Silnik bocznikowy to rodzaj silnika prądu stałego, w którym uzwojenie stojana jest połączone równolegle z uzwojeniem wirnika. To połączenie umożliwia niezależne sterowanie prądem w uzwojeniu wirnika i stojana, co w praktyce pozwala na łatwe regulowanie prędkości obrotowej oraz momentu obrotowego. W przypadku silników bocznikowych, zmiana wartości prądu w uzwojeniu stojana prowadzi do zmiany prądu w uzwojeniu wirnika, a tym samym do zmiany prędkości obrotowej silnika. Dzięki temu, silniki te znajdują zastosowanie w różnych aplikacjach wymagających precyzyjnego sterowania, takich jak dźwigi, wciągarki czy maszyny CNC. W kontekście standardów branżowych, silniki bocznikowe są często wykorzystywane w instalacjach wymagających dużej elastyczności w regulacji pracy, co zostało potwierdzone w dokumentacji norm IEC dotyczących silników elektrycznych. Dodatkowo, ich konstrukcja pozwala na łatwą konserwację i naprawy, co czyni je popularnym wyborem w przemyśle.
Silniki obcowzbudne, synchroniczne oraz asynchroniczne różnią się zasadniczo od silnika bocznikowego w zakresie budowy oraz działania układu uzwojeń. Silnik obcowzbudny charakteryzuje się oddzielnym uzwojeniem wzbudzenia, które może być zasilane z osobnego źródła prądu, co powoduje, że uzwojenie stojana i wirnika nie są ze sobą połączone w sposób równoległy. W efekcie nie można w nim niezależnie regulować prądu w obu uzwojeniach. Silniki synchroniczne działają w trybie, gdzie prędkość wirnika jest zsynchronizowana z częstotliwością zasilania, a ich uzwojenia są zazwyczaj połączone w sposób, który uniemożliwia równoległe działanie z uzwojeniem wirnika. Z kolei silniki asynchroniczne, które są najczęściej stosowane w przemyśle, również posiadają inny sposób połączenia uzwojeń, co skutkuje tym, że nie mogą być one wykorzystane w aplikacjach wymagających precyzyjnego sterowania prędkością obrotową w taki sam sposób jak silniki bocznikowe. Typowym błędem myślowym jest założenie, że każdy silnik elektryczny może działać w ten sam sposób, co silnik bocznikowy, co prowadzi do nieprawidłowych wyborów w projektowaniu systemów napędowych. W praktyce, różnice w konstrukcji i zasadzie działania tych silników mają kluczowe znaczenie dla ich zastosowania w różnych aplikacjach przemysłowych.