Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 30 maja 2025 07:44
Data zakończenia: 30 maja 2025 08:10

Egzamin zdany!

Wynik: 33/40 punktów (82,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Wskaź sprzęt laboratoryjny, który znajduje się w zestawie do filtracji pod obniżonym ciśnieniem?

A. Kolba ssawkowa, lejek szklany, urządzenie do pompowania wody

B. Kolba stożkowa, lejek z sitkiem, bagietka

C. Kolba miarowa, lejek szklany, bagietka

D. Kolba ssawkowa, lejek z sitkiem, urządzenie do pompowania wody

Odpowiedź wskazująca na kolbę ssawkową, lejek z sitowym dnem oraz pompkę wodną jako zestaw do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem jest prawidłowa. Kolba ssawkowa jest specjalnie zaprojektowana do przechwytywania i transportu cieczy, a jej konstrukcja umożliwia tworzenie podciśnienia wewnątrz kolby. Lejek z sitowym dnem odgrywa kluczową rolę w procesie filtracji, umożliwiając sączenie cieczy przez sitko, co pozwala na oddzielenie cząstek stałych od cieczy. Pompka wodna jest używana do redukcji ciśnienia, co jest istotne w procesach takich jak ekstrakcja czy destylacja, gdyż umożliwia efektywne usuwanie cieczy w niższych temperaturach, co z kolei zapobiega degradowaniu wrażliwych substancji chemicznych. Użycie tego sprzętu jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi, gdzie ważne jest zachowanie integralności próbek oraz minimalizacja strat substancji lotnych.

Pytanie 2

Z kolby miarowej o pojemności 1 dm³, zawierającej roztwór HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³, pobrano pipetą 2,5 cm³, a następnie przeniesiono do kolby miarowej o pojemności 20 cm³ i rozcieńczono wodą "do kreski" miarowej. Jakie stężenie ma otrzymany roztwór?

A. 0,0125 mol/dm3

B. 0,1250 mol/dm3

C. 0,0500 mol/dm3

D. 0,0005 mol/dm3

Aby obliczyć stężenie roztworu po rozcieńczeniu, należy zastosować zasadę zachowania moli. Początkowo mamy 2,5 cm³ roztworu HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³. Możemy to przeliczyć na litry: 2,5 cm³ = 0,0025 dm³. Liczba moli HCl w tej objętości wynosi: n = C * V = 0,1 mol/dm³ * 0,0025 dm³ = 0,00025 mol. Po przelaniu roztworu do kolby o pojemności 20 cm³ (0,02 dm³) i rozcieńczeniu wodą do kreski, całkowita objętość wynosi 0,02 dm³. Stężenie końcowe oblicza się jako C = n / V = 0,00025 mol / 0,02 dm³ = 0,0125 mol/dm³. Przykładem praktycznym zastosowania tych obliczeń jest przygotowanie roztworów roboczych w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne określenie stężenia jest kluczowe dla uzyskania powtarzalnych wyników w eksperymentach. Ponadto, zgodnie z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, zawsze należy dokumentować przygotowywane roztwory oraz ich stężenia, co może być istotne w analizach chemicznych.

Pytanie 3

Destylacja to metoda

A. oddzielania płynnej mieszanki poprzez odparowanie i kondensację jej składników

B. syntezy substancji zachodząca w obecności katalizatora

C. zmiany ze stanu stałego w stan gazowy, omijając stan ciekły

D. transformacji ciała z formy ciekłej w stałą

Destylacja jest procesem rozdzielania składników mieszaniny ciekłej, który opiera się na różnicy w ich temperaturach wrzenia. W praktyce polega to na odparowaniu jednej lub więcej frakcji z cieczy, a następnie ich skropleniu w osobnym naczyniu. Proces ten jest szeroko stosowany w przemyśle chemicznym oraz petrochemicznym do oczyszczania i separacji substancji, takich jak woda, alkohole czy oleje. Przykładem może być destylacja ropy naftowej, gdzie różne frakcje, takie jak benzyna, nafta czy olej napędowy, są oddzielane poprzez kontrolowane podgrzewanie. Zastosowanie destylacji można również zauważyć w laboratoriach chemicznych, gdzie wykorzystuje się ją do oczyszczania rozpuszczalników. Standardy branżowe, takie jak ASTM D86, opisują metody i procedury przeprowadzania destylacji, co jest kluczowe dla zapewnienia powtarzalności i dokładności wyników. W kontekście bezpieczeństwa, ważne jest stosowanie odpowiednich materiałów i urządzeń, aby zminimalizować ryzyko związane z procesem, zwłaszcza w przypadku substancji łatwopalnych.

Pytanie 4

Która z metod pozwala na oddzielanie składników mieszaniny na podstawie różnic w ich zachowaniu w układzie składającym się z dwóch faz, z których jedna jest fazą stacjonarną, a druga porusza się w określonym kierunku względem niej?

A. Sublimacja

B. Krystalizacja

C. Destylacja

D. Chromatografia

Chromatografia to technika analityczna, która wykorzystuje różnice w zachowaniu się poszczególnych związków chemicznych w układzie dwufazowym. W tym procesie jedna z faz, nazywana fazą stacjonarną, jest nieruchoma, podczas gdy druga faza, faza ruchoma, przemieszcza się w określonym kierunku. Działa to na zasadzie interakcji między składnikami mieszaniny a tymi fazami. Różne substancje w mieszaninie mają różne affinności do fazy stacjonarnej, co prowadzi do ich rozdzielenia. Przykładem zastosowania chromatografii jest analiza składników chemicznych w próbkach wody, gdzie różne zanieczyszczenia mogą być oddzielane i identyfikowane. Chromatografia jest szeroko stosowana w przemyśle farmaceutycznym, biotechnologii oraz w laboratoriach analitycznych do oceny czystości substancji chemicznych. Technika ta jest zgodna z międzynarodowymi standardami jakości, co czyni ją kluczowym narzędziem w badaniach i kontrolach jakości.

Pytanie 5

Urządzenie pokazane na ilustracji jest przeznaczone do

A. ługowania

B. sedymentacji

C. ekstrakcji ciecz-ciecz

D. dekantacji

Dekantacja, ekstrakcja ciecz-ciecz oraz sedymentacja to techniki, które mają swoje specyficzne zastosowania i różnią się zasadniczo od ługowania. Dekantacja polega na oddzielaniu cieczy od ciał stałych lub od innych cieczy, które się ze sobą nie mieszają, poprzez powolne wylewanie górnej warstwy cieczy po jej osadzeniu. Typowym zastosowaniem dekantacji jest separacja wody od osadów w procesach oczyszczania ścieków. Ekstrakcja ciecz-ciecz natomiast polega na wydobywaniu substancji rozpuszczonej w jednej cieczy, przenosząc ją do innej cieczy, w której rozpuszcza się lepiej. Jest to technika często wykorzystywana w chemii organicznej do separacji związków chemicznych. Sedymentacja jest procesem, w którym cząstki stałe osiadają na dnie cieczy pod wpływem siły grawitacji. Zjawisko to jest stosowane w wielu dziedzinach, od geologii po inżynierię środowiska. Typowe błędy w rozumieniu tych procesów polegają na ich myleniu z ługowaniem; brak jest zrozumienia, że ługowanie wymaga zastosowania odpowiednich reagentów i jest procesem chemicznym, a nie tylko fizycznym oddzielaniem substancji. Każda z tych metod ma swoje miejsce w różnych aplikacjach przemysłowych i laboratoryjnych, dlatego ważne jest, aby dobrze rozumieć różnice między nimi, aby móc skutecznie dobierać odpowiednie techniki w zależności od potrzeb.

Pytanie 6

Który z procesów jest endotermiczny?

A. rozcieńczanie stężonego kwasu siarkowego(VI)

B. rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie

C. roztwarzanie magnezu w kwasie solnym

D. rozpuszczanie wodorotlenku sodu w wodzie

Rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie jest procesem endotermicznym, co oznacza, że podczas tego procesu energia jest absorbowana z otoczenia, prowadząc do spadku temperatury roztworu. Zjawisko to można zaobserwować, gdy dotykamy pojemnika z roztworem – będzie on chłodniejszy niż otoczenie. Endotermiczne charakterystyki tego procesu są kluczowe w wielu zastosowaniach, takich jak chłodzenie w reakcjach chemicznych, w laboratoriach analitycznych oraz w zastosowaniach przemysłowych. Azotan(V) amonu jest wykorzystywany w nawozach, gdzie jego zdolność do absorbowania ciepła jest wykorzystywana do stabilizacji temperatury gleby, co sprzyja wzrostowi roślin. W kontekście standardów branżowych, zrozumienie procesów endotermicznych pomaga w opracowywaniu bardziej efektywnych metod chłodzenia oraz w projektowaniu systemów, które wykorzystują zmiany temperatury do poprawy wydajności energetycznej.

Pytanie 7

Proces oddzielania składników jednorodnej mieszaniny, polegający na eliminacji jednego lub większej ilości składników z roztworu lub substancji stałej przy użyciu odpowiednio wybranego rozpuszczalnika, to

A. destylacja

B. ekstrakcja

C. adsorpcja

D. rektyfikacja

Ekstrakcja to taki proces, w którym oddzielamy składniki z jednorodnej mieszaniny, używając rozpuszczalnika, który potrafi rozpuścić jeden lub więcej z tych składników. To ma dość szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach, jak chemia, farmacja czy przemysł spożywczy. Na przykład, kiedy produkuje się olejki eteryczne, ekstrakcja jest super ważna, żeby uzyskać czyste związki zapachowe z roślin. W laboratoriach chemicznych wykorzystuje się ekstrakcję faz ciekłych, żeby oczyścić różne związki chemiczne z mieszanin, a w analizach środowiskowych też się korzysta z ekstrakcji, żeby wyciągnąć zanieczyszczenia z próbek wód czy gleb. Ekstrakcja jest zgodna z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, co znaczy, że zaleca się używanie odpowiednich rozpuszczalników i ciekawie też dostosowywać warunki temperaturowe oraz ciśnieniowe, żeby uzyskać jak najlepsze wyniki i nie tracić składników. Warto dodać, że ekstrakcja może być przeprowadzana w różnych skalach - od małych eksperymentów w laboratoriach po duże procesy przemysłowe, co czyni ją naprawdę wszechstronnym narzędziem.

Pytanie 8

W karcie charakterystyki substancji znajduje się piktogram, którym powinna być oznakowana substancja

A. utleniająca.

B. łatwopalna.

C. wybuchowa.

D. redukująca.

Odpowiedź 'łatwopalna' jest prawidłowa, ponieważ piktogram przedstawiony na zdjęciu jest symbolem substancji łatwopalnych. W ramach systemu klasyfikacji substancji chemicznych zgodnie z Rozporządzeniem CLP (Classification, Labelling and Packaging) oznakowanie to jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy. Łatwopalne substancje są materiałami, które mogą łatwo ulegać zapłonowi w wyniku kontaktu z źródłem ognia lub cieplnym. Przykłady takich substancji obejmują rozpuszczalniki organiczne, niektóre gazy oraz materiały łatwopalne, takie jak alkohol czy benzyna. W praktyce oznaczenie substancji łatwopalnych pozwala pracownikom na podjęcie odpowiednich środków ostrożności, takich jak unikanie otwartego ognia, przechowywanie w odpowiednich warunkach oraz używanie osobistych środków ochrony. Oznakowanie substancji chemicznych według standardów CLP jest kluczowe dla ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska, a także dla spełnienia wymogów prawnych. Właściwe zrozumienie piktogramów jest istotne w każdym miejscu, gdzie przetwarzane są substancje chemiczne.

Pytanie 9

Aby uzyskać całkowicie bezwodny Na₂CO₃, przeprowadzono prażenie 143 g Na₂CO₃·10H₂O (M = 286 g/mol). Po upływie zalecanego czasu prażenia odnotowano utratę masy 90 g. W związku z tym prażenie należy

A. powtórzyć, ponieważ sól uległa rozkładowi

B. uznać za zakończone

C. kontynuować, aż do potwierdzenia, że masa soli nie ulega zmianie

D. kontynuować, ponieważ sól nie została całkowicie odwodniona

Rozważając inne odpowiedzi, warto zauważyć, że powtarzanie procesu prażenia, ponieważ sól uległa rzekomemu rozkładowi, jest błędnym podejściem. W rzeczywistości rozkład Na2CO3·10H2O podczas prażenia nie powinien prowadzić do jego degradacji, o ile temperatura jest odpowiednio kontrolowana. Zastosowanie nieodpowiednich warunków temperaturowych może prowadzić do rozkładu, jednak w kontekście przedstawionego problemu, nie zaobserwowano żadnych dowodów na rozkład substancji. Twierdzenie, że proces można uznać za zakończony, jest również mylne, gdyż wcześniej stwierdzony ubytek masy wskazuje na dalsze odparowywanie wody. Należy pamiętać, że proces odwodnienia soli wymaga czasu, co czyni kontynuację prażenia konieczną, aż do osiągnięcia stałej masy. Ostatecznie, stwierdzenie, że sól nie jest całkowicie odwodniona, jest zasadne, jednak poleganie na tym jako na uzasadnieniu do zakończenia procesu jest niewłaściwe. W praktyce laboratoryjnej, zawsze należy skupiać się na precyzyjnych pomiarach i obserwacjach, aby uzyskać oczekiwane rezultaty bez ryzyka powstawania nieoczyszczonych produktów reakcji.

Pytanie 10

Roztwór o dokładnej masie z odważki analitycznej powinien być sporządzony

A. w cylindrze miarowym

B. w zlewce

C. w kolbie stożkowej

D. w kolbie miarowej

Roztwór mianowany z odważki analitycznej należy przygotować w kolbie miarowej, ponieważ ta szklana naczynie jest zaprojektowane do precyzyjnego przygotowywania roztworów o określonych objętościach. Kolby miarowe są wyposażone w wyraźne oznaczenia, które pozwalają na dokładne odmierzenie objętości cieczy, co jest kluczowe w chemii analitycznej. Przygotowując roztwór, należy najpierw rozpuścić odważoną ilość substancji w niewielkiej objętości rozpuszczalnika, a następnie uzupełnić do oznaczonej objętości. Dzięki temu otrzymujemy roztwór o znanym stężeniu, co jest niezbędne w różnych analizach chemicznych. Przykładem praktycznym jest przygotowanie roztworu buforowego, gdzie precyzyjne stężenie reagentów wpływa na efektywność reakcji chemicznych. Standardy przygotowania roztworów, takie jak ISO 8655, podkreślają znaczenie stosowania odpowiednich naczyń do uzyskania wiarygodnych wyników.

Pytanie 11

Jaką próbkę stanowi woreczek gleby pobranej zgodnie z instrukcją?

Instrukcja pobierania próbek glebowych

Próbki pierwotne pobiera się laską glebową z wierzchniej warstwy gleby 0-20 cm, kolejno wykonując czynności:
– w miejscu pobierania próbki pierwotnej (pojedynczej), rolę świeżo zaoraną przydeptać,
– pionowo ustawić laskę do powierzchni gleby,
– wcisnąć laskę do oporu (na wysokość poprzeczki ograniczającej),
– wykonać pełny obrót i wyjąć laskę,
– zawartość wgłębienia (zasobnika) przenieść do pojemnika skrobaczki.
Po pobraniu próbek pojedynczych, całość wymieszać i napełnić kartonik lub woreczek.

A. Jednostkową.

B. Ogólną.

C. Analityczną.

D. Laboratoryjną.

Woreczek gleby pobrany zgodnie z instrukcją stanowi próbkę ogólną, ponieważ jego celem jest uzyskanie reprezentatywnej analizy gleby z określonego obszaru. Przykładowo, jeżeli pobieramy próbki z pola uprawnego, wykonujemy to w różnych punktach, aby uwzględnić zmienność gleby, jak np. różnice w składzie mineralnym, wilgotności czy strukturze. Próbka ogólna, będąca wynikiem połączenia kilku próbek jednostkowych, pozwala na dokładniejsze zrozumienie średnich właściwości gleby, co jest kluczowe dla rolnictwa, oceny jakości gleby oraz zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi. Zgodnie z normami ISO, takie podejście do pobierania próbek jest standardem w ocenie jakości gleby, co potwierdza znaczenie próbki ogólnej w badaniach środowiskowych oraz rolniczych.

Pytanie 12

W trakcie pobierania próbek wody, które mają być analizowane pod kątem składników podatnych na rozkład fotochemiczny, należy

A. stosować opakowania nieprzezroczyste

B. obniżyć temperaturę próbek do 10oC

C. dodać do próbek roztwór H3PO4 w celu zakwaszenia

D. wykorzystywać pojemniki z jasnego szkła z dokładnie dopasowanym korkiem

Stosowanie opakowań nieprzezroczystych jest kluczowe podczas pobierania próbek wody przeznaczonych do analizy składników podatnych na rozkład fotochemiczny. Promieniowanie UV i widzialne światło mogą powodować niepożądane reakcje chemiczne, które mogą prowadzić do degradacji analizowanych substancji. Dlatego materiały używane do przechowywania próbek powinny skutecznie blokować dostęp światła. Przykłady odpowiednich materiałów to ciemne szkło lub tworzywa sztuczne, które zapewniają ochronę przed światłem. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi oraz standardami, np. ISO 5667, które podkreślają znaczenie odpowiednich technik pobierania i przechowywania próbek dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Zastosowanie nieprzezroczystych opakowań również minimalizuje ryzyko błędów analitycznych wynikających z niekontrolowanej fotolizy substancji w próbce. W kontekście badań środowiskowych, używanie odpowiednich pojemników jest fundamentalne dla zachowania integralności próbki do momentu przeprowadzenia analizy.

Pytanie 13

Aby otrzymać roztwór AgNO₃ (masa molowa AgNO₃ to 169,8 g/mol) o stężeniu 0,1 mol/dm³, należy

A. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

B. odważyć 169,80 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

C. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

D. odważyć 16,98 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

Aby przygotować roztwór AgNO₃ o stężeniu 0,1 mol/dm³, kluczowe jest dokładne obliczenie masy soli do odważenia. Masa molowa AgNO₃ wynosi 169,8 g/mol, co oznacza, że 1 mol roztworu zawiera 169,8 g substancji. Dla stężenia 0,1 mol/dm³ obliczamy masę: 0,1 mol/dm³ * 169,8 g/mol = 16,98 g. Jednak w przypadku 100 cm³ roztworu potrzebujemy 1/10 tej masy, co daje 1,698 g. Właściwe wykonanie tego kroku jest zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną, która podkreśla znaczenie precyzyjnego przygotowania roztworów, aby zapewnić powtarzalność wyników. Ważne jest również, aby całkowicie rozpuścić substancję w wodzie destylowanej przed uzupełnieniem do kreski w kolbie miarowej, co pozwoli uniknąć błędów związanych z niedostatecznym wymieszaniem. Tego typu procedury są standardem w laboratoriach chemicznych, co czyni je praktycznym doświadczeniem dla studentów oraz profesjonalistów w dziedzinie chemii.

Pytanie 14

Opis w ramce przedstawia sposób oczyszczania substancji poprzez

Próbke substancji stałej należy umieścić w kolbie kulistej, zaopatrzonej w chłodnicę zwrotną, dodać rozpuszczalnika - etanolu i delikatnie ogrzewać do wrzenia. Po lekkim ostudzeniu dodać do roztworu niewielką ilość węgla aktywnego, zagotować i przesączyć na gorąco. Przesącz pozostawić do ostygnięcia, a wydzielony osad odsączyć pod zmniejszonym ciśnieniem, przemyć niewielką ilością rozpuszczalnika, przenieść na szalkę, pozostawić do wyschnięcia, a następnie zważyć.

A. destylację.

B. sublimację.

C. ekstrakcję.

D. krystalizację.

Destylacja, ekstrakcja, sublimacja i krystalizacja to różne techniki separacji substancji, które często są mylone ze względu na ich podobieństwa, ale zasadniczo różnią się mechanizmem działania. Destylacja polega na wykorzystaniu różnicy temperatur wrzenia substancji, co pozwala na oddzielenie cieczy o różnych punktach wrzenia. W kontekście oczyszczania substancji, destylacja jest skuteczna, kiedy substancje mają znacznie różniące się temperatury wrzenia, co nie jest celem procesu opisanego w pytaniu. Ekstrakcja z kolei opiera się na rozpuszczalności różnych substancji w różnych rozpuszczalnikach, ale nie prowadzi do uzyskania czystych kryształów, jak w przypadku krystalizacji. Sublimacja, czyli przejście substancji ze stanu stałego w gazowy, a następnie z powrotem w stały, również nie jest odpowiednia w tym kontekście, ponieważ dotyczy tylko substancji, które mogą sublimować, a nie wszystkich substancji chemicznych. Typowym błędem myślowym jest założenie, że wszystkie procesy oczyszczania prowadzą do uzyskania czystych substancji w formie stałej, co nie jest prawdą. Znajomość różnic pomiędzy tymi procesami jest kluczowa dla skutecznego stosowania technik oczyszczania w laboratoriach i przemyśle chemicznym. Dlatego ważne jest, aby rozróżniać te metody i stosować je w odpowiednich sytuacjach.

Pytanie 15

Ile masy kwasu mrówkowego jest wymagane do uzyskania 11,2 dm³ tlenku węgla(II) (w warunkach normalnych) w procesie odwodnienia kwasu mrówkowego (M = 46 g/mol) za pomocą kwasu siarkowego(VI), zakładając efektywność procesu na poziomie 70%?

A. 18,6 g

B. 23,1 g

C. 32,9 g

D. 16,1 g

Podczas analizy błędnych odpowiedzi warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych koncepcji dotyczących stoichiometrii i obliczeń chemicznych. Po pierwsze, każdy obliczenia związane z ilościami reagentów w reakcjach chemicznych powinny opierać się na prawidłowym zrozumieniu stochiometrii, a nie intuicji. Nie uwzględniając objętości gazu w odniesieniu do moli, można dojść do błędnych wniosków, które prowadzą do zaniżenia lub zawyżenia wymaganej ilości substancji. Na przykład, wybór odpowiedzi 18,6 g może wynikać z nieprawidłowego założenia, że tylko część kwasu mrówkowego jest potrzebna, bez uwzględnienia jego stężenia w stosunku do ilości tlenku węgla(II), który chcemy otrzymać. Z kolei 16,1 g może być efektem obliczeń opartych na błędnym dobieraniu jednostek lub pominięciu wydajności procesów chemicznych. Z drugiej strony, odpowiedź 23,1 g może wynikać z założenia, że wydajność reakcji jest 100%, co jest rzadko spotykanym przypadkiem w praktyce laboratoryjnej i przemysłowej. W rzeczywistości, procesy chemiczne rzadko osiągają pełną wydajność, co powinno być zawsze brane pod uwagę w obliczeniach. Błąd w tych odpowiedziach pokazuje, jak ważne jest zrozumienie nie tylko samej reakcji chemicznej, ale także parametrów takich jak wydajność, molowość oraz objętość gazów w warunkach normalnych. Aby uniknąć takich błędów, istotne jest stosowanie się do ustalonych metod obliczeniowych i dokładne analizowanie dostępnych danych.

Pytanie 16

Masa molowa kwasu azotowego(V) wynosi 63,0 g/mol. Jakie jest stężenie molowe 20% roztworu tego kwasu o gęstości 1,1 g/cm³?

A. 6,30 mol/dm3

B. 3,60 mol/dm3

C. 5,30 mol/dm3

D. 3,49 mol/dm3

Aby obliczyć stężenie molowe kwasu azotowego(V) w 20% roztworze, należy zastosować wzór na stężenie molowe, który określa ilość moli substancji chemicznej w jednostce objętości roztworu. W pierwszej kolejności obliczamy masę kwasu azotowego w 100 g roztworu: 20% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 20 g kwasu azotowego. Następnie przeliczymy tę masę na mole, korzystając z masy molowej kwasu azotowego(V), która wynosi 63,0 g/mol. Dzieląc masę kwasu przez jego masę molową, uzyskujemy liczbę moli: 20 g / 63,0 g/mol = 0,317 mol. Teraz musimy obliczyć objętość roztworu. Gęstość roztworu wynosi 1,1 g/cm³, co oznacza, że 100 g roztworu ma objętość 100 g / 1,1 g/cm³ = 90,91 cm³, czyli 0,09091 dm³. Wreszcie, stężenie molowe obliczamy dzieląc liczbę moli przez objętość roztworu: 0,317 mol / 0,09091 dm³ ≈ 3,49 mol/dm³. Takie obliczenia są istotne w chemii analitycznej i laboratoryjnej, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz chemicznych.

Pytanie 17

Nie należy podgrzewać cieczy w szczelnie zamkniętych pojemnikach, ponieważ

A. wzrost ciśnienia może spowodować wybuch

B. może wystąpić niebezpieczeństwo zgaszenia płomienia

C. istnieje ryzyko zalania palnika

D. może to zwiększyć jej toksyczność

Ogrzewanie cieczy w szczelnie zamkniętych naczyniach stwarza ryzyko wzrostu ciśnienia wewnątrz naczynia, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, w tym wybuchu. W momencie, gdy ciecz jest podgrzewana, jej temperatura wzrasta, co powoduje zwiększenie energii kinetycznej cząsteczek. W zamkniętym naczyniu, które nie ma możliwości swobodnego wydostania się pary, ciśnienie będzie rosło. Przykładem z życia codziennego mogą być sytuacje, gdy gotujemy wodę w zamkniętej butelce lub słoiku. W takich przypadkach para wodna nie ma drogi ujścia, a przy osiągnięciu krytycznego poziomu ciśnienia, naczynie może pęknąć lub eksplodować, co stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa. Zgodnie z normami BHP oraz zaleceniami producentów sprzętu laboratoryjnego i przemysłowego, zawsze należy stosować naczynia przystosowane do ogrzewania cieczy oraz zapewniać odpowiedni nadmiar ciśnienia, aby zminimalizować ryzyko takich incydentów, na przykład poprzez użycie zaworów bezpieczeństwa.

Pytanie 18

Przedstawiony sposób dotyczy pobierania próbki wody do przeprowadzenia badań

Sposób pobierania próbki wody do przeprowadzenia badań:
- próbki pobrać do sterylnych butelek;
- przed przystąpieniem do pobierania wody zdjąć z kurka wszelkie urządzenia, zeskrobać zanieczyszczenia, następnie całkowicie otwierając i zamykając zawór, wielokrotnie płukać;
- metalowy kurek wysterylizować płomieniem, a kurek z tworzywa sztucznego alkoholem etylowym;
- kurek otworzyć do połowy przepływu i spuszczać wodę przez około 2-3 minuty do osiągnięcia stałej temperatury;
- pobrać próbkę wody napełniając butelkę do około ¾ objętości i natychmiast zamknąć korkiem.

A. w celu oznaczenia zawartości rozpuszczonych gazów.

B. fizykochemicznych.

C. mikrobiologicznych.

D. w celu oznaczenia zawartości metali ciężkich.

Odpowiedź wskazująca na badania mikrobiologiczne jest poprawna, ponieważ proces pobierania próbki wody wymaga szczególnej dbałości o sterylność, aby uniknąć zanieczyszczenia mikroorganizmami. W kontekście badań mikrobiologicznych, każde wprowadzenie obcych mikroorganizmów może zafałszować wyniki analizy. Przykładowo, w laboratoriach stosuje się specjalne techniki sterylizacji, takie jak autoklawowanie, aby zapewnić, że wszystkie sprzęty i pojemniki są wolne od patogenów i niespecyficznych mikroorganizmów. Standardy takie jak ISO 17025 określają wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów, w tym procedury pobierania próbki wody do badań mikrobiologicznych. W praktyce, jeśli próbka zostanie zanieczyszczona, może to prowadzić do błędnych wyników, co z kolei może mieć poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa wody pitnej i zdrowia publicznego.

Pytanie 19

Maksymalna średnica ziaren w partii substancji stałej wynosi 0,5 cm. Zgodnie z danymi zawartymi w tabeli próbka pierwotna tej substancji powinna mieć masę minimum

Tabela. Masa próbki pierwotnej w zależności od wielkości ziaren lub kawałków
Średnica ziaren lub kawałków [mm]	do 1	1 - 10	11 - 50	ponad 50
Pierwotna próbka (minimum) [g]	100	200	1000	2500

A. 100 g

B. 200 g

C. 2500 g

D. 1000 g

Odpowiedź 200 g jest poprawna, ponieważ zgodnie z danymi zawartymi w tabeli, średnica ziaren wynosząca 0,5 cm (5 mm) mieści się w przedziale od 1 do 10 mm. Dla takiej średnicy, minimalna masa próbki pierwotnej powinna wynosić 200 g. W kontekście badań materiałowych, odpowiednia masa próbki jest kluczowa, aby uzyskać reprezentatywne wyniki analiz. Przykładem zastosowania tej wiedzy może być przemysł farmaceutyczny, gdzie precyzyjne określenie masy substancji czynnej ma fundamentalne znaczenie dla skuteczności leku. Przemysł ten opiera się na standardach takich jak ISO 17025, które wymagają stosowania odpowiednich procedur i metodologii w celu zapewnienia wiarygodności wyników. W praktyce, zrozumienie, jak masa próbki wpływa na jej dalsze właściwości fizykochemiczne, jest niezbędne dla uzyskania dokładnych wyników badawczych.

Pytanie 20

Roztwory, które wykorzystuje się do kalibracji pehametrów, to

A. kalibracyjne

B. buforowe

C. kwasowe

D. zasadowe

Roztwory buforowe są kluczowe w kalibracji pehametrów, ponieważ utrzymują stałe pH pomimo dodania niewielkich ilości kwasów lub zasad. Dzięki swojej właściwości stabilizacji pH, roztwory buforowe pozwalają na dokładne pomiary, co jest niezbędne w różnych zastosowaniach laboratoryjnych i przemysłowych. Przykładowo, w laboratoriach analitycznych, gdzie pomiar pH jest istotny dla jakości analizowanych próbek, kalibracja pehametru za pomocą roztworów buforowych zapewnia wiarygodność wyników. Standardami ISO dla pomiaru pH zaleca się stosowanie roztworów buforowych o znanych wartościach pH, co umożliwia precyzyjne ustawienie punktów kalibracyjnych. Dobre praktyki wymagają także, aby roztwory buforowe były świeże i odpowiednio przechowywane, aby uniknąć zmian ich właściwości chemicznych. Właściwa kalibracja przyczynia się do minimalizacji błędów pomiarowych, a tym samym zwiększa dokładność wyników i niezawodność procesów analitycznych.

Pytanie 21

Proces nastawiania miana kwasu solnego na wodorowęglan potasu KHCO₃ przebiega zgodnie z następującą instrukcją:
Na wadze analitycznej odmierzyć 1 g KHCO₃ (z precyzją 0,00001 g) i przesypać go ilościowo do kolby stożkowej, dodać około 50 cm³ destylowanej wody i dokładnie wymieszać roztwór. Następnie dodać kilka kropel roztworu czerwieni metylowej. Przeprowadzić miareczkowanie kwasem aż do pierwszej zmiany koloru wskaźnika.
W tym przypadku titrantem jest

A. czerwień metylowa

B. woda destylowana

C. kwas

D. roztwór wodorowęglanu potasu

Poprawną odpowiedzią jest kwas, ponieważ w procesie miareczkowania to on pełni rolę titranta, czyli substancji, której stężenie jest znane i która jest dodawana do próbki w celu ustalenia jej stężenia. W opisanym eksperymencie miareczkowanie polega na dodawaniu kwasu solnego do roztworu wodorowęglanu potasu, co powoduje jego neutralizację. W wyniku reakcji kwasu z wodorowęglanem potasu dochodzi do uwolnienia dwutlenku węgla oraz powstania soli i wody. Kwas solny, jako mocny kwas, jest w stanie szybko zareagować z wodorowęglanem, co czyni go idealnym titrantem w tej procedurze. W praktyce, miareczkowanie jest powszechnie stosowane w laboratoriach do analizy jakościowej i ilościowej substancji chemicznych, a umiejętność prawidłowego przeprowadzania tego procesu jest kluczowa dla chemików. Dobrym przykładem zastosowania miareczkowania jest określenie zawartości kwasu w różnych produktach spożywczych, co jest istotne z punktu widzenia ich jakości i bezpieczeństwa dla konsumentów.

Pytanie 22

Podczas pomiaru masy substancji w naczyniu wagowym na wadze technicznej, dla zrównoważenia masy na szalce zastosowano odważniki: 10 g, 5 g, 500 mg, 200 mg, 200 mg, 50 mg, 20 mg, 10 mg oraz 10 mg. Masa substancji razem z naczynkiem wyniosła

A. 15,99 g

B. 16,04 g

C. 15,94 g

D. 16,94 g

Odpowiedź 15,99 g jest prawidłowa, ponieważ podczas ważenia substancji w naczynku wagowym, sumujemy masy odważników, które zostały użyte do zrównoważenia. W analizowanym przypadku odważniki to: 10 g, 5 g, 500 mg (czyli 0,5 g), 200 mg (czyli 0,2 g), 200 mg (0,2 g), 50 mg (0,05 g), 20 mg (0,02 g), 10 mg (0,01 g) i 10 mg (0,01 g). Gdy dodamy te wartości, otrzymujemy: 10 g + 5 g + 0,5 g + 0,2 g + 0,2 g + 0,05 g + 0,02 g + 0,01 g + 0,01 g = 15,99 g. W praktyce, ważenie substancji należy przeprowadzać na dobrze skalibrowanych wagach technicznych, które powinny być regularnie poddawane kalibracji zgodnie z normami ISO 9001, aby zapewnić dokładność pomiarów. Użycie odważników o precyzyjnych wartościach jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników, co ma ogromne znaczenie w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie niewielkie odchylenia w ważeniu mogą prowadzić do poważnych konsekwencji dla jakości produktów.

Pytanie 23

Aby uzyskać roztwór CuSO4 o stężeniu 15%, w jakim stosunku należy połączyć roztwory 10% oraz 20%?

A. 2:3

B. 2:1

C. 3:2

D. 1:1

Odpowiedź 2:1 jest poprawna, ponieważ aby uzyskać roztwór CuSO4 o stężeniu 15% z roztworów 10% i 20%, musimy zastosować regułę mieszania stężeń. Mieszanie dwóch roztworów o różnych stężeniach polega na wykorzystaniu wzoru na stężenie końcowe: C1V1 + C2V2 = C3(V1 + V2), gdzie C1 i C2 to stężenia początkowe roztworów, C3 to stężenie roztworu końcowego, a V1 i V2 to objętości roztworów. W tym przypadku C1=10%, C2=20%, a C3=15%. Przy odpowiednich obliczeniach i zastosowaniu równości, otrzymujemy stosunek V1:V2 równy 1:1. W praktyce, takie mieszanie jest powszechnie stosowane w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle, gdzie precyzyjne stężenia roztworów są kluczowe dla dalszych reakcji chemicznych czy produkcji. Przykład zastosowania może obejmować przygotowywanie materiałów do analizy chemicznej lub syntezę związków chemicznych, gdzie dokładność stężeń wpływa na wyniki eksperymentów.

Pytanie 24

Odważka analityczna przygotowana w fabryce zawiera 0,1 mola EDTA. Posiadając taką jedną odważkę analityczną, jakie roztwory można przygotować?

A. 2000 cm3 roztworu o stężeniu 0,2000 mol/dm3

B. 100 cm3 roztworu o stężeniu 0,0100 mol/dm3

C. 1000 cm3 roztworu o stężeniu 0,0100 mol/dm3

D. 500 cm3 roztworu o stężeniu 0,2000 mol/dm3

Odpowiedź, że można przygotować 500 cm3 roztworu o stężeniu 0,2000 mol/dm3, jest prawidłowa, ponieważ można to uzasadnić z definicji stężenia molowego oraz objętości roztworu. Fabrycznie przygotowana odważka analityczna zawiera 0,1 mola EDTA. Aby obliczyć, ile roztworu można przygotować o określonym stężeniu, należy zastosować wzór: C = n/V, gdzie C to stężenie, n to liczba moli, a V to objętość w dm3. W przypadku stężenia 0,2000 mol/dm3, mamy: 0,1 mola = 0,2000 mol/dm3 * V. Po przekształceniu równania do postaci V = n/C otrzymujemy V = 0,1 mol / 0,2000 mol/dm3 = 0,5 dm3, co odpowiada 500 cm3. Przygotowując roztwór o tym stężeniu, możemy wykorzystać EDTA w titracji kompleksometrycznej, co jest standardową metodą analizy chemicznej, szczególnie w badaniach jakości wody i analizie metali. Takie podejście zapewnia dokładność i zgodność z normami analitycznymi, co jest kluczowe w laboratoriach chemicznych.

Pytanie 25

Piknometr służy do określania

A. gęstości

B. lepkości

C. rozpuszczalności

D. wilgotności

Piknometr jest precyzyjnym przyrządem służącym do pomiaru gęstości substancji, co jest niezwykle istotne w wielu dziedzinach, takich jak chemia, biochemia czy inżynieria materiałowa. Gęstość jest definiowana jako masa na jednostkę objętości i ma kluczowe znaczenie w identyfikacji substancji oraz w kontrolowaniu jakości produktów. Piknometry są wykorzystywane w laboratoriach do pomiaru gęstości cieczy, a także ciał stałych po uprzednim ich przekształceniu w zawiesiny. Przykładowo, w analizie chemicznej, znajomość gęstości substancji pozwala na obliczenie stężenia roztworów, co jest krytyczne dla wielu procesów syntezy chemicznej i analitycznej. Zgodnie z zasadami metrologii, pomiar gęstości powinien być przeprowadzany w warunkach kontrolowanej temperatury, a piknometry muszą być kalibrowane, aby zapewnić wiarygodność wyników. Standardy, takie jak ASTM D1481, wyznaczają metody pomiaru gęstości z wykorzystaniem piknometrów, co dodatkowo podkreśla ich znaczenie w praktyce laboratywnej.

Pytanie 26

Którego związku chemicznego, z uwagi na jego silne właściwości higroskopijne, nie powinno się używać w analizie miareczkowej jako substancji podstawowej?

A. Na2B4O7·10H2O

B. Na2CO3

C. NaOH

D. Na2C2O4

NaOH, czyli wodorotlenek sodu, jest substancją silnie higroskopijną, co oznacza, że ma zdolność do pochłaniania wilgoci z powietrza. To właściwość powoduje, że w procesie miareczkowania, gdzie precyzja i dokładność są kluczowe, stosowanie NaOH jako substancji podstawowej jest niezalecane. Po nawilżeniu NaOH może zmieniać swoją masę, co w konsekwencji prowadzi do uzyskania błędnych wyników analizy. Dla osiągnięcia wiarygodnych wyników w miareczkowaniu, zaleca się używanie substancji o niskiej higroskopijności, takich jak Na2CO3 (węglan sodu), które są bardziej stabilne w warunkach atmosferycznych. Zgodnie z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, ważne jest również przechowywanie reagentów w hermetycznych pojemnikach oraz używanie ich w krótkim czasie po otwarciu, aby zminimalizować ryzyko wchłonięcia wilgoci. Ponadto, w przypadku NaOH, jego silne właściwości zasadowe, przy nieodpowiednim przechowywaniu, mogą również prowadzić do jego dekompozycji. Tak więc, dla zachowania integralności analizy chemicznej, NaOH nie powinno być stosowane jako substancja podstawowa w miareczkowaniu.

Pytanie 27

Który z poniższych czynników nie mógł przyczynić się do błędnego określenia całkowitej liczby drobnoustrojów w surowym mleku?

A. Transport próbki mleka w temperaturze 30°C

B. Nieodpowiednie mycie i dezynfekcja zbiorników do przechowywania mleka

C. Nieprawidłowe czyszczenie i dezynfekcja pipet do pobierania próbek pierwotnych

D. Pobranie nadmiernej liczby próbek pierwotnych

Pobranie zbyt dużej liczby próbek pierwotnych nie wpływa na błędne oznaczenie ogólnej liczby drobnoustrojów w surowym mleku, ponieważ standardowe procedury analityczne zakładają, że próba powinna być reprezentatywna dla całej partii, a niekoniecznie musi być ograniczona do określonej liczby próbek. W praktyce laboratoria często pobierają wiele próbek w celu zwiększenia dokładności wyników, jednak kluczowe jest, aby każda próbka była odpowiednio przechowywana i transportowana zgodnie z ustalonymi normami. Dobrą praktyką jest stosowanie systemu losowego przy pobieraniu próbek, co pozwala na lepsze odwzorowanie rzeczywistego stanu mikrobiologicznego całej partii mleka. W przypadku dużej liczby próbek zaleca się ich równoległe analizowanie, co może zwiększyć precyzję wyników końcowych. Ponadto, zgodnie z zaleceniami organizacji takich jak Codex Alimentarius, należy przestrzegać surowych norm dotyczących transportu i przechowywania próbek, aby uniknąć zafałszowania wyników z powodu czynników zewnętrznych.

Pytanie 28

Które z wymienionych reakcji chemicznych stanowi reakcję redoks?

A. 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 → Ca3(PO4)2 + 6 H2O

B. 2 NaOH + CuSO4 → Cu(OH)2 + Na2SO4

C. 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2

D. CaCO3 → CaO + CO2

Reakcja 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2 to klasyczny przykład reakcji redoks, w której dochodzi do zmiany stopni utlenienia atomów. W tej reakcji mangan (Mn) w KMnO4 przechodzi z najwyższego stopnia utlenienia +7 do stopnia +6 w K2MnO4 oraz +4 w MnO2, a także wydziela się tlen (O2). Reakcje redoks są fundamentalnym procesem w chemii, wykorzystywanym w wielu zastosowaniach, od produkcji energii w ogniwach paliwowych po procesy elektrochemiczne w akumulatorach. Zrozumienie tych reakcji ma zastosowanie w praktyce, na przykład w analizie chemicznej, gdzie stosuje się reakcje redoks do oznaczania stężenia różnych substancji. Kluczowe w praktyce jest umiejętne rozpoznawanie reakcji utleniania i redukcji, co jest istotne w wielu gałęziach przemysłu, w tym w przemyśle farmaceutycznym i materiałowym, gdzie kontrola procesów redoks ma kluczowe znaczenie dla jakości produktów.

Pytanie 29

Proces usuwania substancji z cieczy lub wydobywania składnika z mieszanin cieczy, oparty na równowadze fazowej ciecz-gaz, nazywa się

A. krystalizacja

B. filtracja

C. destylacja

D. dekantacja

Destylacja to proces separacji składników mieszaniny cieczy oparty na różnicy w ich temperaturach wrzenia. W wyniku tego procesu, ciecz podgrzewana do temperatury wrzenia paruje, a następnie para jest skraplana w chłodnicy, uzyskując czysty składnik. Jest to kluczowa metoda stosowana w przemyśle chemicznym, petrochemicznym oraz w produkcji napojów alkoholowych, gdzie celem jest otrzymanie wysokiej czystości składników. Na przykład, w produkcji whisky lub wina, destylacja pozwala na oddzielenie etanolu od innych substancji, co wpływa na smak i jakość finalnego produktu. W przemyśle chemicznym, destylacja jest wykorzystywana do oczyszczania rozpuszczalników oraz produkcji chemikaliów. Stosowanie destylacji zgodnie z normami, takimi jak ISO 9001, zapewnia wysoką jakość procesów i gotowych produktów, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i efektywności produkcji.

Pytanie 30

Aby oczyścić zwęglone osady w probówce, należy zastosować

A. rozpuszczalnik organiczny

B. słabą zasadę

C. słaby kwas

D. mieszaninę chromową

Rozpuszczalniki organiczne, takie jak etanol czy aceton, są często stosowane do rozpuszczania substancji organicznych, jednak ich skuteczność w usuwaniu zwęglonych osadów jest ograniczona. Zwęglone resztki to w dużej mierze węgiel, który nie reaguje z większością związków organicznych, co czyni je trudnymi do usunięcia za pomocą takich rozpuszczalników. Użycie słabego kwasu, jak kwas octowy, może również okazać się niewystarczające, ponieważ nie posiada on wystarczającej siły do utlenienia zwęglonych osadów, które są bardziej odporne na działanie słabych kwasów. Słabe zasady, takie jak wodorotlenek sodu, mogą pomóc w usuwaniu niektórych zanieczyszczeń, ale podobnie jak kwasy, ich działanie na zwęglone osady jest ograniczone. W praktyce laboratoryjnej, stosowanie tych substancji może prowadzić do mylnych wniosków o ich skuteczności, co może skutkować nieodpowiednim przygotowaniem sprzętu lub próbek do dalszych analiz. Dlatego ważne jest, aby korzystać z odpowiednich, sprawdzonych metod oczyszczania, takich jak stosowanie mieszaniny chromowej, która zapewnia lepsze rezultaty w usuwaniu trudnych do zlikwidowania osadów.

Pytanie 31

Podczas pomiaru masy substancji w naczyniu wagowym na wadze technicznej, dla zrównoważenia ciężaru na szalce umieszczono odważniki: 20 g, 2 g, 500 mg, 200 mg, 20 mg, 10 mg, 10 mg oraz 5 g. Całkowita masa substancji z naczynkiem wyniosła

A. 22,745 g

B. 27,740 g

C. 27,745 g

D. 22,740 g

Obliczenie masy substancji na wadze technicznej to tak naprawdę zrównoważenie masy tego, co ważymy, z masą odważników, które mamy. W tym przypadku mamy odważniki, które razem dają 27,740 g. Wchodzą w to: 20 g, 5 g, 2 g, 500 mg (czyli 0,5 g), 200 mg (czyli 0,2 g), 20 mg (0,02 g), 10 mg (0,01 g) oraz jeszcze raz 10 mg (0,01 g). Jakbyśmy to wszystko zliczyli: 20 g + 5 g + 2 g + 0,5 g + 0,2 g + 0,02 g + 0,01 g + 0,01 g to właśnie daje nam 27,740 g. W laboratoriach ważenie substancji jest mega ważne, żeby mieć pewność, że wyniki są wiarygodne. Wagi techniczne są wykorzystywane w różnych branżach, jak chemia czy farmacja, gdzie dokładność to klucz. Żeby wszystko dobrze wyważyć, trzeba używać odpowiednich odważników i ich dokładnie posumować. To nie tylko zapewnia precyzję, ale i powtarzalność wyników, co jest istotne.

Pytanie 32

W jakim celu używa się kamyczków wrzenne w trakcie długotrwałego podgrzewania cieczy?

A. Uniknięcia miejscowego przegrzewania się cieczy

B. Zwiększenia powierzchni kontaktu faz w celu przyspieszenia reakcji

C. Obniżenia temperatury wrzenia cieczy

D. Zwiększenia temperatury wrzenia cieczy

Kamyczki wrzenne, znane też jako rdzenie wrzenia, są naprawdę ważne, gdy chodzi o zapobieganie przegrzewaniu się cieczy. Działają na zasadzie zwiększania powierzchni, na której zachodzi wrzenie, co w efekcie pozwala na równomierne rozprowadzenie temperatury. Gdyby nie one, mogłyby powstawać pęcherzyki pary, które czasem wybuchają i mogą prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak gwałtowny wzrost ciśnienia. Dlatego użycie kamyczków wrzennych jest w laboratoriach czy w chemii naprawdę istotne, ponieważ pozwala na lepszą kontrolę temperatury i uzyskanie wiarygodnych wyników. Na przykład w destylacji, stabilne wrzenie jest kluczem do efektywnego oddzielania różnych składników. Można powiedzieć, że to standardy jak ISO 17025 to potwierdzają – mówią, jak ważne jest to dla jakości i bezpieczeństwa badań.

Pytanie 33

Które z poniższych równań ilustruje reakcję, w której powstają produkty gazowe?

A. Fe(CN)2 + 4KCN —> K4[Fe(CN)6]

B. 2HgO —> 2Hg + O2

C. AgNO3 + KBr —> AgBr↓ + KNO3

D. Fe + S —> FeS

Reakcja przedstawiona w równaniu 2HgO —> 2Hg + O2 jest klasycznym przykładem reakcji rozkładu, która skutkuje wydzieleniem produktów gazowych. W tym przypadku, pod wpływem ciepła, woda utleniona (HgO) rozkłada się na rtęć metaliczną (Hg) oraz tlen (O2), który jest gazem. Proces ten ilustruje zasady termodynamiki oraz mechanizm reakcji chemicznych. W praktyce rozkład wody utlenionej jest ważny w różnych dziedzinach, w tym w chemii analitycznej, gdzie tlen jest wykorzystywany w reakcjach utleniających. Tego typu reakcje są również istotne w kontekście bezpieczeństwa, gdyż uwolnienie gazów może mieć wpływ na warunki pracy w laboratoriach. Dobrą praktyką w chemii jest stosowanie zasad BHP w obecności gazów, które mogą być wybuchowe lub toksyczne. W związku z tym, zrozumienie reakcji gazowych jest niezbędne do prowadzenia bezpiecznych eksperymentów chemicznych oraz skutecznego zarządzania ryzykiem.

Pytanie 34

Jakie czynniki wpływają na zmiany jakościowe w składzie próbki?

A. lokalizacji pobrania.

B. wiedzy i umiejętności próbobiorcy.

C. przeprowadzonych analiz.

D. składu biologicznego próbki.

Wybór zleconych badań jako czynnika determinującego zmiany jakościowe w składzie próbki jest mylący, ponieważ zlecenia odnoszą się do procedur badawczych, a nie do samej próbki. Zlecenia definiują cele badań i metodykę, ale nie wpływają bezpośrednio na jakość czy skład próbki. Podobnie, miejsce poboru próbki może mieć znaczenie w kontekście kontaminacji lub zmienności środowiskowej, jednak nie jest kluczowym czynnikiem wpływającym na zmiany jakościowe w składzie próbki, które są przede wszystkim rezultatem procesów zachodzących wewnątrz próbki. Z kolei wiedza i umiejętności próbobiorcy są istotne dla zapewnienia rzetelności i powtarzalności wyników badań, ale same w sobie nie determinują zmian jakościowych. Kluczowe jest zrozumienie, że zmiany jakościowe wynikają z interakcji składników biologicznych, które są podstawą składu próbki. Takie myślenie pozwala uniknąć typowych błędów, takich jak skupienie się na aspektach proceduralnych zamiast na naturze samej próbki. Zrozumienie biologicznych i chemicznych właściwości składników próbek jest niezbędne do prawidłowej analizy i interpretacji wyników, dlatego należy kierować się w badaniach głębszymi podstawami naukowymi, a nie jedynie wytycznymi czy formalnymi zleceniami.

Pytanie 35

Zastosowanie łaźni wodnej nie jest zalecane w trakcie prac, w których stosuje się

A. etanol

B. cynk

C. sód

D. glicerynę

Odpowiedź 'sodu' jest prawidłowa, ponieważ sód reaguje gwałtownie z wodą, co prowadzi do wydzielania wodoru i może spowodować niebezpieczne eksplozje. Z tego powodu, podczas prac związanych z sodem, stosowanie łaźni wodnej jest całkowicie niewskazane. W praktyce, jeśli zajmujesz się sodem, powinieneś używać innych metod chłodzenia lub podgrzewania, takich jak piekarniki lub inne systemy grzewcze, które nie wchodzą w reakcję z tym pierwiastkiem. W laboratoriach chemicznych i podczas produkcji chemikaliów, standardy bezpieczeństwa, takie jak te określone przez OSHA (Occupational Safety and Health Administration) oraz EPA (Environmental Protection Agency), zalecają unikanie kontaktu sodu z wodą. Dlatego ważne jest, aby stosować odpowiednie materiały i metody pracy, aby uniknąć potencjalnych wypadków i zapewnić bezpieczeństwo w miejscu pracy.

Pytanie 36

Aby przeprowadzać ręczną obróbkę szkła w laboratorium, konieczne jest posiadanie okularów ochronnych oraz rękawic.

A. chroniące przed substancjami chemicznymi

B. zwykłe gumowe

C. zapewniające izolację termiczną

D. płócienne

Wybór odpowiednich rękawic do pracy ze szkłem laboratoryjnym to naprawdę ważna sprawa, bo chodzi o bezpieczeństwo. Takie rękawice muszą chronić przed wysokimi temperaturami, co jest kluczowe, gdy na przykład podgrzewamy szkło czy pracujemy z gorącymi elementami. Są zaprojektowane z materiałów, które dobrze znoszą ciepło, więc możesz być spokojny, że Twoje dłonie są chronione przed oparzeniami. W laboratoriach, gdzie obrabia się szkło, takie rękawice są niezbędne, szczególnie podczas odlewania czy formowania. Co więcej, przepisy BHP zalecają używanie specjalistycznych rękawic, które nie tylko chronią przed ciepłem, ale też są odporne na chemikalia. To dodatkowo podnosi poziom bezpieczeństwa. Dlatego warto dobrze przemyśleć, jakie rękawice wybierasz, żeby zadbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo w pracy.

Pytanie 37

Który zestaw zawiera niezbędne urządzenia laboratoryjne do przygotowania 10% (m/m) roztworu NaCl?

A. Waga laboratoryjna, cylinder miarowy, kolba miarowa, szkiełko zegarkowe

B. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, palnik

C. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, naczynko wagowe

D. Waga laboratoryjna, kolba miarowa, naczynko wagowe, palnik

Poprawna odpowiedź wskazuje na zestaw sprzętów laboratoryjnych, które są niezbędne do sporządzenia 10% (m/m) roztworu chlorku sodu. Waga laboratoryjna umożliwia dokładne odważenie odpowiedniej ilości chlorku sodu, co jest kluczowe dla uzyskania właściwego stężenia roztworu. Zlewka służy do mieszania składników i przygotowania roztworu, a cylinder miarowy pozwala na precyzyjne odmierzenie objętości wody. Naczynko wagowe jest używane do ważenia substancji stałych, co dodatkowo zwiększa dokładność pomiarów. Takie podejście jest zgodne z najlepszymi praktykami w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzja i dokładność są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Sporządzając roztwory, należy również pamiętać o zasadach BHP, aby zapewnić bezpieczeństwo podczas pracy z substancjami chemicznymi.

Pytanie 38

Na podstawie danych w tabeli określ, dla oznaczania którego parametru zalecaną metodą jest chromatografia jonowa.

Parametr	Metoda podstawowa
pH	metoda potencjometryczna, kalibracja przy zastosowaniu minimum dwóch wzorców o pH zależnym od wartości oczekiwanych w próbkach wody
azotany(V)	chromatografia jonowa
fosforany(V)	spektrofotometria
Na, K, Ca, Mg	AAS (spektrometria absorpcji atomowej)
zasadowość	miareczkowanie wobec fenoloftaleiny oraz oranżu metylowego
tlen rozpuszczony, BZT₅	metoda potencjometryczna

A. NO3-

B. pH

C. BZT5

D. PO43-

Zgodnie z wynikami przedstawionymi w tabeli, chromatografia jonowa jest metodą analityczną szczególnie efektywną dla oznaczania azotanów(V), takich jak NO3-. Ta technika pozwala na wysoce selektywne i dokładne rozdzielenie anionów w roztworach, co jest niezbędne w analizach chemicznych dotyczących jakości wody i gleby. Chromatografia jonowa jest szczególnie polecana w standardach analitycznych, takich jak EPA 300.0, które dotyczą oznaczania anionów w wodach gruntowych i powierzchniowych. Dzięki tej metodzie można uzyskać bardzo niskie limity wykrywalności, co jest istotne w kontekście przepisów dotyczących ochrony środowiska. W praktyce, dzięki chromatografii jonowej, można szybko i efektywnie ocenić stężenia NO3- w próbkach, co ma kluczowe znaczenie dla monitorowania zanieczyszczeń i zarządzania jakością wód.

Pytanie 39

Aby zregenerować rozpuszczalnik organiczny, należy wykonać proces

A. odparowywania

B. demineralizacji

C. destylacji

D. filtrowania

Sączenie, odparowanie i demineralizacja to metody, które mają swoje zastosowania, jednak nie są odpowiednie do regeneracji rozpuszczalników organicznych. Sączenie to fizyczny proces separacji ciał stałych od cieczy, wykorzystywany głównie w filtracji, a nie w przypadku substancji rozpuszczalnych. Użycie sączenia do regeneracji rozpuszczalników byłoby nieefektywne, ponieważ nie pozwala na odzyskiwanie cieczy w formie czystej. Odparowanie, z kolei, polega na usuwaniu cieczy poprzez podgrzewanie, co może prowadzić do utraty części rozpuszczalnika i jego nieodwracalnego zniszczenia, co jest sprzeczne z ideą regeneracji. Wreszcie, demineralizacja dotyczy usuwania soli i innych minerałów z wody i nie ma zastosowania w kontekście rozpuszczalników organicznych. Często popełnianym błędem jest mylenie różnych metod separacji i regeneracji, co prowadzi do wniosków, które nie są zgodne z charakterystyką danego procesu chemicznego. Kluczowe w regeneracji rozpuszczalników organicznych jest zrozumienie, iż efektywne odzyskiwanie zależy od właściwego doboru metod, a destylacja pozostaje najskuteczniejszą z nich.

Pytanie 40

W wypadku oblania skóry kwasem mrówkowym należy

Wyciąg z karty charakterystyki
Skład: kwas mrówkowy 80%, woda 11-20%
Pierwsza pomoc.
Po narażeniu przez drogi oddechowe. Natychmiast wezwać lekarza.
Po kontakcie ze skórą. Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody.

A. zastosować na skórę mydło w płynie.

B. podać do picia dużą ilość schłodzonej wody.

C. polać skórę środkiem zobojętniającym.

D. przemyć skórę dużą ilością wody.

Przemycie skóry dużą ilością wody w przypadku kontaktu z kwasem mrówkowym jest kluczowym działaniem, które ma na celu minimalizację uszkodzeń. Woda działa jak rozcieńczalnik, co pozwala na szybsze usunięcie szkodliwej substancji z powierzchni skóry. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w standardach pierwszej pomocy, każdy przypadek kontaktu skóry z substancjami żrącymi powinien być traktowany jako sytuacja wymagająca natychmiastowej reakcji. W praktyce, jeśli dojdzie do kontaktu z kwasem mrówkowym, należy jak najszybciej przemyć zanieczyszczoną skórę wodą o temperaturze pokojowej przez co najmniej 15 minut. Ważne jest, aby nie stosować innych substancji ani środków chemicznych, które mogłyby reagować z kwasem, co mogłoby prowadzić do powstania dodatkowych, szkodliwych związków chemicznych. Warto również pamiętać, że w przypadku poważniejszych oparzeń chemicznych należy zawsze skontaktować się z profesjonalną pomocą medyczną, aby ocenić stan pacjenta i podjąć dalsze działania. Przechowywanie odpowiednich materiałów pierwszej pomocy w miejscach, gdzie mogą wystąpić takie wypadki, jest również zalecane jako dobra praktyka. Przykładem zastosowania jest sytuacja w laboratoriach chemicznych, gdzie pracownicy są szkoleni w zakresie reagowania na wypadki z substancjami chemicznymi.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej