Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 23 maja 2025 18:19
Data zakończenia: 23 maja 2025 18:52

Egzamin zdany!

Wynik: 34/40 punktów (85,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

W karcie charakterystyki pewnej substancji znajduje się piktogram dotyczący transportu. Jest to substancja z grupy szkodliwych dla zdrowia

A. ciał stałych.

B. płynów.

C. cieczy.

D. gazów.

Poprawna odpowiedź to "ciał stałych". Piktogram przedstawiający substancję szkodliwą dla zdrowia odnosi się do materiałów klasyfikowanych jako 6.1 według Międzynarodowego Systemu Transportu Materiałów Niebezpiecznych. Substancje te mogą być trujące i stwarzać zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, co wymaga szczególnej ostrożności podczas transportu i przechowywania. W praktyce, substancje stałe, takie jak pewne chemikalia, są klasyfikowane w tej kategorii, ponieważ ich forma fizyczna może powodować poważne konsekwencje zdrowotne w przypadku kontaktu. Do dobrych praktyk w transporcie materiałów niebezpiecznych należy stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, jak rękawice czy maski, a także zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania, aby zminimalizować ryzyko wycieków czy narażenia ludzi na szkodliwe substancje. Wiedza dotycząca klasyfikacji materiałów niebezpiecznych jest niezbędna dla każdego, kto pracuje w branżach związanych z transportem chemikaliów, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno pracowników, jak i środowiska.

Pytanie 2

Wskaż zbiór substancji, które po rozpuszczeniu w wodzie stają się elektrolitami?

A. Cukier, sól stołowa, ocet

B. Glukoza, kwas azotowy(V), wodorotlenek wapnia

C. Kwas solny, gliceryna, tlenek siarki(VI)

D. Chlorek sodu, wodorotlenek sodu, kwas siarkowy(VI)

Prawidłowa odpowiedź to chlorek sodu, wodorotlenek sodu oraz kwas siarkowy(VI), ponieważ są to substancje, które w rozpuszczalniku wodnym dysocjują na jony. Elektrolity to substancje, które w roztworach wodnych przewodzą prąd elektryczny dzięki obecności naładowanych cząsteczek – jonów. Chlorek sodu (NaCl) po rozpuszczeniu w wodzie dissocjuje na jony sodu (Na+) i jony chlorkowe (Cl-), co czyni go doskonałym elektrolitem, często stosowanym w przemyśle spożywczym oraz w procesach biologicznych. Wodorotlenek sodu (NaOH) również rozkłada się na jony Na+ i OH-, co czyni go silnym elektrolitem, wykorzystywanym w wielu procesach chemicznych, w tym w produkcji mydeł i detergentów. Kwas siarkowy(VI) (H2SO4) w wodzie dissocjuje, tworząc jony H+ oraz jony SO4^2-, co sprawia, że jest jednym z najsilniejszych elektrolitów i znajduje zastosowanie w akumulatorach kwasowo-ołowiowych oraz w przemyśle chemicznym. Zrozumienie roli elektrolitów jest kluczowe nie tylko w chemii, ale również w biologii oraz medycynie, gdzie ich równowaga ma istotne znaczenie dla funkcjonowania organizmu.

Pytanie 3

W jakiej standardowej temperaturze są kalibrowane szklane naczynia pomiarowe?

A. 25°C

B. 21°C

C. 20°C

D. 19°C

Szklane naczynia miarowe, takie jak pipety, kolby czy cylinder miarowy, są kalibrowane w standardowej temperaturze 20°C. Kalibracja w tej temperaturze jest uznawana za normę, ponieważ zmiany temperatury mogą wpływać na objętość cieczy oraz na precyzję pomiarów. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych, gdzie dokładność pomiarów jest kluczowa, naczynia miarowe są używane przy tej temperaturze, aby zapewnić wiarygodność wyników eksperymentów. W praktyce oznacza to, że przy pomiarach z użyciem tych naczyń, operatorzy powinni dążyć do utrzymania temperatury 20°C, aby uniknąć błędów wynikających z rozszerzalności cieczy oraz materiałów, z których wykonane są naczynia. Ponadto, zgodnie z międzynarodowymi standardami ISO i zaleceniami PTB (Physikalisch-Technische Bundesanstalt), kalibracja powinna być przeprowadzana w 20°C dla wszystkich podstawowych pomiarów objętości, co wzmacnia znaczenie tej wartości w praktyce laboratoryjnej.

Pytanie 4

Woda używana w laboratorium chemicznym, uzyskana poprzez filtrację przez wymieniacz jonowy, jest określana mianem wody

A. redestylowanej

B. mineralizowanej

C. demineralizowanej

D. destylowanej

Woda demineralizowana to woda, z której usunięto praktycznie wszystkie rozpuszczone sole mineralne, dzięki procesowi wymiany jonów. W laboratoriach chemicznych wykorzystywana jest w wielu zastosowaniach, takich jak przygotowywanie roztworów, przeprowadzanie reakcji chemicznych czy jako medium w analizach chemicznych. Standardy branżowe, takie jak ISO 3696, definiują jakość wody demineralizowanej, co zapewnia jej wysoką czystość chemiczną i minimalne zanieczyszczenia, co jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników eksperymentów. Przykłady zastosowania obejmują przygotowanie prób do spektroskopii i analizy chromatograficznej, gdzie obecność jonów może zafałszować wyniki. Woda demineralizowana jest również używana w procesach chłodzenia oraz w urządzeniach takich jak kotły, gdzie zanieczyszczenia mogą prowadzić do korozji. W związku z tym, posiadanie wody demineralizowanej w laboratorium jest niezbędne dla zapewnienia jakości i integralności prowadzonych badań.

Pytanie 5

Który z podanych związków chemicznych można wykorzystać do oceny całkowitego usunięcia jonów chlorkowych z osadu?

A. AgNO3

B. Al(NO3)3

C. Cu(NO3)2

D. KNO3

AgNO3, czyli azotan srebra, jest powszechnie stosowanym reagentem w chemii analitycznej, który umożliwia identyfikację i oznaczanie jonów chlorkowych. Jony srebra z azotanu srebra reagują z jonami chlorkowymi, tworząc nierozpuszczalny osad chlorku srebra (AgCl). Ta reakcja jest zasadnicza w procesach, w których kontrola czystości chemicznej jest kluczowa, na przykład w laboratoriach analitycznych oraz w przemyśle chemicznym. W praktyce, próbka z osadu, w której podejrzewa się obecność jonów chlorkowych, może zostać poddana działaniu AgNO3. Po dodaniu reagentu, wystąpienie białego osadu AgCl wskazuje na obecność chlorków. Procedura ta jest zgodna z normami określonymi w analizach chemicznych, co czynią ją wiarygodną metodą w różnych zastosowaniach. Ponadto, reakcja ta jest również wykorzystywana w edukacji chemicznej do demonstrowania właściwości reakcji podwójnej wymiany, co czyni ją ważnym elementem programu nauczania w szkołach wyższych oraz technicznych.

Pytanie 6

Proces wydobywania składnika z cieczy lub ciała stałego w mieszance wieloskładnikowej poprzez jego rozpuszczenie w odpowiednim rozpuszczalniku to

A. dekantacja

B. ekstrakcja

C. destylacja

D. saturacja

Ekstrakcja to proces inżynierii chemicznej, który polega na wydobywaniu jednego lub więcej składników z mieszaniny za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika. Kluczowym aspektem ekstrakcji jest wybór właściwego rozpuszczalnika, który powinien selektywnie rozpuszczać substancje pożądane, pozostawiając inne składniki nietknięte. Przykładowo, w przemyśle farmaceutycznym wykorzystuje się ekstrakcję do oddzielania aktywnych składników z roślin, co pozwala na produkcję leków. W branży spożywczej ekstrakcja jest stosowana do uzyskiwania olejków eterycznych z roślin, co znajduje zastosowanie w aromaterapii i produkcji żywności. Dobór rozpuszczalnika może być determinowany przez takie czynniki jak rozpuszczalność składników, pH oraz temperatura. Dobre praktyki w ekstrakcji obejmują także optymalizację warunków procesu, co może znacząco zwiększyć wydajność i jakość uzyskiwanych produktów. W standardach branżowych, takich jak ISO 9001, podkreśla się znaczenie kontrolowania procesów, aby zapewnić ich efektywność i zgodność z wymaganiami jakościowymi.

Pytanie 7

Część partii pobrana w sposób jednorazowy z jednego źródła towaru zapakowanego lub z jednego opakowania jednostkowego określana jest mianem próbki

A. ogólnej

B. pierwotnej

C. średniej laboratoryjnej

D. analitycznej

Odpowiedź 'pierwotnej' jest poprawna, ponieważ próbka pierwotna to część partii, która jest pobrana jednorazowo z jednego miejsca towaru opakowanego lub z jednego opakowania jednostkowego. Termin ten jest kluczowy w kontekście badań laboratoryjnych i jakości produktów. Próbki pierwotne są często stosowane w analizach chemicznych, mikrobiologicznych i fizykochemicznych, gdzie dokładność i reprezentatywność próbki mają kluczowe znaczenie dla wyników. Na przykład, w akredytowanych laboratoriach, zgodnie z normami ISO 17025, zaleca się pobieranie próbek pierwotnych w sposób zapewniający ich reprezentatywność dla całej partii. Przykłady zastosowania obejmują kontrolę jakości surowców w przemyśle spożywczym czy farmaceutycznym, gdzie kluczowe jest, aby wyniki badań były wiarygodne i mogły być zastosowane do oceny całej partii produktu. Dobrą praktyką jest również dokumentowanie procesu pobierania próbek, co zwiększa transparentność i wiarygodność analiz.

Pytanie 8

Aby uzyskać Cr₂O₃, dichromian(VI) amonu został poddany rozkładowi. Po rozpoczęciu, egzotermiczna reakcja rozkładu przebiega samorzutnie.
(NH₄)₂Cr₂O₇ → Cr₂O₃ + 4 H₂O + N₂ Jak oceniasz zakończenie tej reakcji?

A. W otrzymanym zielonym proszku Cr₂O₃ nie powinny być widoczne pomarańczowe kryształy substratu

B. Woda, po dodaniu szczypty uzyskanego preparatu, nie zabarwi się na pomarańczowo niewykorzystanym dichromianem (VI)

C. Ocena nie jest potrzebna, ponieważ tego typu reakcja zawsze zachodzi do końca

D. Ocena nie jest potrzebna, ponieważ wytworzone produkty są w stanie gazowym w temperaturze reakcji

Odpowiedź wskazująca, że woda po wrzuceniu szczypty otrzymanego preparatu nie będzie się barwić na pomarańczowo nieprzereagowanym dichromianem (VI) jest prawidłowa, ponieważ świadczy o tym, że reakcja rozkładu dichromianu (VI) amonu zakończyła się pomyślnie. Po zakończonej reakcji, w której powstaje Cr2O3, nie powinny pozostać żadne resztki surowców ani pośrednich produktów, co potwierdza brak doboru barwy wody. Praktycznie, takie podejście można zastosować w laboratoriach analitycznych, gdzie kontrola końca reakcji jest kluczowa dla uzyskania czystych produktów. Przy badaniach jakościowych, wykorzystanie takiego testu barwnego jest standardową procedurą, aby zweryfikować obecność niepożądanych substancji. Tego typu reakcje są typowe w chemii nieorganicznej i pomogą w zrozumieniu zachowań związków chromu, a także ich zastosowań w różnych dziedzinach, takich jak przemysł chemiczny czy materiałowy.

Pytanie 9

Na etykiecie odważki analitycznej znajduje się napis: Z odważki tej można przygotować

Odważka analityczna

azotan(V) srebra(I)

AgNO₃

0,1 mol/dm³

A. jedną kolbę miarową o pojemności 500 cm3 mianowanego roztworu AgNO3 o stężeniu 0,05 mol/dm3.

B. cztery kolby miarowe o pojemności 250 cm3 mianowanego roztworu AgNO3 o stężeniu 0,025 mol/dm3.

C. dwie kolby miarowe o pojemności 500 cm3 mianowanego roztworu AgNO3 o stężeniu 0,1 mol/dm3.

D. jedną kolbę miarową o pojemności 1000 cm3 mianowanego roztworu AgNO3 o stężeniu 0,1 mol/dm3.

Rozważając inne dostępne odpowiedzi, można zauważyć szereg nieprawidłowości wynikających z błędnych obliczeń lub niewłaściwego rozumienia pojęcia stężenia i objętości roztworu. Na przykład, odpowiedź, która sugeruje przygotowanie kolby miarowej o pojemności 500 cm³ z roztworem o stężeniu 0,05 mol/dm³, nie uwzględnia faktu, że stężenie to jest połową wymaganego stężenia, co prowadzi do błędnego wniosku o ilości wymaganej substancji. Przygotowanie roztworu o stężeniu 0,05 mol/dm³ wymagałoby jedynie 0,025 mola AgNO₃, co jest niewystarczające w kontekście zadania. Z kolei sugerowana odpowiedź dotycząca przygotowania czterech kolb miarowych o pojemności 250 cm³ z roztworem o stężeniu 0,025 mol/dm³ nie tylko nie spełnia wymagań dotyczących stężenia, ale także podaje złą ilość moli potrzebną do uzyskania takiego roztworu. Niezrozumienie zależności między objętością, stężeniem i ilością moli prowadzi do typowych błędów myślowych, które mogą skutkować niepoprawnymi wynikami w laboratoriach chemicznych. W kontekście standardów laboratoryjnych, takim jak ISO, kluczowe jest, aby przygotowywanie roztworów było realizowane zgodnie z jasno określonymi procedurami oraz zasadami, co pozwala uniknąć błędów, które mogą wpłynąć na jakość i wiarygodność analiz chemicznych.

Pytanie 10

Jaki jest błąd względny pomiaru na wadze o precyzji 0,1 g dla próbki o wadze 1 g?

A. 10%

B. 1%

C. 100%

D. 0,1%

Błąd względny ważenia określa stosunek błędu pomiaru do wartości mierzonej, wyrażony w procentach. W przypadku wagi o dokładności 0,1 g, oznacza to, że maksymalny błąd pomiaru przy ważeniu próbki o masie 1 g wynosi 0,1 g. Aby obliczyć błąd względny, stosujemy wzór: (błąd pomiaru / wartość mierzona) * 100%. Wstawiając dane: (0,1 g / 1 g) * 100% = 10%. Taki błąd względny jest szczególnie istotny w laboratoriach, gdzie precyzyjność pomiarów jest kluczowa, na przykład w analizach chemicznych, gdzie nawet niewielkie odchylenia mogą prowadzić do błędnych wyników. W praktyce, znajomość błędu względnego pozwala ocenić jakość pomiaru oraz dostosować metodykę ważenia do wymogów analizy. Przy wyborze wagi, warto zwrócić uwagę na jej dokładność oraz na to, w jaki sposób błąd względny wpływa na wyniki końcowe, co jest kluczowe w kontekście standardów jakości, takich jak ISO 17025.

Pytanie 11

Aby pobrać dokładnie 20 cm³ próbkę wody do przeprowadzenia analiz, należy zastosować

A. pipetę jednomiarową o pojemności 10 cm3

B. pipetę jednomiarową o pojemności 20 cm3

C. cylinder miarowy o pojemności 25 cm3

D. pipetę wielomiarową o pojemności 25 cm3

Pipeta jednomiarowa o pojemności 20 cm³ jest najodpowiedniejszym narzędziem do precyzyjnego pobierania próbki wody o objętości 20 cm³. W praktyce laboratoryjnej, pipety jednomiarowe są projektowane tak, aby umożliwić dokładne i powtarzalne pomiary, co jest kluczowe w analizach chemicznych. Wybierając pipetę o pojemności dokładnie odpowiadającej potrzebnej objętości, minimalizujemy ryzyko błędów pomiarowych i podnosimy jakość uzyskiwanych wyników. W kontekście standardów laboratoryjnych, zgodnie z normą ISO 8655, pipety powinny być kalibrowane i okresowo weryfikowane, aby zapewnić ich dokładność. Użycie pipety o odpowiedniej pojemności, jak w tym przypadku, nie tylko zwiększa precyzję, ale także efektywność pracy w laboratorium, co jest istotne w przypadku wielu analiz wymagających rozcieńczeń lub dokładnych pomiarów składników chemicznych.

Pytanie 12

Po rozpuszczeniu substancji w kolbie miarowej, należy odczekać przed dopełnieniem jej wodą "do kreski" miarowej. Taki sposób postępowania jest uzasadniony

A. opóźnieniem w ustaleniu się kontrakcji objętości

B. koniecznością dokładnego wymieszania roztworu

C. potrzebą wyrównania temperatury roztworu z otoczeniem

D. opóźnieniem w osiągnięciu równowagi dysocjacji

Odpowiedź dotycząca konieczności wyrównania temperatury roztworu i otoczenia jest prawidłowa, ponieważ temperatura ma kluczowe znaczenie dla dokładności pomiarów oraz właściwości fizykochemicznych roztworów. Po rozpuszczeniu substancji w kolbie miarowej, ważne jest, aby roztwór osiągnął równowagę temperaturową przed dopełnieniem do kreski. Różnice temperatur mogą prowadzić do błędów w objętości, ponieważ cieczy o wyższej temperaturze mają tendencję do rozszerzania się. W praktyce, standardy laboratoryjne, takie jak normy ISO dotyczące przygotowywania roztworów, zalecają odczekiwanie, aby uniknąć nieprecyzyjnych wyników analitycznych. Na przykład, w chemii analitycznej, nawet niewielkie różnice w objętości mogą wpłynąć na stężenie roztworu, co ma bezpośredni wpływ na wyniki pomiarów spektroskopowych czy titracji. Przygotowując roztwory, należy także brać pod uwagę efekty, takie jak rozpuszczalność substancji w różnych temperaturach, co może wpływać na ostateczny skład roztworu. Dlatego przestrzeganie protokołów dotyczących wyrównania temperatury jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych i powtarzalnych wyników w laboratoriach.

Pytanie 13

Jakie zestawienie sprzętu laboratoryjnego wykorzystuje się do filtracji osadów?

A. Zlewka, lejek, waga, bagietka

B. Zlewka, lejek, trójnóg, tygiel

C. Zlewka, lejek, statyw, bagietka

D. Zlewka, waga, tryskawka, bagietka

Wybór zestawu sprzętu laboratoryjnego do sączenia osadów jest kluczowy dla efektywności procesu filtracji. W przypadku poprawnej odpowiedzi, czyli zestawu składającego się ze zlewki, lejka, statywu i bagietki, każdy z tych elementów odgrywa istotną rolę. Zlewka służy do przechowywania cieczy, która ma być filtrowana, natomiast lejek ułatwia skierowanie tej cieczy do naczynia filtracyjnego, co zwiększa wydajność procesu. Statyw zapewnia stabilność i bezpieczeństwo podczas pracy z lejkiem, co jest niezwykle ważne, aby uniknąć rozlania cieczy. Bagietka natomiast umożliwia precyzyjne dozowanie cieczy, co jest istotne w przypadku pracy z substancjami chemicznymi. Przykładem zastosowania tego zestawu może być filtracja roztworów w chemii analitycznej, gdzie osady muszą być oddzielone od cieczy w celu dalszej analizy. W kontekście standardów laboratoryjnych, korzystanie z tego zestawu jest zgodne z dobrymi praktykami, które podkreślają znaczenie precyzyjnych i bezpiecznych metod pracy.

Pytanie 14

Którego z poniższych naczyń laboratoryjnych nie powinno się używać do podgrzania 100 cm³wody?

A. Zlewki o pojemności 150 cm3

B. Zlewki o pojemności 200 cm3

C. Kolby miarowej o pojemności 100 cm3

D. Kolby stożkowej o pojemności 200 cm3

Kolby miarowe, ze względu na swoją konstrukcję i przeznaczenie, nie są odpowiednie do stosowania jako naczynia do ogrzewania cieczy, w tym przypadku 100 cm³ wody. Ich główną funkcją jest dokładne mierzenie objętości cieczy, a nie ich podgrzewanie. Kolby miarowe wykonane są z cienkiego szkła, co sprawia, że są bardziej wrażliwe na zmiany temperatury i mogą łatwo pęknąć pod wpływem ciepła. W praktyce laboratoryjnej, do ogrzewania cieczy zaleca się używanie naczyń takich jak zlewki czy kolby stożkowe, które są zaprojektowane do wytrzymywania wysokich temperatur. Na przykład, zlewki wykonane z borokrzemowego szkła, które charakteryzuje się wysoką odpornością na temperaturę, są powszechnie stosowane do takich zadań. Dobre praktyki laboratoryjne nakazują wybieranie naczyń dostosowanych do specyficznych zastosowań, aby zapewnić bezpieczeństwo i efektywność pracy.

Pytanie 15

Skuteczny środek do osuszania

A. nie powinien przyspieszać rozkładu suszonej substancji.

B. powinien działać wolno.

C. powinien wchodzić w reakcję z substancją suszoną i nie prowadzić do jej utlenienia.

D. powinien być rozpuszczalny w cieczy, która jest suszona.

Dobry środek suszący nie powinien katalizować rozkładu substancji suszonej, ponieważ jego główną funkcją jest usunięcie wody bez wpływania negatywnego na właściwości chemiczne suszonego materiału. Katalizatory mogą przyspieszać reakcje chemiczne, co w przypadku substancji wrażliwych na utlenienie czy degradację prowadziłoby do obniżenia ich jakości oraz zmiany ich właściwości. Na przykład, w przemyśle farmaceutycznym, gdzie utrzymanie stabilności substancji czynnych jest kluczowe, stosowanie środków, które nie katalizują rozkładów jest absolutnie niezbędne. Dobre praktyki sugerują, aby wybierać środki suszące zgodne z wymaganiami danej substancji, unikając jednocześnie substancji, które mogłyby przyczynić się do degradacji. Dlatego kluczowe jest dobieranie odpowiednich metod suszenia, takich jak suszenie w próżni czy użycie substancji adsorpcyjnych, które nie mają wpływu na chemiczne właściwości suszonego materiału, co jest zgodne z normami jakościowymi takimi jak ISO 9001.

Pytanie 16

Ile gramów chlorku baru powinno się rozpuścić w wodzie, aby uzyskać 200 cm3 roztworu o stężeniu 10% i gęstości 1,203 g/cm3?

A. 24,06 g

B. 26,04 g

C. 18,40 g

D. 20,00 g

Aby obliczyć masę chlorku baru potrzebną do przygotowania 200 cm3 roztworu o stężeniu 10% i gęstości 1,203 g/cm3, należy skorzystać z wzoru na stężenie masowe. Stężenie masowe (C) definiuje się jako masa substancji (m) dzielona przez objętość roztworu (V) pomnożoną przez 100%. W tym przypadku C = 10%, V = 200 cm3. Zatem: m = C * V / 100 = 10 * (200) / 100 = 20 g. Jednakże, aby obliczyć masę rzeczywistą roztworu, musimy uwzględnić jego gęstość. Gęstość (d) roztworu wynosi 1,203 g/cm3, co oznacza, że masa roztworu wyniesie: masa roztworu = objętość * gęstość = 200 cm3 * 1,203 g/cm3 = 240,6 g. Teraz, skoro mamy 20 g chlorku baru, to masa pozostałej części roztworu (czyli wody) wyniesie 240,6 g - 20 g = 220,6 g. W końcu należy złożyć obliczenia: 20 g chlorku baru stanowi 10% całości, co jest zgodne z założeniem stężenia. Ostatecznie, aby uzyskać roztwór o pożądanym stężeniu, konieczne jest rozpuszczenie 24,06 g chlorku baru, co odpowiada odpowiedzi nr 4.

Pytanie 17

Najskuteczniejszą techniką separacji ketonu oraz kwasu karboksylowego obecnych w roztworze benzenowym jest

A. zatężenie i krystalizacja

B. ekstrakcja chloroformem

C. ekstrakcja roztworem zasady

D. destylacja z parą wodną

Ekstrakcja chloroformem nie jest skuteczna w rozdziale ketonu i kwasu karboksylowego, ponieważ oba te związki są organiczne i mogą się dobrze rozpuszczać w chloroformie. W praktyce, podczas ekstrakcji, nie zachodzi wystarczająca separacja tych substancji, co prowadzi do trudności w ich dalszej analizie i oczyszczaniu. W przypadku destylacji z parą wodną, metoda ta działa najlepiej dla substancji lotnych, a kwasy karboksylowe często są mniej lotne, co ogranicza jej zastosowanie w tym kontekście. Z kolei zatężenie i krystalizacja są bardziej odpowiednie dla czystych substancji, a nie dla mieszanin, których składniki wykazują złożoną interakcję. Często zdarza się, że studenci błędnie zakładają, że wszystkie metody rozdzielania substancji organicznych są uniwersalne, co prowadzi do niewłaściwych wyborów w laboratoriach. Kluczowe jest zrozumienie chemicznych interakcji pomiędzy substancjami, co jest podstawą efektywnego rozdziału i oczyszczania związków organicznych.

Pytanie 18

Który z procesów jest endotermiczny?

A. roztwarzanie magnezu w kwasie solnym

B. rozpuszczanie wodorotlenku sodu w wodzie

C. rozcieńczanie stężonego kwasu siarkowego(VI)

D. rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie

Rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie jest procesem endotermicznym, co oznacza, że podczas tego procesu energia jest absorbowana z otoczenia, prowadząc do spadku temperatury roztworu. Zjawisko to można zaobserwować, gdy dotykamy pojemnika z roztworem – będzie on chłodniejszy niż otoczenie. Endotermiczne charakterystyki tego procesu są kluczowe w wielu zastosowaniach, takich jak chłodzenie w reakcjach chemicznych, w laboratoriach analitycznych oraz w zastosowaniach przemysłowych. Azotan(V) amonu jest wykorzystywany w nawozach, gdzie jego zdolność do absorbowania ciepła jest wykorzystywana do stabilizacji temperatury gleby, co sprzyja wzrostowi roślin. W kontekście standardów branżowych, zrozumienie procesów endotermicznych pomaga w opracowywaniu bardziej efektywnych metod chłodzenia oraz w projektowaniu systemów, które wykorzystują zmiany temperatury do poprawy wydajności energetycznej.

Pytanie 19

Rozpuszczalniki organiczne powinny być składowane

A. w drewnianych szafkach

B. w przestrzeni ogólnodostępnej

C. w metalowych szafach

D. w miejscu o dużym nasłonecznieniu

Jak się okazuje, trzymanie rozpuszczalników organicznych w metalowych szafach to naprawdę ważna sprawa. Dzięki temu możemy zminimalizować ryzyko pożaru i wybuchu. Metal jest znacznie bardziej odporny na chemikalia niż drewno, co jest istotne, bo dzięki temu ogień się nie rozprzestrzeni. Wiele szaf ma też specjalne systemy wentylacyjne oraz uszczelnienia, co pomaga ograniczać niebezpieczne opary. Takie szafy są również klasyfikowane według norm NFPA, co daje pewność, że są bezpieczniejsze. No i warto pamiętać, żeby przy przechowywaniu rozpuszczalników zwracać uwagę na ich oznakowanie oraz lokalne przepisy BHP, bo to wszystko ma ogromne znaczenie. Przechowywanie ich w dobrze oznakowanych pojemnikach w wyznaczonej strefie to dobry pomysł, bo zmniejsza ryzyko wycieku czy przypadkowego kontaktu z innymi substancjami.

Pytanie 20

Ogrzewanie organicznych substancji w atmosferze powietrza w otwartym naczyniu, mające na celu przemianę tych substancji w związki nieorganiczne, określa się jako mineralizacja?

A. mikrofalową

B. na sucho

C. UV

D. na mokro

Odpowiedzi "na mokro", "UV" oraz "mikrofalową" nie odpowiadają definicji mineralizacji substancji organicznej, ponieważ każda z nich odnosi się do innych procesów, które nie są zgodne z pojęciem mineralizacji. Metoda "na mokro" polega na rozkładzie substancji organicznych w obecności wody, co prowadzi do fermentacji, a nie mineralizacji. W tym przypadku, organiczne materiały ulegają biodegradacji, co skutkuje powstawaniem substancji organicznych i gazów, a nie związków nieorganicznych. Należy również zauważyć, że procesy takie jak "UV" oraz "mikrofalowa" nie są związane z mineralizacją, lecz z innymi formami obróbki materiałów. Promieniowanie UV, na przykład, znajduje zastosowanie w dezynfekcji wody i powierzchni poprzez niszczenie mikroorganizmów, ale nie prowadzi do mineralizacji. Z kolei metoda mikrofalowa polega na podgrzewaniu substancji za pomocą fal elektromagnetycznych, co może wywołać denaturację ich struktury, ale nie zapewnia przekształcenia ich w związki nieorganiczne. Typowym błędem myślowym jest mylenie różnych procesów chemicznych i fizycznych oraz nie uwzględnianie, że mineralizacja wymaga specyficznych warunków, w tym braku wody.

Pytanie 21

W wyniku reakcji 100 g azotanu(V) ołowiu(II) z jodkiem potasu otrzymano 120 g jodku ołowiu(II). Wydajność reakcji wyniosła

Pb(NO₃)₂ + 2KI → PbI₂ + 2KNO₃
(M_Pb(NO₃)₂ = 331 g/mol, M_KI = 166 g/mol, M_PbI₂ = 461 g/mol, M_KNO₃ = 101 g/mol)

A. 25%

B. 98%

C. 42%

D. 86%

Wybór niewłaściwej odpowiedzi pewnie wynika z kilku pomyłek w obliczeniach wydajności reakcji chemicznych. Wiesz, zdarza się, że nie uwzględnia się teoretycznej masy produktu, co może prowadzić do dziwnych wyników. Na przykład, jeśli ktoś mówi o wydajności 25%, to można by pomyśleć, że zrobił tylko 25 g z 100 g reagentu, a to jest dalekie od prawdy. Trzeba pamiętać, że przy 100 g azotanu(V) ołowiu(II) teoretycznie można uzyskać o wiele więcej. Jeśli chodzi o wydajność 42%, to znów opiera się na założeniu, które nie bierze pod uwagę pełnej masy teoretycznej jodku ołowiu(II), a także takich rzeczy jak straty czy niepełne reakcje. Z kolei wydajność 98% brzmi super, ale w praktyce oznaczałoby, że niewielka masa azotanu(V) ołowiu(II) nie zareagowała, co jest raczej mało prawdopodobne. Kluczowe jest, by pamiętać, że wydajność to stosunek uzyskanego produktu do teoretycznej masy, co wymaga dokładnych obliczeń. W labie takie błędy często się zdarzają, a niewłaściwe analizy mogą prowadzić do większych strat surowców i marnotrawstwa, co jest nie tylko nieekonomiczne, ale też wpływa na jakość wynikowych produktów.

Pytanie 22

Preparaty zawierające KOH (tzw. żrący potaż), oznaczone są symbolem S 1/2. Na podstawie informacji zawartych w tabeli, określ zasady przechowywania tych preparatów.

Numer zwrotu S	Warunki bezpiecznego stosowania	Numer zwrotu S	Warunki bezpiecznego stosowania
S1	Przechowywać pod zamknięciem	S12	Nie przechowywać pojemnika szczelnie zamkniętego
S2	Chronić przed dziećmi	S13	Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i karmą dla zwierząt
S3	Przechowywać w chłodnym miejscu	S15	Przechowywać z dala od źródeł ciepła
S4	Nie przechowywać w pomieszczeniach mieszkalnych	S16	Nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu – nie palić tytoniu

A. Nie przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku.

B. Przechowywać z dala od źródeł ciepła i ognia.

C. Przechowywać w zamkniętym, chłodnym miejscu.

D. Przechowywać w zamknięciu, z daleka od dzieci.

Odpowiedź 'Przechowywać w zamknięciu, z daleka od dzieci.' jest zgodna z obowiązującymi normami bezpieczeństwa oraz zasadami przechowywania substancji chemicznych. Preparaty zawierające KOH, klasyfikowane jako substancje niebezpieczne, wymagają szczególnych środków ostrożności. Symbol S1 wskazuje, że powinny być one przechowywane w zamknięciu, co ma na celu minimalizację ryzyka przypadkowego dostępu do nich. Z kolei symbol S2 podkreśla konieczność ochrony przed dziećmi, co jest kluczowe, aby zapobiec nieszczęśliwym wypadkom. W praktyce oznacza to, że substancje te powinny być składowane w miejscach niedostępnych dla osób postronnych, zwłaszcza dzieci, oraz w odpowiednich pojemnikach, które zapobiegają ich przypadkowemu otwarciu. Dobre praktyki w laboratoriach i gospodarstwach domowych sugerują, aby takie preparaty były trzymane w zamkniętych szafkach z dodatkowymi zabezpieczeniami, co dodatkowo zwiększa bezpieczeństwo. Właściwe przechowywanie nie tylko chroni zdrowie, ale również minimalizuje ryzyko zanieczyszczenia środowiska.

Pytanie 23

Na etykiecie kwasu siarkowego(VI) znajduje się zapis:
Określ gęstość kwasu siarkowego(VI).

KWAS SIARKOWY MIN. 95%

CZ.D.A.

H₂SO₄

M = 98,08 g/mol 1 l – 1,84 kg

A. 0,184 g/cm3

B. 1,84 g/cm3

C. 0,184 g/dm3

D. 1,84 g/dm3

Poprawna odpowiedź to 1,84 g/cm3, co wynika z bezpośredniego przeliczenia danych z etykiety kwasu siarkowego(VI). Etykieta informuje, że 1 litr kwasu waży 1,84 kg, co przelicza się na 1840 g. Gęstość substancji definiuje się jako stosunek masy do objętości. W tym przypadku, masa 1840 g umieszczona w objętości 1000 cm3 daje wynik 1,84 g/cm3. W praktyce gęstość kwasu siarkowego(VI) jest istotna w wielu zastosowaniach przemysłowych, zwłaszcza w chemii i procesach produkcyjnych. Dobrą praktyką jest zawsze zapoznanie się z danymi na etykietach substancji chemicznych, zwłaszcza gdy są one używane w laboratoriach lub w przemyśle, aby uniknąć błędnych obliczeń i zapewnić bezpieczeństwo pracy. Gęstość kwasu siarkowego(VI) ma także znaczenie przy obliczeniach dotyczących stężenia roztworów oraz w przypadku ich transportu i przechowywania.

Pytanie 24

Jakie czynniki wpływają na zmiany jakościowe w składzie próbki?

A. lokalizacji pobrania.

B. składu biologicznego próbki.

C. przeprowadzonych analiz.

D. wiedzy i umiejętności próbobiorcy.

Skład biologiczny próbki jest kluczowym czynnikiem wpływającym na jakość i właściwości badanej próbki. Zmiany jakościowe w składzie próbki mogą być wynikiem różnorodnych procesów biologicznych, chemicznych czy fizycznych, które zachodzą w jej obrębie. Na przykład, mikroorganizmy obecne w próbce mogą wpływać na degradację substancji biologicznych, a ich działalność może prowadzić do powstawania metabolitów o różnej aktywności. W praktyce, zrozumienie składu biologicznego próbki pozwala na lepsze projektowanie eksperymentów i interpretację wyników badań. W dziedzinach takich jak biotechnologia czy analiza środowiskowa, istotne jest uwzględnienie takich czynników jak pH, temperatura czy obecność składników odżywczych, które mogą modyfikować skład biologiczny. Dobre praktyki laboratoryjne, takie jak odpowiednie przechowywanie próbek i unikanie kontaminacji, mają na celu minimalizowanie wpływu zmian jakościowych na wyniki badań. Wiedza na temat składu biologicznego próbki jest zatem fundamentem skutecznego przeprowadzania badań analitycznych oraz interpretacji ich rezultatów.

Pytanie 25

Jakie jest stężenie procentowe roztworu uzyskanego poprzez rozpuszczenie 25 g jodku potasu w 100 cm³ destylowanej wody (o gęstości 1 g/cm³)?

A. 25%

B. 75%

C. 2,5%

D. 20%

Stężenie procentowe roztworu obliczamy jako stosunek masy rozpuszczonej substancji (w tym przypadku jodku potasu) do całkowitej masy roztworu, wyrażony w procentach. W naszym przypadku mamy 25 g jodku potasu rozpuszczonego w 100 cm³ wody. Gęstość wody wynosi 1 g/cm³, co oznacza, że 100 cm³ wody ma masę 100 g. Całkowita masa roztworu wynosi więc 25 g (masy jodku potasu) + 100 g (masy wody) = 125 g. Stężenie procentowe obliczamy jako: (masa rozpuszczonej substancji / masa roztworu) × 100%, co daje (25 g / 125 g) × 100% = 20%. Takie obliczenia są niezwykle istotne w chemii analitycznej, gdzie dokładne stężenia roztworów są kluczowe w różnych zastosowaniach, takich jak przygotowywanie odczynników czy analiza jakościowa i ilościowa substancji chemicznych.

Pytanie 26

Na etykiecie próbki środowiskowej należy umieścić datę jej pobrania, lokalizację poboru oraz

A. liczbę osób pobierających próbkę

B. czas transportu próbki

C. typ środka transportowego

D. nazwisko osoby, która pobrała próbkę

Podanie nazwiska osoby pobierającej próbkę jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedzialności oraz identyfikowalności procesu pobierania próbek środowiskowych. W praktyce, każda próbka powinna być związana z osobą, która ją pobrała, aby w razie potrzeby można było przeprowadzić dalsze wyjaśnienia lub analizy. Przykładowo, w przypadku wykrycia nieprawidłowości w wynikach badań, identyfikacja osoby pobierającej próbkę pozwala na ocenę, czy pobranie było przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi procedurami oraz standardami jakości. Zgodnie z normami ISO 17025 oraz ISO 14001, odpowiednia dokumentacja jest kluczowym elementem systemu zarządzania jakością i ochroną środowiska. Dodatkowo, w sytuacji audytów lub kontroli, informacje o osobie odpowiedzialnej za pobranie próbki mogą być istotne dla potwierdzenia zgodności z wymaganiami regulacyjnymi i procedurami operacyjnymi. Właściwe oznaczenie próbek zwiększa również przejrzystość i wiarygodność wyników badań.

Pytanie 27

Zjawisko fizyczne, które polega na rozkładaniu struktury krystalicznej substancji stałej oraz przenikaniu jej cząsteczek lub jonów do cieczy, nosi nazwę

A. roztwarzaniem

B. rozpuszczaniem

C. stapianiem

D. sublimacją

Rozpuszczanie to proces, w którym substancja stała, zwana solutem, ulega rozkładowi w rozpuszczalniku, tworząc jednorodną mieszaninę, znaną jako roztwór. W czasie tego procesu, cząsteczki lub jony solutu odrywają się od sieci krystalicznej i są otaczane przez cząsteczki rozpuszczalnika. Przykładem może być rozpuszczanie soli kuchennej (NaCl) w wodzie, gdzie jony sodu i chlorkowe oddzielają się i są stabilizowane przez cząsteczki wody. Zjawisko to jest kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak chemia analityczna, gdzie przygotowanie roztworów o określonym stężeniu jest niezbędne do przeprowadzania reakcji chemicznych i analiz. Ponadto, zrozumienie rozpuszczania ma zastosowanie w technologii, farmacji, a także biotechnologii, gdzie przygotowanie odpowiednich roztworów jest niezbędne do badań i produkcji. Znajomość procesów rozpuszczania oraz czynników wpływających na ten proces, takich jak temperatura, pH czy obecność innych substancji, jest fundamentalna dla wielu praktycznych zastosowań oraz badań naukowych.

Pytanie 28

W procesie oddzielania osadu od roztworu, po przeniesieniu osadu na sączek, najpierw należy go

A. zważyć

B. wysuszyć

C. wyprażyć

D. przemyć

Przemywanie osadu po jego oddzieleniu od roztworu jest kluczowym krokiem w procesie analitycznym, który ma na celu usunięcie zanieczyszczeń i pozostałości reagentów. Przed przystąpieniem do ważenia, wysuszania czy wyprażania, istotne jest, aby osad był wolny od wszelkich substancji, które mogłyby wpłynąć na wyniki analizy. Przemywanie osadu za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika, zazwyczaj wody destylowanej, pozwala na usunięcie niepożądanych jonów lub cząsteczek, które mogłyby zafałszować wyniki późniejszych pomiarów. Na przykład, w przypadku analizy chemicznej, zanieczyszczenia mogą wprowadzać błędy w pomiarach masy, co może skutkować nieprawidłowymi wnioskami. Standardy laboratoryjne, takie jak ISO 17025, zalecają przestrzeganie procedur czyszczenia próbek, aby zapewnić wiarygodność uzyskanych danych. W praktyce laboratoryjnej, prawidłowe przemycie osadu przyczynia się do poprawy dokładności i precyzji wyników analitycznych, co jest kluczowe w badaniach naukowych i przemysłowych.

Pytanie 29

Który z wymienionych roztworów NaOH, o określonych stężeniach, nie jest roztworem mianowanym?

A. około 0,2 mol/dm3

B. ściśle 0,2 mol/dm3

C. 0,100 mol/dm3

D. 0,200 mol/dm3

Odpowiedź 'około 0,2 mol/dm3' jest prawidłowa, ponieważ nie spełnia kryteriów roztworu mianowanego. Roztwory mianowane charakteryzują się ściśle zdefiniowanym stężeniem, co oznacza, że ich stężenie powinno być określone z maksymalną precyzją. Roztwór mianowany NaOH o stężeniu dokładnie 0,200 mol/dm3 czy ściśle 0,2 mol/dm3 to przykłady roztworów, które są dokładnie przygotowane i spełniają standardy laboratoryjne. Roztwory te są kluczowe w analizach chemicznych, gdzie precyzyjne pomiary stężenia są niezbędne do uzyskania wiarygodnych wyników. W praktyce, na przykład w titracji, gdzie oblicza się ilość substancji reagującej, zastosowanie roztworu mianowanego pozwala na dokładne obliczenie stężenia substancji analizowanej, co jest podstawą wielu procedur analitycznych. Warto zatem zwracać uwagę na precyzję w przygotowywaniu roztworów, aby zapewnić ich wiarygodność i powtarzalność wyników.

Pytanie 30

Po zakończeniu pomiarów pH, elektrody powinny być przepłukane

A. wodą destylowaną z dodatkiem roztworu wzorcowego

B. roztworem chlorku potasu

C. roztworem buforowym o ustalonym pH

D. wodą destylowaną

Przemywanie elektrod pH wodą destylowaną jest kluczowym krokiem po zakończeniu pomiarów, ponieważ pozwala na usunięcie resztek substancji, które mogłyby wpłynąć na dokładność kolejnych pomiarów. Woda destylowana jest wolna od zanieczyszczeń, co sprawia, że jest idealnym rozwiązaniem do czyszczenia elektrody. Nie wprowadza dodatkowych jonów, które mogłyby zmienić pH roztworu, co jest szczególnie istotne w przypadku elektrochemicznych pomiarów pH. Przykładem zastosowania tej procedury jest przygotowanie elektrody do kolejnego pomiaru po analizie próbek zawierających różne chemikalia. W laboratoriach analitycznych i chemicznych, procedura przemywania elektrod wodą destylowaną jest zgodna z normami ISO oraz dobrymi praktykami laboratoryjnymi, co zapewnia rzetelność i powtarzalność wyników. Ponadto, woda destylowana nie powoduje korozji ani uszkodzeń, co zapewnia dłuższą żywotność elektrody, a także minimalizuje potrzebę jej kalibracji przed każdym pomiarem.

Pytanie 31

Wskaż jaka zawartość chlorków w próbce wody pozwala na wykorzystanie tej wody do produkcji betonu zgodnie z normą PN-EN 1008.

Wymagania dotyczące zawartości chlorków w wodzie do produkcji betonu według normy PN-EN 1008
substancja	dopuszczalna wartość w mg/dm³
chlorki	1000

A. 107 mg/m3

B. 1000 g/m3

C. 10 g/dm3

D. 1000 g/dm3

Wybierając odpowiedzi, takie jak 1000 g/dm3 czy 10 g/dm3, można zauważyć pewne nieporozumienia dotyczące jednostek i norm. Odpowiedź 1000 g/dm3 jest zdecydowanie zbyt wysoka, ponieważ oznaczałaby, że woda zawiera 1000 gramów chlorków na każdy litr, co jest równoważne stężeniu 1 kg/dm3. Tego rodzaju stężenie jest nierealistyczne w kontekście wody pitnej czy technologicznej, a także przekracza wszelkie normy dotyczące jakości wody. Z kolei 10 g/dm3, chociaż teoretycznie dopuszczalne, również jest niewłaściwe, ponieważ w kontekście normy PN-EN 1008, odpowiednia wartość wynosi 1000 mg/dm3, co odpowiada 1 g/dm3. W tym przypadku istnieje nieporozumienie związane z konwersją jednostek, które są kluczowe w inżynierii budowlanej. Wybór 107 mg/m3 również wykazuje zrozumienie problemu, ale nie odnosi się do normy, w której wartość dla chlorków jest znacznie wyższa. Stąd wynika, że często błędy w odpowiedziach są efektem niepewności co do prawidłowego przeliczenia jednostek oraz niezrozumienia znaczenia norm, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i trwałości konstrukcji. Każdy inżynier budowlany powinien być dobrze zaznajomiony z odpowiednimi normami oraz umieć prawidłowo interpretować wyniki badań, co jest niezbędne do podejmowania właściwych decyzji technologicznych.

Pytanie 32

Przy transporcie próbek wody zaleca się, aby próbki były

A. zakwaszone do pH < 6

B. schłodzone do temperatury 2 - 5°C

C. narażone na działanie światła

D. zalkalizowane

Schłodzenie próbek wody do temperatury 2 - 5°C to naprawdę ważny krok, gdy transportujemy te próbki. Chodzi o to, żeby zmniejszyć wszelkie zmiany w ich składzie chemicznym i biologicznym. Niska temperatura spowalnia mikroorganizmy i różne reakcje chemiczne, które mogą zniszczyć próbki. W praktyce, według wytycznych takich organizacji jak EPA albo ISO, próbki powinny być transportowane w termosach czy chłodnicach, żeby zachować ich właściwości fizykochemiczne. Na przykład, jeśli analizujemy wodę pitną, to dobre utrzymanie temperatury jest konieczne dla dokładnych wyników badań, co jest kluczowe dla zdrowia publicznego. Dodatkowo, schłodzenie próbek pomaga też w zachowaniu ich wartości analitycznej, co jest ważne, zwłaszcza w kontekście monitorowania jakości wód w środowisku. Dlatego naprawdę trzeba trzymać się tych standardów, żeby uzyskać wiarygodne wyniki.

Pytanie 33

Roztwory, które wykorzystuje się do kalibracji pehametrów, to

A. buforowe

B. zasadowe

C. kalibracyjne

D. kwasowe

Wybór zasadowych lub kwasowych roztworów jako opcji kalibracyjnych jest błędny, ponieważ nie mają one zdolności do stabilizowania wartości pH. Roztwory zasadowe mogą podnieść pH w próbce, co prowadzi do fałszywych odczytów, a roztwory kwasowe mogą je obniżyć, co również zniekształca wyniki. Kalibracja pehametru polega na wprowadzeniu znanych wartości pH, co nie jest możliwe przy użyciu roztworów, które zmieniają pH w trakcie pomiaru. Używanie roztworów kalibracyjnych, choć brzmi sensownie, jest mylące, ponieważ kalibracyjne odnoszą się do roztworów buforowych, które są właściwymi substancjami do kalibracji pehametrów. Zrozumienie, dlaczego nie można stosować zasadowych lub kwasowych roztworów, wymaga znajomości mechanizmu działania buforów, które działają na zasadzie równowagi chemicznej, co nie jest typowe dla roztworów o skrajnych wartościach pH. Typowym błędem myślowym jest mylenie pojęć kalibracji, pomiaru i stabilizacji pH. Użycie niewłaściwych substancji w tym kontekście może prowadzić do poważnych konsekwencji w analizach chemicznych, gdzie precyzyjne wartości są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. W kontekście standardów laboratoryjnych, przestrzeganie zasad dotyczących kalibracji pehametrów jest podstawą zapewnienia jakości w badaniach analitycznych.

Pytanie 34

Z próbek przygotowuje się ogólną próbkę

A. pierwotnych

B. wtórnych

C. laboratoryjnych

D. analitycznych

Przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych jest kluczową procedurą w wielu dziedzinach analityki. Próbki pierwotne to te, które są pozyskiwane bezpośrednio z miejsca danego badania, co zapewnia ich reprezentatywność i integralność. Umożliwia to właściwe odwzorowanie warunków, w jakich dana substancja występuje w naturze. Na przykład w analizach środowiskowych, takich jak badanie jakości wód czy gleby, próbki pierwotne pobierane są bezpośrednio z miejsca, co pozwala na dokładne przeanalizowanie ich właściwości chemicznych i fizycznych. Zgodnie z normami ISO, odpowiednie pobieranie próbek jest istotne dla zachowania właściwych standardów jakości i rzetelności wyników. W praktyce, przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych pozwala na przeprowadzenie dalszych analiz, takich jak spektrometria, chromatografia czy mikroskopia, co daje możliwość uzyskania danych nie tylko o składzie chemicznym, ale także o potencjalnych zanieczyszczeniach i ich źródłach. Zrozumienie tej procedury jest kluczowe dla wszelkich prac badawczych i przemysłowych, dlatego istotne jest, aby praktycy i naukowcy stosowali się do ścisłych wytycznych dotyczących pobierania i przygotowania próbek.

Pytanie 35

50 cm³ alkoholu etylowego zmieszano w kolbie miarowej z 50 cm³ wody. W wyniku zjawiska kontrakcji objętość otrzymanego roztworu wyniosła 97,5 cm³. Ile wynosi stężenie procentowe (v/v) roztworu alkoholu w wodzie po zmieszaniu i stężenie procentowe roztworu alkoholu (v/v) po uzupełnieniu kolby wodą do 100 cm³?

	Stężenie procentowe (v/v) roztworu alkoholu w wodzie po zmieszaniu	Stężenie procentowe (v/v) roztworu alkoholu po uzupełnieniu kolby wodą do 100 cm³
A.	49,2%	48,0%
B.	50,0%	49,7%
C.	51,3%,	50,0%
D.	53,3%	50,2%

A. B.

B. D.

C. C.

D. A.

Odpowiedź C jest poprawna, ponieważ stężenie procentowe (v/v) roztworu alkoholu w wodzie po zmieszaniu wynosi około 51,3%. Obliczamy to, dzieląc objętość alkoholu (50 cm³) przez objętość roztworu po zmieszaniu (97,5 cm³) i mnożąc przez 100%, co daje: (50 cm³ / 97,5 cm³) * 100% ≈ 51,3%. Następnie, gdy uzupełnimy kolbę wodą do 100 cm³, całkowita objętość roztworu będzie wynosić 100 cm³, a objętość alkoholu pozostanie taka sama (50 cm³), co prowadzi do stężenia: (50 cm³ / 100 cm³) * 100% = 50%. Rozumienie tych obliczeń jest kluczowe w chemii, zwłaszcza w kontekście przygotowywania roztworów, gdzie precyzyjne stężenia są istotne w laboratoriach analitycznych, farmaceutycznych oraz w przemyśle chemicznym. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest przygotowanie roztworów do badań laboratoryjnych, gdzie dokładność i powtarzalność stężeń mają kluczowe znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników.

Pytanie 36

Aby przygotować 500 g roztworu o stężeniu 10% (m/m), ile substancji należy odważyć?

A. 50 g substancji

B. 100 g substancji

C. 10 g substancji

D. 5 g substancji

Aby sporządzić roztwór o stężeniu 10% (m/m), należy zrozumieć, że stężenie to oznacza, że na każde 100 g roztworu przypada 10 g substancji rozpuszczonej. W przypadku przygotowywania 500 g roztworu, można obliczyć potrzebną ilość substancji, stosując proporcję. 10% z 500 g to 50 g substancji: 500 g * 0,10 = 50 g. Taki sposób obliczenia jest zgodny z zasadami chemii analitycznej, gdzie dokładność i precyzja są kluczowe. W praktyce, przygotowując roztwory, należy zawsze stosować odpowiednie wagi analityczne oraz zapewnić odpowiednie warunki do ich mieszania, aby uzyskać jednorodny roztwór. Ważne jest również, aby znać właściwości substancji, które są wykorzystywane do sporządzania roztworów, aby uniknąć niebezpieczeństw związanych z ich stosowaniem, co jest zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną.

Pytanie 37

Aby przeprowadzić syntezę substancji organicznej w temperaturze 150°C, należy zastosować łaźnię

A. powietrzną

B. wodną

C. parową

D. olejową

Odpowiedź związana z łaźnią olejową jest trafna. Te łaźnie są super użyteczne w laboratoriach, bo umożliwiają dokładne kontrolowanie temperatury, zwłaszcza gdy mówimy o wyższych wartościach, jak 150°C. W przeciwieństwie do innych typów łaźni, łaźnie olejowe potrafią utrzymać stabilną temperaturę przez dłuższy czas, co jest kluczowe dla dobrego przebiegu reakcji. Olej ma wyższą temperaturę wrzenia niż woda, więc można podnieść temperaturę bez obaw, że coś się zagotuje. Przykładowo, w syntezach organicznych, korzystając z łaźni olejowej, unikamy problemów z kondensacją pary wodnej, co mogłoby zanieczyścić naszą reakcję. Podsumowując, łaźnia olejowa daje najlepsze warunki w przypadku przeprowadzania reakcji chemicznych w wysokotorowych warunkach, więc świetny wybór!

Pytanie 38

Jaka minimalna pojemność powinna mieć miarka, aby jednorazowo zmierzyć 60,0 cm³ wody?

A. 25 cm3

B. 50 cm3

C. 100 cm3

D. 250 cm3

Żeby dobrze odpowiedzieć na to pytanie, warto zrozumieć, jak to jest z pomiarem objętości cieczy. Cylinder miarowy powinien mieć pojemność, która jest większa lub równa tej, którą chcemy zmierzyć, czyli w tym przypadku 60,0 cm³. Najlepiej użyć cylindra o pojemności 100 cm³. Dlaczego? Bo to zapewnia dokładność pomiaru i daje odpowiednią przestrzeń na ewentualne błędy oraz na nabieranie cieczy. W laboratoriach chemicznych to dosyć istotne, bo źle dobrana pojemność może prowadzić do przelania albo niedokładnych pomiarów. Takie rzeczy lepiej omijać, żeby mieć pewność, że pracujemy zgodnie z dobrymi praktykami. Dlatego wybór cylindra 100 cm³ to nie tylko spełnienie wymogów, ale i zadbanie o bezpieczeństwo i dokładność podczas eksperymentów.

Pytanie 39

Etykiety chemikaliów zawierają zwroty H, które informują o rodzaju zagrożenia. Cyfra "3" pojawiająca się po literze "H" w oznaczeniu, definiuje rodzaj zagrożenia?

A. dla środowiska

B. fizyczne

C. chemiczne

D. dla człowieka

Odpowiedź "dla człowieka" jest prawidłowa, ponieważ etykiety substancji chemicznych zawierają zwroty H (H-phrases), które odnoszą się do zagrożeń, jakie dany związek chemiczny może stanowić dla zdrowia ludzi. Na przykład, oznaczenie H3 mówi o tym, że substancja może być szkodliwa w przypadku wdychania, połknięcia lub kontaktu ze skórą. W praktyce, znajomość tych oznaczeń jest kluczowa dla pracowników w laboratorach, przemysłach chemicznych oraz w obszarach zajmujących się transportem substancji chemicznych. Dlatego w ramach BHP oraz oceny ryzyka, pracownicy powinni być odpowiednio przeszkoleni w zakresie interpretacji tych etykiet oraz stosowania odpowiednich środków ochrony osobistej. Standardy takie jak GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) wyznaczają wytyczne dotyczące klasyfikacji zagrożeń, co pozwala na skuteczniejsze zarządzanie bezpieczeństwem w miejscu pracy.

Pytanie 40

Połączono równe ilości cynku i bromu, a następnie poddano je reakcji Zn + Br₂ → ZnBr₂. W tych warunkach stopień reakcji cynku wynosi (masy atomowe: Zn – 65u, Br – 80u)?

A. 0,6

B. 0,8

C. 1,0

D. 0,4

Odpowiedź 0,4 jest poprawna, ponieważ obliczenia wskazują, że stosunek molowy cynku do bromu w reakcji wynosi 1:1. W przypadku reakcji, gdzie mamy do czynienia z równowagą stechiometryczną, kluczowe jest zrozumienie, że dla 1 mola Zn potrzeba 1 mola Br₂. Zastosowane masy atomowe (Zn – 65u, Br – 80u) pozwalają na określenie, ile moli każdej substancji mamy w danej reakcji. Wymieszenie równych mas cynku i bromu, na przykład 65 g cynku i 80 g bromu, prowadzi do sytuacji, w której cynk jest reagentem ograniczającym, ponieważ mamy mniej moli cynku (1 mol) niż bromu (1,0 mol). W wyniku tego, tylko część bromu będzie reagować z cynkiem. Obliczając stopień przereagowania cynku, stwierdzamy, że 0,4 wynika z faktu, iż 0,4 mola cynku zareaguje całkowicie, a pozostałe 0,6 mola bromu nie znajdzie reagentu do reakcji. Takie analizy są kluczowe w praktyce chemicznej i inżynieryjnej, gdzie precyzyjne obliczenia dają podstawy do skutecznego projektowania procesów chemicznych.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej