Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik analityk
  • Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
  • Data rozpoczęcia: 18 kwietnia 2025 11:33
  • Data zakończenia: 18 kwietnia 2025 11:45

Egzamin zdany!

Wynik: 24/40 punktów (60,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Odważka analityczna wodorotlenku sodu, przygotowana fabrycznie, zawiera 0,1 mola NaOH. Jaką objętość wody destylowanej należy dodać w kolbie miarowej, aby uzyskać roztwór wodorotlenku sodu o stężeniu 0,0500 mol/dm3?

A. 1 dm3
B. 2 dm3
C. 50 cm3
D. 500 cm3
Rozważając błędne odpowiedzi, warto zauważyć, że przygotowanie roztworu o stężeniu 0,0500 mol/dm3 z 0,1 mola NaOH wymaga precyzyjnego obliczenia objętości, a niektóre z zaproponowanych odpowiedzi nie uwzględniają zasad rozcieńczania. Na przykład, wybór 50 cm3 sugeruje, że osoba odpowiadająca nie dostrzega, że rozcieńczenie do takiej objętości prowadziłoby do stężenia znacznie wyższego niż docelowe 0,0500 mol/dm3. Podobnie, odpowiedź 500 cm3 również jest nieprawidłowa, ponieważ nie osiągnie wymaganej koncentracji. W laboratoriach chemicznych kluczowe jest zrozumienie, że stężenie roztworu można dokładnie obliczyć tylko wtedy, gdy wszystkie parametry są poprawnie uwzględnione. Typowym błędem myślowym jest pomijanie wpływu całkowitej objętości roztworu na końcowe stężenie, co prowadzi do niewłaściwego oszacowania potrzebnej objętości rozcieńczenia. Przygotowując roztwory, należy zawsze stosować wzory i metody obliczeniowe, aby zapewnić dokładność i zgodność z standardami laboratoryjnymi.

Pytanie 2

Co oznacza skrót AKT?

A. amid kwasu tiooctowego
B. krzywą titracyjną analityczną
C. kontrolno-techniczną analizę
D. titranta automatyczną kontrolę
Skrót AKT odnosi się do amidu kwasu tiooctowego, który jest istotnym związkiem chemicznym o szerokim zastosowaniu w różnych dziedzinach, w tym w chemii analitycznej i syntezie organicznej. Amid kwasu tiooctowego jest wykorzystywany jako odczynnik w reakcjach chemicznych, w tym w tworzeniu złożonych cząsteczek organicznych. Jego unikalne właściwości sprawiają, że jest przydatny w procesach, takich jak modyfikacja powierzchni materiałów i nanoszenie warstw ochronnych. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych używa się go do syntezy związków, które następnie mogą być badane pod kątem ich właściwości biologicznych lub fizykochemicznych. Ponadto, amid kwasu tiooctowego ma zastosowanie w branży farmaceutycznej, gdzie jest wykorzystywany w produkcji niektórych leków. Zrozumienie roli AKT w chemii pozwala na lepsze projektowanie eksperymentów i analizę wyników, co jest kluczowe dla zapewnienia wysokiej jakości badań i zgodności z najlepszymi praktykami w branży.

Pytanie 3

Odlanie cieczy z nad osadu to

A. filtracja
B. dekantacja
C. sedymentacja
D. destylacja
Dekantacja to proces polegający na oddzieleniu cieczy od osadu poprzez jej zlanie. Jest to technika powszechnie stosowana w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle, szczególnie w produkcji napojów, takich jak wino czy piwo. W praktyce dekantacja umożliwia uzyskanie klarownej cieczy, eliminując niepożądane cząstki stałe. W przypadku win, na przykład, dekantacja jest kluczowym etapem, który pozwala na usunięcie osadu powstałego podczas fermentacji, co poprawia jakość i smak trunku. Proces ten jest zgodny z zasadami dobrych praktyk laboracyjnych, które zalecają stosowanie efektywnych metod separacji, minimalizujących ryzyko kontaminacji. Ważnym aspektem dekantacji jest także precyzja, z jaką należy przeprowadzić ten proces, aby uniknąć zmieszania cieczy z osadem. W kontekście analizy jakości cieczy, dekantacja może być również używana w analizie chemicznej do przygotowania próbek do dalszych badań, co podkreśla jej znaczenie w szerokim zakresie zastosowań.

Pytanie 4

W chemicznym laboratorium apteczka pierwszej pomocy powinna zawierać

A. leki nasercowe
B. spirytus salicylowy
C. środki opatrunkowe
D. leki przeciwbólowe
Środki opatrunkowe są niezbędnym elementem apteczki pierwszej pomocy w laboratorium chemicznym, ponieważ ich podstawową funkcją jest zabezpieczenie ran oraz ochrona przed zakażeniem. W przypadku wystąpienia urazów, takich jak skaleczenia czy oparzenia, odpowiednie opatrunki umożliwiają szybkie udzielenie pomocy i zmniejszają ryzyko późniejszych powikłań. Na przykład, w sytuacji, gdy pracownik ma do czynienia z chemikaliami, niektóre z nich mogą powodować podrażnienia lub oparzenia. Szybkie zastosowanie opatrunku może złagodzić skutki i przyspieszyć proces gojenia. Dodatkowo, zgodnie z wytycznymi organizacji takich jak OSHA (Occupational Safety and Health Administration) oraz NFPA (National Fire Protection Association), każda przestrzeń robocza w laboratoriach powinna być odpowiednio wyposażona w materiały opatrunkowe, aby zapewnić bezpieczeństwo pracowników. Warto również pamiętać o regularnym przeglądaniu oraz uzupełnianiu apteczki, aby zawsze była gotowa do użycia, gdy zajdzie taka potrzeba.

Pytanie 5

Proces wydobywania składnika z cieczy lub ciała stałego w mieszance wieloskładnikowej poprzez jego rozpuszczenie w odpowiednim rozpuszczalniku to

A. ekstrakcja
B. saturacja
C. dekantacja
D. destylacja
Ekstrakcja to proces inżynierii chemicznej, który polega na wydobywaniu jednego lub więcej składników z mieszaniny za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika. Kluczowym aspektem ekstrakcji jest wybór właściwego rozpuszczalnika, który powinien selektywnie rozpuszczać substancje pożądane, pozostawiając inne składniki nietknięte. Przykładowo, w przemyśle farmaceutycznym wykorzystuje się ekstrakcję do oddzielania aktywnych składników z roślin, co pozwala na produkcję leków. W branży spożywczej ekstrakcja jest stosowana do uzyskiwania olejków eterycznych z roślin, co znajduje zastosowanie w aromaterapii i produkcji żywności. Dobór rozpuszczalnika może być determinowany przez takie czynniki jak rozpuszczalność składników, pH oraz temperatura. Dobre praktyki w ekstrakcji obejmują także optymalizację warunków procesu, co może znacząco zwiększyć wydajność i jakość uzyskiwanych produktów. W standardach branżowych, takich jak ISO 9001, podkreśla się znaczenie kontrolowania procesów, aby zapewnić ich efektywność i zgodność z wymaganiami jakościowymi.

Pytanie 6

Jakie jest stężenie roztworu HNO<sub>3</sub>, który powstał w wyniku połączenia 50 cm3 roztworu HNO3 o stężeniu 0,2 mol/dm3 oraz 25 cm3 roztworu HNO<sub>3</sub> o stężeniu 0,5 mol/dm3?

A. 0,003 mol/dm3
B. 0,3 mol/dm3
C. 0,0003 mol/dm3
D. 0,03 mol/dm3
Często, kiedy wybierasz złą odpowiedź, to znaczy, że coś nie tak zrozumiałeś w obliczeniach stężenia roztworów. Na przykład, stężenia mówią o ilości substancji w danej objętości. To, co może powodować błąd, to niewłaściwe przeliczenie objętości lub moli kwasu. Często ludzie zapominają zamienić jednostki z cm³ na dm³, a to prowadzi do złych wyników. Warto też pamiętać, że zasady dotyczące mieszania roztworów są trochę skomplikowane i nie zawsze są jasne. Niekiedy uczniowie mylą różne rodzaje stężeń, co może się źle skończyć. Kluczowe jest zrozumienie, że przy łączeniu roztworów musimy brać pod uwagę objętość i ilość moli. Bez tego nie da się dobrze przygotować roztworów do analiz chemicznych, bo precyzyjne obliczenia są naprawdę ważne. Dlatego, żeby uniknąć błędów, warto starannie przeliczać i dobrze zrozumieć, jak to wszystko działa.

Pytanie 7

Na podstawie zmierzonej temperatury topnienia można określić związek organiczny oraz ustalić jego

A. palność
B. czystość
C. reaktywność
D. rozpuszczalność
Rozpuszczalność, palność i reaktywność to cechy chemiczne, które nie są bezpośrednio związane z temperaturą topnienia. Rozpuszczalność odnosi się do zdolności substancji do tworzenia roztworu w danym rozpuszczalniku, a jej pomiar wymaga zupełnie innych metod, takich jak testy rozpuszczalności w różnych rozpuszczalnikach czy badania na podstawie równowagi fazowej. Palność to z kolei właściwość dotycząca łatwości, z jaką substancje palą się w obecności tlenu, co wymaga analizy jej właściwości fizykochemicznych, a nie temperatury topnienia. Reaktywność odnosi się do skłonności substancji do reagowania z innymi substancjami chemicznymi, co można ocenić poprzez różnorodne testy chemiczne, ale również nie jest związane z pomiarem temperatury topnienia. Często błędne myślenie pojawia się, gdy studenci mylą te pojęcia z czystością substancji. Każda z tych cech wymaga odrębnych metod analizy, a skupienie się wyłącznie na temperaturze topnienia do ich oceny prowadzi do nieprawidłowych wniosków i niewłaściwej interpretacji wyników. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, że temperatura topnienia jest szczególnie przydatna w określaniu czystości substancji, a nie w analizie jej rozpuszczalności, palności czy reaktywności.

Pytanie 8

Podczas analizowania zmienności składu wód płynących w skali rocznej, próbki wody powinny być zbierane i badane przynajmniej raz na

A. miesiąc
B. rok
C. pół roku
D. tydzień
Pobieranie próbek wody raz w roku, co pół roku lub co tydzień, nie spełnia odpowiednich wymogów w kontekście monitorowania zmienności składu wód płynących. Odpowiedź sugerująca pobieranie próbek raz w roku jest nieadekwatna, ponieważ ryzyka związane z jakością wody mogą zmieniać się w krótszym okresie, a roczne interwały są zbyt długie, by uchwycić te zmiany. Pojawiające się zjawiska, takie jak zakwit sinic czy nagłe zanieczyszczenia, mogą wystąpić i mieć poważne konsekwencje dla ekosystemu, a ich detekcja wymaga bardziej regularnego monitorowania. Podobnie, półroczne pobieranie próbek może być niewystarczające, zwłaszcza w systemach wodnych, które są silnie zróżnicowane sezonowo. Z drugiej strony, pobieranie próbek co tydzień może wydawać się rozsądne, ale może prowadzić do nieefektywnego wykorzystania zasobów, zwłaszcza w sytuacjach, gdzie zmiany w składzie wody są powolne i nie wymagają tak częstego monitorowania. Kluczowym błędem myślowym w tych odpowiedziach jest niedocenienie dynamiki zmian w środowisku wodnym oraz nieprzywiązywanie wagi do standardów, które zalecają częstsze badania, aby zapewnić rzetelną i aktualną ocenę jakości wód.

Pytanie 9

Jakie jest przeznaczenie pieca muflowego?

A. koncentracji próbek
B. separacji próbek
C. przygotowania próbek do postaci jonowej
D. rozkładu próbek na sucho
Piec muflowy jest urządzeniem stosowanym głównie w laboratoriach chemicznych i materiałowych do rozkładu próbek na sucho, co oznacza, że próbki są poddawane działaniu wysokiej temperatury w atmosferze wolnej od wilgoci. Proces ten jest kluczowy w przygotowaniu materiałów do dalszej analizy, a także w badaniach nad ich składem chemicznym. Wysoka temperatura umożliwia efektywne usunięcie wody i innych lotnych składników, co jest szczególnie istotne w przypadku analizy substancji organicznych. Piec muflowy działa na zasadzie konwekcji, co zapewnia równomierne rozkładanie ciepła wewnątrz komory pieca. Przykładem zastosowania pieca muflowego jest przygotowanie próbek do analizy składu chemicznego metodą spektroskopii czy chromatografii. W standardach labolatoryjnych, takich jak ISO 17025, podkreśla się znaczenie odpowiedniego przygotowania próbek, co czyni piec muflowy niezbędnym narzędziem w wielu badaniach naukowych. Ponadto, właściwe ustawienie temperatury oraz czas trwania procesu rozkładu są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych.

Pytanie 10

Jakie jest stężenie molowe kwasu siarkowego(VI) o zawartości 96% i gęstości 1,84 g/cm<sup>3</sup>?

A. 1,80 mol/dm3 (H — 1 g/mol, S — 32 g/mol, O — 16 g/mol)
B. 18,02 mol/cm3
C. 0,18 mol/dm3
D. 18,02 mol/dm3
Niepoprawne odpowiedzi wynikają z błędów w obliczeniach oraz niepoprawnych założeń dotyczących stężenia molowego. Odpowiedzi 0,18 mol/dm3 i 1,80 mol/dm3 mogą sugerować, że obliczenia nie uwzględniają odpowiednio masy molowej kwasu siarkowego lub gęstości roztworu. W przypadku 0,18 mol/dm3 można zauważyć, że odpowiada ona zbyt niskiej wartości, co może sugerować, że założono zbyt małą masę kwasu w roztworze. Z kolei 1,80 mol/dm3 może być wynikiem nieprawidłowych obliczeń, w których pominięto dokładne określenie objętości roztworu. Odpowiedź 18,02 mol/dm3 jest znacznie wyższa, co wskazuje na to, że w obliczeniach użyto właściwych wartości masy molowej i stężenia. Typowym błędem myślowym jest mylenie jednostek objętości i masy oraz pomijanie gęstości roztworu, co prowadzi do niepoprawnych wyników. W kontekście chemii, niezwykle ważne jest zrozumienie, że stężenie molowe to stosunek moli substancji do objętości roztworu, a nie tylko masa kwasu w danym roztworze. Dlatego kluczowe jest stosowanie właściwych jednostek oraz umiejętność ich konwersji, co jest podstawą w obliczeniach chemicznych.

