Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 23 maja 2025 00:05
Data zakończenia: 23 maja 2025 00:09

Egzamin zdany!

Wynik: 36/40 punktów (90,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Jakie substancje są potrzebne do uzyskania nierozpuszczalnego wodorotlenku cynku?

A. chlorek cynku i wodorotlenek sodu

B. cynk i wodę

C. tlenek cynku i wodorotlenek sodu

D. chlorek cynku i wodę

Chlorek cynku (ZnCl2) w reakcji z wodorotlenkiem sodu (NaOH) prowadzi do powstania wodorotlenku cynku (Zn(OH)2), który jest nierozpuszczalny w wodzie. W reakcjach chemicznych, w których powstaje osad, takie jak ta, kluczowe jest zrozumienie zasad rozpuszczalności związków. Wodorotlenek cynku wytrąca się z roztworu, co można zobaczyć jako białe zabarwienie. Jest to ważne w wielu zastosowaniach, na przykład w chemii analitycznej do oznaczania cynku w różnych próbkach. Zastosowanie wodorotlenku cynku znajduje się także w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz w produkcji materiałów budowlanych. Znajomość takich reakcji jest istotna dla chemików, którzy pracują nad syntezami nowych związków oraz w procesach kontroli jakości. Zawężając się do dobrych praktyk, zawsze należy przeprowadzać te reakcje w odpowiednich warunkach laboratoryjnych, dbając o bezpieczeństwo i właściwe postępowanie z odpadami chemicznymi.

Pytanie 2

Próbka wzorcowa to próbka

A. otrzymana w wyniku zmieszania próbek jednostkowych

B. o dokładnie znanym składzie

C. przygotowana z próbki laboratoryjnej przez jej zmniejszenie

D. przeznaczona w całości do jednego oznaczenia

Próbka wzorcowa to próbka o dokładnie znanym składzie, co czyni ją kluczowym elementem w procesach analitycznych. W analizie chemicznej i badaniach laboratoryjnych próbki wzorcowe są niezbędne do kalibracji instrumentów pomiarowych, a także do walidacji metod analitycznych. Przykładem może być stosowanie standardów w technikach spektroskopowych, gdzie próbki wzorcowe pozwalają na uzyskanie precyzyjnych wyników pomiarów. Zgodnie z normami ISO, próbki wzorcowe powinny być przygotowane z najwyższą starannością, aby zminimalizować błędy pomiarowe. W praktyce, ich zastosowanie obejmuje również monitorowanie jakości procesu produkcyjnego, co pozwala na wykrywanie potencjalnych nieprawidłowości. Stosowanie próbki wzorcowej jest również zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi (GLP), które podkreślają znaczenie znanego składu prób w zapewnieniu wiarygodności wyników i umożliwieniu ich porównywalności. Dlatego też, rozwiązując problemy analityczne, znajomość i umiejętność wykorzystania próbek wzorcowych jest niezbędna dla każdego specjalisty w dziedzinie analizy chemicznej i biologicznej.

Pytanie 3

Zamieszczony fragment procedury opisuje sposób otrzymywania

„W zlewce o pojemności 250 cm³ rozpuść w 50 cm³ wody destylowanej 5 g uwodnionego siarczanu(VI) miedzi(II). Do roztworu dodaj 16,7 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 6 mol/dm³. Następnie dodaj 10 g glukozy w celu przeprowadzenia reakcji redukcji jonów miedzi(II) do miedzi(I). Ostrożnie ogrzewaj zlewkę z mieszaniną reakcyjną do otrzymania czerwonego osadu (...)Osad odsącz, przemyj alkoholem i susz na bibule na powietrzu."

A. Cu(OH)2.

B. Na2SO4.

C. Cu20.

D. CuO.

Odpowiedź Cu2O jest poprawna, ponieważ opisany proces rzeczywiście prowadzi do powstania tlenku miedzi(I), znanego również jako Cu2O. W trakcie tej reakcji jony miedzi(II) są redukowane do miedzi(I) przy udziale glukozy jako reduktora, co jest typowe dla reakcji w chemii organicznej, w szczególności w kontekście próby Fehlinga. Tlenek miedzi(I) charakteryzuje się intensywnym czerwonym kolorem, co czyni go doskonałym wskaźnikiem w analizie chemicznej, zwłaszcza w detekcji cukrów redukujących. W praktyce, uzyskany osad Cu2O może być stosowany w różnych dziedzinach, takich jak elektronika, gdzie wykorzystuje się go w produkcji półprzewodników, a także w materiałach budowlanych. Oprócz tego, jego właściwości antybakteryjne sprawiają, że znajduje zastosowanie w medycynie, np. w antyseptykach. Dodatkowo, proces ten ilustruje zasady chemiczne dotyczące reakcji redoks, przyczyniając się do lepszego zrozumienia mechanizmów reakcji chemicznych, co jest ważne dla studentów kierunków chemicznych i inżynierskich.

Pytanie 4

Próbkę laboratoryjną dzieli się na dwie części, ponieważ

A. analizę produktu zawsze realizuje się dwiema różnymi metodami

B. przeprowadza się dwie analizy badanego produktu i przyjmuje wartość średnią z wyników

C. jedna część jest przeznaczona do potencjalnego przeprowadzenia analizy rozjemczej

D. jedna część jest skierowana do dostawcy, a druga do odbiorcy produktu

Kiedy dzielimy średnią próbkę na dwie części, to chcemy mieć pewność, że wyniki są rzetelne i analizy wiarygodne. Jak jedna z próbek idzie do analizy rozjemczej, to mamy możliwość sprawdzenia wyników, gdy coś jest nie tak. To ważne zwłaszcza, gdy są jakieś spory między dostawcą a odbiorcą. Na przykład, wyobraź sobie sytuację, gdzie obie strony mają inne zdanie na temat jakości produktu. Analiza próbki może wtedy pomóc w rozwiązaniu konfliktu. W zgodzie z normami ISO i dobrymi praktykami w laboratoriach, każda próbka powinna być traktowana z najwyższą starannością. A jak są niezgodności, analiza rozjemcza robi się kluczowa. Taki podział próbek też jest ważny, żeby zachować transparentność w badaniach, bo to buduje zaufanie w relacjach handlowych oraz przy certyfikacji produktów.

Pytanie 5

Podstawowy zestaw do filtracji składa się ze statywu oraz

A. zlejka, dwóch zlewek i bagietki

B. z dwóch zlewek i bagietki

C. zlejka, zlewki i pipety

D. zlejka Büchnera, zlewki i bagietki

Podstawowy zestaw do sączenia rzeczywiście składa się z statywu oraz zlejki, dwóch zlewek i bagietki. Statyw jest kluczowy, ponieważ zapewnia stabilność i bezpieczeństwo podczas procesu sączenia, co jest szczególnie ważne w laboratoriach chemicznych i biologicznych, gdzie manipulacja cieczami może być niebezpieczna. Zlejka służy do przechwytywania cieczy, która jest sączona, natomiast zlewki są wykorzystywane do przechowywania oraz transportowania różnych odczynników i próbek. Bagietka, z kolei, jest narzędziem pomocniczym używanym do kierowania cieczy lub do mieszania składników w zlewkach. Przykładem zastosowania tego zestawu jest filtracja próbki cieczy w celu usunięcia zawiesin, co jest powszechnie stosowane w analizach chemicznych oraz podczas przygotowywania rozwiązań o określonym stężeniu. W laboratoriach stosuje się również standardowe procedury bezpieczeństwa, które obejmują wykorzystanie odpowiednich narzędzi i zachowywanie porządku, aby uniknąć kontaminacji.

Pytanie 6

250 cm³ roztworu kwasu octowego o stężeniu 10% objętościowych zostało rozcieńczone pięciokrotnie. Jakie jest stężenie otrzymanego roztworu?

A. 1,25%

B. 2,5%

C. 5%

D. 2%

Roztwór kwasu octowego o stężeniu 10% objętościowych zawiera 10 g kwasu octowego w 100 cm³ roztworu. W przypadku 250 cm³ tego roztworu mamy 25 g kwasu octowego (10 g/100 cm³ * 250 cm³). Rozcieńczenie pięciokrotne oznacza, że całkowitą objętość roztworu zwiększamy pięciokrotnie, co daje 250 cm³ * 5 = 1250 cm³. Aby obliczyć stężenie, dzielimy masę kwasu octowego przez objętość nowego roztworu: 25 g / 1250 cm³ = 0,02 g/cm³, co odpowiada 2% objętościowych. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy znajduje się w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle, gdzie precyzyjne przygotowywanie roztworów o określonych stężeniach jest kluczowe dla jakości produkcji i bezpieczeństwa. Dobre praktyki wskazują, że zawsze należy dokładnie obliczać ilości reagentów przed ich użyciem, aby uniknąć niepożądanych reakcji chemicznych.

Pytanie 7

Który zestaw zawiera niezbędne urządzenia laboratoryjne do przygotowania 10% (m/m) roztworu NaCl?

A. Waga laboratoryjna, kolba miarowa, naczynko wagowe, palnik

B. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, naczynko wagowe

C. Waga laboratoryjna, cylinder miarowy, kolba miarowa, szkiełko zegarkowe

D. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, palnik

Wybór sprzętu laboratoryjnego do sporządzania roztworów wymaga staranności i precyzji. W przypadku pierwszej odpowiedzi brak jest naczynka wagowego, co jest istotnym niedociągnięciem, ponieważ ważenie substancji jest kluczowe dla osiągnięcia właściwego stężenia roztworu. Z kolei w drugiej odpowiedzi zamiast zlewki pojawia się kolba miarowa, która jest używana głównie do przygotowywania roztworów o określonej objętości, ale nie jest optymalna do mieszania składników. Kolby są bardziej odpowiednie do tworzenia roztworów o stałej objętości, co może prowadzić do nieporozumień dotyczących pomiarów. W czwartej odpowiedzi cylinder miarowy jest wymieniony, ale ponownie brakuje naczynka wagowego, co skutkuje niedokładnością w procesie odważania substancji. Typowym błędem myślowym w takich zadaniach jest mylenie funkcji poszczególnych sprzętów, co może prowadzić do zrozumienia, że kolby miarowe mogą zastąpić zlewki, co jest nieprawdziwe. Zastosowanie nieodpowiednich narzędzi może zmniejszyć dokładność i wiarygodność uzyskanych wyników, dlatego kluczowe jest stosowanie odpowiedniego sprzętu zgodnie z jego przeznaczeniem w laboratorium.

Pytanie 8

Odczynnik, który nie został wykorzystany, należy zutylizować zgodnie z informacjami zawartymi na etykiecie

A. 5 maja 2017 roku

B. 13 maja 2017 roku

C. w kwietniu 2017 roku

D. w czerwcu 2017 roku

Odpowiedź 'w czerwcu 2017 roku' jest prawidłowa, ponieważ wskazuje na termin, w którym niezużyty odczynnik powinien być zutylizowany zgodnie z zaleceniami przedstawionymi na etykiecie. Niezbędne jest przestrzeganie dat ważności i instrukcji dotyczących utylizacji odczynników chemicznych, aby zapewnić bezpieczeństwo oraz minimalizować negatywny wpływ na środowisko. Na przykład, jeśli odczynnik został dopuszczony do użycia do czerwca 2017 roku, oznacza to, że jego skuteczność może być już obniżona, a stosowanie go po tym terminie może prowadzić do nieprzewidywalnych rezultatów w badaniach. W praktyce, laboratoria chemiczne, zgodnie z normą ISO 14001, powinny mieć wdrożone procedury zarządzania odpadami niebezpiecznymi, co obejmuje odpowiednią klasyfikację, przechowywanie oraz utylizację odczynników. Dokładne przestrzeganie tych zasad jest kluczowe dla bezpieczeństwa pracowników oraz ochrony środowiska. Warto również pamiętać o odpowiednim dokumentowaniu wszystkich procesów związanych z utylizacją, co wspiera transparentność oraz zgodność z regulacjami prawnymi.

Pytanie 9

Aby zebrać próbki gazów, wykorzystuje się

A. detektory gazów

B. butelki z plastikowym wieczkiem

C. miarki cylindryczne

D. aspiratory

Aspiratory są urządzeniami zaprojektowanymi specjalnie do pobierania próbek gazowych w kontrolowanych warunkach. Ich działanie polega na wykorzystaniu podciśnienia do zasysania gazów z określonego otoczenia, co pozwala na zbieranie reprezentatywnych prób do dalszej analizy. W laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle petrochemicznym aspiratory są niezbędne do monitorowania jakości powietrza, a także do wykrywania zanieczyszczeń gazowych. Przykładem zastosowania aspiratorów jest ich użycie w badaniach środowiskowych, gdzie ocenia się stężenie szkodliwych substancji w atmosferze. Standardy, takie jak ISO 16000, określają metody pobierania próbek gazowych, a stosowanie aspiratorów jest zgodne z najlepszymi praktykami w tej dziedzinie, zapewniając dokładność i wiarygodność wyników analitycznych. Ponadto, aspiratory mogą być używane do analizy gazów wydechowych w przemyśle motoryzacyjnym, co jest kluczowe dla oceny emisji i przestrzegania norm ekologicznych.

Pytanie 10

Oddzielanie płynnej mieszanki poprzez jej odparowanie, a potem skroplenie poszczególnych składników to

A. chromatografia cieczowa

B. destylacja

C. adsorpcja

D. ekstrakcja w systemie ciecz - ciecz

Destylacja to proces rozdzielania składników cieczy, który polega na odparowaniu cieczy i następnie skropleniu pary. W praktyce, destylacja wykorzystuje różnice w temperaturach wrzenia poszczególnych składników. Na przykład w przemyśle petrochemicznym destylacja jest kluczowym etapem w produkcji benzyny, gdzie surowa ropa naftowa jest poddawana destylacji frakcyjnej, co pozwala na uzyskanie różnych frakcji, takich jak nafta, benzen czy olej napędowy. Ważnym standardem w destylacji jest stosowanie kolumn destylacyjnych, które zwiększają efektywność rozdzielania dzięki wielokrotnemu parowaniu i skraplaniu. W praktyce, destylacja znajduje zastosowanie również w winiarstwie, gdzie alkohol jest oddzielany od innych składników, oraz w produkcji wody destylowanej. Dobre praktyki w tym zakresie obejmują kontrolowanie temperatury oraz ciśnienia, co może znacznie poprawić wydajność procesu oraz jakość uzyskiwanego produktu.

Pytanie 11

Proces oddzielania mieszaniny niejednorodnej, który zachodzi w wyniku opadania cząstek pod działaniem grawitacji, nazywamy

A. hydratacja

B. absorpcja

C. dekantacja

D. sedymentacja

Sedymentacja to proces fizyczny, w którym cząstki stałe w zawiesinie opadają na dno pod wpływem siły grawitacji. Jest to kluczowy mechanizm w wielu dziedzinach, takich jak inżynieria środowiska, geologia czy chemia analityczna. W praktyce sedymentacja jest wykorzystywana do oczyszczania ścieków, gdzie cząstki stałe są usuwane z cieczy, co pozwala na oczyszczenie wody. Dobrą praktyką w analizach chemicznych jest zastosowanie sedymentacji w etapach przygotowania próbek, co pozwala na wyizolowanie cząstek osadowych i ich dalsze badanie. Proces ten jest również podstawą wielu technologii, takich jak separacja i recykling materiałów, gdzie skuteczne oddzielanie składników jest kluczowe dla efektywności całego procesu produkcyjnego. W kontekście norm i regulacji, aplikacje sedymentacji muszą spełniać odpowiednie standardy jakości, co gwarantuje bezpieczeństwo i efektywność działań przemysłowych.

Pytanie 12

Gęstość próbki cieczy wyznacza się przy użyciu

A. biurety

B. spektrofotometru

C. refraktometru

D. piknometru

Prawidłowa odpowiedź to piknometr, który jest instrumentem służącym do pomiaru gęstości cieczy. Działa na zasadzie porównania masy próbki cieczy z jej objętością. Piknometr jest precyzyjnym narzędziem wykorzystywanym w laboratoriach chemicznych do określania gęstości różnych substancji, co jest kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak chemia analityczna, petrochemia, a także w przemyśle spożywczym. Na przykład, w przemyśle naftowym, znajomość gęstości olejów jest niezbędna do oceny ich jakości oraz do obliczeń dotyczących transportu. Piknometr jest zgodny z normami ASTM D287 oraz ISO 3507, co zapewnia wiarygodność wyników. Warto również zwrócić uwagę, że pomiar gęstości za pomocą piknometrów jest często preferowany ze względu na jego wysoką dokładność i powtarzalność wyników, w porównaniu do innych metod, takich jak pomiar przy użyciu hydrometru, który może być mniej precyzyjny w przypadku cieczy o złożonej strukturze chemicznej.

Pytanie 13

Oblicz, jaką ilość węglanu sodu w gramach należy przygotować, aby uzyskać 500 cm³ roztworu tej soli o stężeniu 0,1000 mol/dm³.
M_Na = 23 g/mol, M_C = 12 g/mol, M_O = 16 g/mol

A. 5,0000 g

B. 5,3000 g

C. 7,5000 g

D. 7,0000 g

Aby obliczyć masę węglanu sodu (Na2CO3) potrzebną do przygotowania 500 cm³ roztworu o stężeniu 0,1000 mol/dm³, należy najpierw obliczyć liczbę moli tej soli. Stężenie 0,1000 mol/dm³ oznacza, że w 1 dm³ (1000 cm³) roztworu znajduje się 0,1000 mola Na2CO3. Zatem, w 500 cm³ roztworu znajdować się będzie 0,0500 mola: 0,1000 mol/dm³ * 0,500 dm³ = 0,0500 mol. Następnie, należy obliczyć masę węglanu sodu, stosując wzór: masa = liczba moli * masa molowa. Masa molowa Na2CO3 wynosi: 23 g/mol (Na) * 2 + 12 g/mol (C) + 16 g/mol (O) * 3 = 106 g/mol. Zatem, masa Na2CO3 potrzebna do przygotowania roztworu wynosi: 0,0500 mol * 106 g/mol = 5,3000 g. Takie obliczenia są powszechnie wykorzystywane w laboratoriach chemicznych i są zgodne z zasadami przygotowywania roztworów. Zachowanie precyzji w obliczeniach jest kluczowe dla uzyskania pożądanych stężeń roztworów w praktyce.

Pytanie 14

Odczynnik, który w specyficznych warunkach reaguje wyłącznie z danym jonem, umożliwiając tym samym jego identyfikację w mieszance, to odczynnik

A. charakterystyczny

B. indywidualny

C. selektywny

D. specyficzny

Odczynnik specyficzny to taki, który reaguje z określonym jonem w danej mieszaninie, co pozwala na jego wykrycie i analizę. Oznacza to, że w warunkach laboratoryjnych, odczynnik ten jest w stanie wyizolować reakcję tylko dla jednego jonu, unikając interakcji z innymi składnikami. Przykładem może być zastosowanie odczynnika specyficznego do wykrywania jonów srebra w roztworach, gdzie używany jest tiocyjanian potasu, który reaguje z srebrem, tworząc charakterystyczny kompleks. Tego typu odczynniki są kluczowe w analizie chemicznej, gdyż umożliwiają precyzyjne pomiary i wykrywanie substancji w skomplikowanych mieszaninach. W laboratoriach często stosuje się różne metody analityczne, takie jak spektroskopia czy chromatografia, które wymagają użycia odczynników o wysokiej specyfice, aby wyniki były wiarygodne. Specyficzność odczynnika jest zgodna z dobrą praktyką laboratoryjną i standardami jakości, co jest istotne w kontekście zapewnienia dokładności wyników analizy.

Pytanie 15

Jaką objętość w warunkach standardowych zajmie 1,7 g amoniaku (masa molowa amoniaku wynosi 17 g/mol)?

A. 11,2 dm3

B. 2,24 dm3

C. 22,4 dm3

D. 4,48 dm3

Aby obliczyć objętość amoniaku w warunkach normalnych (0°C i 1013 hPa), należy skorzystać z prawa gazu idealnego. Masa molowa amoniaku (NH₃) wynosi 17 g/mol, co oznacza, że 1,7 g amoniaku odpowiada 0,1 mola (1,7 g / 17 g/mol = 0,1 mol). W warunkach normalnych 1 mol gazu zajmuje objętość 22,4 dm³. Zatem, aby obliczyć objętość 0,1 mola, należy pomnożyć liczbę moli przez objętość 1 mola: 0,1 mol × 22,4 dm³/mol = 2,24 dm³. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w chemii, zwłaszcza w kontekście reakcji gazowych oraz w przemyśle chemicznym, gdzie znajomość objętości gazów jest niezbędna do odpowiedniego bilansowania reakcji chemicznych. Ponadto, zrozumienie tych zasad pomaga w praktycznych zastosowaniach, takich jak określenie ilości reagentów w syntezach chemicznych oraz w analizach procesów technologicznych.

Pytanie 16

Gdzie należy przechowywać cyjanek potasu KCN?

A. w pojemniku, z dala od źródeł ciepła

B. w warunkach chłodniczych

C. w szczelnie zamkniętym eksykatorze

D. w stalowej szafie, zamkniętej na klucz

Przechowywanie cyjanku potasu (KCN) w stalowej szafie zamkniętej na klucz jest kluczowym aspektem zapewnienia bezpieczeństwa w laboratoriach i miejscach pracy, ponieważ jest to substancja silnie toksyczna. Właściwe przechowywanie tego związku chemicznego minimalizuje ryzyko przypadkowego kontaktu z osobami nieuprawnionymi oraz zapobiega przypadkowemu uwolnieniu substancji do otoczenia. Stalowe szafy przeznaczone do przechowywania substancji niebezpiecznych muszą być zgodne z normami bezpieczeństwa, takimi jak OSHA (Occupational Safety and Health Administration) oraz EPA (Environmental Protection Agency), które nakładają obowiązki dotyczące ochrony zdrowia i środowiska. Przykładem dobrej praktyki jest stosowanie systemów monitorowania, które informują o ewentualnych nieprawidłowościach w temperaturze czy wilgotności w miejscu przechowywania. Umożliwia to wczesne wykrywanie zagrożeń oraz odpowiednie działania w celu ich minimalizacji, co jest niezbędne w zarządzaniu substancjami chemicznymi o wysokim ryzyku. Ponadto, regularne szkolenia pracowników z zakresu obsługi substancji niebezpiecznych wspierają kulturę bezpieczeństwa w organizacji.

Pytanie 17

Które z poniższych działań należy wykonać przed rozpoczęciem pracy z nowym szkłem laboratoryjnym?

A. Przetrzeć szkło suchą szmatką

B. Dokładnie umyć, wypłukać wodą destylowaną i wysuszyć

C. Ogrzać szkło w suszarce do 200°C bez mycia

D. Włożyć szkło do zamrażarki na 30 minut

Przed przystąpieniem do pracy w laboratorium, odpowiednie przygotowanie szkła laboratoryjnego jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Zaleca się, aby każdy nowy element szkła został dokładnie umyty, wypłukany wodą destylowaną i następnie wysuszony. To nie jest tylko formalność – na powierzchni nowego szkła mogą pozostawać resztki środków produkcyjnych, pyłów, opiłków lub nawet tłuszczów używanych w procesie produkcji i transportu. Takie zanieczyszczenia potrafią znacząco wpłynąć na przebieg reakcji chemicznych, fałszować wyniki pomiarów czy powodować wytrącanie się niepożądanych osadów. W praktyce laboratoryjnej normą jest wieloetapowe mycie szkła: najpierw wodą z detergentem, następnie dokładne płukanie wodą z kranu, a na końcu kilkukrotne płukanie wodą destylowaną. Suszenie zapewnia, że do wnętrza próbki nie dostanie się woda o nieznanym składzie. Moim zdaniem, sumienne podejście do czystości szkła jest jedną z najważniejszych zasad pracy laboranta. Każdy zawodowiec wie, że nawet drobny brud czy mgiełka tłuszczu mogą przekreślić godziny żmudnej pracy. W wielu laboratoriach, szczególnie tych akredytowanych, są nawet specjalne protokoły przygotowania sprzętu – warto je poznać i stosować, bo to naprawdę się opłaca.

Pytanie 18

Urządzeniem pomiarowym nie jest

A. pehametr

B. termometr

C. eksykator

D. konduktometr

Eksykator jest urządzeniem, które nie służy do pomiarów, lecz do przechowywania substancji w warunkach obniżonego ciśnienia atmosferycznego lub w atmosferze kontrolowanej. Używany jest w laboratoriach chemicznych do zabezpieczania materiałów wrażliwych na wilgoć, powietrze lub inne czynniki atmosferyczne. Na przykład, eksykator może być stosowany do przechowywania substancji higroskopijnych, takich jak sól kuchenną, aby zapobiec ich nawilżeniu i degradacji. W praktyce, eksykatory często zawierają substancje osuszające, które pomagają utrzymać odpowiednie warunki w ich wnętrzu. W odróżnieniu od konduktometru, pH-metra i termometru, które są zaprojektowane do wykonywania precyzyjnych pomiarów fizykochemicznych, eksykator pełni jedynie funkcję przechowalniczą, co czyni go przyrządem niepomiarowym według standardów metrologicznych.

Pytanie 19

Z podanych w tabeli danych wybierz sprzęt potrzebny do zmontowania zestawu do destylacji z parą wodną.

1	2	3	4	5
manometr	kociołek miedziany	chłodnica powietrzna	kolba destylacyjna	odbieralnik

A. 1,2,3

B. 1,3,4

C. 2,3,5

D. 2,4,5

Wybór odpowiedzi 2,4,5 jest poprawny, ponieważ do zmontowania zestawu do destylacji z parą wodną potrzebujemy konkretnego sprzętu odpowiadającego wymaganiom technologicznym tego procesu. Kociołek miedziany (2) jest kluczowym elementem, gdyż miedź jest materiałem, który doskonale przewodzi ciepło i nie reaguje z substancjami organicznymi, co jest istotne dla uzyskania czystego destylatu. Kolba destylacyjna (4) jest również niezbędna, ponieważ to w niej umieszczamy substancję, którą chcemy destylować; jej kształt sprzyja efektywnej separacji pary od cieczy. Odbiernik (5) stanowi ostatni element procesu, w którym skroplona ciecz jest zbierana, co jest kluczowe dla efektywności destylacji. Zastosowanie tego zestawu w laboratoriach chemicznych jest powszechne, szczególnie w procesach syntez chemicznych i analitycznych, gdzie czystość substancji ma kluczowe znaczenie. Wiedza na temat doboru sprzętu do destylacji jest fundamentalna nie tylko w edukacji, ale także w praktycznych zastosowaniach przemysłowych.

Pytanie 20

Nie należy używać do czyszczenia szklanych naczyń laboratoryjnych

A. mydlanego roztworu

B. stężonego kwasu siarkowego(VI) technicznego

C. piasku oraz ściernych detergentów

D. alkoholowego roztworu NaOH

Użycie piasku i ścierających środków myjących do mycia szklanych naczyń laboratoryjnych jest niewłaściwe z kilku powodów. Po pierwsze, materiały te mogą powodować zarysowania oraz uszkodzenia powierzchni szkła, co prowadzi do zmiany właściwości optycznych i chemicznych naczyń. Zarysowania mogą utrudniać dokładne czyszczenie, sprzyjać gromadzeniu się zanieczyszczeń i prowadzić do kontaminacji próbek. Zgodnie z najlepszymi praktykami w laboratoriach, do mycia szkła należy używać delikatnych środków czyszczących, które nie uszkodzą jego struktury. Alternatywą jest stosowanie specjalistycznych detergentów laboratoryjnych, które są zaprojektowane do usuwania resztek chemicznych i biologicznych bez ryzyka uszkodzenia naczyń. Warto także zwrócić uwagę na kwestie bezpieczeństwa, gdyż stosowanie nieodpowiednich środków czyszczących może prowadzić do nieprzewidywalnych reakcji chemicznych. Dlatego przestrzeganie standardów czyszczenia naczyń laboratoryjnych jest kluczowe dla zapewnienia ich trwałości oraz bezpieczeństwa pracy w laboratorium.

Pytanie 21

Wybór lokalizacji do poboru próbek wody z rzeki nie jest uzależniony od

A. usytuowania dopływów

B. usytuowania źródeł zanieczyszczeń

C. rodzaju pojemników do ich przechowywania

D. celu oraz zakresu badań

Wybór miejsca pobierania próbek wody z rzeki jest kluczowym elementem badań jakości wody, a rodzaj naczyń do ich przechowywania nie ma wpływu na lokalizację ich pobierania. Istotne jest, aby miejsce poboru było reprezentatywne dla badanego obszaru i odpowiadało celom oraz zakresowi badań. Na przykład, jeśli celem jest ocena wpływu zanieczyszczeń przemysłowych, należy wybierać miejsca w pobliżu źródeł tych zanieczyszczeń. Z kolei lokalizacja dopływów może wskazywać na różne warunki hydrologiczne i chemiczne wody. Zarówno standardy ISO, jak i normy krajowe dotyczące monitorowania jakości wody podkreślają znaczenie odpowiedniego doboru punktów poboru. Przechowywanie próbek w odpowiednich naczyniach, takich jak butelki szklane lub plastikowe, ma z kolei na celu zapewnienie, że próbki nie ulegną zanieczyszczeniu ani degradacji w czasie transportu do laboratorium. Dlatego rodzaj naczyń jest istotny, ale nie wpływa na wybór miejsca ich pobierania.

Pytanie 22

Sporządzono 250 cm3 roztworu glicerolu o gęstości 1,05 g/cm3 w temperaturze 20°C. Korzystając z danych zamieszczonych w tabeli, określ stężenie procentowe sporządzonego roztworu glicerolu.

Glicerolu [%]	10%	20%	30%	50%
d²⁰ [g/dm³]	1023,70	1048,40	1073,95	1127,20

A. 10%

B. 30%

C. 20%

D. 40%

Stężenie procentowe roztworu glicerolu wynosi 20%, co jest zgodne z danymi dotyczącymi gęstości roztworów. Gęstość sporządzonego roztworu (1,05 g/cm3) jest bliska gęstości 20% roztworu glicerolu, wynoszącej 1,048 g/cm3. W praktyce, obliczanie stężeń procentowych jest kluczowe w chemii oraz w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma istotne znaczenie. W przypadku glicerolu, który jest powszechnie stosowany jako środek nawilżający i konserwujący, znajomość jego stężenia pozwala na odpowiednie dostosowanie formulacji produktów. Warto także pamiętać, że gęstość roztworów zmienia się w zależności od temperatury i stężenia, co powinno być brane pod uwagę przy przeprowadzaniu eksperymentów i kalkulacji. Używanie tabel gęstości oraz znajomość zasad przygotowywania roztworów są podstawowymi umiejętnościami, które powinien posiadać każdy chemik i technik laboratoryjny.

Pytanie 23

Część partii pobrana w sposób jednorazowy z jednego źródła towaru zapakowanego lub z jednego opakowania jednostkowego określana jest mianem próbki

A. pierwotnej

B. średniej laboratoryjnej

C. analitycznej

D. ogólnej

Wybór innych odpowiedzi może wynikać z nieporozumienia dotyczącego terminologii używanej w analizach prób. Odpowiedź 'ogólnej' sugeruje, że próbka jest reprezentatywna dla całej partii, ale nie odnosi się do konkretnego kontekstu pobierania próbek. W rzeczywistości próbki ogólne są zbierane z różnych miejsc w partii, co może prowadzić do niejednorodności wyników, co jest niezgodne z praktykami pobierania próbek. Z kolei 'średnia laboratoryjna' odnosi się do próbek, które są mieszane z różnych prób pierwotnych, co nie jest właściwym terminem dla pojedynczej próbki pobranej z jednego miejsca. W praktyce średnia laboratoryjna jest używana do uzyskiwania wyników z kilku próbek, co znacznie różni się od pojęcia próbki pierwotnej. Odpowiedź 'analitycznej' może prowadzić do mylnego przekonania, że próbka odnosi się do etapu analizy, kiedy w rzeczywistości próbka analityczna odnosi się do materiału, który jest wykorzystywany do przeprowadzenia analizy, ale może być przygotowywany na podstawie prób pierwotnych. Te błędne koncepcje mogą prowadzić do niewłaściwej interpretacji wyników badań oraz do niskiej jakości danych, co jest istotnym zagrożeniem w kontekście akredytacji laboratoriów i zapewnienia jakości w przemyśle.

Pytanie 24

W wyniku rozkładu 100 g węglanu wapnia, otrzymano 25 g tlenku wapnia. Wydajność procentowa reakcji wynosi

M_CaCO₃ = 100g / mol

M_CaO = 56g / mol

A. 56,0%

B. 100%

C. 44,6%

D. 4,4%

Wydajność procentowa reakcji chemicznych jest kluczowym wskaźnikiem efektywności procesów chemicznych. W omawianym przypadku, mając 100 g węglanu wapnia (CaCO3), teoretyczna masa tlenku wapnia (CaO), który można uzyskać w wyniku rozkładu, wynosi 56 g. Otrzymana masa 25 g tlenku wapnia pozwala na obliczenie wydajności procentowej, stosując wzór: (rzeczywista masa / teoretyczna masa) * 100%. Obliczenia prowadzą do wartości 44,6%, co wskazuje na to, że tylko część teoretycznej ilości produktu została uzyskana w rzeczywistej reakcji. Taka sytuacja może być efektem różnych czynników, w tym niepełnego rozkładu, strat materiałowych podczas procesu, czy też niewłaściwych warunków reakcji. W praktyce, zrozumienie i obliczanie wydajności reakcji chemicznych jest niezbędne w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, gdzie optymalizacja procesów jest kluczowa dla efektywności kosztowej i jakości produktów. Utrzymywanie wysokiej wydajności jest również zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju, co jest istotne w nowoczesnych procesach produkcyjnych.

Pytanie 25

Piktogram nie jest konieczny dla

A. substancji, które działają drażniąco na skórę

B. mieszanin samoreaktywnych typu G

C. substancji, które mają działanie drażniące na oczy

D. substancji, które powodują korozję metali

Mieszaniny samoreaktywne typu G to substancje, które nie wymagają stosowania piktogramów, ponieważ są one klasyfikowane w inny sposób niż substancje drażniące. Zgodnie z rozporządzeniem CLP (Classification, Labelling and Packaging), piktogramy są stosowane do oznaczania substancji, które posiadają określone właściwości niebezpieczne, takie jak drażniące działanie na oczy czy skórę. Mieszaniny samoreaktywne typu G, do których zalicza się substancje mogące ulegać niekontrolowanym reakcjom chemicznym, są klasyfikowane na podstawie ich właściwości fizykochemicznych i nie są objęte wymaganiami dotyczącymi piktogramów. Przykładem może być pewien rodzaj azotanu, który, będąc samoreaktywnym, nie wymaga dodatkowego oznakowania ostrzegawczego, o ile nie wykazuje innych zagrożeń. Dobrą praktyką w obszarze zarządzania substancjami chemicznymi jest znajomość ich klasyfikacji oraz odpowiednich przepisów, co pozwala na bezpieczne ich stosowanie w przemyśle oraz laboratoriach.

Pytanie 26

Która część małej partii materiału jest najczęściej pobierana w celu przygotowania próbki ogólnej?

A. 0,01%

B. 0,1%

C. 0,001%

D. 1%

Wybór wartości 1% jako wielkości próby może wydawać się na pierwszy rzut oka rozsądny, jednak przekracza powszechnie akceptowane standardy w zakresie pobierania próbek. W praktyce, pobieranie próbki w takiej ilości może prowadzić do nieproporcjonalnych strat materiałowych oraz do potencjalnego wprowadzenia błędu systematycznego w analizach. W przypadku materiałów o dużej zmienności, pobranie 1% może skutkować nieodpowiednią reprezentatywnością próbki, co z kolei prowadzi do błędnych wniosków na temat jakości całej partii. Podobnie, wartości takie jak 0,001% i 0,01% są zbyt małe, aby zapewnić odpowiedni poziom dokładności i reprezentatywności próbki. Przykładowo, gdy próbka jest zbyt mała, istnieje ryzyko, że nie odda ona właściwości fizykochemicznych całego materiału, co jest niezgodne z zasadami statystyki prób. Warto zwrócić uwagę, że procesy pobierania próbek powinny być zgodne z wytycznymi norm ISO 2859-1, które sugerują, że optymalna wielkość próbki powinna być określona na podstawie wielkości całej partii oraz jej jednorodności. Stąd, dobór 0,1% jako wartości standardowej w wielu branżach, zwłaszcza tam, gdzie jakość i bezpieczeństwo są kluczowe, jest rozsądnym podejściem, które minimalizuje ryzyko błędów związanych z nieodpowiednią próbą.

Pytanie 27

W celu przygotowania 100 cm³ roztworu mianowanego, jaką kolbę należy zastosować?

A. stożkową o pojemności 0,1 dm3

B. stożkową o pojemności 100 cm3

C. miarową o pojemności 0,1 dm3

D. miarową o pojemności 10 cm3

Wybór kolby miarowej 0,1 dm³ (czyli 100 cm³) to dobry ruch. Przygotowując roztwór mianowany, ważne jest, żeby robić to w naczyniu, które zapewnia dokładne pomiary objętości. Kolby miarowe są super dokładne i to ma duże znaczenie w chemii. Nawet małe błędy w objętości mogą namieszać wyniki analizy. Na przykład, jeśli przygotowujesz roztwór standardowy do miareczkowania, kolba miarowa będzie niezbędna. Pamiętaj, że każda kolba powinna być używana zgodnie z jej pojemnością, co sprawia, że wyniki są bardziej rzetelne i powtarzalne. W laboratoriach chemicznych dokładność pomiaru to klucz, więc dobrze jest wiedzieć, jaką kolbę wybrać, żeby wszystko wyszło zgodnie z planem.

Pytanie 28

W karcie charakterystyki substancji znajduje się piktogram, którym powinna być oznakowana substancja

A. wybuchowa.

B. redukująca.

C. łatwopalna.

D. utleniająca.

Odpowiedź 'łatwopalna' jest prawidłowa, ponieważ piktogram przedstawiony na zdjęciu jest symbolem substancji łatwopalnych. W ramach systemu klasyfikacji substancji chemicznych zgodnie z Rozporządzeniem CLP (Classification, Labelling and Packaging) oznakowanie to jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy. Łatwopalne substancje są materiałami, które mogą łatwo ulegać zapłonowi w wyniku kontaktu z źródłem ognia lub cieplnym. Przykłady takich substancji obejmują rozpuszczalniki organiczne, niektóre gazy oraz materiały łatwopalne, takie jak alkohol czy benzyna. W praktyce oznaczenie substancji łatwopalnych pozwala pracownikom na podjęcie odpowiednich środków ostrożności, takich jak unikanie otwartego ognia, przechowywanie w odpowiednich warunkach oraz używanie osobistych środków ochrony. Oznakowanie substancji chemicznych według standardów CLP jest kluczowe dla ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska, a także dla spełnienia wymogów prawnych. Właściwe zrozumienie piktogramów jest istotne w każdym miejscu, gdzie przetwarzane są substancje chemiczne.

Pytanie 29

Podczas przygotowywania roztworów buforowych do analizy pH w laboratorium istotne jest, aby:

A. Dodać soli buforowej do dowolnej ilości wody.

B. Przygotować bufor wyłącznie z wody kranowej.

C. Zmierzyć pH po przypadkowym zmieszaniu soli i kwasu.

D. Dokładnie odmierzyć masy składników i rozpuścić je w określonej objętości wody destylowanej.

Prawidłowo przygotowany roztwór buforowy wymaga bardzo precyzyjnego odmierzania mas poszczególnych składników, jak również dokładnego uzupełnienia do ściśle określonej objętości, zwykle za pomocą wody destylowanej. To jest kluczowe, bo nawet niewielkie odchylenia od zalecanych proporcji mogą skutkować zmianą wartości pH, a co za tym idzie – błędami w analizie. Woda destylowana zapobiega wprowadzeniu dodatkowych jonów, które mogłyby zakłócić działanie buforu i zafałszować wyniki badania pH. Takie postępowanie to podstawa profesjonalnej praktyki laboratoryjnej, opisana w każdej instrukcji doświadczalnej oraz zgodna z normami branżowymi. Z mojego doświadczenia wynika, że najczęściej popełnianym błędem przez początkujących jest bagatelizowanie dokładności – czasem wydaje się, że 'odrobinę więcej' lub 'trochę mniej' nie zrobi różnicy, ale w chemii analitycznej nie ma miejsca na takie uproszczenia. Dobrze przygotowany bufor to podstawa wiarygodnych wyników, a sumienne przygotowanie odczynników świadczy o kompetencji laboranta.

Pytanie 30

Który z procesów jest endotermiczny?

A. roztwarzanie magnezu w kwasie solnym

B. rozpuszczanie wodorotlenku sodu w wodzie

C. rozcieńczanie stężonego kwasu siarkowego(VI)

D. rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie

Rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie jest procesem endotermicznym, co oznacza, że podczas tego procesu energia jest absorbowana z otoczenia, prowadząc do spadku temperatury roztworu. Zjawisko to można zaobserwować, gdy dotykamy pojemnika z roztworem – będzie on chłodniejszy niż otoczenie. Endotermiczne charakterystyki tego procesu są kluczowe w wielu zastosowaniach, takich jak chłodzenie w reakcjach chemicznych, w laboratoriach analitycznych oraz w zastosowaniach przemysłowych. Azotan(V) amonu jest wykorzystywany w nawozach, gdzie jego zdolność do absorbowania ciepła jest wykorzystywana do stabilizacji temperatury gleby, co sprzyja wzrostowi roślin. W kontekście standardów branżowych, zrozumienie procesów endotermicznych pomaga w opracowywaniu bardziej efektywnych metod chłodzenia oraz w projektowaniu systemów, które wykorzystują zmiany temperatury do poprawy wydajności energetycznej.

Pytanie 31

Aby przyspieszyć reakcję, należy zwiększyć stężenie substratów

A. zwiększyć, a temperaturę zmniejszyć

B. zwiększyć, a temperaturę podnieść

C. zmniejszyć, a temperaturę podnieść

D. zmniejszyć, a temperaturę obniżyć

Zwiększenie szybkości reakcji chemicznych trochę się sprowadza do tego, jak ważne są substraty i temperatura. Kiedy podnosisz stężenie substratów, to więcej cząsteczek jest dostępnych do reakcji, więc mają większe szanse na zderzenie. Z drugiej strony, wyższa temperatura podkręca energię kinetyczną cząsteczek, co sprawia, że zderzają się częściej i mocniej, co pomaga im pokonać energię aktywacji. Na przykład w biochemii, jak mamy reakcje enzymatyczne, zwiększenie stężenia substratu może pomóc osiągnąć maksymalną prędkość reakcji, co jest zgodne z zasadą Vmax. W praktyce w przemyśle chemicznym, dobrze jest dostosować stężenie i temperaturę, żeby zoptymalizować wydajność i rentowność. Ciekawe jest to, że czasami, jak w reakcjach równowagi, podwyższenie stężenia reagentów może przesunąć równowagę w stronę produktów, co też jest korzystne dla wydajności reakcji.

Pytanie 32

Aby przygotować mianowany roztwór KMnO₄, należy odważyć wysuszone Na₂C₂O₄ o masie zbliżonej do 250 mg, z dokładnością wynoszącą 1 mg. Jaką masę powinna mieć prawidłowo przygotowana odważka?

A. 0,025 g

B. 0,215 g

C. 2,510 g

D. 0,251 g

Odważka Na2C2O4, którą przygotowałeś, powinna mieć masę około 250 mg, a dokładnie to 0,251 g. Przygotowywanie roztworów o ścisłych stężeniach wymaga naprawdę dokładnej pracy w laboratorium oraz świadomości, jakie mają masy molowe substancji. W tym przypadku Na2C2O4, czyli sól sodowa kwasu szczawiowego, ma masę molową około 90 g/mol. Dlatego 0,251 g to w przybliżeniu 2,79 mmol. Kluczowe jest, żeby podczas miareczkowania, gdzie KMnO4 działa jako czynnik utleniający, mieć taką dokładność. Gdy precyzyjnie odważysz reagenty, zwiększasz pewność i powtarzalność wyników. W laboratoriach chemicznych używa się wag analitycznych, żeby uzyskać wyniki, które odpowiadają rzeczywistości. Dzięki temu można przeprowadzać dalsze analizy chemiczne i poprawnie interpretować wyniki.

Pytanie 33

Podstawowy zestaw do filtracji, oprócz statywu i sączka, obejmuje

A. lejka, 2 kolb stożkowych, bagietki

B. lejka, 2 zlewki, bagietki

C. lejka, zlewki, 2 bagietek

D. lejka, kolby stożkowej, zlewki

Odpowiedź 'z lejka, 2 zlewek, bagietki' jest prawidłowa, ponieważ podstawowy zestaw do sączenia rzeczywiście obejmuje te elementy. Lejek jest niezbędny do precyzyjnego kierowania cieczy do naczynia, co zapobiega rozlaniu i zapewnia czystość eksperymentu. Zlewki są kluczowe, gdyż jedna jest używana do przechwytywania cieczy podczas sączenia, a druga do gromadzenia płynów, które mogą być użyte w dalszym etapie analizy. Bagietki, znane również jako pipety, są używane do precyzyjnego przenoszenia niewielkich objętości substancji, co jest niezwykle ważne w laboratoriach chemicznych i biologicznych. Poprawne wykorzystanie tego zestawu zapewnia zgodność z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, a także ułatwia zrozumienie procesów chemicznych i biologicznych. Przykładem może być ich zastosowanie w filtracji, gdzie odpady są usuwane, a czysta ciecz zbierana do zlewki, co jest kluczowe w wielu procedurach analitycznych.

Pytanie 34

Jakie jest stężenie molowe roztworu, jeśli w 100 cm³ roztworu znajduje się 5,6 g KOH?
M_K = 39 g/mol, M_O = 16 g/mol, M_H = 1 g/mol

A. 0,1 mol/dm3

B. 10 mol/dm3

C. 1 mol/dm3

D. 100 mol/dm3

Aby obliczyć stężenie molowe roztworu, należy najpierw obliczyć liczbę moli KOH zawartych w 5,6 g. Masa molowa KOH wynosi 56 g/mol (39 g/mol dla K + 16 g/mol dla O + 1 g/mol dla H). Możemy więc obliczyć liczbę moli jako: n = m / M = 5,6 g / 56 g/mol = 0,1 mol. Następnie przekształcamy objętość roztworu z centymetrów sześciennych na decymetry sześcienne: 100 cm³ = 0,1 dm³. Stężenie molowe (C) obliczamy korzystając ze wzoru C = n / V, co daje C = 0,1 mol / 0,1 dm³ = 1 mol/dm³. Tego typu obliczenia są niezwykle istotne w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne stężenia roztworów są kluczowe dla uzyskania poprawnych wyników eksperymentalnych oraz w syntezie substancji chemicznych. Zrozumienie tych obliczeń pomaga w zachowaniu właściwych proporcji w reakcjach chemicznych, co jest podstawą wielu procesów przemysłowych oraz laboratoriów badawczych.

Pytanie 35

Ile gramów 80% kwasu mrówkowego trzeba zważyć, aby uzyskać 200 g 20% roztworu tego kwasu?

A. 20g

B. 50g

C. 200g

D. 80g

Aby obliczyć, ile gramów 80% kwasu mrówkowego należy użyć do przygotowania 200 g 20% roztworu, stosujemy zasadę zachowania masy oraz obliczenia dotyczące stężenia. Zacznijmy od ustalenia, ile czystego kwasu mrówkowego potrzebujemy w roztworze końcowym. 20% roztwór o masie 200 g zawiera 40 g czystego kwasu mrówkowego (20% z 200 g = 0,2 * 200 g). Teraz musimy ustalić, ile gramów 80% roztworu potrzeba, aby uzyskać te 40 g czystego kwasu. W 80% roztworze znajduje się 0,8 g czystego kwasu w 1 g roztworu. Dlatego, aby uzyskać 40 g czystego kwasu, musimy odważyć 50 g 80% roztworu (40 g / 0,8 = 50 g). To podejście jest zgodne z praktycznymi zasadami przygotowywania roztworów chemicznych, gdzie precyzyjne obliczenia mają kluczowe znaczenie dla uzyskania pożądanych stężeń. Takie umiejętności są niezbędne w chemii analitycznej oraz w laboratoriach, gdzie dokładność ma znaczenie dla wyników eksperymentów i analiz.

Pytanie 36

Które spośród substancji wymienionych w tabeli pozwolą pochłonąć wydzielający się tlenek węgla(IV)?

I	II	III	IV	V
Ca(OH)_2(aq)	NaOH_(s)	HNO_3(stęż)	CuO_(s)	CaO_(s)

A. I, III, IV.

B. I, II, IV.

C. I, II, V

D. II, IV, V.

Poprawna odpowiedź to I, II, V, ponieważ wszystkie wymienione substancje są zasadami, które mogą reagować z tlenkiem węgla(IV), czyli dwutlenkiem węgla (CO2), tworząc węglany. Substancja I, Ca(OH)2, znana jako wapno hydratyzowane, reaguje z CO2, tworząc węglan wapnia, co jest procesem wykorzystywanym w budownictwie oraz w produkcji materiałów budowlanych. Substancja II, NaOH, czyli soda kaustyczna, jest silną zasadą, która również reaguje z CO2, co jest stosowane m.in. w procesach neutralizacji kwasów w przemyśle chemicznym. Substancja V, CaO, zwana wapnem palonym, po rozpuszczeniu w wodzie również tworzy Ca(OH)2, a jego zastosowanie obejmuje zarówno przemysł budowlany, jak i produkcję chemiczną. Rozumienie reakcji tych substancji z CO2 jest istotne w kontekście ochrony środowiska, ponieważ ich właściwości mogą być wykorzystywane do redukcji emisji CO2 z różnych procesów przemysłowych. Wszystkie te substancje stosuje się zgodnie z normami ochrony środowiska, co podkreśla ich znaczenie w praktycznych zastosowaniach, takich jak absorpcja CO2.

Pytanie 37

Jakie procesy towarzyszy efekt egzotermiczny?

A. rozcieńczanie stężonego roztworu tiosiarczanu(VI) sodu

B. rozcieńczanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI)

C. rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie

D. rozpuszczanie jodku potasu w wodzie

Rozcieńczanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) to całkiem ciekawy proces. Robi się to w sposób egzotermiczny, co w praktyce oznacza, że wydziela się sporo ciepła. Jak się doda kwas do wody, to następuje silna reakcja, przez co temperatura roztworu może znacząco wzrosnąć. Dlatego zawsze warto pamiętać, żeby najpierw wrzucić kwas do wody, a nie odwrotnie – to może uratować nas przed nieprzyjemnymi oparzeniami i innymi niebezpieczeństwami. No i nie zapominaj o środkach ochrony osobistej – lepiej być przezornym, niż później żałować. Ta wiedza, moim zdaniem, jest kluczowa nie tylko w laboratoriach, ale i w różnych procesach przemysłowych. Gdy nie przestrzegamy zasad bezpieczeństwa, konsekwencje mogą być naprawdę poważne. Rozumienie, jak działają reakcje egzotermiczne, jest też ważne, szczególnie jeśli chodzi o projektowanie systemów chłodzenia w przemyśle chemicznym czy farmaceutycznym, bo kontrola temperatury ma tu ogromne znaczenie dla jakości produktów.

Pytanie 38

Proces wydobywania składnika z cieczy lub ciała stałego w mieszance wieloskładnikowej poprzez jego rozpuszczenie w odpowiednim rozpuszczalniku to

A. destylacja

B. dekantacja

C. ekstrakcja

D. saturacja

Destylacja to proces separacji składników mieszaniny na podstawie różnic w ich temperaturach wrzenia. W przeciwieństwie do ekstrakcji, destylacja nie polega na rozpuszczaniu składników w rozpuszczalniku, lecz na ich fizycznym oddzieleniu za pomocą parowania i skraplania. To prowadzi do mylenia tych dwóch procesów, ponieważ oba służą do uzyskiwania czystszych substancji, jednak mają zupełnie różne mechanizmy działania. Saturacja oznacza osiągnięcie stanu, w którym rozpuszczalnik nie może już rozpuścić więcej substancji, co jest niewłaściwym terminem w kontekście wyodrębniania składników. Dekantacja to proces oddzielania cieczy od osadu poprzez powolne wylewanie cieczy, co również różni się od procesu ekstrakcji, ponieważ nie polega na rozpuszczaniu substancji. W praktyce, błędne interpretacje tych procesów mogą prowadzić do pomyłek w doborze metod separacji, co z kolei może wpływać na efektywność produkcji, jakość końcowego produktu oraz bezpieczeństwo procesów chemicznych. Aby uniknąć tych błędów, ważne jest zrozumienie zasad rządzących każdym z tych procesów oraz ich zastosowań w różnych branżach, co jest kluczowe w praktycznej chemii i inżynierii chemicznej.

Pytanie 39

Aby odcedzić galaretowaty osad, konieczne jest użycie sączka

A. średni

B. miękki

C. sztywny

D. utwardzony

Odpowiedź 'miękki' jest prawidłowa, ponieważ do przesączania galaretowatego osadu najlepiej zastosować sączek o właściwościach umożliwiających skuteczne oddzielanie cieczy od stałych cząstek. Miękkie sączki charakteryzują się zdolnością do wchłaniania większych cząstek, co czyni je odpowiednim wyborem w przypadku substancji o konsystencji galaretowatej. Przykładem sączków miękkich są te wykonane z papieru filtracyjnego, które mają wysoką porowatość i są w stanie zatrzymać cząstki, jednocześnie pozwalając na przepływ cieczy. W zastosowaniach laboratoryjnych, takie jak analiza chemiczna lub mikrobiologiczna, użycie odpowiednich sączków jest kluczowe dla uzyskania czystych i precyzyjnych wyników. Ponadto, użycie miękkiego sączka minimalizuje ryzyko uszkodzenia delikatnych cząstek, co jest istotne w przypadku analizy próbek, w których struktura materiału jest istotna dla dalszych badań. Zgodnie z normami ISO i dobrą praktyką laboratoryjną, dobór odpowiedniego sączka jest kluczowym etapem procesu filtracji.

Pytanie 40

Aby wykonać chromatografię cienkowarstwową, należy przygotować eluent składający się z toluenu, acetonu oraz kwasu mrówkowego w proporcjach objętościowych 10:4:1. Jakie ilości poszczególnych składników powinny być wykorzystane do uzyskania 300 cm³ eluentu?

A. 300 cm3 toluenu, 75 cm3 acetonu oraz 30 cm3 kwasu mrówkowego

B. 80 cm3 toluenu, 200 cm3 acetonu oraz 20 cm3 kwasu mrówkowego

C. 200 cm3 toluenu, 80 cm3 acetonu oraz 20 cm3 kwasu mrówkowego

D. 150 cm3 toluenu, 60 cm3 acetonu oraz 15 cm3 kwasu mrówkowego

Aby przygotować eluent w chromatografii cienkowarstwowej, musimy zachować odpowiednie proporcje objętości składników. W przypadku stosunku 10:4:1 oznacza to, że na każde 10 części toluenu przypada 4 części acetonu i 1 część kwasu mrówkowego. Sumując te proporcje, otrzymujemy 15 części łącznie. Dla 300 cm³ eluentu obliczamy objętości poszczególnych składników w następujący sposób: (10/15) * 300 cm³ = 200 cm³ toluenu, (4/15) * 300 cm³ = 80 cm³ acetonu, oraz (1/15) * 300 cm³ = 20 cm³ kwasu mrówkowego. Przygotowanie eluentu w tych dokładnych proporcjach zapewnia optymalne warunki separacji składników w chromatografii. W praktyce, takie precyzyjne przygotowanie roztworów jest istotne, aby zapewnić powtarzalność wyników oraz zgodność z normami laboratoryjnymi dotyczących analizy chemicznej. Warto również zauważyć, że stosowanie odpowiednich proporcji składników eluentu może wpływać na efektywność separacji i rozdziału substancji, co jest kluczowe w analityce chemicznej.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej