Metoda niwelacji geometrycznej jest kluczowym narzędziem w pomiarach geodezyjnych, umożliwiającym precyzyjne określenie różnic wysokości między punktami na terenie. Na rysunku przedstawiono schematyczny sposób realizacji tego pomiaru, który polega na używaniu urządzeń optycznych, takich jak teodolit czy niwelator, do wyznaczania poziomych i pionowych odległości. W praktyce, niwelacja geometryczna znajduje zastosowanie w budownictwie, inżynierii lądowej oraz geodezji, gdzie dokładność pomiarów jest kluczowa. Przy pomocy tej metody można także tworzyć szczegółowe mapy terenu oraz kontrolować osiadanie budynków. Warto zaznaczyć, że w niwelacji geometrycznej przyjmuje się, iż linia wzroku pomiędzy instrumentem pomiarowym a punktem kontrolnym jest idealnie pozioma, co w praktyce wymaga odpowiedniego ustawienia sprzętu. Standardy branżowe, takie jak normy ISO dotyczące pomiarów geodezyjnych, podkreślają znaczenie precyzyjnych metod pomiarowych, co sprawia, że niwelacja geometryczna jest często preferowaną techniką w różnych projektach inżynieryjnych.
Pomiar wysokościowy metodą niwelacji jest techniką, która nie może być zrealizowana przy użyciu pozycjonowania GPS. Chociaż GPS dostarcza informacji o położeniu w trzech wymiarach, to jego dokładność w zakresie pomiarów wysokościowych jest ograniczona przez czynniki atmosferyczne, odbicia sygnałów oraz ograniczenia technologiczne związane z satelitami. W praktyce, pomiary GPS są stosowane zazwyczaj do określenia położenia punktów na dużych odległościach, ale nie są wystarczająco precyzyjne do określenia różnic wysokości między bliskimi punktami. Z kolei metoda barometryczna, opierająca się na pomiarze ciśnienia atmosferycznego, również nie zapewnia wymaganego poziomu dokładności w pomiarach wysokości ze względu na zmienność warunków atmosferycznych i lokalne różnice w ciśnieniu. Pomiar trygonometryczny, choć użyteczny w określaniu odległości i kątów, również nie jest odpowiedni do precyzyjnego pomiaru różnic wysokości, ponieważ polega na obliczeniach opartych na kątach, co wprowadza dodatkowe błędy. Wszystkie te metody, mimo że mają swoje zastosowania w geodezji i inżynierii, nie zastąpią precyzyjnej niwelacji geometrycznej w kontekście pomiarów różnic wysokości, co jest kluczowym aspektem przy projektach budowlanych i inżynieryjnych.
