Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik analityk
  • Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
  • Data rozpoczęcia: 17 maja 2025 23:08
  • Data zakończenia: 17 maja 2025 23:28

Egzamin zdany!

Wynik: 29/40 punktów (72,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Proces nitrowania najczęściej realizuje się, stosując organiczny substrat

A. mieszaniną kwasów azotowego(V) oraz siarkowego(VI)
B. rozcieńczonym kwasem azotowym(V)
C. stężonym kwasem azotowym(V)
D. mieszaniną kwasów azotowego(V) oraz solnego
Reakcja nitrowania to proces chemiczny, w którym do organicznych substratów wprowadza się grupy nitrowe (-NO2). Najczęściej stosowaną metodą tego procesu jest użycie mieszaniny kwasów azotowego(V) i siarkowego(VI). Kwas azotowy(V) jest źródłem grupy nitrowej, natomiast kwas siarkowy(VI) działa jako czynnik osuszający, wspomagając reaktywność kwasu azotowego. W praktyce nitrowanie jest kluczowym etapem w syntezie wielu związków organicznych, takich jak barwniki, leki oraz środki wybuchowe. Na przykład, proces ten jest stosowany w produkcji nitrobenzenu, który jest istotnym prekursorem w syntezie chemikaliów przemysłowych. Dzięki dobrze kontrolowanym warunkom reakcji, można uzyskać wysokie wydajności oraz selektywność w nitrowaniu, co jest zgodne z dobrymi praktykami w chemii organicznej. Odpowiednia kontrola temperatury i stężenia reagentów jest niezbędna, aby uniknąć niepożądanych reakcji ubocznych, co jest kluczowe w przemyśle chemicznym.

Pytanie 2

W karcie charakterystyki chemikaliów znajduje się informacja o przechowywaniu dichromianu(VI) potasu: .. powinien być przechowywany w odpowiednio oznakowanych, szczelnie zamkniętych pojemnikach, w chłodnym, suchym i dobrze wentylowanym magazynie, który posiada instalację elektryczną i wentylacyjną. Z tego opisu wynika, że ten chemikal może być przechowywany

A. w szczelnie zamkniętych słoikach, umieszczonych w wentylowanym pomieszczeniu
B. w workach papierowych umieszczonych w wentylowanym magazynie
C. w drewnianych skrzyniach umieszczonych w wentylowanym pomieszczeniu
D. w workach jutowych umieszczonych w wentylowanym pomieszczeniu
Odpowiedź wskazująca na magazynowanie dichromianu(VI) potasu w szczelnie zamkniętych słoikach w wentylowanym pomieszczeniu jest poprawna, ponieważ spełnia wszystkie wymagania określone w karcie charakterystyki substancji chemicznych. Przechowywanie substancji chemicznych w odpowiednich opakowaniach jest kluczowe dla zapewnienia ich stabilności oraz minimalizacji ryzyka kontaktu z czynnikami zewnętrznymi. Szczelne zamknięcie słoików zapobiega uwolnieniu substancji do atmosfery oraz chroni je przed wilgocią, co jest istotne w kontekście ich właściwości chemicznych. Ponadto, zapewnienie odpowiedniej wentylacji w pomieszczeniu magazynowym jest niezbędne dla redukcji potencjalnych zagrożeń związanych z kumulacją par lub oparów. W praktyce, przechowywanie substancji w takich warunkach jest zgodne z zasadami GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów), który zaleca stosowanie odpowiednich środków ostrożności przy składowaniu substancji niebezpiecznych, a także przestrzeganie lokalnych regulacji dotyczących składowania chemikaliów. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych często stosuje się podobne procedury do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony środowiska.

Pytanie 3

W trakcie określania miana roztworu NaOH, do zmiareczkowania 25,0 cm3 tego roztworu, użyto 30,0 cm3 roztworu HCl o stężeniu 0,1000 mol/dm3. Jakie miało miano zasady?

A. 0,2000 mol/dm3
B. 0,1500 mol/dm3
C. 0,1200 mol/dm3
D. 0,1000 mol/dm3
Wiele osób może nie dostrzegać, że poprawne obliczenia miana roztworu NaOH opierają się na znajomości stoichiometrii reakcji chemicznych oraz zrozumieniu, jak stosunki molowe wpływają na obliczenia. Wybrane odpowiedzi, takie jak 0,1000 mol/dm³, mogą sugerować błędne założenie, że miano NaOH odpowiada stężeniu HCl, co jest nieprawidłowe. Odpowiedzi wskazujące na miano 0,1500 mol/dm³ lub 0,2000 mol/dm³ mogą wynikać z błędnego przeliczenia objętości reagenta lub pomyłki w stosunku molowym. W praktyce, takie błędy są częste, gdy osoby nie biorą pod uwagę, że w reakcji neutralizacji między NaOH a HCl dochodzi do wymiany moli zgodnie z równaniem 1:1. Dlatego kluczowe jest, aby w obliczeniach uwzględniać zarówno objętości, jak i właściwe stężenia reagentów. Typowymi pułapkami są również błędy w jednostkach, gdzie pomijanie konwersji cm³ na dm³ prowadzi do nieprawidłowych wyników. Niewłaściwe zrozumienie reakcji chemicznych oraz ich stoichiometrii może skutkować fałszywymi wynikami, co w kontekście analitycznym jest niedopuszczalne. Rekomendacje branżowe sugerują regularne sprawdzanie obliczeń oraz stosowanie wzorców referencyjnych, aby zapewnić prawidłowość wyników, co jest niezwykle istotne w laboratoriach badawczych i przemysłowych.

Pytanie 4

Chemikalia, dla których upłynął okres przydatności,

A. powinny być przechowywane w magazynie
B. można je stosować, pod warunkiem że substancja pozostaje czysta
C. można wykorzystać do końca opakowania
D. należy zutylizować z odpadami chemicznymi
To, że odczynniki chemiczne po terminie ważności trzeba zutylizować jak odpady chemiczne, to bardzo dobra odpowiedź. Te substancje mogą być naprawdę niebezpieczne, zarówno dla zdrowia, jak i dla środowiska. Z tego, co wiem, każdy, kto korzysta z chemikaliów, powinien się z tym liczyć i robić to z głową. Na przykład, kwas siarkowy, jeśli nie zostanie właściwie usunięty, może zaszkodzić ziemi i wodom gruntowym. Utylizacja takich rzeczy według lokalnych przepisów, które zazwyczaj obejmują programy zbierania niebezpiecznych odpadów, jest kluczowa. Dbanie o to, żeby wszystko robić zgodnie z zasadami, zmniejsza ryzyko wypadków i kontaminacji. Warto też pamiętać, że trzymanie się przepisów dotyczących bezpieczeństwa chemicznego jest ważne dla reputacji firm i ich odpowiedzialności społecznej.

Pytanie 5

Proces usuwania substancji z cieczy lub wydobywania składnika z mieszanin cieczy, oparty na równowadze fazowej ciecz-gaz, nazywa się

A. destylacja
B. filtracja
C. dekantacja
D. krystalizacja
Destylacja to proces separacji składników mieszaniny cieczy oparty na różnicy w ich temperaturach wrzenia. W wyniku tego procesu, ciecz podgrzewana do temperatury wrzenia paruje, a następnie para jest skraplana w chłodnicy, uzyskując czysty składnik. Jest to kluczowa metoda stosowana w przemyśle chemicznym, petrochemicznym oraz w produkcji napojów alkoholowych, gdzie celem jest otrzymanie wysokiej czystości składników. Na przykład, w produkcji whisky lub wina, destylacja pozwala na oddzielenie etanolu od innych substancji, co wpływa na smak i jakość finalnego produktu. W przemyśle chemicznym, destylacja jest wykorzystywana do oczyszczania rozpuszczalników oraz produkcji chemikaliów. Stosowanie destylacji zgodnie z normami, takimi jak ISO 9001, zapewnia wysoką jakość procesów i gotowych produktów, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i efektywności produkcji.

Pytanie 6

Jakie urządzenie wykorzystuje się do pobierania próbek gazów?

A. aspirator
B. barometr
C. czerpak
D. pojemnik
Wybór niewłaściwego urządzenia do pobierania próbek gazowych może prowadzić do zafałszowania wyników analiz oraz narażenia na błędy pomiarowe. Batometr, mimo że jest przydatnym narzędziem w pomiarach ciśnienia atmosferycznego, nie jest przeznaczony do pobierania próbek gazów. Jego zastosowanie w kontekście próbek gazowych jest ograniczone, ponieważ nie umożliwia skutecznego i kontrolowanego pobierania gazów potrzebnych do analizy. Czerpak, z kolei, jest narzędziem stosowanym w pobieraniu cieczy, co czyni go nieadekwatnym do gazów. Nawet jeśli można by próbować pobierać próbki gazów, brak precyzji w takim podejściu prowadziłby do poważnych błędów pomiarowych. Butelka, chociaż może być używana do przechowywania próbek, nie jest odpowiednim narzędziem do ich pobierania, ponieważ nie zapewnia kontrolowanego sposobu wprowadzenia próbek gazowych do komory analitycznej. Użytkownicy mogą być skłonni błędnie przypuszczać, że jakiekolwiek naczynie może być stosowane do pobierania próbek, co jest niebezpieczne, ponieważ niewłaściwe metody mogą prowadzić do strat w próbce, a tym samym do nieprawidłowych wyników. Właściwe zrozumienie zastosowania aspiratora jako standardowego narzędzia do pobierania próbek gazowych jest kluczowe dla zapewnienia dokładności w analizach chemicznych oraz ochrony zdrowia i środowiska.

Pytanie 7

Pobieranie próbek wody z zbiornika wodnego, który zasila system wodociągowy, powinno odbywać się

A. w miejscu oraz na głębokości, gdzie następuje czerpanie wody
B. na powierzchni wody, w centralnej części zbiornika
C. na powierzchni wody, w pobliżu brzegu zbiornika
D. w najgłębszym punkcie, z którego czerpana jest woda
Prawidłowa odpowiedź wskazuje na konieczność pobierania próbek wody w miejscu i na głębokości, w którym następuje pobór wody. Jest to kluczowe dla zapewnienia, że próbki odzwierciedlają rzeczywiste warunki wody, jaka jest dostarczana do użytkowników. W praktyce oznacza to, że próbki należy pobierać w punktach, gdzie woda jest zasysana przez system wodociągowy, co pozwala na dokładne monitorowanie jakości wody oraz jej ewentualnych zanieczyszczeń. Zgodnie z normami i zaleceniami takich organizacji jak WHO czy EPA, próbki powinny być zbierane w sposób, który minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia próbek. W praktyce, pobieranie próbek na głębokości w miejscu poboru wody jest niezbędne, aby uwzględnić różne warstwy wody oraz potencjalne różnice w jej jakości. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest kontrola jakości wody pitnej, gdzie regularne badania próbek w różnych warunkach pozwalają na odpowiednie reagowanie na zmiany i zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców.

Pytanie 8

Którą z poniższych czynności należy wykonać, aby zapewnić wysoką dokładność pomiaru masy substancji podczas przygotowywania próbki do analizy chemicznej?

A. Wystarczy ważyć substancję na zwykłej wadze kuchennej.
B. Pominąć etap ważenia przy sporządzaniu roztworu.
C. Użyć linijki do określenia objętości substancji.
D. Zastosować wagę analityczną o dokładności do 0,1 mg.
Dokładność pomiaru masy substancji chemicznych ma kluczowe znaczenie w analizie laboratoryjnej. Użycie wagi analitycznej o dokładności do 0,1 mg jest standardem wszędzie tam, gdzie wymagane są precyzyjne oznaczenia ilościowe. Wagi analityczne mają specjalną konstrukcję – są zamknięte w osłonie przeciwwiatrowej, mają bardzo czułe mechanizmy i są regularnie kalibrowane, co minimalizuje wpływ czynników zewnętrznych takich jak drgania czy ruchy powietrza. Tak wysoka dokładność pozwala na ważenie nawet niewielkich ilości substancji, co jest często niezbędne przy pracy z odczynnikami o wysokiej aktywności lub kosztownych standardach. W praktyce zawodowej takie podejście pozwala uniknąć błędów systematycznych, które mogłyby zafałszować wyniki analizy i doprowadzić do nieprawidłowych wniosków. Stosowanie wag analitycznych jest opisane w normach branżowych i podręcznikach dla laborantów. Moim zdaniem, bez tej dokładności nie da się mówić o profesjonalnym przygotowaniu próbek. Warto też pamiętać, że nawet drobne różnice masy mogą mieć duże znaczenie przy przygotowywaniu roztworów wzorcowych czy analitycznych, dlatego nie ma tu miejsca na półśrodki.

Pytanie 9

W laboratorium chemicznym przewody instalacji rurowych są oznaczane różnymi kolorami, zgodnie z obowiązującymi normami. Polska Norma PN-70 N-01270/30 określa kolor dla wody jako

A. żółty
B. zielony
C. czerwony
D. niebieski
Odpowiedź "zielony" jest poprawna, ponieważ według Polskiej Normy PN-70 N-01270/30 kolor zielony jest przypisany dla instalacji wodnych. W praktyce oznakowanie rur wodociągowych tym kolorem ma na celu poprawę bezpieczeństwa w laboratoriach chemicznych oraz w innych obiektach, gdzie może wystąpić współistnienie różnych substancji. Oznakowanie ma na celu jednoznaczne wskazanie, jakiego medium można się spodziewać w danej instalacji, co ma kluczowe znaczenie w kontekście ewentualnych wypadków lub niebezpieczeństw. Na przykład w laboratoriach, gdzie używa się wielu substancji chemicznych, a także rozmaitych płynów, właściwe oznaczenie rur wodnych pozwala uniknąć pomyłek, które mogłyby prowadzić do poważnych konsekwencji. Przestrzeganie tego rodzaju norm w instalacjach przemysłowych oraz badawczych jest częścią szerokiego systemu zarządzania bezpieczeństwem, który powinien być wdrażany w każdym laboratorium.

Pytanie 10

Jakie jest stężenie molowe roztworu, jeśli w 100 cm3 roztworu znajduje się 5,6 g KOH?
MK = 39 g/mol, MO = 16 g/mol, MH = 1 g/mol

A. 100 mol/dm3
B. 10 mol/dm3
C. 1 mol/dm3
D. 0,1 mol/dm3
Aby obliczyć stężenie molowe roztworu, należy najpierw obliczyć liczbę moli KOH zawartych w 5,6 g. Masa molowa KOH wynosi 56 g/mol (39 g/mol dla K + 16 g/mol dla O + 1 g/mol dla H). Możemy więc obliczyć liczbę moli jako: n = m / M = 5,6 g / 56 g/mol = 0,1 mol. Następnie przekształcamy objętość roztworu z centymetrów sześciennych na decymetry sześcienne: 100 cm³ = 0,1 dm³. Stężenie molowe (C) obliczamy korzystając ze wzoru C = n / V, co daje C = 0,1 mol / 0,1 dm³ = 1 mol/dm³. Tego typu obliczenia są niezwykle istotne w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne stężenia roztworów są kluczowe dla uzyskania poprawnych wyników eksperymentalnych oraz w syntezie substancji chemicznych. Zrozumienie tych obliczeń pomaga w zachowaniu właściwych proporcji w reakcjach chemicznych, co jest podstawą wielu procesów przemysłowych oraz laboratoriów badawczych.

Pytanie 11

Z 250 g benzenu (M = 78 g/mol) uzyskano 350 g nitrobenzenu (M = 123 g/mol). Jaka jest wydajność reakcji nitrowania?

A. 93,4%
B. 77,7%
C. 83,5%
D. 88,8%
Wydajność reakcji nitrowania obliczamy, porównując masę uzyskanego produktu z maksymalną masą, którą moglibyśmy otrzymać, bazując na ilości reagenta. W przypadku benzenu, z jego masy molowej (M = 78 g/mol) możemy obliczyć, ile moli benzenu mamy w 250 g: 250 g / 78 g/mol = 3,21 mol. Reakcja nitrowania benzenu do nitrobenzenu produkuje jeden mol nitrobenzenu na każdy mol benzenu. Dlatego teoretycznie moglibyśmy otrzymać 3,21 mol nitrobenzenu, co przekłada się na masę: 3,21 mol * 123 g/mol = 394,83 g nitrobenzenu. Jednak w praktyce uzyskaliśmy tylko 350 g. Aby obliczyć wydajność, stosujemy wzór: (masa uzyskana / masa teoretyczna) * 100%. W naszym przypadku wydajność wynosi (350 g / 394,83 g) * 100% = 88,8%. Taka analiza i obliczenia są kluczowe w przemyśle chemicznym, ponieważ pozwalają na ocenę skuteczności procesów oraz optymalizację wykorzystania surowców, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie zarządzania produkcją chemiczną.

Pytanie 12

W nieopisanej butelce prawdopodobnie znajduje się roztwór zasadowy. Wskaż odczynnik, który pozwoli to zweryfikować?

A. Roztwór chlorku potasu o stężeniu 1 mol/dm3
B. Roztwór wodorotlenku potasu o stężeniu 0,5 mol/dm3
C. Roztwór kwasu siarkowego(VI) o stężeniu 2%
D. Alkoholowy roztwór fenoloftaleiny o stężeniu 2%
Wybór innych odczynników do potwierdzenia odczynu zasadowego może prowadzić do błędnych interpretacji. Roztwór chlorku potasu o stężeniu 1 mol/dm3 jest związkiem chemicznym, który nie wpływa na pH roztworu, a raczej jest soli elektrolitowej, która rozpuszcza się w wodzie, tworząc neutralny roztwór. To może wprowadzać w błąd, ponieważ nie dostarcza informacji o odczynie roztworu, a jedynie wpływa na przewodność elektryczną. Z kolei roztwór kwasu siarkowego(VI) o stężeniu 2% jest kwasem, który wprowadza do roztworu jony H+, co skutkuje obniżeniem pH, a nie jego wzrostem. Użycie tego odczynnika byłoby całkowicie nieadekwatne w kontekście potwierdzania odczynu zasadowego. Natomiast roztwór wodorotlenku potasu o stężeniu 0,5 mol/dm3, chociaż rzeczywiście jest substancją zasadową, nie jest wskaźnikiem, a raczej reagentem, który sam w sobie może zmieniać pH roztworu, co nie jest celem, gdy chcemy jedynie zidentyfikować odczyn. W praktyce stosowanie niewłaściwych odczynników do wykrywania pH może prowadzić do niepoprawnych wyników analizy, co jest szczególnie istotne w kontekście laboratoryjnym, gdzie precyzja i dokładność są kluczowe dla wiarygodności wyników.

Pytanie 13

Sączków o najmniejszych średnicach, nazywanych "twardymi" i oznaczonych kolorem niebieskim, używa się do filtracji osadów?

A. serowatych
B. galaretowatych
C. drobnokrystalicznych
D. grubokrystalicznych
Sączki o mniejszych porach służą do filtrowania substancji, które mają specyficzne właściwości, dlatego odpowiedzi takie jak galaretowate, serowate czy grubokrystaliczne są niepoprawne. Galaretowate osady charakteryzują się wysoką zawartością wody oraz żelatyny i są zazwyczaj trudniejsze do sączenia, ponieważ ich struktura jest bardziej miękka i elastyczna, co sprawia, że filtracja może prowadzić do zatykania porów sączków. Ponadto, serowate osady mają tendencję do tworzenia większych cząstek, co może skutkować ich zatrzymywaniem w większych porach, a niekoniecznie w tych najmniejszych. Grubokrystaliczne osady to kolejne zjawisko, które nie znajduje zastosowania w kontekście małych porów, ponieważ ich wielkość znacznie przekracza zdolności filtracyjne twardych sączków. Wybór odpowiedniego sączka jest kluczowy w procesach filtracji, a błędne założenia dotyczące rodzaju osadów mogą prowadzić do nieefektywnego oczyszczania oraz zanieczyszczenia końcowego produktu. Dlatego ważne jest, aby dobrze zrozumieć właściwości filtrów i osadów, aby uniknąć typowych błędów w doborze materiałów filtracyjnych.

Pytanie 14

Jakie urządzenie służy do pomiaru temperatury topnienia substancji chemicznych?

A. Kipp.
B. Thiel.
C. Engler.
D. Soxleth.
Zrozumienie, jak działają różne aparaty laboratoryjne, jest kluczowe w kontekście chemii analitycznej. Odpowiedzi takie jak Soxletha, Englera czy Kipp są często mylone z aparatem Thielego, co prowadzi do nieporozumień. Soxleth jest używany do ekstrakcji substancji rozpuszczalnych w cieczy, co jest zupełnie inną funkcją niż pomiar temperatury topnienia. Engler to aparat służący do oznaczania temperatury wrzenia cieczy, co również nie ma związku z topnieniem. Z kolei aparat Kippa jest stosowany do wytwarzania gazów w reakcjach chemicznych, co zupełnie nie odnosi się do określania temperatury topnienia. Problemy te wynikają z mylnej koncepcji, że wszystkie aparaty mają podobne zastosowania. Kluczowe jest zrozumienie, że każdy z tych aparatów ma swoją specyfikę i przeznaczenie. Właściwe przypisanie urządzenia do zadania jest istotne dla uzyskania prawidłowych wyników i unikania błędów w analizach chemicznych. Niezrozumienie tych różnic może prowadzić do niskiej jakości wyników oraz niepoprawnych wniosków dotyczących badanych substancji. Dlatego ważne jest, aby podczas nauki chemii zwracać uwagę na funkcje poszczególnych urządzeń i ich zastosowanie w praktyce laboratoryjnej.

Pytanie 15

Wskaż sprzęt, którego należy użyć, aby przygotować 100 cm3 roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm3.

12345
naczynko wagowewaga analitycznakolba stożkowakolba miarowa
pojemności 50 cm3
kolba miarowa
pojemności 100 cm3

A. 1,2,5
B. 1,2,3
C. 2,3,4
D. 1,2,4
Aby przygotować 100 cm3 roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm3, konieczne jest zastosowanie odpowiedniego sprzętu laboratoryjnego. W pierwszej kolejności, do odważenia 0,4 g NaOH, wykorzystujemy naczynko wagowe oraz wagę analityczną, które zapewniają wysoką precyzję ważenia. Zgodnie z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, waga analityczna powinna być kalibrowana przed każdym użyciem, co gwarantuje dokładność pomiarów. Następnie, do przygotowania roztworu używamy kolby miarowej o pojemności 100 cm3. Kolba miarowa umożliwia precyzyjne odmierzanie objętości roztworu, co jest kluczowe dla uzyskania żądanego stężenia. Przygotowanie roztworu w kolbie miarowej jest standardową procedurą w chemii analitycznej i przemysłowej, pozwalającą na powtarzalność wyników. Użycie niewłaściwego naczynia, takiego jak kolby o innych pojemnościach, może prowadzić do błędnych stężeń, co ma istotne znaczenie w kontekście reakcji chemicznych, w których stosunki molowe są kluczowe.

Pytanie 16

Wskaż metodę rozdzielenia układu, w którym fazą rozproszoną jest ciało stałe, a fazą rozpraszającą gaz.

faza rozproszonafaza rozpraszająca
gazcieczciało stałe
gaz-pianapiana stała
cieczaerozol ciekłyemulsjaemulsja stała
ciało stałeaerozol stałyzolzol stały

A. Destylacja.
B. Sedymentacja.
C. Filtracja.
D. Dekantacja.
Sedymentacja, destylacja i dekantacja to techniki rozdzielania, które nie są odpowiednie dla układów, w których fazą rozproszoną jest ciało stałe, a fazą rozpraszającą gaz. Sedymentacja polega na opadaniu cząstek stałych na dno cieczy pod wpływem siły grawitacji, co sprawia, że jest efektywna w przypadku układów stały-ciecz, ale nie sprawdza się w sytuacjach, gdy jedna z faz jest gazem. Destylacja, z kolei, jest procesem polegającym na odparowaniu cieczy i jej skropleniu, co jest efektywną metodą rozdzielania cieczy na podstawie różnicy temperatur wrzenia, jednak nie ma zastosowania w układach stały-gaz. Dekantacja to technika, która polega na oddzielaniu cieczy od osadu, ale również odnosi się głównie do układów ciecz-ciecz lub ciecz-stała. Przy wyborze metody rozdzielania, ważne jest zrozumienie, że każda technika ma swoje specyficzne zastosowania i ograniczenia. Typowe błędy myślowe mogą prowadzić do nieprawidłowych wniosków, takie jak błędne założenie, że każda technika rozdzielania jest uniwersalna i stosowana w każdej sytuacji. Kluczowe jest, aby dostosować metodę do charakterystyki faz, które są rozdzielane, co ma istotne znaczenie w praktykach laboratoryjnych i przemysłowych.

Pytanie 17

Przykładem piany stałej jest

faza rozproszonafaza rozpraszająca
gazcieczciało stałe
gaz-pianapiana stała
cieczaerozol ciekłyemulsjaemulsja stała
ciało stałeaerozol stałyzolzol stały

A. masło.
B. pumeks.
C. mgła.
D. bite białko.
Bite białko, masło i mgła nie spełniają kryteriów piany stałej, co prowadzi do nieporozumień w ich klasyfikacji. Bite białko, będące wynikiem ubicia białka jaja, to piana, która jest strukturalnie bardzo różna od piany stałej. W przypadku białka, pęcherzyki powietrza są jedynie uwięzione w cieczy, co czyni tę substancję bardziej podobną do piany płynnej. Z kolei masło, mimo że ma formę stałą w niskiej temperaturze, jest emulsją, a nie pianą, ponieważ składa się z dwóch faz: wody i tłuszczu, które są trwale zmieszane przez emulgatory. Natomiast mgła to aerolot, który jest zawiesiną kropelek wody w powietrzu i również nie spełnia definicji piany stałej. Te błędne odpowiedzi pokazują typowe pomyłki w rozumieniu stanów skupienia materii oraz ich właściwości. Kluczowym błędem jest utożsamianie struktur o różnych fazach z kategorią piany stałej. W praktyce, rozróżnienie pomiędzy różnymi typami mieszanin i ich właściwościami jest kluczowe w inżynierii materiałowej oraz chemii, gdzie precyzyjna klasyfikacja wpływa na dobór odpowiednich materiałów do konkretnych zastosowań i procesów technologicznych. Zrozumienie różnic pomiędzy tymi substancjami nie tylko wspiera procesy naukowe, ale również praktyczne zastosowania w przemyśle.

Pytanie 18

Związki chromu(VI) oddziałują negatywnie na środowisko, ponieważ

A. powodują nadmierny wzrost roślinności w zbiornikach wodnych
B. stanowią główną przyczynę korozji urządzeń technicznych w wodzie
C. wykazują toksyczne działanie na organizmy żywe
D. prowadzą do zakwaszenia wód
Związki chromu(VI), takie jak chromiany i dichromiany, są znane z ich wysokiej toksyczności dla organizmów żywych. Działają one na poziomie komórkowym, wpływając na różne procesy biochemiczne oraz powodując uszkodzenia DNA, co może prowadzić do nowotworów. Chrom(VI) jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ ma zdolność do przenikania przez błony komórkowe i wywoływania reakcje oksydacyjne, które mogą prowadzić do stresu oksydacyjnego w komórkach. Z tego powodu substancje te są klasyfikowane jako substancje niebezpieczne i wymagają szczególnej ostrożności podczas transportu oraz przechowywania. W praktyce, w zakładach przemysłowych, gdzie stosuje się związki chromu(VI), należy wdrażać odpowiednie środki ochrony, takie jak systemy wentylacyjne, osobiste zabezpieczenia dla pracowników oraz ścisłe kontrole emisji do środowiska. Przykładem standardów, które regulują te kwestie, są normy ISO 14001 dotyczące zarządzania środowiskowego oraz dyrektywy unijne dotyczące substancji niebezpiecznych. Dzięki tym praktykom można minimalizować ryzyko związane z wykorzystaniem tych toksycznych substancji.

Pytanie 19

Materiał uzyskany przez zmieszanie prób pobranych w ustalonych odstępach czasu określa się mianem próbki

A. ogólną okresową
B. ogólnej
C. proporcjonalnej
D. złożonej
Odpowiedź "ogólną okresową" jest prawidłowa, ponieważ odnosi się do próbek, które są zbierane z określonymi odstępami czasowymi, co pozwala na uzyskanie reprezentatywnego obrazu danego zjawiska lub procesu w określonym czasie. Próbki te są kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak monitorowanie jakości środowiska, analizy chemiczne czy badania statystyczne. Przykładem może być analiza jakości wody, gdzie próbki są pobierane regularnie, aby ocenić zmiany w zanieczyszczeniu w czasie. W praktyce, stosowanie próbek ogólnych okresowych pozwala na zminimalizowanie wpływu przypadkowych zjawisk i uzyskanie bardziej wiarygodnych danych. Przy takich badaniach istotne jest również przestrzeganie norm ISO, które zalecają określone metody pobierania próbek, aby zapewnić ich jednorodność i reprezentatywność. Zrozumienie tego konceptu jest kluczowe dla profesjonalistów zajmujących się badaniami, jakością oraz kontrolą procesów.

Pytanie 20

W przypadku kontaktu ze stężonym roztworem zasady, co należy zrobić jak najszybciej?

A. polać 3% roztworem wody utlenionej
B. skorzystać z amoniaku
C. zmyć bieżącą wodą
D. zastosować 5% roztwór wodorowęglanu sodu
W przypadku oblania się stężonym roztworem zasady kluczowe jest jak najszybsze zneutralizowanie i usunięcie kontaktu z substancją. Zmycie bieżącą wodą jest najbardziej efektywną i odpowiednią metodą, ponieważ pozwala na rozcieńczenie zasady oraz fizyczne usunięcie jej z powierzchni skóry lub materiału. Woda działa jako rozpuszczalnik, który zmniejsza stężenie zasady, co z kolei minimalizuje ryzyko uszkodzenia tkanek. W praktyce, zaleca się pod bieżącą wodą przepłukać obszar kontaktu przez co najmniej 15 minut, aby zapewnić skuteczne usunięcie substancji. Ponadto, w sytuacjach laboratoryjnych, przestrzega się standardów BHP, które nakładają obowiązek posiadania odpowiednich stacji do płukania oczu i ciała, aby szybko reagować na takie wypadki. Warto również pamiętać o noszeniu odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice i gogle, co może zminimalizować ryzyko kontaktu z niebezpiecznymi substancjami. Tylko w przypadku, gdy zasada nie jest zmyta, można myśleć o dalszym postępowaniu, jednak zawsze należy wrócić do podstawowej metody usuwania substancji.

Pytanie 21

Przebieg: Po zważeniu dwóch suchych zlewek, odważ kolejno: do jednej 3,63 g Co(NO3)2·6H2O, a do drugiej 3,75 g Na2CO3·10H2O. Następnie do obu zlewek wlej 25 cm3 gorącej wody i mieszając za pomocą bagietki doprowadź do całkowitego rozpuszczenia soli. Do roztworu Co(NO3)2 dodaj gorący roztwór Na2CO3 podczas mieszania. Otrzymany roztwór schłodź w łaźni wodnej z 3 kostkami lodu do temperatury pokojowej. Schłodzony roztwór przefiltruj przy użyciu zestawu do sączenia pod próżnią. Osad na lejku przepłucz wodą destylowaną, aż osiągnie obojętny odczyn przesączu. Przesączony osad osusz z sączkiem międzyposiadającym złożone arkusze bibuły w temperaturze pokojowej. Po wyschnięciu osad zważ i oblicz wydajność. Określ, jaki czynnik wpływa na skład jakościowy uzyskanego węglanu kobaltu(II)?

A. Precyzja obliczeń wydajności
B. Wpływ przemycia osadu
C. Tempo sączenia
D. Kolejność ważenia reagentów
Efekt przemycia osadu ma istotny wpływ na skład jakościowy otrzymanego węglanu kobaltu(II), ponieważ skuteczne przemywanie osadu pozwala usunąć zanieczyszczenia, które mogą wpływać na właściwości fizyczne i chemiczne finalnego produktu. W praktyce laboratorium chemicznego, przemywanie osadu wodą destylowaną jest kluczowym krokiem, który pozwala na eliminację rozpuszczalnych w wodzie związków, takich jak pozostałości reagentów czy inne sole, które mogą skompromitować czystość końcowego produktu. Przykładem mogą być zanieczyszczenia anionowe, które mogą wchodzić w reakcje z produktem końcowym, co wpływa na jego właściwości reaktancyjne czy rozpuszczalność. Dobre praktyki laboratoryjne sugerują, że przemywanie powinno być kontynuowane do momentu uzyskania obojętnego odczynu przesączu, co zapewnia, że resztki reagenta zostały skutecznie usunięte. Zastosowanie tego standardu w procesie syntezy chemicznej jest niezbędne dla uzyskania materiałów o wysokiej czystości, co jest kluczowe w wielu zastosowaniach przemysłowych i badawczych.

Pytanie 22

Aby uzyskać całkowicie bezwodny Na2CO3, przeprowadzono prażenie 143 g Na2CO3·10H2O (M = 286 g/mol). Po upływie zalecanego czasu prażenia odnotowano utratę masy 90 g. W związku z tym prażenie należy

A. powtórzyć, ponieważ sól uległa rozkładowi
B. kontynuować, ponieważ sól nie została całkowicie odwodniona
C. kontynuować, aż do potwierdzenia, że masa soli nie ulega zmianie
D. uznać za zakończone
Prażenie Na2CO3·10H2O pod kątem uzyskania bezwodnego Na2CO3 polega na usunięciu cząsteczek wody związanych z solą. Odpowiedź 'kontynuować, aż do upewnienia się, że masa soli pozostaje stała' jest prawidłowa, ponieważ proces dehydratacji powinien być monitorowany, aż do momentu, gdy nie będzie już zauważalnych zmian masy. W praktyce chemicznej, gdy masa przestaje się zmieniać, można uznać, że reakcja osiągnęła równowagę i całkowite odwodnienie zostało zakończone. Przykładem może być proces przygotowywania soli w laboratorium, gdzie często stosuje się metody termiczne do usuwania wody. Kontrola masy jest kluczowa, aby uniknąć niepożądanych produktów ubocznych, które mogą powstać w wyniku nadmiernego ogrzewania. Dobre praktyki laboratoryjne obejmują także stosowanie odpowiednich technik ważenia oraz monitorowania temperatury, aby zapewnić optymalne warunki prażenia.

Pytanie 23

W próbkach obecne są składniki, które znacznie różnią się pod względem zawartości. Składnik, którego procentowy udział w próbce jest niższy od 0,01%, nazywamy

A. domieszką
B. matrycą
C. śladem
D. ultraśladem
Odpowiedzi takie jak 'domieszka', 'matryca' i 'ultraślad' nie oddają właściwego znaczenia terminu 'ślad'. Domieszka odnosi się do dowolnego składnika, który jest obecny w próbce, ale niekoniecznie w tak niskich stężeniach, jak te opisane w pytaniu. Z kolei matryca to termin używany do opisu podstawowej substancji, w której zawarte są inne składniki. W kontekście analitycznym matryca ma ogromne znaczenie, ponieważ jej skład i właściwości mogą wpływać na dokładność i precyzję analizy. Ultraślad to termin, który jest rzadziej używany i może sugerować jeszcze niższe stężenia niż te określone dla 'śladu', ale nie jest to standardowa definicja, co może prowadzić do nieporozumień. Typowe błędy myślowe związane z tymi odpowiedziami często wynikają z niepełnego zrozumienia terminologii chemicznej oraz kontekstu analitycznego. Kluczowe jest, aby rozróżniać te pojęcia i wiedzieć, jak wpływają one na interpretację wyników analitycznych. Niepoprawne zrozumienie tych terminów może prowadzić do poważnych błędów w ocenie jakości próbek oraz ich składników, co jest niezbędne w wielu dziedzinach, takich jak kontrola jakości, badania środowiskowe czy bezpieczeństwo żywności.

Pytanie 24

Ile węglanu sodu trzeba odmierzyć, aby uzyskać 200 cm3 roztworu o stężeniu 8% (m/v)?

A. 8,0 g
B. 16,0 g
C. 9,6 g
D. 1,6 g
Aby obliczyć masę węglanu sodu (Na2CO3) potrzebną do przygotowania 200 cm³ roztworu o stężeniu 8% (m/v), możemy zastosować podstawowe wzory chemiczne. Stężenie masowe (m/v) odnosi się do masy substancji rozpuszczonej w jednostce objętości roztworu. W przypadku 8% roztworu oznacza to, że w 100 cm³ roztworu znajduje się 8 g węglanu sodu. Dla 200 cm³ roztworu odpowiednia masa wynosi zatem 8 g x 2 = 16 g. W kontekście praktycznym, przygotowanie roztworów o określonym stężeniu jest kluczowe w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle, gdzie precyzyjne pomiary są wymagane dla zapewnienia jakości produktów. Na przykład, w analizach chemicznych czy syntezach, właściwe przygotowanie roztworów z odpowiednimi stężeniami ma zasadnicze znaczenie dla uzyskania powtarzalnych i dokładnych wyników. Zgodnie z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, zawsze należy stosować odpowiednie metody ważeń oraz kalibracji sprzętu, aby zapewnić dokładność i wiarygodność uzyskanych wyników.

Pytanie 25

Metoda oczyszczania substancji oparta na różnicach w rozpuszczalności poszczególnych składników w określonym rozpuszczalniku to

A. chromatografia
B. destylacja
C. adsorpcja
D. krystalizacja
Wybór innych metod oczyszczania substancji, takich jak chromatografia, destylacja czy adsorpcja, wskazuje na niewłaściwe zrozumienie różnic między tymi technikami a krystalizacją. Chromatografia polega na separacji składników mieszaniny w oparciu o różne stopnie ich adsorpcji na materiale stacjonarnym, a nie na różnicach w rozpuszczalności. Jest to technika szeroko stosowana w analityce chemicznej, jednak nie jest dedykowana do oddzielania substancji na podstawie ich rozpuszczalności. Destylacja, z kolei, opiera się na różnicach w temperaturach wrzenia składników, co czyni ją odpowiednią do separacji cieczy, a nie stałych substancji. W procesie destylacji, ciecz o niższej temperaturze wrzenia odparowuje jako pierwsza, a następnie kondensuje, co nie jest związane z rozpuszczalnością substancji. Adsorpcja odnosi się do przyciągania cząsteczek na powierzchnię ciała stałego lub cieczy i również nie dotyczy rozpuszczalności. Wybierając te metody, można popełnić błąd polegający na myleniu podstawowych zasad chemii, co prowadzi do nieefektywnego oczyszczania substancji. Aby skutecznie oczyszczać substancje, kluczowe jest zrozumienie właściwości fizykochemicznych substancji oraz dopasowanie procesu oczyszczania do ich specyfiki.

Pytanie 26

Aby odróżnić urządzenia w laboratorium chemicznym, rury do próżni maluje się w kolorze

A. czerwonym
B. niebieskim
C. żółtym
D. szarym
Rury do próżni w laboratoriach chemicznych maluje się na kolor szary, aby zapewnić ich łatwe rozróżnienie od innych systemów rurociągów, a także podnieść bezpieczeństwo pracy w laboratoriach. Kolor szary jest standardem w wielu laboratoriach, ponieważ konkretne barwy przypisuje się różnym zastosowaniom i funkcjom rur. Rury do próżni muszą być odpowiednio oznaczone, aby uniknąć pomyłek, które mogłyby prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak przypadkowe podłączenie nieprawidłowych systemów. Przykładowo, w sytuacji awaryjnej, kiedy konieczne jest szybkie rozpoznanie systemów, oznakowanie kolorystyczne umożliwia personelowi natychmiastowe zidentyfikowanie rur do próżni i podjęcie odpowiednich działań. Dobre praktyki branżowe, takie jak normy ISO oraz wytyczne dotyczące bezpieczeństwa chemicznego, również podkreślają znaczenie prawidłowego oznakowania infrastruktury laboratoryjnej, co ma kluczowe znaczenie dla minimalizacji ryzyka oraz zapewnienia efektywności operacyjnej.

Pytanie 27

Na skutek krystalizacji 18 g kwasu benzoesowego uzyskano 8 g czystego produktu. Jaką wydajność miała ta krystalizacja?

A. 2,25%
B. 44,44%
C. 44,44 g
D. 2,25 g
Wydajność procesu krystalizacji oblicza się jako stosunek masy uzyskanego produktu do masy surowca, wyrażony w procentach. W tym przypadku, otrzymując 8 g czystego kwasu benzoesowego z 18 g użytego surowca, wydajność wynosi: (8 g / 18 g) * 100% = 44,44%. Taka wydajność jest ważna w kontekście procesów technologicznych, ponieważ pozwala ocenić, jak efektywnie surowce zostały wykorzystane. W praktyce, wysoka wydajność jest pożądana, ponieważ obniża koszty materiałowe i zwiększa rentowność produkcji. W kontekście przemysłu farmaceutycznego lub chemicznego, osiągnięcie wysokiej wydajności krystalizacji jest kluczowe dla zapewnienia czystości i jakości produktów końcowych, co odpowiada standardom takim jak GMP (Good Manufacturing Practices). Dodatkowo, analiza wydajności może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów w procesie produkcyjnym i dostosowywaniu parametrów, aby zoptymalizować proces.

Pytanie 28

Czy odpady laboratoryjne zawierające jony metali ciężkich powinny zostać poddane obróbce przed umieszczeniem ich w odpowiednio oznaczonej pojemności?

A. rozcieńczyć wodą destylowaną
B. przeprowadzić w trudnorozpuszczalne związki i odsączyć
C. zasypać wodorowęglanem sodu
D. zneutralizować kwasem solnym lub zasadą sodową
Neutralizowanie odpadów laboratoryjnych kwasem solnym lub zasadą sodową to podejście, które może wydawać się logiczne, jednak nie jest to skuteczna metoda w przypadku odpadów zawierających metale ciężkie. Metale te, takie jak ołów, rtęć czy kadm, nie reagują w sposób, który pozwalałby na ich bezpieczne usunięcie za pomocą prostych reakcji kwas-zasada. Ponadto, takie działania mogą prowadzić do powstawania niebezpiecznych gazów, które mogą być toksyczne. Przykładowo, reakcja z kwasem solnym może uwolnić chlorowodór, co stwarza dodatkowe zagrożenie dla zdrowia. Zasypywanie odpadów wodorowęglanem sodu to kolejna niewłaściwa metoda, ponieważ nie prowadzi do skutecznego usuwania metali ciężkich, a jedynie może neutralizować pH, co nie eliminuje problemu samego zanieczyszczenia. Rozcieńczanie wodą destylowaną to kolejna strategia, która nie rozwiązuje problemu, a jedynie rozcieńcza substancje toksyczne, co może prowadzić do ich dalszego rozprzestrzeniania się w środowisku. W kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych, istotne jest zrozumienie, że odpady powinny być najpierw klasyfikowane, a następnie poddawane odpowiednim procesom unieszkodliwiania, które zapewnią ich bezpieczne i ekologiczne usunięcie. Laboratoria muszą przestrzegać regulacji dotyczących gospodarki odpadami, takich jak ustawy o ochronie środowiska, które wymagają od nich podejmowania świadomych decyzji w sprawie zarządzania odpadami niebezpiecznymi.

Pytanie 29

Jaką objętość roztworu NaOH o stężeniu 1 mol/dm3 należy użyć, aby przygotować 50 cm3 roztworu NaOH o stężeniu 0,4 mol/dm3?

A. 25 cm3
B. 20 cm3
C. 50 cm3
D. 10 cm3
Aby obliczyć objętość roztworu NaOH o stężeniu 1 mol/dm3, potrzebnej do sporządzenia 50 cm3 roztworu o stężeniu 0,4 mol/dm3, należy zastosować zasadę zachowania moles. Obliczamy liczbę moli NaOH w docelowym roztworze: C1V1 = C2V2, gdzie C1 = 1 mol/dm3, V1 to objętość, C2 = 0,4 mol/dm3 i V2 = 50 cm3 = 0,05 dm3. Z równania mamy: 1 * V1 = 0,4 * 0,05. Obliczając V1, otrzymujemy V1 = 0,4 * 0,05 = 0,02 dm3 = 20 cm3. Takie podejście jest standardem w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania powtarzalnych i wiarygodnych wyników. Przykładem zastosowania może być przygotowanie roztworów do titracji, gdzie dokładność stężenia reagentu jest niezbędna dla prawidłowego przeprowadzenia analizy. Warto również zauważyć, że w praktyce często stosuje się wzory rozcieńczania, co zapewnia efektywność i bezpieczeństwo pracy w laboratorium chemicznym.

Pytanie 30

Jakim przyrządem nie jest możliwe określenie gęstości cieczy?

A. areometr
B. manometr
C. waga hydrostatyczna
D. piknometr
Manometr jest przyrządem służącym do pomiaru ciśnienia gazów i cieczy. Nie jest on jednak przeznaczony do wyznaczania gęstości cieczy. Gęstość, definiowana jako masa na jednostkę objętości, wymaga zastosowania innych narzędzi pomiarowych. Manometr działa na zasadzie różnicy ciśnień, co sprawia, że jest istotny w wielu zastosowaniach przemysłowych, takich jak monitorowanie ciśnienia w systemach hydraulicznych czy pneumatycznych. W praktyce, aby określić gęstość cieczy, można wykorzystać piknometr, który pozwala na bezpośredni pomiar masy próbki i jej objętości, co umożliwia obliczenie gęstości. Innym przyrządem jest areometr, który działa na zasadzie pływania w cieczy i również dostarcza informacji o gęstości. W przemyśle chemicznym, precyzyjne pomiary gęstości są kluczowe w kontroli jakości, dlatego znajomość właściwych narzędzi pomiarowych jest niezbędna.

Pytanie 31

Aby podnieść stężenie mikroelementów w roztworze, próbkę należy poddać

A. roztwarzaniu
B. zagęszczaniu
C. rozcieńczaniu
D. liofilizacji
Zagęszczanie jest procesem, który polega na usunięciu części rozpuszczalnika z roztworu, co prowadzi do zwiększenia stężenia składników rozpuszczonych w tym roztworze. Proces ten jest szczególnie istotny w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne przygotowanie próbek jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz. Przykładami zastosowania zagęszczania mogą być przygotowanie próbek do spektroskopii lub chromatografii, gdzie wymagane jest osiągnięcie odpowiedniego stężenia analitu. Dodatkowo, w przemyśle farmaceutycznym zagęszczanie jest stosowane w produkcji leków, gdzie stężenie substancji czynnej musi być dokładnie kontrolowane. Standardy branżowe, takie jak GMP (Good Manufacturing Practices), kładą duży nacisk na precyzyjne przygotowanie roztworów, co czyni zagęszczanie kluczowym krokiem w wielu procesach produkcyjnych i analitycznych.

Pytanie 32

Ropa naftowa stanowi mieszankę węglowodorów. Jaką metodę wykorzystuje się do jej rozdzielania na składniki?

A. destylację frakcyjną
B. krystalizację
C. destylację prostą
D. sedymentację
Destylacja frakcyjna to naprawdę najbardziej odpowiedni sposób na rozdzielanie ropy naftowej. Dzięki niej możemy oddzielać różne frakcje węglowodorów, bo opiera się na ich punktach wrzenia. W praktyce to wygląda tak, że mieszanka cieczy przechodzi przez kolumnę destylacyjną i przy różnych temperaturach wrzenia frakcji, oddzielają się one na różnych poziomach. W przemyśle naftowym używa się tej metody do produkcji paliw, jak benzyna, olej napędowy czy nafta lotnicza, które są separowane w odpowiednich zakresach temperatur. To wszystko jest zgodne z tym, co robią specjaliści i naprawdę ważne, bo liczy się efektywność rozdziału i jakość produktów. Co ciekawe, destylacja frakcyjna ma też zastosowanie w innych branżach, na przykład w produkcji alkoholu czy chemii organicznej. Tam też potrzeba dobrego oddzielania składników, żeby uzyskać czyste substancje.

Pytanie 33

Jaką próbkę stanowi woreczek gleby pobranej zgodnie z instrukcją?

Instrukcja pobierania próbek glebowych
Próbki pierwotne pobiera się laską glebową z wierzchniej warstwy gleby 0-20 cm, kolejno wykonując czynności:
– w miejscu pobierania próbki pierwotnej (pojedynczej), rolę świeżo zaoraną przydeptać,
– pionowo ustawić laskę do powierzchni gleby,
– wcisnąć laskę do oporu (na wysokość poprzeczki ograniczającej),
– wykonać pełny obrót i wyjąć laskę,
– zawartość wgłębienia (zasobnika) przenieść do pojemnika skrobaczki.
Po pobraniu próbek pojedynczych, całość wymieszać i napełnić kartonik lub woreczek.

A. Laboratoryjną.
B. Ogólną.
C. Analityczną.
D. Jednostkową.
Wybór odpowiedzi dotyczącej próbki jednostkowej, analitycznej czy laboratoryjnej wskazuje na pewne zrozumienie różnicy pomiędzy rodzajami próbek, jednak nieprawidłowe przypisanie ich do woreczka gleby prowadzi do nieścisłości w analizie. Próbka jednostkowa odnosi się do pojedynczego pobrania gleby z określonego miejsca, co nie odzwierciedla całej zmienności w danym obszarze. Analizowanie tylko jednostkowych próbek może prowadzić do mylnych wniosków, ponieważ nie bierze pod uwagę różnic w składzie chemicznym oraz fizycznym gleby, które mogą występować w różnych lokalizacjach. Próbka analityczna natomiast jest używana w laboratoriach do przeprowadzania szczegółowych badań, ale również nie jest odpowiednia w kontekście reprezentatywności. Próbka laboratoryjna odnosi się do próbek przetworzonych w warunkach kontrolowanych w celu dalszej analizy, co również nie jest zgodne z zasadami pobierania próbek w terenie. Typowe błędy myślowe to mylenie tych pojęć i ich zastosowania w kontekście analizy gleby, co może prowadzić do błędnych wniosków o stanie i jakości gleby w danym regionie.

Pytanie 34

Komora przeszklona w formie dużej szafy, wyposażona w wentylator, która zapobiega wydostawaniu się szkodliwych substancji do atmosfery laboratorium oraz chroni przed pożarami i eksplozjami, to

A. komora laminarna
B. dygestorium
C. zespół powietrzny
D. urządzenie do sterylizacji
Dygestorium to specjalistyczne urządzenie stosowane w laboratoriach, które ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa podczas pracy z substancjami chemicznymi oraz biologicznymi. Jego konstrukcja, często przypominająca dużą szafę, wyposażona jest w wentylator, który zapewnia ciągły przepływ powietrza, co skutecznie zapobiega wydostawaniu się szkodliwych oparów lub cząstek do otoczenia. To istotne, szczególnie w kontekście ochrony zdrowia pracowników oraz przestrzeni laboratoryjnej. Dygestoria są zgodne z normami takimi jak PN-EN 14175, które określają wymagania dotyczące ich projektowania i użytkowania. Przykładem zastosowania dygestoriów może być praca z toksycznymi chemikaliami lub substancjami łatwopalnymi, gdzie ich użycie minimalizuje ryzyko pożaru oraz narażenia na niebezpieczne substancje. W praktyce laboratoria chemiczne, biotechnologiczne oraz farmaceutyczne korzystają z dygestoriów, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo, co jest kluczowe w kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych.

Pytanie 35

Aspirator jest urządzeniem wykorzystywanym do pobierania próbek

A. wody
B. ścieków
C. powietrza
D. gleby
Aspirator powietrza to urządzenie wykorzystywane do pobierania próbek gazów i powietrza w różnych zastosowaniach, w tym w monitorowaniu jakości powietrza, badaniach środowiskowych oraz analizach przemysłowych. Dzięki aspiratorom można uzyskać reprezentatywne próbki powietrza, co jest kluczowe w ocenie zanieczyszczeń atmosferycznych, takich jak pyły, gazy i toksyczne substancje chemiczne. Przykładowo, w branży ochrony środowiska aspiratory służą do oceny stężenia substancji lotnych w powietrzu, co jest istotne dla przestrzegania norm emisji określonych przez przepisy prawa, w tym standardy Unii Europejskiej. Dobre praktyki w używaniu aspiratorów obejmują regularne kalibracje urządzeń oraz stosowanie filtrów, które zwiększają dokładność pobierania próbek. Dodatkowo, aspiratory są często wykorzystywane w laboratoriach do badania powietrza w pomieszczeniach, co ma na celu ochronę zdrowia ludzi oraz zapewnienie odpowiednich warunków pracy.

Pytanie 36

Aby przygotować 0,5 dm3 roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm3, jaką kolbę miarową o pojemności należy wykorzystać?

A. 1000 cm3 oraz dwa fiksanale zawierające po 0,1 mola HCl
B. 500 cm3 oraz fiksanal zawierający 0,2 mol HCl
C. 500 cm 3 oraz fiksanal zawierający 0,1 mola HCl
D. 0,5 dm3 oraz dwa fiksanale zawierające po 0,2 mola HCl
Odpowiedź jest poprawna, ponieważ przygotowanie 0,5 dm3 roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm3 wymaga zastosowania odpowiednich zasad obliczeń chemicznych. W tym przypadku, aby otrzymać roztwór o pożądanej objętości i stężeniu, musimy najpierw obliczyć liczbę moli kwasu chlorowodorowego potrzebnych do przygotowania takiego roztworu. Liczba moli obliczana jest ze wzoru: n = C × V, gdzie n to liczba moli, C to stężenie, a V to objętość. Dla tego zadania: n = 0,2 mol/dm3 × 0,5 dm3 = 0,1 mola. Zastosowanie kolby miarowej o pojemności 500 cm3, równoważnej 0,5 dm3, jest zatem odpowiednie, ponieważ po rozmieszaniu fiksanalu, który zawiera dokładnie 0,1 mola HCl, uzyskamy wymagane stężenie. Takie przygotowania są zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną, zapewniając dokładność oraz powtarzalność wyników, co jest kluczowe w chemii analitycznej.

Pytanie 37

Jednym z sposobów oddzielania jednorodnych mieszanin jest

A. filtracja
B. destylacja
C. dekantacja
D. sedymentacja
Destylacja to naprawdę ważna metoda, jeśli chodzi o rozdzielanie mieszanin jednorodnych. Działa to tak, że różne składniki mają różne temperatury wrzenia. Fajnie sprawdza się to szczególnie w cieczy, gdzie te różnice są wyraźne. W praktyce, destylacja ma wiele zastosowań, zwłaszcza w przemyśle chemicznym, petrochemicznym i farmaceutycznym. Na przykład, podczas produkcji etanolu z fermentacji, destylacja pomaga oddzielić alkohol od wody i innych substancji. W branży chemicznej korzysta się z niej do oczyszczania rozpuszczalników, a w przemyśle naftowym do separacji różnych frakcji ropy naftowej. Metoda destylacji frakcyjnej jest super, bo pozwala skupić się na skutecznym rozdzielaniu skomplikowanych mieszanin na poszczególne składniki. To wszystko jest zgodne z normami przemysłowymi, które wymagają, żeby produkty końcowe były czyste i żeby proces był jak najbardziej efektywny.

Pytanie 38

W celu przygotowania 100 cm3 roztworu mianowanego, jaką kolbę należy zastosować?

A. stożkową o pojemności 0,1 dm3
B. miarową o pojemności 0,1 dm3
C. stożkową o pojemności 100 cm3
D. miarową o pojemności 10 cm3
Wybór kolby miarowej 0,1 dm³ (czyli 100 cm³) to dobry ruch. Przygotowując roztwór mianowany, ważne jest, żeby robić to w naczyniu, które zapewnia dokładne pomiary objętości. Kolby miarowe są super dokładne i to ma duże znaczenie w chemii. Nawet małe błędy w objętości mogą namieszać wyniki analizy. Na przykład, jeśli przygotowujesz roztwór standardowy do miareczkowania, kolba miarowa będzie niezbędna. Pamiętaj, że każda kolba powinna być używana zgodnie z jej pojemnością, co sprawia, że wyniki są bardziej rzetelne i powtarzalne. W laboratoriach chemicznych dokładność pomiaru to klucz, więc dobrze jest wiedzieć, jaką kolbę wybrać, żeby wszystko wyszło zgodnie z planem.

Pytanie 39

Aby uzyskać drobnokrystaliczny osad BaSO4, należy wykonać poniższe kroki:
Do zlewki wlać 20 cm3 roztworu BaCl2, następnie dodać 100 cm3 wody destylowanej oraz kilka kropli roztworu HCl. Zawartość zlewki podgrzać na łaźni wodnej, a potem, ciągle mieszając, dodać 35 cm3 roztworu H2SO4.
Mieszaninę ogrzewać na łaźni wodnej przez 1 godzinę. Osad odsączyć i przepłukać kilkakrotnie gorącą wodą zakwaszoną kilkoma kroplami roztworu H2SO4.
Według przedstawionej procedury, do uzyskania osadu BaSO4 potrzebne są:

A. zlewka, cylindry miarowe o pojemności 25, 50 i 100 cm3, łaźnia wodna, zestaw do sączenia, sączek "twardy"
B. zlewka, cylindry miarowe o pojemności 25, 50 i 100 cm3, palnik, trójnóg, zestaw do sączenia, sączek "miękki"
C. zlewka, pipeta wielomiarowa o pojemności 25 cm3, cylindry miarowe o pojemności 50 i 100 cm3, łaźnia wodna, bagietka, zestaw do sączenia, sączek "miękki"
D. zlewka, cylindry miarowe o pojemności 50 i 100 cm3, pipeta jednomiarowa o pojemności 20 cm3, łaźnia wodna, bagietka, zestaw do sączenia, sączek "twardy"
Wybrana odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ zawiera wszystkie niezbędne elementy do przeprowadzenia opisanego eksperymentu. Zlewka jest podstawowym naczyniem, w którym odbywa się reakcja chemiczna, a cylindry miarowe o pojemności 50 i 100 cm3 są kluczowe do dokładnego odmierzenia reagentów, takich jak BaCl2 i H2SO4. Użycie pipety jednomiarowej o pojemności 20 cm3 zapewnia precyzyjne dawkowanie roztworu BaCl2. Łaźnia wodna jest niezbędna do kontrolowania temperatury podczas ogrzewania mieszaniny, co zapobiega degradacji reagentów i zapewnia optymalne warunki dla reakcji tworzenia osadu BaSO4. Bagietka umożliwia dokładne mieszanie roztworu, co jest kluczowe dla uzyskania jednorodności reakcji. Zestaw do sączenia i sączek 'twardy' są niezbędne do separacji osadu BaSO4 od cieczy, co jest istotnym krokiem w procesie izolacji tego związku. Wszystkie te elementy są zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, które nakładają nacisk na dokładność, precyzję oraz bezpieczeństwo w pracy z substancjami chemicznymi.

Pytanie 40

Wskaż definicję fiksanali?

A. Kapsułki zawierające niewielkie ilości substancji chemicznej
B. Małe ampułki z nieokreśloną masą substancji chemicznej
C. Małe kapsułki z nieokreśloną ilością stałej substancji chemicznej
D. Małe ampułki ze ściśle określoną masą substancji chemicznej
Fiksanal, w kontekście farmaceutycznym, odnosi się do małych ampułek, które zawierają ściśle określoną masę danego związku chemicznego. Tego rodzaju preparaty są kluczowe w aplikacjach, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnej jest niezbędne, na przykład w leczeniu chorób, gdzie nadmierne lub niewystarczające dawki mogą prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych. Fiksany są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach analitycznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie konieczność zachowania dokładnych proporcji substancji ma istotne znaczenie dla efektywności terapii. Przykładem zastosowania fiksanalów może być przygotowywanie rozwiązań do badań laboratoryjnych, gdzie wymagana jest precyzyjna kontrola masy substancji. Warto również zaznaczyć, że produkcja tych ampułek musi spełniać rygorystyczne normy jakości, takie jak GMP (Good Manufacturing Practice), co zapewnia, że każda partia fiksanali jest zgodna z określonymi standardami jakości.