Liposomy to złożone pęcherzyki, które odgrywają kluczową rolę w dostarczaniu substancji czynnych w farmacji. Ich charakterystyczna budowa, składająca się z podwójnej warstwy fosfolipidów otaczającej wodny rdzeń, umożliwia ich wykorzystanie do transportu zarówno substancji hydrofilowych, jak i lipofilowych. Dzięki tej unikalnej strukturze liposomy mogą zwiększać biodostępność leków, a także redukować ich toksyczność. Przykładem praktycznego zastosowania liposomów jest ich użycie w terapii nowotworowej, gdzie dostarczają leki bezpośrednio do komórek nowotworowych, minimalizując jednocześnie wpływ na zdrowe tkanki. Liposomy są również wykorzystywane w kosmetykach, gdzie poprawiają wchłanianie składników aktywnych przez skórę. Warto zauważyć, że ich projektowanie i produkcja muszą być zgodne z rygorystycznymi standardami, jak np. Dobre Praktyki Wytwarzania (GMP), aby zapewnić ich bezpieczeństwo i skuteczność.
Mikrokapsułki, mikrosfery oraz nanokapsułki to różne formy nośników leków, które choć mogą wydawać się podobne do liposomów, różnią się od nich pod względem budowy, funkcjonalności oraz zastosowań. Mikrokapsułki to struktury, w których substancje czynne są zamknięte w polimerowej powłoce, co zapewnia stopniowe uwalnianie leku. W przeciwieństwie do liposomów, mikrokapsułki nie wykorzystują podwójnej warstwy fosfolipidów, co ogranicza ich zdolność do transportu substancji hydrofilowych. Mikrosfery to cząsteczki sferyczne, zwykle większe niż mikrokapsułki, które mogą być stosowane w terapiach systemowych, ale również nie oferują pełnej elastyczności w zakresie transportu różnych typów substancji czynnych. Nanokapsułki, jak sama nazwa wskazuje, są to bardzo małe kapsułki, które również różnią się od liposomów pod względem mechanizmu działania, ponieważ niekoniecznie składają się z fosfolipidów. Typowym błędem jest mylenie tych form nośników leków z liposomami, co wynika z ich podobieństw w funkcji dostarczania leków. Kluczowe różnice w budowie i mechanizmach działania powodują, że tylko liposomy mają zdolność do efektywnego dostarczania leków w formie, która jest zarówno efektywna, jak i bezpieczna dla organizmu.
