Pasteryzacja jest fizyczną metodą utrwalania żywności, polegającą na podgrzewaniu produktów do określonej temperatury przez określony czas, co prowadzi do eliminacji drobnoustrojów i enzymów odpowiedzialnych za psucie się żywności. Proces ten, opracowany przez Ludwika Pasteura, ma na celu zwiększenie trwałości produktów spożywczych oraz zapewnienie ich bezpieczeństwa. Przykładem zastosowania pasteryzacji jest przetwarzanie mleka, które po podgrzaniu do temperatury wynoszącej od 60 do 85 stopni Celsjusza przez kilka sekund do kilku minut, jest wolne od patogenów. Pasteryzacja jest standardem w przemyśle spożywczym, gdzie kontrola jakości i bezpieczeństwa żywności są kluczowe. Oprócz mleka, pasteryzacji poddawane są również soki owocowe, przetwory owocowe, sosy i konserwy, co pozwala na ich dłuższe przechowywanie oraz zachowanie wartości odżywczych.
Kiszenie, wędzenie i peklowanie to metody utrwalania żywności, które opierają się na innych zasadach chemicznych i biologicznych niż pasteryzacja. Kiszenie to proces fermentacji, w którym naturalne bakterie kwasu mlekowego przekształcają cukry zawarte w warzywach w kwas mlekowy. Choć skutkuje to zwiększeniem trwałości żywności, jest to proces biologiczny, a nie fizyczny. Wędzenie, z kolei, polega na poddawaniu żywności działaniu dymu z palonego drewna, co nie tylko nadaje charakterystyczny smak, ale również działa antybakteryjnie dzięki substancjom chemicznym zawartym w dymie. Peklowanie to proces, w którym mięso poddawane jest działaniu soli oraz często azotanów, co pozwala na konserwację produktów mięsnych, ale jest również metodą chemiczną. Wartościowe jest zrozumienie, że metody te, mimo że skuteczne, nie eliminują drobnoustrojów w ten sam sposób jak pasteryzacja, co czyni pasteryzację skuteczniejszą w zapewnieniu mikrobiologicznego bezpieczeństwa żywności. Efektywnie zrozumiane, różnice między tymi metodami pomagają w dokonywaniu świadomych wyborów w zakresie bezpieczeństwa i jakości żywności.