Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik mechatronik
  • Kwalifikacja: ELM.03 - Montaż, uruchamianie i konserwacja urządzeń i systemów mechatronicznych
  • Data rozpoczęcia: 15 maja 2025 18:37
  • Data zakończenia: 15 maja 2025 18:50

Egzamin zdany!

Wynik: 31/40 punktów (77,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Jakie parametry mierzy prądnica tachometryczna?

A. naprężenia mechaniczne
B. prędkość obrotową
C. prędkość liniową
D. napięcie elektryczne
Prądnica tachometryczna jest urządzeniem służącym do pomiaru prędkości obrotowej. Działa na zasadzie generowania napięcia elektrycznego proporcjonalnego do prędkości obrotowej wału lub innego elementu mechanicznego. W praktyce, prądnicę tachometryczną wykorzystuje się w wielu zastosowaniach, takich jak systemy sterowania silnikami, automatyka przemysłowa czy w urządzeniach pomiarowych. Dzięki swojej precyzji, prądnice tachometryczne są standardem w pomiarach prędkości obrotowej, a ich stosowanie jest zgodne z najlepszymi praktykami inżynieryjnymi. W kontekście automatyzacji, umożliwiają one monitorowanie i regulację procesów, co przekłada się na zwiększenie efektywności i bezpieczeństwa pracy maszyn. Przykładem mogą być systemy, w których prędkość obrotowa silnika musi być precyzyjnie kontrolowana, aby zapewnić optymalne warunki pracy.

Pytanie 2

Jakie urządzenie jest używane do mierzenia prędkości obrotowej wału silnika?

A. mostek tensometryczny
B. prądnica tachometryczna
C. potencjometr obrotowy
D. czujnik termoelektryczny
Prądnica tachometryczna jest urządzeniem wykorzystywanym do pomiaru prędkości obrotowej wału silnika, które działa na zasadzie indukcji elektromagnetycznej. Jej działanie opiera się na generacji napięcia proporcjonalnego do prędkości obrotowej, co czyni ją niezwykle przydatną w monitorowaniu pracy maszyn. Prądnice tachometryczne znajdują zastosowanie w różnych dziedzinach, takich jak automatyka przemysłowa, kontrola procesów technologicznych oraz systemy napędowe. Dzięki nim można dokładnie kontrolować prędkość obrotową silników, co jest kluczowe dla utrzymania stabilności pracy urządzeń oraz minimalizacji zużycia energii. Współczesne prądnice tachometryczne są często zintegrowane z systemami sterowania, co pozwala na automatyzację procesów i zwiększenie efektywności produkcji. Używane są także w aplikacjach wymagających precyzyjnego pomiaru, takich jak robotyka czy systemy CNC, gdzie dokładność i niezawodność pomiarów są krytyczne.

Pytanie 3

Jakie z czynności związanych z wymianą oleju oraz filtrów w zasilaczu hydraulicznym powinno być zrealizowane jako ostatnie?

A. Wlać olej do właściwego poziomu i włączyć zasilanie, aby umożliwić samoczynne odpowietrzenie
B. Zamienić uszczelkę między zbiornikiem a pokrywą oraz wymienić wkłady filtrujące, a później połączyć zbiornik z pokrywą, przestrzegając zalecanej siły dokręcania
C. Odkręcić śruby mocujące pokrywę do zbiornika, zdjąć pokrywę, dokładnie oczyścić i przepłukać zbiornik
D. Odłączyć wszystkie obwody, wyłączyć zasilanie, odkręcić śrubę odpowietrzającą lub wyjąć korek wlewowy i lekko przechylając zasilacz zlać olej
Właściwy przebieg czynności przy wymianie oleju i filtrów w zasilaczu hydraulicznym powinien kończyć się wlaniem nowego oleju do odpowiedniego poziomu i włączeniem zasilania. Jest to kluczowy etap, ponieważ zapewnia prawidłowe funkcjonowanie systemu hydraulicznego. Po napełnieniu zbiornika olejem, należy uruchomić zasilacz, co pozwala na samoczynne odpowietrzenie układu. W praktyce, odpowietrzanie jest istotne, ponieważ usunięcie powietrza z układu hydraulicznego zapobiega powstawaniu kawitacji, a tym samym zwiększa efektywność i żywotność urządzeń. Zgodnie z wytycznymi producentów zasilaczy hydraulicznych, tego rodzaju czynności powinny być zawsze wykonywane według ścisłych norm, aby zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność systemu. Na przykład, jeżeli w systemie pozostało powietrze, może to prowadzić do nieprawidłowego działania siłowników, co negatywnie wpływa na dokładność operacji hydraulicznych. Zatem, kluczowe znaczenie ma również monitorowanie poziomu oleju oraz regularne sprawdzanie stanu filtrów, co jest zgodne z praktykami zarządzania konserwacją w branży hydraulicznej.

Pytanie 4

Do połączeń spoczynkowych trwałych nie wlicza się

A. kołkowania
B. spawania
C. klejenia
D. nitowania
Spawanie, klejenie i nitowanie to techniki, które rzeczywiście tworzą połączenia spoczynkowe nierozłączne, co oznacza, że połączenia te są trwale związane i nie mogą być łatwo rozdzielone bez uszkodzenia materiału. Spawanie polega na połączeniu dwóch elementów poprzez stopienie ich brzegów, co skutkuje utworzeniem mocnego i trwałego złącza. Jest to powszechnie stosowana metoda w przemyśle metalowym, a także w budownictwie, gdzie wymagana jest wysoka wytrzymałość konstrukcji. Klejenie, z drugiej strony, wykorzystuje różnorodne kleje, które łączą elementy na poziomie molekularnym, co również skutkuje połączeniem trwale związanym, choć z innymi właściwościami mechanicznymi niż spawanie. Wreszcie, nitowanie polega na wprowadzeniu nitów w przygotowane otwory i ich zagięciu, co tworzy solidne połączenie, które jest odporne na dynamiczne obciążenia. Wszelkie wyżej wymienione techniki są zgodne z normami branżowymi, które określają odpowiednie metody oraz materiały stosowane w poszczególnych procesach łączenia. Typowym błędem w ocenie tych metod jest założenie, że każde połączenie wykonywane w sposób mechaniczny jest tymczasowe, co jest niezgodne z rzeczywistością w przypadku spawania, klejenia i nitowania.

Pytanie 5

Proces osuszania polega na absorbowaniu wilgoci oraz oleju ze sprężonego powietrza przez środek osuszający

A. poprzez podgrzewanie
B. absorcyjny
C. adsorpcyjny
D. poprzez schładzanie
Odpowiedź 'absorpcyjnego' jest prawidłowa, ponieważ proces osuszania przez środek osuszający polega na wchłanianiu wilgoci oraz oleju z powietrza. W procesach absorpcyjnych, substancja osuszająca, zwykle w postaci żelu krzemionkowego lub innych materiałów higroskopijnych, wchłania cząsteczki wody oraz innych zanieczyszczeń z powietrza. Zastosowanie technologii absorpcyjnej jest szczególnie widoczne w przemyśle, gdzie czystość powietrza jest kluczowa dla zachowania wydajności i jakości produkcji. Na przykład, w systemach pneumatycznych stosuje się osuszacze absorpcyjne, które skutecznie redukują wilgoć, co zapobiega korozji elementów mechanicznych oraz uszkodzeniom narzędzi. Ponadto, w standardach branżowych takich jak ISO 8573, podkreśla się znaczenie kontrolowania poziomu wilgoci w sprężonym powietrzu, co potwierdza konieczność stosowania odpowiednich środków osuszających.

Pytanie 6

Napięcie składa się z dwóch elementów: zmiennej sinusoidalnej oraz stałej. Aby zmierzyć stałą część tego napięcia, można użyć oscyloskopu w trybie

A. ADD
B. GND
C. DC
D. AC
Odpowiedź DC jest poprawna, ponieważ oscyloskop w trybie DC umożliwia pomiar i obserwację składowej stałej napięcia oraz sygnałów zmiennych. W przypadku napięcia, które składa się ze składowej stałej i składowej zmiennej, tryb DC pozwala na "zdjęcie" wartości średniej napięcia, która reprezentuje składową stałą. W praktyce, gdy analizujemy układy elektroniczne, często spotykamy się z takimi napięciami, gdzie napięcie stałe jest nałożone na sygnał zmienny, co jest typowe w zasilaczach czy układach analogowych. W zastosowaniach przemysłowych, taka analiza jest istotna, by ocenić poprawność działania systemów, na przykład w monitorowaniu zasilania silników elektrycznych, gdzie składowa stała może odpowiadać za poziom napięcia zasilającego. Ponadto, w kontekście pomiarów i przetwarzania sygnałów, standardy takie jak IEC 61000 wymagają odpowiednich metodologii pomiarowych, w tym umiejętności rozdzielania składowych sygnałów. Zrozumienie, jak działa tryb DC na oscyloskopie, jest kluczowe dla analizy i diagnostyki systemów elektronicznych oraz zapewnienia ich niezawodności.

Pytanie 7

W normalnych warunkach działania wyłącznika różnicowoprądowego wektorowa suma natężeń prądów sinusoidalnych przepływających w przewodach fazowych oraz neutralnym wynosi

A. 2 A
B. 3 A
C. 1 A
D. 0 A
W przypadku wyłącznika różnicowoprądowego, jego podstawowym zadaniem jest monitorowanie różnicy natężeń prądu między przewodami fazowymi a przewodem neutralnym. W warunkach normalnej pracy, gdy urządzenie działa prawidłowo, suma wektorowa natężeń prądów płynących przez przewody powinna wynosić 0 A. Oznacza to, że prąd wpływający do obwodu przez przewód fazowy jest równy prądowi wypływającemu przez przewód neutralny. Przykładowo, jeśli w obwodzie mamy trzy przewody fazowe, każdy z określonym natężeniem prądu, to ich suma wektorowa, uwzględniająca odpowiednie fazy, powinna wskazywać na zerowe natężenie w przewodzie neutralnym. Zgodnie z normą PN-IEC 61008, wyłączniki różnicowoprądowe są projektowane w taki sposób, aby skutecznie wykrywać różnice prądów oraz zapewniać bezpieczeństwo użytkowników poprzez automatyczne odłączenie obwodu w przypadku wykrycia upływu prądu. Taka funkcjonalność jest kluczowa w instalacjach elektrycznych, gdzie bezpieczeństwo i ochrona przed porażeniem prądem są priorytetami.

Pytanie 8

Konserwacja układu stycznikowo-przekaźnikowego nie obejmuje

A. analizy zużycia styków
B. wprowadzania regulacji
C. usuwania kurzu
D. sprawdzania dokręcenia śrub zacisków
Dokonywanie regulacji w układzie stycznikowo-przekaźnikowym nie jest elementem konserwacji, ponieważ tego typu układy mają z góry ustalone parametry pracy, które powinny być stałe i stabilne. Konserwacja polega raczej na zapewnieniu ich prawidłowego działania poprzez kontrolę i ewentualne czyszczenie, a nie na wprowadzaniu jakichkolwiek zmian w ich ustawieniach. Przykładem dobrej praktyki w zakresie konserwacji jest regularne czyszczenie styków styczników, które zapewnia ich dłuższą żywotność oraz minimalizuje ryzyko awarii. W kontekście standardów, normy IEC dotyczące konserwacji urządzeń elektrycznych podkreślają znaczenie utrzymania ich w stanie gotowości, co jest osiągane poprzez systematyczne kontrole i monitorowanie stanu technicznego, a nie przez zmianę parametrów pracy.

Pytanie 9

Jaki środek smarny oraz o jakiej konsystencji powinno się wykorzystać w celu zmniejszenia oporu tarcia w siłownikach pneumatycznych?

A. Olej w postaci mgły olejowej
B. Półciekły smar plastyczny
C. Olej w postaci płynnej
D. Smar o stałej konsystencji
Olej w postaci mgły olejowej jest optymalnym środkiem smarnym do zastosowania w siłownikach pneumatycznych, ponieważ skutecznie obniża tarcie i zużycie elementów ruchomych, co przekłada się na ich dłuższą żywotność. Typowa mgła olejowa jest wytwarzana poprzez rozpylanie oleju, co pozwala na równomierne pokrycie powierzchni roboczych. Dzięki temu olej penetruje w najtrudniej dostępne miejsca w mechanizmach, co zwiększa efektywność smarowania. W praktyce, olej w postaci mgły jest często używany w zautomatyzowanych systemach, gdzie precyzja i efektywność smarowania są kluczowe. Zgodnie z normami ISO 6743-99, oleje do smarowania pneumatycznego powinny spełniać określone wymagania dotyczące lepkości i stabilności. Wybór odpowiedniego środka smarnego jest kluczowy nie tylko dla wydajności, ale i dla bezpieczeństwa operacji, dlatego dobór oleju w postaci mgły jest zgodny z najlepszymi praktykami branżowymi.

Pytanie 10

Siłownik, zasilany sprężonym powietrzem o ciśnieniu roboczym 8 barów, działa z prędkością 50 cykli na minutę i zużywa 1,4 litra powietrza w trakcie jednego cyklu. Jakie parametry powinna mieć sprężarka tłokowa do zasilania siłownika?

A. wydajność 5,3 m3/h, ciśnienie maksymalne 1,0 MPa
B. wydajność 5,3 m3/h, ciśnienie maksymalne 0,7 MPa
C. wydajność 3,6 m3/h, ciśnienie maksymalne 1,0 MPa
D. wydajność 3,6 m3/h, ciśnienie maksymalne 0,7 MPa
Odpowiedź, która podaje wydajność 5,3 m3/h i maksymalne ciśnienie 1,0 MPa, jest jak najbardziej trafna. To spełnia wymagania dla siłownika, który działa na sprężone powietrze. Siłownik zasuwa 50 cykli na minutę, a każdy cykl to 1,4 litra powietrza. Jak to policzymy, to wychodzi, że potrzebuje 70 litrów powietrza na minutę (czyli 50 cykli na minutę razy 1,4 l na cykl). Jak to przerobimy na metry sześcienne, to mamy 0,07 m3 na minutę, co po przeliczeniu na godzinę daje 4,2 m3/h. Żeby zniwelować straty związane z kompresją, sprężarka musi mieć wyższą wydajność. I właśnie ta 5,3 m3/h nie tylko pokrywa zapotrzebowanie siłownika, ale daje też pewien zapas. Co do maksymalnego ciśnienia sprężarki 1,0 MPa (czyli 10 bar), to też jest okej, bo obsługuje siłownik, który działa przy ciśnieniu 8 barów. Użycie sprężarki o tych parametrach to nie tylko kwestia wydajności, ale też pewności działania całego systemu pneumatycznego, co jest zgodne z normami branżowymi.

Pytanie 11

W celu zwiększenia wskaźnika lepkości w układzie hydraulicznym oraz zmniejszenia zużycia jego elementów należy użyć oleju o oznaczeniu

DodatkiRodzaj oleju
HHHLHMHVHG
AntyutleniająceTakTakTakTak
Chroniące przed korozjąTakTakTakTak
Polepszające smarnośćTakTakTak
Zmniejszające zużycieTakTakTak
Zwiększające wskaźnik lepkościTak
O szczególnych właściwościach smarującychTak

A. HV
B. HM
C. HH
D. HL
Odpowiedź HV jest poprawna, ponieważ oleje hydrauliczne o oznaczeniu HV (High Viscosity Index) zawierają dodatki, które zwiększają wskaźnik lepkości. Oznacza to, że ich lepkość zmienia się w mniejszym stopniu w zależności od temperatury, co jest kluczowe w zastosowaniach hydraulicznych, gdzie stabilność lepkości w różnych warunkach roboczych jest niezwykle istotna. Użycie oleju o wysokim wskaźniku lepkości zapewnia lepszą ochronę elementów hydraulicznych, co przekłada się na ich dłuższą żywotność i mniejsze zużycie. Przykładem zastosowania oleju HV może być hydraulika stosowana w maszynach budowlanych, gdzie zmienne warunki pracy i temperatura mogą wpływać na wydajność systemu. Praktyki branżowe zalecają stosowanie olejów HV w sytuacjach, gdy urządzenia działają w szerszym zakresie temperatur, co minimalizuje ryzyko ich uszkodzenia i poprawia efektywność działania.

Pytanie 12

Poziom przezroczystej, nieprzewodzącej cieczy w zbiorniku można zmierzyć za pomocą czujnika

A. piezoelektrycznego
B. ultradźwiękowego
C. refleksyjnego
D. indukcyjnego
Czujniki ultradźwiękowe to naprawdę fajne narzędzia do mierzenia poziomu cieczy, zwłaszcza w sytuacjach, gdy mamy do czynienia z przezroczystymi i nieprzewodzącymi rzeczami. Działają na takiej zasadzie, że wysyłają fale ultradźwiękowe, które zbijają się od powierzchni cieczy i wracają do czujnika. Dzięki temu, że możemy zmierzyć czas, jaki potrzebuje sygnał na powrót, możemy dokładnie określić, jak wysoki jest poziom cieczy. Na przykład, wykorzystuje się je w zbiornikach z wodą pitną czy różnymi cieczyami w przemyśle. Warto też zauważyć, że standardy jak ISO 9001 mówią o precyzyjnych pomiarach w produkcji, a te czujniki właśnie to potrafią. Mają też kilka zalet w porównaniu do innych technologii, jak brak kontaktu z cieczą, co zmniejsza ryzyko zanieczyszczenia czy korozji, a ponadto mogą działać w trudnych warunkach, co jest na pewno plusem.

Pytanie 13

Dobierz minimalny zestaw sterownika S7-200 do realizacji sterowania windą w budynku trzykondygnacyjnym. Wykorzystaj w tym celu opis elementów wejściowych/wyjściowych podłączonych do sterownika.

Elementy
wejściowe
jeden czujnik na każdej kondygnacji informujący o stanie drzwi zewnętrznych (otwarte/zamknięte)
jeden czujnik na każdej kondygnacji informujący o położeniu windy
jeden przycisk na każdej kondygnacji przywołujący windę
3 przyciski wewnątrz windy służące do wyboru kondygnacji
jeden przycisk wewnątrz windy informujący o awarii (AWARIA)
Elementy
wyjściowe
dwa styczniki załączające otwieranie i zamykanie drzwi
dwa styczniki uruchamiające jazdę kabiny na dół i jazdę kabiny do góry

A. S7-200 o 6 wejściach i 4 wyjściach
B. S7-200 o 14 wejściach i 10 wyjściach
C. S7-200 o 8 wejściach i 6 wyjściach
D. S7-200 o 24 wejściach i 16 wyjściach
Odpowiedź "S7-200 o 14 wejściach i 10 wyjściach" jest poprawna, ponieważ aby skutecznie zrealizować system sterowania windą w budynku trzykondygnacyjnym, należy uwzględnić liczbę niezbędnych wejść i wyjść. W przypadku takiego systemu potrzeba przynajmniej 13 wejść do monitorowania różnych czujników oraz 4 wyjścia do kontroli silników i sygnalizacji świetlnej. Sterownik S7-200 o 14 wejściach i 10 wyjściach zapewnia wystarczające zasoby, aby nie tylko zrealizować podstawowe funkcje, ale także pozostawia pewien zapas na przyszłe rozszerzenia lub dodatkowe czujniki. Praktyczne zastosowanie tego typu sterownika w budynkach wielokondygnacyjnych jest zgodne z normami automatyki budynkowej, które zalecają przy projektowaniu systemów zwracanie uwagi na elastyczność i możliwość rozbudowy. Warto również wspomnieć, że dobór odpowiednich komponentów jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników, co podkreśla znaczenie przestrzegania dobrych praktyk inżynieryjnych w projektowaniu systemów automatyki.

Pytanie 14

W trakcie użytkowania urządzenia mechatronicznego pracownik doznał porażenia prądem, lecz po chwili odzyskał oddech. Co należy zrobić?

A. ustawić go w pozycji bocznej ustalonej
B. położyć go na plecach z uniesionymi nogami
C. rozpocząć wykonywanie sztucznego oddychania i kontynuować przez około 30 minut
D. przystąpić do pośredniego masażu serca
W sytuacji porażenia prądem elektrycznym, odpowiednie działania są kluczowe, aby zminimalizować ryzyko powikłań oraz uratować życie poszkodowanego. Przystąpienie do sztucznego oddychania przez 30 minut jest niewłaściwe, gdyż powinna być to reakcja ograniczona do momentu, gdy osoba nie oddycha. Długotrwałe sztuczne oddychanie bez oceny stanu pacjenta może prowadzić do dalszych uszkodzeń. Ułożenie osoby na plecach z nogami do góry ma na celu zwiększenie dopływu krwi do mózgu, lecz w kontekście porażenia prądem jest to nieodpowiednia praktyka, gdyż może prowadzić do ryzyka aspiracji i zadławienia. Przystąpienie do pośredniego masażu serca jest tylko wskazane w przypadku zatrzymania krążenia, co nie jest opisanym w pytaniu scenariuszem, gdyż osoba odzyskała oddech. Takie działania w przypadku osoby przytomnej mogą być nie tylko niepotrzebne, ale również niebezpieczne. Wszelkie działania powinny być dostosowane do aktualnego stanu poszkodowanego, a kluczowym elementem pierwszej pomocy jest ciągła ocena jego stanu. Niewłaściwe podejście do tych zasad prowadzi do niebezpiecznych sytuacji i może zagrażać życiu poszkodowanego.

Pytanie 15

Jakie urządzenie umożliwia pomiar temperatury łopat sprężarki o ruchu obrotowym?

A. termistora
B. manometru
C. tensometru
D. pirometru
Pirometr to urządzenie, które służy do bezkontaktowego pomiaru temperatury obiektów, co sprawia, że jest szczególnie przydatne w przypadku wirujących łopat sprężarek przepływowych. Wirujące elementy w sprężarkach osiągają wysokie prędkości oraz temperatury, co utrudnia zastosowanie tradycyjnych czujników temperatury, które wymagają fizycznego kontaktu z mierzonym obiektem. Pirometry działają na zasadzie detekcji promieniowania podczerwonego emitowanego przez obiekt, co pozwala na skuteczne mierzenie temperatury z zachowaniem bezpieczeństwa i dokładności. W zastosowaniach przemysłowych pirometry są szeroko stosowane w monitorowaniu procesów technologicznych, gdzie istotne jest ciągłe kontrolowanie temperatury, na przykład w turbinach gazowych czy silnikach odrzutowych. Dobre praktyki w zakresie pomiarów temperatury wskazują na konieczność kalibracji pirometrów oraz uwzględnienia warunków otoczenia, takich jak obecność dymu czy pary, które mogą wpływać na dokładność odczytów. Użycie pirometru w tym kontekście jest zgodne z normami branżowymi dotyczącymi monitorowania procesów i zapewnienia efektywności energetycznej maszyn.

Pytanie 16

Jakie rozwiązanie pozwala na zwiększenie prędkości ruchu tłoka w siłowniku pneumatycznym?

A. zawór podwójnego sygnału
B. zawór szybkiego spustu
C. przełącznik obiegu
D. zawór zwrotny
Zawór szybkiego spustu to naprawdę ważny element w systemach pneumatycznych. Jego główną rolą jest szybkie obniżenie ciśnienia w siłownikach. Dzięki temu tłok porusza się znacznie szybciej. Działa to tak, że sprężone powietrze ma szybki ujście, co pozwala na błyskawiczne zwolnienie siłownika. W praktyce, takie zawory są super przydatne, na przykład w przemyśle motoryzacyjnym czy automatyzacji produkcji, gdzie czas reakcji jest mega istotny. Zgodnie z normami ISO 4414, odpowiednio zainstalowany zawór szybkiego spustu powinien być standardem w każdej instalacji pneumatycznej, żeby zwiększyć wydajność i bezpieczeństwo. Jeżeli system jest dobrze zaprojektowany i wykorzystuje te zawory, to może to znacznie poprawić efektywność produkcji, a przy okazji obniżyć zużycie energii i skrócić czas cyklu procesów.

Pytanie 17

Przed przystąpieniem do wymiany zaworu elektropneumatycznego, który jest sterowany przez PLC, należy zająć się zasilaniem pneumatycznym.

A. dezaktywować zasilanie pneumatyczne, odłączyć przewody od cewki elektrozaworu i przewody
B. wprowadzić sterownik PLC w tryb STOP, odłączyć zasilanie elektryczne oraz pneumatyczne układu
C. wyłączyć dopływ sprężonego powietrza, odłączyć siłownik oraz wyłączyć PLC
D. odłączyć przewody zasilające sterownik oraz przewody pneumatyczne od elektrozaworu
Poprawna odpowiedź wskazuje na kluczowe etapy przygotowania do wymiany zaworu elektropneumatycznego, który jest zintegrowany z systemem sterowania PLC. Wprowadzenie sterownika PLC w tryb STOP jest niezbędne, aby zapobiec niekontrolowanemu działaniu systemu podczas przeprowadzania prac serwisowych. Wyłączenie zasilania elektrycznego oraz pneumatycznego całego układu eliminuje ryzyko wystąpienia niebezpiecznych sytuacji, takich jak przypadkowe uruchomienie czy wyciek sprężonego powietrza, co mogłoby prowadzić do uszkodzeń sprzętu lub zagrożenia dla operatorów. Dobrym przykładem jest procedura serwisowa w przemyśle automatyzacyjnym, gdzie przed wymianą komponentów pneumatycznych zawsze stosuje się blokady i procedury bezpieczeństwa, zgodne z normami ISO 13849, które regulują bezpieczeństwo maszyn. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy zwiększa bezpieczeństwo operacji oraz efektywność pracy, minimalizując ryzyko awarii i wypadków.

Pytanie 18

Czujnik zbliżeniowy powinien być podłączony do cyfrowego wejścia sterownika PLC przy użyciu

A. klucza
B. wkrętaka
C. lutownicy
D. szczypiec
Odpowiedź "wkrętaka" jest poprawna, ponieważ narzędzie to jest niezbędne do dokręcania lub luzowania śrub, które często są używane do mocowania złączy i elementów w instalacjach elektrycznych, w tym w podłączaniu czujników do systemów PLC. W przypadku czujników zbliżeniowych, które mogą być montowane w różnych konfiguracjach, ważne jest, aby zapewnić solidne połączenie elektryczne. Użycie wkrętaka pozwala na precyzyjne i bezpieczne przymocowanie przewodów do zacisków sterownika PLC, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie bezpieczeństwa i niezawodności połączeń elektrycznych. Niewłaściwe lub luźne połączenia mogą prowadzić do błędnych odczytów czujnika oraz innych problemów w systemie automatyki. W praktyce, często stosuje się wkrętaki o wymiennej końcówce, co umożliwia łatwe dostosowanie narzędzia do różnych typów śrub i zacisków, co zwiększa efektywność pracy na placu budowy czy w zakładzie produkcyjnym. Właściwa metoda podłączenia gwarantuje także dłuższą żywotność komponentów oraz ich prawidłowe działanie w różnych warunkach środowiskowych.

Pytanie 19

Jaki typ smaru powinno się zastosować do smarowania elementów gumowych?

A. Grafitowy
B. Litowy
C. Silikonowy
D. Molibdenowy
Smar silikonowy jest idealnym wyborem do smarowania gumowych elementów ze względu na swoje właściwości chemiczne i fizyczne. Silikon wykazuje doskonałą adhezję do powierzchni gumowych, co przekłada się na długotrwałą ochronę przed zużyciem. Jest odporny na wysokie temperatury, co czyni go odpowiednim do zastosowań, w których gumowe elementy mogą być narażone na działanie ciepła. Ponadto, smar silikonowy nie powoduje degradacji materiałów elastomerowych, w przeciwieństwie do innych smarów, które mogą prowadzić do pęknięć lub twardnienia gumy. Przykłady zastosowania smaru silikonowego obejmują uszczelki w oknach, elementy zawieszenia w samochodach, a także w urządzeniach gospodarstwa domowego, takich jak pralki czy zmywarki. Stosując smar silikonowy, można znacznie wydłużyć żywotność gumowych części oraz poprawić ich działanie poprzez redukcję tarcia. Zgodnie z dobrymi praktykami branżowymi, smar silikonowy powinien być stosowany w każdej aplikacji wymagającej smarowania elementów gumowych, aby zapewnić ich optymalne funkcjonowanie.

Pytanie 20

Jakiego rodzaju cieczy hydraulicznej powinno się użyć w urządzeniu hydrauliczny, które może być narażone na kontakt z otwartym ogniem?

A. HT - ester syntetyczny, najlepiej ulegający biodegradacji
B. HV - dla urządzeń funkcjonujących w zmiennych warunkach temperatury
C. HFA - emulsja olejowo-wodna, mająca w składzie ponad 80 % wody
D. HTG - produkowana na bazie olejów roślinnych, rozpuszczalna w wodzie
Odpowiedź HFA, czyli emulsja olejowo-wodna, zawierająca ponad 80% wody, jest prawidłowa w kontekście pracy urządzeń hydraulicznych w warunkach zagrożenia pożarowego. Tego rodzaju ciecz hydrauliczna charakteryzuje się znacznie wyższą odpornością na wysokie temperatury i działanie ognia, co jest kluczowe w miejscach, gdzie istnieje ryzyko kontaktu z otwartym płomieniem. W przypadku wycieku emulsji olejowo-wodnej, woda działa jako czynnik chłodzący, minimalizując ryzyko pożaru. Tego rodzaju cieczy hydrauliczne są szeroko stosowane w przemyśle, gdzie praca z substancjami łatwopalnymi jest powszechna, jak na przykład w rafineriach, piecach przemysłowych czy zakładach chemicznych. Zgodnie z normami, takimi jak NFPA (National Fire Protection Association), stosowanie cieczy o obniżonej palności, takich jak HFA, jest zalecane w środowiskach o wysokim ryzyku pożaru. Dodatkowo, emulsje olejowo-wodne są często używane w zastosowaniach, gdzie wymagane jest smarowanie oraz chłodzenie, co czyni je wszechstronnym rozwiązaniem w hydraulice przemysłowej.

Pytanie 21

Jaką metodę łączenia metali należy wybrać, gdy maksymalna temperatura w trakcie łączenia nie może przekroczyć 450OC?

A. Lutowanie miękkie
B. Spawanie gazowe
C. Spawanie elektryczne
D. Lutowanie twarde
Lutowanie miękkie jest techniką, która polega na łączeniu materiałów metalowych za pomocą stopów lutowniczych, których temperatura topnienia nie przekracza 450°C. Dzięki temu proces lutowania miękkiego jest idealnym rozwiązaniem w sytuacjach, gdzie ważne jest, aby nie narażać łączonych materiałów na wysokie temperatury, które mogłyby prowadzić do ich deformacji, osłabienia struktury lub innych niepożądanych efektów. Lutowanie miękkie znajduje zastosowanie w elektronice, gdzie łączenie elementów na płytkach drukowanych wymaga precyzyjnego podejścia i ochrony delikatnych komponentów przed ciepłem. Warto również zaznaczyć, że ta metoda jest szeroko stosowana w produkcji biżuterii, gdzie pożądana jest estetyka oraz trwałość połączeń bez ryzyka zagrożenia dla materiałów bazowych. Stosowanie lutowania miękkiego jest zgodne z normami branżowymi, takimi jak ISO 9453, które regulują wymagania dotyczące lutów i procesów lutowania, zapewniając wysoką jakość i bezpieczeństwo połączeń.

