Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 30 maja 2025 16:08
Data zakończenia: 30 maja 2025 16:42

Egzamin zdany!

Wynik: 30/40 punktów (75,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Które z poniższych równań ilustruje reakcję, w której powstają produkty gazowe?

A. Fe(CN)2 + 4KCN —> K4[Fe(CN)6]

B. AgNO3 + KBr —> AgBr↓ + KNO3

C. 2HgO —> 2Hg + O2

D. Fe + S —> FeS

Reakcja przedstawiona w równaniu 2HgO —> 2Hg + O2 jest klasycznym przykładem reakcji rozkładu, która skutkuje wydzieleniem produktów gazowych. W tym przypadku, pod wpływem ciepła, woda utleniona (HgO) rozkłada się na rtęć metaliczną (Hg) oraz tlen (O2), który jest gazem. Proces ten ilustruje zasady termodynamiki oraz mechanizm reakcji chemicznych. W praktyce rozkład wody utlenionej jest ważny w różnych dziedzinach, w tym w chemii analitycznej, gdzie tlen jest wykorzystywany w reakcjach utleniających. Tego typu reakcje są również istotne w kontekście bezpieczeństwa, gdyż uwolnienie gazów może mieć wpływ na warunki pracy w laboratoriach. Dobrą praktyką w chemii jest stosowanie zasad BHP w obecności gazów, które mogą być wybuchowe lub toksyczne. W związku z tym, zrozumienie reakcji gazowych jest niezbędne do prowadzenia bezpiecznych eksperymentów chemicznych oraz skutecznego zarządzania ryzykiem.

Pytanie 2

Zestaw do filtracji pod obniżonym ciśnieniem powinien obejmować między innymi

A. kolbę miarową, lejek Büchnera, pompę próżniową

B. kolbę okrągłodenną, lejek szklany z sączkiem, płuczkę bezpieczeństwa

C. kolbę ssawkową, lejek Büchnera, płuczkę bezpieczeństwa

D. kolbę stożkową, lejek szklany z sączkiem, pompę próżniową

Wybór kolby miarowej, lejka Büchnera i pompy próżniowej nie jest właściwy w kontekście zestawu do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem. Kolba miarowa, mimo że jest istotnym narzędziem w laboratoriach chemicznych, nie jest przeznaczona do pracy pod próżnią i nie wytrzyma negatywnego ciśnienia, co może prowadzić do jej pęknięcia i wypadku. Zamiast tego, kolba ssawkowa, która jest zaprojektowana specjalnie do pracy w warunkach podciśnienia, jest odpowiedniejsza. Z kolei pompa próżniowa to element, który rzeczywiście jest niezbędny do generowania próżni, jednak w kontekście tego zestawu, najważniejszym elementem jest kolba ssawkowa. W przypadku drugiej odpowiedzi, kolba ssawkowa zastąpiona jest kolbą ssawkową, co również nie jest zgodne z najlepszymi praktykami, ponieważ kolba przypisana do sączenia musi być odporna na ciśnienie. Lejek szklany z sączkiem, chociaż powszechnie stosowany, nie oferuje efektywności sączenia, jaką zapewnia lejek Büchnera. Natomiast płuczka bezpieczeństwa, mimo że jest ważnym elementem w kontekście bezpieczeństwa laboratoryjnego, nie odnosi się bezpośrednio do procesu sączenia. W związku z tym, kluczowym błędem w tych odpowiedziach jest niezrozumienie funkcji i zastosowania odpowiednich narzędzi w kontekście operacji pod zmniejszonym ciśnieniem.

Pytanie 3

Jakim przyrządem nie jest możliwe określenie gęstości cieczy?

A. piknometr

B. waga hydrostatyczna

C. manometr

D. areometr

Manometr jest przyrządem służącym do pomiaru ciśnienia gazów i cieczy. Nie jest on jednak przeznaczony do wyznaczania gęstości cieczy. Gęstość, definiowana jako masa na jednostkę objętości, wymaga zastosowania innych narzędzi pomiarowych. Manometr działa na zasadzie różnicy ciśnień, co sprawia, że jest istotny w wielu zastosowaniach przemysłowych, takich jak monitorowanie ciśnienia w systemach hydraulicznych czy pneumatycznych. W praktyce, aby określić gęstość cieczy, można wykorzystać piknometr, który pozwala na bezpośredni pomiar masy próbki i jej objętości, co umożliwia obliczenie gęstości. Innym przyrządem jest areometr, który działa na zasadzie pływania w cieczy i również dostarcza informacji o gęstości. W przemyśle chemicznym, precyzyjne pomiary gęstości są kluczowe w kontroli jakości, dlatego znajomość właściwych narzędzi pomiarowych jest niezbędna.

Pytanie 4

Na skutek krystalizacji 18 g kwasu benzoesowego uzyskano 8 g czystego produktu. Jaką wydajność miała ta krystalizacja?

A. 44,44%

B. 2,25 g

C. 44,44 g

D. 2,25%

Wydajność procesu krystalizacji oblicza się jako stosunek masy uzyskanego produktu do masy surowca, wyrażony w procentach. W tym przypadku, otrzymując 8 g czystego kwasu benzoesowego z 18 g użytego surowca, wydajność wynosi: (8 g / 18 g) * 100% = 44,44%. Taka wydajność jest ważna w kontekście procesów technologicznych, ponieważ pozwala ocenić, jak efektywnie surowce zostały wykorzystane. W praktyce, wysoka wydajność jest pożądana, ponieważ obniża koszty materiałowe i zwiększa rentowność produkcji. W kontekście przemysłu farmaceutycznego lub chemicznego, osiągnięcie wysokiej wydajności krystalizacji jest kluczowe dla zapewnienia czystości i jakości produktów końcowych, co odpowiada standardom takim jak GMP (Good Manufacturing Practices). Dodatkowo, analiza wydajności może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów w procesie produkcyjnym i dostosowywaniu parametrów, aby zoptymalizować proces.

Pytanie 5

Ile wynosi objętość roztworu o stężeniu 0,5 mol/dm³, jeśli przygotowano go z 0,1 mola KOH?

A. 200 dm3

B. 20 dm3

C. 20 ml

D. 200 cm3

Pozostałe odpowiedzi są niepoprawne z różnych powodów, które wynikają z niewłaściwego zastosowania wzoru na stężenie roztworu. Na przykład odpowiedzi sugerujące objętości 20 ml (0,02 dm³), 200 dm³ i 20 dm³ pokazują nieporozumienie w kontekście jednostek oraz relacji między ilościami moli a objętością. 20 ml to zbyt mała objętość, aby zawierać 0,1 mola KOH przy stężeniu 0,5 mol/dm³. Takie stężenie oznacza, że w 1 dm³ roztworu zawiera się 0,5 mola substancji, co w przypadku 20 ml sugerowałoby, że zawartość KOH byłaby znacznie poniżej 0,1 mola. Z kolei 200 dm³ i 20 dm³ to nieadekwatne wielkości, które wskazują na zupełnie inne skale, co prowadzi do absurdalnych wniosków w kontekście przygotowania roztworów. Niezrozumienie wymagań dotyczących molarności i objętości może prowadzić do poważnych błędów w eksperymentach chemicznych. W praktyce laboratoriach chemicznych, umiejętność prawidłowego przeliczania tych parametrów jest kluczowa i wpływa na dokładność wyników oraz bezpieczeństwo pracy z substancjami chemicznymi.

