dobrze zaznajomiony z regulacjami oraz standardami, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów oraz zgodność z przepisami. Dlatego, sporządzanie leku zawierającego kodeiny fosforan jest zarezerwowane dla farmaceutów, którzy mają odpowiednią wiedzę, by ocenić ryzyko oraz skutki uboczne takie jak depresja oddechowa czy interakcje z innymi lekami.

Pytanie 12

Podczas przygotowywania przedmiotów z tworzyw sztucznych potrzebnych do sporządzania leków w warunkach aseptycznych, należy

A. przepłukać bieżącą ciepłą wodą o temperaturze w przedziale 35-45 °C

B. dokładnie przepłukać tylko bieżącą wodą i detergentem

C. dokładnie przepłukać bieżącą ciepłą wodą i wyjaławiać chemicznie przy użyciu 5% roztworu chlorku benzalkoniowego

D. przepłukać jedynie detergentem i wyjaławiać suchym gorącym powietrzem

Odpowiedź dotycząca dokładnego przemycia przedmiotów z tworzyw sztucznych bieżącą ciepłą wodą oraz ich wyjaławiania chemicznego z użyciem 5% roztworu chlorku benzalkoniowego jest prawidłowa z kilku kluczowych powodów. Po pierwsze, przemywanie bieżącą wodą zapewnia skuteczne usunięcie zanieczyszczeń mechanicznych oraz pozostałości chemicznych, które mogą wpływać na jakość sporządzanych leków. Ciepła woda wspomaga rozpuszczanie i usuwanie tłuszczów oraz białek, co jest istotne w kontekście przygotowywania materiałów w warunkach aseptycznych. Następnym krokiem jest wyjaławianie chemiczne, które pozwala na eliminację mikroorganizmów. Chlorek benzalkoniowy jest skutecznym środkiem dezynfekującym, który działa na wiele rodzajów bakterii i wirusów, co czyni go odpowiednim wyborem do dezynfekcji przedmiotów mających kontakt z substancjami leczniczymi. Przykładem zastosowania tej metody jest przygotowanie narzędzi w aptekach i placówkach medycznych, gdzie zachowanie sterylności jest kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów. Stosowanie 5% roztworu chlorku benzalkoniowego w praktyce farmaceutycznej jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi aseptyki, które podkreślają znaczenie właściwej procedury w profilaktyce zakażeń szpitalnych oraz w produkcji leków.

Pytanie 13

Czym jest ataksja?

A. utrata zdolności mówienia

B. migotanie przedsionków

C. napady paniki

D. niezręczność ruchowa

Ataksja jest często mylona z innymi zaburzeniami, które nie mają bezpośredniego związku z koordynacją ruchową. Napady lękowe są to epizody intensywnego lęku, które mogą prowadzić do fizycznych objawów, ale nie wpływają na zdolność wykonywania ruchów. Z kolei niemożność mowy, znana jako afazja, dotyczy trudności w komunikacji, a nie ruchów ciała. Migotanie przedsionków to arytmia serca, która również nie jest związana z koordynacją ruchową. Te błędne odpowiedzi wynikają z mylenia objawów oraz funkcji różnych części ciała. Typowym błędem myślowym jest generalizowanie objawów i przypisywanie im cech, które nie są zgodne z ich rzeczywistym charakterem. Ataksja sama w sobie jest symptomem szerokiego spektrum schorzeń neurologicznych, które mogą być wynikiem uszkodzeń mózgu, urazów, chorób genetycznych czy degeneracyjnych. Właściwe zrozumienie różnicy pomiędzy ataksją a innymi zaburzeniami jest kluczowe dla postawienia trafnej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Pytanie 14

Kiedy należy stosować wymóg apirogenności?

A. kroplom do uszu

B. preparatom na rany

C. roztworom doustnym

D. płynom do wlewów

Płyny do wlewów są stosowane w kontekście terapii infuzyjnej, gdzie ich apirogenność jest kluczowym wymogiem. Oznacza to, że te preparaty muszą być wolne od substancji, które mogą wywołać gorączkę lub inne reakcje immunologiczne. W praktyce klinicznej, każdy płyn infuzyjny, w tym roztwory elektrolitów, glukozy czy składników odżywczych, musi być poddany rygorystycznym testom apirogenności, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjenta. Przykładem może być roztwór soli fizjologicznej stosowany w nawadnianiu pacjentów. Standardy branżowe, takie jak ISO 13485, wymagają, by produkty medyczne, w tym płyny do wlewów, były wytwarzane zgodnie z określonymi normami jakości, co obejmuje kontrolę zanieczyszczeń i testy apirogenności. W kontekście terapii, konsekwencje zastosowania płynów, które nie spełniają tych wymogów, mogą być poważne, w tym wystąpienie reakcji pyrogennych, które mogą zagrażać życiu pacjenta. Dlatego tak istotne jest, aby wszystkie płyny infuzyjne były odpowiednio testowane i certyfikowane.

Pytanie 15

Jaka jest dawka dobowa chlorowodorku papaweryny w leku przygotowanym według powyższej recepty?