Pytanie 11

Piktogram ukazujący czaszkę oraz skrzyżowane kości piszczelowe jest typowy dla substancji o działaniu

A. toksycznym dla skóry
B. żrącym dla skóry
C. korodującym na metale
D. narkotycznym
Piktogram przedstawiający czaszkę i skrzyżowane piszczele jest powszechnie stosowany do oznaczania substancji, które mają działanie toksyczne na skórę. Oznaczenie to informuje użytkowników o ryzyku, jakie niesie ze sobą kontakt danego związku chemicznego z ciałem. Substancje toksyczne mogą powodować poważne uszkodzenia, a w niektórych przypadkach nawet prowadzić do śmierci, jeśli nie zostaną odpowiednio zabezpieczone. Przykłady substancji, które mogą być oznaczone tym piktogramem, to niektóre pestycydy, rozpuszczalniki organiczne czy chemikalia wykorzystywane w laboratoriach. Zgodnie z obowiązującymi standardami, takimi jak GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów), prawidłowe oznaczenie substancji jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz w codziennym użytkowaniu chemikaliów. Właściwe zrozumienie i respektowanie tych oznaczeń jest niezbędne do minimalizacji ryzyka zatrucia lub poparzeń chemicznych.

Pytanie 12

Aby oddzielić galaretowaty osad typu Fe(OH)<sub>3</sub> od roztworu, jaki sączek należy zastosować?

A. miękki
B. częściowy
C. średni
D. twardy
Wybór złego sączka do filtracji osadu galaretowatego Fe(OH)<sub>3</sub> może naprawdę narobić bałaganu. Sączki średnie czy twarde, chociaż mogą działać, to nie są najlepsze w przypadku galaretowatych osadów. Te średnie mają większe pory, więc małe cząsteczki osadu mogą przez nie przechodzić, co mija się z celem oddzielania. A twarde sączki są za sztywne, żeby dobrze zatrzymać delikatny osad, co kończy się utratą prób. Sączki częściowe, które mają łapać tylko niektóre cząsteczki, mogą być nieadekwatne dla skomplikowanych osadów. W praktyce, niewłaściwy sączek nie tylko psuje jakość końcowego produktu, ale i może zafałszować wyniki, co jest niezgodne z dobrymi praktykami w laboratoriach. Dlatego przed wyborem sączka warto dokładnie sprawdzić właściwości osadu i wymogi filtracji.

Pytanie 13

Wskaź sprzęt laboratoryjny, który znajduje się w zestawie do filtracji pod obniżonym ciśnieniem?

A. Kolba ssawkowa, lejek szklany, urządzenie do pompowania wody
B. Kolba stożkowa, lejek z sitkiem, bagietka
C. Kolba ssawkowa, lejek z sitkiem, urządzenie do pompowania wody
D. Kolba miarowa, lejek szklany, bagietka
Odpowiedź wskazująca na kolbę ssawkową, lejek z sitowym dnem oraz pompkę wodną jako zestaw do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem jest prawidłowa. Kolba ssawkowa jest specjalnie zaprojektowana do przechwytywania i transportu cieczy, a jej konstrukcja umożliwia tworzenie podciśnienia wewnątrz kolby. Lejek z sitowym dnem odgrywa kluczową rolę w procesie filtracji, umożliwiając sączenie cieczy przez sitko, co pozwala na oddzielenie cząstek stałych od cieczy. Pompka wodna jest używana do redukcji ciśnienia, co jest istotne w procesach takich jak ekstrakcja czy destylacja, gdyż umożliwia efektywne usuwanie cieczy w niższych temperaturach, co z kolei zapobiega degradowaniu wrażliwych substancji chemicznych. Użycie tego sprzętu jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi, gdzie ważne jest zachowanie integralności próbek oraz minimalizacja strat substancji lotnych.

Pytanie 14

Do 200 g roztworu NaOH (M = 40 g/mol) o stężeniu 10 % dodano wodę destylowaną w kolbie miarowej o pojemności 500 cm<sup>3</sup> do znaku. Jakie jest stężenie molowe powstałego roztworu?

A. 1,0 mol/dm3
B. 0,1 mol/dm3
C. 0,5 mol/dm3
D. 4,0 mol/dm3
Błędne odpowiedzi często opierają się na niepoprawnym zrozumieniu pojęcia stężenia oraz na niewłaściwym obliczeniu liczby moli substancji w roztworze. Dla odpowiedzi wskazujących na stężenie 0,5 mol/dm³, można zauważyć, że mogą one wynikać z błędnego założenia, że 200 g roztworu zawiera mniej moli NaOH, niż wynika to z obliczeń. Inną typową pomyłką jest zakładanie, że rozcieńczenie wpływa na całkowitą ilość moli w roztworze, co jest nieprawdziwe. Po rozcieńczeniu liczba moli pozostaje niezmieniona, a zmienia się tylko objętość roztworu, co prowadzi do błędnych wyników stężenia. Odpowiedzi wskazujące na 4,0 mol/dm³ mogą wynikać z mylnego przeliczenia masy substancji na mole bez uwzględnienia objętości roztworu, co jest kluczowe przy obliczaniu stężeń. Niezrozumienie metody obliczania stężenia molowego prowadzi do niepoprawnych wniosków, a także wykazuje brak znajomości podstawowych zasad chemii, takich jak prawo zachowania masy czy zasady przygotowywania roztworów. W praktyce laboratoryjnej ważne jest, aby dokładnie obliczać zarówno masy, jak i objętości, aby uzyskać poprawne wyniki analizy i zapewnić jakość badań.

Pytanie 15

W procesie oddzielania osadu od roztworu, po przeniesieniu osadu na sączek, najpierw należy go

A. wyprażyć
B. przemyć
C. wysuszyć
D. zważyć
Przemywanie osadu po jego oddzieleniu od roztworu jest kluczowym krokiem w procesie analitycznym, który ma na celu usunięcie zanieczyszczeń i pozostałości reagentów. Przed przystąpieniem do ważenia, wysuszania czy wyprażania, istotne jest, aby osad był wolny od wszelkich substancji, które mogłyby wpłynąć na wyniki analizy. Przemywanie osadu za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika, zazwyczaj wody destylowanej, pozwala na usunięcie niepożądanych jonów lub cząsteczek, które mogłyby zafałszować wyniki późniejszych pomiarów. Na przykład, w przypadku analizy chemicznej, zanieczyszczenia mogą wprowadzać błędy w pomiarach masy, co może skutkować nieprawidłowymi wnioskami. Standardy laboratoryjne, takie jak ISO 17025, zalecają przestrzeganie procedur czyszczenia próbek, aby zapewnić wiarygodność uzyskanych danych. W praktyce laboratoryjnej, prawidłowe przemycie osadu przyczynia się do poprawy dokładności i precyzji wyników analitycznych, co jest kluczowe w badaniach naukowych i przemysłowych.

Pytanie 16

Jakie jest stężenie procentowe roztworu uzyskanego poprzez rozpuszczenie 25 g jodku potasu w 100 cm<sup>3</sup> destylowanej wody (o gęstości 1 g/cm<sup>3</sup>)?

A. 20%
B. 2,5%
C. 25%
D. 75%
Wiele osób, analizując problem stężenia roztworu, może popełnić typowe błędy w obliczeniach, które prowadzą do niewłaściwych wyników. Na przykład, wybierając odpowiedź 75%, można pomylić się w interpretacji proporcji masy jodku potasu do masy wody, nie uwzględniając całkowitej masy roztworu. Często zdarza się również zignorowanie faktu, że masa rozpuszczalnika (wody) i masa substancji rozpuszczonej (jodku potasu) muszą być sumowane, aby obliczyć całkowitą masę roztworu. Osoby, które wskazują na 25% stężenie, mogą błędnie obliczać stężenie, przyjmując masę jodku potasu za masę roztworu, co jest oczywistym błędem logicznym. W przypadku opcji 2,5% może wystąpić nieporozumienie związane z myleniem jednostek miary, gdzie mogą być stosowane niewłaściwe wartości masy przy obliczeniach. Ważne jest, aby uwzględnić wszystkie składniki roztworu, aby uzyskać prawidłowe wyniki. Przy obliczaniu stężenia procentowego, kluczowe jest zrozumienie definicji oraz umiejętność prawidłowego sumowania mas, co jest fundamentem chemii i niezbędne w laboratoriach. Użycie odpowiednich jednostek oraz precyzyjnych obliczeń jest kluczowe w naukach chemicznych, zwłaszcza w kontekście norm jakościowych i standardów branżowych.

Pytanie 17

Jakie procesy towarzyszy efekt egzotermiczny?

A. rozcieńczanie stężonego roztworu tiosiarczanu(VI) sodu
B. rozcieńczanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI)
C. rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie
D. rozpuszczanie jodku potasu w wodzie
Rozcieńczanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) to całkiem ciekawy proces. Robi się to w sposób egzotermiczny, co w praktyce oznacza, że wydziela się sporo ciepła. Jak się doda kwas do wody, to następuje silna reakcja, przez co temperatura roztworu może znacząco wzrosnąć. Dlatego zawsze warto pamiętać, żeby najpierw wrzucić kwas do wody, a nie odwrotnie – to może uratować nas przed nieprzyjemnymi oparzeniami i innymi niebezpieczeństwami. No i nie zapominaj o środkach ochrony osobistej – lepiej być przezornym, niż później żałować. Ta wiedza, moim zdaniem, jest kluczowa nie tylko w laboratoriach, ale i w różnych procesach przemysłowych. Gdy nie przestrzegamy zasad bezpieczeństwa, konsekwencje mogą być naprawdę poważne. Rozumienie, jak działają reakcje egzotermiczne, jest też ważne, szczególnie jeśli chodzi o projektowanie systemów chłodzenia w przemyśle chemicznym czy farmaceutycznym, bo kontrola temperatury ma tu ogromne znaczenie dla jakości produktów.

Pytanie 18

Jaką masę wodorotlenku potasu trzeba odważyć, żeby przygotować 500 cm3 roztworu o stężeniu 0,02 mola? Masy molowe poszczególnych pierwiastków wynoszą: potas K - 39 g/mol, tlen O - 16 g/mol, wodór H - 1 g/mol?

A. 0,28 g
B. 5,60 g
C. 56,00 g
D. 0,56 g
Aby obliczyć, ile gramów wodorotlenku potasu (KOH) należy odważyć do przygotowania 500 cm³ 0,02-molowego roztworu, należy zastosować wzór na obliczenie masy substancji w roztworze: m = C × V × M, gdzie m to masa w gramach, C to stężenie molowe, V to objętość roztworu w litrach, a M to masa molowa substancji. Masa molowa KOH wynosi: 39 g/mol (K) + 16 g/mol (O) + 1 g/mol (H) = 56 g/mol. Podstawiając dane do wzoru, otrzymujemy: m = 0,02 mol/L × 0,5 L × 56 g/mol = 0,56 g. W praktyce, precyzyjne odważenie substancji chemicznych jest kluczowe w laboratoriach, aby uzyskać odpowiednie stężenie roztworu, co jest istotne w wielu procesach chemicznych, takich jak syntezy, analizach chemicznych czy w badaniach naukowych.

Pytanie 19

Aby podnieść temperaturę roztworu do 330 K, jakie wyposażenie jest potrzebne?

A. statywu, siatki, zlewki, termometru z zakresem temperatur 0--50°C
B. statywu, siatki, zlewki, termometru z zakresem temperatur 0+100°C
C. trójnogu, siatki ceramicznej, zlewki, termometru z zakresem temperatur 0--0°C
D. trójnogu, siatki ceramicznej, zlewki, termometru z zakresem temperatur 0-+100°C
Poprawna odpowiedź to wykorzystanie trójnogu, siatki ceramicznej, zlewki oraz termometru z zakresem temperatur 0-+100°C. Ta konfiguracja jest właściwa, ponieważ umożliwia bezpieczne i efektywne ogrzewanie roztworu do wymaganej temperatury 330 K (około 57°C). Trójnóg zapewnia stabilność podczas ogrzewania, co jest kluczowe w laboratoriach, gdzie bezpieczeństwo jest priorytetem. Siatka ceramiczna rozkłada ciepło równomiernie, co minimalizuje ryzyko lokalnych przegrzań, które mogą prowadzić do niepożądanych reakcji chemicznych. Użycie zlewki do podgrzewania roztworu jest standardową praktyką, ponieważ zlewki wykonane z odpowiednich materiałów (np. szkło borokrzemowe) są odporne na zmiany temperatury. Termometr z zakresem 0-+100°C jest odpowiedni do monitorowania temperatury, ponieważ pozwala na bezpieczne kontrolowanie wzrostu temperatury roztworu w bezpiecznym zakresie, nie przekraczającym maksymalnej temperatury mierzonej przez termometr. W laboratoriach chemicznych kluczowe jest przestrzeganie standardów bezpieczeństwa oraz stosowanie odpowiednich narzędzi, co zapewnia nie tylko dokładność eksperymentów, ale również ochronę przed zagrożeniami związanymi z wysoką temperaturą.

Pytanie 20

200 g soli zostało poddane procesowi oczyszczania poprzez krystalizację. Uzyskano 125 g czystego produktu. Jaką wydajność miała krystalizacja?

A. 60,5%
B. 75%
C. 125%
D. 62,5%
Wydajność krystalizacji to kluczowy wskaźnik efektywności procesu separacji i oczyszczania substancji. Oblicza się ją, biorąc pod uwagę masę czystego produktu w stosunku do masy surowca. W przypadku podanej sytuacji, błędne odpowiedzi sugerują różne koncepcje, które nie są zgodne z definicją wydajności. Na przykład, wartość 75% może wynikać z błędnego założenia, że można w jakiś sposób zredukować masę surowca, co jest niezgodne z zasadami bilansu masy w procesach chemicznych. W rzeczywistości wydajność jest wyrażona jako stosunek masy czystego produktu do całkowitej masy użytego surowca, co prowadzi nas do wartości 62,5%. Odpowiedzi takie jak 125% i 60,5% wynikają z podobnych błędów myślowych. 125% jest niemożliwe, ponieważ nie można uzyskać większej masy czystego produktu niż masa wyjściowa. Natomiast 60,5% może sugerować niepoprawne obliczenia lub błędne założenia co do wydajności procesu. Typowe błędy mogą wynikać z mylenia wydajności z innymi wskaźnikami jakości, co jest częstym problemem w edukacji chemicznej. Dlatego warto zrozumieć, że wydajność krystalizacji jest ściśle związana z rzeczywistymi danymi, a nie z hipotetycznymi wartościami, co jest kluczowym elementem planowania i optymalizacji procesów w przemyśle chemicznym.

Pytanie 21

Z próbek przygotowuje się ogólną próbkę

A. analitycznych
B. wtórnych
C. laboratoryjnych
D. pierwotnych
Przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych jest kluczową procedurą w wielu dziedzinach analityki. Próbki pierwotne to te, które są pozyskiwane bezpośrednio z miejsca danego badania, co zapewnia ich reprezentatywność i integralność. Umożliwia to właściwe odwzorowanie warunków, w jakich dana substancja występuje w naturze. Na przykład w analizach środowiskowych, takich jak badanie jakości wód czy gleby, próbki pierwotne pobierane są bezpośrednio z miejsca, co pozwala na dokładne przeanalizowanie ich właściwości chemicznych i fizycznych. Zgodnie z normami ISO, odpowiednie pobieranie próbek jest istotne dla zachowania właściwych standardów jakości i rzetelności wyników. W praktyce, przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych pozwala na przeprowadzenie dalszych analiz, takich jak spektrometria, chromatografia czy mikroskopia, co daje możliwość uzyskania danych nie tylko o składzie chemicznym, ale także o potencjalnych zanieczyszczeniach i ich źródłach. Zrozumienie tej procedury jest kluczowe dla wszelkich prac badawczych i przemysłowych, dlatego istotne jest, aby praktycy i naukowcy stosowali się do ścisłych wytycznych dotyczących pobierania i przygotowania próbek.

Pytanie 22

Podczas pomiaru masy substancji w naczyniu wagowym na wadze technicznej, dla zrównoważenia masy na szalce zastosowano odważniki: 10 g, 5 g, 500 mg, 200 mg, 200 mg, 50 mg, 20 mg, 10 mg oraz 10 mg. Masa substancji razem z naczynkiem wyniosła

A. 15,94 g
B. 16,94 g
C. 15,99 g
D. 16,04 g
Odpowiedzi 15,94 g, 16,04 g oraz 16,94 g są błędne z kilku powodów. Przede wszystkim, kluczowym błędem jest niepoprawne dodanie mas odważników. W przypadku pierwszej z błędnych odpowiedzi, założono, że suma mas wynosi 15,94 g, co sugeruje, że niektóre odważniki zostały pominięte lub źle zsumowane. Często zdarza się, że przy obliczeniach pomija się mniejsze wartości, co prowadzi do błędnych wyników. Z kolei wartość 16,04 g może wynikać z dodania nadmiarowej masy, co z kolei pokazuje, że osoba odpowiadająca mogła pomylić się w obliczeniach lub nie uwzględnić jednostek miary. Z kolei ostatnia odpowiedź, 16,94 g, może być wynikiem błędnego założenia o wadze substancji w naczyniu, co sugeruje, że zaniedbano kluczowe elementy procesu ważenia, takie jak uwzględnienie masy samego naczynia. W praktyce, aby uzyskać poprawny wynik, niezbędne jest dokładne zrozumienie zasady ważenia oraz umiejętność sumowania jednostek miary. Warto również pamiętać o stosowaniu zasad panujących w laboratoriach, takich jak ważenie substancji po zważeniu pustego naczynia i odjęcie tej wartości od wyniku. Systematyczne stosowanie dobrych praktyk w laboratoriach znacząco podnosi jakość wyników oraz redukuje margines błędu.

Pytanie 23

W przypadku kontaktu ze stężonym roztworem zasady, co należy zrobić jak najszybciej?

A. polać 3% roztworem wody utlenionej
B. zmyć bieżącą wodą
C. skorzystać z amoniaku
D. zastosować 5% roztwór wodorowęglanu sodu
W przypadku oblania się stężonym roztworem zasady kluczowe jest jak najszybsze zneutralizowanie i usunięcie kontaktu z substancją. Zmycie bieżącą wodą jest najbardziej efektywną i odpowiednią metodą, ponieważ pozwala na rozcieńczenie zasady oraz fizyczne usunięcie jej z powierzchni skóry lub materiału. Woda działa jako rozpuszczalnik, który zmniejsza stężenie zasady, co z kolei minimalizuje ryzyko uszkodzenia tkanek. W praktyce, zaleca się pod bieżącą wodą przepłukać obszar kontaktu przez co najmniej 15 minut, aby zapewnić skuteczne usunięcie substancji. Ponadto, w sytuacjach laboratoryjnych, przestrzega się standardów BHP, które nakładają obowiązek posiadania odpowiednich stacji do płukania oczu i ciała, aby szybko reagować na takie wypadki. Warto również pamiętać o noszeniu odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice i gogle, co może zminimalizować ryzyko kontaktu z niebezpiecznymi substancjami. Tylko w przypadku, gdy zasada nie jest zmyta, można myśleć o dalszym postępowaniu, jednak zawsze należy wrócić do podstawowej metody usuwania substancji.

Pytanie 24

Połączono równe ilości cynku i bromu, a następnie poddano je reakcji Zn + Br<sub>2</sub> → ZnBr<sub>2</sub>. W tych warunkach stopień reakcji cynku wynosi (masy atomowe: Zn – 65u, Br – 80u)?

A. 0,8
B. 0,6
C. 0,4
D. 1,0
Wybór odpowiedzi, który nie uwzględnia właściwych proporcji reagentów w reakcji, prowadzi do błędnych wniosków. W przypadku reakcji Zn + Br<sub>2</sub> → ZnBr<sub>2</sub> należy zaznaczyć, że reakcja zachodzi w idealnych warunkach stechiometrycznych, w których reagenty są w równych ilościach molowych. Osoby, które odpowiedziały inaczej, często popełniają błąd w obliczeniach molowych lub mylą się w ocenie, który reagent jest ograniczający. Warto zwrócić uwagę, że jeśli reagent jest w nadmiarze, to nie wpływa na stopień przereagowania reagentu ograniczającego. Dlatego też, niezależnie od ilości bromu, cynk w tej reakcji ogranicza, co oznacza, że tylko część bromu zareaguje. Obliczenia powinny bazować na masach atomowych oraz na przeliczeniu ich na mole, co jest kluczowym elementem analizy chemicznej. Zazwyczaj błędy te wynikają z zbyt ogólnego podejścia do kwestii stechiometrii, a także braku zrozumienia, jak molowość reagentów wpływa na wynik reakcji. Aby zminimalizować takie błędy, ważne jest praktykowanie obliczeń stechiometrycznych oraz znajomość zasad dotyczących ilości molowych reagentów i ich wpływu na reakcję. Wiedza ta jest fundamentalna, ponieważ w przemyśle chemicznym należy precyzyjnie kontrolować proporcje reagentów, aby zapewnić efektywność procesów chemicznych.

Pytanie 25

Substancje, które wykorzystuje się do ustalania miana roztworu, to

A. podstawowe
B. miarowe
C. robocze
D. wtórne
Substancje podstawowe to naprawdę ważna sprawa w laboratoriach. Służą do ustalania miana roztworu, bo mają znane i dokładne stężenia, które są punktem odniesienia do dalszych badań. W praktyce używamy ich do kalibracji sprzętu i w różnych procesach analitycznych, jak np. titracja, gdzie musimy precyzyjnie określić ilość analitu. Takimi substancjami mogą być np. sól sodowa kwasu benzoesowego czy kwas solny o ustalonym stężeniu. Wiedza o substancjach podstawowych jest super istotna, bo pomaga nam trzymać standardy jakości, takie jak ISO, które mówią o dokładności pomiarów chemicznych. Ważne, żeby te substancje były przechowywane w odpowiednich warunkach, żeby się nie zepsuły, bo to mogłoby wpłynąć na wyniki. Z mojego doświadczenia, znajomość tych substancji i umiejętność ich stosowania są kluczowe, jeśli chcemy uzyskiwać wiarygodne wyniki w analizach.

Pytanie 26

Aby odcedzić galaretowaty osad, konieczne jest użycie sączka

A. średni
B. sztywny
C. utwardzony
D. miękki
Odpowiedzi takie jak 'twardy', 'utwardzony' oraz 'średni' nie są właściwe w kontekście filtracji galaretowatego osadu. Twarde i utwardzone sączki są zaprojektowane do pracy z bardziej szorstkimi lub stałymi materiałami, gdzie ich odporność na mechaniczne uszkodzenia jest istotna. W przypadku filtracji galaretowatych substancji, twarde materiały mogą nie tylko ograniczać efektywność procesu, ale również prowadzić do zatykania się porów, co zwiększa opór i wydłuża czas filtracji. Użycie sączka twardego może także spowodować uszkodzenie struktury galaretowatego osadu, co wpływa na jakość uzyskanego filtratu. Odpowiedź 'średni' sugeruje, że powinno się stosować coś pomiędzy, co nie ma sensu w kontekście filtracji galaretowatych osadów. W praktyce, zastosowanie średnich materiałów filtracyjnych również może skutkować nieefektywnym oddzielaniem cząstek. Kluczowym błędem myślowym jest przekonanie, że tylko twardość lub średnia porowatość materiału wpływa na efekty filtracji, podczas gdy ważniejsze są specyfikacje dotyczące porowatości oraz zdolności absorpcyjnych, które w przypadku galaretowatych osadów są kluczowe.

Pytanie 27

Do systemu odprowadzania ścieków, w formie rozcieńczonego roztworu wodnego o maksymalnej masie 100 g na raz, można wprowadzić

A. Pb(NO3)2
B. NaCl
C. AgF
D. BaCl2
NaCl, czyli chlorek sodu, jest substancją, która doskonale nadaje się do wprowadzania do systemu kanalizacyjnego w formie rozcieńczonego roztworu wodnego. Jest to związek chemiczny, który jest w pełni rozpuszczalny w wodzie i nie niesie ze sobą ryzyka wprowadzenia do środowiska toksycznych substancji. W kontekście standardów ochrony środowiska, NaCl jest szeroko stosowany w różnych dziedzinach, od przemysłu spożywczego po przemysł chemiczny, dzięki czemu jego obecność w kanalizacji jest akceptowalna. NaCl jest także stosowany do wspomagania procesów oczyszczania w oczyszczalniach ścieków, ponieważ wspiera działanie mikroorganizmów odpowiedzialnych za biodegradację organicznych zanieczyszczeń. Bezpieczeństwo stosowania soli kuchennej w ilości do 100 g jednorazowo jest zgodne z dobrymi praktykami w zakresie zarządzania odpadami, co czyni ją idealnym rozwiązaniem w tej sytuacji.

Pytanie 28

Oddzielanie płynnej mieszanki poprzez jej odparowanie, a potem skroplenie poszczególnych składników to

A. adsorpcja
B. ekstrakcja w systemie ciecz - ciecz
C. destylacja
D. chromatografia cieczowa
Destylacja to proces rozdzielania składników cieczy, który polega na odparowaniu cieczy i następnie skropleniu pary. W praktyce, destylacja wykorzystuje różnice w temperaturach wrzenia poszczególnych składników. Na przykład w przemyśle petrochemicznym destylacja jest kluczowym etapem w produkcji benzyny, gdzie surowa ropa naftowa jest poddawana destylacji frakcyjnej, co pozwala na uzyskanie różnych frakcji, takich jak nafta, benzen czy olej napędowy. Ważnym standardem w destylacji jest stosowanie kolumn destylacyjnych, które zwiększają efektywność rozdzielania dzięki wielokrotnemu parowaniu i skraplaniu. W praktyce, destylacja znajduje zastosowanie również w winiarstwie, gdzie alkohol jest oddzielany od innych składników, oraz w produkcji wody destylowanej. Dobre praktyki w tym zakresie obejmują kontrolowanie temperatury oraz ciśnienia, co może znacznie poprawić wydajność procesu oraz jakość uzyskiwanego produktu.

Pytanie 29

Technika oddzielania płynnych mieszanin, w której wykorzystuje się różnice w prędkości migracji składników przez odpowiednią bibułę, nazywa się

A. chromatografią
B. filtracją
C. adsorpcją
D. destylacją
Chromatografia to technika rozdzielania składników mieszanin, która opiera się na różnicach w ich powinowactwie do fazy stacjonarnej i fazy ruchomej. Proces ten umożliwia analizę oraz oczyszczanie substancji chemicznych, a jego zastosowanie jest szerokie, od analizy jakościowej w laboratoriach chemicznych po przemysł farmaceutyczny, gdzie służy do czyszczenia składników aktywnych. W chromatografii cieczowej, która jest jedną z najczęstszych metod, próbka jest rozdzielana na podstawie różnic w szybkości migracji jej składników przez bibulę lub kolumnę wypełnioną odpowiednim materiałem. Zastosowanie chromatografii obejmuje zarówno naukę, jak i przemysł, umożliwiając kontrolę jakości, identyfikację substancji oraz badania środowiskowe, co czyni ją kluczowym narzędziem w analizach chemicznych. Standardy ISO oraz metodyka Good Laboratory Practice (GLP) regulują stosowanie chromatografii, zapewniając wysoką jakość wyników i bezpieczeństwo w laboratoriach.

Pytanie 30

Zgłębniki o konstrukcji przypominającej świder są wykorzystywane do pobierania próbek różnych materiałów

A. płynnych
B. półpłynnych
C. sypkich
D. ciastowatych
Zgłębniki w kształcie świdra, także znane jako świdry próbne, są specjalistycznymi narzędziami przeznaczonymi do pobierania próbek materiałów o konsystencji ciastowatej. Ich konstrukcja, przypominająca świdry, pozwala na efektywne wwiercanie się w bardziej gęste i lepkie substancje, co jest kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak geologia, inżynieria materiałowa oraz nauki przyrodnicze. Przykładem zastosowania zgłębnika świdrowego jest badanie gruntów w celu określenia ich nośności lub składu, co jest istotne podczas projektowania fundamentów budynków. W praktyce, pobieranie próbek ciastowatych materiałów, jak np. gliny czy osady, jest trudne, dlatego użycie zgłębnika w kształcie świdra znacząco zwiększa precyzję i efektywność tego procesu. W standardach branżowych, takich jak ASTM D1586, opisane są metody pobierania próbek gruntów, które uwzględniają użycie takich narzędzi, co podkreśla ich fundamentalne znaczenie dla rzetelności badań geotechnicznych.

Pytanie 31

W karcie charakterystyki chemikaliów znajduje się informacja o przechowywaniu dichromianu(VI) potasu: .. powinien być przechowywany w odpowiednio oznakowanych, szczelnie zamkniętych pojemnikach, w chłodnym, suchym i dobrze wentylowanym magazynie, który posiada instalację elektryczną i wentylacyjną. Z tego opisu wynika, że ten chemikal może być przechowywany

A. w szczelnie zamkniętych słoikach, umieszczonych w wentylowanym pomieszczeniu
B. w workach papierowych umieszczonych w wentylowanym magazynie
C. w drewnianych skrzyniach umieszczonych w wentylowanym pomieszczeniu
D. w workach jutowych umieszczonych w wentylowanym pomieszczeniu
Odpowiedzi sugerujące magazynowanie dichromianu(VI) potasu w workach jutowych, papierowych lub drewnianych skrzyniach są nieprawidłowe, ponieważ nie spełniają wymaganych norm dotyczących przechowywania substancji chemicznych. Przede wszystkim, użycie worków jutowych lub papierowych nie zapewnia odpowiedniej szczelności, co jest kluczowe dla substancji chemicznych mogących emitować toksyczne opary lub reagować z wilgocią. Jutowe i papierowe materiały mogą wchłaniać wilgoć, co może prowadzić do destabilizacji substancji chemicznych, a w skrajnych przypadkach do reakcji niepożądanych. Dodatkowo, nieodpowiednie opakowanie może prowadzić do zanieczyszczenia substancji oraz zwiększać ryzyko przypadkowego uwolnienia ich do otoczenia. Magazynowanie chemikaliów w drewnianych skrzyniach również budzi wątpliwości, ponieważ drewno jako materiał nie jest łatwe do dezynfekcji i może absorbowac chemikalia, co wpływa na ich integralność oraz bezpieczeństwo. Należy również pamiętać o tym, że odpowiednie oznakowanie opakowań jest kluczowe, aby łatwo zidentyfikować substancje oraz ich potencjalne zagrożenia. Ignorowanie tych zasad może prowadzić do poważnych incydentów, w tym zanieczyszczenia środowiska i narażenia zdrowia ludzi na działanie niebezpiecznych substancji.

Pytanie 32

Resztki szkła, osadników czy inne odpady stałe powstałe w laboratorium analitycznym powinny być umieszczone

A. w szklanych słoikach z plastikowym wieczkiem
B. w pojemnikach na odpady komunalne
C. w workach z polietylenu i oznaczyć zawartość
D. w kartonowych opakowaniach
Umieszczanie odpadów stałych typu resztki sączków oraz zbitego szkła w pojemnikach na odpady komunalne jest zgodne z obowiązującymi normami i regulacjami dotyczącymi gospodarki odpadami. Tego rodzaju odpady, ze względu na swoje właściwości, powinny być segregowane i składowane w odpowiednich pojemnikach, które są przystosowane do tego celu. Zgodnie z dyrektywami unijnymi i krajowymi, odpady te nie mogą być wrzucane do ogólnych pojemników, ponieważ mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi oraz środowiska. Na przykład, zbite szkło w laboratoriach analitycznych wymaga szczególnej uwagi, ponieważ może powodować urazy. Praktyczne podejście do zarządzania tymi odpadami obejmuje nie tylko ich odpowiednie pakowanie, ale także prowadzenie dokumentacji dotyczącej ich pochodzenia i rodzaju. Odpowiednia segregacja i składowanie odpadów są kluczowe dla ich późniejszego przetwarzania oraz recyklingu, co pozwala na minimalizację negatywnego wpływu na środowisko i zdrowie publiczne.

Pytanie 33

Jaką masę NaCl uzyskuje się poprzez odparowanie do sucha 250 g roztworu 10%?

A. 25 g
B. 2,5 g
C. 250 g
D. 0,25 g
Aby obliczyć ilość NaCl w 250 g 10% roztworu, należy zastosować wzór na stężenie procentowe. Stężenie 10% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 10 g substancji rozpuszczonej. Dla 250 g roztworu, proporcja ta jest taka sama, co można obliczyć, stosując przeliczenie: (10 g / 100 g) * 250 g = 25 g NaCl. W praktyce, takie obliczenia są niezwykle istotne w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania odpowiednich reakcji chemicznych. Zrozumienie stężenia roztworów pozwala na ich prawidłowe stosowanie w różnych procedurach, takich jak przygotowanie leków, analiza chemiczna czy też wytwarzanie materiałów. Warto również znać zasady dotyczące przechowywania oraz rozcieńczania roztworów, co jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi.

Pytanie 34

Aby przyspieszyć reakcję, należy zwiększyć stężenie substratów

A. zwiększyć, a temperaturę zmniejszyć
B. zmniejszyć, a temperaturę podnieść
C. zwiększyć, a temperaturę podnieść
D. zmniejszyć, a temperaturę obniżyć
W odpowiedziach, gdzie sugerujesz zmniejszenie stężenia substratów lub obniżenie temperatury, nie bierzesz pod uwagę podstawowych zasad chemii. Zmniejszając stężenie, zmniejszasz liczbę cząsteczek do reakcji, co mocno obniża szanse na zderzenie. W zasadzie, im wyższe stężenie reagentów, tym lepsza szybkość reakcji, według prawa zachowania masy. Obniżenie temperatury też działa na niekorzyść, bo zmniejsza energię kinetyczną cząsteczek, co spowalnia reakcje. To szczególnie widać w reakcjach enzymatycznych, gdzie enzymy najlepiej działają w określonych temperaturach. Nieodpowiednie zarządzanie temperaturą i stężeniem może wyjść nam bokiem w przemyśle, bo zwiększa koszty produkcji i wpływa na jakość końcowego produktu. W sumie, rozumienie optymalizacji warunków reakcji to kluczowa sprawa w projektowaniu tych reakcji chemicznych.

Pytanie 35

Proces nitrowania najczęściej realizuje się, stosując organiczny substrat

A. stężonym kwasem azotowym(V)
B. mieszaniną kwasów azotowego(V) oraz siarkowego(VI)
C. rozcieńczonym kwasem azotowym(V)
D. mieszaniną kwasów azotowego(V) oraz solnego
Reakcja nitrowania to proces chemiczny, w którym do organicznych substratów wprowadza się grupy nitrowe (-NO2). Najczęściej stosowaną metodą tego procesu jest użycie mieszaniny kwasów azotowego(V) i siarkowego(VI). Kwas azotowy(V) jest źródłem grupy nitrowej, natomiast kwas siarkowy(VI) działa jako czynnik osuszający, wspomagając reaktywność kwasu azotowego. W praktyce nitrowanie jest kluczowym etapem w syntezie wielu związków organicznych, takich jak barwniki, leki oraz środki wybuchowe. Na przykład, proces ten jest stosowany w produkcji nitrobenzenu, który jest istotnym prekursorem w syntezie chemikaliów przemysłowych. Dzięki dobrze kontrolowanym warunkom reakcji, można uzyskać wysokie wydajności oraz selektywność w nitrowaniu, co jest zgodne z dobrymi praktykami w chemii organicznej. Odpowiednia kontrola temperatury i stężenia reagentów jest niezbędna, aby uniknąć niepożądanych reakcji ubocznych, co jest kluczowe w przemyśle chemicznym.

Pytanie 36

Roztwór o dokładnej masie z odważki analitycznej powinien być sporządzony

A. w zlewce
B. w kolbie miarowej
C. w kolbie stożkowej
D. w cylindrze miarowym
Roztwór mianowany z odważki analitycznej należy przygotować w kolbie miarowej, ponieważ ta szklana naczynie jest zaprojektowane do precyzyjnego przygotowywania roztworów o określonych objętościach. Kolby miarowe są wyposażone w wyraźne oznaczenia, które pozwalają na dokładne odmierzenie objętości cieczy, co jest kluczowe w chemii analitycznej. Przygotowując roztwór, należy najpierw rozpuścić odważoną ilość substancji w niewielkiej objętości rozpuszczalnika, a następnie uzupełnić do oznaczonej objętości. Dzięki temu otrzymujemy roztwór o znanym stężeniu, co jest niezbędne w różnych analizach chemicznych. Przykładem praktycznym jest przygotowanie roztworu buforowego, gdzie precyzyjne stężenie reagentów wpływa na efektywność reakcji chemicznych. Standardy przygotowania roztworów, takie jak ISO 8655, podkreślają znaczenie stosowania odpowiednich naczyń do uzyskania wiarygodnych wyników.

Pytanie 37

W nieopisanej butelce prawdopodobnie znajduje się roztwór zasadowy. Wskaż odczynnik, który pozwoli to zweryfikować?

A. Roztwór chlorku potasu o stężeniu 1 mol/dm3
B. Alkoholowy roztwór fenoloftaleiny o stężeniu 2%
C. Roztwór wodorotlenku potasu o stężeniu 0,5 mol/dm3
D. Roztwór kwasu siarkowego(VI) o stężeniu 2%
Alkoholowy roztwór fenoloftaleiny o stężeniu 2% jest skutecznym odczynnikiem do wykrywania odczynu zasadowego. Fenoloftaleina, będąca wskaźnikiem pH, zmienia swój kolor z bezbarwnego na różowy w obecności roztworów o odczynie zasadowym, co czyni ją idealnym narzędziem w laboratoriach chemicznych. Jej zastosowanie w praktyce obejmuje nie tylko kontrolę odczynu pH w różnorodnych procesach chemicznych, ale również w edukacji, gdzie uczniowie uczą się o reakcjach kwasowo-zasadowych. Warto zauważyć, że fenoloftaleina działa w zakresie pH od około 8,2 do 10,0, co oznacza, że będzie wyraźnie widoczna w roztworach zasadowych. W kontekście standardów laboratoryjnych, korzystanie z fenoloftaleiny dla analizy pH jest zgodne z dobrymi praktykami, ponieważ pozwala na szybkie i efektywne określenie odczynu, co jest kluczowe w wielu zastosowaniach, takich jak analiza wody, synteza chemiczna, czy też kontrola jakości produktów chemicznych.

Pytanie 38

Materiał uzyskany przez zmieszanie prób pobranych w ustalonych odstępach czasu określa się mianem próbki

A. złożonej
B. ogólną okresową
C. ogólnej
D. proporcjonalnej
Odpowiedzi "proporcjonalną", "złożoną" i "ogólną" są błędne z kilku powodów związanych z definicjami oraz kontekstem, w którym są używane. Próbka proporcjonalna odnosi się do próbki, która jest zbierana w sposób, który odzwierciedla proporcje różnych składników w populacji, lecz nie uwzględnia aspektu czasowego. Takie podejście może prowadzić do zniekształceń wyników, szczególnie w dynamicznych systemach, gdzie warunki mogą się zmieniać w czasie. Z kolei termin "złożona" używany jest w kontekście materiałów, które składają się z wielu różnych komponentów, ale niekoniecznie odnosi się do prób pobranych w określonych odstępach czasowych. Definicja ta jest zbyt ogólna i nie oddaje istoty badań o długoterminowym monitoringu. Ostatnia odpowiedź, "ogólna", również jest nieprecyzyjna, ponieważ nie wskazuje na regularność pobierania próbek, co jest kluczowe w kontekście analizy okresowej. Niezrozumienie tych subtelności może prowadzić do poważnych błędów w analizach, a także do niewłaściwych wniosków opartych na danych, które nie odzwierciedlają rzeczywistości. W kontekście badań naukowych oraz kontroli jakości, ważne jest, aby stosować odpowiednie metody pobierania próbek, które spełniają uzgodnione standardy i praktyki, aby wyniki były rzetelne i użyteczne.

Pytanie 39

Osady kłaczkowe, które powstają w wyniku prostego koagulowania, określa się mianem osadów

A. grubokrystalicznymi
B. drobnokrystalicznymi
C. liofilowymi
D. liofobowymi
Osady liofilowe, drobnokrystaliczne oraz grubokrystaliczne to terminy, które mogą wprowadzać w błąd, gdyż odnoszą się do innych zjawisk fizycznych i chemicznych. Liofilowość dotyczy substancji, które mają tendencję do ułatwiania rozpuszczania się w cieczy, co sprawia, że nie są one właściwe dla opisanego zjawiska osadów kłaczkowatych. Z kolei osady drobnokrystaliczne i grubokrystaliczne odnoszą się do struktury i rozmiaru kryształów w danym materiale. Osady drobnokrystaliczne charakteryzują się małymi, równomiernymi kryształami, co może prowadzić do ich stabilności w cieczy, a więc nie ulegają one łatwej koagulacji. Z drugiej strony, grubokrystaliczne osady mają większe kryształy, co może skutkować ich osadzaniem się na dnie naczynia, ale również nie są to osady liofobowe. Typowe błędy myślowe w tym kontekście mogą wynikać z mylenia pojęcia liofobowości z innymi właściwościami fizycznymi substancji. Kluczowe jest zrozumienie, że liofobowość odnosi się do zdolności cząstek do interakcji z cieczą, a nie do ich rozmiaru czy struktury krystalicznej. Dlatego znajomość tych terminów oraz ich zastosowania w praktyce jest niezbędna dla prawidłowego rozumienia zjawisk związanych z osadami w różnych systemach chemicznych.

Pytanie 40

Jakie jest stężenie procentowe roztworu HCl (M=36,46 g/mol) o gęstości 1,19 g/cm<sup>3</sup> oraz stężeniu molowym 12 mol/dm<sup>3</sup>?

A. 78,3%
B. 19,6%
C. 36,8%
D. 39,2%
Obliczenie stężenia procentowego roztworu HCl zaczynamy od określenia masy substancji rozpuszczonej w danym objętości roztworu. Mając stężenie molowe wynoszące 12 mol/dm³, możemy obliczyć masę HCl w 1 dm³ roztworu, korzystając z masy molowej HCl (36,46 g/mol). Zatem masa HCl w 1 dm³ wynosi: 12 mol/dm³ * 36,46 g/mol = 437,52 g. Gęstość roztworu wynosi 1,19 g/cm³, co oznacza, że masa 1 dm³ roztworu wynosi 1190 g. Stężenie procentowe obliczamy według wzoru: (masa substancji rozpuszczonej / masa roztworu) * 100%. Podstawiając wartości: (437,52 g / 1190 g) * 100% = 36,77%, co zaokrąglamy do 36,8%. Takie obliczenia są istotne w praktyce chemicznej, na przykład w laboratoriach, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników doświadczeń. Zrozumienie stężenia procentowego i jego zastosowania jest istotne w kontekście przemysłu chemicznego oraz analizy jakościowej i ilościowej substancji chemicznych.