Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik analityk
  • Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
  • Data rozpoczęcia: 18 kwietnia 2025 11:18
  • Data zakończenia: 18 kwietnia 2025 11:29

Egzamin zdany!

Wynik: 20/40 punktów (50,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Aby uzyskać roztwór AgNO<sub>3</sub> (masa molowa AgNO<sub>3</sub> to 169,8 g/mol) o stężeniu 0,1 mol/dm<sup>3</sup>, należy rozpuścić w wodzie destylowanej i dopełnić kolbę wodą destylowaną do zaznaczonej kreski.

A. odważyć 169,80 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić
B. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i dopełnić kolbę wodą destylowaną do zaznaczonej kreski
C. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i dopełnić kolbę wodą destylowaną do zaznaczonej kreski
D. odważyć 16,98 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i dopełnić kolbę wodą destylowaną do zaznaczonej kreski
Wielu uczniów może popełniać typowe błędy przy obliczaniu masy substancji niezbędnej do przygotowania roztworu o określonym stężeniu. Niektóre odpowiedzi opierają się na błędnym założeniu co do pojemności kolby miarowej lub ilości użytej substancji. Na przykład, odważenie 16,98 g AgNO₃ jest błędne, ponieważ odpowiada to stężeniu 1 mol/dm³, a nie 0,1 mol/dm³, co skutkuje znacznym nadmiarem substancji. Podobnie, przygotowanie roztworu w kolbie o pojemności 1000 cm³ przy użyciu 1,698 g AgNO₃ również prowadzi do niepoprawnego stężenia, ponieważ stężenie byłoby znacznie niższe niż zakładane. Również odważenie 169,80 g AgNO₃ jest niewłaściwe, jako że jest to masa potrzebna do przygotowania 1 mol/dm³ w 1000 cm³, co nie odpowiada wymaganym warunkom pytania. Te błędy znajdują się w nieporozumieniach dotyczących podstawowych zasad obliczeń chemicznych, a także niewłaściwego zrozumienia, jak stężenie jest związane z objętością roztworu. Ważne jest, aby przy wykonywaniu takich obliczeń zwracać uwagę na jednostki oraz upewnić się, że wszystkie dane są prawidłowo zinterpretowane, aby uniknąć błędów, które mogą prowadzić do niepoprawnych wyników eksperymentalnych.

Pytanie 2

Na ilustracji zobrazowano urządzenie do

A. rektyfikacji
B. sublimacji
C. destylacji przy obniżonym ciśnieniu
D. destylacji pod ciśnieniem atmosferycznym
Destylacja pod zmniejszonym ciśnieniem jest techniką, która służy do separacji składników przy niższych temperaturach, co jest korzystne dla substancji wrażliwych na wysokie temperatury, ale nie jest odpowiednia w kontekście zastanawiania się nad destylacją w warunkach atmosferycznych. Takie podejście może prowadzić do mylnych wniosków, zwłaszcza gdy mówimy o substancjach, które nie powinny być poddawane wysokim temperaturze ze względu na ryzyko rozkładu. Rektyfikacja, z drugiej strony, to proces bardziej skomplikowany, który wymaga stosowania kolumny rektyfikacyjnej i jest używany do uzyskiwania bardzo czystych frakcji ze złożonych mieszanin, co znacznie różni się od prostszej destylacji. Z kolei sublimacja, czyli przejście substancji ze stanu stałego w gazowy bez przechodzenia przez stan ciekły, jest zupełnie odmiennym procesem, stosowanym głównie w przypadku substancji takich jak jod czy nafta. Typowym błędem jest mylenie tych procesów, ponieważ każdy z nich ma swoje specyficzne zastosowania, warunki i cele. Zrozumienie różnic między tymi technikami jest kluczowe dla efektywnego planowania eksperymentów i procesów przemysłowych, a także dla bezpieczeństwa w laboratoriach chemicznych.

Pytanie 3

Jakie substancje są potrzebne do uzyskania nierozpuszczalnego wodorotlenku cynku?

A. tlenek cynku i wodorotlenek sodu
B. chlorek cynku i wodorotlenek sodu
C. cynk i wodę
D. chlorek cynku i wodę
Chlorek cynku (ZnCl2) w reakcji z wodorotlenkiem sodu (NaOH) prowadzi do powstania wodorotlenku cynku (Zn(OH)2), który jest nierozpuszczalny w wodzie. W reakcjach chemicznych, w których powstaje osad, takie jak ta, kluczowe jest zrozumienie zasad rozpuszczalności związków. Wodorotlenek cynku wytrąca się z roztworu, co można zobaczyć jako białe zabarwienie. Jest to ważne w wielu zastosowaniach, na przykład w chemii analitycznej do oznaczania cynku w różnych próbkach. Zastosowanie wodorotlenku cynku znajduje się także w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz w produkcji materiałów budowlanych. Znajomość takich reakcji jest istotna dla chemików, którzy pracują nad syntezami nowych związków oraz w procesach kontroli jakości. Zawężając się do dobrych praktyk, zawsze należy przeprowadzać te reakcje w odpowiednich warunkach laboratoryjnych, dbając o bezpieczeństwo i właściwe postępowanie z odpadami chemicznymi.

Pytanie 4

Sód powinien być przechowywany

A. w szczelnie zamkniętym pojemniku pod warstwą nafty
B. w szczelnie zamkniętym pojemniku pod warstwą chloroformu
C. w pojemniku z dowolnym zamknięciem pod warstwą nafty
D. w pojemniku z dowolnym zamknięciem pod warstwą chloroformu
Przechowywanie sodu pod warstwą chloroformu czy nafty w pojemnikach o dowolnym zamknięciu jest niewłaściwe i może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Chloroform, jako rozpuszczalnik organiczny, ma zdolność do interakcji z metalami alkalicznymi, co może wywołać niepożądane reakcje chemiczne. W przypadku sodu, kontakt z chloroformem może prowadzić do powstawania niebezpiecznych produktów, co stwarza ryzyko eksplozji lub pożaru. Ponadto, przechowywanie w pojemniku o dowolnym zamknięciu nie zapewnia odpowiedniego zabezpieczenia przed wilgocią czy powietrzem, co jest kluczowe dla reaktywnych metali. Zastosowanie niewłaściwego pojemnika może doprowadzić do uwolnienia substancji niebezpiecznych do otoczenia, co narusza standardy BHP i regulacje dotyczące składowania substancji chemicznych. Warto zauważyć, że dla metali alkalicznych, takich jak sód, stosowanie odpowiednich pojemników w połączeniu z substancjami ochronnymi jest nie tylko wymaganiem prawnym, ale także kluczowym elementem zapewniającym bezpieczeństwo w laboratoriach i przemyśle. Niezrozumienie tych zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i środowiskowych.

Pytanie 5

Wskaź sprzęt konieczny do przeprowadzenia miareczkowania?

A. Biureta, kolba stożkowa, kolba miarowa, statyw
B. Biureta, kolba stożkowa, lejek do biurety, statyw
C. Biureta, kolba miarowa, lejek do biurety, statyw
D. Pipeta, kolba stożkowa, lejek, statyw
Wybór innej odpowiedzi pokazuje powszechne nieporozumienia dotyczące niezbędnych narzędzi do miareczkowania. Biureta, kolba stożkowa i lejek do biurety są fundamentalnymi elementami, które umożliwiają prawidłowe przeprowadzenie tego procesu. Niektóre z błędnych odpowiedzi zawierają kolby, które nie są odpowiednie do miareczkowania. Na przykład, kolba miarowa, chociaż przydatna w pomiarach objętości, jest bardziej skoncentrowana na jednorazowym pomiarze, a nie na dynamicznym dozowaniu, co czyni ją niewłaściwą w kontekście miareczkowania. Pipeta również nie jest wystarczająca, ponieważ jej zastosowanie ogranicza się do przesuwania stałej objętości cieczy, co nie odpowiada wymaganiom precyzyjnego dozowania reagentu w trakcie miareczkowania. Kluczowe jest zrozumienie, że miareczkowanie polega na stopniowym dodawaniu reagentu do roztworu, co wymaga narzędzi umożliwiających precyzyjne kontrolowanie objętości. Niewłaściwy dobór sprzętu może prowadzić do błędnych obliczeń stężeń oraz fałszywych wyników, co z kolei wpływa na całkowitą jakość analizy chemicznej. Dlatego ważne jest, aby przy wyborze sprzętu kierować się odpowiednimi standardami i praktykami laboratoryjnymi, które zapewniają dokładność i rzetelność uzyskiwanych danych.

Pytanie 6

Zaleca się schładzanie próbek wody transportowanych do laboratorium do temperatury

A. 9±1°C
B. 12±1°C
C. 5±3°C
D. 16±2°C
Odpowiedź 5±3°C jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z normami, takimi jak ISO 5667, próbki wody powinny być transportowane w temperaturze, która minimalizuje zmiany ich właściwości chemicznych oraz biologicznych. Obniżenie temperatury próbek do przedziału 2°C – 8°C (5±3°C) pozwala na spowolnienie procesów metabolismu mikroorganizmów oraz chemicznych reakcji, co jest kluczowe dla zachowania autentyczności analizowanych próbek. Przykładowo, w przypadku analizy składu chemicznego wody pitnej, zbyt wysoka temperatura transportu może prowadzić do degradacji związków organicznych lub wzrostu liczby mikroorganizmów, co skutkuje błędnymi wynikami. Dobre praktyki laboratoryjne zalecają także stosowanie odpowiednich kontenerów oraz lodu lub żeli chłodzących w celu utrzymania właściwej temperatury, co jest istotne w kontekście zgodności z wymaganiami prawnymi oraz normami badań środowiskowych.

Pytanie 7

Pierwotna próbka jest zbierana

A. w jednym punkcie partii materiału
B. z próbki ogólnej w sposób bezpośredni
C. z opakowania pierwotnego
D. z próbki przeznaczonej do badań
Pobieranie próbki pierwotnej bezpośrednio z próbki ogólnej może prowadzić do znacznych rozbieżności w wynikach analizy. Ta koncepcja ignoruje fakt, że próbka ogólna jest zbiorczym przedstawieniem materiału, a nie reprezentatywnym źródłem do pobierania próbek. W rzeczywistości, gdy próbka jest brana z ogólnej puli, istnieje ryzyko, że nie uwzględni ona różnic w składzie, co może prowadzić do zafałszowanych wyników. Ponadto, pobieranie próbek z opakowania pierwotnego jest również niewłaściwe, ponieważ może nie oddać prawdziwego stanu całej partii materiału – opakowanie może zawierać zanieczyszczenia lub niejednorodności, które nie występują w samej partii. Z kolei sugerowanie, że próbki do badań są miejscem pobierania próbki pierwotnej, jest mylące, jako że próbki do badań powinny być wynikiem odpowiednich procedur pobierania, a nie źródłem do ich pobierania. Kluczowym elementem efektywnego procesu pobierania próbek jest przestrzeganie standardów ISO oraz wytycznych odpowiednich branż, które podkreślają znaczenie reprezentatywności próbek i odpowiednich metod ich pobierania, aby uniknąć błędów analitycznych i zapewnić rzetelność wyników. Właściwe podejście do pobierania zapewnia, że wyniki analizy będą stanowiły wiarygodną podstawę do decyzji o jakości i zgodności materiału.

Pytanie 8

Aby oddzielić mieszankę etanolu i wody, konieczne jest przeprowadzenie procesu

A. ekstrakcji
B. sączenia
C. destylacji
D. dekantacji
Destylacja jest procesem fizycznym, który wykorzystuje różnice w temperaturach wrzenia składników mieszaniny do ich rozdzielenia. W przypadku etanolu i wody, etanol ma niższą temperaturę wrzenia (78,37 °C) w porównaniu do wody (100 °C). Podczas destylacji podgrzewamy mieszaninę, aż etanol zacznie parować, a następnie skraplamy pary, zbierając czysty etanol. Proces ten jest powszechnie stosowany w przemyśle chemicznym oraz w produkcji alkoholu, gdzie oczyszcza się etanol od niepożądanych substancji. Destylacja jest również kluczowym procesem w laboratoriach chemicznych, gdzie czystość substancji ma ogromne znaczenie. Warto zaznaczyć, że dobór odpowiednich sprzętów, takich jak kolumna destylacyjna, może znacząco wpłynąć na efektywność rozdzielania. W praktyce, destylacja jest uważana za jedną z najważniejszych metod separacji w chemii, szczególnie w kontekście tworzenia czystych reagentów.

Pytanie 9

Jakie narzędzie w laboratorium jest wykorzystywane do rozdrabniania małych ilości substancji stałych?

A. krystalizator ze szpatułką metalową
B. parownica z łyżeczką porcelanową
C. zlewka z bagietką
D. moździerz z tłuczkiem
Moździerz z tłuczkiem jest podstawowym narzędziem wykorzystywanym w laboratoriach do rozdrabniania substancji stałych, zwłaszcza tych, które są w postaci proszku lub granulek. Umożliwia on precyzyjne mielenie materiałów, co jest kluczowe w wielu procesach chemicznych. Dzięki swojej budowie, moździerz zapewnia stabilność oraz kontrolę nad stopniem rozdrobnienia. Przykładem zastosowania moździerza z tłuczkiem może być przygotowanie prób do analizy chemicznej, gdzie konieczne jest uzyskanie jednolitej konsystencji substancji. Ponadto, standardy laboratoryjne, takie jak ISO 9001, podkreślają znaczenie wysokiej jakości przygotowania próbek, co czyni moździerz z tłuczkiem narzędziem niezbędnym dla zachowania spójności i dokładności w badaniach. W praktyce, moździerze mogą być wykonane z różnych materiałów, takich jak porcelana, granit czy stal nierdzewna, co pozwala na dostosowanie ich do specyficznych wymagań chemicznych i fizycznych substancji, z którymi pracujemy. Odpowiedni dobór narzędzi do rozdrabniania substancji stałych jest kluczowy, aby uniknąć kontaminacji i zachować integralność chemiczną przygotowywanych prób.

Pytanie 10

Podaj kolejność odczynników chemicznych według rosnącego stopnia czystości?

A. Czysty, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty spektralnie
B. Czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie, czysty
C. Czysty spektralnie, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty
D. Czysty, czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie
Często niepoprawne uszeregowanie odczynników chemicznych może wynikać z tego, że nie do końca rozumiemy różnice między klasami czystości i ich stosowaniem. Jak ktoś pisze, że 'czysty' jest czystszy niż 'czysty do analizy', to wprowadza w błąd. 'Czysty' to substancja, która może mieć jakieś zanieczyszczenia chemiczne, przez co nie nadaje się do dokładnych analiz. A 'czysty do analizy' to taki, co był oczyszczony, żeby zminimalizować wpływ zanieczyszczeń na wyniki. W laboratoriach chemicznych powinno się stosować reagentów o określonym poziomie czystości, żeby zapewnić rzetelność badań. Jak się pomyli w uszeregowaniu, to można wpaść w problemy z normami i standardami, które określają wymagania czystości chemikaliów. Polecam zapoznać się z dokumentacją techniczną i wytycznymi o reagentach, żeby unikać błędów w rozumieniu poziomów czystości i ich użycia.

Pytanie 11

Ile wynosi objętość roztworu o stężeniu 0,5 mol/dm<sup>3</sup>, jeśli przygotowano go z 0,1 mola KOH?

A. 20 ml
B. 200 cm3
C. 20 dm3
D. 200 dm3
Poprawna odpowiedź to 200 cm<sup>3</sup>, co odpowiada 0,2 dm<sup>3</sup>. Aby obliczyć objętość roztworu, możemy skorzystać ze wzoru: C = n/V, gdzie C to stężenie (mol/dm<sup>3</sup>), n to liczba moli substancji (mol), a V to objętość roztworu (dm<sup>3</sup>). W tym przypadku mamy stężenie C = 0,5 mol/dm<sup>3</sup> i liczba moli n = 0,1 mol. Przekształcając wzór do postaci V = n/C, otrzymujemy V = 0,1 mol / 0,5 mol/dm<sup>3</sup> = 0,2 dm<sup>3</sup>, co w mililitrach daje 200 cm<sup>3</sup>. Takie obliczenia są podstawą w chemii, szczególnie w praktycznych laboratoriach, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania rzetelnych rezultatów eksperymentów. Warto wiedzieć, że umiejętność obliczania objętości roztworów i ich stężeń jest niezbędna w wielu dziedzinach, takich jak farmacja, biotechnologia czy chemia analityczna.

Pytanie 12

Różnica pomiędzy średnim wynikiem pomiaru a wartością rzeczywistą stanowi błąd

A. względny
B. bezwzględny
C. przypadkowy
D. systematyczny
Błąd bezwzględny to różnica między średnim wynikiem pomiarów a wartością rzeczywistą, która jest stałą wartością odniesienia. Ta miara błędu dostarcza informacji o tym, jak daleko od rzeczywistej wartości znajduje się wartość zmierzona. Przykładowo, jeśli w eksperymencie zmierzono długość obiektu wynoszącą 10 cm, a rzeczywista długość obiektu wynosi 9,5 cm, błąd bezwzględny wynosi 0,5 cm. Obliczenia błędu bezwzględnego są istotne w różnych dziedzinach, takich jak inżynieria, nauki przyrodnicze czy jakość produkcji, gdzie precyzyjność pomiarów jest kluczowa dla uzyskania wiarygodnych wyników. Błędy bezwzględne są również stosowane do oceny sprzętu pomiarowego, gdzie standardy takie jak ISO 9001 podkreślają znaczenie dokładności i precyzji w procesach pomiarowych. Poprawne identyfikowanie błędów bezwzględnych pozwala na podejmowanie działań korygujących, co jest niezbędne dla utrzymania wysokiej jakości procesów produkcyjnych oraz rzetelności badań naukowych.

Pytanie 13

Ekstrakcję w trybie ciągłym przeprowadza się

A. w kolbie płaskodennej
B. w zestawie do ogrzewania
C. w aparacie Soxhleta
D. w rozdzielaczu z korkiem
Proces ekstrakcji w sposób ciągły odbywa się w aparacie Soxhleta, który jest standardowym urządzeniem stosowanym w chemii analitycznej oraz w laboratoriach badawczych. Działa na zasadzie cyklicznego przepływu rozpuszczalnika, który wielokrotnie przepływa przez materiał, z którego ma zostać wydobyty składnik aktywny. W aparacie Soxhleta, rozpuszczalnik jest podgrzewany do wrzenia, a jego opary skraplają się w kondensatorze, skąd spływają z powrotem do komory ekstrakcyjnej zawierającej próbkę. Ta efektywna cyrkulacja umożliwia skuteczniejsze rozpuszczanie substancji, co jest kluczowe w wielu zastosowaniach, takich jak wydobywanie olejków eterycznych, substancji czynnych z roślin czy w analizach chemicznych. Dobre praktyki w zakresie ekstrakcji obejmują także dobór odpowiedniego rozpuszczalnika oraz kontrolę temperatury, aby zminimalizować straty substancji i uzyskać wysoką czystość produktu końcowego. Ponadto, dzięki ciągłemu procesowi, możliwe jest uzyskanie większych ilości ekstraktu w krótszym czasie, co zwiększa efektywność laboratorium.

Pytanie 14

Po zmieszaniu wszystkie pierwotne próbki danej partii materiału tworzą próbkę

A. analityczną
B. wtórną
C. średnią
D. ogólną
Wybór odpowiedzi średnia może prowadzić do nieporozumienia dotyczącego natury próbek w analizie materiałów. Średnia w kontekście próbki odnosi się do statystycznego pojęcia, które opisuje wartość centralną zbioru danych, a nie do charakterystyki samej próbki. Użycie tego terminu sugeruje, że próbki pierwotne mogłyby być traktowane jak dane w analizach statystycznych, co jest błędnym podejściem w kontekście prób materiałowych, ponieważ nie każda próbka, z której wyciąga się średnią, jest reprezentatywna dla całej partii. Odpowiedź analityczna odnosi się do metod analizy i może wprowadzać w błąd, ponieważ nie definiuje samego zbioru próbek, lecz metodykę analizy. Próbka analityczna to zazwyczaj ta, która jest używana w konkretnych testach analitycznych, ale nie oddaje całej partii materiału. Przykład zastosowania próbek wtórnych również nie odpowiada na stawiane pytanie, gdyż próbki wtórne są przygotowywane z próbek pierwotnych i nie są bezpośrednio związane z reprezentatywnością całej partii. Często błędne rozumienie terminów związanych z próbkowaniem prowadzi do niewłaściwych wniosków w kontekście badań, co w konsekwencji może skutkować błędnymi decyzjami w zakresie jakości materiałów. Kluczowym aspektem w tej dziedzinie jest zrozumienie, że próbka ogólna jest niezbędną podstawą do uzyskiwania wiarygodnych wyników w kontekście całej partii materiału, a nie tylko jej fragmentów.

Pytanie 15

Próbka, której celem jest ustalenie poziomu składników, dla których oznaczenia przygotowane przez różne laboratoria są niezgodne, to próbka

A. laboratoryjna
B. rozjemcza
C. jednostkowa
D. do badań
Wybór odpowiedzi związanych z terminami "do badań", "laboratoryjna" oraz "jednostkowa" wskazuje na nieporozumienie dotyczące specyfiki próbki rozjemczej. Próbka do badań odnosi się ogólnie do materiału, który ma być poddany analizie, bez ukierunkowania na rozwiązywanie problemów związanych z niezgodnością wyników. Termin ten jest zbyt ogólny i nie odnosi się bezpośrednio do sytuacji, w której różne laboratoria mają odmienne wyniki analityczne. Próbka laboratoryjna również nie jest terminem wskazującym na jej charakterystykę rozjemczą, a raczej definiuje, że próbka jest analizowana w warunkach laboratoryjnych, co nie musi mieć związku z jej reprezentatywnością. Z kolei próbka jednostkowa odnosi się do konkretnego, jednorazowego pomiaru lub analizy, co w praktyce nie uwzględnia procesów porównawczych między różnymi wynikami analitycznymi. Często można spotkać się z błędnym myśleniem, że wszystkie próbki stosowane w laboratoriach mają podobne funkcje, co prowadzi do zafałszowanych wniosków i niewłaściwego podejścia do analizy danych. W rzeczywistości, niezgodności wyników mogą wynikać z wielu czynników, takich jak różnice w metodach analitycznych, przygotowaniu próbek czy stosowanych technologiach, co czyni użycie próbki rozjemczej niezbędnym krokiem w procesie zapewniania jakości i zgodności.

Pytanie 16

Czysty odczynnik (skrót: cz.) charakteryzuje się poziomem czystości wynoszącym

A. 90-99%
B. 99,99-99,999%
C. 99-99,9%
D. 99,9-99,99%
Odpowiedzi, które wskazują na inne zakresy czystości, mylą się w interpretacji standardów jakości substancji chemicznych. Na przykład, zakres 90-99% nie jest wystarczający dla substancji wymagających wysokiej czystości, co może prowadzić do błędnych wyników w eksperymentach czy produkcji farmaceutycznej. Tego rodzaju substancje mogą zawierać istotne zanieczyszczenia, co jest nieakceptowalne w kontekście wielu zastosowań, takich jak preparaty medyczne. Odpowiedź wskazująca na zakres 99,9-99,99% oraz 99,99-99,999% również wprowadza w błąd, gdyż są to wyższe klasy czystości, które nie odpowiadają definicji odczynnika czystego. W praktyce, substancje o czystości 99,9% mogą być uznawane za 'czyste', ale w kontekście czystości klasyfikowane są jako 'high-purity' lub 'ultra-purity'. To prowadzi do nieporozumień, gdyż w laboratoriach często stosuje się inne standardy do oceny czystości, takie jak HPLC lub GC, które mogą wskazywać na różne poziomy kontaminacji. Ponadto, myślenie, że każdy odczynnik musi mieć najwyższą możliwą czystość, jest błędne, ponieważ w wielu przypadkach czystość 99-99,9% jest wystarczająca do przeprowadzenia analiz czy syntez, zachowując równocześnie rentowność i dostępność materiałów. W związku z tym, zrozumienie różnicy pomiędzy różnymi poziomami czystości i ich praktycznym zastosowaniem jest kluczowe dla zapewnienia jakości w pracy laboratoryjnej.

Pytanie 17

Substancje kancerogenne to

A. uczulające
B. rakotwórcze
C. enzymatyczne
D. mutagenne
Kancerogenne substancje to związki chemiczne, które mają zdolność wywoływania nowotworów w organizmach żywych. Są one klasyfikowane jako rakotwórcze, co oznacza, że mogą prowadzić do transformacji komórek normalnych w komórki nowotworowe. Przykłady takich substancji to azbest, benzen oraz formaldehyd, które są powszechnie znane z ich szkodliwego wpływu na zdrowie i są regulowane przez różne normy, takie jak Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) czy OSHA (Occupational Safety and Health Administration). Wiedza o kancerogenności substancji ma kluczowe znaczenie w przemyśle, szczególnie w kontekście ochrony pracowników oraz zachowania zdrowia publicznego. Organizacje muszą wdrażać programy oceny ryzyka oraz strategie minimalizacji ekspozycji na te substancje w celu ochrony zdrowia ludzi i środowiska. W wielu krajach istnieją również regulacje prawne, które wymagają oznaczania produktów zawierających kancerogenne substancje, co pozwala konsumentom na podejmowanie świadomych decyzji.

Pytanie 18

W laboratorium chemicznym przewody instalacji rurowych są oznaczane różnymi kolorami, zgodnie z obowiązującymi normami. Polska Norma PN-70 N-01270/30 określa kolor dla wody jako

A. żółty
B. zielony
C. czerwony
D. niebieski
Odpowiedź "zielony" jest poprawna, ponieważ według Polskiej Normy PN-70 N-01270/30 kolor zielony jest przypisany dla instalacji wodnych. W praktyce oznakowanie rur wodociągowych tym kolorem ma na celu poprawę bezpieczeństwa w laboratoriach chemicznych oraz w innych obiektach, gdzie może wystąpić współistnienie różnych substancji. Oznakowanie ma na celu jednoznaczne wskazanie, jakiego medium można się spodziewać w danej instalacji, co ma kluczowe znaczenie w kontekście ewentualnych wypadków lub niebezpieczeństw. Na przykład w laboratoriach, gdzie używa się wielu substancji chemicznych, a także rozmaitych płynów, właściwe oznaczenie rur wodnych pozwala uniknąć pomyłek, które mogłyby prowadzić do poważnych konsekwencji. Przestrzeganie tego rodzaju norm w instalacjach przemysłowych oraz badawczych jest częścią szerokiego systemu zarządzania bezpieczeństwem, który powinien być wdrażany w każdym laboratorium.

Pytanie 19

Do filtracji osadów drobnokrystalicznych wykorzystuje się filtry

A. elastyczne, o największych porach
B. sztywne, o najmniejszych porach
C. elastyczne, o najmniejszych porach
D. sztywne, o największych porach
Wybór sączków miękkich, o najmniejszych porach, nie jest właściwy w kontekście filtracji osadów drobnokrystalicznych. Miękkie materiał sączków nie zapewniają wymaganej twardości i stabilności, co prowadzi do ich odkształcania się podczas procesu filtracji. Osady drobnokrystaliczne, ze względu na swoją strukturę, wymagają użycia materiałów, które mogą wytrzymać ciśnienie i nie ulegają deformacji. Ponadto, sączki o największych porach, niezależnie od ich twardości, nie są wystarczająco efektywne w oddzielaniu drobnych cząstek, co prowadzi do zanieczyszczenia przefiltrowanej cieczy. W kontekście standardów filtracji, kluczowe jest, aby dobór materiału był zgodny z wymaganiami dotyczącymi oczyszczania próbek i uzyskiwania wiarygodnych wyników analitycznych. Wybór niewłaściwego typu sączka często wynika z błędnego zrozumienia funkcji, jakie pełnią różne materiały filtracyjne. W laboratoriach należy szczególnie zwrócić uwagę na charakterystyki fizyczne i chemiczne używanych materiałów, aby zapewnić optymalną wydajność podczas procesów filtracyjnych i uniknąć ryzyka kontaminacji, które może znacząco wpłynąć na wyniki eksperymentów.

Pytanie 20

Fosfor biały, z uwagi na swoje właściwości, powinien być przechowywany

A. w benzenie
B. w nafcie
C. w benzynie
D. w wodzie
Fosfor biały jest substancją niezwykle reaktywną, a jego przechowywanie w wodzie jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa. Woda działa jako medium, które ogranicza dostęp tlenu do fosforu, minimalizując ryzyko jego utlenienia i zapłonu. W przypadku kontaktu z powietrzem, fosfor biały może spontanicznie się zapalić, co czyni go niebezpiecznym w standardowych warunkach przechowywania. Woda nie tylko chroni przed reakcjami chemicznymi, ale także zapewnia fizyczną barierę, która zapobiega rozprzestrzenieniu się ewentualnych dymów fosforowych. Przykładem zastosowania tej metody przechowywania jest przemysł chemiczny, gdzie fosfor biały jest używany w procesach produkcji związków chemicznych, a odpowiednie metody przechowywania są zgodne z normami bezpieczeństwa, takimi jak OSHA (Occupational Safety and Health Administration). Dobrą praktyką w laboratoriach jest także oznaczanie pojemników z fosforem białym, aby zminimalizować ryzyko przypadkowego uwolnienia substancji do atmosfery.

Pytanie 21

Reakcja miedzi metalicznej z stężonym kwasem azotowym(V) prowadzi do powstania azotanu(V) miedzi(II) oraz jakiego związku?

A. tlenek azotu(IV) oraz woda
B. tlenek azotu(V) oraz wodór
C. tlenek azotu(II) oraz wodór
D. tlenek azotu(II) oraz woda
Reakcje chemiczne, które prowadzą do powstania produktów takich jak tlenek azotu(II) lub tlenek azotu(V), są mylące, ponieważ nie odpowiadają rzeczywistym procesom zachodzącym w reakcji miedzi z kwasem azotowym. Tlenek azotu(II) (NO) jest produktem ubocznym reakcji redukcji, co jest nieprawidłowe w kontekście tej reakcji, ponieważ metale, takie jak miedź, wchodzą w reakcję z silniejszymi utleniaczami, co skutkuje powstawaniem tlenków o wyższych wartościach utlenienia. Podobnie, tlenek azotu(V) (N2O5) nie może być produktem reakcji, ponieważ wymaga innej reakcji chemicznej, w której występują inne materiały wyjściowe. Nieprawidłowe odpowiedzi często wynikają z mylenia różnych tlenków azotu oraz ich stanów utlenienia, co jest typowym błędem w nauce chemii. Kluczowe jest zrozumienie, że w reakcji kwasu azotowego z metalem powstają głównie tlenki o niższym stanie utlenienia, co jest zgodne z zasadami reakcji redoks. Dodatkowo, błędne odpowiedzi mogą prowadzić do nieporozumień w praktycznych zastosowaniach chemicznych, zwłaszcza w kontekście syntez organicznych oraz reakcji ekologicznych, co podkreśla znaczenie posiadania solidnej wiedzy na temat chemii nieorganicznej oraz jej mechanizmów.

Pytanie 22

Oblicz, jaką ilość węglanu sodu w gramach należy przygotować, aby uzyskać 500 cm<sup>3</sup> roztworu tej soli o stężeniu 0,1000 mol/dm<sup>3</sup>.<br> M<sub>Na</sub> = 23 g/mol, M<sub>C</sub> = 12 g/mol, M<sub>O</sub> = 16 g/mol

A. 5,3000 g
B. 5,0000 g
C. 7,5000 g
D. 7,0000 g
W przypadku niepoprawnych odpowiedzi często dochodzi do błędnych obliczeń związanych z masą molową lub ilością moli. Osoby, które wybrały inne odpowiedzi, mogły nie przywiązać odpowiedniej wagi do obliczenia masy molowej węglanu sodu. Ważne jest, aby pamiętać, że masa molowa Na2CO3 oblicza się poprzez zsumowanie mas atomowych wszystkich atomów w cząsteczce. Istnieje ryzyko pomyłki w obliczeniach, np. przy pomijaniu któregoś z atomów lub stosując błędne wartości mas atomowych. Innym częstym błędem jest błędne przeliczenie objętości roztworu z cm³ na dm³, co prowadzi do nieprawidłowego ustalenia liczby moli. Warto również zwrócić uwagę na to, że w chemii analitycznej istotne jest zachowanie odpowiednich jednostek, ponieważ wprowadzenie niepoprawnych jednostek może prowadzić do błędnych wyników. Dla uzyskania poprawnych rezultatów zawsze należy dokładnie przeanalizować każdy krok obliczeń i upewnić się, że wszystkie dane są prawidłowe. Użycie dokładnych narzędzi pomiarowych oraz metod obliczeniowych jest kluczowe w procesie przygotowywania roztworów, co ma zastosowanie zarówno w laboratoriach edukacyjnych, jak i przemysłowych.

Pytanie 23

Jaką masę NaCl uzyskuje się poprzez odparowanie do sucha 250 g roztworu 10%?

A. 0,25 g
B. 250 g
C. 25 g
D. 2,5 g
Wybierając inne odpowiedzi, można wprowadzić się w błąd co do metody obliczeń związanych z roztworami. Przykładowo, odpowiedź 250 g może sugerować, że cała masa roztworu to tylko NaCl, co jest nieprawidłowe, ponieważ roztwór składa się z substancji rozpuszczonej oraz rozpuszczalnika. Innym błędem jest wybór 0,25 g, co może wynikać z błędnego rozumienia skali stężenia; 10% roztwór oznacza, że na każdy 100 g roztworu przypada 10 g NaCl, a nie 0,25 g. Podobnie, odpowiedź 2,5 g jest zbyt mała w kontekście obliczeń, co może wskazywać na mylne przeliczenie lub pominięcie kluczowego etapu w obliczeniach. Kluczowym błędem myślowym jest nieuznanie, że stężenie procentowe odnosi się do całkowitej masy roztworu, a nie tylko substancji rozpuszczonej. W praktyce, aby poprawnie wykonać obliczenia dotyczące roztworów chemicznych, istotne jest zrozumienie, jak różne składniki wpływają na całkowitą masę i jak to się przekłada na masę substancji aktywnej. Wiedza ta ma zastosowanie nie tylko w chemii, ale także w biologii i farmacji, gdzie przygotowanie roztworów jest na porządku dziennym.

Pytanie 24

Jakie jest stężenie roztworu NaOH, który zawiera 4 g wodorotlenku sodu w 1 dm<sup>3</sup> (masa molowa NaOH = 40 g/mol)?

A. 0,1 mol/dm3
B. 0,001 mol/dm3
C. 1 mol/dm3
D. 0,01 mol/dm3
Wybór stężenia 0,01 mol/dm³ to efekt błędnego spojrzenia na obliczenia dotyczące ilości moli i objętości roztworu. Żeby dobrze określić stężenie, najpierw trzeba znać masę molową substancji i przeprowadzić odpowiednie obliczenia. Przy 4 g NaOH, wydaje mi się, że pomyliłeś się, myśląc, że stężenie wynosi 0,01 mol/dm³. To wynika z nieprzypadkowego dzielenia masy przez masę molową. Liczba moli to masa substancji podzielona przez jej masę molową, czyli 4 g / 40 g/mol to 0,1 mol. Jeszcze trzeba uważać z objętościami, bo jeżeli pomylisz decymetry sześcienne z mililitrami, to mogą wyjść naprawdę duże błędy. Stężenie 0,001 mol/dm³ też wskazuje na nieprawidłowe rozumienie związku między masą a objętością. Może to być przez złą konwersję jednostek albo popełnione błędy w obliczeniach, co w pracy z roztworami chemicznymi jest kluczowe. Dobrze jest przed obliczeniami upewnić się, że wszystkie jednostki są zrozumiane i poprawnie zastosowane. Dlatego w laboratoriach precyzja w obliczeniach i umiejętność dobrej interpretacji wyników to podstawa, żeby wyjść z wiarygodnymi i powtarzalnymi rezultatami.

Pytanie 25

Jaką metodę wykorzystuje się w laboratorium do rozdzielenia osadu AgCl od cieczy macierzystej w probówkach?

A. wirówkę.
B. wytrząsarkę.
C. komplet sit.
D. krystalizator.
W laboratoriach chemicznych oddzielanie osadu, takiego jak AgCl (chlorek srebra), od cieczy macierzystej to proces kluczowy w wielu analizach. Użycie wirówki jest najskuteczniejszym sposobem na osiągnięcie tego celu. Wirówka działa na zasadzie odśrodkowej siły, która powoduje, że cząsteczki o większej gęstości, takie jak osad AgCl, są wypychane do dołu probówki, podczas gdy ciecz, która jest mniej gęsta, pozostaje na górze. To pozwala na łatwe oddzielenie obu frakcji bez potrzeby stosowania dodatkowych metod mechanicznych. Przykładem zastosowania wirówki w laboratoriach jest przygotowanie próbek do analizy spektrofotometrycznej, gdzie precyzyjne oddzielenie osadu pozwala na dokładniejszy pomiar stężenia substancji w cieczy. Zgodnie z normami laboratoryjnymi, prawidłowe użycie wirówki zwiększa efektywność i dokładność analiz, co jest szczególnie istotne w kontekście badań jakościowych i ilościowych.

Pytanie 26

Do przechowywania zamrożonych próbek wody stosuje się naczynia wykonane

A. ze szkła krzemowego
B. ze szkła sodowego
C. ze szkła borokrzemowego
D. z polietylenu
Szkło borokrzemowe, sodowe oraz krzemowe nie są właściwymi materiałami do przechowywania próbek wody w postaci zamrożonej z kilku istotnych powodów. Szkło borokrzemowe, choć charakteryzuje się dobrą odpornością chemiczną i termiczną, jest materiałem kruchym, co sprawia, że w momencie zamrażania może pękać. Zmiana objętości wody podczas zamrażania generuje wewnętrzne napięcia, które prowadzą do uszkodzeń pojemników szklanych. Podobnie szkło sodowe, powszechnie stosowane w laboratoriach, również nie jest wystarczająco odporne na ekstremalne zmiany temperatury, co czyni je mniej odpowiednim wyborem w kontekście przechowywania próbek wody. Z kolei szkło krzemowe, mimo że jest bardziej odporne na wysokie temperatury, nie rozwiązuje problemu kruchości. Zwykle stosowane jest w aplikacjach wymagających wysokiej czystości, ale nie w przypadku próbek, które wymagają zamrażania. Wybierając niewłaściwe materiały do przechowywania próbek, można narazić się na ryzyko kontaminacji, zmiany właściwości próbek, a także na dodatkowe koszty związane z usuwaniem uszkodzonych pojemników i ponownym zbieraniem próbek. W praktyce laboratoryjnej należy kierować się standardami i dobrymi praktykami, które jednoznacznie wskazują na polietylen jako najlepszy wybór do przechowywania w zamrożeniu.

Pytanie 27

250 cm<sup>3</sup> roztworu kwasu octowego o stężeniu 10% objętościowych zostało rozcieńczone pięciokrotnie. Jakie jest stężenie otrzymanego roztworu?

A. 2,5%
B. 1,25%
C. 2%
D. 5%
Stężenie roztworu jest kluczowym elementem w chemii analitycznej i przemysłowej. Nieprawidłowe podejście do obliczeń dotyczących stężenia po rozcieńczeniu może prowadzić do istotnych błędów w wynikach. Na przykład, wybierając 5% jako odpowiedź, można pomyśleć, że stężenie roztworu zmniejsza się o 5% przy każdym rozcieńczeniu, co jest błędne. Rozcieńczenie nie działa w ten sposób; zamiast tego, każdorazowo obliczamy nowe stężenie, dzieląc ilość substancji przez nową całkowitą objętość. Podobnie, wybór stężenia 1,25% może wynikać z przekonania, że rozcieńczenie pięciokrotne obniża stężenie do jednej piątej, co nie uwzględnia konieczności obliczeń masowych. Niepoprawne zrozumienie koncepcji stężenia i jego obliczeń jest powszechnym błędem wśród studentów i praktyków. Zrozumienie, że stężenie wyrażone w procentach odnosi się do masy substancji w określonej objętości roztworu, jest kluczowe. W kontekście praktycznym, umiejętność precyzyjnego obliczenia stężenia roztworu ma ogromne znaczenie, zwłaszcza w laboratoriach, gdzie błędy mogą prowadzić do niewłaściwych wniosków eksperymentalnych, a nawet zagrożeń dla zdrowia. Dobrze jest pamiętać o metodach analizy i praktycznych zastosowaniach, aby uniknąć tego typu błędów w przyszłości.

Pytanie 28

Po zakończeniu pomiarów pH, elektrody powinny być przepłukane

A. roztworem buforowym o ustalonym pH
B. wodą destylowaną
C. wodą destylowaną z dodatkiem roztworu wzorcowego
D. roztworem chlorku potasu
Przemywanie elektrod pH wodą destylowaną jest kluczowym krokiem po zakończeniu pomiarów, ponieważ pozwala na usunięcie resztek substancji, które mogłyby wpłynąć na dokładność kolejnych pomiarów. Woda destylowana jest wolna od zanieczyszczeń, co sprawia, że jest idealnym rozwiązaniem do czyszczenia elektrody. Nie wprowadza dodatkowych jonów, które mogłyby zmienić pH roztworu, co jest szczególnie istotne w przypadku elektrochemicznych pomiarów pH. Przykładem zastosowania tej procedury jest przygotowanie elektrody do kolejnego pomiaru po analizie próbek zawierających różne chemikalia. W laboratoriach analitycznych i chemicznych, procedura przemywania elektrod wodą destylowaną jest zgodna z normami ISO oraz dobrymi praktykami laboratoryjnymi, co zapewnia rzetelność i powtarzalność wyników. Ponadto, woda destylowana nie powoduje korozji ani uszkodzeń, co zapewnia dłuższą żywotność elektrody, a także minimalizuje potrzebę jej kalibracji przed każdym pomiarem.

Pytanie 29

Połączono równe ilości cynku i bromu, a następnie poddano je reakcji Zn + Br<sub>2</sub> → ZnBr<sub>2</sub>. W tych warunkach stopień reakcji cynku wynosi (masy atomowe: Zn – 65u, Br – 80u)?

A. 0,6
B. 0,8
C. 1,0
D. 0,4
Odpowiedź 0,4 jest poprawna, ponieważ obliczenia wskazują, że stosunek molowy cynku do bromu w reakcji wynosi 1:1. W przypadku reakcji, gdzie mamy do czynienia z równowagą stechiometryczną, kluczowe jest zrozumienie, że dla 1 mola Zn potrzeba 1 mola Br<sub>2</sub>. Zastosowane masy atomowe (Zn – 65u, Br – 80u) pozwalają na określenie, ile moli każdej substancji mamy w danej reakcji. Wymieszenie równych mas cynku i bromu, na przykład 65 g cynku i 80 g bromu, prowadzi do sytuacji, w której cynk jest reagentem ograniczającym, ponieważ mamy mniej moli cynku (1 mol) niż bromu (1,0 mol). W wyniku tego, tylko część bromu będzie reagować z cynkiem. Obliczając stopień przereagowania cynku, stwierdzamy, że 0,4 wynika z faktu, iż 0,4 mola cynku zareaguje całkowicie, a pozostałe 0,6 mola bromu nie znajdzie reagentu do reakcji. Takie analizy są kluczowe w praktyce chemicznej i inżynieryjnej, gdzie precyzyjne obliczenia dają podstawy do skutecznego projektowania procesów chemicznych.

Pytanie 30

Do wykrywania pierwiastków w niskich stężeniach w badaniach spektrograficznych należy używać reagentów

A. czystych
B. spektralnie czystych
C. czystych do badań
D. chemicznie czystych
Odpowiedź 'spektralnie czyste' jest prawidłowa, ponieważ oznaczanie pierwiastków śladowych w metodach spektrograficznych wymaga stosowania reagentów o wysokiej czystości, które nie zawierają zanieczyszczeń mogących wpływać na wyniki analizy. Spektralna czystość reagentów odnosi się do minimalizacji obecności innych pierwiastków, które mogłyby wprowadzać błędy w pomiarach, co jest kluczowe w przypadku analiz o niskich granicach detekcji. Standardowe praktyki w laboratoriach chemicznych wskazują na konieczność stosowania reagentów, które były poddawane odpowiednim procesom oczyszczania, takim jak destylacja czy chromatografia, aby uzyskać ich spektralne czystości. Przykładem mogą być reakcje analityczne w spektrometrii mas, gdzie nawet drobne zanieczyszczenia mogą prowadzić do fałszywych identyfikacji i ilościowych pomiarów. W ten sposób, zachowanie standardów spektralnej czystości reagentów w praktyce laboratoryjnej jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych wyników analizy.

Pytanie 31

Proces, w którym woda jest usuwana z zamrożonego materiału poprzez sublimację lodu<br> (czyli bezpośrednie przejście do stanu pary z pominięciem stanu ciekłego) nazywa się

A. liofilizacja
B. homogenizacja
C. pasteryzacja
D. asocjacja
Asocjacja, pasteryzacja i homogenizacja to różne terminy związane z obróbką, ale z liofilizacją to niewiele ma wspólnego. Asocjacja to tworzenie chemicznych związków, co w ogóle nie dotyczy usuwania wody. Pasteryzacja to zupełnie inna bajka, bo tu chodzi o eliminację mikroorganizmów przez podgrzewanie, co też nie ma nic wspólnego z liofilizacją. A homogenizacja? To o rozdrobnieniu cząsteczek, żeby uzyskać jednorodną mieszaninę. Wiem, że takie nieporozumienia mogą się zdarzać, ale liofilizacja to coś wyjątkowego. Łączy niską temperaturę z ciśnieniem, żeby skutecznie usunąć wodę z zamrożonego materiału, co jest mega ważne dla zachowania jakości produktu.

Pytanie 32

Z przedstawionego opisu wynika, że kluczową właściwością próbki analitycznej jest jej<p style="text-align: center;"><i>Próbka analityczna to fragment materiału stworzony z myślą o przeprowadzeniu badania lub obserwacji. Powinna odzwierciedlać przeciętny skład i cechy materiału, który jest badany.</i></p>

A. jednorodność
B. roztwarzalność
C. rozpuszczalność
D. reprezentatywność
Odpowiedź "reprezentatywność" jest kluczowa w kontekście próbki analitycznej, gdyż oznacza, że próbka powinna odzwierciedlać charakterystyki całego materiału badanego. W praktyce oznacza to, że próbka musi być pobrana w sposób, który gwarantuje, że jej skład i właściwości są zgodne z właściwościami całej partii materiału. Przykładem zastosowania reprezentatywności może być proces pobierania próbek w analizie jakościowej gleby, gdzie ważne jest, aby próbki były pobierane z różnych miejsc w polu, aby uzyskać dokładny obraz stanu całej gleby. Standardy takie jak ISO 5667 dostarczają wytycznych na temat pobierania próbek w różnych środowiskach, co podkreśla znaczenie reprezentatywności. Bez zapewnienia, że próbka jest reprezentatywna, wyniki badania mogą być mylące, co może prowadzić do błędnych decyzji w procesach przemysłowych czy badaniach naukowych.

Pytanie 33

Proces mineralizacji próbki, który polega na jej spopieleniu w piecu muflowym w temperaturze 300-500°C i rozpuszczeniu pozostałych resztek w kwasach w celu oznaczenia zawartości metali ciężkich, to mineralizacja

A. mikrofalowe.
B. mokre.
C. suche.
D. ciśnieniowe.
Mineralizacja sucha to proces, który polega na spalaniu próbki w piecu muflowym w temperaturze 300-500°C. Taki sposób mineralizacji jest szeroko stosowany w analizach środowiskowych i chemicznych w celu oznaczania zawartości metali ciężkich. Po spaleniu próbki, pozostałości popiołu są rozpuszczane w odpowiednich kwasach, co umożliwia ich dalszą analizę, na przykład przez spektroskopię absorpcyjną czy atomową. Zastosowanie mineralizacji suchej jest zgodne z normami ISO dla analizy metali ciężkich, co zapewnia wysoką jakość i powtarzalność wyników. Dzięki tej metodzie można efektywnie eliminować materię organiczną, co zapewnia dokładniejsze pomiary stężenia metali. Praktyczne zastosowania obejmują badania gleby, osadów dennych oraz próbek biochemicznych, co czyni tę metodę kluczową w monitorowaniu zanieczyszczenia środowiska.

Pytanie 34

Aby przygotować 0,5 dm3 roztworu HCl o stężeniu 0,2 mol/dm3, jaką kolbę miarową o pojemności należy wykorzystać?

A. 0,5 dm3 oraz dwa fiksanale zawierające po 0,2 mola HCl
B. 500 cm 3 oraz fiksanal zawierający 0,1 mola HCl
C. 1000 cm3 oraz dwa fiksanale zawierające po 0,1 mola HCl
D. 500 cm3 oraz fiksanal zawierający 0,2 mol HCl
Wybór innych opcji może wynikać z nieporozumienia dotyczącego obliczeń związanych z przygotowaniem roztworów. W szczególności, w przypadku pierwszej odpowiedzi zakłada się, że do sporządzenia 0,5 dm3 roztworu potrzeba dwóch fiksanalów, co jest nieuzasadnione. Każda kolba miarowa powinna być używana indywidualnie, a liczba moli nie wymaga podziału na dwa fiksanale, ponieważ wystarczy przygotować jeden o odpowiedniej objętości. Kolejna odpowiedź błędnie sugeruje, że do sporządzenia roztworu o stężeniu 0,2 mol/dm3 potrzeba fiksanalu o stężeniu 0,1 mola, co również jest mylące. Stężenie 0,1 mola odpowiadałoby roztworowi o niższym stężeniu, a nie wymaganym stężeniu 0,2 mol/dm3. Ostatnia niepoprawna opcja podaje, że do sporządzenia 0,5 dm3 roztworu wystarczy fiksanal o stężeniu 0,2 mola, co może prowadzić do pomyłki, ponieważ taka ilość HCl przekroczyłaby potrzebną ilość do uzyskania 0,5 dm3 roztworu o stężeniu 0,2 mol/dm3. Modelując takie obliczenia, kluczowe jest zrozumienie, że każdy roztwór musi być przygotowany z uwzględnieniem odpowiednich proporcji molowych, aby uniknąć błędów i zapewnić bezpieczeństwo w laboratorium.

Pytanie 35

Resztki szkła, osadników czy inne odpady stałe powstałe w laboratorium analitycznym powinny być umieszczone

A. w szklanych słoikach z plastikowym wieczkiem
B. w workach z polietylenu i oznaczyć zawartość
C. w pojemnikach na odpady komunalne
D. w kartonowych opakowaniach
Umieszczanie odpadów stałych typu resztki sączków oraz zbitego szkła w pojemnikach na odpady komunalne jest zgodne z obowiązującymi normami i regulacjami dotyczącymi gospodarki odpadami. Tego rodzaju odpady, ze względu na swoje właściwości, powinny być segregowane i składowane w odpowiednich pojemnikach, które są przystosowane do tego celu. Zgodnie z dyrektywami unijnymi i krajowymi, odpady te nie mogą być wrzucane do ogólnych pojemników, ponieważ mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi oraz środowiska. Na przykład, zbite szkło w laboratoriach analitycznych wymaga szczególnej uwagi, ponieważ może powodować urazy. Praktyczne podejście do zarządzania tymi odpadami obejmuje nie tylko ich odpowiednie pakowanie, ale także prowadzenie dokumentacji dotyczącej ich pochodzenia i rodzaju. Odpowiednia segregacja i składowanie odpadów są kluczowe dla ich późniejszego przetwarzania oraz recyklingu, co pozwala na minimalizację negatywnego wpływu na środowisko i zdrowie publiczne.

Pytanie 36

Wybierz spośród wymienionych właściwości tę, która <i>nie</i> dotyczy naczyń kwarcowych.

A. Większa kruchość oraz mniejsza odporność na uderzenia niż naczynia wykonane z normalnego szkła
B. Niska wrażliwość na zmiany temperatury
C. Odporność na działanie kwasu fluorowodorowego oraz roztworu wodorotlenku potasu
D. Przepuszczalność promieniowania ultrafioletowego
Przepuszczalność promieniowania nadfioletowego, większa kruchość i mniejsza wytrzymałość na uderzenia w porównaniu do zwykłego szkła oraz mała wrażliwość na zmiany temperatury są cechami, które mogą mylnie kojarzyć się z naczyniami kwarcowymi. Naczynia te rzeczywiście przepuszczają promieniowanie UV, co czyni je odpowiednimi do zastosowań w biologii molekularnej i fotonice, jednak ich odporność na różnorodne substancje chemiczne nie jest niezrównana. W rzeczywistości, kruchość naczyń kwarcowych często prowadzi do ich uszkodzeń w wyniku uderzeń, co jest sprzeczne z założeniem, że są one bardziej wytrzymałe od szklanych naczyń zwykłych. Warto również zauważyć, że chociaż naczynia kwarcowe wykazują pewną odporność na zmiany temperatury, nie są one zupełnie odporne na nagłe ich zmiany. Typowe błędy myślowe w analizie tego zagadnienia mogą obejmować uproszczone wnioski o wytrzymałości materiałów na podstawie ich ogólnych właściwości fizycznych, bez uwzględnienia specyficznych reakcji chemicznych, które mogą występować w praktycznych zastosowaniach. Dlatego tak ważne jest, aby dokładnie rozumieć właściwości materiałów i ich zastosowanie w kontekście specyficznych warunków pracy.

Pytanie 37

Aby przygotować 150 g roztworu jodku potasu o stężeniu 10% (m/m), konieczne jest użycie<br> (zakładając, że gęstość wody wynosi 1 g/cm<sup>3</sup>)

A. 15 g KI oraz 135 cm3 wody destylowanej
B. 10 g KI oraz 140 g wody destylowanej
C. 10 g KI oraz 150 cm3 wody destylowanej
D. 15 g KI oraz 145 g wody destylowanej
Stężenie 10% (m/m) oznacza, że na każde 100 g roztworu przypada 10 g substancji czynnej, czyli jodku potasu (KI). Aby przygotować 150 g roztworu, musimy obliczyć masę KI: 150 g x 10% = 15 g. Pozostała masa roztworu to woda, która będzie stanowić 135 g (150 g - 15 g). Woda ma gęstość 1 g/cm³, co oznacza, że 135 g wody to 135 cm³. Ta odpowiedź jest zgodna z zasadami przygotowywania roztworów, które wymagają zachowania proporcji masowych dla określonego stężenia. Przykładem zastosowania tego procesu może być przygotowanie roztworu do badań chemicznych, gdzie precyzyjne stężenie reagentów jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Ponadto, zgodnie z dobrą praktyką laboratoryjną, zawsze warto sprawdzić obliczenia i użyć wagi analitycznej oraz menzurki, aby zapewnić dokładność pomiarów.

Pytanie 38

Zawarty fragment instrukcji odnosi się do<p><i>Po dodaniu do kolby Kjeldahla próbki analizowanego materiału, kwasu siarkowego(VI) oraz katalizatora, należy delikatnie ogrzewać zawartość kolby za pomocą palnika gazowego. W początkowym etapie ogrzewania zawartość kolby wykazuje pienienie i zmienia kolor na ciemniejszy. W tym czasie należy przeprowadzać ogrzewanie bardzo ostrożnie, a nawet z przerwami, aby uniknąć "wydostania się" czarnobrunatnej masy do szyjki kolby.</i></p>

A. mineralizacji próbki na sucho
B. wyprażenia próbki do stałej masy
C. mineralizacji próbki na mokro
D. topnienia próbki
Wybór innych odpowiedzi, takich jak mineralizacja próbki na sucho, stapianie próbki czy wyprażenie próbki do stałej masy, jest błędny, ponieważ te metody mają różne cele i procedury. Mineralizacja na sucho polega na poddawaniu próbki wysokotemperaturowemu procesowi bez użycia rozpuszczalników, co w przypadku substancji organicznych może prowadzić do niepełnego rozkładu i utraty cennych informacji analitycznych. Takie podejście jest często stosowane do przygotowania próbek mineralnych, ale nie jest odpowiednie dla materiałów zawierających substancje organiczne. Stapianie próbki to proces charakteryzujący się połączeniem próbek z topnikami i ogrzewaniem w celu ich przetworzenia, co również nie odpowiada opisanej procedurze mineralizacji. Z kolei wyprażenie próbki do stałej masy polega na długotrwałym ogrzewaniu w sytuacji, gdy celem jest uzyskanie surowca o stałej masie, co nie jest tożsame z neutralizowaniem organicznych związków chemicznych w obecności kwasu. Dlatego też, błędne zrozumienie tych metod może prowadzić do nieefektywnych lub wręcz niemożliwych do zrealizowania analiz, co podkreśla znaczenie znajomości odpowiednich metod w kontekście celu badania. W praktyce laboratoryjnej kluczowym jest rozróżnienie tych metod, aby zastosować właściwe podejście do uzyskania wiarygodnych wyników.

Pytanie 39

Które z wymienionych reakcji chemicznych stanowi reakcję redoks?

A. 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2
B. 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 → Ca3(PO4)2 + 6 H2O
C. 2 NaOH + CuSO4 → Cu(OH)2 + Na2SO4
D. CaCO3 → CaO + CO2
Reakcja 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2 jest reakcją redox, ponieważ zachodzi w niej zarówno utlenianie, jak i redukcja. W tej reakcji mangan w najniższym stopniu utlenienia (+7) w KMnO4 ulega redukcji do MnO2, gdzie jego stopień utlenienia wynosi +4. Jednocześnie tlen w cząsteczce KMnO4 jest utleniany do O2, co świadczy o zachodzącym procesie utlenienia. Reakcje redox są kluczowe w chemii, ponieważ dotyczą transferu elektronów między reagentami, co jest fundamentalne dla wielu procesów, takich jak spalanie, korozja, czy nawet procesy biologiczne, jak oddychanie komórkowe. Dobrą praktyką w laboratoriach chemicznych jest korzystanie z reakcji redox w syntezach chemicznych, oczyszczaniu substancji oraz w analizie chemicznej, co podkreśla ich znaczenie w przemyśle chemicznym oraz w nauce.

Pytanie 40

Substancje, które wykorzystuje się do ustalania miana roztworu, to

A. podstawowe
B. wtórne
C. robocze
D. miarowe
Substancje podstawowe to naprawdę ważna sprawa w laboratoriach. Służą do ustalania miana roztworu, bo mają znane i dokładne stężenia, które są punktem odniesienia do dalszych badań. W praktyce używamy ich do kalibracji sprzętu i w różnych procesach analitycznych, jak np. titracja, gdzie musimy precyzyjnie określić ilość analitu. Takimi substancjami mogą być np. sól sodowa kwasu benzoesowego czy kwas solny o ustalonym stężeniu. Wiedza o substancjach podstawowych jest super istotna, bo pomaga nam trzymać standardy jakości, takie jak ISO, które mówią o dokładności pomiarów chemicznych. Ważne, żeby te substancje były przechowywane w odpowiednich warunkach, żeby się nie zepsuły, bo to mogłoby wpłynąć na wyniki. Z mojego doświadczenia, znajomość tych substancji i umiejętność ich stosowania są kluczowe, jeśli chcemy uzyskiwać wiarygodne wyniki w analizach.