Rp.
Papaverini hydrochloridi      1,0
Chelidonii trae
Aquae            aa ad      100,0
M.f.mixt.
D.S. 3 razy dziennie 1 łyżkę stołową (14,0 g)

A. 0,07 g

B. 0,14 g

C. 0,28 g

D. 0,42 g

Odpowiedź 0,42 g jest jak najbardziej w porządku. Obliczanie dawki dobowej papaweryny chlorowodorek opiera się na prostych zasadach. Musisz pomnożyć ilość substancji w jednej dawce przez to, ile dawek bierzesz w ciągu dnia. Papaweryna pomaga przy skurczach mięśni gładkich, więc ważne jest, żeby dobrze ustalić dawkę, żeby leczenie było skuteczne, ale i bezpieczne. Lekarze w praktyce korzystają z tabel, żeby ustalić, jaką dawkę podać pacjentowi w zależności od ich stanu zdrowia. A pamiętaj, żeby uwzględniać jednostki objętości, jak łyżki stołowe, bo to istotne w kontekście leków doustnych. W końcu, jak masz wartość bliską 0,42 g, to pacjent dostaje odpowiednią ilość leku, która działa, ale nie jest za wysoka.

Pytanie 16

Jak uniknąć niezgodności przy przygotowywaniu leku według podanej recepty?

Rp.
 Resorcinoli                    0,15
 Aquae purificatae    ad       25,0
 M.f.sol.
 D.S. Zewnętrznie. Płyn na okłady

A. zastosować odpowiednią kolejność łączenia składników.

B. zwiększyć ilość wody.

C. wprowadzić potrzebną ilość etanolu.

D. wydać chlorowodorek papaweryny w postaci proszków.

Wydanie chlorowodorku papaweryny w postaci proszków jest kluczowym krokiem w procesie sporządzania leku, ponieważ forma proszkowa zapewnia lepszą rozpuszczalność i stabilność substancji czynnej. Ta forma podania umożliwia dokładne dawkowanie oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia niezgodności, które mogą prowadzić do nieefektywności terapii. W praktyce farmaceutycznej opiera się to na zasadach zapewnienia jakości oraz zgodności z normami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), które zalecają wydawanie leków w postaciach gwarantujących najwyższą jakość i bezpieczeństwo. W przypadku chlorowodorku papaweryny, forma proszku to nie tylko preferencja, lecz także rezultat rozważań dotyczących interakcji z innymi substancjami oraz optymalizacji procesu przygotowania. Dodatkowo, stosowanie proszków ułatwia ich dalsze przetwarzanie, np. w postaci roztworów do iniekcji, co jest często wymagane w kontekście medycznym. Zastosowanie tej metody w praktyce ilustruje znaczenie odpowiedniego formułowania leków dla zapewnienia skuteczności oraz bezpieczeństwa terapii.

Pytanie 17

Ile godzin od momentu złożenia recepty w aptece, która nie zawiera dodatkowych uwag, powinien być przygotowany lek recepturowy?

A. 48 godzin

B. 4 godzin

C. 8 godzin

D. 24 godzin

Wiesz, odpowiedź, że lek recepturowy powinien być zrobiony w 48 godzin od dostarczenia recepty, to całkiem trafne. Właściwie to zgodnie z prawem i normami, które obowiązują w aptekach, ten czas ustalono po to, by leki były bezpieczne i skuteczne. Na przykład, maści czy roztwory, które potrzebują więcej czasu na przygotowanie, muszą być zrobione w tym terminie, żeby ich jakość nie spadła. Aptekarze muszą również brać pod uwagę czas, który potrzebny jest na sprawdzenie jakości składników i ich ważności. Pamiętaj, że przestrzeganie tego terminu jest bardzo ważne dla pacjentów, którzy oczekują, że ich leki będą działały tak, jak powinny. Apteki z kolei muszą dbać o swoje standardy i zaufanie klientów, więc to wszystko ma znaczenie.

Pytanie 18

Która z wymienionych informacji na temat opłat za leki jest niezgodna z zasadami refundacji leków, które obowiązują w Polsce?
(UWAGA: W tym pytaniu mogą wystąpić nieścisłości - na egzaminie przyznany jest 1 punkt niezależnie od odpowiedzi)

A. Ostateczna cena leku stanowi różnicę między ceną detaliczną a kwotą refundacji

B. Do limitu cen leków dopłacają osoby ubiegające się o status żołnierza zawodowego

C. Limit cen leków określa tę część, którą pokrywa Fundusz z funduszy osób ubezpieczonych

D. Inwalidzi wojenni, osoby represjonowane oraz ich małżonkowie utrzymywani wyłącznie przez te osoby nie dopłacają do limitu cen leków

Niektóre z informacji dotyczących odpłatności za leki mogą być mylące i wprowadzać w błąd w kontekście regulacji refundacyjnych. W pierwszej kolejności, informacja o tym, że dopłacają do limitu cen leków kandydaci na żołnierzy zawodowych, nie jest poprawna, ponieważ ta grupa nie jest objęta ogólnymi zasadami refundacji w takim samym zakresie, jak inne grupy społeczne. Ponadto, stwierdzenie, że limit cen leków wyraża tę część, jaką pokrywa Fundusz ze zgromadzonych środków osób ubezpieczonych, jest nieprecyzyjne. Limit cenowy ustala się na podstawie analizy rynku oraz kosztów leczenia, a nie wyłącznie na podstawie Funduszu. Ponadto, podawanie, że ostateczny koszt leku wynika z różnicy między ceną detaliczną a kwotą refundowaną, może wprowadzać w błąd, gdyż w rzeczywistości na ostateczny koszt leku wpływa również wysokość dopłat pacjenta, co nie zawsze jest równoznaczne z prostą różnicą. Typowe błędy myślowe, które mogą prowadzić do takich niepoprawnych wniosków, obejmują uproszczenie procesów refundacyjnych oraz niedostateczne zrozumienie regulacji dotyczących różnych grup pacjentów. Właściwe zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla prawidłowego dostępu do leków i usług medycznych, a także dla wsparcia osób najbardziej potrzebujących.