Pytanie 22

Po przeprowadzeniu napraw w szafie sterowniczej numerycznej obrabiarki, pracownik doznał porażenia prądem. Jest nieprzytomny, lecz oddycha. W pierwszej kolejności, po odłączeniu go od źródła prądu, powinno się wykonać następujące kroki:

A. ułożyć poszkodowanego na noszach w wygodnej pozycji i przetransportować go do lekarza w celu oceny stanu zdrowia
B. ustawić poszkodowanego na boku, zapewnić mu świeże powietrze i rozpocząć sztuczne oddychanie
C. wezwać pomoc medyczną, położyć poszkodowanego na plecach i rozpocząć sztuczne oddychanie
D. ustawić poszkodowanego w stabilnej pozycji bocznej i wezwać pomoc medyczną
Odpowiedź, w której porażony zostaje ułożony w pozycji bocznej ustalonej, jest prawidłowa, ponieważ zapewnia to drożność dróg oddechowych i minimalizuje ryzyko aspiracji. Pozycja ta jest kluczowa w przypadku osób nieprzytomnych, które oddychają, ponieważ pozwala na swobodne wydostawanie się ewentualnych wydzielin, a jednocześnie chroni przed zadławieniem. Wzywając pomoc lekarską, dbamy o to, aby profesjonalna interwencja mogła zostać podjęta jak najszybciej, co jest szczególnie ważne w przypadku porażenia prądem, które może prowadzić do poważnych uszkodzeń wewnętrznych. W praktyce, osoby pracujące w środowisku przemysłowym powinny być przeszkolone w zakresie udzielania pierwszej pomocy, co jest zgodne z normą ISO 45001 dotyczącą zarządzania bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy. Przykładowo, jeśli pracownik ulegnie porażeniu, niezwłocznie należy ocenić jego stan, a po umieszczeniu go w odpowiedniej pozycji, regularnie kontrolować jego oddech i reakcje, co jest kluczowe do oceny jego stanu przed przybyciem służb medycznych.

Pytanie 23

Aby zmierzyć nierówności osiowe (bicie) obracającej się tarczy, należy użyć

A. mikrometru
B. średnicówki mikrometrycznej
C. suwmiarki
D. czujnika zegarowego
Czujnik zegarowy jest narzędziem pomiarowym, które umożliwia precyzyjne określenie nierówności osiowej (bicia) wirujących tarcz. Działa na zasadzie pomiaru odległości, przy czym jego igła stykowa przesuwa się wzdłuż powierzchni obrabianego elementu, rejestrując wszelkie wahania. Dzięki wysokiej dokładności, czujniki zegarowe są standardowo stosowane w inżynierii mechanicznej do oceny i kontrolowania jakości elementów rotacyjnych. W praktyce, czujnik zegarowy jest niezbędny do ustawienia tarczy w maszynach takich jak tokarki czy frezarki. Użytkownik umieszcza czujnik w odpowiedniej pozycji, a następnie obraca tarczę, co pozwala na odczyt bicia. Każde odchylenie od idealnej osi wskazuje na konieczność korekcji ustawienia, co jest kluczowe dla zapewnienia nie tylko precyzyjnego działania maszyny, ale także wydłużenia jej żywotności oraz zapewnienia bezpieczeństwa pracy. Wysoka jakość czujników zegarowych oraz ich precyzyjne kalibracje są zgodne z najlepszymi praktykami w branży mechanicznej.

Pytanie 24

Sterowanie za pomocą Pulse Width Modulation (PWM) w systemach kontrolnych odnosi się do regulacji przez

A. zmianę szerokości impulsu
B. amplitudy impulsu
C. zmianę fazy impulsu
D. częstotliwości
Odpowiedzi związane z zmianą fazy impulsu, częstotliwości czy amplitudy impulsu nie pasują do PWM. Zmiana fazy impulsu to bardziej sprawa synchronizacji sygnałów, co znajduje zastosowanie np. w komunikacji, a to nie ma związku z regulowaniem mocy czy średniego prądu w PWM. Częstotliwość w PWM właściwie zostaje taka sama, gdy zaczynasz regulować szerokość impulsu; można nią trochę bawić się, ale to nie jest kluczowa sprawa w tym temacie. Co do amplitudy impulsu, to też nie jest coś, na czym PWM się opiera - tu chodzi głównie o czas, w którym sygnał jest w stanie wysokim w odnoszeniu do całego okresu sygnału. To też błąd, jeśli mylone są różne techniki modulacji z PWM, bo każda ma swoje zasady. Fajnie by było, jakbyś rozróżniał PWM od innych metod, bo jego prawdziwą zaletą jest zarządzanie mocą bez strat, które powstają przy ciągłym włączaniu i wyłączaniu. To bardzo ważne w bardziej zaawansowanych systemach, które muszą być wydajne oraz elastyczne.

Pytanie 25

Urządzenia elektroniczne, które gwarantują stabilność napięcia prądu elektrycznego na wyjściu, niezależnie od obciążeń oraz zmian w napięciu w sieci, określamy mianem

A. zasilaczy
B. stabilizatorów
C. generatorów
D. prostowników
Stabilizatory to urządzenia elektroniczne, które zapewniają stałe napięcie na wyjściu, niezależnie od zmian napięcia zasilania oraz obciążenia podłączonego do nich układu. Ich kluczową funkcją jest ochrona urządzeń elektronicznych przed niekorzystnymi skutkami wahań napięcia, co jest szczególnie istotne w zastosowaniach wymagających wysokiej niezawodności, jak w urządzeniach medycznych, systemach komputerowych czy automatyce przemysłowej. Stabilizatory można podzielić na liniowe i impulsowe, z których każdy typ ma swoje unikalne zalety i zastosowania. Stabilizatory liniowe są proste w konstrukcji i oferują niewielkie zniekształcenia, ale ich wydajność energetyczna jest niższa, co sprawia, że w zastosowaniach wymagających dużych prądów lepiej sprawdzają się stabilizatory impulsowe. W standardach branżowych, takich jak IEC 61000, uwzględnia się wymagania dotyczące stabilności napięcia w kontekście kompatybilności elektromagnetycznej, co czyni stabilizatory niezbędnym elementem w projektowaniu nowoczesnych systemów elektronicznych.

Pytanie 26

Ile oleju, zgodnie z przedstawionymi w tabeli wskazaniami producenta, należy przygotować do całkowitej wymiany zużytego oleju w pompie IF1 400?

Typ pompyIlość oleju w silniku
l
Ilość oleju w komorze olejowej
l
Całkowita ilość
oleju w pompie
l
IF1 100; 150; 2000,40-0,40
IF1 50; 75; 100; 150; 2000,40-0,40
IF2 3000,900,121,02
IF1 300; 4001,700,121,82
IF2 4001,700,121,82
IF1 5501,700,121,82
IF2 5501,700,121,82
IF1 7502,000,122,12
IF1 10002,000,122,12
IF1 1500; 20005,000,185,18

A. 0,40 l
B. 1,70 l
C. 0,90 l
D. 1,82 l
Odpowiedź 1,82 l jest prawidłowa, ponieważ dokładnie odpowiada całkowitej ilości oleju potrzebnej do wymiany w pompie IF1 400. Aby obliczyć tę wartość, należy zsumować ilości oleju wymagane w silniku oraz w komorze olejowej, które są przedstawione w tabeli producenta. W praktyce, zapewnienie odpowiedniej ilości oleju jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania urządzenia, gdyż niedobór oleju może prowadzić do przegrzewania się pompy i jej szybszego zużycia. W branży inżynieryjnej i mechanicznej, przestrzeganie zaleceń producentów dotyczących wymiany oleju i jego ilości jest uznawane za standardową praktykę, która wpływa na niezawodność oraz efektywność działania maszyn. Dobór właściwego oleju i jego ilości ma również znaczenie dla utrzymania optymalnych parametrów pracy, co w efekcie przekłada się na dłuższą żywotność urządzenia oraz oszczędności w kosztach eksploatacji.

Pytanie 27

Czujnik Pt 100 pokazany na ilustracji służy do pomiaru

A. temperatury powietrza
B. ciśnienia cieczy
C. napięcia elektrycznego
D. objętości cieczy
Czujnik Pt 100, znany jako czujnik rezystancyjny, jest powszechnie stosowany do pomiaru temperatury. Jego działanie opiera się na zasadzie, że oporność platyny zmienia się wraz z temperaturą. W przypadku Pt 100, oporność wynosi 100 Ω w temperaturze 0°C, a zmiana ta jest liniowa w szerokim zakresie temperatur. Czujniki te są wykorzystywane w różnych zastosowaniach przemysłowych, takich jak systemy HVAC, procesy chemiczne, a także w urządzeniach medycznych, gdzie dokładny pomiar temperatury jest kluczowy. Standardy takie jak IEC 60751 definiują charakterystyki czujników Pt 100, co zapewnia ich wymienność i precyzję. Dzięki swojej stabilności i odporności na korozję, czujniki te są preferowanym wyborem w wielu aplikacjach, gdzie wymagana jest wysoka dokładność i niezawodność pomiaru temperatury. Przykładem zastosowania Pt 100 może być monitorowanie temperatury w piecach przemysłowych, gdzie ekstremalne warunki pracy wymagają niezawodnych rozwiązań pomiarowych.

Pytanie 28

Napięcie wyjściowe zasilacza zasilającego sterownik PLC zainstalowany w urządzeniu mechatronicznym, zgodnie z parametrami przedstawionymi w tabeli, może wynosić

Parametry techniczne sterownika
Normy i przepisyIEC 61131-2
Typ produktuSterownik kompaktowy
Liczba wejść dyskretnych6
Napięcie wejść dyskretnych24 V DC
Liczba wyjść dyskretnych4 przekaźnikowe
Typ wyjśćprzekaźnikowe
Sygnalizacja stanówLED
Napięcie zasilania24 V DC
Dopuszczalny zakres napięcia zasilania21,2÷28,8 V DC
Tętnienia<5%

A. 20 V DC
B. 15 V DC
C. 25 V DC
D. 30 V DC
Napięcia 15 V DC, 30 V DC i 20 V DC nie mieszczą się w określonym zakresie zasilania dla sterownika PLC. Wybór zbyt niskiego napięcia, takiego jak 15 V DC, może prowadzić do niewłaściwego działania urządzenia. Sterownik PLC wymaga odpowiedniego napięcia, aby poprawnie funkcjonować i realizować zaprogramowane zadania. Zbyt niskie napięcie może skutkować niestabilnością pracy, co może prowadzić do błędów w przetwarzaniu sygnałów i w konsekwencji do awarii systemu. Z kolei napięcie 30 V DC przekracza dopuszczalny zakres zasilania, co stwarza ryzyko uszkodzenia komponentów, a nawet ich trwałego zniszczenia. W przypadku zasilania stosuje się zasady dotyczące tolerancji napięcia, które gwarantują bezpieczeństwo i efektywność działania urządzeń. Ponadto, 20 V DC, mimo że jest bliższe dolnej granicy, również nie spełnia wymogów określonych w dokumentacji, co może prowadzić do nieprzewidywalnych zachowań urządzenia oraz problemów z jego stabilnością. Wybór niewłaściwego napięcia zasilania jest częstym błędem, który może wynikać z niedostatecznej analizy specyfikacji technicznych i wymagań aplikacji. Kluczowe jest zrozumienie, że każde urządzenie ma swoje unikalne wymagania, które należy spełnić, aby zapewnić jego prawidłowe funkcjonowanie i bezpieczeństwo operacyjne.

Pytanie 29

Która z wymienionych właściwości komponentów systemów automatyki, stosowanych w liniach produkcyjnych, ma kluczowe znaczenie przy projektowaniu linii do konfekcjonowania rozcieńczalników do farb i lakierów?

A. Niezawodność
B. Iskrobezpieczeństwo
C. Efektywność
D. Bezobsługowość
Wydajność, niezawodność i bezobsługowość to istotne cechy w projektowaniu układów automatyki, ale ich znaczenie w kontekście konfekcjonowania łatwopalnych substancji chemicznych, jakimi są rozcieńczalniki do farb i lakierów, nie może przeważać nad kwestią iskrobezpieczeństwa. Wydajność może przyciągać uwagę jako znaczący wskaźnik efektywności produkcji, jednak w kontekście substancji niebezpiecznych, zbyt duża wydajność może prowadzić do zminimalizowania zabezpieczeń, co stwarza ryzyko. Niezawodność jest istotna dla zapewnienia ciągłości i stabilności produkcji, lecz w przypadku wystąpienia awarii w systemie bez odpowiednich zabezpieczeń przeciwiskrowych, skutki mogą być katastrofalne. Bezobsługowość, mimo że zwiększa wygodę użytkowania i zmniejsza konieczność interwencji ze strony operatorów, może prowadzić do sytuacji, w których nie podejmuje się wystarczających działań kontrolnych dla zapobiegania zagrożeniom. Najistotniejsze w tym przypadku jest zapewnienie podstawowego bezpieczeństwa, które nie jest możliwe bez uwzględnienia normiskrobezpieczeństwa, co powinno być priorytetem w każdym projekcie związanym z automatyzacją procesów przemysłowych w strefach ryzyka. Pomijając zagadnienia iskrobezpieczeństwa, projektant naraża nie tylko zdrowie pracowników, ale również generuje potencjalne straty finansowe związane z przerwami w produkcji oraz odpowiedzialnością prawną.

Pytanie 30

Poniższy zapis w metodzie Grafcet oznacza otwarcie zaworu 1V1

DOtworzyć zawór 1V1
t = 2s

A. impulsowo.
B. z ograniczeniem czasowym.
C. warunkowo.
D. z opóźnieniem czasowym.
Odpowiedź "z opóźnieniem czasowym" jest poprawna, ponieważ zapis w metodzie Grafcet zawiera informację o opóźnieniu, które jest kluczowym elementem w automatyzacji procesów. Opóźnienia czasowe w systemach automatyki są często stosowane do synchronizacji działań, co zapewnia płynne działanie całego systemu. W tym przypadku, akcja otwarcia zaworu 1V1 następuje po upływie 2 sekund od momentu aktywacji danego kroku. Przykładem zastosowania takiego opóźnienia może być scenariusz, w którym otwarcie zaworu musi być zsynchronizowane z innymi procesami, na przykład uruchomieniem pompy, która dostarcza ciecz do zaworu. W takich sytuacjach, stosowanie opóźnień jest zgodne z najlepszymi praktykami w projektowaniu systemów automatyki, co zwiększa niezawodność i bezpieczeństwo operacji. Ponadto, standardy branżowe, takie jak IEC 61131-3, podkreślają znaczenie precyzyjnego definiowania czasów reakcji w systemach sterowania, co także odnosi się do omawianego przypadku.

Pytanie 31

Trójfazowy silnik elektryczny o podanych parametrach zasilany jest z sieci.
Silnik elektryczny: moc P = 4 kW i cosφ = 0,75
Zasilany z sieci: 400 V; 3/PE ~, 50 Hz.
Prąd pobierany przez silnik z sieci jest równy

A. 13,33 A
B. 5,77 A
C. 10,00 A
D. 7,70 A
Błędne odpowiedzi w tym pytaniu wskazują na typowe nieporozumienia dotyczące obliczeń prądu pobieranego przez silnik trójfazowy. Wiele osób może skupić się na niewłaściwych założeniach, takich jak zaniedbanie wpływu współczynnika mocy na całkowitą moc silnika. Na przykład, odpowiedzi takie jak 5,77 A czy 10,00 A mogą sugerować, że obliczenia zostały wykonane bez uwzględnienia istotnych parametrów, takich jak napięcie zasilania czy współczynnik mocy. Często błędne odpowiedzi wynikają z uproszczenia wzoru na moc lub przyjęcia niewłaściwych wartości. Kluczowe jest zrozumienie, że moc czynna, napięcie oraz prąd są ze sobą silnie powiązane i każda zmiana jednego z parametrów wpływa na pozostałe. W praktyce, jeżeli silnik ma niższy współczynnik mocy, to prąd pobierany z sieci będzie wyższy, co nie zostało uwzględnione w niepoprawnych odpowiedziach. Warto pamiętać, że w przypadku obliczeń związanych z energią elektryczną należy zawsze korzystać z odpowiednich wzorów oraz uwzględniać wszelkie istotne zmienne, aby uniknąć błędów, które mogą prowadzić do nieprawidłowego doboru sprzętu czy nieefektywnego działania instalacji elektrycznych. Dlatego tak ważne jest, aby dokładnie analizować wszystkie parametry przed dokonaniem obliczeń.

Pytanie 32

Pamięć EPROM (ang. Erasable Programmable Read-Only Memory) to typ pamięci cyfrowej realizowanej w formie układu scalonego, którą można

A. tylko odczytywać
B. bezpowrotnie stracić po odłączeniu zasilania
C. kasować za pomocą promieniowania ultrafioletowego
D. programować i usuwać elektrycznie
Odpowiedzi, które mówią o programowaniu i kasowaniu elektrycznym oraz utracie danych po wyłączeniu zasilania, są w kontekście pamięci EPROM nietrafione. Pamięć EPROM nie traci danych po odłączeniu prądu; jest to pamięć nieulotna. To znaczy, że dane się w niej trzymają, nawet jak wyłączymy zasilanie, co jest mega ważne w wielu aplikacjach. Poza tym, EPROM programuje się tylko przy użyciu promieniowania UV, a nie elektrycznie, jak w przypadku pamięci EEPROM, która z kolei pozwala na kasowanie i programowanie elektryczne. A odpowiedź, która mówi, że EPROM to tylko odczyt, jest też myląca, bo EPROM można zaprogramować przed użyciem, więc ma znacznie większe możliwości. Wydaje mi się, że te błędne myśli mogą wynikać z braku znajomości różnic między różnymi typami pamięci i z problemów ze zrozumieniem, jak dokładnie działają te mechanizmy. Znajomość tych różnic jest naprawdę ważna, jeśli chcemy dobrze stosować technologię pamięci w projektowaniu systemów elektronicznych.

Pytanie 33

Aby zatrzymać tłoczysko siłownika pneumatycznego o działaniu dwustronnym w dowolnym miejscu, wykorzystuje się zawór

A. pięciodrogowy dwupołożeniowy (5/2)
B. pięciodrogowy trójpołożeniowy (5/3)
C. trójdrogowy dwupołożeniowy (3/2)
D. trójdrogowy trójpołożeniowy (3/3)
Zawór pięciodrogowy trójpołożeniowy (5/3) to właściwy wybór, bo pozwala na pełną kontrolę nad ruchem tłoczyska w siłowniku pneumatycznym. Można go zatrzymać w dowolnej pozycji, co jest super ważne w różnych zastosowaniach. Ten zawór ma pięć portów i trzy położenia robocze, co oznacza, że możemy zasilać siłownik z jednej strony (położenie 1), z drugiej (położenie 2) lub zatrzymać go w neutralnej pozycji (położenie 3). Dzięki temu wszystko działa precyzyjnie, co jest kluczowe np. w automatyce produkcyjnej czy robotyce. Używanie takich standardowych komponentów, jak zawory 5/3, to naprawdę dobry pomysł, bo zapewniają one niezawodność i łatwość w podłączeniu do innych części systemu. Przykładem mogą być linie montażowe, gdzie dokładne pozycjonowanie elementów jest mega istotne dla efektywności.

Pytanie 34

Interfejs komunikacyjny umożliwia połączenie

A. sterownika z programatorem
B. modułu rozszerzającego z grupą siłowników
C. pompy hydraulicznej z silnikiem
D. siłownika z programatorem
Interfejs komunikacyjny jest kluczowym elementem systemów automatyki, który umożliwia wymianę danych pomiędzy sterownikami a programatorami. W kontekście automatyki przemysłowej, sterownik (np. PLC) zarządza procesami, a programator służy do jego programowania oraz monitorowania. Interfejsy komunikacyjne, takie jak Ethernet, Modbus, Profibus czy CAN, pozwalają na efektywne przesyłanie sygnałów i danych, co jest niezbędne do optymalizacji pracy systemów. Przykładowo, w nowoczesnych zakładach produkcyjnych, sprawna komunikacja pomiędzy sterownikami a programatorami jest kluczowa dla zdalnego monitorowania stanu maszyn oraz szybkiego reagowania na ewentualne awarie. Dobre praktyki w zakresie projektowania interfejsów komunikacyjnych obejmują zapewnienie odpowiedniej przepustowości, niezawodności oraz bezpieczeństwa przesyłu danych. Właściwe zrozumienie funkcji i zastosowania interfejsów komunikacyjnych jest niezbędne dla inżynierów zajmujących się automatyką, by tworzyć wydajne i bezpieczne systemy sterowania.

Pytanie 35

Siłownik hydrauliczny jest zasilany olejem pod ciśnieniem p = 60 barów oraz ma przepływ Q = 85 l/min. Jaka jest moc hydrauliczna, którą pobiera siłownik?

A. 51,0 kW
B. 8,5 kW
C. 85,0 kW
D. 5,1 kW
Obliczanie mocy hydraulicznej siłownika wymaga zrozumienia podstawowych wzorów oraz jednostek, co często prowadzi do błędnych interpretacji wśród osób mniej doświadczonych. Na przykład, przyjęcie mocy 5,1 kW bywa wynikiem nieprawidłowego przeliczenia ciśnienia lub natężenia przepływu. Niektórzy mogą błędnie zakładać, że ilość energii zużytej przez siłownik jest po prostu suma ciśnienia i przepływu bez uwzględnienia jednostek, co prowadzi do mylnych konkluzji. Z kolei odpowiedź 51,0 kW może wynikać z błędnego pomnożenia ciśnienia przez natężenie bez właściwej konwersji jednostek, co jest kluczowym krokiem w tego typu obliczeniach. Często w takich błędach ludzie zapominają, że moc hydrauliczna jest inna od mocy mechanicznej, co może prowadzić do nieporozumień przy projektowaniu systemów hydraulicznych. Ostatecznie, ignorując odpowiednie konwersje jednostek oraz właściwe zastosowanie wzorów, można nadmiernie ocenić moc siłownika, co skutkuje niewłaściwym doborem komponentów i potencjalnymi problemami w operacyjności systemu hydraulicznego. W związku z tym, kluczowe jest, aby inżynierowie stosowali się do odpowiednich norm i dobrych praktyk, takich jak te zawarte w normach ISO oraz normach branżowych dotyczących hydrauliki, aby uniknąć takich pułapek w obliczeniach.

Pytanie 36

Po programowym aktywowaniu czterech wyjść tranzystorowych w sterowniku PLC, które sterują cewkami elektrozaworów, stwierdzono, że nie wszystkie działają poprawnie. Pomiar napięcia UBE (między bazą a emiterem) tranzystorów na poszczególnych wyjściach wykazał następujące wartości: UBE1 = 1 V, UBE2 = 3 V, UBE3 = 0,7 V, UBE4 = 5 V. Wyniki pomiarów sugerują uszkodzenie

A. tranzystorów na wyjściach 1 i 3
B. wyłącznie tranzystora na wyjściu 3
C. wyłącznie tranzystora na wyjściu 4
D. tranzystorów na wyjściach 2 i 4
Widzisz, tu pojawiają się błędy przy analizie problemu, które mogą prowadzić do mylnych diagnoz dotyczących tranzystorów. Z tych pomiarów wynika, że UBE1 ma tylko 1 V, co oznacza, że tranzystor na wyjściu 1 raczej nie działa prawidłowo, ale to nie znaczy, że jest zepsuty. Zmniejszone napięcie UBE na 1 V raczej sugeruje, że tranzystor nie jest na pełnym włączeniu. A jeśli chodzi o wyjście 3, to 0,7 V to całkiem w porządku wartość i nie możemy mówić o uszkodzeniu. Dodatkowo, wskazywanie na problem z wyjściem 2 przy napięciu 3 V, zapominając o tym, że to może być efekt złego podłączenia lub niepoprawnej konfiguracji obwodu, to też nie jest dobre podejście. W takich sytuacjach lepiej spojrzeć na cały układ, nie tylko na jedno wyjście. Przy diagnozowaniu tranzystorów ważne jest, żeby rozumieć, jak różne napięcia wpływają na ich działanie oraz potrafić dobrze interpretować wyniki pomiarów w kontekście całości systemu. W praktyce warto korzystać z dokumentacji technicznej i standardów, żeby trafnie znaleźć źródło problemu i wiedzieć, jak go naprawić.

Pytanie 37

Największe ryzyko związane z urządzeniami elektrycznymi wynika z możliwości

A. dotknięcia odizolowanych części będących pod napięciem
B. wystąpienia zwarcia doziemnego
C. pojawu przerwy w obwodzie elektrycznym
D. dotknięcia elementów urządzenia elektrycznego mających uziemienie
Dotknięcie odizolowanych elementów znajdujących się pod napięciem stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Elementy te, jeśli są odizolowane, mogą wydawać się bezpieczne, jednak w momencie, gdy dojdzie do naruszenia izolacji, stają się źródłem niebezpiecznego napięcia elektrycznego. Przykładem może być uszkodzona wtyczka lub przewód, w którym izolacja została przerwana, a przewodnik stał się dostępny. W takich sytuacjach, dotykając odizolowanego elementu, osoba może stać się drogą, przez którą prąd elektryczny przepływa do ziemi, co może prowadzić do porażenia elektrycznego. Zgodnie z normami bezpieczeństwa, takimi jak PN-EN 61140, urządzenia elektryczne powinny być projektowane z myślą o minimalizowaniu ryzyka kontaktu z elementami pod napięciem. Regularne przeglądy oraz stosowanie odpowiednich zabezpieczeń, takich jak wyłączniki różnicowo-prądowe, mogą znacznie zredukować to ryzyko. Odpowiednia edukacja użytkowników i pracowników w zakresie bezpieczeństwa elektrycznego jest kluczowa dla zapobiegania wypadkom.

Pytanie 38

Woltomierz działający w trybie AC pokazuje wartość napięcia elektrycznego

A. średnią
B. maksymalną
C. chwilową
D. skuteczną
Woltomierz w trybie pracy AC wskazuje wartość skuteczną napięcia elektrycznego, co oznacza, że mierzy on efektywną wartość napięcia, która generuje taką samą moc w obciążeniu rezystancyjnym, jak napięcie stałe. Wartość skuteczna, oznaczana jako Ueff, jest istotna w obliczeniach związanych z systemami zasilania i elektrycznymi układami energetycznymi, ponieważ pozwala na realne oszacowanie ilości energii dostarczanej do urządzenia. Na przykład, w domowych instalacjach elektrycznych napięcie zmienne (AC) o wartości skutecznej 230 V odpowiada napięciu stałemu 230 V pod względem generowanej mocy. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy można zobaczyć w projektowaniu układów zasilania oraz w obliczeniach związanych z mocą czynna i bierną. Zgodnie z normami IEC 61010, pomiar wartości skutecznej jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności układów elektrycznych. Warto również dodać, że woltomierze cyfrowe często korzystają z układów pomiarowych, które są w stanie precyzyjnie obliczyć wartość skuteczną, nawet w obecności zniekształceń harmonicznych.

Pytanie 39

Jaką metodę łączenia materiałów powinno się wybrać do skrzyżowania elementów ze stali nierdzewnej i mosiądzu?

A. Lutowanie miękkie
B. Lutowanie twarde
C. Zgrzewanie
D. Sklejanie
Lutowanie twarde jest optymalną techniką łączenia stali nierdzewnej i mosiądzu ze względu na różnice w temperaturze topnienia tych materiałów oraz ich właściwościach mechanicznych. Lutowanie twarde polega na stosowaniu lutów o temperaturze topnienia powyżej 450 °C, co pozwala na skuteczne tworzenie połączeń o wysokiej wytrzymałości. W przypadku stali nierdzewnej i mosiądzu lutowanie twarde jest szczególnie ważne, ponieważ oba materiały różnią się nie tylko składem chemicznym, ale również współczynnikiem rozszerzalności cieplnej. Lutowanie twarde zapewnia dobre wypełnienie szczelin oraz pozwala na uzyskanie mocnych połączeń, które są odporne na korozję, co ma kluczowe znaczenie w zastosowaniach inżynieryjnych i przemysłowych. Przykłady zastosowania lutowania twardego to produkcja sprzętu medycznego, elementów hydraulicznych oraz instalacji przemysłowych, gdzie wymagana jest trwałość i odporność na wysokie temperatury. Zastosowanie tej techniki w zgodzie z odpowiednimi normami, takimi jak PN-EN 1045, zapewnia jakość oraz niezawodność wykonanych połączeń.

Pytanie 40

Siłownik, zasilany sprężonym powietrzem o ciśnieniu roboczym 8 bar, ma maksymalną liczbę cykli nmax = 50/min oraz zużywa 1,4 litra powietrza w trakcie jednego cyklu. Jakie parametry powinna mieć sprężarka tłokowa do zasilania tego siłownika?

A. wydajność 5,3 m3/h, ciśnienie maksymalne 1,0 MPa
B. wydajność 3,6 m3/h, ciśnienie maksymalne 1,0 MPa
C. wydajność 5,3 m3/h, ciśnienie maksymalne 0,7 MPa
D. wydajność 3,6 m3/h, ciśnienie maksymalne 0,7 MPa
Wybrana odpowiedź jest poprawna, ponieważ wymagana wydajność sprężarki tłokowej wynosi co najmniej 5,3 m3/h, aby sprostać zapotrzebowaniu siłownika. Siłownik wykonuje 50 cykli na minutę, zużywając 1,4 litra powietrza na cykl. Łączne zużycie powietrza wynosi 50 cykli/min x 1,4 litra/cykl = 70 litrów/minutę, co przelicza się na 4,2 m3/h. Wybór sprężarki o wydajności 5,3 m3/h zapewnia odpowiedni zapas, co jest zgodne z praktykami inżynieryjnymi, które zalecają uwzględnienie marginesu zapasu wydajności dla osiągnięcia stabilnej pracy. Dodatkowo, maksymalne ciśnienie 1,0 MPa (10 bar) spełnia wymagania robocze siłownika, który działa przy ciśnieniu 8 bar. Użycie sprężarki z wyższym ciśnieniem pozwoli również na ewentualne straty ciśnienia w systemie oraz wzmożone zapotrzebowanie w przypadku intensywnej pracy siłownika, co jest istotne w aplikacjach przemysłowych, takich jak automatyzacja produkcji oraz systemy transportu pneumatycznego.