Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik elektryk
Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Data rozpoczęcia: 2 lutego 2025 17:30
Data zakończenia: 2 lutego 2025 17:33

Egzamin niezdany

Wynik: 7/40 punktów (17,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

W której z wymienionych sytuacji można zamknąć łącznik Ł, który przyłączy prądnicę synchroniczną do sieci sztywnej w układzie przedstawionym na schemacie?

W przypadku odpowiedzi, w której żarówki zgasły, a woltomierz V0 wskazuje wartość bliską 400 V, pojawia się istotny błąd w rozumieniu zasad synchronizacji prądnicy synchronicznej. Wysoka wartość napięcia na woltomierzu przy zgaszonych żarówkach sugeruje, że prądnica jest znacznie odmienna od napięcia sieci, co może prowadzić do poważnych problemów, takich jak kaskadowe uszkodzenia oraz ryzyko awarii sprzętu. Dodatkowo, w przypadku, gdy żarówki świecą jednocześnie, a napięcie na woltomierzu V1 również wskazuje bliskie 400 V, może to wskazywać na to, że różnice fazowe są istotne, co nie tylko podważa zasadność synchronizacji, ale także może prowadzić do przepięć i uszkodzeń komponentów. W przypadku, gdy żarówki zapalają się i gasną niejednocześnie, a woltomierz V2 pokazuje bliską zeru wartość, mogą wystąpić problemy z równowagą obciążenia w sieci. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla utrzymania stabilności sieci energetycznej oraz dla ochrony sprzętu przed uszkodzeniami. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do tych niepoprawnych wniosków, często wynikają z niezrozumienia dynamiki napięć oraz faz w układach elektroenergetycznych, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji zarówno dla urządzeń, jak i dla operatorów.

Pytanie 2

Wystąpienie zwarcia przewodu neutralnego z ochronnym w gnieździe wtyczkowym w przedstawionej instalacji elektrycznej spowoduje zadziałanie wyłącznika oznaczonego symbolem

Wybór P301 25A lub S304 C25 jako odpowiedzi jest błędny, ponieważ nie odpowiada on wymaganym parametrom wyłącznika w przypadku zwarcia przewodu neutralnego z ochronnym. Wyłącznik P301 25A, mimo że jest również wyłącznikiem różnicowoprądowym, ma niższą wartość prądową niż P301 40A, co wpływa na jego zdolność do zadziałania w sytuacji wysokiego prądu zwarciowego. Użycie wyłącznika o niższym prądzie znamionowym prowadzi do sytuacji, w której może on nie zareagować w odpowiednim czasie, co stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa. Z kolei S304 C25 jest wyłącznikiem nadprądowym, a nie różnicowoprądowym, co oznacza, że jego działanie nie jest w stanie wykryć zwarcia między przewodami N i PE. Wyłączniki różnicowoprądowe i nadprądowe mają różne mechanizmy działania i zastosowanie. Wyłączenie zasilania w przypadku zwarcia przewodu neutralnego z przewodem ochronnym wymaga użycia wyłącznika różnicowoprądowego, który jest zaprojektowany specjalnie do reagowania na różnice prądowe spowodowane przez prąd upływowy. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do takich wyborów, to mylenie funkcji wyłączników oraz niepełne zrozumienie ich zastosowań w systemach zabezpieczeń elektrycznych. Właściwy dobór wyłącznika jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa instalacji elektrycznej, a ignorowanie tego aspektu może prowadzić do poważnych konsekwencji.

Pytanie 3

Którego z wymienionych mierników należy użyć razem z watomierzem, aby wyznaczyć współczynnik mocy urządzenia elektrycznego zasilanego prądem sinusoidalnym?

Waromierz jest urządzeniem, które bezpośrednio umożliwia pomiar mocy czynnej w obwodach prądu sinusoidalnego. Współczynnik mocy, oznaczany jako cos φ, to miara efektywności, z jaką dane urządzenie elektryczne wykorzystuje moc. Jest on zdefiniowany jako stosunek mocy czynnej (wata) do mocy pozornej (woltampery). Aby precyzyjnie obliczyć współczynnik mocy, konieczne jest równoczesne stosowanie watomierza i waromierza. Waromierz mierzy różnicę fazy pomiędzy prądem a napięciem, co jest kluczowe dla określenia, jak efektywnie energia elektryczna jest konwertowana na pracę. W praktyce, użycie waromierza w połączeniu z watomierzem pozwala na właściwe określenie strat energii, co jest istotne w przypadku aplikacji przemysłowych oraz w systemach zasilania, gdzie efektywność energetyczna ma kluczowe znaczenie. Zgodnie z normami IEC 61000 oraz ANSI C12, stosowanie waromierza w obliczeniach związanych z mocą jest standardową praktyką inżynieryjną.

Pytanie 4

Jaką wielkość fizyczną w układzie pracy silnika elektrycznego mierzy się przyrządem przedstawionym na rysunku?

Odpowiedzi takie jak 'Rezystancję izolacji', 'Moment rozruchowy' oraz 'Prędkość obrotową' są niepoprawne, ponieważ w kontekście działania cęgowego miernika prądu żadne z tych pomiarów nie są możliwe do wykonania przy pomocy tego konkretnego przyrządu. Mierzenie rezystancji izolacji wymaga zastosowania specjalnych przyrządów, takich jak megametry, które działają na zupełnie innej zasadzie, stosując wysokie napięcie do pomiaru stanu izolacji przewodów. Moment rozruchowy to parametr, który określa siłę, z jaką silnik elektryczny zaczyna działać, jednak nie można go zmierzyć bezpośrednio przy pomocy cęgowego miernika prądu, gdyż wymaga on analizy dynamiki pracy silnika w czasie rozruchu oraz znajomości charakterystyki silnika. Prędkość obrotowa, z kolei, jest mierzona za pomocą tachometrów lub enkoderów, które bezpośrednio monitorują ruch obrotowy elementów silnika. Właściwe zrozumienie funkcji różnych przyrządów pomiarowych jest kluczowe dla efektywnej diagnostyki i konserwacji urządzeń elektrycznych. Błędem jest więc mylenie ich zastosowań oraz zakładanie, że jeden przyrząd może zastąpić inne w pomiarach, co może prowadzić do błędnych wniosków i decyzji w zakresie obsługi systemów elektrycznych.

Pytanie 5

Podczas remontu układu napędowego zawierającego silnik, którego schemat połączeń przedstawiono na rysunku, wymieniono rozrusznik na inny, o rezystancji Rr dwukrotnie wyższej niż pierwotnie. Spowoduje to w przybliżeniu dwukrotne zmniejszenie

Wybór odpowiedzi, który wskazuje na czas rozruchu, strumień magnetyczny wzbudzenia lub prąd uzwojenia wzbudzenia, opiera się na błędnych założeniach dotyczących zasad działania układów elektrycznych. Czas rozruchu silnika nie jest bezpośrednio uzależniony od rezystancji rozrusznika, ponieważ zależy od wielu innych czynników, takich jak moment obrotowy silnika, masa wirnika oraz jego moment bezwładności. Wzrost rezystancji rozrusznika prowadzi do zmniejszenia prądu rozruchowego, ale niekoniecznie wpływa na czas rozruchu, który może pozostać niezmienny, jeśli zadbamy o inne parametry systemu. Strumień magnetyczny wzbudzenia jest związany z prądem przepływającym przez uzwojenia wzbudzenia, a nie bezpośrednio z rezystancją rozrusznika. Odpowiedzi te nie uwzględniają złożoności interakcji między różnymi komponentami układu napędowego. Zrozumienie tych zależności jest kluczowe dla właściwego projektowania rozruszników i systemów zasilania. Często zdarza się, że osoby uczące się tego tematu mylą pojęcia związane z prądem rozruchowym z innymi aspektami działania silników, co prowadzi do mylnych wniosków. Wiedza na temat właściwego doboru komponentów i ich wpływu na funkcjonowanie całego układu jest niezwykle istotna w praktyce inżynierskiej.

Pytanie 6

W tabeli zamieszczono wyniki pomiarów rezystancji wybranych zestyków układu przedstawionego na schemacie. Pomiary przeprowadzono w wyjściowym położeniu styków w stanie beznapięciowym. Na podstawie analizy wyników pomiarów wskaż uszkodzony element.

Wybór odpowiedzi, która nie wskazuje zestyku K3, może wynikać z kilku typowych błędów analitycznych. Zestyk S1 wykazuje również nieskończoną rezystancję, co może wprowadzać w błąd, sugerując, że to on jest uszkodzony. Jednakże, w kontekście całego układu, K3 jest kluczowym elementem, który, gdy uszkodzony, uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie obwodu. W analizie układów elektrycznych nie wystarczy jedynie sprowadzić problemu do jednego uszkodzonego elementu. Niezbędne jest zrozumienie pełnego kontekstu działania i interakcji między zestykami. Zestyk S0 i F2 mają rezystancję równą 0, co oznacza, że są w pełni sprawne, co powinno również wzmocnić argumentację dla odpowiedzi na K3. Kolejnym często popełnianym błędem jest brak koncentracji na specyfice danych elementów w kontekście schematu obwodu. W praktyce diagnostycznej, zrozumienie pełnej charakterystyki działania obwodu i umiejscowienia poszczególnych zestyku, a także ich wpływu na pozostałe elementy, jest kluczowe. Z tego powodu, przy analizie wyników pomiarów, istotne jest, aby nie ulegać pokusie prostego przyporządkowania rezystancji do stanu uszkodzenia, ale przemyśleć, jakie konsekwencje ma to dla całego układu. Brak takiej analizy prowadzi do błędnych wniosków i może skutkować nieefektywną naprawą urządzeń.

Pytanie 7

W budynkach wielorodzinnych liczniki zużycia energii elektrycznej powinny się znajdować

Niepoprawne odpowiedzi sugerują umieszczanie liczników w lokalach mieszkalnych, co jest niezgodne z zasadami bezpieczeństwa i efektywności operacyjnej. Liczniki energii elektrycznej w mieszkaniach mogłyby stwarzać zagrożenie dla mieszkańców, szczególnie w przypadku awarii lub konieczności odczytu danych. Umieszczanie liczników na strychu lub w piwnicach w otwartych skrzynkach to również ryzykowne rozwiązanie, które może prowadzić do ich uszkodzenia, a także utrudnia dostęp dla personelu serwisowego. Otwarte skrzynki narażają liczniki na wpływ warunków atmosferycznych, co może przyspieszyć ich zużycie i wpłynąć na dokładność pomiarów. Właściwe umiejscowienie liczników poza lokalami mieszkalnymi w zamkniętych szafkach jest uzasadnione również z perspektywy przepisów dotyczących ochrony prywatności mieszkańców. Umieszczanie liczników w lokalach mieszkalnych może prowadzić do nieautoryzowanego dostępu do danych dotyczących zużycia energii, co może być wykorzystywane w sposób niezgodny z zasadami ochrony danych osobowych. Właściwe podejście do instalacji liczników energii elektrycznej podkreśla znaczenie stosowania się do standardów branżowych i regulacji, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa oraz prawidłowego funkcjonowania systemów elektrycznych w budynkach wielorodzinnych.

Pytanie 8

Który z wymienionych środków należy użyć w warsztacie remontowym w celu zrealizowania podstawowej ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym?

Obudowy i osłony to kluczowe elementy zabezpieczeń elektrycznych, które mają na celu ochronę użytkowników przed niebezpieczeństwem porażenia prądem elektrycznym. Ich głównym zadaniem jest zapobieganie bezpośredniemu kontaktowi z elementami pod napięciem, co minimalizuje ryzyko wypadków. Standardy takie jak PN-EN 61140 określają wymagania dotyczące ochrony przed porażeniem prądem, a zastosowanie odpowiednich obudów, które są wykonane z materiałów odpornych na działanie prądu, jest jedną z podstawowych zasad. Przykładowo, w warsztatach remontowych, gdzie często używane są narzędzia elektryczne, zastosowanie obudów ochronnych na gniazdka i urządzenia jest konieczne. Dzięki temu, nawet w przypadku uszkodzenia izolacji, ryzyko porażenia prądem zostaje znacząco ograniczone. Dodatkowo, stosowanie osłon na kable i urządzenia może przyczynić się do zmniejszenia uszkodzeń mechanicznych, co jest istotne w kontekście długoterminowej niezawodności oraz bezpieczeństwa pracy.

Pytanie 9

Którego z wymienionych pomiarów eksploatacyjnych instalacji oświetleniowej nie można wykonać typowym miernikiem uniwersalnym?

Typowe pomiary eksploatacyjne instalacji oświetleniowej, takie jak prąd pobierany przez odbiornik, ciągłość przewodów ochronnych oraz napięcie w poszczególnych fazach, są jak najbardziej możliwe do wykonania za pomocą mierników uniwersalnych. Mierniki te są niezbędne w codziennym użytkowaniu i wykonywaniu prac serwisowych. Prąd pobierany przez odbiornik można zmierzyć, podłączając miernik w szereg z obwodem, co pozwala na bezpośrednią ocenę jego wartości. Pomiar ciągłości przewodów ochronnych polega na sprawdzeniu, czy przewód ochronny jest prawidłowo połączony, a miernik uniwersalny doskonale sprawdza się w tej roli, zapewniając niską rezystancję w przypadku, gdy przewód jest w dobrym stanie. Napięcie w poszczególnych fazach można zmierzyć, ustawiając miernik w tryb pomiaru napięcia, co jest standardową praktyką w analizie instalacji elektrycznych. W wielu przypadkach, zwłaszcza w instalacjach przemysłowych, pomiar tych parametrów jest niezbędny do zapewnienia prawidłowego działania systemów oraz ich zgodności z normami. Dlatego zrozumienie, jak używać mierników uniwersalnych w tych kontekstach, jest podstawą pracy w dziedzinie elektryki i jest kluczowe dla każdego technika czy inżyniera. Błędne zrozumienie zastosowań tych urządzeń może prowadzić do niewłaściwych wniosków na temat ich funkcjonalności i możliwości, dlatego ważne jest, aby znać ograniczenia poszczególnych narzędzi pomiarowych oraz odpowiednio je dobierać do konkretnego zadania.

Pytanie 10

Jak zmieni się prędkość obrotowa silnika synchronicznego po zmianie liczby par biegunów w jego tworniku z 2 na 1?

W kontekście prędkości obrotowej silnika synchronicznego, niektóre odpowiedzi mogą prowadzić do mylnych wniosków. Na przykład, stwierdzenie, że prędkość obrotowa zmaleje czterokrotnie, jest niezgodne z podstawowymi zasadami działania tych silników. Zmniejszenie liczby par biegunów z 2 na 1 nie prowadzi do zmniejszenia prędkości, lecz do jej wzrostu, co jest kluczowym aspektem zapamiętywania zasady działania silników synchronicznych. Z kolei stwierdzenie, że prędkość zmaleje dwukrotnie, także jest błędne, gdyż sugeruje, że zmiana liczby par biegunów działa w odwrotny sposób, co jest sprzeczne z równaniem n = (120 * f) / p. Powinno być jasne, że zmniejszenie liczby par biegunów zwiększa prędkość obrotową, a nie zmniejsza. Ponadto, błędne koncepcje związane z odpowiedziami mówiącymi o czterokrotnym wzroście prędkości również wskazują na nieporozumienia dotyczące proporcjonalności między liczbą par biegunów a prędkością obrotową. W rzeczywistości, prędkość obrotowa jest odwrotnie proporcjonalna do liczby par biegunów, co potwierdza, że w przypadku zmiany liczby z 2 na 1 prędkość obrotowa wzrośnie dokładnie dwukrotnie. Czynniki te są kluczowe dla zrozumienia działania silników elektrycznych, a ich zrozumienie jest niezbędne dla inżynierów i techników, którzy zajmują się projektowaniem oraz eksploatacją systemów napędowych.

Pytanie 11

Do pomiaru prędkości obrotowej wału silnika stosuje się

Przekładnik napięciowy, choć użyteczny w pomiarze napięcia, nie jest odpowiednim narzędziem do pomiaru prędkości obrotowej wału silnika. Jego funkcja polega na przetwarzaniu wysokiego napięcia na niższe, co czyni go idealnym do monitorowania i ochrony obwodów elektrycznych, ale nie do określenia prędkości obrotowej. Induktor, z drugiej strony, to element pasywny, który przechowuje energię w polu elektromagnetycznym. Jego zastosowanie w pomiarze prędkości obrotowej jest ograniczone, ponieważ nie generuje bezpośredniego sygnału odpowiadającego prędkości obrotowej. Pirometr, natomiast, jest urządzeniem do pomiaru temperatury, a jego użycie w kontekście pomiaru prędkości obrotowej jest całkowicie nieadekwatne. Wybór niewłaściwego urządzenia do pomiaru prędkości obrotowej często wynika z błędnego zrozumienia zasad działania różnych przyrządów pomiarowych i ich zastosowań. Kluczowym aspektem jest zrozumienie, że pomiar prędkości obrotowej wymaga urządzenia, które reaguje na zmiany ruchu obrotowego, a nie tylko na parametry elektryczne czy cieplne. Używanie niewłaściwego narzędzia może prowadzić do nieprawidłowych odczytów i w konsekwencji do błędnych decyzji w procesach technologicznych, co podkreśla znaczenie wyboru odpowiednich urządzeń pomiarowych w inżynierii.

Pytanie 12

Pomiar której z wymienionych wielkości elektrycznych umożliwia przyrząd włączony w obwód zasilania silnika indukcyjnego według schematu przedstawionego na rysunku?

Wybór jednego z błędnych odpowiedzi wskazuje na nieporozumienie dotyczące mocy elektrycznej w kontekście działania silników indukcyjnych. Moc czynna, oddawana lub pobierana, odnosi się do energii wykorzystywanej do wykonywania pracy, podczas gdy moc bierna jest niezbędna do utrzymania pola magnetycznego w urządzeniach indukcyjnych. Odpowiedzi dotyczące mocy czynnej sugerują, że silnik oddaje energię do sieci, co jest nieprawidłowe, ponieważ silnik działa jako odbiornik, a nie jako źródło energii. Większość osób myli pojęcia mocy czynnej i biernej, co prowadzi do błędnych interpretacji, iż silnik może oddawać moc bierną. W rzeczywistości, silnik indukcyjny zawsze pobiera moc bierną z sieci, a nie ją oddaje. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla właściwej analizy obwodów elektrycznych oraz dla efektywnego zarządzania energią w instalacjach przemysłowych. Ponadto, pamiętajmy, że moc bierna wpływa na współczynnik mocy, co ma znaczenie w kontekście rachunków za energię elektryczną oraz regulacji w sektorze energetycznym.

Pytanie 13

Ile wynosi maksymalna dopuszczalna wartość impedancji pętli zwarcia w trójfazowym obwodzie elektrycznym o napięciu znamionowym 230/400 V, aby skuteczna była w nim ochrona przeciwporażeniowa przy uszkodzeniu izolacji, jeśli wyłączenie zasilania tego obwodu ma zapewnić instalacyjny wyłącznik nadprądowy C10?

Wybór wartości impedancji pętli zwarcia wyższej niż 2,3 Ω w kontekście zapewnienia skutecznej ochrony przeciwporażeniowej jest nieprawidłowy z kilku powodów. Po pierwsze, każda wartość impedancji, która przekracza tę wartość, skutkuje niższym prądem zwarciowym, co wydłuża czas wyłączenia zasilania przez wyłącznik nadprądowy. Dla przykładu, przy impedancji 4,6 Ω prąd zwarciowy wynosi jedynie około 87 A, co może spowodować, że wyłącznik C10 nie zareaguje wystarczająco szybko, co zwiększa ryzyko porażenia. Ponadto, wartość 7,7 Ω oraz 8,0 Ω stawia instalację w strefie ryzyka, gdyż czas wyłączenia może przekroczyć bezpieczne limity określone w normach, co jest sprzeczne z zasadami ochrony elektrycznej. Wartości te są również niezgodne z zaleceniami wynikającymi z dyrektyw unijnych i krajowych przepisów prawa budowlanego, które nakładają obowiązek przeprowadzenia analizy ryzyka oraz projektowania instalacji zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. W praktyce, projektanci i wykonawcy powinni zawsze dążyć do zminimalizowania impedancji pętli zwarcia, aby zapewnić maksymalną ochronę użytkowników. Nieprzestrzeganie tej zasady może prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno dla użytkowników, jak i dla samej instalacji elektrycznej.

Pytanie 14

Do pomiaru którego z wymienionych parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych przygotowany jest przyrząd przedstawiony na rysunku?

Odpowiedź, że przyrząd służy do pomiaru prądu rozruchu silnika szeregowego, jest poprawna, ponieważ miernik cęgowy jest idealnym narzędziem do takich zastosowań. Silniki szeregowe, dzięki swojej konstrukcji, przy rozruchu pobierają znacznie wyższy prąd niż podczas normalnej pracy, co może stanowić nawet kilkukrotność prądu nominalnego. Miernik cęgowy pozwala na szybki i nieinwazyjny pomiar, co jest nieocenione w praktyce, zwłaszcza w przypadku, gdy dostęp do obwodu jest ograniczony. Stosowanie tego typu mierników zgodne jest z najlepszymi praktykami w branży elektrycznej, gdzie minimalizacja ryzyka związanego z manipulowaniem przyłączonymi urządzeniami jest kluczowa. Dzięki możliwości pomiaru prądu w czasie rzeczywistym technicy mogą szybko ocenić stan urządzenia, co jest szczególnie ważne w kontekście diagnostyki i konserwacji. Warto również dodać, że zgodnie z normami IEC 61010, mierniki cęgowe muszą być odpowiednio skalibrowane, aby zapewnić dokładność pomiarów i bezpieczeństwo użytkowników.

Pytanie 15

Obciążalność prądowa długotrwała przewodu YDY w temperaturze 30°C dla jednego ze sposobów wykonania instalacji według normy PN-IEC 60364 wynosi 46 A. Korzystając z tabeli współczynników poprawkowych obciążalności w innych temperaturach określ, jaka będzie obciążalność tego przewodu w temperaturze powietrza równej 50°C.

Obciążalność prądowa przewodu YDY w temperaturze 50°C wynosi 32,66 A, ponieważ zastosowano współczynnik poprawkowy dla PVC, który przy tej temperaturze wynosi 0,71. Oznacza to, że obciążalność prądowa przewodu, pierwotnie wynosząca 46 A w temperaturze 30°C, zmniejsza się w wyniku wyższej temperatury otoczenia. Aby obliczyć nową obciążalność, należy pomnożyć wartość podstawową przez współczynnik: 46 A * 0,71 = 32,66 A. Zrozumienie tych zmian jest kluczowe w praktyce inżynierskiej, zwłaszcza przy projektowaniu instalacji elektrycznych, aby zapewnić ich bezpieczeństwo i niezawodność. Niezastosowanie współczynników poprawkowych może prowadzić do przeciążenia przewodów, co z kolei może skutkować ich uszkodzeniem lub nawet pożarem. Przykładowo, w sytuacjach, gdzie przewody są ułożone w izolowanych lub ograniczonych przestrzeniach, takie obliczenia są jeszcze bardziej krytyczne. W praktyce, projektanci instalacji elektrycznych muszą znać i stosować odpowiednie normy, takie jak PN-IEC 60364, aby dostosować rozwiązania do zmieniających się warunków eksploatacyjnych.

Pytanie 16

Technika pomiaru zabezpieczenia instalacji elektrycznej, której schemat przedstawiono, odnosi się do wyłącznika

Wybór innych odpowiedzi wskazuje na pewne niezrozumienie podstawowych zasad działania zabezpieczeń w instalacjach elektrycznych. Wyłączniki silnikowe, termiczne i nadprądowe pełnią różne funkcje, które są istotne, ale nie odpowiadają na pytanie dotyczące zabezpieczenia przed porażeniem prądem. Wyłączniki silnikowe mają na celu zabezpieczenie silników przed przeciążeniem, co nie dotyczy bezpośrednio ochrony przed porażeniem. Z kolei wyłączniki termiczne działają na zasadzie ochrony obwodu przed przegrzaniem spowodowanym nadmiernym przepływem prądu, co również nie chroni użytkowników przed skutkami porażenia prądem. Natomiast wyłączniki nadprądowe, choć zabezpieczają przed przeciążeniem i zwarciem w obwodzie, nie są w stanie reagować na upływ prądu, co jest kluczowe w sytuacjach zagrożenia życia. Te błędne wybory mogą wynikać z mylnego przeświadczenia, że wszystkie te urządzenia mają zbliżone funkcje do RCD, co jest nieprawdziwe. Kluczowe jest zrozumienie, że tylko wyłączniki różnicowoprądowe są odpowiedzialne za monitorowanie i zabezpieczanie przed skutkami porażenia, a ich właściwe zastosowanie w instalacjach elektrycznych jest zgodne z obowiązującymi normami i przepisami bezpieczeństwa, co jest kluczowe dla ochrony życia i zdrowia ludzi.

Pytanie 17

Dobierz wyłącznik nadprądowy do zabezpieczenia przeciążeniowego obwodu jednofazowego o napięciu znamionowym 230 V, z którego jednocześnie zasilane będą grzejnik oporowy o mocy znamionowej 2 kW oraz chłodziarka o mocy znamionowej 560 W i współczynniku mocy cos ? = 0,7.

Wybranie wyłącznika nadprądowego B16 jest prawidłowe, ponieważ zapewnia on odpowiednią ochronę dla obwodu jednofazowego o napięciu znamionowym 230 V, w którym zasilane są grzejnik oporowy o mocy 2 kW oraz chłodziarka o mocy 560 W. Łączna moc obciążenia wynosi 2 kW + 0,56 kW = 2,56 kW. Aby obliczyć prąd, możemy skorzystać z wzoru I = P / U, gdzie P to moc, a U to napięcie. Prąd obliczamy: I = 2560 W / 230 V = 11,13 A. Wobec powyższego, wyłącznik B16, który ma nominalny prąd 16 A, jest odpowiedni, ponieważ pozostawia wystarczający margines na przypadkowe przeciążenia. Zastosowanie wyłącznika z wyższym prądem, jak C20, może prowadzić do braku ochrony przed przeciążeniem, co z kolei naraża instalację na uszkodzenia. W praktyce, wyłącznik B16 jest standardowo stosowany w obwodach z urządzeniami o podobnych parametrach, co potwierdzają normy PN-EN 60898, które precyzują zasady doboru zabezpieczeń. Zastosowanie wyłącznika o zbyt wysokim prądzie znamionowym mogłoby prowadzić do uszkodzeń urządzeń zasilanych w wyniku braku odpowiedniej ochrony w przypadku zwarcia lub przeciążenia.

Pytanie 18

Na rysunku przedstawiono schemat instalacji ochronnej łazienki w budynku wielopiętrowym. Które elementy nie wymagają przyłączenia do miejscowej szyny wyrównawczej?

Niektóre z elementów przedstawionych w pytaniu mogą wydawać się na pierwszy rzut oka odpowiednie do przyłączenia do szyny wyrównawczej, jednak takie myślenie może prowadzić do poważnych nieporozumień. Na przykład, w przypadku elementów, które są wykonane z materiałów przewodzących, jak metalowe rury czy urządzenia z metalu, ich podłączenie do szyny wyrównawczej jest absolutnie konieczne, aby zminimalizować ryzyko porażenia elektrycznego. W kontekście błędnych odpowiedzi, może się wydawać, że wszystkie elementy w łazience powinny być bezpośrednio połączone z szyną wyrównawczą, co jest nieprawidłowe. Kolejnym błędem myślowym jest niedocenianie roli materiałów izolacyjnych, które skutecznie ograniczają przepływ prądu. Właściwe zrozumienie, które elementy wymagają przyłączenia do szyny wyrównawczej, jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa instalacji elektrycznej. Niezależnie od tego, jak ważne wydaje się połączenie, niektóre elementy, takie jak wanny z tworzywa sztucznego czy instalacje kanalizacyjne z PVC, nie powinny być do niej podłączane, ponieważ nie stanowią one zagrożenia. Pominięcie tej wiedzy może prowadzić do zbędnych kosztów związanych z nadmiernym okablowaniem, a także do nieefektywnego użycia zasobów. W związku z tym warto sięgać po wiedzę opartą na normach i regulacjach, takich jak PN-EN 61140, które jasno określają zasady dotyczące ochrony przeciwporażeniowej w budynkach, aby uniknąć takich pomyłek w przyszłości.

Pytanie 19

Którym przewodem należy wykonać przyłącze ziemne z sieci TN-C 230/400 V do budynku mieszkalnego?

Wybór niewłaściwego przewodu do wykonania przyłącza ziemnego w systemie TN-C może prowadzić do poważnych problemów związanych z bezpieczeństwem i niezawodnością instalacji elektrycznej. Przewody, które nie są ekranowane, takie jak te oznaczone jako A, C lub D, mogą nie zapewniać wystarczającej ochrony przed zakłóceniami elektromagnetycznymi, co w rezultacie może prowadzić do uszkodzenia urządzeń elektronicznych znajdujących się w budynku. W przypadku systemu TN-C, w którym przewód ochronny i neutralny są połączone, konieczne jest stosowanie przewodów, które mają odpowiednie właściwości elektryczne i mechaniczne. Niezastosowanie się do tych wymagań może skutkować zwiększonym ryzykiem porażenia prądem oraz obniżoną efektywnością instalacji uziemiającej. Często błędne wybory wynikają z niewystarczającej wiedzy na temat norm i przepisów dotyczących instalacji elektrycznych. Warto pamiętać, że przewody powinny być zgodne z normą PN-EN 60228, która określa wymagania dotyczące przewodów o różnej konstrukcji. Właściwy dobór materiałów jest fundamentalny dla zapewnienia nie tylko bezpieczeństwa, ale także trwałości i niezawodności całego systemu elektrycznego. Dlatego kluczowe jest, aby przed podjęciem decyzji o wyborze przewodu, dokładnie zrozumieć różnice pomiędzy ich właściwościami oraz zastosowaniem w praktyce.

Pytanie 20

Które z wymienionych urządzeń, pod warunkiem zastosowania przekaźnika termicznego i stycznika, pozwala uzyskać pełne zabezpieczenie przed zwarciem i przeciążeniem silnika trójfazowego o parametrach: Pn = 5,5 kW, Un = 400/690 V?

Zastosowanie wyłącznika nadprądowego typu Z, bezpiecznika typu aR czy wyłącznika nadprądowego typu B nie jest odpowiednie do zabezpieczenia silnika trójfazowego o podanych parametrach. Wyłącznik nadprądowy typu Z, mimo że jest skuteczny w ochronie przed przeciążeniem, nie oferuje optymalnej ochrony dla silników, ponieważ jego charakterystyka czasowo-prądowa jest dostosowana głównie do obwodów oświetleniowych i urządzeń elektronicznych. W przypadku silników, istotna jest możliwość tolerowania krótkotrwałych prądów startowych, a wyłącznik typu Z może wyzwolić zbyt szybko. Bezpiecznik typu aR również nie nadaje się do tego celu, gdyż jest przeznaczony do ochrony obwodów oporowych, a nie silników. Jego reakcja na przeciążenie jest zbyt szybka, co może prowadzić do niepotrzebnych wyłączeń podczas normalnej pracy silnika. Z kolei wyłącznik nadprądowy typu B, podobnie jak wyżej wymienione rozwiązania, ma ograniczoną zdolność do radzenia sobie z prądami rozruchowymi, co sprawia, że nie jest najlepszym rozwiązaniem w przypadku silników z dużymi prądami rozruchowymi. W praktyce, wybór niewłaściwego zabezpieczenia może prowadzić do uszkodzenia silnika, a także zwiększenia kosztów eksploatacji i przestojów. Dlatego ważne jest, aby przy wyborze zabezpieczeń kierować się standardami branżowymi i analizować specyfikę aplikacji, aby zapewnić odpowiednią ochronę urządzeń elektrycznych.

Pytanie 21

Na rysunku przedstawiono schemat układu do pomiarów rezystancji przejścia zestyków głównych torów prądowych łącznika. Pomiary należy wykonywać przy

Pojęcie pomiaru rezystancji przejścia zestyków głównych torów prądowych łącznika wymaga zrozumienia, że różne warunki obciążeniowe mają istotny wpływ na dokładność uzyskiwanych wyników. Odpowiedzi, które sugerują przeprowadzanie pomiarów przy wyłączonym napięciu zasilania, minimalnym obciążeniu instalacji czy odłączonym odbiorniku, są niewłaściwe, ponieważ nie odzwierciedlają rzeczywistych warunków pracy układu. Przykładowo, pomiar przy wyłączonym napięciu zasilania mógłby prowadzić do zaniżenia wartości rezystancji, ponieważ nie uwzględnia on oporu, który występuje podczas normalnej pracy układu. Z kolei pomiar przy minimalnym obciążeniu nie dostarcza pełnego obrazu wydajności, gdyż rezystancja może być znacznie wyższa w warunkach maksymalnego obciążenia, co jest krytyczne dla zapobiegania awariom. Prowadząc pomiary w warunkach rzeczywistych, można zidentyfikować potencjalne miejsca degradacji zestyków oraz ocenić ich zdolność do przewodzenia prądu w sytuacjach krytycznych. W przypadku, gdy odbiornik jest odłączony, układ nie działa w normalnym trybie, co dodatkowo zniekształca uzyskiwane wyniki. Takie podejście może prowadzić do błędnych wniosków i niewłaściwego zarządzania ryzykiem związanym z awarią systemu. Dlatego też, dla zachowania wysokich standardów bezpieczeństwa oraz niezawodności, niezbędne jest przeprowadzanie tych pomiarów w warunkach maksymalnego obciążenia instalacji.

Pytanie 22

W instalacji trójfazowej prąd obciążenia przewodów fazowych IB = 25 A, a obciążalność długotrwała tych przewodów Idd = 30 A. Który spośród wymienionych wyłączników nadprądowych należy zastosować do zabezpieczenia tej instalacji przed skutkami nadmiernego prądu?

Zastosowanie wyłącznika B20, B16 czy B32 w tej instalacji będzie niewłaściwe z kilku powodów. Wyłącznik B20, z prądem znamionowym 20 A, nie zaspokoi wymogów obciążenia wynoszącego 25 A. W sytuacjach, gdy prąd obciążenia przekracza wartość znamionową wyłącznika, może dojść do niezamierzonych zadziałań, co prowadzi do częstych i niepotrzebnych wyłączeń systemu. Taki wybór mógłby narazić przewody na przeciążenie, co z kolei zwiększa ryzyko uszkodzeń, a nawet pożaru. Wyłącznik B16, o prądzie znamionowym 16 A, jest jeszcze bardziej niewłaściwy, ponieważ jego wartość jest znacznie niższa niż prąd obciążenia, co prowadzi do permanentnego wyłączenia w normalnych warunkach pracy. Z drugiej strony, wyłącznik B32 mógłby wydawać się odpowiedni, jednak jego zastosowanie w tej konkretnej instalacji nie jest zalecane, gdyż przewyższa on wartość prądu obciążenia, co może prowadzić do sytuacji, w której przewody nie będą odpowiednio chronione przed przeciążeniem, co narusza zasady ochrony instalacji. Właściwy dobór wyłącznika nadprądowego powinien być oparty na analizie rzeczywistego obciążenia oraz normach dotyczących instalacji elektrycznych. Aby zapewnić optymalną ochronę, warto zawsze wybierać wyłącznik, którego wartość znamionowa jest bliska prądowi obciążenia, co pozwala na uniknięcie fałszywych alarmów oraz skutecznie zabezpiecza instalację elektryczną.

Pytanie 23

Układ przedstawiony na schemacie umożliwia regulację prędkości obrotowej silnika elektrycznego przez zmianę

Odpowiedź "częstotliwości wraz ze zmianą napięcia zasilającego" jest poprawna, ponieważ układ regulacji prędkości obrotowej silnika elektrycznego, przedstawiony na schemacie, wykorzystuje falownik, który przekształca napięcie stałe na napięcie przemienne o regulowanej częstotliwości. Zmiana częstotliwości zasilania jest kluczowym elementem w kontroli prędkości silników elektrycznych, co jest zgodne z zasadami regulacji w automatyce. W praktyce, zastosowanie falowników w systemach napędowych pozwala na oszczędność energii i zmniejszenie wibracji oraz hałasu związanych z pracą silników. W przemyśle, sterowanie prędkością silników za pomocą falowników jest standardem, który zapewnia nie tylko efektywność energetyczną, ale także precyzyjne dostosowanie parametrów pracy maszyn do bieżących potrzeb produkcji. Dodatkowo, poprawna regulacja częstotliwości i napięcia jest kluczowa dla wydłużenia żywotności silników oraz redukcji kosztów serwisowania.

Pytanie 24

Obwód elektryczny przeznaczony do zasilania grzejników oporowych o łącznej mocy znamionowej 6 kW oraz prądzie ciągłym o natężeniu 26 A należy zasilić za pomocą przewodu miedzianego, ułożonego w rurze w izolowanej cieplnie ścianie. Na podstawie tabeli określ, jaki należy zastosować minimalny przekrój żył.

Wybór nieprawidłowego przekroju przewodu może prowadzić do poważnych konsekwencji, które są często ignorowane przez osoby nieposiadające odpowiedniej wiedzy technicznej. Decydując się na nieodpowiedni przekrój, np. mniejszy niż 4,0 mm², ryzykuje się przegrzewanie się przewodów, co jest wynikiem zbyt dużego obciążenia. Wiele osób popełnia błąd, myśląc, że wystarczy zastosować przewód o minimalnym przekroju, by spełnić wymagania dotyczące prądu. Jednak w praktyce, należy wziąć pod uwagę także inne czynniki, takie jak długość przewodu, sposób jego układania oraz otoczenie, w którym jest montowany. Na przykład w izolowanej cieplnie ścianie, gdzie przewód ma ograniczony dostęp do powietrza, efektywność chłodzenia jest znacznie zmniejszona, co może prowadzić do wzrostu temperatury przewodu i potencjalnych uszkodzeń. Z tego powodu standardy, takie jak PN-IEC 60364, rekomendują stosowanie marginesu bezpieczeństwa, co w praktyce oznacza wybór przynajmniej jednego stopnia wyższego przekroju od minimalnego wymaganego. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa instalacji elektrycznych oraz uniknięcia kosztownych awarii.

Pytanie 25

Dokonano pomiaru wartości rezystancji pomiędzy zaciskami uzwojeń silnika trójfazowego, którego tabliczkę zaciskową przedstawiono na rysunku. Na podstawie zamieszczonych w tabeli wyników pomiarów określ, które uzwojenia silnika są uszkodzone.

Wybór odpowiedzi dotyczących faz V i W, a także kombinacji faz U i W, może wynikać z niepełnego zrozumienia zasad działania silników trójfazowych oraz błędnej interpretacji wyników pomiarów rezystancji. W przypadku odpowiedzi wskazujących na uszkodzenia w fazach V i W, istotnym błędem jest założenie, że wszystkie uzwojenia muszą wykazywać podobne wartości rezystancji, co jest nieprawidłowe. W rzeczywistości, w silnikach trójfazowych, uszkodzenie jednego z uzwojeń niekoniecznie musi wpływać na pozostałe fazy. Kluczowym jest rozumienie, że jeżeli pomiary wykazują wartość rezystancji równą 0 Ω, oznacza to, że uzwojenie jest sprawne i nie ma przerwy w obwodzie. Ponadto, ustalenie, które uzwojenia są uszkodzone, wymaga analizy pojedynczych wyników pomiarów oraz ich kontekstu. Typowym błędem jest także mylenie pojęć przerwy w obwodzie z innymi rodzajami uszkodzeń, takimi jak zwarcia, które mogą wymagać innych metod diagnostycznych. Wiedza o tym, jak prawidłowo czytać i interpretować wyniki pomiarów rezystancji, jest kluczowa dla skutecznej diagnostyki silników elektrycznych i zapobiegania ich awariom.

Pytanie 26

Podczas prac konserwacyjnych silnika indukcyjnego jednofazowego pracownik w wyniku pomyłki zamienił miejscami kondensator rozruchowy o pojemności 300 µF z kondensatorem pracy o pojemności 50 µF. Jaki może być skutek tego błędu?

Istnieje kilka nieporozumień związanych z błędnymi odpowiedziami. Zamiana kondensatora rozruchowego z kondensatorem pracy nie spowoduje uszkodzenia kondensatora 50 µF w chwili rozruchu, ponieważ kondensator ten nie jest przeznaczony do pracy w warunkach rozruchowych. Jego zadaniem jest podtrzymywanie momentu obrotowego podczas pracy silnika. Dodatkowo, zmiana kierunku wirowania silnika nie jest możliwa w tej sytuacji. Kierunek obrotów silnika indukcyjnego jednofazowego jest determinowany przez przesunięcie fazowe, które nie zostanie osiągnięte przy użyciu niewłaściwego kondensatora. Co więcej, twierdzenie, że uzwojenie pomocnicze może się uszkodzić po kilku minutach pracy, jest również błędne, ponieważ w rzeczywistości silnik po prostu nie uruchomi się, co zapobiegnie jego uszkodzeniu. Kluczowym błędem myślowym w tych odpowiedziach jest niezrozumienie zasady działania kondensatorów w silnikach jednofazowych, co prowadzi do nieprawidłowych wniosków o skutkach zamiany kondensatorów. Zastosowanie niewłaściwego kondensatora w systemach elektrycznych może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń, dlatego istotne jest przestrzeganie zaleceń producentów oraz standardów branżowych przy konserwacji i naprawie urządzeń elektrycznych.

Pytanie 27

Na schemacie przedstawiono

Wybór odpowiedzi nie dotyczącej przełącznika odczepów transformatora wskazuje na pomyłki w identyfikacji typów urządzeń stosowanych w energetyce. Przekaźnik nadmiarowy, jako element zabezpieczający, działa na innej zasadzie, monitorując prąd i wyłączając obwód w przypadku nadmiernego obciążenia. Nie jest on używany do regulacji napięcia, a jedynie do ochrony przed skutkami przeciążeń. Wyłącznik silnikowy, z kolei, jest zaprojektowany do ochrony silników elektrycznych przed przeciążeniem, zwarciem lub innymi awariami, ale nie ma funkcji regulacji przekładni transformatora. Przełącznik odczepów transformatora różni się od tych urządzeń, ponieważ jego główną funkcją jest zmiana napięcia na wyjściu transformatora, co nie jest zadaniem zabezpieczeń czy wyłączników silnikowych. Styki przełącznika odczepów pozwalają na wielostopniową regulację transformatora, co jest szczególnie ważne w dużych instalacjach. Dlatego mylenie tych urządzeń prowadzi do błędnych wniosków dotyczących ich zastosowania oraz funkcji. Kluczowe jest zrozumienie nie tylko samej konstrukcji, ale również zastosowania każdego z tych komponentów w systemie zasilania, aby uniknąć poważnych problemów w operacjach elektrycznych.

Pytanie 28

Na rysunku zamieszczono schemat układu pomiarowego do badania transformatora w stanie jałowym. Jakie powinny być minimalne zakresy pomiarowe woltomierzy i amperomierza, aby można było sprawdzić prąd stanu jałowego transformatora o parametrach: Sn = 920 VA, Un1 = 230 V, Un2 = 100 V, i0% = 10%?

Wybór niepoprawnej odpowiedzi może wynikać z kilku błędnych założeń dotyczących zakresów pomiarowych woltomierzy i amperomierzy. Niezrozumienie, że przyrządy pomiarowe powinny mieć zakresy wyższe niż wartości mierzonych parametrów, prowadzi często do nieprawidłowych konkluzji. Przykładowo, jeśli pomiar napięcia woltomierzem V1 wynosi 230 V, odpowiedzialność projektanta wymaga, aby maksymalny zakres woltomierza był co najmniej o 20% wyższy, co w tym przypadku oznacza, że powinien wynosić 276 V. Wybór zakresów woltomierzy na poziomie 200 V lub innych, które nie spełniają tego kryterium, może skutkować przeciążeniem przyrządu i uszkodzeniem go. Podobnie, w przypadku amperomierza, pomiar prądu jałowego wynoszącego 0.4 A wymaga zastosowania zakresu nie mniejszego niż 0.5 A, co daje nam odpowiedni margines bezpieczeństwa. Wszystkie te aspekty są zgodne z dobrymi praktykami w zakresie pomiarów elektrycznych, które nakładają na techników i inżynierów odpowiedzialność za dobór odpowiednich narzędzi pomiarowych, aby zapewnić zarówno dokładność pomiarów, jak i bezpieczeństwo pracy. Używanie niewłaściwych zakresów prowadzi do niedokładnych pomiarów, co może skutkować nieprzewidzianymi błędami w analizach i późniejszych aplikacjach układów elektrycznych. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe w praktyce inżynierskiej.

Pytanie 29

Korzystając z tabeli, w której zamieszczono dopuszczalne wartości obciążalności prądowej długotrwałej, dobierz przekrój przewodów jednożyłowych typu DY do wykonania trójfazowego obwodu instalacji mieszkaniowej ułożonej w rurach. Obwód ma zasilać odbiorniki energii elektrycznej o łącznej mocy znamionowej 16 kVA przy napięciu znamionowym 400 V.

Wybierając niewłaściwy przekrój przewodów, można napotkać wiele problemów związanych z bezpieczeństwem i efektywnością instalacji elektrycznej. Często zdarza się, że osoby projektujące obwody trójfazowe nie wykonują dokładnych obliczeń obciążenia, co prowadzi do użycia przewodów o zbyt małym przekroju. Na przykład, wybór przekroju 2.5 mm², który ma obciążalność zaledwie 20 A, nie wystarcza w tym przypadku, ponieważ obliczony prąd wynosi 23.09 A. Taki błąd może prowadzić do przegrzewania przewodów, co z kolei stwarza ryzyko uszkodzenia izolacji i może prowadzić do pożaru. Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z normami PN-IEC 60364, dobór przekroju przewodów powinien uwzględniać zarówno obciążalność długotrwałą, jak i warunki ułożenia przewodów, takie jak temperatura otoczenia oraz ich umiejscowienie. W praktyce, zbyt mały przekrój przewodów to nie tylko kwestia mocy, ale również długoterminowej niezawodności instalacji. Ponadto, ignorowanie standardów obciążalności i niewłaściwie dobrane przewody mogą prowadzić do kosztownych napraw oraz zwiększonego ryzyka awarii systemu elektrycznego.

Pytanie 30

Prąd nastawczy przekaźnika termobimetalowego, zabezpieczającego silnik pompy wody, o prądzie znamionowym In = 10 A nie może przekraczać

Wybór odpowiedzi 10,10 A, 10,50 A lub 9,50 A opiera się na błędnym rozumieniu zasad działania przekaźników termobimetalowych i ogólnych zasad dotyczących zabezpieczeń silników. Ustawienie prądu nastawczego na wartość zaledwie odrobinę wyższą niż wartość znamionowa (jak 10,10 A czy 10,50 A) może prowadzić do niepożądanego wyłączania silnika w sytuacjach, które są całkowicie normalne, takich jak rozruch, gdzie prąd może chwilowo wzrosnąć. Z kolei wartość 9,50 A jest zbyt niska, aby skutecznie chronić silnik przed uszkodzeniem w przypadku przeciążeń. W praktyce, stosowanie zbyt niskiego prądu nastawczego może prowadzić do fałszywych wyłączeń, co z kolei może skutkować dodatkowymi kosztami związanymi z naprawami i przestojami w produkcji. Wybierając wartości nastawcze, należy uwzględnić nie tylko prąd znamionowy, ale również charakterystyki rozruchowe silnika oraz typ pompy, która może generować dodatkowe obciążenia. Standardy branżowe, takie jak IEC 60204-1, podkreślają znaczenie adekwatnego doboru zabezpieczeń, co w praktyce oznacza, że wartości nastawcze muszą być starannie obliczone i dostosowane do rzeczywistych warunków pracy. Dlatego kluczowe jest skupienie się na odpowiednim marginesie oraz zrozumieniu dynamiki działania urządzeń, aby zapewnić efektywność i niezawodność systemu zabezpieczeń.

Pytanie 31

Instalację elektryczną, zlokalizowaną w pomieszczeniach wilgotnych (o wilgotności 75-100%), pod kątem skuteczności ochrony przeciwporażeniowej należy sprawdzać nie rzadziej niż co

Często występuje błędne przekonanie, że inspekcje instalacji elektrycznych w pomieszczeniach wilgotnych mogą być przeprowadzane co 2, 3 lub 4 lata. Takie podejście może wynikać z niepełnego zrozumienia ryzyka związanego z wilgotnym środowiskiem i jego wpływu na instalacje elektryczne. W rzeczywistości, wilgotność na poziomie 75-100% stwarza idealne warunki do korozji, degradacji materiałów izolacyjnych oraz ryzyka porażenia prądem. Instalacje elektryczne w takich warunkach są narażone na znacznie większe obciążenia i uszkodzenia, co wymaga znacznie częstszej weryfikacji. Rekomendacja przeprowadzania inspekcji co 1 rok wynika z faktu, że niewłaściwie eksploatowana instalacja lub niewykryte usterki mogą prowadzić do poważnych wypadków, a w skrajnych przypadkach nawet do tragedii. Zdarza się, że użytkownicy są nieświadomi stanu technicznego instalacji, co prowadzi do niebezpiecznych sytuacji. Warto zatem podkreślić, że regularna kontrola to nie tylko obowiązek, ale także kluczowy element zapewnienia bezpieczeństwa w pomieszczeniach narażonych na wilgoć.

Pytanie 32

Jaka jest przyczyna pojawiających się zakłóceń RTV w czasie pracy jednofazowego silnika komutatorowego połączonego w układzie, którego schemat przedstawiono na rysunku?

Nadmierny luz w łożyskach silnika komutatorowego może wpływać na jego ogólną wydajność, jednak nie jest bezpośrednią przyczyną zakłóceń RTV. Luz w łożyskach prowadzi głównie do zwiększonego tarcia oraz drgań, co w dłuższej perspektywie może uszkodzić silnik, ale nie generuje zakłóceń elektromagnetycznych związanych z pracą szczotek i komutatora. Przerwa w cewce uzwojenia wzbudzenia również nie jest bezpośrednio związana z zakłóceniami RTV, choć może prowadzić do niestabilnej pracy silnika. W przypadku cewki wzbudzenia, awaria skutkowałaby spadkiem wydajności silnika, co objawia się spadkiem mocy, ale nie dojdzie do emisji zakłóceń. Zbyt duża wartość rezystora regulacyjnego wpływa na przepływ prądu w obwodzie, co może powodować przegrzewanie się elementów, ale także nie jest przyczyną zakłóceń RTV. Wybierając metody diagnostyczne, ważne jest zrozumienie, że zakłócenia RTV są najczęściej związane z niewłaściwym stanem szczotek, a nie innymi problemami mechanicznymi czy elektrycznymi. Analiza przyczyn zakłóceń powinna zawsze uwzględniać każdy z tych aspektów, aby skutecznie zdiagnozować źródło problemu.

Pytanie 33

Które urządzenie należy zainstalować w celu zasilenia obwodu SELV z sieci 230 V, 50 Hz?

Transformator bezpieczeństwa jest kluczowym urządzeniem stosowanym do zasilania obwodów SELV (Safety Extra Low Voltage) z sieci 230 V, 50 Hz. Jego główną funkcją jest zapewnienie izolacji galwanicznej pomiędzy wysokim napięciem a niskim napięciem, co znacząco minimalizuje ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Transformator bezpieczeństwa działa na zasadzie obniżania napięcia do poziomu, który jest bezpieczny dla użytkowników. Przykładem zastosowania transformatora bezpieczeństwa może być oświetlenie w obiektach, gdzie wymagana jest szczególna ochrona przed porażeniem, takie jak baseny, łazienki czy miejsca z dużą wilgotnością. Zgodnie z normą IEC 61140, urządzenia te muszą spełniać określone wymagania dotyczące bezpieczeństwa, co czyni je niezastąpionymi w instalacjach niskonapięciowych. Transformator bezpieczeństwa, w przeciwieństwie do innych urządzeń, zapewnia nie tylko redukcję napięcia, ale i odpowiednie zabezpieczenie przed skutkami awarii, co czyni go odpowiednim wyborem w kontekście bezpieczeństwa użytkowników.

Pytanie 34

Na podstawie przedstawionej charakterystyki mechanicznej silnika elektrycznego można stwierdzić, że silnik ten

W przypadku silników elektrycznych występuje wiele mylnych przekonań dotyczących ich charakterystyki mechanicznej, które mogą prowadzić do błędnych wniosków. Wiele osób może sądzić, że silnik zwiększa prędkość obrotową wraz ze wzrostem momentu obrotowego, co jest niezgodne z zasadą działania silników elektrycznych. Zasadnicze jest zrozumienie, że silniki elektryczne, zwłaszcza asynchroniczne, działają na zasadzie odwrotnej – przy wzroście momentu obrotowego prędkość obrotowa maleje. Często również błędnie interpretuje się moment obrotowy podczas rozruchu. Użytkownicy mogą mylić moment obrotowy z siłą napędową, zakładając, że silnik wykazuje wysoki moment obrotowy od samego początku. Jednak w rzeczywistości, silniki mają tendencję do wykazywania niskiego momentu obrotowego w momencie uruchomienia, co jest kluczowe dla ich stabilności i bezpieczeństwa. Dodatkowo, wiele osób ma problemy z pojęciem rozruchu silnika i jego zachowaniem w czasie biegu jałowego. Silnik, który rozbija się przy biegu jałowym, nie powinien mieć jednocześnie momentu obrotowego równemu znamionowemu, co jest kolejnym powszechnym błędem myślowym. Właściwe zrozumienie tych mechanizmów jest istotne dla efektywnego użycia silników elektrycznych w praktycznych zastosowaniach, co powinno być zgodne z dobrymi praktykami inżynieryjnymi oraz standardami branżowymi.

Pytanie 35

Które z wymienionych zaleceń nie dotyczy projektanta i wykonawcy nowej instalacji elektrycznej w pomieszczeniu mieszkalnym?

Zalecenia dotyczące projektowania instalacji elektrycznych obejmują wiele praktycznych aspektów, które mają na celu zarówno bezpieczeństwo, jak i efektywność energetyczną. Rozdzielanie obwodów oświetleniowych od obwodów gniazd wtykowych jest standardową praktyką, która pomaga w zarządzaniu obciążeniem elektrycznym oraz zapewnia łatwiejszą diagnostykę w razie awarii. Takie rozdzielenie pozwala na niezależne wyłączanie oświetlenia, co jest szczególnie istotne w przypadku awarii obwodów gniazd. Z kolei zasilać gniazda wtykowe w kuchni z osobnego obwodu to również właściwe zalecenie, z uwagi na większe obciążenie związane z urządzeniami AGD. Zasilanie urządzeń o dużej mocy z wydzielonych obwodów jest praktyką, która chroni inne obwody przed przeciążeniem oraz zabezpiecza przed ryzykiem uszkodzenia urządzeń oraz pożaru."

Pytanie 36

Które z działań pozwala na uzyskanie poprawy współczynnika mocy?

Wszystkie pozostałe działania, takie jak zwiększenie częstotliwości przeglądów maszyn elektrycznych, podnoszenie kwalifikacji pracowników czy uzyskiwanie większego przydziału mocy w Zakładzie Energetycznym, nie prowadzą bezpośrednio do poprawy współczynnika mocy, co może prowadzić do błędnych wniosków w zakresie zarządzania energetycznego. Zwiększenie częstotliwości przeglądów maszyn elektrycznych, chociaż istotne dla utrzymania ich sprawności i wydajności, nie wpływa na współczynnik mocy sam w sobie. Główne korzyści związane z przeglądami dotyczą zapobiegania awariom i przedłużenia żywotności sprzętu, a nie bezpośredniej poprawy PF. Podnoszenie kwalifikacji pracowników jest z pewnością korzystne dla ogólnej efektywności operacyjnej zakładu, jednak nie jest to działanie, które bezpośrednio wpłynie na poprawę współczynnika mocy. Natomiast uzyskanie większego przydziału mocy w Zakładzie Energetycznym może wręcz prowadzić do zwiększenia obciążeń, co często skutkuje pogorszeniem współczynnika mocy. Właściwa strategia zarządzania mocą powinna koncentrować się na optymalizacji istniejącego sprzętu oraz eliminacji nieefektywnych operacji, zamiast na zwiększaniu przydziału mocy, co może prowadzić do niepotrzebnych kosztów.

Pytanie 37

Który z wymienionych środków ochrony przeciwporażeniowej przedstawiony jest na schemacie?

Wybór innych odpowiedzi, takich jak wysokoczuły wyłącznik różnicowoprądowy, umieszczenie części czynnych poza zasięgiem ręki czy izolacja stanowiska, jest wynikiem niepełnego zrozumienia zasad ochrony przeciwporażeniowej. Wysokoczuły wyłącznik różnicowoprądowy jest istotnym elementem w systemach zabezpieczeń, jednak jego działanie polega na detekcji różnicy prądów, co nie jest bezpośrednio związane z separacją obwodów. Należy zauważyć, że wyłącznik ten nie zapobiega sytuacjom awaryjnym, gdyż jego zadaniem jest jedynie przerwanie obwodu w momencie wykrycia niebezpieczeństwa. Umieszczanie części czynnych poza zasięgiem ręki, mimo że jest praktyką związaną z bezpieczeństwem, nie ma zastosowania w kontekście obwodów zasilających wiele odbiorników. Tego typu rozwiązanie jest bardziej odpowiednie dla urządzeń o niskim napięciu, gdzie ograniczenie dostępu do niebezpiecznych elementów jest kluczowe, ale nie wpływa na separację obwodów. Izolacja stanowiska, chociaż również ważna, odnosi się do ochrony pracownika przed bezpośrednim kontaktem z częściami czynnymi, a nie do zasadności stosowania odrębnych obwodów. Zrozumienie tych koncepcji jest niezbędne dla prawidłowego podejścia do zagadnień ochrony przeciwporażeniowej w obiektach użyteczności publicznej oraz przemysłowych, gdzie niezawodność i bezpieczeństwo są kluczowe.

Pytanie 38

Która kolejność wykonywanych pomiarów i prób odbiorczych w instalacji elektrycznej przedstawionych w tabeli jest zalecana przez PN?

Zrozumienie kolejności wykonywania pomiarów i prób odbiorczych w instalacjach elektrycznych jest krytyczne dla zapewnienia prawidłowego ich funkcjonowania oraz bezpieczeństwa. Wybór nieprawidłowej kolejności, tak jak sugerują inne odpowiedzi, może prowadzić do poważnych konsekwencji. Przykładowo, rozpoczęcie od prób funkcjonalnych bez wcześniejszego sprawdzenia ciągłości przewodów ochronnych może być nieodpowiedzialne, gdyż może to prowadzić do sytuacji, gdzie niedobory w ochronie przed porażeniem prądem nie zostaną wykryte. Takie podejście bazuje na błędnym założeniu, że instalacja jest gotowa do użycia, co jest niebezpieczne. Izolacja przewodów również wymaga wcześniejszego sprawdzenia, aby upewnić się, że nie ma uszkodzeń. Jeśli pomiar rezystancji pętli zwarcia zostanie przeprowadzony przed sprawdzeniem ciągłości, mogą wystąpić niedokładności w wynikach, które skutkują nieprawidłową oceną bezpieczeństwa instalacji. Pomiar izolacji powinien być priorytetem, gdyż jest kluczowym krokiem w weryfikacji, czy instalacja jest odpowiednio zabezpieczona przed zwarciami. Pominięcie tych zasad może prowadzić do sytuacji, gdzie instalacja elektryczna jest niebezpieczna, co w konsekwencji może skutkować wypadkami i uszkodzeniami. Dlatego niezwykle ważne jest, aby trzymać się ustalonych norm i kolejności pomiarów, aby zapewnić pełne bezpieczeństwo i funkcjonalność systemów elektrycznych.

Pytanie 39

W celu zapewnienia widocznej przerwy w obwodzie elektrycznym należy zastosować

Wyłącznik, stycznik i przekaźnik to urządzenia, które pełnią różne funkcje w obwodach elektrycznych, ale nie są odpowiednie do zapewnienia widocznej przerwy. Wyłącznik to urządzenie, które może być używane do włączania i wyłączania obwodu, lecz nie gwarantuje fizycznej, wizualnej separacji od źródła zasilania. Z kolei stycznik, często stosowany w automatyce, służy do zdalnego włączania i wyłączania obwodów, ale również nie zapewnia widoczności przerwy, co jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa podczas prac serwisowych. Przekaźnik działa na zasadzie przekazywania sygnałów i kontrolowania innych obwodów, jednak nie jest to urządzenie, które można zastosować jako widoczne odłączenie zasilania. Powszechny błąd w myśleniu polega na tym, że niektóre osoby mylą te urządzenia, zakładając, że każde z nich może pełnić rolę odłącznika. W rzeczywistości odpowiednie urządzenie musi nie tylko wyłączyć obwód, ale także wizualnie potwierdzić tę operację, co ma kluczowe znaczenie w kontekście norm bezpieczeństwa, takich jak PN-EN 60204-1. Dlatego, aby zapewnić bezpieczeństwo, konieczne jest stosowanie odłączników w odpowiednich zastosowaniach.

Pytanie 40

W układzie prostego jednofazowego przekształtnika AC-DC zasilanego z sieci 230 V, którego schemat ideowy przedstawiono na rysunku, uległa uszkodzeniu jedna z diod prostowniczych. W czasie pracy odbiornik R0 pobiera znamionowy prąd o wartości 20 A. Pojemność kondensatora wynosi 1 mF. Którą z wymienionych diod można zastosować w miejsce uszkodzonej?

Stosowanie diod o niewłaściwych parametrach może prowadzić do poważnych problemów w działaniu układów elektronicznych. Odpowiedzi, które nie spełniają wymagań dotyczących napięcia wstecznego lub prądu znamionowego, mogą w warunkach rzeczywistych prowadzić do ich uszkodzenia. Na przykład, dioda D22-10R-02 ma maksymalne napięcie wsteczne, które jest zbyt niskie, ponieważ nie osiąga wymaganego progu 325 V. Użycie takiej diody w układzie zasilającym 230 V może prowadzić do sytuacji, w której dioda nie wytrzyma napięcia, co skutkuje jej zniszczeniem i potencjalnym uszkodzeniem całego układu. Podobnie, dioda D22-10R-04, mimo że ma odpowiednie napięcie wsteczne, ma zaledwie 10 A prądu znamionowego, co jest niewystarczające w odniesieniu do 20 A pobieranego przez odbiornik. W kontekście przekształtników AC-DC, dążenie do zastosowania komponentów o wyższych parametrach niż podstawa jest kluczowe. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że błędny dobór diod może prowadzić do nieprzewidywalnych awarii, które są nie tylko kosztowne, ale też czasochłonne w naprawie. Warto przypomnieć, że w elektronice, w szczególności przy projektowaniu zasilaczy, kluczowe jest stosowanie się do dobrych praktyk inżynieryjnych, które podkreślają znaczenie odpowiedniego doboru elementów dla zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa działania układu.

Rozpocznij nowy egzamin Powrót do strony głównej