Pytanie 19

Który z poniższych składników jest powszechnie stosowany jako konserwant w preparatach farmaceutycznych?

A. Chlorek benzalkoniowy

B. Mikrokrystaliczna celuloza

C. Woda destylowana

D. Gliceryna

Chlorek benzalkoniowy jest powszechnie stosowany jako konserwant w preparatach farmaceutycznych. Wynika to z jego skuteczności przeciwbakteryjnej i przeciwgrzybiczej, która jest niezbędna do zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa produktów leczniczych. Chlorek benzalkoniowy jest kationową substancją powierzchniowo czynną, co oznacza, że działa poprzez denaturację białek mikroorganizmów, co prowadzi do ich zniszczenia. Dzięki tej właściwości znajduje zastosowanie w szerokim zakresie produktów, w tym w kroplach do oczu, roztworach do inhalacji oraz maściach. Co więcej, jego stosunkowo niska toksyczność przy odpowiednim dawkowaniu czyni go idealnym wyborem dla wielu preparatów farmaceutycznych. W praktyce oznacza to, że produkty zawierające chlorek benzalkoniowy mogą być przechowywane przez dłuższy czas bez ryzyka utraty skuteczności czy bezpieczeństwa. Jest to zgodne ze standardami farmaceutycznymi, gdzie stabilność i trwałość produktów mają kluczowe znaczenie dla ochrony zdrowia publicznego. Ostatecznie, znajomość właściwości chlorku benzalkoniowego jest istotna dla osób zajmujących się produkcją i dystrybucją leków, ponieważ wpływa na jakość i bezpieczeństwo oferowanych produktów.

Pytanie 20

Jakie właściwości terapeutyczne umożliwiają stosowanie u osób w podeszłym wieku w terapii wspomagającej choroby sercowo-naczyniowe, w szczególności miażdżycę, dusznicę bolesną oraz nadciśnienie?

A. Infusum Digitalis

B. Adonidis vernalis herba

C. Tinctura lub Intractum Crateagi

D. Tinctura Valerianae

Tinctura Valerianae, czyli nalewka z kozłka lekarskiego, jest znana przede wszystkim ze swojego działania uspokajającego i przeciwlękowego. Choć może być korzystna dla osób z problemami ze snem czy lękami, nie ma bezpośredniego wpływu na choroby sercowo-naczyniowe, takie jak miażdżyca czy nadciśnienie. Stosowanie tej nalewki w kontekście problemów kardiologicznych może prowadzić do błędnych wniosków, że leczy ona schorzenia serca, podczas gdy jej działanie jest zupełnie inne. Adonidis vernalis herba, znana jako ziele adonisa, również ma swoje zastosowanie w medycynie, ale jej głównym zastosowaniem jest wspomaganie działań moczopędnych i nie jest pierwszym wyborem w terapii chorób serca. Infusum Digitalis, czyli napar z naparstnicy, jest związany z ryzykiem działań niepożądanych i stosowane jest w ściśle określonych przypadkach niewydolności serca, lecz nie jest rekomendowane dla wszystkich pacjentów z chorobami układu krążenia. Zrozumienie, które rośliny i ich właściwości mają zastosowanie w konkretnej terapii, jest kluczowe w praktyce medycznej, aby uniknąć nieprawidłowych zastosowań i zagrożeń dla zdrowia. Niestety, przyjęcie błędnych koncepcji dotyczących właściwości różnych roślin leczniczych może prowadzić do nieefektywnego leczenia oraz pogorszenia stanu zdrowia pacjentów.

Pytanie 21

Olej rycynowy, używany jako rozpuszczalnik do przygotowywania kropli do oczu, powinien być wyjaławiany

A. w autoklawie

B. tlenkiem etylenu

C. promieniowaniem nadfioletowym

D. suchym gorącym powietrzem

Wybór innych metod sterylizacji, takich jak tlenek etylenu, autoklawowanie czy promieniowanie nadfioletowe, wiąże się z kilkoma istotnymi problemami technicznymi. Tlenek etylenu, choć skuteczny w eliminacji bakterii, jest gazem, który nie jest zalecany do stosowania w przypadku olejów, ponieważ może reagować z ich składnikami, prowadząc do niepożądanych zmian chemicznych oraz wytwarzania toksycznych produktów ubocznych. Dodatkowo, metoda ta wymaga długiego czasu ekspozycji oraz odpowiednich warunków wentylacyjnych, aby uniknąć pozostałości gazu w końcowym produkcie. Autoklawowanie, z kolei, polega na stosowaniu pary wodnej pod wysokim ciśnieniem, co może prowadzić do degradacji oleju rycynowego, zmieniając jego właściwości fizykochemiczne, co jest nieakceptowalne w kontekście formulacji oftalmicznych. Użycie promieniowania nadfioletowego może być skuteczne w dezynfekcji powierzchni, jednak nie zapewnia głębokiej penetracji substancji jak olej, co czyni tę metodę nieefektywną w przypadku sterylizacji cieczy. Te niepoprawne opcje mogą prowadzić do błędnych wniosków i w efekcie do poważnych konsekwencji zdrowotnych dla pacjentów, podkreślając znaczenie przestrzegania właściwych standardów sterylizacji w przemyśle farmaceutycznym.

Pytanie 22

Mak lekarski (Papaver somniferum L.) zawiera papawerynę, która posiada właściwości

A. miotoniczne

B. uspokajające

C. spazmolityczne

D. przeczyszczające

Papaweryna, czyli ten alkaloid z maku, naprawdę działa na mięśnie gładkie. To znaczy, że pomaga w relaxie i zmniejsza skurcze. Fajnie, bo jest to przydatne, kiedy mówimy o problemach z brzuszkiem, jak kolki, ale też w przypadku bólu związanym z naczyniami krwionośnymi czy układem moczowym. W szpitalach papawerynę podaje się w zastrzykach albo w tabletkach, co dość skutecznie łagodzi ból. A tak ogólnie, to jest też używana w leczeniu chorób naczyń, jak choroba Raynauda, oraz w miarę skurczów naczyniowych. Wydaje mi się, że specjaliści to poważnie traktują, bo te jej działania są uznawane w medycynie i naprawdę pomagają w radzeniu sobie z napięciem mięśniowym.

Pytanie 23

Pacjent nabył szczepionkę VAXIGRIP w aptece i planuje udać się do punktu szczepień za dwa dni. Należy go poinformować, w jaki sposób powinien przechowywać szczepionkę

A. w zamrażarce

B. w lodówce

C. w suchym miejscu, w temperaturze pokojowej

D. w ciemnym miejscu, w temperaturze pokojowej

Przechowywanie szczepionek w odpowiednich warunkach jest kluczowe dla ich skuteczności i bezpieczeństwa. Szczepionka VAXIGRIP powinna być przechowywana w lodówce w temperaturze od 2 do 8 stopni Celsjusza. Tego rodzaju konserwacja zapewnia, że składniki aktywne szczepionki zachowują swoje właściwości immunogenne, co jest kluczowe dla osiągnięcia pożądanego efektu ochronnego w organizmie. Przechowywanie w temperaturze zbyt wysokiej, np. w temperaturze pokojowej, może prowadzić do degradacji substancji czynnych, co skutkuje obniżeniem skuteczności szczepienia. W praktyce, apteki oraz punkty szczepień są zobowiązane do monitorowania temperatury przechowywania szczepionek do standardów określonych przez Światową Organizację Zdrowia oraz krajowe przepisy sanitarno-epidemiologiczne. Przykładem dobrych praktyk jest użycie urządzeń do ciągłego monitorowania temperatury oraz protokołów postępowania w przypadku stwierdzenia nieprawidłowych warunków przechowywania, aby zapewnić pacjentom maksymalne bezpieczeństwo.

Pytanie 24

Osoba wydająca lek receptorowy z apteki przeprowadza

A. analizę ilościową składników leku

B. kontrolę wizualną leku

C. kontrolę uwalniania substancji leczniczej

D. analizę jakościową składników leku

Kontrola wizualna leku jest kluczowym etapem w procesie jego wydawania z apteki, który pozwala na ocenę jego wyglądu, stanu opakowania oraz oznaczeń. W praktyce farmaceutycznej, farmaceuta dokonuje oceny, czy lek spełnia standardy jakości związane z estetyką, co może obejmować sprawdzenie, czy nie występują zmiany koloru, uszkodzenia opakowania czy zanieczyszczenia. Zgodnie z zapisami regulacyjnymi, farmaceuci są zobowiązani do stosowania się do wytycznych dotyczących kontroli jakości leków, co jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest sytuacja, w której farmaceuta zauważy, że lek ma inny kolor niż ten, który jest widoczny na etykiecie – może to sugerować problem z jakością lub niewłaściwe przechowywanie leku. Tego rodzaju kontrola jest również często dokumentowana w procedurach wewnętrznych apteki, co sprzyja zachowaniu wysokich standardów jakości.

Pytanie 25

Jakie źródło dostarcza najdokładniejsze informacje na temat interakcji leków z innymi substancjami?

A. Karta charakterystyki produktu leczniczego

B. Baza leków bloz z kodami EAN

C. Leki Współczesnej Terapii

D. Farmakopea Polska

Karta charakterystyki produktu leczniczego (ChPL) jest kluczowym dokumentem w farmakologii, który zawiera szczegółowe informacje na temat danego leku, w tym dotyczące jego interakcji z innymi substancjami czynnymi. ChPL jest zgodna z wytycznymi Europejskiej Agencji Leków i zawiera dane o składzie, właściwościach farmakologicznych, przeciwwskazaniach, działaniu niepożądanym oraz interakcjach z innymi lekami. Przykład praktycznego zastosowania to sytuacja, w której lekarz przepisuje pacjentowi kilka leków. Korzystając z ChPL, może on dokładnie zweryfikować, czy istnieją potencjalne interakcje między tymi lekami, co pozwala na uniknięcie poważnych działań niepożądanych. Ponadto, ChPL jest źródłem informacji, które lekarze oraz farmaceuci regularnie konsultują w codziennej praktyce klinicznej, co czyni ją najbardziej wiarygodnym źródłem danych o interakcjach leków. W obliczu rosnącej złożoności terapii farmakologicznych, znajomość treści ChPL jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności leczenia.

Pytanie 26

To są przeciętne dawki, które powodują u pacjenta zamierzone efekty terapeutyczne, zapobiegawcze lub diagnostyczne. Opis ten odnosi się do dawek

A. maksymalnych

B. zwykle stosowanych

C. toksycznych

D. jednorazowych

Dawki zwykle stosowane to te, które zostały ustalone na podstawie badań klinicznych oraz obserwacji, a ich celem jest osiągnięcie zamierzonych efektów terapeutycznych. W praktyce medycznej, dobór odpowiednich dawek jest kluczowy, ponieważ to właśnie one zapewniają skuteczność leczenia przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych. Na przykład w farmakologii, stosowanie dawek zwykle stosowanych pozwala lekarzom na efektywne zarządzanie terapią pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak nadciśnienie czy cukrzyca. W standardowych protokołach leczenia zaleca się dostosowanie dawek na podstawie indywidualnych reakcji pacjenta oraz monitorowanie skutków ubocznych, co jest zgodne z zasadami medycyny opartej na dowodach. Dawkowanie to nie tylko kwestia naukowej dokładności, ale także praktycznej aplikacji, gdzie lekarze muszą uwzględniać różne czynniki, takie jak wiek, waga, stan zdrowia oraz interakcje z innymi lekami. Dlatego znajomość dawek zwykle stosowanych jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności terapii.

Pytanie 27

Jak nazywa się łacińska nazwa Pix liquida Pini?

A. ichtamolu

B. dziegciu sosnowego

C. syropu sosnowego złożonego

D. mydła potasowego

Pix liquida Pini, znana również jako dziegieć sosnowy, to produkt uzyskiwany z destylacji drewna sosnowego. Dziegć sosnowy jest szeroko stosowany w medycynie naturalnej oraz w dermatologii, głównie ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne oraz łagodzące. Jego zastosowanie obejmuje leczenie problemów skórnych takich jak łuszczyca, egzema czy trądzik. Ponadto, dziegieć sosnowy jest używany w kosmetykach i produktach pielęgnacyjnych, ponieważ pomaga w regeneracji skóry oraz w redukcji objawów podrażnienia. Zgodnie z dobrą praktyką, w przypadku stosowania dziegciu sosnowego w terapii, zaleca się konsultację z lekarzem, aby dostosować dawkowanie i formę aplikacji do indywidualnych potrzeb pacjenta. Dziegieć sosnowy ma również zastosowanie w przemyśle, np. w produkcji farb i lakierów, gdzie wykorzystuje się jego właściwości konserwujące.

Pytanie 28

Aby uzyskać jałowość kropli do oczu, roztwór targezyny powinien zostać

A. przygotowany z użyciem jałowych składników w aseptycznych warunkach

B. wyjaławiany termicznie w nasyconej parze wodnej (121°C, 20 minut)

C. przesączony przez filtr membranowy o wielkości porów 0,22 µm

D. sterylizowany suchym gorącym powietrzem

Właściwe uzyskanie jałowości kropli do oczu z roztworu targezyny wymaga użycia wyłącznie jałowych składników w warunkach aseptycznych. To podejście jest kluczowe dla zapewnienia, że produkt finalny nie zawiera patogenów ani innych mikroorganizmów, co mogłoby prowadzić do zakażeń u pacjentów. W praktyce, aseptyczne przygotowanie polega na zachowaniu wysokich standardów higieny podczas całego procesu produkcji, co obejmuje dezynfekcję powierzchni roboczych, stosowanie jałowych narzędzi oraz odzieży ochronnej. Na przykład, w laboratoriach farmaceutycznych często korzysta się z laminarnego przepływu powietrza, który chroni preparaty przed zanieczyszczeniem. Dobrą praktyką jest również przeprowadzanie regularnych audytów aseptycznych oraz monitorowanie środowiska, aby zapewnić, że spełnia ono wymagania norm ISO 14644 dotyczących czystości powietrza. Tylko w ten sposób można zapewnić, że roztwór będzie bezpieczny dla pacjentów i skuteczny w leczeniu.

Pytanie 29

Jak działa akarboza (lek Glucobay)?

A. przyspieszeniu rozkładu glukozy w trzustce

B. produkcji energii z insuliny

C. zmniejszeniu wchłaniania glukozy z diety

D. zwiększeniu efektywności insuliny

Akarboza, substancja czynna preparatu Glucobay, działa poprzez hamowanie enzymów trawiennych, zwłaszcza alfa-glukozydaz, które są odpowiedzialne za rozkład węglowodanów w jelitach. Dzięki temu, wchłanianie glukozy z pożywienia jest ograniczone, co prowadzi do zmniejszenia poziomu glukozy we krwi po posiłku. Przykładowo, stosowanie akarbozy w terapii cukrzycy typu 2 pozwala na lepszą kontrolę glikemii, zwłaszcza u pacjentów, którzy mają problemy z regulacją poziomu cukru po posiłkach bogatych w węglowodany. Ograniczenie wchłaniania glukozy przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia hiperglikemii, co jest kluczowe w zarządzaniu cukrzycą. Dobre praktyki kliniczne zalecają monitorowanie poziomu glukozy oraz dostosowanie diety w połączeniu z farmakoterapią, co może dodatkowo zwiększać efektywność działania akarbozy.

Pytanie 30

Który z podanych leków recepturowych jest maścią roztworem?

Rp.
Acidi borici       1,0
Aquae             50,0
Eucerini      ad 100,0
M.f. ung.
A.

Rp.
Acidi salicylici         3,0
Paraffini liq.           5,0
Vaselini flavi      ad 100,0
M.f. ung.
B.

Rp.
Camphorae           2,0
Vaselini albi      50,0
M.f. ung.
C.

Rp.
Acidi salicylici      3,0
Vaselini flavi       47,0
M.f. ung.
D.

A. B.

B. D.

C. C.

D. A.

Zrozumienie form leków recepturowych jest istotne dla skutecznego ich zastosowania, a błędne odpowiedzi mogą wynikać z mylenia różnych typów preparatów. Odpowiedzi A, B i D nie są poprawne, ponieważ nie reprezentują maści roztworu, a ich skład i forma różnią się od definicji tego typu leku. Często dochodzi do nieporozumień dotyczących różnicy między maściami, kremami a roztworami. Wiele osób uważa, że wszystkie te formy są wymienne, co jest błędem. Maść roztwór, w przeciwieństwie do klasycznych maści, zawiera substancje aktywne rozpuszczone w medium, co wpływa na ich przyswajalność i sposób działania. Inne preparaty mogą zawierać substancje zawieszone w podłożu, co zmienia ich właściwości aplikacyjne. Rozumienie tych różnic jest kluczowe, ponieważ wpływa na wybór odpowiedniego leku w zależności od schorzenia i potrzeb pacjenta. Zgłębianie wiedzy na temat charakterystyki i zastosowania różnych form leków jest niezbędne w codziennej praktyce farmaceutycznej, aby zapewnić odpowiednie leczenie i zminimalizować ryzyko błędów terapeutycznych.

Pytanie 31

Fenoloftaleina używana jako wskaźnik w alkacymetrii w roztworze zasadowym ma kolor

A. malinowy

B. pomarańczowy

C. żółty

D. bezbarwny

Fenoloftaleina jest organicznym związkiem chemicznym, który pełni funkcję wskaźnika pH w alkacymetrii. W roztworze zasadowym, przy pH powyżej 8,2, fenoloftaleina zmienia barwę na malinową, co pozwala na łatwe określenie momentu osiągnięcia alkalicznego środowiska. Jest to bardzo przydatne w titracji kwasów i zasad, gdzie precyzyjne rozpoznanie punktu równoważnikowego jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników. Zastosowanie fenoloftaleiny znajduje się nie tylko w laboratoriach chemicznych, ale również w edukacji, gdzie ułatwia studentom zrozumienie zasad działania wskaźników. W praktyce, jej obecność w roztworze zasadowym informuje nas o środowisku chemicznym, co jest istotne w wielu procesach przemysłowych, takich jak produkcja detergentów czy obróbka wody. Dobre praktyki laboratoryjne wymagają stosowania odpowiednich wskaźników w zależności od rodzaju analizy, co czyni fenoloftaleinę jednym z najpopularniejszych wyborów w zakresie wskaźników pH.

Pytanie 32

Podaj odpowiednią sekwencję działań w procesie granulacji klasycznej na mokro.

A. Zwilżanie i ugniatanie, ujednolicenie ziaren, formowanie granulatu, suszenie

B. Formowanie granulatu, zwilżanie i ugniatanie, ujednolicenie ziaren, suszenie

C. Formowanie granulatu, zwilżanie i ugniatanie, suszenie, ujednolicenie ziaren

D. Zwilżanie i ugniatanie, formowanie granulatu, suszenie, ujednolicenie ziaren

W procesie granulacji klasycznej na mokro kluczowe jest zrozumienie, że każdy krok musi być zrobiony w dobrej kolejności, żeby wyjść z granulatem wysokiej jakości. Niektórzy mogą myśleć, że można formować granulat przed zwilżaniem i ugniataniem, ale to jest błędne. Bez wcześniejszego przygotowania materiału przez zwilżenie, formowanie ziaren po prostu nie zadziała, bo surowce się nie połączą. Ujednolicenie ziaren przed suszeniem to też słaby pomysł, bo zbyt wysoka wilgotność w granulkach stwarza problemy ze stabilnością i może prowadzić do tworzenia aglomeratów, które nie wyglądają tak, jak powinny. Dodatkowo, niektóre odpowiedzi sugerują, że suszenie powinno być przed ujednoliceniem, co jest sprzeczne z tym, co praktykuje przemysł farmaceutyczny. Kluczowe jest, żeby po suszeniu ziarna poddać kontroli jakości, zanim przejdą do dalszych procesów. Rozumienie tej kolejności jest mega istotne, żeby uniknąć typowych błędów, które mogą przynieść nieefektywny proces produkcji i słabej jakości wyroby.

Pytanie 33

Ilość wodna to masa

A. wody [g], którą na stałe zwiąże 100,0 g bezwodnego podłoża maściowego w temperaturze 20°C

B. podłoża maściowego [g], które na stałe zwiąże 100,0 g wody w temperaturze 20°C

C. wody [g], którą na stałe zwiąże 1,0 g bezwodnego podłoża maściowego w temperaturze 20°C

D. podłoża maściowego [g], które na stałe zwiąże 1,0 g wody w temperaturze 20°C

Definicja liczby wodnej jest kluczowym elementem w formulacji maści i innych preparatów farmaceutycznych, jednak wiele osób myli podstawowe pojęcia związane z tym zagadnieniem. Odpowiedzi, które wskazują na ilość podłoża maściowego, które zwiąże określoną ilość wody, są błędne, ponieważ koncentrują się na odwrotnej relacji. Liczba wodna nie odnosi się do tego, ile substancji maściowej można użyć, aby zatrzymać wodę, ale do tego, ile wody można wprowadzić do określonego podłoża. Przykładowo, podanie, że 'podłoża maściowego [g], które zwiąże trwale 100,0 g wody w temperaturze 20°C' zamiast bezwodnego podłoża, myli koncepcję związku wodno-podłoże. W praktyce, formułując maści, kluczowe jest zrozumienie, jak różne podłoża reagują z wodą, w tym ich zdolność do zatrzymywania wody, co jest istotne dla stabilności preparatu oraz jego skuteczności. Dlatego też pomyłki w definiowaniu liczby wodnej mogą prowadzić do niewłaściwych obliczeń w procesie produkcji, co w konsekwencji wpłynie na jakość i bezpieczeństwo produktów farmaceutycznych. Oznacza to, że zrozumienie i poprawne zastosowanie definicji liczby wodnej jest niezbędne w praktyce farmaceutycznej.

Pytanie 34

Jakie jest stężenie kwasu salicylowego w przygotowanym leku według podanej receptury, jeśli spirytus salicylowy to 2,0% roztwór etanolowo-wodny kwasu salicylowego?

Rp.

Resorcinoli2,0
Spir. salicylati
Spir. camphorati     aa ad 50,0
M.f. sol.
D.S. Na skórę

A. 1,02%

B. 0,50%

C. 0,96%

D. 0,48%

W leku recepturowym stężenie kwasu salicylowego wynosi 0,96%. To dobrze obliczone, bo opiera się na masie kwasu w spirytusie salicylowym oraz całkowitej masie leku. Obliczanie stężenia substancji czynnej w farmacji to coś, co jest naprawdę kluczowe, bo wpływa na to, jak działają leki i czy są bezpieczne. Przy robieniu leków ważne jest, żeby mieć dokładne dane i przestrzegać standardów, żeby wszystko się zgadzało z zaleceniami terapeutycznymi. Z kwasem salicylowym, który pomaga przy bólu i stanach zapalnych, dobre obliczenie stężenia ma bezpośrednie znaczenie dla jego działania. Normy, jak Farmakopea Polska, mówią dokładnie, jak powinny wyglądać przygotowania roztworów, co pozwala na zapewnienie jakości i bezpieczeństwa leków. To jest istotne, żeby pacjenci dostawali leki o odpowiednich stężeniach, bo to zwiększa skuteczność terapii.

Pytanie 35

Jak przygotowuje się emulsję stężoną?

A. emulsje z emulgatorem, który powstaje podczas przygotowywania leku

B. emulsje z gumą arabską

C. maści zawierające tlenek cynku

D. maści w formie roztworu

Odpowiedzi wskazujące na emulsje z emulgatorem powstającym w czasie sporządzania leku, maści z tlenkiem cynku oraz maści typu roztworu nie są odpowiednie w kontekście sporządzania emulsji stężonej. Emulgatory powstające podczas procesu sporządzania leku często mają ograniczoną zdolność do stabilizacji emulsji, co prowadzi do braku pożądanej trwałości produktu. Działanie tych emulgatorów może być zbyt słabe, aby skutecznie kontrolować rozmiar kropli i ich interakcje, co jest kluczowe w przypadku emulsji. Jeśli chodzi o tlenek cynku, to jego właściwości są bardziej związane z formułowaniem maści o działaniu ochronnym lub przeciwzapalnym, a nie z tworzeniem emulsji. Tlenek cynku jest słabo rozpuszczalny w wodzie i nie działa jako emulgator, co czyni go nieodpowiednim wyborem przy produkcji emulsji. Z kolei maści typu roztworu nie są emulsjami, ponieważ nie zawierają rozdzielonych faz olejowych i wodnych, co jest niezbędne dla tego typu formuły. Tego rodzaju pomyłki mogą wynikać z nieporozumienia dotyczącego różnicy między różnymi typami formulacji oraz ich celów. Kluczowe jest zrozumienie, że emulsje wymagają odpowiednich emulgatorów, które zapewniają stabilność i skuteczność, a wybór niewłaściwych składników może prowadzić do nieefektywnych i niestabilnych produktów.

Pytanie 36

Wysoka ilość tłuszczów w diecie zwiększa wchłanianie leków lipidowych podawanych

A. doodbytniczo

B. doustnie

C. podjęzykowo

D. dopoliczkowo

Odpowiedź "dousto" jest poprawna, ponieważ tłuszcze zawarte w pokarmie znacząco wpływają na wchłanianie leków lipidowych, które są najczęściej przyjmowane drogą doustną. Wchłanianie leków lipidowych, takich jak niektóre statyny czy leki stosowane w terapii chorób serca, następuje głównie w jelitach, gdzie obecność tłuszczu zwiększa ich biodostępność. Tłuszcze w pożywieniu tworzą micelle, które ułatwiają transport lipidów do komórek jelitowych, co przyczynia się do lepszego wchłaniania leku do krwiobiegu. Przykładowo, przyjmowanie leku lipidowego z posiłkiem zawierającym zdrowe tłuszcze (np. awokado, oliwa z oliwek) może zwiększyć jego skuteczność terapeutyczną. W praktyce klinicznej zaleca się często informowanie pacjentów o konieczności przyjmowania tego typu leków w trakcie posiłku, co stanowi standardową praktykę w farmakoterapii. Ponadto, znajomość interakcji między lekami a pokarmem jest kluczowa dla zapewnienia optymalnego leczenia i unikania działań niepożądanych.

Pytanie 37

Jakie jest inne określenie kotrimoksazolu - środka chemioterapeutycznego?

A. Sulfasalazin

B. Dermazin

C. Argosulfan

D. Biseptol

Dermazin to preparat, który zawiera srebro i najczęściej stosuje się go do leczenia oparzeń i ran, więc nie ma nic wspólnego z kotrimoksazolem. Sulfasalazin jest lekiem używanym w terapii choroby Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Działa zupełnie inaczej, bo hamuje stany zapalne w jelitach, a nie zwalcza bakterie. Argosulfan to inny środek ze srebrem, który ma działanie przeciwbakteryjne, ale znów nie jest to kotrimoksazol i nie jest stosowany w takich samych sytuacjach. Wybierając te niewłaściwe odpowiedzi, widać, że nie do końca rozumiesz, jak działają różne leki oraz ich klasyfikację. Ważne jest, żeby umieć odróżnić leki, które działają na bakterie, takie jak kotrimoksazol, od tych, które stosujemy w leczeniu stanów zapalnych czy oparzeń. Często ludzie mylą te grupy leków, co jest typowym błędem. Zrozumienie tych różnic to klucz do skutecznego leczenia i wyboru odpowiedniej terapii w konkretnej sytuacji medycznej. Wiedza o mechanizmach działania i zastosowaniu poszczególnych leków to podstawa do zapewnienia pacjentowi najlepszej opieki.

Pytanie 38

Korzeń tego surowca zawiera waleopotriany, olejki eteryczne oraz kwas walerianowy, co sprawia, że ma działanie uspokajające. Która roślina jest opisywana w tym kontekście?

A. naparstnicy purpurowej

B. kozłka lekarskiego

C. babki lancetowatej

D. prawoślazu lekarskiego

Kozłek lekarski, znany również jako Valeriana officinalis, jest cenionym surowcem zielarskim, który zawiera substancje czynne takie jak waleopotriany, olejki eteryczne oraz kwas walerianowy. Właściwości sedatywne kozłka lekarskiego są szeroko udokumentowane w literaturze medycznej, co czyni go popularnym środkiem w terapii zaburzeń snu, lęku i stresu. Działanie sedatywne wynika z wpływu na układ nerwowy, gdzie składniki aktywne wspomagają relaksację i ułatwiają zasypianie. Kozłek lekarski jest stosowany w formie naparów, kapsułek oraz ekstraktów, co pozwala na elastyczność w dostosowywaniu dawek do indywidualnych potrzeb pacjentów. W standardach farmakopealnych oraz w praktykach ziołoleczniczych, kozłek jest polecany jako preparat wspomagający w terapiach wspierających zdrowie psychiczne, a jego zastosowanie jest zgodne z rekomendacjami międzynarodowych organizacji zdrowotnych, takich jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Warto zaznaczyć, że w przypadku długotrwałego stosowania zaleca się konsultację z lekarzem.

Pytanie 39

Wskaż kategorię obejmującą jedynie leki, które powinny być przygotowywane w warunkach aseptycznych?

A. Leki pozajelitowe, do oczu, stosowane na rany i oparzenia oraz leki z antybiotykami

B. Leki z antybiotykami, syropy, tabletki oraz zawiesiny do stosowania wewnętrznego

C. Syropy, preparaty do oczu, leki zawierające antybiotyki

D. Preparaty do oczu, syropy, leki zawierające antybiotyki oraz stosowane w jamach ciała

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ leki pozajelitowe, leki do oczu, preparaty stosowane na rany i oparzenia oraz leki z antybiotykami muszą być sporządzane w warunkach aseptycznych, aby zapewnić ich bezpieczeństwo i skuteczność. Aseptyka polega na eliminacji wszelkich mikroorganizmów, które mogą zanieczyścić produkt leczniczy. Na przykład, leki pozajelitowe, takie jak roztwory do wstrzykiwań, są wprowadzane bezpośrednio do krwiobiegu, co wiąże się z ryzykiem poważnych zakażeń, jeśli nie zostaną odpowiednio przygotowane. Leki do oczu również wymagają szczególnych warunków przygotowania, aby uniknąć podrażnień lub infekcji oczu. Dobre praktyki produkcyjne, zgodne z normami GMP (Good Manufacturing Practice), nakładają obowiązek stosowania aseptycznych technik w przypadku wyżej wymienionych grup leków, aby zagwarantować ich jakość oraz bezpieczeństwo dla pacjentów. Podsumowując, odpowiednia aseptyka jest kluczowa w procesie farmaceutycznym, szczególnie w kontekście preparatów o wysokim ryzyku zakażeń.

Pytanie 40

Jakie białka osocza mają zdolność wiązania leków?

A. albuminy

B. białko C-reaktywne oraz hemopeksyna

C. fibryna i fibrynogen

D. neurotrofiny

Neurotrofiny, białko C-reaktywne, hemopeksyna, fibryna i fibrynogen to białka, które pełnią różne istotne funkcje w organizmie, jednak nie są one odpowiedzialne za wiązanie leków w osoczu. Neurotrofiny są białkami odpowiedzialnymi za wsparcie wzrostu neuronów i ich przetrwanie, co nie ma związku z mechanizmami farmakokinetycznymi. Białko C-reaktywne to wskaźnik stanu zapalnego, który nie wiąże leków ani nie uczestniczy w ich transporcie. Hemopeksyna natomiast transportuje hem, co jest ważne dla metabolizmu żelaza, ale nie ma związku z farmakologią leków. Fibryna i fibrynogen to białka kluczowe w procesach krzepnięcia krwi, a ich rola w organizmie jest zgoła odmienna. Błąd w odpowiedzi może wynikać z mylenia funkcji białek osocza; wiele osób może pomylić białka zaangażowane w różne procesy metaboliczne z białkami odpowiedzialnymi za transport substancji. Warto podkreślić, że znajomość różnic między tymi białkami jest podstawą zrozumienia ich roli w farmakologii oraz wpływu, jaki mają na biodostępność leków, co jest kluczowe w praktyce klinicznej oraz przy projektowaniu skutecznych terapii.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej