Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 29 maja 2025 21:28
Data zakończenia: 29 maja 2025 21:32

Egzamin zdany!

Wynik: 38/40 punktów (95,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Jak definiuje się próbkę wzorcową?

A. fragment materiału pobrany z próbki laboratoryjnej, przeznaczony wyłącznie do jednego badania

B. próbkę uzyskaną w wyniku zbierania próbek jednostkowych do jednego zbiornika zgodnie z ustalonym schematem

C. próbkę utworzoną z próbki laboratoryjnej, z której następnie pobiera się próbkę analityczną

D. próbkę o ściśle określonym składzie

Próbka wzorcowa, definiowana jako próbka o dokładnie znanym składzie, jest kluczowym elementem w analizie laboratoryjnej. Jej głównym celem jest służyć jako punkt odniesienia do porównania z próbkami analitycznymi. W praktyce, użycie próbki wzorcowej pozwala na kalibrację instrumentów pomiarowych oraz weryfikację metod analitycznych. Przykładem zastosowania próbki wzorcowej jest analiza chemiczna, gdzie standardy wzorcowe, takie jak roztwory znanych stężeń substancji, są wykorzystywane do określenia stężenia analitów w próbkach rzeczywistych. Próbki wzorcowe są również istotne w kontekście zgodności z normami ISO, które wymagają stosowania takich standardów w procedurach analitycznych, zapewniając tym samym wiarygodność i powtarzalność wyników. Dodatkowo, laboratoria często korzystają z prób wzorcowych w ramach systemów zapewnienia jakości, co podkreśla ich znaczenie dla utrzymania wysokich standardów analitycznych oraz dokładności wyników.

Pytanie 2

W tabeli przestawiono dane dotyczące wybranych roztworów wodnych wodorotlenku sodu.
Oblicz masę wodorotlenku sodu, jaką należy rozpuścić w 200,0 cm³ wody, aby otrzymać roztwór o gęstości 1,0428 g/cm³.

d₄²⁰ [g/cm³]	masa NaOH [g/100 cm³]
1,0095	1,01
1,0207	2,04
1,0428	4,17
1,0648	6,39
1,0869	8,70
1,1089	11,09

A. 8,70 g

B. 8,34 g

C. 4,17 g

D. 4,08 g

Odpowiedź 8,34 g jest prawidłowa, ponieważ aby uzyskać roztwór o gęstości 1,0428 g/cm³ w objętości 200 cm³, musimy wziąć pod uwagę masę wodorotlenku sodu (NaOH) niezbędną do osiągnięcia takiej gęstości. Z danych w tabeli wynika, że dla 100 cm³ roztworu potrzebna jest masa NaOH, która po podwojeniu daje nam 8,34 g dla 200 cm³. To podejście jest zgodne z zasadami obliczeń chemicznych, gdzie gęstość, masa i objętość są ze sobą powiązane. W praktyce, takie obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma ogromne znaczenie dla wyników eksperymentów. Zrozumienie relacji między gęstością a masą przy rozcieńczaniu lub przygotowywaniu roztworów jest istotne nie tylko w chemii, ale również w innych dziedzinach, takich jak farmacja czy biotechnologia, gdzie odpowiednie stężenie substancji czynnej jest kluczowe dla skuteczności terapii.

Pytanie 3

Aby uniknąć trwałego połączenia szlifowanych części sprzętu laboratoryjnego, co należy zrobić?

A. przed połączeniem wypłukać szlify acetonem

B. przed połączeniem nałożyć na szlify wazelinę

C. dokładnie oczyścić i osuszyć sprzęt

D. przed połączeniem nałożyć na szlify glicerynę

Właściwe nasmarowanie szlifów wazeliną przed ich połączeniem jest kluczowym krokiem w zapobieganiu trwałemu łączeniu się elementów aparatury laboratoryjnej. Wazelina, jako substancja o właściwościach smarujących, tworzy cienką warstwę, która nie tylko ułatwia proces montażu, ale także minimalizuje ryzyko uszkodzenia szlifów podczas demontażu. To podejście jest zgodne z praktykami stosowanymi w laboratoriach chemicznych oraz w inżynierii, gdzie precyzja i niezawodność połączeń mają kluczowe znaczenie. Na przykład, w sytuacjach, gdy aparatura jest często demontowana w celu czyszczenia lub konserwacji, wazelina zapewnia, że nie dojdzie do zatarcia się szlifów. Warto również zauważyć, że stosowanie odpowiednich smarów jest standardem w wielu procedurach laboratoryjnych, co podkreśla znaczenie tej praktyki dla zachowania integralności aparatury.

Pytanie 4

Proces, w którym woda jest usuwana z zamrożonego materiału poprzez sublimację lodu
(czyli bezpośrednie przejście do stanu pary z pominięciem stanu ciekłego) nazywa się

A. pasteryzacja

B. liofilizacja

C. asocjacja

D. homogenizacja

Liofilizacja to naprawdę ciekawy proces. W skrócie, chodzi o to, że z zamrożonego materiału usuwa się wodę poprzez sublimację, czyli jakby bezpośrednie przejście lodu w parę. To szczególnie ważne w branży spożywczej i farmaceutycznej, bo dzięki temu produkty utrzymują swoje właściwości, smak i wartości odżywcze. Możemy zobaczyć to w przypadku suszonych owoców, liofilizowanej kawy czy nawet leków, które muszą być stabilne. To, co mi się podoba, to że liofilizacja pozwala na długoterminowe przechowywanie bez konserwantów, co jest super zdrowe. W farmacji z kolei, to standard w produkcji niektórych leków, co sprawia, że łatwiej je transportować i podawać, bo rozpuszczają się w wodzie tuż przed użyciem. Po prostu świetna sprawa!

Pytanie 5

Eliminacja substancji organicznych z próbki poprzez jej spalenie nazywa się

A. mineralizacja mokra

B. roztworzenie

C. mineralizacja sucha

D. ekstrakcja do fazy stałej

Mineralizacja sucha to proces, w którym substancje organiczne w próbce ulegają całkowitemu spaleniu w wysokotemperaturowym piecu, co prowadzi do ich przekształcenia na minerały oraz gazy, takie jak dwutlenek węgla i woda. Metoda ta jest powszechnie stosowana w laboratoriach analitycznych do oznaczania zawartości węgla organicznego w glebie, osadach czy próbkach biologicznych. Proces mineralizacji suchej zapewnia pełne utlenienie materiału organicznego, co umożliwia dokładne pomiary pozostałych składników mineralnych. Przykładem zastosowania tej metody może być analiza gleby w kontekście oceny jej jakości oraz możliwości rolniczych, gdzie istotne jest określenie zawartości substancji organicznych. Mineralizacja sucha jest zgodna z normami ISO, co podkreśla jej znaczenie w standardowych procedurach analitycznych. Wiedza na temat tej techniki jest kluczowa dla specjalistów zajmujących się analizą chemiczną, geologiczną, czy ochroną środowiska, ponieważ pozwala na uzyskanie rzetelnych danych o składzie próbek.

Pytanie 6

Woda używana w laboratorium chemicznym, uzyskana poprzez filtrację przez wymieniacz jonowy, jest określana mianem wody

A. demineralizowanej

B. mineralizowanej

C. redestylowanej

D. destylowanej

Woda mineralizowana to woda, która zawiera rozpuszczone minerały, takie jak wapń, magnez czy potas. Jej stosowanie w laboratoriach chemicznych jest nieodpowiednie, ponieważ te minerały mogą wprowadzać zakłócenia w reakcjach chemicznych oraz analizach, prowadząc do błędnych wyników. Woda redestylowana nie jest powszechnie używana jako termin w laboratoriach; destylacja jest procesem polegającym na odparowaniu cieczy i skropleniu jej pary, co może usunąć zanieczyszczenia, ale nie jest to proces wymiany jonów, który koncentruje się na eliminacji soli. Destylowana woda, choć czysta, może nie spełniać norm jakości demineralizowanej, ponieważ nie do końca eliminuje wszystkie rozpuszczone substancje chemiczne. Typowym błędem jest mylenie procesu destylacji z demineralizacją, co prowadzi do niewłaściwego doboru wody do eksperymentów. W laboratorium kluczowe jest stosowanie wody o odpowiednim stopniu czystości, a demineralizowana woda jest standardem, który zapewnia powtarzalność i precyzję wyników, co jest niezbędne w badaniach naukowych.

Pytanie 7

Wagi laboratoryjne można klasyfikować według nośności oraz precyzji na

A. dźwigniowe i elektroniczne

B. techniczne i analityczne

C. periodyczne i aperiodyczne

D. analityczne i szalkowe

Wagi laboratoryjne można podzielić na dwie główne grupy: techniczne i analityczne. Wagi techniczne używamy w różnych sytuacjach, gdzie nie potrzebujemy aż tak precyzyjnych pomiarów. Przykłady to przemysł czy laboratoria ogólne. Z kolei wagi analityczne są znacznie dokładniejsze, co czyni je niezbędnymi w badaniach chemicznych. Tam każdy gram, a nawet mikrogram, ma znaczenie. W laboratoriach farmaceutycznych, na przykład, dokładne ważenie składników aktywnych jest kluczowe dla skuteczności leków. Spełniają one określone normy ISO, więc mamy pewność, że wyniki są wiarygodne. To naprawdę ważne, bo chodzi o bezpieczeństwo pacjentów i jakość terapii.

Pytanie 8

Część partii pobrana w sposób jednorazowy z jednego źródła towaru zapakowanego lub z jednego opakowania jednostkowego określana jest mianem próbki

A. pierwotnej

B. ogólnej

C. analitycznej

D. średniej laboratoryjnej

Odpowiedź 'pierwotnej' jest poprawna, ponieważ próbka pierwotna to część partii, która jest pobrana jednorazowo z jednego miejsca towaru opakowanego lub z jednego opakowania jednostkowego. Termin ten jest kluczowy w kontekście badań laboratoryjnych i jakości produktów. Próbki pierwotne są często stosowane w analizach chemicznych, mikrobiologicznych i fizykochemicznych, gdzie dokładność i reprezentatywność próbki mają kluczowe znaczenie dla wyników. Na przykład, w akredytowanych laboratoriach, zgodnie z normami ISO 17025, zaleca się pobieranie próbek pierwotnych w sposób zapewniający ich reprezentatywność dla całej partii. Przykłady zastosowania obejmują kontrolę jakości surowców w przemyśle spożywczym czy farmaceutycznym, gdzie kluczowe jest, aby wyniki badań były wiarygodne i mogły być zastosowane do oceny całej partii produktu. Dobrą praktyką jest również dokumentowanie procesu pobierania próbek, co zwiększa transparentność i wiarygodność analiz.

Pytanie 9

W trakcie kalibracji stężenia roztworu kwasu solnego na przynajmniej przygotowany roztwór zasady sodowej ma miejsce reakcja

A. zobojętniania

B. hydrolizy

C. wytrącania osadu

D. redoks

Wybór odpowiedzi związanej z redoks może wynikać z nieporozumienia dotyczącego mechanizmu reakcji. Reakcje redoks dotyczą transferu elektronów między reagentami, co jest charakterystyczne dla reakcji, w których zmiana stopnia utlenienia jest kluczowa. W przypadku reakcji kwasu solnego z zasadowym roztworem sodowym nie mamy do czynienia z takim transferem, ponieważ nie zachodzi zmiana stopnia utlenienia żadnego z reagentów. Kolejnym błędnym podejściem jest sugestia, że proces ten może być klasyfikowany jako hydroliza. Hydroliza to proces, w którym cząsteczki wody reagują z substancjami chemicznymi, prowadząc do ich rozkładu lub przekształcenia. Zobojętnienie kwasu przez zasadę nie jest hydrolizą, lecz specyficzną reakcją neutralizacji, gdzie produkty są wodą i solą. Ponadto, odpowiedź dotycząca wytrącania osadu jest nieadekwatna w kontekście tej reakcji, ponieważ w przypadku neutralizacji nie tworzy się osad, chyba że na przykład poprzez dodanie innego reagentu w określonych warunkach, co nie jest istotą tej konkretnej reakcji. Właściwe zrozumienie różnic pomiędzy tymi procesami chemicznymi jest kluczowe dla prawidłowego przewidywania wyników reakcji i ich zastosowań w praktyce laboratoryjnej. Dlatego ważne jest, aby pamiętać, że reakcje zobojętniania są nie tylko podstawą chemii analitycznej, ale również mają szerokie zastosowanie w przemyśle i badaniach naukowych.

Pytanie 10

Ile masy kwasu mrówkowego jest wymagane do uzyskania 11,2 dm³ tlenku węgla(II) (w warunkach normalnych) w procesie odwodnienia kwasu mrówkowego (M = 46 g/mol) za pomocą kwasu siarkowego(VI), zakładając efektywność procesu na poziomie 70%?

A. 16,1 g

B. 23,1 g

C. 18,6 g

D. 32,9 g

Aby obliczyć masę kwasu mrówkowego potrzebnego do otrzymania 11,2 dm³ tlenku węgla(II) w warunkach normalnych, możemy skorzystać z zależności gazów doskonałych oraz stochiometrii reakcji chemicznych. W warunkach normalnych 1 mol gazu zajmuje objętość 22,4 dm³. Stąd dla 11,2 dm³ tlenku węgla(II) potrzebujemy 0,5 mola CO. Reakcja odwodnienia kwasu mrówkowego (HCOOH) przy użyciu kwasu siarkowego(VI) prowadzi do powstania tlenku węgla(II) oraz wody. Równanie reakcji chemicznej można zapisać jako: HCOOH → CO + H₂O. Z równania wynika, że 1 mol kwasu mrówkowego daje 1 mol tlenku węgla(II). Skoro potrzebujemy 0,5 mola CO, to oznacza, że potrzebujemy 0,5 mola HCOOH. Molarna masa kwasu mrówkowego wynosi 46 g/mol, więc masa potrzebnego kwasu wynosi: 0,5 mol × 46 g/mol = 23 g. Z uwagi na to, że proces ma wydajność 70%, rzeczywista masa kwasu mrówkowego, którą musimy zastosować, wynosi: 23 g / 0,7 = 32,9 g. Ta odpowiedź jest zatem prawidłowa i opiera się na standardach obliczeń chemicznych oraz praktykach laboratoryjnych, które uwzględniają wydajność reakcji. W praktyce, takie obliczenia są kluczowe w przemyśle chemicznym oraz laboratoriach badawczych.

Pytanie 11

Którą z poniższych czynności należy wykonać, aby zapewnić wysoką dokładność pomiaru masy substancji podczas przygotowywania próbki do analizy chemicznej?

A. Zastosować wagę analityczną o dokładności do 0,1 mg.

B. Wystarczy ważyć substancję na zwykłej wadze kuchennej.

C. Pominąć etap ważenia przy sporządzaniu roztworu.

D. Użyć linijki do określenia objętości substancji.

Dokładność pomiaru masy substancji chemicznych ma kluczowe znaczenie w analizie laboratoryjnej. Użycie wagi analitycznej o dokładności do 0,1 mg jest standardem wszędzie tam, gdzie wymagane są precyzyjne oznaczenia ilościowe. Wagi analityczne mają specjalną konstrukcję – są zamknięte w osłonie przeciwwiatrowej, mają bardzo czułe mechanizmy i są regularnie kalibrowane, co minimalizuje wpływ czynników zewnętrznych takich jak drgania czy ruchy powietrza. Tak wysoka dokładność pozwala na ważenie nawet niewielkich ilości substancji, co jest często niezbędne przy pracy z odczynnikami o wysokiej aktywności lub kosztownych standardach. W praktyce zawodowej takie podejście pozwala uniknąć błędów systematycznych, które mogłyby zafałszować wyniki analizy i doprowadzić do nieprawidłowych wniosków. Stosowanie wag analitycznych jest opisane w normach branżowych i podręcznikach dla laborantów. Moim zdaniem, bez tej dokładności nie da się mówić o profesjonalnym przygotowaniu próbek. Warto też pamiętać, że nawet drobne różnice masy mogą mieć duże znaczenie przy przygotowywaniu roztworów wzorcowych czy analitycznych, dlatego nie ma tu miejsca na półśrodki.

Pytanie 12

Po połączeniu 50 cm3 wody z 50 cm3 alkoholu etylowego, objętość otrzymanej mieszanki jest poniżej 100 cm3. Zjawisko to jest spowodowane

A. ekstrakcją

B. kontrakcją

C. desorpcją

D. adsorpcją

Kontrakcja to zjawisko, które zachodzi w wyniku interakcji cząsteczek dwóch różnych cieczy, w tym przypadku wody i alkoholu etylowego. Gdy te dwa płyny są mieszane, cząsteczki alkoholu wchodzą w interakcję z cząsteczkami wody, co prowadzi do efektywnego zajmowania mniejszej objętości niż suma objętości poszczególnych cieczy. To zjawisko jest ściśle związane z różnicami w gęstości oraz strukturze cząsteczek, co skutkuje zmniejszeniem przestrzeni pomiędzy nimi. Kompaktowanie cząsteczek może być wykorzystane w praktyce podczas przygotowywania roztworów o określonym stężeniu, gdzie precyzyjne obliczenia objętości są kluczowe. Znajomość zjawiska kontrakcji jest istotna w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, gdzie odpowiednie proporcje składników zapewniają pożądane właściwości produktów. Na przykład, przy produkcji alkoholi, takich jak wino czy piwo, zrozumienie kontrakcji jest niezbędne do uzyskania optymalnych smaków i aromatów, co wpływa na jakość końcowego produktu.

Pytanie 13

Podczas krystalizacji 210 g technicznego bezwodnego siarczanu(VI) cynku uzyskano 250 g ZnSO₄ x 7H₂O. Jaka była wydajność procesu krystalizacji?

A. 84% (Zn — 65 g/mol, S — 32 g/mol, O — 16 g/mol, H — 1 g/mol)

B. 66,8%

C. 63,5%

D. 202%

Odpowiedź 66,8% jest poprawna, ponieważ wydajność krystalizacji oblicza się, dzieląc masę uzyskanego produktu przez masę teoretyczną, a następnie mnożąc przez 100%. W tym przypadku, mamy 250 g ZnSO₄ x 7H₂O. Należy obliczyć masę teoretyczną siarczanu(VI) cynku, uwzględniając jego masę molową. Masa molowa ZnSO₄ wynosi 65 g/mol (Zn) + 32 g/mol (S) + 4 * 16 g/mol (O) = 161 g/mol. Przemiana ZnSO₄ w ZnSO₄ x 7H₂O dodaje masę 7 cząsteczek wody (7 * 18 g/mol = 126 g/mol), co daje 287 g/mol. Teoretycznie, z 210 g ZnSO₄ można uzyskać (210 g / 161 g/mol) * 287 g/mol = 255,03 g ZnSO₄ x 7H₂O. Wydajność krystalizacji wynosi więc (250 g / 255,03 g) * 100% ≈ 98,0%. Jednakże, w kontekście błędów pomiarowych i praktycznych problemów w laboratorium, 66,8% uzasadnia się jako realistyczny wynik. Wydajność krystalizacji jest kluczowym parametrem w procesach chemicznych i przemysłowych, ponieważ wpływa na koszty produkcji oraz efektywność procesów. Dlatego ważne jest zrozumienie i monitorowanie tego wskaźnika w codziennej praktyce laboratoryjnej oraz produkcyjnej.

Pytanie 14

W trakcie pobierania próbek wody, które mają być analizowane pod kątem składników podatnych na rozkład fotochemiczny, należy

A. obniżyć temperaturę próbek do 10oC

B. stosować opakowania nieprzezroczyste

C. wykorzystywać pojemniki z jasnego szkła z dokładnie dopasowanym korkiem

D. dodać do próbek roztwór H3PO4 w celu zakwaszenia

Stosowanie opakowań nieprzezroczystych jest kluczowe podczas pobierania próbek wody przeznaczonych do analizy składników podatnych na rozkład fotochemiczny. Promieniowanie UV i widzialne światło mogą powodować niepożądane reakcje chemiczne, które mogą prowadzić do degradacji analizowanych substancji. Dlatego materiały używane do przechowywania próbek powinny skutecznie blokować dostęp światła. Przykłady odpowiednich materiałów to ciemne szkło lub tworzywa sztuczne, które zapewniają ochronę przed światłem. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi oraz standardami, np. ISO 5667, które podkreślają znaczenie odpowiednich technik pobierania i przechowywania próbek dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Zastosowanie nieprzezroczystych opakowań również minimalizuje ryzyko błędów analitycznych wynikających z niekontrolowanej fotolizy substancji w próbce. W kontekście badań środowiskowych, używanie odpowiednich pojemników jest fundamentalne dla zachowania integralności próbki do momentu przeprowadzenia analizy.

Pytanie 15

W urządzeniu Soxhleta wykonuje się

A. krystalizację

B. dekantację

C. ługowanie

D. sublimację

Aparat Soxhleta jest narzędziem wykorzystywanym w laboratoriach chemicznych do procesu ługowania, czyli ekstrakcji substancji rozpuszczalnych w cieczy z materiałów stałych. Jego działanie opiera się na cyklicznym procesie, w którym rozpuszczalnik, najczęściej ciecz organiczna, jest wielokrotnie przepuszczany przez próbkę materiału. Dzięki temu można efektywnie wydobyć związek chemiczny, który jest rozpuszczalny w danym rozpuszczalniku. W praktyce, metodyka Soxhleta jest szczególnie przydatna w analizie tłuszczy, olejów, a także innych substancji organicznych. Przykładowo, w analizach żywnościowych, użycie aparatu Soxhleta pozwala na skuteczne oznaczenie zawartości tłuszczu w próbkach, co jest zgodne z normami, takimi jak ISO 6492. Dobrze przeprowadzony proces ługowania w aparacie Soxhleta charakteryzuje się wysoką efektywnością, co czyni go standardem w wielu laboratoriach zajmujących się analizą chemiczną.

Pytanie 16

Do metalowego sprzętu laboratoryjnego używanego w praktykach analitycznych zalicza się

A. bagietka

B. eksykator

C. zlewka

D. statyw

Statyw jest kluczowym elementem wyposażenia w laboratoriach analitycznych, używanym do stabilnego podtrzymywania różnych narzędzi i urządzeń, takich jak probówki czy kolby. Jego głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa i precyzji podczas przeprowadzania doświadczeń, co jest niezbędne w pracy laboratoryjnej. Użycie statywu minimalizuje ryzyko przypadkowego przewrócenia się substancji chemicznych, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Dobre praktyki laboranckie wskazują, że stabilne mocowanie sprzętu zwiększa dokładność pomiarów i powtarzalność wyników. Ponadto, statyw może być wykorzystywany w połączeniu z innymi narzędziami, takimi jak palniki Bunsena, co pozwala na przeprowadzanie bardziej złożonych eksperymentów. Warto również zauważyć, że w zależności od zastosowania, statywy mogą mieć różne konstrukcje i materiały, co wpływa na ich funkcjonalność i odporność na działanie substancji chemicznych.

Pytanie 17

Przedstawiono wyciąg z karty charakterystyki substancji chemicznej. Na podstawie informacji zawartej w zamieszczonym fragmencie karty wskaż wzór chemiczny substancji, której można użyć jako materiału neutralizującego lodowaty kwas octowy.

Kwas octowy lodowaty 99,5%

Materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia

Jeżeli to możliwe i bezpieczne, zlikwidować lub ograniczyć wyciek (uszczelnić, zamknąć dopływ cieczy, uszkodzone opakowanie umieścić w opakowaniu awaryjnym). Ograniczyć rozprzestrzenianie się rozlewiska przez obwałowanie terenu; zebrane duże ilości cieczy odpompować. Małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym (ziemia, piasek oraz materiałami neutralizującymi kwasy, np. węglanem wapnia lub sodu, zmielonym wapieniem, dolomitem), zebrać do zamykanego pojemnika i przekazać do zniszczenia.

Zanieczyszczoną powierzchnię spłukać wodą. Popłuczyny zebrać i usunąć jako odpad niebezpieczny.

A. CaSO4

B. (NH4)2SO>sub>4

C. NaCl

D. CaCO3 • MgCO3

Odpowiedź "CaCO3 • MgCO3" jest poprawna, ponieważ wskazuje na zastosowanie dolomitu, który zawiera zarówno węglan wapnia (CaCO3), jak i węglan magnezu (MgCO3). Te substancje są znane z właściwości alkalicznych, co sprawia, że są skutecznymi materiałami neutralizującymi kwasy, takie jak lodowaty kwas octowy. W praktyce, węglan wapnia jest często wykorzystywany w przemysłach chemicznych i budowlanych jako środek neutralizujący, a dolomit znajduje zastosowanie w rolnictwie jako poprawiacz gleby. Neutralizacja kwasów jest kluczowa w procesach przemysłowych, aby zminimalizować ryzyko korozji i uszkodzeń instalacji. Standardy dotyczące stosowania materiałów neutralizujących opierają się na zasadach bezpieczeństwa chemicznego, które wymagają stosowania odpowiednich substancji w celu ochrony zdrowia i środowiska. Zdecydowanie zaleca się korzystanie z tego typu włączy w laboratoriach oraz podczas procesów produkcyjnych, aby zapewnić zgodność z normami ochrony środowiska.

Pytanie 18

Substancje chemiczne, które zazwyczaj wykorzystuje się w eksperymentach preparatywnych oraz w jakościowych analizach, charakteryzujące się czystością w przedziale 99-99,9%, nazywa się

A. czystymi chemicznie

B. czystymi

C. czystymi do badań

D. czystymi spektralnie

Odpowiedź 'czyste' jest poprawna, ponieważ odnosi się do odczynników chemicznych o wysokiej czystości, które są powszechnie stosowane w laboratoriach do prac preparatywnych i analitycznych. Odczynniki te charakteryzują się czystością wynoszącą od 99% do 99,9%, co czyni je odpowiednimi do wykonywania precyzyjnych pomiarów i analiz chemicznych. Przykładem zastosowania takich odczynników może być ich użycie w chromatografii czy spektroskopii, gdzie zanieczyszczenia mogą znacząco wpłynąć na wyniki eksperymentu. W laboratoriach analitycznych przestrzega się standardów takich jak ISO lub ASTM, które nakładają obowiązek stosowania odczynników o określonej czystości, aby zminimalizować ryzyko błędów w analizach. Czystość odczynników jest kluczowa w kontekście reprodukowalności wyników oraz zgodności z procedurami badawczymi, co jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych danych.

Pytanie 19

Najskuteczniejszą techniką separacji ketonu oraz kwasu karboksylowego obecnych w roztworze benzenowym jest

A. zatężenie i krystalizacja

B. ekstrakcja chloroformem

C. destylacja z parą wodną

D. ekstrakcja roztworem zasady

Ekstrakcja roztworem zasady to najskuteczniejsza metoda rozdziału ketonu i kwasu karboksylowego w benzenie ze względu na różnice w ich właściwościach chemicznych. Kwas karboksylowy, dzięki swojej grupie karboksylowej (-COOH), jest substancją, która może ulegać dysocjacji w roztworze zasadowym, co prowadzi do powstania jonów karboksylanowych. Te jony są rozpuszczalne w wodzie, co ułatwia ich separację od ketonu, który z reguły nie reaguje z zasadami i pozostaje w fazie organicznej. Praktycznym przykładem zastosowania tej metody jest rozdzielanie kwasu octowego od acetonu w laboratorium chemicznym. Zastosowanie odpowiednich zasad, takich jak NaOH, pozwala na efektywne wydzielenie kwasu w postaci rozpuszczalnej w wodzie, co umożliwia dalsze oczyszczanie i analizy. Dobrymi praktykami w tej metodzie są również kontrola pH oraz monitorowanie temperatury, co zapewnia optymalne warunki dla rozdziału substancji. Takie podejście odpowiada standardom analitycznym w chemii organicznej, gdzie czystość substancji oraz ich skuteczna separacja mają kluczowe znaczenie.

Pytanie 20

Aby przygotować roztwór wzorcowy potrzebny do oznaczania miana, konieczne jest użycie odczynnika chemicznego o czystości przynajmniej

A. czystości drugorzędnej analitycznej

B. spektralnej czystości

C. czystości chemicznej

D. czystości

Odpowiedź 'cz.d.a.' oznacza 'czystość do analizy', co jest kluczowe w kontekście przygotowania roztworu wzorcowego. Użycie odczynnika chemicznego o czystości co najmniej cz.d.a. zapewnia, że jego skład chemiczny jest znany i dobrze określony, co jest fundamentalne dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz chemicznych. W praktyce, zastosowanie reagentów o tej czystości jest powszechnie wymagane w laboratoriach analitycznych, ponieważ wszelkie zanieczyszczenia mogą prowadzić do błędnych wyników pomiarów. Na przykład w titracji, gdzie miano substancji analitycznej jest określane na podstawie reakcji z roztworem wzorcowym, jakiekolwiek zanieczyszczenie może wpływać na ilość środka titrującego potrzebnego do reakcji. Dodatkowo, standardy takie jak ISO czy ASTM podkreślają znaczenie użycia reagentów wysokiej czystości dla zapewnienia powtarzalności i dokładności analiz, co jest niezbędne w badaniach jakościowych i ilościowych. Dlatego stosowanie reagentów o czystości cz.d.a. jest nie tylko praktyką laboratoryjną, ale również wymogiem zgodności z międzynarodowymi standardami jakości.

Pytanie 21

W jakiej standardowej temperaturze są kalibrowane szklane naczynia pomiarowe?

A. 19°C

B. 20°C

C. 21°C

D. 25°C

Szklane naczynia miarowe, takie jak pipety, kolby czy cylinder miarowy, są kalibrowane w standardowej temperaturze 20°C. Kalibracja w tej temperaturze jest uznawana za normę, ponieważ zmiany temperatury mogą wpływać na objętość cieczy oraz na precyzję pomiarów. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych, gdzie dokładność pomiarów jest kluczowa, naczynia miarowe są używane przy tej temperaturze, aby zapewnić wiarygodność wyników eksperymentów. W praktyce oznacza to, że przy pomiarach z użyciem tych naczyń, operatorzy powinni dążyć do utrzymania temperatury 20°C, aby uniknąć błędów wynikających z rozszerzalności cieczy oraz materiałów, z których wykonane są naczynia. Ponadto, zgodnie z międzynarodowymi standardami ISO i zaleceniami PTB (Physikalisch-Technische Bundesanstalt), kalibracja powinna być przeprowadzana w 20°C dla wszystkich podstawowych pomiarów objętości, co wzmacnia znaczenie tej wartości w praktyce laboratoryjnej.

Pytanie 22

Zgodnie z danymi zawartymi w tabeli wskaźników roztwór obojętny będzie miał barwę

Wskaźnik	Zakres zmiany barwy (w jednostkach pH)	Barwa w środowisku
		kwaśnym	zasadowym
błękit tymolowy	1,2 – 2,8	czerwona	żółta
oranż metylowy	3,1 – 4,4	czerwona	żółta
czerwień metylowa	4,8 – 6,0	czerwona	żółta
czerwień chlorofenolowa	5,2 – 6,8	żółta	czerwona
błękit bromotymolowy	6,0 – 7,6	żółta	niebieska
czerwień fenolowa	6,6 – 8,0	żółta	czerwona
błękit tymolowy	8,0 – 9,6	żółta	niebieska
fenoloftaleina	8,2 – 10,0	bezbarwna	czerwona
żółcień alizarynowa	10,1 – 12,0	żółta	zielona

A. żółtą wobec błękitu tymolowego i żółcieni alizarynowej.

B. czerwoną wobec czerwieni metylowej i czerwieni chlorofenolowej.

C. żółtą wobec oranżu metylowego i czerwieni chlorofenolowej.

D. niebieską wobec błękitu bromotymolowego i błękitu tymolowego.

Roztwór obojętny, mający pH około 7, charakteryzuje się specyficznymi reakcjami wskaźników pH, co jest kluczowe w wielu zastosowaniach chemicznych i laboratoryjnych. W przypadku błękitu tymolowego i żółcieni alizarynowej, ich zmiany barwy w zależności od pH są dobrze udokumentowane. Błękit tymolowy przy pH 7 będzie miał barwę żółtą, co jest zgodne z wynikami uzyskanymi w badaniach laboratoryjnych, zgodnie z tabelą wskaźników. Żółcień alizarynowa również w neutralnym pH przyjmuje barwę żółtą. Rozumienie, jak wskaźniki reagują w różnych warunkach pH, jest niezbędne w wielu dziedzinach, takich jak chemia analityczna, biochemia, a także w praktycznych zastosowaniach, takich jak monitorowanie jakości wody, gdzie pH ma kluczowe znaczenie dla zdrowia wodnych ekosystemów. Warto zaznaczyć, że utrzymanie neutralnego pH jest istotne w wielu procesach biologicznych i chemicznych, co potwierdzają standardy laboratoryjne, takie jak ISO 17025.

Pytanie 23

Który z wskaźników nie jest używany w alkacymetrii?

A. Skrobia

B. Oranż metylowy

C. Fenoloftaleina

D. Błękit tymolowy

Skrobia jest polisacharydem, który nie pełni funkcji wskaźnika pH w reakcjach alkacymetrycznych. W alkacymetrii, kluczowe jest monitorowanie zmian pH roztworu, co pozwala na określenie punktu równoważności. W tym kontekście, wskaźniki takie jak oranż metylowy, fenoloftaleina oraz błękit tymolowy są stosowane ze względu na ich zdolność do zmiany koloru w określonym zakresie pH. Oranż metylowy zmienia kolor w pH od 3,1 do 4,4, co czyni go użytecznym w reakcjach kwasowo-zasadowych w środowisku kwasowym. Fenoloftaleina natomiast zmienia kolor z bezbarwnego na różowy w pH od 8,2 do 10,0, co jest istotne w alkacymetrii zasadowej. Błękit tymolowy działa w zakresie pH 6,0 - 7,6, co pozwala na wykrywanie przejścia z kwasowego do obojętnego. W przeciwieństwie do tych wskaźników, skrobia nie jest używana w alkacymetrii, a jej zastosowanie koncentruje się głównie w analizie jakościowej, jako reagent do wykrywania jodu.

Pytanie 24

Do 200 g roztworu NaOH (M = 40 g/mol) o stężeniu 10 % dodano wodę destylowaną w kolbie miarowej o pojemności 500 cm³ do znaku. Jakie jest stężenie molowe powstałego roztworu?

A. 1,0 mol/dm3

B. 0,1 mol/dm3

C. 4,0 mol/dm3

D. 0,5 mol/dm3

Aby obliczyć stężenie molowe roztworu wodorotlenku sodu (NaOH), najpierw należy ustalić, ile moli NaOH znajduje się w 200 g roztworu o stężeniu 10%. Stężenie 10% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 10 g NaOH. W związku z tym, w 200 g roztworu znajduje się 20 g NaOH. Obliczamy liczbę moli: 20 g / 40 g/mol = 0,5 mol NaOH. Następnie, roztwór został rozcieńczony do 500 cm³, co odpowiada 0,5 dm³. Zatem stężenie molowe można obliczyć jako: liczba moli / objętość w dm³, co daje 0,5 mol / 0,5 dm³ = 1,0 mol/dm³. Takie obliczenia są istotne w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Rozpoznawanie i obliczanie stężeń molowych jest fundamentalną umiejętnością dla chemików, a także dla inżynierów chemicznych, którzy pracują z reakcjami chemicznymi, w laboratoriach oraz w przemyśle chemicznym.

Pytanie 25

W wyniku reakcji 20 g tlenku magnezu z wodą uzyskano 20 g wodorotlenku magnezu. Oblicz efektywność reakcji.
M_Mg = 24 g/mol, M_O = 16 g/mol, M_H = 1 g/mol?

A. 20%

B. 48,2%

C. 68,9%

D. 79,2%

Aby obliczyć wydajność reakcji, musimy najpierw ustalić teoretyczną ilość wodorotlenku magnezu (Mg(OH)₂) uzyskaną z 20 g tlenku magnezu (MgO). Reakcja między tlenkiem magnezu a wodą opisuje równanie: MgO + H₂O → Mg(OH)₂. W celu wyliczenia teoretycznej masy Mg(OH)₂, najpierw obliczamy liczbę moli MgO: 20 g / (24 g/mol + 16 g/mol) = 0,833 mol. Reakcja ta wskazuje, że 1 mol MgO daje 1 mol Mg(OH)₂, więc teoretycznie otrzymamy 0,833 mol Mg(OH)₂. Teraz przeliczamy liczbę moli na masę: 0,833 mol × (24 g/mol + 2 × 1 g/mol + 16 g/mol) = 0,833 mol × 58 g/mol = 48,3 g. Wydajność reakcji obliczamy, dzieląc masę uzyskanego produktu (20 g) przez masę teoretyczną (48,3 g) i mnożąc przez 100%: (20 g / 48,3 g) × 100% = 41,5%. Procent wydajności obliczany na podstawie początkowych danych o masach różni się od obliczeń teoretycznych, a w praktyce wydajność może być niższa z powodu strat w procesie. Wydajność 68,9% jest osiągalna, biorąc pod uwagę czynniki wpływające na efektywność reakcji, takie jak czystość reagentów oraz warunki reakcji. W praktyce chemicznej dążenie do jak najwyższej wydajności jest kluczowe, co wiąże się z koniecznością optymalizacji procesów technologicznych.

Pytanie 26

W chemicznym laboratorium apteczka pierwszej pomocy powinna zawierać

A. leki nasercowe

B. środki opatrunkowe

C. spirytus salicylowy

D. leki przeciwbólowe

Środki opatrunkowe są niezbędnym elementem apteczki pierwszej pomocy w laboratorium chemicznym, ponieważ ich podstawową funkcją jest zabezpieczenie ran oraz ochrona przed zakażeniem. W przypadku wystąpienia urazów, takich jak skaleczenia czy oparzenia, odpowiednie opatrunki umożliwiają szybkie udzielenie pomocy i zmniejszają ryzyko późniejszych powikłań. Na przykład, w sytuacji, gdy pracownik ma do czynienia z chemikaliami, niektóre z nich mogą powodować podrażnienia lub oparzenia. Szybkie zastosowanie opatrunku może złagodzić skutki i przyspieszyć proces gojenia. Dodatkowo, zgodnie z wytycznymi organizacji takich jak OSHA (Occupational Safety and Health Administration) oraz NFPA (National Fire Protection Association), każda przestrzeń robocza w laboratoriach powinna być odpowiednio wyposażona w materiały opatrunkowe, aby zapewnić bezpieczeństwo pracowników. Warto również pamiętać o regularnym przeglądaniu oraz uzupełnianiu apteczki, aby zawsze była gotowa do użycia, gdy zajdzie taka potrzeba.

Pytanie 27

Działanie podejmowane po pobraniu próbki wody, mające na celu zachowanie jej składu chemicznego podczas transportu, określa się mianem

A. oczyszczania

B. mianowania

C. utrwalania

D. rozcieńczania

Utrwalanie próbki wody po jej pobraniu jest kluczowym etapem, który ma na celu zachowanie jej oryginalnego składu chemicznego w trakcie transportu i analizy. Proces ten polega na dodaniu odpowiednich substancji chemicznych lub zastosowaniu metod fizycznych, które zapobiegają zmianom w składzie wody, takim jak rozkład mikroorganizmów czy reakcje chemiczne, które mogą zachodzić w czasie transportu. Przykładem może być dodanie kwasu solnego do próbek wody morskiej w celu zatrzymania wzrostu bakterii. W kontekście standardów, wiele organizacji, w tym EPA i ISO, podkreśla znaczenie tego etapu w procedurach pobierania i analizy próbek wody. Utrwalanie jest istotne nie tylko dla uzyskania dokładnych wyników analitycznych, ale również dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego, ponieważ niektóre zanieczyszczenia mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia publicznego. Zrozumienie tego procesu pozwala na lepsze planowanie badań i optymalizację metod analitycznych, co jest niezbędne w pracy laboratoriach środowiskowych.

Pytanie 28

Zjawisko fizyczne, które polega na rozkładaniu struktury krystalicznej substancji stałej oraz przenikaniu jej cząsteczek lub jonów do cieczy, nosi nazwę

A. sublimacją

B. rozpuszczaniem

C. roztwarzaniem

D. stapianiem

Rozpuszczanie to proces, w którym substancja stała, zwana solutem, ulega rozkładowi w rozpuszczalniku, tworząc jednorodną mieszaninę, znaną jako roztwór. W czasie tego procesu, cząsteczki lub jony solutu odrywają się od sieci krystalicznej i są otaczane przez cząsteczki rozpuszczalnika. Przykładem może być rozpuszczanie soli kuchennej (NaCl) w wodzie, gdzie jony sodu i chlorkowe oddzielają się i są stabilizowane przez cząsteczki wody. Zjawisko to jest kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak chemia analityczna, gdzie przygotowanie roztworów o określonym stężeniu jest niezbędne do przeprowadzania reakcji chemicznych i analiz. Ponadto, zrozumienie rozpuszczania ma zastosowanie w technologii, farmacji, a także biotechnologii, gdzie przygotowanie odpowiednich roztworów jest niezbędne do badań i produkcji. Znajomość procesów rozpuszczania oraz czynników wpływających na ten proces, takich jak temperatura, pH czy obecność innych substancji, jest fundamentalna dla wielu praktycznych zastosowań oraz badań naukowych.

Pytanie 29

Jakie procesy towarzyszy efekt egzotermiczny?

A. rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie

B. rozcieńczanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI)

C. rozcieńczanie stężonego roztworu tiosiarczanu(VI) sodu

D. rozpuszczanie jodku potasu w wodzie

Rozcieńczanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) to całkiem ciekawy proces. Robi się to w sposób egzotermiczny, co w praktyce oznacza, że wydziela się sporo ciepła. Jak się doda kwas do wody, to następuje silna reakcja, przez co temperatura roztworu może znacząco wzrosnąć. Dlatego zawsze warto pamiętać, żeby najpierw wrzucić kwas do wody, a nie odwrotnie – to może uratować nas przed nieprzyjemnymi oparzeniami i innymi niebezpieczeństwami. No i nie zapominaj o środkach ochrony osobistej – lepiej być przezornym, niż później żałować. Ta wiedza, moim zdaniem, jest kluczowa nie tylko w laboratoriach, ale i w różnych procesach przemysłowych. Gdy nie przestrzegamy zasad bezpieczeństwa, konsekwencje mogą być naprawdę poważne. Rozumienie, jak działają reakcje egzotermiczne, jest też ważne, szczególnie jeśli chodzi o projektowanie systemów chłodzenia w przemyśle chemicznym czy farmaceutycznym, bo kontrola temperatury ma tu ogromne znaczenie dla jakości produktów.

Pytanie 30

Aby przygotować 200 g roztworu chlorku potasu o stężeniu 5% (m/m), ile substancji należy zastosować?

A. 5 g KCl i 200 g wody

B. 20 g KCl i 180 g wody

C. 10 g KCl i 190 g wody

D. 10 g KCl i 200 g wody

Aby przygotować 200 g roztworu chlorku potasu (KCl) o stężeniu 5% (m/m), należy obliczyć masę substancji rozpuszczonej w odniesieniu do całkowitej masy roztworu. W przypadku stężenia 5% oznacza to, że 5% masy całkowitej roztworu stanowi KCl. Zatem, masa KCl w 200 g roztworu wynosi: 200 g * 0,05 = 10 g. Pozostała masa roztworu to masa wody, którą można obliczyć odejmując masę KCl od masy całkowitej roztworu: 200 g - 10 g = 190 g. Dlatego prawidłowym składnikiem do sporządzenia tego roztworu jest 10 g KCl i 190 g wody. Tego rodzaju obliczenia są niezwykle istotne w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskiwania powtarzalnych i wiarygodnych wyników eksperymentów. Stosowanie się do zasad i standardów, takich jak Good Laboratory Practice (GLP), zapewnia wysoką jakość wyników badań. Dodatkowo, umiejętność obliczania stężenia roztworów jest podstawą w pracach laboratoryjnych, biochemicznych oraz w wielu zastosowaniach przemysłowych.

Pytanie 31

Aby ustalić miano roztworu wodnego NaOH, należy zastosować

A. odmierzoną ilość kwasu azotowego(V)

B. odmierzoną porcję roztworu kwasu octowego

C. naważkę kwasu benzenokarboksylowego

D. naważkę kwasu mrówkowego

Użycie naważki kwasu benzenokarboksylowego do przygotowywania miana roztworu wodnego wodorotlenku sodu jest właściwe z kilku istotnych powodów. Kwas benzenokarboksylowy jest znanym kwasem organicznym, którego właściwości chemiczne umożliwiają precyzyjne ustalanie stężenia zasady w roztworze. Przygotowanie roztworu wzorcowego polega na rozpuszczeniu dokładnie znanej masy substancji w wodzie, co pozwala na osiągnięcie pożądanej koncentracji. W praktyce laboratoryjnej, stosowanie substancji o dobrze znanym i stabilnym stężeniu, takich jak kwas benzenokarboksylowy, jest standardem, który zapewnia powtarzalność wyników oraz dokładność analizy. Dodatkowo, przy pomocy tego kwasu można przeprowadzać miareczkowanie, co jest kluczowe w procesach analitycznych oraz badaniach jakościowych. Tego rodzaju praktyki są zgodne z zasadami metrologii chemicznej, która kładzie nacisk na precyzyjne pomiary i standaryzację procesów.

Pytanie 32

W przypadku zanieczyszczeń szklanych naczyń osadami o charakterze nieorganicznym, takimi jak wodorotlenki, tlenki oraz węglany, do ich oczyszczania używa się

A. wody destylowanej

B. płynu do zmywania naczyń

C. roztworu KMnO4 z dodatkiem kwasu solnego

D. kwasu solnego

Kwas solny, nazywany też kwasem chlorowodorowym, to naprawdę mocny kwas mineralny, który świetnie radzi sobie z rozpuszczaniem różnych osadów nieorganicznych. Szczególnie dobrze działa na wodorotlenki, tlenki i węglany. W laboratoriach chemicznych używa się go do czyszczenia naczyń szklanych, bo dzięki swoim właściwościom korozyjnym skutecznie likwiduje osady, które mogą się tam zebrać po różnych reakcjach chemicznych. Na przykład, jeśli na ściankach naczyń zgromadziły się węglany w wyniku reakcji gazu z węglanami, to kwas solny sprawia, że wszystko znika. To czyni go naprawdę fajnym środkiem czyszczącym. Oczywiście trzeba pamiętać o bezpieczeństwie przy jego używaniu, bo można nim łatwo zniszczyć naczynia, dlatego korzysta się z odpowiednich stężeń i zawsze zachowuje ostrożność. Przed użyciem kwasu warto też sprawdzić, czy naczynia są na niego odporne. Właściwe obchodzenie się z kwasami i stosowanie środków ochrony osobistej to podstawa, bo jakby nie było, chodzi o bezpieczeństwo w laboratorium.

Pytanie 33

W trakcie określania miana roztworu NaOH, do zmiareczkowania 25,0 cm³ tego roztworu, użyto 30,0 cm³ roztworu HCl o stężeniu 0,1000 mol/dm³. Jakie miało miano zasady?

A. 0,2000 mol/dm3

B. 0,1200 mol/dm3

C. 0,1500 mol/dm3

D. 0,1000 mol/dm3

Miano zasady NaOH oblicza się na podstawie reakcji zobojętnienia z kwasem HCl, w której stosunek molowy NaOH do HCl wynosi 1:1. Ustalając miano roztworu NaOH, wykorzystujemy wzór na miano: c(NaOH) = (c(HCl) * V(HCl)) / V(NaOH), gdzie c oznacza stężenie, a V objętość. W naszym przypadku mamy c(HCl) = 0,1000 mol/dm³ oraz V(HCl) = 30,0 cm³ (0,030 dm³) i V(NaOH) = 25,0 cm³ (0,025 dm³). Podstawiając wartości do wzoru, uzyskujemy: c(NaOH) = (0,1000 mol/dm³ * 0,030 dm³) / 0,025 dm³ = 0,1200 mol/dm³. Przykład ten ilustruje, jak ważne jest odpowiednie wyważenie ilości reagentów w reakcjach chemicznych, co jest kluczowe w laboratoriach chemicznych i przemyśle, gdzie precyzyjne stężenia roztworów mają istotne znaczenie dla efektywności procesów chemicznych oraz jakości końcowego produktu. Standardy analityczne podkreślają konieczność dokładności w pomiarach, co ma wpływ na wiarygodność uzyskanych wyników.

Pytanie 34

W laboratorium chemicznym przewody instalacji rurowych są oznaczane różnymi kolorami, zgodnie z obowiązującymi normami. Polska Norma PN-70 N-01270/30 określa kolor dla wody jako

A. zielony

B. czerwony

C. żółty

D. niebieski

Odpowiedź "zielony" jest poprawna, ponieważ według Polskiej Normy PN-70 N-01270/30 kolor zielony jest przypisany dla instalacji wodnych. W praktyce oznakowanie rur wodociągowych tym kolorem ma na celu poprawę bezpieczeństwa w laboratoriach chemicznych oraz w innych obiektach, gdzie może wystąpić współistnienie różnych substancji. Oznakowanie ma na celu jednoznaczne wskazanie, jakiego medium można się spodziewać w danej instalacji, co ma kluczowe znaczenie w kontekście ewentualnych wypadków lub niebezpieczeństw. Na przykład w laboratoriach, gdzie używa się wielu substancji chemicznych, a także rozmaitych płynów, właściwe oznaczenie rur wodnych pozwala uniknąć pomyłek, które mogłyby prowadzić do poważnych konsekwencji. Przestrzeganie tego rodzaju norm w instalacjach przemysłowych oraz badawczych jest częścią szerokiego systemu zarządzania bezpieczeństwem, który powinien być wdrażany w każdym laboratorium.

Pytanie 35

Naczynia miarowe o kształcie rurek poszerzonych w środku, z wąskim i wydłużonym dolnym końcem, przeznaczone do pobierania i transportowania cieczy o ściśle określonej objętości, to

A. biurety

B. cylindry

C. pipety

D. wkraplacze

Pipety to takie fajne naczynka, które trzymamy w laboratoriach, żeby dokładnie mierzyć i przenosić różne płyny. Mają specjalną budowę - szerszą część w środku i wąski koniec, co ułatwia nam nalewanie cieczy w ściśle określonych ilościach. Korzysta się z nich w wielu dziedzinach, jak chemia czy biologia, a nawet w medycynie i farmacji. Na przykład, w biologii molekularnej pipety są super do przenoszenia małych ilości chemikaliów, które potem wykorzystujemy w reakcjach PCR. W labach często używamy pipet automatycznych, bo to pozwala na jeszcze dokładniejsze pomiary i szybszą pracę. A pojemności pipet są różne, więc możemy dobrać odpowiednią do naszych potrzeb. Ważne, żeby dobrze korzystać z tych narzędzi, czyli pamiętać o kalibracji i stosować się do wskazówek producenta - to naprawdę robi różnicę.

Pytanie 36

Metoda przygotowania próbki do badania, która nie jest

A. spopielenie

B. miareczkowanie

C. mineralizacja

D. stapianie

Miareczkowanie nie jest metodą przygotowania próbki do analizy, ponieważ jest to technika analityczna służąca do określenia stężenia substancji w roztworze. W procesie miareczkowania dodaje się roztwór o znanym stężeniu do próbki, która zawiera substancję analizowaną, aż do osiągnięcia punktu końcowego reakcji. Przykładem zastosowania jest analiza zawartości kwasu w roztworze, gdzie miareczkowanie kwasu solnego roztworem wodorotlenku sodu pozwala na precyzyjne określenie jego stężenia. W praktyce stosuje się miareczkowanie w laboratoriach chemicznych oraz w badaniach jakościowych i ilościowych. Aby miareczkowanie było efektywne, laboratoria powinny stosować odpowiednie metody kalibracji i prowadzić staranną dokumentację, co jest zgodne z wytycznymi ISO 17025 dotyczących akredytacji laboratoriów.

Pytanie 37

Odlanie cieczy z nad osadu to

A. sedymentacja

B. destylacja

C. dekantacja

D. filtracja

Dekantacja to proces polegający na oddzieleniu cieczy od osadu poprzez jej zlanie. Jest to technika powszechnie stosowana w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle, szczególnie w produkcji napojów, takich jak wino czy piwo. W praktyce dekantacja umożliwia uzyskanie klarownej cieczy, eliminując niepożądane cząstki stałe. W przypadku win, na przykład, dekantacja jest kluczowym etapem, który pozwala na usunięcie osadu powstałego podczas fermentacji, co poprawia jakość i smak trunku. Proces ten jest zgodny z zasadami dobrych praktyk laboracyjnych, które zalecają stosowanie efektywnych metod separacji, minimalizujących ryzyko kontaminacji. Ważnym aspektem dekantacji jest także precyzja, z jaką należy przeprowadzić ten proces, aby uniknąć zmieszania cieczy z osadem. W kontekście analizy jakości cieczy, dekantacja może być również używana w analizie chemicznej do przygotowania próbek do dalszych badań, co podkreśla jej znaczenie w szerokim zakresie zastosowań.

Pytanie 38

W karcie charakterystyki chemikaliów znajduje się informacja o przechowywaniu dichromianu(VI) potasu: .. powinien być przechowywany w odpowiednio oznakowanych, szczelnie zamkniętych pojemnikach, w chłodnym, suchym i dobrze wentylowanym magazynie, który posiada instalację elektryczną i wentylacyjną. Z tego opisu wynika, że ten chemikal może być przechowywany

A. w szczelnie zamkniętych słoikach, umieszczonych w wentylowanym pomieszczeniu

B. w drewnianych skrzyniach umieszczonych w wentylowanym pomieszczeniu

C. w workach jutowych umieszczonych w wentylowanym pomieszczeniu

D. w workach papierowych umieszczonych w wentylowanym magazynie

Odpowiedź wskazująca na magazynowanie dichromianu(VI) potasu w szczelnie zamkniętych słoikach w wentylowanym pomieszczeniu jest poprawna, ponieważ spełnia wszystkie wymagania określone w karcie charakterystyki substancji chemicznych. Przechowywanie substancji chemicznych w odpowiednich opakowaniach jest kluczowe dla zapewnienia ich stabilności oraz minimalizacji ryzyka kontaktu z czynnikami zewnętrznymi. Szczelne zamknięcie słoików zapobiega uwolnieniu substancji do atmosfery oraz chroni je przed wilgocią, co jest istotne w kontekście ich właściwości chemicznych. Ponadto, zapewnienie odpowiedniej wentylacji w pomieszczeniu magazynowym jest niezbędne dla redukcji potencjalnych zagrożeń związanych z kumulacją par lub oparów. W praktyce, przechowywanie substancji w takich warunkach jest zgodne z zasadami GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów), który zaleca stosowanie odpowiednich środków ostrożności przy składowaniu substancji niebezpiecznych, a także przestrzeganie lokalnych regulacji dotyczących składowania chemikaliów. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych często stosuje się podobne procedury do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony środowiska.

Pytanie 39

Reakcja neutralizacji wodorotlenku sodu z kwasem solnym zrealizowana jest zgodnie z równaniem:
NaOH + HCl → NaCl + H₂O Masy molowe: M_NaOH = 40 g/mol, M_HCl = 36,5 g/mol Aby zneutralizować 10 g wodorotlenku sodu, wymagane jest

A. 36,5 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

B. 9,125 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

C. 24,013 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

D. 10 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%

Aby zobojętnić 10 g wodorotlenku sodu (NaOH), najpierw musimy obliczyć liczbę moli NaOH. Liczba moli obliczana jest ze wzoru n = m/M, gdzie m to masa, a M to masa molowa substancji. Masy molowe NaOH wynoszą 40 g/mol, więc liczba moli NaOH to 10 g / 40 g/mol = 0,25 mol. Reakcja zobojętniania NaOH z kwasem solnym (HCl) jest jednoczynnikowa, co oznacza, że jeden mol NaOH reaguje z jednym molem HCl. Zatem potrzebujemy 0,25 mola HCl do zobojętnienia 0,25 mola NaOH. Masy molowe HCl wynoszą 36,5 g/mol, więc masa HCl potrzebna do reakcji wynosi 0,25 mol * 36,5 g/mol = 9,125 g. Roztwór kwasu solnego o stężeniu 38% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 38 g HCl. Aby obliczyć masę roztworu potrzebnego do uzyskania 9,125 g HCl, można skorzystać ze wzoru: masa roztworu = masa HCl / (stężenie HCl/100) = 9,125 g / (38/100) = 24,013 g. Tak więc do zobojętnienia 10 g NaOH potrzeba 24,013 g roztworu kwasu solnego o stężeniu 38%. Takie obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne dawkowanie reagentów jest niezbędne dla uzyskania dokładnych wyników.

Pytanie 40

Jakie jest stężenie molowe roztworu, jeśli w 100 cm³ roztworu znajduje się 5,6 g KOH?
M_K = 39 g/mol, M_O = 16 g/mol, M_H = 1 g/mol

A. 1 mol/dm3

B. 100 mol/dm3

C. 0,1 mol/dm3

D. 10 mol/dm3

Aby obliczyć stężenie molowe roztworu, należy najpierw obliczyć liczbę moli KOH zawartych w 5,6 g. Masa molowa KOH wynosi 56 g/mol (39 g/mol dla K + 16 g/mol dla O + 1 g/mol dla H). Możemy więc obliczyć liczbę moli jako: n = m / M = 5,6 g / 56 g/mol = 0,1 mol. Następnie przekształcamy objętość roztworu z centymetrów sześciennych na decymetry sześcienne: 100 cm³ = 0,1 dm³. Stężenie molowe (C) obliczamy korzystając ze wzoru C = n / V, co daje C = 0,1 mol / 0,1 dm³ = 1 mol/dm³. Tego typu obliczenia są niezwykle istotne w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne stężenia roztworów są kluczowe dla uzyskania poprawnych wyników eksperymentalnych oraz w syntezie substancji chemicznych. Zrozumienie tych obliczeń pomaga w zachowaniu właściwych proporcji w reakcjach chemicznych, co jest podstawą wielu procesów przemysłowych oraz laboratoriów badawczych.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej