Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Elektromechanik
  • Kwalifikacja: ELE.01 - Montaż i obsługa maszyn i urządzeń elektrycznych
  • Data rozpoczęcia: 28 września 2025 22:28
  • Data zakończenia: 28 września 2025 22:33

Egzamin niezdany

Wynik: 13/40 punktów (32,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Poślizg znamionowy silnika o tabliczce znamionowej przedstawionej na rysunku wynosi

Ilustracja do pytania
A. 0,04
B. 0,96
C. 0,06
D. 0,94
Zrozumienie poślizgu znamionowego wymaga dokładnego zrozumienia zasad działania silników asynchronicznych. Błędy w obliczeniach tego parametru często wynikają z niepoprawnego rozumienia różnicy między prędkością synchroniczną a rzeczywistą prędkością obrotową. Prędkość synchroniczna to teoretyczna prędkość, z jaką wirnik powinien się obracać przy danej częstotliwości sieci i liczbie biegunów. Wielu mylnie uważa, że prędkość rzeczywista powinna być równa prędkości synchronicznej, co prowadzi do błędnych wniosków, jak np. poślizg 0,96 czy 0,94, które są wartościami niepoprawnymi dla typowych zastosowań przemysłowych. Poślizg wynosi zazwyczaj kilka procent i jest kluczowy dla odpowiedniego momentu obrotowego i efektywności. Przekonanie, że poślizg bliski 1 jest poprawny, wynika z nieporozumienia, ponieważ oznaczałoby to, że silnik nie pracuje efektywnie. Standardowe kalkulacje i normy, takie jak te określone przez PN-88/E-06701, przewidują, że wartości poślizgu są niewielkie, co zapewnia stabilną i efektywną pracę silnika. Dlatego kluczowe jest dokładne zrozumienie, skąd bierze się poślizg i jakie ma znaczenie dla parametrów pracy silnika.

Pytanie 2

Które z przedstawionych narzędzi jest przeznaczone do demontażu kół zębatych z wałów silników elektrycznych?

Ilustracja do pytania
A. Narzędzie 2.
B. Narzędzie 4.
C. Narzędzie 1.
D. Narzędzie 3.
Wybór niewłaściwego narzędzia do demontażu kół zębatych może wynikać z nieznajomości ich specyfikacji i zastosowania. Na przykład, narzędzie 1 to klasyczny ściągacz do sworzni kulowych, który nie zapewni odpowiedniego chwytu ani rozłożenia siły, niezbędnego do bezpiecznego zdjęcia koła zębatego z wału. Z kolei narzędzie 3, będące zaciskiem typu "vise grip", jest bardziej użyteczne przy trzymaniu lub ściskaniu elementów, a nie do ich demontażu z precyzyjnie kontrolowaną siłą. Narzędzie 4, przypominające klucz do filtrów oleju, również nie spełnia wymagań dla demontażu kół zębatych, ponieważ jego konstrukcja jest przeznaczona do chwytania i obracania okrągłych elementów, a nie do ich ściągania. Typowe błędy myślowe w tej sytuacji obejmują przeświadczenie, że każdy rodzaj ściągacza lub zacisku może być użyty zamiennie, co jest nieprawdziwe. Każde narzędzie ma swoją specyficzną funkcję i sposób użycia, które są optymalizowane pod kątem danej aplikacji. Warto zatem zaznajomić się z funkcjonalnością narzędzi, aby unikać ich niewłaściwego stosowania, co może prowadzić do uszkodzenia części lub nawet obrażeń pracownika. Ważne jest także, by zawsze dobierać narzędzie zgodne ze specyfikacją producenta i standardami branżowymi, co zapewni nie tylko efektywność, ale i bezpieczeństwo pracy.

Pytanie 3

Rany oparzeniowe II stopnia należy

A. posmarować masłem.
B. odkazić jodyną.
C. schłodzić zimną wodą.
D. zdezynfekować gencjaną.
Rany oparzeniowe II stopnia charakteryzują się uszkodzeniem naskórka oraz części skóry właściwej, co może prowadzić do bólu, obrzęku oraz pęcherzy. Schłodzenie rany zimną wodą jest kluczowym krokiem w pierwszej pomocy, gdyż pozwala na obniżenie temperatury uszkodzonej tkanki, co z kolei ogranicza dalsze uszkodzenia oraz ból. Zgodnie z zaleceniami ekspertów z zakresu medycyny ratunkowej, w przypadku oparzeń II stopnia, ranę należy schłodzić letnią lub chłodną wodą (około 15-25°C) przez co najmniej 20 minut. Takie działanie pomaga w zmniejszeniu stanu zapalnego oraz może przyspieszyć proces gojenia. W praktyce, ważne jest, aby unikać używania lodu, gdyż może on powodować dodatkowe uszkodzenia tkanek. Po schłodzeniu rany, istotne jest jej odpowiednie zabezpieczenie, aby uniknąć zakażeń, co może być osiągnięte poprzez nałożenie sterylnego opatrunku. Dodatkowo, należy monitorować stan pacjenta i w razie potrzeby poszukiwać pomocy medycznej, szczególnie w przypadku dużych i rozległych oparzeń.

Pytanie 4

Podczas pracy wirnik silnika indukcyjnego klatkowego ociera o stojan. Przyczyną tego stanu nie może być

A. złe wyważenie wirnika.
B. gwałtowny wzrost napięcia zasilającego.
C. zużycie się panwi łożyskowych.
D. pęknięcie pierścieni zwierających uzwojenia klatkowe wirników.
Wszystkie inne odpowiedzi mówią o mechanicznych przyczynach, które mogą prowadzić do ocierania wirnika o stojan. Złe wyważenie wirnika to jedna z najczęstszych przyczyn tych problemów. Kiedy wirnik jest źle wyważony, wibracje mogą zmieniać jego położenie i prowadzić do kontaktu z częściami stojana. Do tego, jeśli łożyska się zużywają, to wpływa na stabilność wirnika; z czasem te łożyska mogą stracić swoje właściwości, co powoduje luz i przesunięcie wirnika. Pęknięcie pierścieni zwierających uzwojenia klatkowe również może powodować problemy, bo zakłóca to pole magnetyczne i wirnik może być źle ustawiony. Warto zrozumieć te mechanizmy, bo to wszystko jest ważne dla prawidłowego utrzymania silników indukcyjnych. Dlatego regularne przeglądy, diagnozowanie, a także odpowiednia konserwacja są kluczowe. Te praktyki są zgodne z wytycznymi norm branżowych, które mówią o znaczeniu prewencyjnego utrzymania ruchu dla zapewnienia długotrwałej i niezawodnej pracy maszyn.

Pytanie 5

Na podstawie schematu instalacji i cennika, oblicz koszt brutto puszek niezbędnych do wykonania instalacji?

Lp.Nazwa wyrobuCena brutto, zł
1.Łącznik szeregowy (świecznikowy)6,00
2.Łącznik zmienny (schodowy krańcowy)7,00
3.Łącznik krzyżowy (schodowy pośredni)8,00
4.Puszka pojedyncza łączeniowa z pokrywą1,50
5.Puszka pojedyncza pod łącznik/przycisk0,50
Ilustracja do pytania
A. 12,00 zł
B. 7,50 zł
C. 9,00 zł
D. 1,50 zł
Jeśli odpowiedź była inna niż 9,00 zł, przyjrzyjmy się, gdzie mogło dojść do nieporozumienia. Zrozumienie schematu instalacji jest kluczowe w poprawnym obliczeniu kosztów. Na schemacie mamy pięć punktów, w których potrzebne są puszki, oznaczone jako P1 do P5. Każdy z tych punktów wymaga puszki pojedynczej pod łącznik/przycisk, co kosztuje 0,50 zł za sztukę. To daje 2,50 zł za pięć puszek. Dodatkowo mamy kilka punktów wymagających puszek łączeniowych z pokrywą, co w sumie daje 6,00 zł. Łączny koszt to 8,50 zł, ale warto przyjąć zaokroglenie do najbliższej wartości handlowej, czyli 9,00 zł. Częstym błędem jest pominięcie którejś z puszek lub błędne zrozumienie cennika. Warto również zwrócić uwagę na standardy związane z bezpieczeństwem elektrycznym, które wymagają użycia odpowiednich materiałów i ich prawidłowego montażu. Łączniki, puszki i przewody powinny odpowiadać wymaganiom norm, takich jak PN-HD 60364, co zapewnia bezpieczeństwo i trwałość instalacji.

Pytanie 6

Zgodnie z normą PN-EN 60947 kategoria obciążenia stycznika określona symbolem AC-1 oznacza zastosowanie

A. przy obciążeniu o małej indukcyjności, w urządzeniach gospodarstwa domowego.
B. do silników pierścieniowych: rozruch, wyłączenie.
C. przy obciążeniu rezystancyjnym lub o małej indukcyjności.
D. do silników bocznikowych: rozruch, hamowanie przeciwprądem.
Wybór odpowiedzi w odniesieniu do silników pierścieniowych jako obciążenia stycznika nie jest zgodny z definicją kategorii AC-1. Silniki pierścieniowe, które są bardziej skomplikowane pod względem charakterystyki obciążeniowej, wymagają zastosowania innej kategorii, ponieważ generują znaczne prądy rozruchowe, które są zbyt wysokie dla styczników klasy AC-1. Podobnie, odniesienie do obciążenia o małej indukcyjności w kontekście gospodarstw domowych, również jest nieprecyzyjne, gdyż kategoria AC-1 odnosi się do obciążeń rezystancyjnych. Ostatnie podejście, dotyczące silników bocznikowych i ich rozruchu, wskazuje na nieodpowiednie zrozumienie zastosowań styczników. Silniki bocznikowe mogą wytwarzać wysokie prądy rozruchowe, które również wymagają innego sposobu sterowania. Typowe błędy w myśleniu, które prowadzą do wyboru niepoprawnych odpowiedzi, to nieuwzględnienie charakterystyki prądowej różnych typów obciążeń oraz niewłaściwe przyporządkowanie kategorii obciążenia do konkretnych zastosowań. Właściwe zrozumienie klasyfikacji obciążeń w normach elektrycznych jest kluczowe dla efektywnego projektowania i wdrażania systemów elektrycznych, a także ich niezawodności oraz bezpieczeństwa w użytkowaniu.

Pytanie 7

Do których zacisków jednofazowego silnika indukcyjnego należy podłączyć miernik, aby zmierzyć rezystancję uzwojenia pomocniczego?

A. U1 - PE
B. U1 - U2
C. Z1 - PE
D. Z1 - Z2
Zaznaczenie zacisków U1 - U2, Z1 - PE oraz U1 - PE to nie najlepszy wybór, bo nie pasują do tego, co chcemy zmierzyć – czyli uzwojenia pomocniczego. Zaciski U1 i U2 zazwyczaj dotyczą uzwojenia głównego, a pomiar między nimi nie pomoże nam w sprawdzeniu uzwojenia pomocniczego. Łączenie Z1 - PE też nie ma sensu, bo PE to przewód ochronny, który ma za zadanie chronić przed porażeniem, a nie mierzyć parametry. W przypadku U1 - PE również nie jest to dobra opcja, bo pomiar rezystancji nie powinien brać pod uwagę przewodu ochronnego. Jak chcesz robić prawidłowe pomiary, musisz wiedzieć, które zaciski co oznaczają. Często błędy wynikają z braku znajomości schematów okablowania i zasad działania silników indukcyjnych. Kluczowe jest, żeby zrozumieć normy jak IEC 60034, które pokazują, jak ważne są odpowiednie pomiary, bo pomagają uniknąć uszkodzeń sprzętu i zapewniają bezpieczeństwo w pracy.

Pytanie 8

Jednostką którego parametru silnika elektrycznego jest w układzie SI niutonometr [N∙m]?

A. Prędkości obrotowej wirnika.
B. Momentu obrotowego na wale.
C. Położenia kątowego wału.
D. Prędkości kątowej wirnika.
Moment obrotowy, mierzony w niutonometrach (N∙m), to fundamentalny parametr opisujący zdolność silnika elektrycznego do generowania rotacyjnej siły. Moment obrotowy jest kluczowy w wielu zastosowaniach przemysłowych, takich jak napędy mechaniczne, dźwigi czy maszyny robocze, gdzie wymagana jest kontrola nad ruchem obrotowym. W kontekście silników elektrycznych, moment obrotowy jest bezpośrednio powiązany z mocą silnika, co można opisać równaniem moc = moment obrotowy × prędkość kątowa. W praktyce, odpowiedni moment obrotowy jest niezbędny do prawidłowej pracy urządzeń, które muszą pokonywać opory mechaniczne, takie jak ciężar lub tarcie. Zrozumienie momentu obrotowego i jego pomiaru jest kluczowe dla inżynierów projektujących systemy napędowe, ponieważ pozwala na optymalizację wydajności oraz zapewnienie bezpieczeństwa operacji. Standardy takie jak ISO 9001 promują najlepsze praktyki w zakresie pomiaru i analizy momentu obrotowego w kontekście zapewnienia jakości produktów.

Pytanie 9

Rysunek przedstawia symbol graficzny przekaźnika

Ilustracja do pytania
A. termicznego w stanie czuwania.
B. działającego ze zwłoką czasową przy odwzbudzeniu.
C. działającego ze zwłoką czasową przy wzbudzeniu.
D. ogólnego w stanie wzbudzenia.
Symbol przedstawiony na rysunku nie jest związany z przekaźnikami termicznymi, które działają w oparciu o zasady termiczne i są używane do ochrony obwodów przed przegrzewaniem. W stanie czuwania przekaźnik termiczny nie ma zwłoki czasowej przy wzbudzeniu, co sprawia, że taka interpretacja była błędna. Przekaźniki o zwłoce czasowej przy odwzbudzeniu również działają inaczej; ich zadaniem jest wydłużenie czasu reakcji przy wyłączeniu, a nie przy włączeniu, co jest kluczowe w aplikacjach wymagających stopniowego zamykania procesów. Natomiast symbol przekaźnika ogólnego w stanie wzbudzenia jest zupełnie inny, ponieważ taki przekaźnik nie posiada ani zwłoki czasowej, ani specyficznych funkcji związanych z czasem reakcji. Typowe błędy myślowe w tym przypadku wynikają z braku rozpoznania specyficznych symboli używanych w schematach elektrycznych. Warto zaznaczyć, że zrozumienie różnic pomiędzy różnymi typami przekaźników oraz ich symboliką jest kluczowe, aby odpowiednio zaprojektować systemy automatyki zgodne z normami, takimi jak EN 60255 dotyczącymi przekaźników i urządzeń zabezpieczających.

Pytanie 10

Jakie wartości rezystancji mają uzwojenia twornika i wzbudzenia w silniku szeregowym prądu stałego średniej mocy?

A. Duże (rzędu kilkuset Ω) i zbliżone do siebie.
B. Niewielkie (rzędu kilku Ω) i zbliżone do siebie.
C. Rezystancja twornika jest znacznie większa niż rezystancja wzbudzenia.
D. Rezystancja twornika jest znacznie mniejsza niż rezystancja wzbudzenia.
W silnikach szeregowych prądu stałego rezystancja uzwojenia twornika i wzbudzenia odgrywa kluczową rolę w ogólnej charakterystyce działania silnika. Odpowiedzi sugerujące, że rezystancja twornika jest znacznie większa lub mniejsza od rezystancji wzbudzenia, nie są zgodne z rzeczywistością. Wysoka rezystancja uzwojenia twornika prowadziłaby do zwiększonych strat mocy na skutek efektu Joule'a, co jest niepożądane w kontekście efektywności energetycznej. W przypadku odpowiedzi, które wskazują na duże wartości rezystancji (rzędu kilkuset Ω), nie uwzględniają one praktycznych zastosowań silników szeregowych, które działają z niskimi wartościami rezystancji, aby efektywnie przekazywać moc. Niezrozumienie tego zjawiska może prowadzić do błędów w projektowaniu układów elektrycznych, gdzie opory mogą ograniczać zdolność silnika do generowania momentu obrotowego. Praktyka inżynierska zaleca projektowanie takich silników w taki sposób, aby rezystancje uzwojeń były możliwie najniższe, co wspiera lepszą wydajność przy wysokich prądach roboczych, a także minimalizuje ryzyko przegrzania.

Pytanie 11

Dla której grupy urządzeń elektrycznych znarnionowymi parametrami technicznymi są: napięcie, prąd obciążenia, różnicowy prąd wyzwalający?

A. Transformatorów różnicowych.
B. Terminali mikroprocesorowych.
C. Sterowników silników.
D. Wyłączników różnicowoprądowych.
Terminale mikroprocesorowe, transformatory różnicowe oraz sterowniki silników to urządzenia elektryczne, które mają różne funkcje i zastosowania, ale nie odpowiadają na opisane w pytaniu parametry techniczne. Terminale mikroprocesorowe są urządzeniami używanymi do komunikacji i przetwarzania danych, a ich parametry obejmują częstotliwość pracy, moc oraz interfejsy komunikacyjne, a nie napięcie, prąd obciążenia czy różnicowy prąd wyzwalający. Transformatory różnicowe, z kolei, służą do przekształcania napięcia i prądu w systemach elektroenergetycznych, jednak także nie mają zastosowania do monitorowania prądów różnicowych w kontekście bezpieczeństwa. Sterowniki silników są wykorzystywane do kontrolowania pracy silników elektrycznych, a ich kluczowe parametry obejmują napięcie zasilania, prąd silnika oraz moc, lecz nie różnicowy prąd wyzwalający, który jest istotny w kontekście ochrony ludzi przed skutkami awarii. Często pojawiające się błędy myślowe w tym kontekście obejmują mylenie funkcji zabezpieczeń z funkcjami sterującymi lub przetwórczymi, co prowadzi do nieporozumień w zakresie funkcji i zastosowania poszczególnych urządzeń w systemach elektrycznych.

Pytanie 12

Na rysunku przedstawiono

Ilustracja do pytania
A. stycznik elektroniczny.
B. przycisk sterowniczy.
C. przekaźnik elektromagnetyczny.
D. lampkę sygnalizacyjną.
Z mojego doświadczenia wynika, że sporo osób myli widoczne na zdjęciu urządzenie z innymi elementami automatyki, jak styczniki czy przekaźniki, co wcale nie jest aż tak dziwne – obudowy modułowe często wyglądają bardzo podobnie. Jednak zasadnicza różnica tkwi w funkcji. Stycznik elektroniczny to urządzenie służące głównie do załączania i wyłączania większych prądów roboczych w sposób zdalny, zwykle sterowany cewką elektromagnetyczną. Jego schemat blokowy i oznaczenia są wyraźnie inne, a środowisko pracy – bardziej wymagające, bo często pod dużym obciążeniem. Przekaźnik elektromagnetyczny natomiast, choć również realizuje funkcje przełączające, bazuje na elektromagnesie, a jego konstrukcja zwykle zakłada obecność kilku par styków przełącznych. W praktyce przekaźniki spotyka się w układach automatyki i sterowania, gdzie wymagane jest odseparowanie sygnałów sterujących od wykonawczych – to zupełnie inna rola niż chwilowe załączanie/wyłączanie. Lampka sygnalizacyjna, z kolei, nie pełni żadnej funkcji łączeniowej – jej zadaniem jest wyłącznie optyczna sygnalizacja stanu pracy lub awarii. Typowym błędem myślowym jest ocenianie urządzenia wyłącznie po wyglądzie modułu DIN, bez zwracania uwagi na oznaczenia na froncie czy schemat elektryczny. Widać tu wyraźnie symbol odpowiadający przyciskowi chwilowemu, a nie stycznikowi czy przekaźnikowi. Niezrozumienie tej różnicy prowadzi często do stosowania nieodpowiednich komponentów w instalacjach, co obniża niezawodność i bezpieczeństwo. W praktyce zawsze warto sprawdzić symbole, opis oraz parametry podane przez producenta – to podstawowa dobra praktyka w branży elektrotechnicznej.

Pytanie 13

Podstawowe zabezpieczenie silników elektrycznych nie obejmuje

A. przepięć.
B. spadku napięcia.
C. zwarć międzyzwojowych.
D. przeciążeń na wale.
Zabezpieczenia przed przeciążeniem, zwarciami międzyzwojowymi oraz spadkiem napięcia są kluczowymi elementami ochrony silników elektrycznych. Przeciążenia na wale mogą prowadzić do przegrzewania się silnika, co skutkuje uszkodzeniem uzwojeń, a w dłuższej perspektywie do całkowitej awarii. Z tego powodu, zastosowanie przekaźników przeciążeniowych jest standardową praktyką w systemach ochrony silników. Zwarcia międzyzwojowe są innym zagrożeniem, które może wystąpić w wyniku uszkodzenia izolacji uzwojeń. Tego typu zwarcia mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń silnika, dlatego ważne jest, aby stosować odpowiednie zabezpieczenia, takie jak automatyczne wyłączniki silnikowe, które reagują na takie sytuacje, minimalizując ryzyko uszkodzenia. Spadki napięcia w instalacji elektrycznej mogą wpływać na wydajność silników, powodując ich niestabilną pracę oraz zwiększone zużycie energii. Dlatego w projektowaniu systemów zasilania kluczowe jest zapewnienie odpowiednich wartości napięcia, co można osiągnąć dzięki zastosowaniu transformatorów oraz odpowiednich rozwiązań w zakresie regulacji napięcia. Często mylnie uważa się, że wszystkie te zagrożenia są objęte standardowymi zabezpieczeniami, podczas gdy w rzeczywistości wymagają one różnych strategii ochrony, co jest zgodne z wytycznymi zawartymi w normach takich jak IEC 60947, które szczegółowo omawiają kwestie zabezpieczeń dla urządzeń elektrycznych.

Pytanie 14

Grzejnik elektryczny o określonej rezystancji R, zasilany napięciem przemiennym o wartości skutecznej U1 = 115 V, pobiera moc czynną P = 1000 W. Jaką moc będzie pobierał grzejnik po zwiększeniu napięcia zasilającego do wartości skutecznej U2 = 230V?

A. 2 115 W
B. 2 000 W
C. 4 000 W
D. 2 230 W
Wiele osób może mylnie sądzić, że przy podwajaniu napięcia moc pobierana przez grzejnik wzrośnie jedynie proporcjonalnie, co jest nieprawidłowe. Takie myślenie może prowadzić do błędnych wniosków, jak na przykład założenie, że moc wzrośnie o 115 W lub 230 W, co jest niezgodne z rzeczywistością. W rzeczywistości, zgodnie z prawem Ohma, moc elektryczna w obwodzie prądu zmiennego zależy od kwadratu wartości napięcia. Dlatego też podwajając wartość napięcia, moc wzrasta czterokrotnie, co jest zgodne z równaniem P = U²/R. Niekiedy można spotkać się z błędnym założeniem, że wzrost napięcia prowadzi do mniejszego obciążenia, co jest niezgodne z zasadami fizyki. Przy podwyższeniu napięcia do 230 V, moc pobierana przez grzejnik nie tylko wzrasta, ale może również przekroczyć tolerancje cieplne urządzenia, co może skutkować jego uszkodzeniem. Ważne jest, aby przy projektowaniu systemów elektrycznych uwzględniać te zasady, aby uniknąć niebezpiecznych sytuacji. Dlatego, w praktyce inżynieryjnej, kluczowe jest zrozumienie nie tylko wzorów, ale również ich konsekwencji w rzeczywistych aplikacjach elektrycznych.

Pytanie 15

W jakim celu stosuje się odłącznik w obwodzie elektrycznym?

A. Zapewnienia ochrony przed przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi.
B. Wyłączania prądów roboczych.
C. Zapewnienia widocznej, bezpiecznej przerwy izolacyjnej w obwodzie.
D. Wyłączania prądów zwarciowych.
Odpowiedzi sugerujące wyłączanie prądów zwarciowych, ochronę przed przepięciami oraz wyłączanie prądów roboczych w kontekście zastosowania odłącznika w obwodzie elektrycznym nie uwzględniają kluczowej roli, jaką odłącznik odgrywa w zapewnieniu widocznej przerwy izolacyjnej. Wyłączanie prądów zwarciowych odnosi się do działania zabezpieczeń, takich jak wyłączniki nadprądowe czy bezpieczniki, które są zaprojektowane do automatycznego przerywania obwodu w przypadku wystąpienia przeciążenia lub zwarcia. Ochrona przed przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi jest realizowana przez inne urządzenia, takie jak ograniczniki przepięć, które chronią instalacje elektryczne przed nagłymi wzrostami napięcia, ale nie mają związku z tworzeniem widocznej przerwy izolacyjnej. Wyłączanie prądów roboczych dotyczy z kolei działania przełączników, które mogą być używane do włączania i wyłączania obwodów podczas normalnej pracy systemu, a nie do zabezpieczania obwodu na czas konserwacji. Kluczowym błędem w tych koncepcjach jest nieodróżnianie funkcji odłącznika od funkcji innych urządzeń zabezpieczających w systemie elektrycznym. Każde z wymienionych podejść łączy się z innymi standardami i specyfikacjami, które są istotne w kontekście projektowania instalacji elektrycznych, dlatego ważne jest, aby prawidłowo rozumieć, jakie urządzenia pełnią konkretne funkcje, aby zapewnić bezpieczeństwo i efektywność działania całego systemu.

Pytanie 16

Podczas oględzin silnika indukcyjnego pierścieniowego w czasie ruchu nie należy sprawdzać

A. stanu osłon części wirujących.
B. stopniu nagrzewania obudowy i łożysk.
C. poziomu drgań.
D. sianu pierścieni ślizgowych.
Sprawdzanie poziomu drgań, stanu osłon części wirujących oraz stopnia nagrzewania obudowy i łożysk to kluczowe czynności w ocenie kondycji silnika indukcyjnego pierścieniowego. Poziom drgań jest wskaźnikiem, który może wskazywać na wiele problemów, w tym niewłaściwe wyważenie wirnika, uszkodzenia łożysk czy luzy w konstrukcji. Regularne monitorowanie drgań pozwala na wczesne wykrywanie usterek, co jest kluczowe dla zapobiegania poważnym awariom. Stan osłon części wirujących jest także istotny, ponieważ ich uszkodzenia mogą prowadzić do niebezpieczeństwa dla personelu oraz zanieczyszczenia wewnętrznych komponentów silnika. Wreszcie, pomiar temperatury obudowy i łożysk dostarcza cennych informacji o ich stanie technicznym. Zbyt wysokie temperatury mogą być sygnałem o niewłaściwym smarowaniu lub nadmiernym obciążeniu, co może prowadzić do awarii. Z perspektywy najlepszych praktyk w utrzymaniu ruchu, regularne monitorowanie tych parametrów jest niezbędne do zapewnienia efektywności operacyjnej oraz bezpieczeństwa pracy. Dlatego pomijanie tych kontroli może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym awarii silnika oraz długich przestojów produkcyjnych.

Pytanie 17

Na rysunku przedstawiono schemat układu

Ilustracja do pytania
A. stabilizatora napięcia.
B. przemiennika częstotliwości.
C. sterownika prądu stałego.
D. prostownika sterowanego.
Schemat, który widzimy, nie przedstawia przemiennika częstotliwości. Przemienniki częstotliwości są bardziej skomplikowanymi układami, które zmieniają częstotliwość sygnału elektrycznego, często używane w napędach silnikowych do regulacji prędkości obrotowej. Widać, że w tym schemacie nie ma żadnych elementów, które by sugerowały taką funkcjonalność, takich jak tranzystory IGBT czy układy mostkowe. Nie jest to również prostownik sterowany, ponieważ prostowniki przekształcają prąd zmienny na stały, często używając tyrystorów czy diod, a tu mamy do czynienia z układem działającym już na prądzie stałym, wskazującym na stabilizację napięcia, co jest główną rolą diody Zenera w tym schemacie. Sterownik prądu stałego zazwyczaj ma na celu kontrolowanie przepływu prądu i może wykorzystywać elementy półprzewodnikowe do regulacji mocy, co również nie znajduje odzwierciedlenia w pokazanym schemacie. Typowym błędem jest mylenie prostych układów stabilizujących z bardziej złożonymi urządzeniami konwersji czy sterowania. Analizując schematy, warto zwracać uwagę na kluczowe elementy, takie jak diody Zenera, które jednoznacznie wskazują na stabilizację napięcia.

Pytanie 18

Na którym rysunku przedstawiono charakterystykę mechaniczną silnika szeregowego prądu stałego?

Ilustracja do pytania
A. B.
B. C.
C. D.
D. A.
Odpowiedź C jest poprawna, ponieważ przedstawia charakterystykę mechaniczną silnika szeregowego prądu stałego. W silniku szeregowym moment obrotowy (M) jest odwrotnie proporcjonalny do prędkości obrotowej (n), co oznacza, że przy małych prędkościach moment jest wysoki, a przy dużych prędkościach maleje. Wynika to z faktu, że w przypadku silników szeregowych prąd uzwojenia wirnika i uzwojenia stojana jest ten sam. Przy niskich prędkościach prąd jest wysoki, co zwiększa moment obrotowy, natomiast przy wzroście prędkości prąd maleje, redukując moment. Takie właściwości sprawiają, że silniki szeregowe są często używane w aplikacjach, gdzie wymagane jest duże przyspieszenie, takich jak rozruszniki samochodowe czy narzędzia elektryczne. Dodatkowo warto zauważyć, że ze względu na tę charakterystykę, silniki szeregowe nie powinny pracować bez obciążenia, ponieważ mogą osiągnąć niebezpiecznie wysokie prędkości, co jest sprzeczne z dobrymi praktykami w branży. Kluczowe jest zrozumienie tego zachowania w kontekście zabezpieczeń oraz planowania konserwacji, co jest istotne w utrzymaniu efektywności i bezpieczeństwa urządzeń elektrycznych.

Pytanie 19

Który element układu zasilania i sterowania silnika trójfazowego oznaczony jest na schemacie symbolem Q4?

Ilustracja do pytania
A. Przekaźnik termobimetalowy.
B. Wyłącznik różnicowoprądowy.
C. Wyłącznik nadprądowy.
D. Stycznik elektromagnetyczny.
Zrozumienie funkcji poszczególnych elementów w układzie zasilania i sterowania silnika trójfazowego jest kluczowe dla prawidłowego projektowania i konserwacji systemów. Wyłącznik nadprądowy, często mylony z przekaźnikiem termobimetalowym, pełni inną funkcję. Jego zadaniem jest ochrona obwodu przed zwarciami i przeciążeniami, ale nie jest dostosowany do ciągłego monitorowania obciążeń, jak robi to przekaźnik termobimetalowy. Wyłącznik różnicowoprądowy natomiast jest używany do wykrywania różnic prądowych spowodowanych uszkodzeniem izolacji lub innymi nieprawidłowościami, co chroni przed porażeniem prądem. Stycznik elektromagnetyczny służy do załączania i wyłączania obwodów, stanowiąc część układu sterowania, a nie ochrony przed przeciążeniem. Częstym błędem jest przyjmowanie, że wszystkie te elementy mogą być stosowane zamiennie, co prowadzi do nieodpowiedniego zabezpieczenia układu. Ważne jest, aby zawsze dobierać odpowiednie komponenty do specyficznych potrzeb systemu, bazując na dobrych praktykach i standardach, takich jak normy IEC dotyczące ochrony i sterowania w instalacjach elektrycznych.

Pytanie 20

Silnik elektryczny o mocy znamionowej Pn = 3 kW i prędkości obrotowej nn= 955 obr/min wytwarza na wale moment

A. 30 Nm
B. 0,3 Nm
C. 0,03 Nm
D. 3,0 Nm
Wybór niepoprawnej wartości momentu obrotowego, jak 0,03 Nm, 0,3 Nm czy 3,0 Nm, wynika z pomyłek w zrozumieniu relacji między mocą, prędkością obrotową a momentem. Moment obrotowy jest kluczowym parametrem w silnikach, gdyż to on decyduje o zdolności silnika do wykonywania pracy. Często błędnie zakłada się, że moc silnika można bezpośrednio odnosić do momentu bez uwzględnienia prędkości obrotowej. Te wartości wskazują na znacznie niższe moce, co jest niezgodne z rzeczywistością dla silnika o mocy 3 kW. Dodatkowo, przy przeliczaniu prędkości obrotowej na jednostki SI, niezbędne jest przekształcenie obr/min na obr/s, co może prowadzić do błędnych wyników, jeśli zostanie pominęte. Warto również zauważyć, że w praktycznych zastosowaniach, jak na przykład w przemyśle, błędne oszacowanie momentu obrotowego może prowadzić do niewłaściwego doboru silników do maszyn, co w konsekwencji może wpłynąć na ich wydajność oraz bezpieczeństwo operacyjne. Kluczem do prawidłowego obliczenia momentu obrotowego jest zrozumienie wszystkich zmiennych oraz uważne stosowanie wzorów, które łączą moc, prędkość i moment.

Pytanie 21

Silnik oznaczony na tabliczce znamionowej symbolem S3 przeznaczony jest do pracy

A. dorywczej.
B. nieokresowej.
C. ciągłej.
D. przerywanej.
Zrozumienie cykli pracy silników elektrycznych nie jest takie proste. Jak ktoś mówi, że silnik S3 jest do pracy dorywczej, to nie ma racji. Ten termin nie opisuje dokładnie, jak użytkować silnik, ale raczej sugeruje sporadyczne korzystanie z niego. Praca dorywcza nie mówi nic o cyklu pracy. Na dodatek odpowiedzi mówiące o pracy ciągłej czy nieokresowej mogą wprowadzać w błąd. Silnik S3 nie jest stworzony do ciągłej pracy bez przerw, a to jest duża różnica. Silniki S1, które są do pracy ciągłej, działają bez przerw przez dłuższy czas, co nie dotyczy S3. Te mylne odpowiedzi mogą prowadzić do błędów przy wybieraniu silników, co w efekcie może skutkować ich przegrzewaniem i uszkodzeniami. Wybierając silnik, trzeba zwracać uwagę na konkretne cechy i cykle pracy, żeby dopasować go do wymagań procesów w różnych branżach.

Pytanie 22

Na którym rysunku przedstawiony jest elektroniczny licznik energii elektrycznej?

Ilustracja do pytania
A. C.
B. D.
C. A.
D. B.
Odpowiedź C to elektroniczny licznik energii elektrycznej. Tego typu liczniki są powszechnie stosowane w nowoczesnych instalacjach elektrycznych, ponieważ oferują wiele korzyści w porównaniu do starszych, mechanicznych liczników. Przede wszystkim, elektroniczne liczniki są znacznie bardziej precyzyjne i potrafią mierzyć zużycie energii z większą dokładnością. Dzięki temu można lepiej zarządzać zużyciem energii w domu czy firmie, a co za tym idzie, obniżać koszty. Poza tym, te liczniki często posiadają funkcje dodatkowe, takie jak pomiar zużycia w różnych taryfach czasowych czy możliwość zdalnego odczytu danych przez dostawcę energii. To z kolei umożliwia lepsze planowanie i zarządzanie siecią energetyczną. Standardy branżowe, takie jak IEC 62052-11 czy IEC 62053-21, określają funkcje i dokładność takich urządzeń, co zapewnia ich niezawodność i zgodność z międzynarodowymi normami. Moim zdaniem, warto zwrócić uwagę na rozwój technologii smart metering, która pozwala na jeszcze bardziej zaawansowane zarządzanie energią.

Pytanie 23

Na którym rysunku przedstawiono sposób połączenia zacisków tabliczki zaciskowej typowego silnika trójfazowego skojarzonego w trójkąt?

Ilustracja do pytania
A. A.
B. B.
C. D.
D. C.
Gratulacje za poprawną odpowiedź! Podłączenie silnika trójfazowego w konfiguracji trójkąta, jak na rysunku D, jest typowym sposobem dla maszyn wymagających większej mocy przy napięciu sieciowym 400V. W tej konfiguracji, uzwojenia są połączone szeregowo pomiędzy fazami, co pozwala na pełne wykorzystanie napięcia sieciowego. To rozwiązanie jest często stosowane w przemyśle, gdzie silnik musi wytrzymać większe obciążenia. Z mojego doświadczenia, takie połączenie jest powszechnie używane w dużych zakładach produkcyjnych, gdzie niezawodność i efektywność są kluczowe. Pamiętaj, że zawsze warto sprawdzić tabliczkę znamionową silnika przed podłączeniem, aby upewnić się, że wybrana konfiguracja jest zgodna z jego specyfikacją. To zapewnia bezpieczną i efektywną pracę urządzenia, co w dłuższej perspektywie przekłada się na niższe koszty eksploatacji. Warto też pamiętać o właściwej konserwacji i regularnych przeglądach, co jest standardem w branży, aby uniknąć nieplanowanych awarii.

Pytanie 24

Jaki element linii napowietrznej przedstawiono na rysunku?

Ilustracja do pytania
A. Tłumik drgań.
B. Trzon prosty.
C. Uchwyt przelotowy.
D. Napinacz przewodów.
Trzon prosty to kluczowy element linii napowietrznych, szczególnie w konstrukcjach masztów i słupów. Jego główną funkcją jest zapewnienie stabilności i wytrzymałości całej struktury. Trzony proste wykonane są zazwyczaj z wysokiej jakości stali, co zapewnia odporność na warunki atmosferyczne oraz obciążenia mechaniczne. W praktyce, stosuje się je w miejscach, gdzie wymagane jest utrzymanie precyzyjnej geometrii konstrukcji, co jest istotne dla zachowania bezpieczeństwa i funkcjonalności infrastruktury. Zgodnie z normami PN-EN, trzon prosty powinien spełniać określone wymagania dotyczące wytrzymałości na zginanie i ściskanie. Należy również zwrócić uwagę na jego montaż, który musi być przeprowadzony zgodnie z wytycznymi, aby uniknąć osłabienia struktury przez niewłaściwe naprężenia. Moim zdaniem, dobrze zaprojektowany trzon prosty jest fundamentem trwałej i bezpiecznej linii energetycznej, co jest kluczowe w kontekście ciągłości dostaw energii.

Pytanie 25

Określ prawidłową kolejność czynności po wyłączeniu napięcia zasilającego przy demontażu silnika z obrabiarki w zakładzie przemysłowym.

A. Sprawdzenie braku napięcia zasilającego, odłączenie przewodów zasilających, demontaż silnika od podstawy, zabezpieczenie przed niepożądanym włączeniem.
B. Odłączenie przewodów zasilających, zabezpieczenie przed niepożądanym włączeniem, sprawdzenie braku napięcia zasilającego, demontaż silnika od podstawy.
C. Zabezpieczenie przed niepożądanym włączeniem, odłączenie przewodów zasilających, sprawdzenie braku napięcia zasilającego, demontaż silnika od podstawy.
D. Zabezpieczenie przed niepożądanym włączeniem, sprawdzenie braku napięcia zasilającego, odłączenie przewodów zasilających, demontaż silnika od podstawy.
Prawidłowa odpowiedź wskazuje na odpowiednią kolejność działań, które są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa podczas demontażu silnika z obrabiarki. Pierwszym krokiem jest zabezpieczenie przed niepożądanym włączeniem, co może obejmować zastosowanie blokad na panelu sterującym lub użycie kart z ostrzeżeniem, aby zminimalizować ryzyko przypadkowego uruchomienia maszyny. Następnie ważne jest sprawdzenie braku napięcia zasilającego, co można wykonać za pomocą wskaźnika napięcia lub multimetru, aby upewnić się, że silnik nie jest podłączony do źródła zasilania. Kolejnym krokiem jest odłączenie przewodów zasilających, co powinno być przeprowadzone ostrożnie, aby uniknąć uszkodzeń oraz zachować porządek. Na końcu dokonuje się demontażu silnika od podstawy, co powinno być wykonane zgodnie z wytycznymi producenta oraz z uwzględnieniem stabilności konstrukcji. Taka procedura zmniejsza ryzyko wypadków oraz uszkodzeń sprzętu, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie BHP w przemyśle.

Pytanie 26

Na której ilustracji przedstawiono łożysko toczne?

Ilustracja do pytania
A. Na ilustracji 4.
B. Na ilustracji 1.
C. Na ilustracji 3.
D. Na ilustracji 2.
Łożysko toczne przedstawione na ilustracji 1 jest powszechnie stosowane w wielu mechanizmach ze względu na swoją efektywność w zmniejszaniu tarcia między ruchomymi częściami. Działanie łożyska tocznego opiera się na zasadzie toczenia, co umożliwia zmniejszenie oporów ruchu w porównaniu do łożysk ślizgowych. W typowych zastosowaniach, takich jak w samochodach, maszynach przemysłowych czy urządzeniach AGD, łożyska kulkowe (a więc toczne) pozwalają na płynne obracanie się elementów przy minimalnej stracie energii. Standardowe konstrukcje łożysk są zgodne z normami ISO, co zapewnia ich uniwersalność i możliwość stosowania w różnych urządzeniach. Łożyska toczne są zaprojektowane tak, aby zapewnić długotrwałą eksploatację i niezawodność, co jest kluczowe w przemyśle. Moim zdaniem, warto zwrócić uwagę na regularną konserwację takich łożysk, aby uniknąć przedwczesnego zużycia i uszkodzeń. Dobre praktyki branżowe sugerują stosowanie odpowiednich smarów, które przedłużają żywotność łożyska i poprawiają jego wydajność.

Pytanie 27

Dla spełnienia warunku ochrony przeciwpożarowej, należy zamontować w rozdzielnicy wyłącznik różnicowoprądowy. Jaką wartością prądu upływu I∆n oraz funkcjonalnością powinien charakteryzować się ten wyłącznik?

A. 5 A, działanie bezzwłoczne.
B. 3 A, działanie zwłoczne np. 250 ms.
C. 30 mA, działanie bezzwłoczne.
D. 300 mA, działanie zwłoczne np. 100 ms.
Wyłącznik różnicowoprądowy o wartości prądu upływu 300 mA i działaniu zwłocznym np. 100 ms jest zgodny z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej, ponieważ jego zadaniem jest zabezpieczenie instalacji przed skutkami zwarć i upływów prądu. Przy wartości 300 mA, ten typ wyłącznika jest przeznaczony do ochrony obwodów zasilających niektóre urządzenia i systemy, a jego działanie zwłoczne umożliwia detekcję istotnych awarii przy jednoczesnym minimalizowaniu fałszywych alarmów. Przykładem zastosowania są instalacje w budynkach przemysłowych, gdzie urządzenia mogą generować zakłócenia, a wyłącznik różnicowoprądowy o większej wartości prądu upływu jest odpowiedni do tego środowiska. Wartości mniejsze, jak 30 mA, są stosowane przede wszystkim w budynkach mieszkalnych, gdzie ryzyko porażenia prądem jest większe. Zatem zastosowanie wyłącznika o 300 mA w połączeniu z działaniem zwłocznym sprzyja ochronie przed pożarami spowodowanymi awariami elektrycznymi, a także jest zgodne z normami bezpieczeństwa, takimi jak PN-EN 61008-1.

Pytanie 28

Element przedstawiony na zdjęciu to

Ilustracja do pytania
A. łożysko ślizgowe.
B. wentylator.
C. łożysko toczne.
D. sprzęgło kłowe.
Odpowiedzi dotyczące łożysk ślizgowych i tocznych wskazują na częsty błąd polegający na myleniu elementów przenoszących obciążenia z elementami łączącymi wały. Łożyska, zarówno ślizgowe, jak i toczne, służą do podtrzymywania wałów i ograniczania tarcia między ruchomymi częściami. Łożyska toczne, na przykład, wykorzystują kulki lub wałeczki do redukcji tarcia, co jest przydatne w zastosowaniach wymagających dużej precyzji i trwałości. Natomiast łożyska ślizgowe, które opierają się na bezpośrednim kontakcie powierzchni, są często stosowane tam, gdzie wymagana jest duża nośność. Z kolei wentylator to urządzenie służące do generowania przepływu powietrza, co jest zupełnie innym zastosowaniem niż sprzęgła mechaniczne. Często spotykanym błędem jest utożsamianie podobnych kształtem elementów z ich funkcjami, dlatego tak ważne jest zrozumienie ich specyficznego zastosowania w kontekście technicznym. Wiedza o tych różnicach pozwala uniknąć nieporozumień i zastosować odpowiednie komponenty w projektach inżynieryjnych.

Pytanie 29

W głównej rozdzielnicy zasilającej halę przemysłową zainstalowano pośredni układ pomiaru natężenia prądu. Co zagraża pracownikowi, który niezgodnie z przepisami chce zdemontować amperomierz bez wyłączania napięcia zasilającego?

A. Zranienie ciała wywołane działaniem dużych sił dynamicznych.
B. Uszkodzenie słuchu wywołane powstaniem fali dźwiękowej dużej częstotliwości.
C. Zatrzymanie akcji serca wskutek działania pola elektrycznego o dużym natężeniu.
D. Porażenie prądem elektrycznym w wyniku przebicia izolacji.
Musisz pamiętać, że demontując amperomierz, zawsze powinieneś wyłączyć zasilanie. To jest naprawdę ważne, bo inaczej ryzykujesz porażeniem prądem, co może skończyć się tragicznie. Z doświadczenia wiem, że często zapominamy o tych podstawowych zasadach BHP, ale to właśnie one mogą uratować życie. Prąd może przepłynąć przez ciało, jeśli coś pójdzie nie tak, nawet przez uszkodzoną izolację. Dlatego zawsze warto mieć na uwadze, jakie są procedury przy takich pracach. Również dobrze jest regularnie sprawdzać, czy nasze urządzenia są w dobrym stanie i czy przeszliśmy odpowiednie szkolenia. To naprawdę zwiększa nasze bezpieczeństwo.

Pytanie 30

Którą część silnika elektrycznego zamieszczono na rysunku?

Ilustracja do pytania
A. Tarczę łożyskową.
B. Przewietrznik.
C. Tarczę kołnierzową.
D. Osłonę przewietrznika.
Zrozumienie, jakie elementy składają się na silnik elektryczny, jest kluczowe dla każdego, kto zajmuje się jego obsługą czy konserwacją. Zaczynając od osłony przewietrznika - choć podobna wizualnie do przewietrznika, pełni ona inną funkcję. Jej zadaniem jest ochrona przewietrznika oraz innych delikatnych komponentów silnika przed uszkodzeniami mechanicznymi i zanieczyszczeniami. Próba zamiany osłony z przewietrznikiem może prowadzić do nieefektywnego chłodzenia i w konsekwencji do przegrzania. Tarcza łożyskowa to kolejny ważny element, który nie ma nic wspólnego z przewietrzaniem. Jej głównym zadaniem jest utrzymanie łożysk w odpowiedniej pozycji, co zapewnia stabilność wału silnika. Złe zrozumienie roli tarczy łożyskowej może prowadzić do nieprawidłowej diagnostyki problemów z drganiami czy hałasem. Tarcza kołnierzowa, z kolei, jest używana do mocowania silnika do innych maszyn lub urządzeń. Błędne jej zidentyfikowanie jako przewietrznika może skutkować nieprawidłowym montażem i trudnościami w integracji silnika z innymi systemami. Takie nieporozumienia często wynikają z podobieństw fizycznych, ale ich funkcje są zupełnie różne. Dlatego ważne jest, by dokładnie zrozumieć każde z tych komponentów i ich rolę w systemie, co pozwala uniknąć kosztownych błędów przy eksploatacji i konserwacji silników.

Pytanie 31

Rysunek przedstawia fragment domowej instalacji elektrycznej. Elektryk wyjął wszystkie wkładki bezpiecznikowe, obejrzał je, wyczyścił i zamontował ponownie. Które wkładki zostały zamienione przy tej operacji?

Ilustracja do pytania
A. B-2 i B-4
B. B-3 i B-4
C. B-1 i B-2
D. B-1 i B-4
W przypadku analizy odpowiedzi, kluczowym zagadnieniem jest zrozumienie działania wkładek bezpiecznikowych i ich specyfikacji. Nieprawidłowe podejście, które prowadzi do błędnych wniosków, to przede wszystkim niewłaściwe rozpoznanie wartości prądowych i ich roli w ochronie obwodów. Często mylnie zakłada się, że wkładki o różnych wartościach można zamieniać, jeśli tylko pasują fizycznie do oprawy. Takie podejście ignoruje podstawowe zasady elektryki, gdzie każda wkładka jest dostosowana do specyficznego obciążenia. Na przykład, zamiana wkładki B-1, mającej 25A, z wkładką o niższym prądzie mogłaby spowodować przeciążenie obwodu, prowadząc do awarii lub zagrożenia pożarowego. Podobnie, stosowanie wkładek z większym prądem niż przewidziany może nie zapewniać wystarczającej ochrony w przypadku zwarcia. Właściwa znajomość norm elektrycznych i ich praktyczne zastosowanie to podstawa bezpieczeństwa i efektywności instalacji. Często błędnym myśleniem jest też przekonanie, że czyszczenie i ponowne zamontowanie wkładek jest zawsze bezpieczne, co jest prawdą tylko wtedy, gdy są one montowane zgodnie ze specyfikacją. Z mojego doświadczenia, najlepszą praktyką jest każdorazowe potwierdzenie wartości prądowych wkładek przed ich montażem.

Pytanie 32

Przystępując do wymiany uszkodzonego stycznika w obwodzie sterowania należy

A. osłonić sąsiadujące elementy znajdujące się pod napięciem tak, aby w trakcie wymiany nie doszło zwarcia.
B. pracować w rękawicach elektroizolacyjnych i posługiwać się izolowanymi narzędziami.
C. wyłączyć napięcie zasilania, zabezpieczyć przed włączeniem i sprawdzić brak napięcia w obwodzie.
D. pracować w okularach ochronnych i posługiwać się izolowanymi narzędziami.
Praca przy wymianie uszkodzonego stycznika w obwodzie sterowania bez wcześniejszego wyłączenia napięcia to potencjalnie niebezpieczne podejście. Choć korzystanie z rękawic elektroizolacyjnych oraz izolowanych narzędzi jest ważnym środkiem ochrony, nie zastąpi ono fundamentalnego działania, jakim jest odłączenie zasilania. Użytkownicy, którzy polegają wyłącznie na ochronach osobistych, mogą być wprowadzani w błąd co do rzeczywistego bezpieczeństwa, co prowadzi do niepotrzebnego ryzyka. Ponadto, osłonięcie sąsiadujących elementów pod napięciem nie eliminuje zagrożenia, jakie stwarza niekontrolowane napięcie w obwodzie, a także może prowadzić do nieprzewidzianych sytuacji, takich jak zwarcia. Prawidłowe podejście do bezpieczeństwa elektrycznego polega na zrozumieniu, że zabezpieczenia osobiste są tylko uzupełnieniem, a nie substytutem dla podstawowych zasad, jakimi są odłączenie zasilania i sprawdzenie jego braku. W kontekście normy PN-EN 50110-1, przepisy te jasno definiują procedury bezpieczeństwa, które powinny być stosowane w każdym przypadku pracy przy urządzeniach elektrycznych, co jest kluczowe dla zachowania zarówno osobistego bezpieczeństwa, jak i bezpieczeństwa całego systemu elektrycznego.

Pytanie 33

Którą linią, według zasad rysunku technicznego, rysuje się niewidoczne zarysy przedmiotów?

A. Kreskową cienką.
B. Ciągłą grubą.
C. Punktową grubą.
D. Ciągłą cienką.
Odpowiedzią, która jest właściwa w kontekście rysunku technicznego, jest kreskowa cienka linia. Zgodnie z normami ISO 128, które regulują zasady rysunku technicznego, niewidoczne zarysy przedmiotów rysuje się właśnie tą linią. Kreski te mają na celu wskazanie konturów elementów, które są schowane za innymi częściami konstrukcji lub nie są widoczne z danej perspektywy. Użycie cienkiej kreskowej linii pozwala na zachowanie klarowności rysunku, umożliwiając jednocześnie zrozumienie struktury obiektu. W praktyce, na przykład w projektowaniu maszyn czy urządzeń, poprawne przedstawienie niewidocznych zarysów jest kluczowe dla zrozumienia całej konstrukcji. Dzięki zastosowaniu odpowiednich linii, inżynierowie i technicy mogą lepiej analizować i interpretować rysunki, co przekłada się na efektywność pracy oraz zminimalizowanie ryzyka błędów podczas realizacji projektów. Kreskowa cienka linia jest zatem nie tylko standardem, ale również funkcjonalnym narzędziem w komunikacji wizualnej w inżynierii.

Pytanie 34

Który z przedstawionych elementów stosowany jest do budowy rdzeni transformatorowych?

Ilustracja do pytania
A. A.
B. C.
C. D.
D. B.
Odpowiedź C to klasyczny przykład blach transformatorowych używanych do budowy rdzeni. Rdzenie transformatorowe są kluczowe dla funkcjonowania transformatorów, ponieważ to one kierują strumień magnetyczny. Zwykle wykonane są z cienkich blach stalowych, które są izolowane elektrycznie, aby zredukować straty prądów wirowych. Wyobraź sobie, że blachy te są ułożone jedna na drugiej, co pozwala na efektywne przenikanie strumienia magnetycznego. W praktyce, takie rozwiązanie zwiększa wydajność transformatora i minimalizuje straty energetyczne. Użycie blach o niskiej zawartości węgla jeszcze bardziej zmniejsza straty histerezowe. W transformatorach energetycznych często stosuje się blachy o ziarnistej strukturze, co pozwala na optymalizację przepływu magnetycznego. Moim zdaniem, to właśnie dzięki takiej konstrukcji transformatory są niezwykle wydajne i niezawodne w przekazywaniu energii elektrycznej.

Pytanie 35

Kiedy i przez kogo, zgodnie z przepisami, może nastąpić ponowne uruchomienie maszyny elektrycznej w przypadku samoczynnego awaryjnego wyłączenia?

A. Przez osobę uprawnioną po upewnieniu się, że nikt nie ucierpiał.
B. Przez upoważnionego pracownika po usunięciu przyczyny wyłączenia.
C. Przez osobę obsługującą maszynę po upewnieniu się, że nikt nie ucierpiał.
D. Przez serwisanta po wykonaniu przeglądu i pomiarów ochronnych.
Ponowne uruchomienie maszyny elektrycznej po awaryjnym wyłączeniu powinno być przeprowadzone przez upoważnionego pracownika, który najpierw usunie przyczynę wyłączenia. Taki proces jest zgodny z zasadami bezpieczeństwa oraz normami obowiązującymi w branży, takimi jak normy ISO oraz odpowiednie przepisy BHP. Usunięcie przyczyny awarii jest kluczowe, aby uniknąć powtórzenia sytuacji, która mogła doprowadzić do awaryjnego wyłączenia. Na przykład, jeśli maszyna wyłączyła się z powodu przeciążenia, upoważniony pracownik powinien najpierw zdiagnozować i usunąć przyczynę przeciążenia, zanim podejmie próbę jej ponownego uruchomienia. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy to nie tylko poprawne reagowanie w sytuacjach awaryjnych, ale także zapewnienie bezpiecznego środowiska pracy, co jest fundamentalne dla ochrony zdrowia i życia pracowników oraz ochrony mienia.

Pytanie 36

Który z wymienionych elementów nie występuje w asynchronicznych silnikach jednofazowych?

A. Uzwojenie wirnika.
B. Szczotkotrzymacz.
C. Uzwojenie stojana.
D. Rdzeń.
Każdy z pozostałych elementów wymienionych w pytaniu, czyli rdzeń, uzwojenie wirnika oraz uzwojenie stojana, stanowi istotną część konstrukcyjną asynchronicznych silników jednofazowych. Rdzeń, wykonany najczęściej z blach stalowych, służy do prowadzenia linii strumienia magnetycznego, co jest kluczowe dla działania silnika. Uzwojenie wirnika jest niezbędne do generowania momentu obrotowego, a jego konstrukcja jest dostosowana do odpowiedniego rozmieszczenia i liczby zwojów, co wpływa na efektywność i charakterystyki pracy silnika. Uzwojenie stojana, z kolei, jest odpowiedzialne za wytwarzanie pola magnetycznego w silniku jednofazowym, co jest podstawową zasadą jego działania. Warto zauważyć, że w silnikach asynchronicznych wirnik może występować w postaci klatkowej lub z wirującymi uzwojeniami. Typowym błędem myślowym, który prowadzi do niewłaściwego zrozumienia budowy silnika, jest utożsamienie silników jednofazowych z silnikami prądu stałego, co prowadzi do mylnego wniosku o istnieniu szczotkotrzymacza w konstrukcji. Zrozumienie różnic między tymi dwoma rodzajami silników jest fundamentem nie tylko w teorii, ale również w praktyce inżynieryjnej, co ma kluczowe znaczenie przy projektowaniu i eksploatacji urządzeń elektrycznych.

Pytanie 37

Warunki eksploatacji: "Gniazda zasilające sieci 230V/50 Hz muszą być uziemione lub zerowane. Sprzęt komputerowy powinien być podłączony do sieci elektrycznej poprzez urządzenia stabilizujące napięcie lub filtry. Komputer i drukarka muszą być podłączone do gniazd zasilających posiadających wspólne zerowanie i zasilanie z tej samej fazy." Z analizy warunków eksploatacji wynika, że współpracujące ze sobą komputer i drukarka powinny być podłączone do gniazd zasilających

A. posiadających wspólne zerowanie.
B. bez uziemienia.
C. bez zerowania.
D. posiadających odrębne zerowanie.
Odpowiedzi wskazujące na brak uziemienia lub zerowania nie uwzględniają kluczowych zasad bezpieczeństwa oraz funkcjonowania elektronicznego sprzętu. Gniazda zasilające bez uziemienia mogą prowadzić do poważnych zagrożeń, takich jak porażenie prądem elektrycznym, szczególnie w przypadku uszkodzenia sprzętu. Uziemienie jest fundamentalnym elementem w każdej instalacji elektrycznej, które powinno być stosowane w miejscu, gdzie istnieje ryzyko kontaktu z wodą lub innymi przewodnikami prądu. Również zerowanie, które odnosi się do połączenia neutralnego przewodu z uziemieniem, jest istotne, aby zapobiec gromadzeniu się ładunków elektrycznych. Podłączanie urządzeń do gniazd z odrębnym zerowaniem skutkuje różnicami potencjałów, co może prowadzić do uszkodzeń sprzętu oraz nieprawidłowego działania. Zgodnie z normami, w sytuacjach, gdzie urządzenia współdziałają, ważne jest, aby zapewnić im wspólne zasilanie oraz zerowanie, co stabilizuje napięcie i zmniejsza zakłócenia. Ignorowanie tych zasad często wynika z niedostatecznego zrozumienia funkcjonowania instalacji elektrycznych oraz ich wpływu na bezpieczeństwo operacji w środowisku biurowym czy przemysłowym.

Pytanie 38

Ile wynosi znamionowy prąd różnicowy wyłącznika przedstawionego na ilustracji?

Ilustracja do pytania
A. 300 mA
B. 800 A
C. 40 A
D. 3 kA
Wygląda na to, że odpowiedzi mogły być nieco mylące. Zacznijmy od wartości 3 kA. Jest to prawdopodobnie wartość prądu zwarciowego, którą wyłącznik jest w stanie bezpiecznie wytrzymać, ale nie ma to związku z prądem różnicowym. Często w specyfikacjach urządzeń można znaleźć prąd znamionowy zwarciowy, ale to zupełnie inny parametr. Kolejna wartość 40 A to prąd znamionowy, czyli maksymalny prąd obciążenia, który może przejść przez wyłącznik bez jego zadziałania. Jest to istotne z punktu widzenia ochrony obwodów przed przeciążeniem, ale nie dotyczy ochrony różnicowej. 800 A to również wartość związana z wytrzymałością zwarciową, jednak nie odnosi się do funkcji różnicowej. Z moich doświadczeń wynika, że często w specyfikacjach technicznych mylone są te różne parametry, dlatego zawsze warto dokładnie czytać oznaczenia na urządzeniach. Wyłączniki różnicowoprądowe mają za zadanie wykrywać różnice prądów, które mogą wskazywać na niebezpieczne upływy prądu do ziemi – a w tym kontekście 300 mA jest typową wartością stosowaną dla ochrony przeciwpożarowej, ale nie jest to główna ochrona przed porażeniem dla ludzi.

Pytanie 39

Jaka może być przyczyna uruchamiania się silnika indukcyjnego pierścieniowego przy otwartym rozruszniku?

A. Zwarcie w uzwojeniu wirnika.
B. Zmieniona kolejność połączenia dwóch faz.
C. Przerwa w uzwojeniu stojana.
D. Zakleszczenie się szczotek w obsadach szczotkowych.
Przerwa w uzwojeniu stojana na pewno nie pozwala na uruchomienie silnika indukcyjnego, bo po prostu przerywa obwód i prąd nie ma jak płynąć, więc nie ma też pola magnetycznego, które jest niezbędne do działania silnika. Jak jest przerwa w uzwojeniu stojana, to silnik w ogóle nie ruszy, co nie pasuje do omawianej sytuacji. Zmiana kolejności faz może powodować problemy z kierunkiem obrotu, ale to nie ma nic wspólnego z uruchamianiem przy otwartym rozruszniku, raczej dotyczy działania, gdy silnik już kręci. Zakleszczenie szczotek w szczotkach zwykle kończy się brakiem kontaktu z wirnikiem, co także uniemożliwia uruchomienie silnika. Takie błędy wynikają często z mylenia przyczyn i skutków, a to jest kluczowe przy diagnozowaniu i naprawie silników elektrycznych. Lepiej zrozumieć, jak działa silnik indukcyjny i co się w nim dzieje, żeby dobrze ocenić problemy i unikać błędnych diagnoz w przyszłości.

Pytanie 40

Metalowe zwieracze na tabliczce zaciskowej trójfazowego silnika asynchronicznego są przeznaczone do

Ilustracja do pytania
A. łączenia uzwojeń stojana w gwiazdę lub w trójkąt.
B. zmiany kierunku obrotów wirnika.
C. zmiany wartości prędkości obrotowej wirnika.
D. zwierania zacisków silnika w czasie remontu.
Zwieranie zacisków silnika podczas remontu czy zmiana wartości prędkości obrotowej wirnika to koncepcje, które nie mają związku z funkcjonalnością metalowych zwieraczy na tabliczce zaciskowej. Takie podejście może wynikać z błędnego zrozumienia ról poszczególnych komponentów w układzie elektrycznym. Zwieracze nie służą do zabezpieczania silnika podczas prac konserwacyjnych, ponieważ takie zadania wymagają zastosowania innych metod, jak na przykład blokad mechanicznych czy odłączenia zasilania. Co więcej, zmiana prędkości obrotowej wirnika w silnikach asynchronicznych zazwyczaj wymaga zastosowania falowników czy układów z regulacją napięcia i częstotliwości, a nie fizycznych połączeń na tabliczce zaciskowej. Z kolei zmiana kierunku obrotów wirnika uzyskiwana jest przez zmianę faz połączeń zasilających, jednak to odbywa się poprzez odpowiednie przełączniki, a nie poprzez konfigurację zwieraczy. Typowe błędy myślowe mogą wynikać z niepełnej wiedzy na temat funkcji poszczególnych elementów w systemie trójfazowym, co podkreśla potrzebę dogłębnego studiowania podstawowych zasad elektrotechniki. Zrozumienie takich różnic jest kluczowe dla prawidłowego i bezpiecznego operowania urządzeniami elektrycznymi w środowisku przemysłowym.