Pytanie 6

Jakim kolorem oznacza się instalację gazową w laboratorium analitycznym?

A. żółtym

B. niebieskim

C. czerwonym

D. zielonym

Znakowanie instalacji gazowych w laboratoriach analitycznych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności pracy. Kolor żółty, który stosuje się do oznaczania instalacji gazowych, jest zgodny z międzynarodowymi standardami, w tym z normami ISO oraz przepisami BHP. Oznaczenia te mają na celu szybkie i jednoznaczne wskazanie, że dana instalacja transportuje gazy, co zwiększa świadomość zagrożeń w miejscu pracy. Przykładowo, w laboratoriach chemicznych, gdzie zachodzi możliwość pracy z substancjami łatwopalnymi, oznaczenie gazu za pomocą koloru żółtego umożliwia pracownikom szybkie zidentyfikowanie instalacji, które mogą stanowić zagrożenie. Ponadto, stosowanie jednolitych oznaczeń pomaga w szkoleniu nowego personelu oraz w przestrzeganiu regulacji prawnych dotyczących bezpieczeństwa pracy. Znajomość i stosowanie tych standardów jest fundamentalne dla minimalizacji ryzyka wypadków oraz zapewnienia efektywności procesów analitycznych.

Pytanie 7

Fragment procedury analitycznej
(...) Przenieś badany roztwór całkowicie do rozdzielacza gruszkowego o pojemności od 50 do 100 cm³, dodaj 5 cm³ roztworu tiocyjanianu potasu oraz 10 cm³ alkoholu izopentylowego, a następnie wstrząsaj zawartością przez 30 sekund.
Po rozdzieleniu faz przenieś roztwór wodny do drugiego rozdzielacza, natomiast fazę organiczną do suchej kolbki miarowej o pojemności 50 cm³(...) Który rodzaj ekstrakcji jest opisany w powyższym fragmencie?

A. Okresowej ciało stałe – ciecz

B. Ciągłej ciało stałe – ciecz

C. Ciągłej ciecz – ciecz

D. Okresowej ciecz – ciecz

Fragment procedury analitycznej opisuje proces ekstrakcji okresowej ciecz – ciecz, co oznacza, że rozdzielanie składników następuje w wyniku wielokrotnego kontaktu dwóch cieczy o różnej polarności. W przedstawionej procedurze, badany roztwór jest mieszany z roztworem tiocyjanianu potasu i alkoholem izopentylowym, co prowadzi do rozdzielenia faz. Ekstrakcja okresowa jest szczególnie efektywna w przypadku związków organicznych, które można oddzielić od roztworów wodnych. Praktyczne zastosowanie tego typu ekstrakcji występuje w analitycznej chemii, np. w izolowaniu związków organicznych z wodnych roztworów, co jest istotne w laboratoriach zajmujących się analizą chemiczną żywności, środowiska czy farmaceutyków. Dobrym przykładem może być ekstrakcja substancji czynnych z roztworów, co pozwala na ich dalszą analizę i identyfikację. Warto zwrócić uwagę, że stosowanie odpowiednich proporcji reagentów oraz optymalnych warunków mieszania jest kluczowe dla efektywności tego procesu.

Pytanie 8

Z uwagi na higroskopijne właściwości tlenku fosforu(V) powinien on być przechowywany w warunkach bez dostępu

A. powietrza

B. światła

C. tlenu

D. ciepła

Tlenek fosforu(V), czyli P2O5, ma naprawdę mocne właściwości higroskopijne, więc potrafi wciągać wilgoć z otoczenia. Dlatego najlepiej trzymać go w suchym miejscu, z dala od powietrza – to ważne, żeby nie doszło do reakcji z wodą, bo wtedy może stracić swoje właściwości. Jak jest za wilgotno, P2O5 może zacząć tworzyć kwas fosforowy, a to zmienia jego charakterystykę i może być problem, gdy chcesz go używać. Ten związek jest często stosowany w produkcji nawozów fosforowych oraz w chemii organicznej, a także w procesach suszenia. Dlatego w chemii ważne są dobre praktyki przechowywania takich substancji, czyli hermetyczne pakowanie i osuszacze. Wiedza o tym, jak prawidłowo składować tlenek fosforu(V), jest kluczowa, żeby zachować jego jakość i skuteczność w różnych zastosowaniach, zarówno przemysłowych, jak i laboratoryjnych.

Pytanie 9

Jaka minimalna pojemność powinna mieć miarka, aby jednorazowo zmierzyć 60,0 cm³ wody?

A. 50 cm3

B. 100 cm3

C. 25 cm3

D. 250 cm3

Żeby dobrze odpowiedzieć na to pytanie, warto zrozumieć, jak to jest z pomiarem objętości cieczy. Cylinder miarowy powinien mieć pojemność, która jest większa lub równa tej, którą chcemy zmierzyć, czyli w tym przypadku 60,0 cm³. Najlepiej użyć cylindra o pojemności 100 cm³. Dlaczego? Bo to zapewnia dokładność pomiaru i daje odpowiednią przestrzeń na ewentualne błędy oraz na nabieranie cieczy. W laboratoriach chemicznych to dosyć istotne, bo źle dobrana pojemność może prowadzić do przelania albo niedokładnych pomiarów. Takie rzeczy lepiej omijać, żeby mieć pewność, że pracujemy zgodnie z dobrymi praktykami. Dlatego wybór cylindra 100 cm³ to nie tylko spełnienie wymogów, ale i zadbanie o bezpieczeństwo i dokładność podczas eksperymentów.

Pytanie 10

Wskaż zbiór substancji, które po rozpuszczeniu w wodzie stają się elektrolitami?

A. Glukoza, kwas azotowy(V), wodorotlenek wapnia

B. Cukier, sól stołowa, ocet

C. Chlorek sodu, wodorotlenek sodu, kwas siarkowy(VI)

D. Kwas solny, gliceryna, tlenek siarki(VI)

Wybór substancji, które nie są elektrolitami, może prowadzić do licznych nieporozumień, dlatego warto zrozumieć, dlaczego odpowiedzi te są błędne. Cukier, sól kuchenna i ocet wydają się być substancjami rozpuszczalnymi w wodzie, jednak tylko sól kuchenna może być uznana za elektrolit. Cukier (sacharoza) rozpuszcza się w wodzie, tworząc roztwór, ale nie dissocjuje na jony, co oznacza, że nie przewodzi prądu elektrycznego. Takie substancje są nazywane substancjami nieelektrolitycznymi. Podobnie, gliceryna i tlenek siarki(VI) nie są elektrolitami - gliceryna jest organicznym alkoholem, który również nie dissocjuje w wodzie na jony, a tlenek siarki(VI) reaguje z wodą, tworząc kwas siarkowy, ale w swojej pierwotnej formie nie jest elektrolitem. W przypadku glukozy, jej rozpuszczenie w wodzie prowadzi do powstania roztworu, który nie wykazuje przewodnictwa elektrycznego, ponieważ glukoza również nie dissocjuje na jony. Niewłaściwe postrzeganie substancji jako elektrolitów może wynikać z błędnego rozumienia ich właściwości chemicznych oraz różnicy między substancjami, które po rozpuszczeniu w wodzie prowadzą do powstania naładowanych cząsteczek, a tymi, które tego nie robią. Kluczowe jest zrozumienie mechanizmów dysocjacji oraz właściwości chemicznych różnych substancji, aby uniknąć takich nieporozumień w chemii i pokrewnych dziedzinach.

Pytanie 11

Substancje chemiczne, które zazwyczaj wykorzystuje się w eksperymentach preparatywnych oraz w jakościowych analizach, charakteryzujące się czystością w przedziale 99-99,9%, nazywa się

A. czystymi do badań

B. czystymi chemicznie

C. czystymi

D. czystymi spektralnie

Wybór innych odpowiedzi może wynikać z błędnego zrozumienia terminów związanych z czystością chemiczną. Odpowiedź 'spektralnie czyste' odnosi się specjalnie do odczynników, które muszą spełniać dodatkowe wymogi dotyczące czystości w kontekście analiz spektroskopowych. W takim przypadku czystość nie wystarcza, aby zapewnić dokładność wyników, ponieważ zanieczyszczenia mogą wpływać na widmo emitowane przez próbkę, co jest kluczowe w spektroskopii. Natomiast odpowiedź 'czyste do analiz' sugeruje, że odczynniki te są przygotowane do konkretnego zastosowania analitycznego, ale niekoniecznie spełniają wymagania dotyczące czystości chemicznej. Z kolei odpowiedź 'chemicznie czyste' jest zbyt ogólna, ponieważ nie określa konkretnego zakresu czystości, który jest szczególnie istotny w analizach laboratoryjnych. Często w praktyce laboratoria posługują się wytycznymi dotyczącymi czystości, które mogą być różne w zależności od zastosowania, a nieprzestrzeganie tych standardów może prowadzić do fałszywych wyników i nieefektywności badań. Dlatego znajomość terminologii i standardów jest kluczowa w pracy laboratoryjnej.

Pytanie 12

Komora przeszklona w formie dużej szafy, wyposażona w wentylator, która zapobiega wydostawaniu się szkodliwych substancji do atmosfery laboratorium oraz chroni przed pożarami i eksplozjami, to

A. zespół powietrzny

B. urządzenie do sterylizacji

C. komora laminarna

D. dygestorium

Dygestorium to specjalistyczne urządzenie stosowane w laboratoriach, które ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa podczas pracy z substancjami chemicznymi oraz biologicznymi. Jego konstrukcja, często przypominająca dużą szafę, wyposażona jest w wentylator, który zapewnia ciągły przepływ powietrza, co skutecznie zapobiega wydostawaniu się szkodliwych oparów lub cząstek do otoczenia. To istotne, szczególnie w kontekście ochrony zdrowia pracowników oraz przestrzeni laboratoryjnej. Dygestoria są zgodne z normami takimi jak PN-EN 14175, które określają wymagania dotyczące ich projektowania i użytkowania. Przykładem zastosowania dygestoriów może być praca z toksycznymi chemikaliami lub substancjami łatwopalnymi, gdzie ich użycie minimalizuje ryzyko pożaru oraz narażenia na niebezpieczne substancje. W praktyce laboratoria chemiczne, biotechnologiczne oraz farmaceutyczne korzystają z dygestoriów, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo, co jest kluczowe w kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych.

Pytanie 13

Z próbek przygotowuje się ogólną próbkę

A. laboratoryjnych

B. wtórnych

C. analitycznych

D. pierwotnych

Przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych jest kluczową procedurą w wielu dziedzinach analityki. Próbki pierwotne to te, które są pozyskiwane bezpośrednio z miejsca danego badania, co zapewnia ich reprezentatywność i integralność. Umożliwia to właściwe odwzorowanie warunków, w jakich dana substancja występuje w naturze. Na przykład w analizach środowiskowych, takich jak badanie jakości wód czy gleby, próbki pierwotne pobierane są bezpośrednio z miejsca, co pozwala na dokładne przeanalizowanie ich właściwości chemicznych i fizycznych. Zgodnie z normami ISO, odpowiednie pobieranie próbek jest istotne dla zachowania właściwych standardów jakości i rzetelności wyników. W praktyce, przygotowanie próbki ogólnej z próbek pierwotnych pozwala na przeprowadzenie dalszych analiz, takich jak spektrometria, chromatografia czy mikroskopia, co daje możliwość uzyskania danych nie tylko o składzie chemicznym, ale także o potencjalnych zanieczyszczeniach i ich źródłach. Zrozumienie tej procedury jest kluczowe dla wszelkich prac badawczych i przemysłowych, dlatego istotne jest, aby praktycy i naukowcy stosowali się do ścisłych wytycznych dotyczących pobierania i przygotowania próbek.

Pytanie 14

Aby przygotować 500 cm³ roztworu KMnO₄ (M = 158 g/mol) o stężeniu 0,02 mol/dm³, ile należy zważyć?

A. 7,95 g KMnO4

B. 1,58 g KMnO4

C. 3,16 g KMnO4

D. 15,8 g KMnO4

Aby obliczyć masę KMnO4 potrzebną do sporządzenia roztworu o określonym stężeniu, należy zastosować wzór: m = C * V * M, gdzie m to masa substancji, C to stężenie molowe (w mol/dm³), V to objętość roztworu (w dm³), a M to masa molowa substancji (w g/mol). W przypadku KMnO4, jego masa molowa wynosi 158 g/mol, a stężenie, które chcemy uzyskać, to 0,02 mol/dm³. Objętość roztworu to 500 cm³, co odpowiada 0,5 dm³. Podstawiając wartości do wzoru, otrzymujemy: m = 0,02 mol/dm³ * 0,5 dm³ * 158 g/mol = 1,58 g. Otrzymana wartość 1,58 g oznacza, że do przygotowania 500 cm³ roztworu KMnO4 o stężeniu 0,02 mol/dm³ należy odważyć tę dokładną ilość substancji. Takie obliczenia są kluczowe w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów o określonym stężeniu jest niezbędne do przeprowadzenia analiz oraz eksperymentów. Przykładowo, w chemii analitycznej, dokładne stężenie roztworów ma bezpośredni wpływ na wyniki titracji oraz innych metod analitycznych.

Pytanie 15

Metodą, która nie służy do utrwalania próbek wody, jest

A. naświetlanie lampą UV

B. schłodzenie do temperatury 2-5°C

C. zakwaszenie do pH < 2

D. dodanie biocydów

Naświetlanie próbek wody lampą UV nie jest skuteczną metodą ich utrwalania, ponieważ ta technika służy głównie do dezynfekcji wody, a nie do długoterminowego utrwalania próbek. Proces naświetlania UV eliminuje mikroorganizmy, jednak nie zatrzymuje procesów chemicznych, które mogą prowadzić do zmian w składzie chemicznym próbki. W praktyce, dla zachowania integralności próbki wody, stawia się na metody takie jak schłodzenie do temperatury 2-5°C, co ogranicza aktywność mikroorganizmów i spowalnia procesy biochemiczne. Dodanie biocydów również może być skuteczne w eliminacji niepożądanych mikroorganizmów, natomiast zakwaszenie próbki do pH < 2 ma na celu denaturację białek i stabilizację niektórych związków chemicznych, co jest szczególnie ważne w kontekście analizy chemicznej. W przypadku analizy wody, zwłaszcza w kontekście norm takich jak PN-EN ISO 5667, każda z tych metod ma swoje wytyczne i zasady stosowania, które należy przestrzegać, aby zapewnić wiarygodność wyników.

Pytanie 16

Różnica pomiędzy średnim wynikiem pomiaru a wartością rzeczywistą stanowi błąd

A. systematyczny

B. bezwzględny

C. względny

D. przypadkowy

W kontekście pomiarów różnice pomiędzy średnimi wynikami a wartościami rzeczywistymi mogą być opisywane różnymi terminami, jednak użycie pojęcia błędu względnego, systematycznego czy przypadkowego może prowadzić do nieporozumień. Błąd względny to stosunek błędu bezwzględnego do wartości rzeczywistej, co oznacza, że opisuje on błąd w kontekście wielkości zmierzonej. Na przykład, jeśli błąd bezwzględny wynosi 0,5 cm, a wartość rzeczywista to 10 cm, błąd względny wyniósłby 5%. Warto jednak zauważyć, że błąd względny nie informuje nas o rzeczywistej wielkości błędu, a jedynie o jego proporcji do wartości rzeczywistej. Błąd systematyczny odnosi się do błędów, które są stałe lub powtarzalne w danym pomiarze, na przykład spowodowane nieprawidłową kalibracją przyrządów. Takie błędy mogą być trudne do wykrycia, ponieważ wpływają na wszystkie pomiary w podobny sposób, co może prowadzić do błędnych wniosków dotyczących analizowanych danych. Wreszcie, błąd przypadkowy odnosi się do losowych fluktuacji, które mogą wystąpić podczas pomiarów, a ich przyczyny mogą być trudne do zidentyfikowania. Te błędy są niemal nieuniknione w każdym pomiarze, ale nie powinny być mylone z błędami bezwzględnymi, które są ważnym wskaźnikiem dokładności pomiaru. Właściwe zrozumienie tych terminów i ich różnic jest kluczowe dla właściwej analizy wyników oraz podejmowania decyzji opartych na pomiarach.

Pytanie 17

Sposoby utrwalania i przechowywania próbek wody przeznaczonych do badań fizykochemicznych.
Próbkę wody przeznaczoną do oznaczenia zawartości metali poddaje się utrwalaniu za pomocą

Oznaczenie	Sposób utrwalania i przechowywania
Barwa	Przechowywać w ciemności
Mętność	Przechowywać w ciemności
Twardość	pH = 3 z użyciem HNO₃
OWO	0,7 ml HCl/30 ml próbki
ChZT	pH 1- 2 z użyciem H₂SO₄
Fosfor	Przechowywać w temperaturze 1-5°C
Glin	pH 1-2 z użyciem HNO₃
Żelazo	pH 1-2 z użyciem HNO₃
Utlenialność	pH1-2 z użyciem H₂SO₄, Przechowywać w ciemności

A. kwasu solnego.

B. kwasu azotowego(V).

C. kwasu fosforowego(V).

D. kwasu siarkowego(VI).

Użycie kwasu fosforowego(V) w procesie utrwalania próbek wody do oznaczania metali nie jest zalecane, ponieważ ma on inne właściwości chemiczne i nie zapewnia odpowiedniej stabilności dla analizowanych metali. Kwas fosforowy może reagować z metalami, tworząc osady, co prowadzi do błędnych wyników analizy. Ponadto, jego stosowanie nie jest poparte żadnymi standardami branżowymi, co powinno budzić wątpliwości co do jego przydatności w tego typu badaniach. Z kolei kwas solny, mimo że jest mocnym kwasem, nie jest odpowiedni do utrwalania próbek wody, ponieważ może prowadzić do rozpuszczania niektórych metali, co skutkuje utratą ich w próbce. Kwas siarkowy(VI), chociaż stosowany w różnych analizach chemicznych, również nie zapewnia wymaganej stabilności metali w próbkach wody, co czyni go niewłaściwym wyborem. Wybór nieodpowiednich kwasów do utrwalania może prowadzić do typowych błędów myślowych, takich jak zaufanie do ich neutralnych właściwości chemicznych, co jest mylne w kontekście rzeczywistych reakcji chemicznych zachodzących w próbkach. Dlatego kluczowe jest zrozumienie, że każdy kwas ma swoje unikalne właściwości i potencjalne reakcje, które mogą wpływać na wyniki analizy.

Pytanie 18

Reakcja miedzi metalicznej z stężonym kwasem azotowym(V) prowadzi do powstania azotanu(V) miedzi(II) oraz jakiego związku?

A. tlenek azotu(II) oraz woda

B. tlenek azotu(V) oraz wodór

C. tlenek azotu(IV) oraz woda

D. tlenek azotu(II) oraz wodór

Reakcja miedzi metalicznej ze stężonym kwasem azotowym(V) prowadzi do powstania azotanu(V) miedzi(II) oraz tlenku azotu(IV) i wody. Proces ten ilustruje, jak metale przechodzą w reakcje redoks z kwasami azotowymi, co jest ważnym zagadnieniem w chemii nieorganicznej. Tlenek azotu(IV), zwany również dwutlenkiem azotu (NO2), jest istotnym produktem, który w warunkach atmosferycznych może prowadzić do powstawania smogu i wpływać na jakość powietrza. Przykłady zastosowania wiedzy o takich reakcjach obejmują zarówno przemysł chemiczny, gdzie azotany są wykorzystywane jako nawozy, jak i analizę środowiskową, gdzie tlenki azotu są monitorowane ze względu na ich szkodliwość. Zrozumienie tego procesu jest kluczowe, aby podejmować świadome decyzje dotyczące ochrony środowiska oraz technologii chemicznej, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w branży chemicznej.

Pytanie 19

Dokonano pomiaru pH dwóch roztworów, uzyskując wartości pH= 2 oraz pH= 5. Wskaźnij poprawnie sformułowany wniosek.

A. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest trzykrotnie mniejsze niż w roztworze o pH = 2

B. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest 1000 razy mniejsze niż w roztworze o pH = 2

C. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest 1000 razy wyższe niż w roztworze o pH = 2

D. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest większe o 3 mol/dm3 niż w roztworze o pH = 2

Niezrozumienie konsekwencji skali pH prowadzi do błędnych wniosków. W przypadku stwierdzenia, że stężenie jonów [H+] w roztworze o pH=5 jest 3 razy mniejsze niż w roztworze o pH=2, pomija się kluczowy fakt o logarytmicznej naturze skali pH. Zmiana pH o jednostkę oznacza dziesięciokrotną różnicę w stężeniu jonów, co tworzy mylne przekonanie, że różnice są liniowe. W konsekwencji, jeśli pH zmienia się z 2 na 5, stężenie [H+] nie zmniejsza się o 3, ale o 1000 razy. Twierdzenie, że stężenie w roztworze pH=5 jest 1000 razy większe niż w pH=2, także jest błędne, ponieważ ignoruje właściwości pH jako miary stężenia jonów. Odpowiedź sugerująca, że stężenie w roztworze o pH=5 jest większe o 3 mol/dm3 niż w pH=2, wskazuje na brak zrozumienia skali i jednostek. W rzeczywistości różnice te nie są mierzone w molach, ale w proporcjach logarytmicznych. Błędem jest również myślenie, że takie zmiany można analizować w sposób prosty, liniowy, co jest sprzeczne z podstawowymi zasadami chemii kwasowo-zasadowej. Aby unikać takich nieporozumień, należy stosować dokładne obliczenia oparte na logarytmach oraz zrozumienie, jak pH wpływa na różne procesy chemiczne i biologiczne.

Pytanie 20

W jakiej standardowej temperaturze są kalibrowane szklane naczynia pomiarowe?

A. 19°C

B. 25°C

C. 21°C

D. 20°C

Odpowiedzi 19°C, 25°C oraz 21°C są niepoprawne w kontekście standardowych praktyk kalibracji szklanych naczyń miarowych. Kalibracja w temperaturze 19°C może wydawać się logiczna, jednak nie jest zgodna z powszechnie przyjętymi normami. Podobnie, 25°C, chociaż często stosowane w niektórych aplikacjach, prowadzi do nieścisłości, ponieważ cieczy w temperaturze 25°C mogą wykazywać różnice w objętości w porównaniu do standardowych pomiarów. Wysoka temperatura może również wpływać na zachowanie niektórych materiałów, co dodatkowo komplikuje pomiary. Z kolei 21°C, mimo że znajduje się blisko wartości standardowej, nie spełnia wymogów precyzyjnych pomiarów wymaganych w laboratoriach, gdzie każdy stopień Celsjusza może prowadzić do błędów w obliczeniach. Typowym błędem myślowym jest założenie, że niewielkie odchylenie od standardu nie ma znaczenia. W praktyce, nawet małe różnice w temperaturze mogą prowadzić do poważnych nieścisłości, co podkreśla konieczność stosowania kalibracji w 20°C dla zapewnienia dokładności i powtarzalności wyników. Warto zauważyć, że standardy ISO oraz normy branżowe jednoznacznie wskazują na 20°C jako optymalną temperaturę dla kalibracji, co jest kluczowe dla osiągnięcia wiarygodnych wyników w pomiarach laboratoryjnych.

Pytanie 21

Temperatura wrzenia aniliny przy normalnym ciśnieniu wynosi 457,13 K. W trakcie jej oczyszczania metodą destylacji prostej pod ciśnieniem atmosferycznym należy zebrać frakcję wrzącą w przedziale temperatur

A. 185 °C - 190 °C

B. 178 °C - 182 °C

C. 175 °C - 179 °C

D. 181 °C - 185 °C

Odpowiedź 181 °C - 185 °C jest poprawna, ponieważ temperatura wrzenia aniliny wynosząca 457,13 K odpowiada 184 °C. W procesie destylacji prostej, aby skutecznie oddzielić substancję, należy zbierać frakcję wrzącą wokół tej wartości, co oznacza, że optymalny zakres do zbierania frakcji to 181 °C - 185 °C. W praktyce, aby zapewnić wysoką czystość destylatu, zwykle ustawia się zakres tak, aby obejmował temperatury bliskie wartości wrzenia, z uwzględnieniem ewentualnych wahań związanych z ciśnieniem atmosferycznym i zanieczyszczeniami. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest przemysł chemiczny, gdzie oczyszczanie substancji chemicznych, takich jak anilina, jest kluczowe dla uzyskania wysokiej jakości produktów. Standardy branżowe, takie jak ISO 9001, podkreślają znaczenie dokładności pomiarów temperatury i stosowania odpowiednich metod oczyszczania, co jest niezbędne dla zapewnienia jakości i bezpieczeństwa procesów chemicznych.

Pytanie 22

W trakcie pobierania próbek wody, które mają być analizowane pod kątem składników podatnych na rozkład fotochemiczny, należy

A. obniżyć temperaturę próbek do 10oC

B. wykorzystywać pojemniki z jasnego szkła z dokładnie dopasowanym korkiem

C. stosować opakowania nieprzezroczyste

D. dodać do próbek roztwór H3PO4 w celu zakwaszenia

Stosowanie opakowań nieprzezroczystych jest kluczowe podczas pobierania próbek wody przeznaczonych do analizy składników podatnych na rozkład fotochemiczny. Promieniowanie UV i widzialne światło mogą powodować niepożądane reakcje chemiczne, które mogą prowadzić do degradacji analizowanych substancji. Dlatego materiały używane do przechowywania próbek powinny skutecznie blokować dostęp światła. Przykłady odpowiednich materiałów to ciemne szkło lub tworzywa sztuczne, które zapewniają ochronę przed światłem. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi oraz standardami, np. ISO 5667, które podkreślają znaczenie odpowiednich technik pobierania i przechowywania próbek dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Zastosowanie nieprzezroczystych opakowań również minimalizuje ryzyko błędów analitycznych wynikających z niekontrolowanej fotolizy substancji w próbce. W kontekście badań środowiskowych, używanie odpowiednich pojemników jest fundamentalne dla zachowania integralności próbki do momentu przeprowadzenia analizy.

Pytanie 23

Jakie urządzenie laboratoryjne jest używane do realizacji procesu ekstrakcji?

A. Kolba ssawkowa

B. Kolba stożkowa

C. Rozdzielacz

D. Biureta gazowa

Rozdzielacz to w sumie mega ważne narzędzie w laboratorium, bo pozwala oddzielić różne fazy, a to kluczowe podczas ekstrakcji. Jego główna rola to separacja cieczy o różnych gęstościach, co jest istotne w chemii i biochemii. Ekstrakcja to tak naprawdę wydobywanie substancji z jednego medium do drugiego, a rozdzielacz, dzięki swojej budowie, umożliwia to w fajny sposób. Na przykład, gdy chcemy wyciągnąć związki organiczne z roztworów wodnych, to właśnie rozdzielacz pozwala nam na zebranie frakcji organicznej po oddzieleniu od wody. W praktyce często korzysta się z rozdzielaczy w kształcie lejka, co jest zgodne z zasadami dobrej praktyki w labie (GLP), bo zapewnia dokładność i powtarzalność wyników. Oczywiście, użycie rozdzielacza ma też swoje zasady dotyczące bezpieczeństwa i efektywności, więc to narzędzie jest naprawdę niezastąpione w laboratoriach chemicznych.

Pytanie 24

Waga przedstawiona na rysunku umożliwia ważenie substancji z dokładnością do

A. 10 g

B. 0,01 mg

C. 1,00 g

D. 10 mg

Poprawna odpowiedź to 10 mg, ponieważ waga przedstawiona na rysunku to precyzyjna waga laboratoryjna, która ma zdolność ważenia substancji z dokładnością do 10 mg, co odpowiada 0,01 g. Tego rodzaju wagi są szeroko stosowane w laboratoriach chemicznych, farmaceutycznych oraz badawczych, gdzie precyzyjne pomiary masy są kluczowe dla jakości wyników eksperymentów i analiz. Przykładem praktycznego zastosowania takiej wagi jest ważenie reagentów chemicznych do syntez, gdzie nawet niewielkie odchylenia od zadanej masy mogą prowadzić do błędnych reakcji chemicznych. W kontekście standardów branżowych, wagi te powinny być regularnie kalibrowane, aby zapewnić ich dokładność i powtarzalność pomiarów, co jest zgodne z normami ISO oraz zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej (GLP). Warto również podkreślić, że dokładność takiej wagi wspiera procesy zapewnienia jakości w laboratoriach, co jest istotne dla uzyskiwania wiarygodnych wyników badań.

Pytanie 25

Które z poniższych działań należy wykonać przed rozpoczęciem pracy z nowym szkłem laboratoryjnym?

A. Dokładnie umyć, wypłukać wodą destylowaną i wysuszyć

B. Ogrzać szkło w suszarce do 200°C bez mycia

C. Przetrzeć szkło suchą szmatką

D. Włożyć szkło do zamrażarki na 30 minut

Przed przystąpieniem do pracy w laboratorium, odpowiednie przygotowanie szkła laboratoryjnego jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych. Zaleca się, aby każdy nowy element szkła został dokładnie umyty, wypłukany wodą destylowaną i następnie wysuszony. To nie jest tylko formalność – na powierzchni nowego szkła mogą pozostawać resztki środków produkcyjnych, pyłów, opiłków lub nawet tłuszczów używanych w procesie produkcji i transportu. Takie zanieczyszczenia potrafią znacząco wpłynąć na przebieg reakcji chemicznych, fałszować wyniki pomiarów czy powodować wytrącanie się niepożądanych osadów. W praktyce laboratoryjnej normą jest wieloetapowe mycie szkła: najpierw wodą z detergentem, następnie dokładne płukanie wodą z kranu, a na końcu kilkukrotne płukanie wodą destylowaną. Suszenie zapewnia, że do wnętrza próbki nie dostanie się woda o nieznanym składzie. Moim zdaniem, sumienne podejście do czystości szkła jest jedną z najważniejszych zasad pracy laboranta. Każdy zawodowiec wie, że nawet drobny brud czy mgiełka tłuszczu mogą przekreślić godziny żmudnej pracy. W wielu laboratoriach, szczególnie tych akredytowanych, są nawet specjalne protokoły przygotowania sprzętu – warto je poznać i stosować, bo to naprawdę się opłaca.

Pytanie 26

Czy odpady laboratoryjne zawierające jony metali ciężkich powinny zostać poddane obróbce przed umieszczeniem ich w odpowiednio oznaczonej pojemności?

A. zneutralizować kwasem solnym lub zasadą sodową

B. zasypać wodorowęglanem sodu

C. rozcieńczyć wodą destylowaną

D. przeprowadzić w trudnorozpuszczalne związki i odsączyć

Odpady laboratoryjne zawierające jony metali ciężkich powinny być przekształcane w trudnorozpuszczalne związki, a następnie odsączane, aby zminimalizować ich toksyczność i ułatwić dalsze postępowanie z nimi. Proces ten zakłada dodawanie reagentów, które reagują z metalami ciężkimi, tworząc osady, które są łatwiejsze do usunięcia. Przykładem może być dodawanie siarczanu sodu, co prowadzi do wytrącenia osadów siarczkowych. Odsączanie pozwala na oddzielenie osadu od cieczy, co jest kluczowe w zarządzaniu odpadami. Praktyki takie są zgodne z normami ochrony środowiska, które nakładają obowiązek zapewnienia, że odpady nie zanieczyszczają wód gruntowych ani innych zasobów wodnych. Z tego powodu laboratoria powinny dysponować odpowiednimi urządzeniami filtracyjnymi oraz zapewniać szkolenia dla personelu w zakresie odpowiedniego postępowania z takimi odpadami. Warto również pamiętać, że metale ciężkie, jak ołów czy kadm, mogą być szkodliwe dla zdrowia ludzkiego, dlatego tak ważne jest ich właściwe zarządzanie.

Pytanie 27

Aby oddzielić mieszankę etanolu i wody, konieczne jest przeprowadzenie procesu

A. dekantacji

B. ekstrakcji

C. sączenia

D. destylacji

Destylacja jest procesem fizycznym, który wykorzystuje różnice w temperaturach wrzenia składników mieszaniny do ich rozdzielenia. W przypadku etanolu i wody, etanol ma niższą temperaturę wrzenia (78,37 °C) w porównaniu do wody (100 °C). Podczas destylacji podgrzewamy mieszaninę, aż etanol zacznie parować, a następnie skraplamy pary, zbierając czysty etanol. Proces ten jest powszechnie stosowany w przemyśle chemicznym oraz w produkcji alkoholu, gdzie oczyszcza się etanol od niepożądanych substancji. Destylacja jest również kluczowym procesem w laboratoriach chemicznych, gdzie czystość substancji ma ogromne znaczenie. Warto zaznaczyć, że dobór odpowiednich sprzętów, takich jak kolumna destylacyjna, może znacząco wpłynąć na efektywność rozdzielania. W praktyce, destylacja jest uważana za jedną z najważniejszych metod separacji w chemii, szczególnie w kontekście tworzenia czystych reagentów.

Pytanie 28

Do pojemników na odpady stałe, które są przeznaczone do utylizacji, nie można wprowadzać bezpośrednio cyjanków oraz związków kompleksowych zawierających jony cyjankowe z powodu

A. uwalniania związków o drażniącym zapachu

B. zajścia nagłej, egzotermicznej reakcji

C. powolnego rozkładu związków

D. produkcji toksycznych par lub gazów

Cyjanki i związki kompleksowe zawierające jony cyjankowe są substancjami niezwykle niebezpiecznymi, ponieważ ich rozkład może prowadzić do wytwarzania toksycznych par i gazów, które mają szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi oraz środowisko. W procesie utylizacji, gdy te substancje są narażone na działanie wysokich temperatur, mogą wydzielać cyjanowodór, który jest silnie trującym gazem. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi gospodarki odpadami niebezpiecznymi, należy unikać mieszania cyjanków z innymi odpadami, aby zminimalizować ryzyko ich reakcji chemicznych. Przykładem zastosowania tych zasad mogą być zakłady utylizacyjne, które stosują systemy segregacji odpadów niebezpiecznych oraz specjalistyczne procedury ich przetwarzania, aby zapewnić bezpieczeństwo pracy i ochronę środowiska. Dobre praktyki obejmują także regularne szkolenia personelu oraz stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, aby uniknąć narażenia na toksyczne substancje. W związku z tym, wprowadzenie cyjanków do pojemników na odpady stałe jest surowo zabronione.

Pytanie 29

Skuteczny środek do osuszania

A. nie powinien przyspieszać rozkładu suszonej substancji.

B. powinien być rozpuszczalny w cieczy, która jest suszona.

C. powinien wchodzić w reakcję z substancją suszoną i nie prowadzić do jej utlenienia.

D. powinien działać wolno.

Wybór środka suszącego wymaga zrozumienia jego funkcji oraz potencjalnych skutków, jakie może wywołać w procesie suszenia. Odpowiedź sugerująca, że dobry środek suszący powinien suszyć powoli, nie bierze pod uwagę, że szybkość procesu suszenia jest często kluczowa w wielu zastosowaniach. W praktyce, wolne suszenie może prowadzić do nieefektywności, a w przypadkach, takich jak suszenie materiałów biologicznych, może sprzyjać rozwojowi mikroorganizmów. Dlatego odpowiednie środki suszące powinny zapewniać optymalną szybkość suszenia, co jest zgodne z zasadami inżynierii materiałowej. Inną nieprawidłową koncepcją jest twierdzenie, iż środek suszący powinien reagować z substancją suszoną. Takie podejście prowadzi do niepożądanych interakcji, które mogą zmieniać chemiczną strukturę materiału, co jest nie do zaakceptowania w przemyśle spożywczym czy farmaceutycznym, gdzie jakakolwiek zmiana składu chemicznego może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Ponadto, stwierdzenie, że środek suszący powinien rozpuszczać się w cieczy suszonej, jest błędne, ponieważ substancje te powinny działać na zasadzie adsorpcji, a nie rozpuszczania, aby skutecznie usunąć wilgoć z materiału. Te błędne założenia często wynikają z mylnego postrzegania roli środków suszących i ich interakcji z substancjami, co prowadzi do nieefektywności procesów technologicznych.

Pytanie 30

Ustalanie miana roztworu polega na

A. zważeniu substancji i rozpuszczeniu jej w wodzie

B. określaniu przybliżonego stężenia roztworu

C. miareczkowaniu przy użyciu roztworu o precyzyjnie znanym stężeniu roztworu oznaczanej próbki

D. miareczkowaniu próbki roztworu o dokładnie znanym stężeniu przy pomocy roztworu nastawianego

Poprawna odpowiedź dotyczy miareczkowania próbki roztworu o znanym stężeniu za pomocą roztworu nastawianego. Jest to kluczowy proces analityczny w chemii, stosowany do precyzyjnego określania stężenia substancji chemicznych w roztworach. W praktyce, miareczkowanie polega na dodawaniu roztworu titranta o znanym stężeniu do roztworu próbki aż do osiągnięcia punktu końcowego, w którym zachodzi reakcja chemiczna. Użycie roztworu nastawianego, którego stężenie zostało ustalone i potwierdzone na podstawie ścisłych standardów, zapewnia wysoką dokładność i powtarzalność wyników analizy. Na przykład, w laboratoriach analitycznych często stosuje się roztwory wzorcowe, które są przygotowane w zgodzie z normami ISO, co pozwala na uzyskanie wiarygodnych wyników. Miareczkowanie jest nie tylko fundamentalną techniką w chemii analitycznej, ale także w biologii, farmacji, a także w przemyśle spożywczym do kontroli jakości produktów.

Pytanie 31

Który zestaw zawiera niezbędne urządzenia laboratoryjne do przygotowania 10% (m/m) roztworu NaCl?

A. Waga laboratoryjna, cylinder miarowy, kolba miarowa, szkiełko zegarkowe

B. Waga laboratoryjna, kolba miarowa, naczynko wagowe, palnik

C. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, palnik

D. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, naczynko wagowe

Poprawna odpowiedź wskazuje na zestaw sprzętów laboratoryjnych, które są niezbędne do sporządzenia 10% (m/m) roztworu chlorku sodu. Waga laboratoryjna umożliwia dokładne odważenie odpowiedniej ilości chlorku sodu, co jest kluczowe dla uzyskania właściwego stężenia roztworu. Zlewka służy do mieszania składników i przygotowania roztworu, a cylinder miarowy pozwala na precyzyjne odmierzenie objętości wody. Naczynko wagowe jest używane do ważenia substancji stałych, co dodatkowo zwiększa dokładność pomiarów. Takie podejście jest zgodne z najlepszymi praktykami w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzja i dokładność są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Sporządzając roztwory, należy również pamiętać o zasadach BHP, aby zapewnić bezpieczeństwo podczas pracy z substancjami chemicznymi.

Pytanie 32

Wykorzystując pipetę gazową, pobrano próbkę azotu (Mn2 = 28 g/mol) o objętości 250 cm3 w standardowych warunkach. Jaką masę ma zmierzony azot?

A. 0,3125 g

B. 0,1563 g

C. 1,5635 g

D. 3,1250 g

Odpowiedź 0,3125 g jest prawidłowa, ponieważ można ją obliczyć za pomocą wzoru na masę gazu w warunkach normalnych. W warunkach normalnych (0°C i 1 atm) 1 mol gazu zajmuje objętość 22,4 litra (22400 cm³). Mając objętość 250 cm³, możemy obliczyć ilość moli azotu: n = V / V_m, gdzie V_m to objętość molowa gazu. Zatem n = 250 cm³ / 22400 cm³/mol = 0,01116 mol. Następnie, wykorzystując masę molową azotu (28 g/mol), obliczamy masę: m = n * M, co daje m = 0,01116 mol * 28 g/mol = 0,3125 g. W laboratoriach chemicznych, dokładne pomiary masy gazów są kluczowe, szczególnie w reakcjach, które wymagają precyzyjnych ilości reagentów. Zastosowanie pipet gazowych oraz znajomość zależności między objętością, ilością moli a masą jest fundamentalne w analityce chemicznej oraz w syntezach chemicznych, gdzie precyzja wpływa na wyniki eksperymentów oraz ich powtarzalność.

Pytanie 33

Chemikalia, dla których upłynął okres przydatności,

A. można je stosować, pod warunkiem że substancja pozostaje czysta

B. można wykorzystać do końca opakowania

C. powinny być przechowywane w magazynie

D. należy zutylizować z odpadami chemicznymi

To, że odczynniki chemiczne po terminie ważności trzeba zutylizować jak odpady chemiczne, to bardzo dobra odpowiedź. Te substancje mogą być naprawdę niebezpieczne, zarówno dla zdrowia, jak i dla środowiska. Z tego, co wiem, każdy, kto korzysta z chemikaliów, powinien się z tym liczyć i robić to z głową. Na przykład, kwas siarkowy, jeśli nie zostanie właściwie usunięty, może zaszkodzić ziemi i wodom gruntowym. Utylizacja takich rzeczy według lokalnych przepisów, które zazwyczaj obejmują programy zbierania niebezpiecznych odpadów, jest kluczowa. Dbanie o to, żeby wszystko robić zgodnie z zasadami, zmniejsza ryzyko wypadków i kontaminacji. Warto też pamiętać, że trzymanie się przepisów dotyczących bezpieczeństwa chemicznego jest ważne dla reputacji firm i ich odpowiedzialności społecznej.

Pytanie 34

Jaką masę siarczanu(VI) miedzi(II)-woda(1/5) należy poddać suszeniu, aby otrzymać 300 g soli bezwodnej?

CuSO₄ · 5H₂O → CuSO₄ + 5H₂O

(M_{CuSO₄·5H₂O} = 249,5 g/mol, M_CuSO₄ = 159,5 g/mol, M_H₂O = 18,0 g/mol)

A. 390,5 g

B. 469,3 g

C. 210,0 g

D. 584,1 g

Odpowiedź 469,3 g jest prawidłowa, ponieważ obliczenia opierają się na stosunku mas molowych soli bezwodnej i uwodnionej. Siarczan(VI) miedzi(II) w postaci uwodnionej (CuSO4·5H2O) zawiera cząsteczki wody, które muszą zostać usunięte podczas procesu suszenia, aby uzyskać sól bezwodną (CuSO4). Masy molowe: CuSO4 wynoszą około 159,61 g/mol, a CuSO4·5H2O to 249,68 g/mol. Stosując proporcje, można ustalić, że masa siarczanu(VI) miedzi(II)-woda, potrzebna do uzyskania 300 g soli bezwodnej, wynosi około 469,3 g. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy jest istotne w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów i soli jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań. Dobre praktyki laboratoryjne sugerują, aby zawsze przeprowadzać obliczenia masy przed rozpoczęciem doświadczenia, co pozwala uniknąć błędów i strat materiałowych.

Pytanie 35

Ogrzewanie organicznych substancji w atmosferze powietrza w otwartym naczyniu, mające na celu przemianę tych substancji w związki nieorganiczne, określa się jako mineralizacja?

A. mikrofalową

B. na sucho

C. na mokro

D. UV

Odpowiedź "na sucho" jest prawidłowa, ponieważ mineralizacja substancji organicznej w atmosferze powietrza polega na utlenianiu tych substancji w warunkach braku wody. Proces ten jest stosowany w różnych dziedzinach, takich jak przemysł biopaliwowy, gdzie organiczne odpady są przekształcane w użyteczne substancje, jak biometan. Mineralizacja ma kluczowe znaczenie w cyklu nutrientów w ekosystemach, gdzie przyczynia się do uwalniania składników odżywczych do gleby, co jest istotne dla wzrostu roślin. Dobrze zorganizowany proces mineralizacji pozwala na efektywne zarządzanie odpadami organicznymi, zmniejszając ich wpływ na środowisko. W kontekście standardów branżowych, uwzględnienie metod mineralizacji w zarządzaniu odpadami organicznymi jest częścią dobrych praktyk, które podkreślają znaczenie recyklingu i ponownego wykorzystania zasobów.

Pytanie 36

Czy próbkę laboratoryjną przechowuje się w lodówce, gdy występuje w niej

A. utrata lotnych składników

B. rozpad promieniotwórczy

C. degradacja termiczna

D. chłonięcie wody

Przechowywanie pobranych próbek laboratoryjnych w lodówce jest kluczowym procesem, gdyż zapobiega degradacji termicznej, która może prowadzić do nieodwracalnych zmian w składzie chemicznym analitów. Degradacja termiczna zachodzi, gdy próbki są narażone na podwyższone temperatury, co może powodować denaturację białek, rozkład enzymów, a także zmiany w składzie chemicznym substancji czynnych. Przechowywanie w lodówce (zwykle w temperaturze 2-8°C) zapewnia stabilność wielu związków, co jest niezbędne w badaniach analitycznych. Przykładowo, próbki krwi, moczu czy tkanek biologicznych często wymagają przechowywania w chłodnych warunkach, aby zminimalizować ryzyko degradacji. Standardy takie jak ISO 15189 dla laboratoriów medycznych podkreślają istotność odpowiednich warunków przechowywania próbek, co jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz. Właściwe przechowywanie nie tylko chroni próbki, ale również zwiększa dokładność wyników badań, co jest kluczowe dla diagnostyki i dalszego leczenia pacjentów.

Pytanie 37

Etykiety chemikaliów zawierają zwroty H, które informują o rodzaju zagrożenia. Cyfra "3" pojawiająca się po literze "H" w oznaczeniu, definiuje rodzaj zagrożenia?

A. fizyczne

B. dla środowiska

C. dla człowieka

D. chemiczne

Odpowiedzi wskazujące na zagrożenie fizyczne, chemiczne lub dla środowiska są błędne, ponieważ nie odnoszą się bezpośrednio do zagrożeń, jakie substancje chemiczne mogą stwarzać dla zdrowia ludzi. Zrozumienie różnicy między tymi zagrożeniami jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa chemicznego. Zagrożenia fizyczne dotyczą cech substancji, takich jak łatwopalność, wybuchowość lub reakcje z innymi chemikaliami, które mogą prowadzić do niebezpiecznych sytuacji w warunkach pracy. Z kolei zagrożenia chemiczne odnoszą się do właściwości substancji, które wpływają na jej stabilność i reakcje chemiczne, co może prowadzić do uwolnienia toksycznych gazów bądź tworzenia niebezpiecznych odpadów. Natomiast zagrożenie dla środowiska dotyczy wpływu substancji na ekosystemy, takie jak zanieczyszczenie wód czy gleby. W praktyce, skupienie się na tych aspektach, zamiast na zagrożeniach dla zdrowia ludzkiego, może prowadzić do niewłaściwego stosowania środków ochrony osobistej, co zwiększa ryzyko wypadków w miejscu pracy. Używanie etykiet i zwrotów H jest bardzo istotne, aby zapewnić odpowiednią informację o potencjalnym zagrożeniu zdrowotnym dla pracowników oraz ułatwić przestrzeganie norm BHP.

Pytanie 38

Do przechowywania zamrożonych próbek wody stosuje się naczynia wykonane

A. ze szkła borokrzemowego

B. ze szkła krzemowego

C. z polietylenu

D. ze szkła sodowego

Wybór polietylenu do przechowywania próbek wody w postaci zamrożonej wynika z jego korzystnych właściwości fizykochemicznych oraz technicznych. Polietylen jest materiałem, który charakteryzuje się wysoką odpornością na niskie temperatury, co czyni go idealnym do zastosowań wymagających długotrwałego przechowywania w warunkach chłodniczych. W przeciwieństwie do szkła, polietylen jest elastyczny, co zmniejsza ryzyko pęknięć, które mogą wystąpić podczas zamrażania, gdy woda zmienia objętość. Dodatkowo, polietylen nie wchodzi w reakcje z wodą i nie wydziela substancji toksycznych, co jest kluczowe w kontekście analizy jakości wody. W laboratoriach i badaniach środowiskowych, stosowanie pojemników z polietylenu do przechowywania próbek wody jest zgodne z wytycznymi organizacji takich jak EPA i ISO, które zalecają materiały nieinterferujące z właściwościami próbek. Przykładem zastosowania polietylenu są pojemniki HDPE (polietylen o wysokiej gęstości), które są powszechnie stosowane w badaniach wód gruntowych oraz innych próbek środowiskowych.

Pytanie 39

Jakie urządzenie jest wykorzystywane do procesu ekstrakcji?

A. aparat Kippa

B. aparat Soxhleta

C. pompa próżniowa

D. kolba ssawkowa

Aparat Soxhleta jest specjalistycznym urządzeniem wykorzystywanym w procesach ekstrakcji, szczególnie w laboratoriach chemicznych i analitycznych. Działa na zasadzie ciągłej ekstrakcji substancji rozpuszczalnych z materiałów stałych, co umożliwia uzyskanie wysokiej wydajności ekstrakcji. Ekstrakcja w aparacie Soxhleta polega na cyklicznym podgrzewaniu rozpuszczalnika, który paruje, a następnie skrapla się w kondensatorze, opadając z powrotem na próbkę. Taki proces pozwala na efektywne wydobycie substancji, takich jak oleje, tłuszcze czy inne składniki aktywne z roślin. Zastosowanie tego aparatu jest powszechne w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz przy badaniach jakości surowców naturalnych. Standardy branżowe, takie jak ISO, zalecają korzystanie z metod ekstrakcji, które zapewniają powtarzalność i dokładność wyników, co czyni aparat Soxhleta doskonałym narzędziem w tej dziedzinie.

Pytanie 40

Roztwory, które wykorzystuje się do kalibracji pehametrów, to

A. kalibracyjne

B. kwasowe

C. buforowe

D. zasadowe

Roztwory buforowe są kluczowe w kalibracji pehametrów, ponieważ utrzymują stałe pH pomimo dodania niewielkich ilości kwasów lub zasad. Dzięki swojej właściwości stabilizacji pH, roztwory buforowe pozwalają na dokładne pomiary, co jest niezbędne w różnych zastosowaniach laboratoryjnych i przemysłowych. Przykładowo, w laboratoriach analitycznych, gdzie pomiar pH jest istotny dla jakości analizowanych próbek, kalibracja pehametru za pomocą roztworów buforowych zapewnia wiarygodność wyników. Standardami ISO dla pomiaru pH zaleca się stosowanie roztworów buforowych o znanych wartościach pH, co umożliwia precyzyjne ustawienie punktów kalibracyjnych. Dobre praktyki wymagają także, aby roztwory buforowe były świeże i odpowiednio przechowywane, aby uniknąć zmian ich właściwości chemicznych. Właściwa kalibracja przyczynia się do minimalizacji błędów pomiarowych, a tym samym zwiększa dokładność wyników i niezawodność procesów analitycznych.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej