Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 9 maja 2025 11:07
Data zakończenia: 9 maja 2025 11:25

Egzamin zdany!

Wynik: 35/40 punktów (87,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Masa molowa kwasu azotowego(V) wynosi 63,0 g/mol. Jakie jest stężenie molowe 20% roztworu tego kwasu o gęstości 1,1 g/cm³?

A. 5,30 mol/dm3

B. 6,30 mol/dm3

C. 3,60 mol/dm3

D. 3,49 mol/dm3

Aby obliczyć stężenie molowe kwasu azotowego(V) w 20% roztworze, należy zastosować wzór na stężenie molowe, który określa ilość moli substancji chemicznej w jednostce objętości roztworu. W pierwszej kolejności obliczamy masę kwasu azotowego w 100 g roztworu: 20% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 20 g kwasu azotowego. Następnie przeliczymy tę masę na mole, korzystając z masy molowej kwasu azotowego(V), która wynosi 63,0 g/mol. Dzieląc masę kwasu przez jego masę molową, uzyskujemy liczbę moli: 20 g / 63,0 g/mol = 0,317 mol. Teraz musimy obliczyć objętość roztworu. Gęstość roztworu wynosi 1,1 g/cm³, co oznacza, że 100 g roztworu ma objętość 100 g / 1,1 g/cm³ = 90,91 cm³, czyli 0,09091 dm³. Wreszcie, stężenie molowe obliczamy dzieląc liczbę moli przez objętość roztworu: 0,317 mol / 0,09091 dm³ ≈ 3,49 mol/dm³. Takie obliczenia są istotne w chemii analitycznej i laboratoryjnej, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma kluczowe znaczenie dla uzyskania wiarygodnych wyników analiz chemicznych.

Pytanie 2

W tabeli zestawiono objętości molowe czterech gazów odmierzone w warunkach normalnych.
Dla którego spośród wymienionych w tabeli gazów objętość molowa najbardziej odchyla się od wartości obliczonej dla gazu doskonałego?

Gaz	SO₂	CHCl₃(para)	O₃	NH₃
Objętość molowa (dm³/mol)	21,89	22,60	21,6	22,08

A. Amoniaku.

B. Tlenku siarki(IV).

C. Chloroformu.

D. Ozonu.

Ozon (O3) ma objętość molową, która w warunkach normalnych odchyla się od wartości teoretycznej, typowej dla gazu doskonałego, bardziej niż pozostałe gazy wymienione w pytaniu. Dla gazów doskonałych zakłada się, że ich cząsteczki nie oddziałują ze sobą oraz że zajmują objętość zero, co nie ma miejsca w rzeczywistości. Ozon, ze względu na swoją strukturę i bardziej złożoną budowę cząsteczkową, wykazuje znaczące interakcje między cząsteczkami, co prowadzi do odchyleń od wzorów gazu doskonałego. W praktyce, szczególnie w chemii atmosferycznej, zrozumienie tych odchyleń ma kluczowe znaczenie dla modelowania reakcji chemicznych i procesów, takich jak fotochemiczne zachowanie ozonu w atmosferze. Wiedza ta jest niezbędna dla naukowców i inżynierów zajmujących się ochroną środowiska, ponieważ ozon jest zarówno gazem o działaniu prozdrowotnym w górnych warstwach atmosfery, jak i zanieczyszczeniem w niższych warstwach, co sprawia, że jego analiza jest kluczowa dla oceny jakości powietrza i skutków zdrowotnych. Dodatkowo, znajomość objętości molowej ozonu ma zastosowanie w wielu dziedzinach, w tym w meteorologii i farmakologii, gdzie precyzyjne pomiary gazów są kluczowe dla skutecznych interwencji oraz badań.

Pytanie 3

Które spośród substancji wymienionych w tabeli pozwolą pochłonąć wydzielający się tlenek węgla(IV)?

I	II	III	IV	V
Ca(OH)_2(aq)	NaOH_(s)	HNO_3(stęż)	CuO_(s)	CaO_(s)

A. I, II, IV.

B. I, II, V

C. I, III, IV.

D. II, IV, V.

W przypadku wyboru odpowiedzi, która nie obejmuje substancji I, II i V, można zauważyć, że nie uwzględnia się kluczowych właściwości reakcji chemicznych między tlenkiem węgla(IV) a substancjami, które są zasadami. Takie podejście prowadzi do nieporozumień dotyczących chemii gazów i ich interakcji z zasadami. Odpowiedzi zawierające substancje III (HNO3) i IV (CuO) są w rzeczywistości błędne, ponieważ HNO3 jest kwasem azotowym, który nie ma zdolności do reakcji z CO2 w sposób, który prowadziłby do jego absorpcji; zamiast tego reaguje on z zasadami, a jego właściwości jako kwasu oznaczają, że nie będzie on efektywnym reagentem w kontekście usuwania CO2. CuO, czyli tlenek miedzi(II), również nie jest substancją, która mogłaby reagować z CO2, a jego zastosowanie koncentruje się bardziej na reakcjach utleniania i redukcji metali, co nie ma związku z pochłanianiem tego gazu. Zrozumienie właściwości substancji chemicznych oraz ich reakcji jest kluczowe do prawidłowego wyboru reagentów w procesach przemysłowych. Ignorowanie tych faktów może prowadzić do nieefektywnych rozwiązań w kontekście zarządzania emisją CO2, co jest szczególnie istotne w dobie globalnych wysiłków na rzecz ochrony środowiska oraz zrównoważonego rozwoju.

Pytanie 4

Jaka minimalna pojemność powinna mieć miarka, aby jednorazowo zmierzyć 60,0 cm³ wody?

A. 25 cm3

B. 50 cm3

C. 250 cm3

D. 100 cm3

Żeby dobrze odpowiedzieć na to pytanie, warto zrozumieć, jak to jest z pomiarem objętości cieczy. Cylinder miarowy powinien mieć pojemność, która jest większa lub równa tej, którą chcemy zmierzyć, czyli w tym przypadku 60,0 cm³. Najlepiej użyć cylindra o pojemności 100 cm³. Dlaczego? Bo to zapewnia dokładność pomiaru i daje odpowiednią przestrzeń na ewentualne błędy oraz na nabieranie cieczy. W laboratoriach chemicznych to dosyć istotne, bo źle dobrana pojemność może prowadzić do przelania albo niedokładnych pomiarów. Takie rzeczy lepiej omijać, żeby mieć pewność, że pracujemy zgodnie z dobrymi praktykami. Dlatego wybór cylindra 100 cm³ to nie tylko spełnienie wymogów, ale i zadbanie o bezpieczeństwo i dokładność podczas eksperymentów.

Pytanie 5

Jakiego koloru nabierze lakmus w roztworze NaOH?

A. niebieski

B. fioletowy

C. malinowy

D. czerwony

Lakmus jest wskaźnikiem pH, który zmienia kolor w zależności od kwasowości lub zasadowości roztworu. W roztworze sodu wodorotlenku (NaOH), który jest silną zasadą, lakmus zabarwia się na kolor niebieski. To zjawisko jest wynikiem reakcji chemicznych zachodzących w obecności zasad, które zmieniają konfigurację cząsteczek lakmusu. NaOH, jako substancja alkaliczna, podnosi pH roztworu powyżej 7, co skutkuje zmianą koloru wskaźników pH z czerwonego (typowego dla kwasów) na niebieski. W praktyce, lakmus jest często stosowany w laboratoriach i edukacji, aby szybko ocenić pH różnych substancji, co jest niezwykle istotne w chemii analitycznej oraz w przemyśle chemicznym. Zrozumienie reakcji lakmusu z różnymi substancjami jest kluczowe dla wielu procesów, takich jak kontrola jakości wody czy reakcje chemiczne w przemyśle farmaceutycznym.

Pytanie 6

Aby przygotować miano kwasu solnego, konieczne jest odważenie węglanu sodu o masie wynoszącej około 400 mg. Jaką precyzję powinna mieć waga używana do odważenia węglanu sodu?

A. 0,001 g

B. 0,1 g

C. 1 g

D. 0,01 g

Wybór wag o dokładności większej niż 0,001 g, jak 0,01 g, 0,1 g, czy 1 g, jest niewłaściwy w kontekście ważenia substancji o masie rzędu 400 mg. Odpowiednia dokładność wag jest podstawowym czynnikiem wpływającym na precyzję analityczną. W przypadku wag 0,1 g oznacza to, że błąd pomiaru może wynosić aż 100 mg, co jest absolutnie nieakceptowalne. Podobnie, 0,01 g daje nam 10 mg błędu, co może znacząco wpłynąć na wyniki analizy, zwłaszcza w delikatnych reakcjach chemicznych, gdzie nawet małe odchylenia mogą prowadzić do błędnych wyników. Waga o dokładności 1 g nie jest w ogóle odpowiednia do ważenia próbki o masie 400 mg, ponieważ błąd pomiarowy byłby zbyt duży, aby zapewnić wymaganą precyzję. To prowadzi do typowego błędu myślowego, polegającego na przypuszczeniu, że niższa dokładność jest wystarczająca dla wszystkich zastosowań. W praktyce laboratorium chemicznego, aby uzyskać wiarygodne wyniki, niezbędne jest stosowanie wag analitycznych, które zapewniają możliwie najmniejszy błąd pomiarowy, co jest zgodne z rygorystycznymi standardami analitycznymi, takimi jak ISO 17025, które podkreślają znaczenie dokładności w laboratoriach badawczych.

Pytanie 7

Do systemu odprowadzania ścieków, w formie rozcieńczonego roztworu wodnego o maksymalnej masie 100 g na raz, można wprowadzić

A. AgF

B. Pb(NO3)2

C. BaCl2

D. NaCl

NaCl, czyli chlorek sodu, jest substancją, która doskonale nadaje się do wprowadzania do systemu kanalizacyjnego w formie rozcieńczonego roztworu wodnego. Jest to związek chemiczny, który jest w pełni rozpuszczalny w wodzie i nie niesie ze sobą ryzyka wprowadzenia do środowiska toksycznych substancji. W kontekście standardów ochrony środowiska, NaCl jest szeroko stosowany w różnych dziedzinach, od przemysłu spożywczego po przemysł chemiczny, dzięki czemu jego obecność w kanalizacji jest akceptowalna. NaCl jest także stosowany do wspomagania procesów oczyszczania w oczyszczalniach ścieków, ponieważ wspiera działanie mikroorganizmów odpowiedzialnych za biodegradację organicznych zanieczyszczeń. Bezpieczeństwo stosowania soli kuchennej w ilości do 100 g jednorazowo jest zgodne z dobrymi praktykami w zakresie zarządzania odpadami, co czyni ją idealnym rozwiązaniem w tej sytuacji.

Pytanie 8

Na podstawie danych w tabeli określ, jaką masę próbki należy pobrać, jeżeli wielkość ziarna wynosi 1·10^-5 m.

Wielkość ziaren lub kawałków [mm]	Poniżej 1	1-10	11-50	Ponad 50
Pierwotna próbka (minimum) [g]	100	200	1000	2500

A. 1000 g

B. 200 g

C. 2500 g

D. 100 g

Wybór masy próbki wynoszącej 100 g jest zgodny z normami obowiązującymi dla wielkości ziaren poniżej 1 mm. W praktyce, przy analizach materiałów sypkich, takich jak proszki czy granulaty, istotne jest, aby masa próbki była dostosowana do rozmiaru cząstek, co wpływa na dokładność wyników. W przypadku cząstek o wielkości 1·10^-5 m, co odpowiada 0,01 mm, ich właściwości fizyczne i chemiczne są różne od większych ziaren, co wymaga odpowiedniego podejścia do pobierania próbek. Dla takich cząstek, minimalna masa próbki określona w normach branżowych wynosi 100 g, co zapewnia reprezentatywność oraz wystarczającą ilość materiału do przeprowadzenia analizy. Przykładowo, w laboratoriach zajmujących się analizą materiałów budowlanych lub farmaceutycznych, przestrzeganie takich wytycznych jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań.

Pytanie 9

Opis w ramce przedstawia sposób oczyszczania substancji poprzez

Próbke substancji stałej należy umieścić w kolbie kulistej, zaopatrzonej w chłodnicę zwrotną, dodać rozpuszczalnika - etanolu i delikatnie ogrzewać do wrzenia. Po lekkim ostudzeniu dodać do roztworu niewielką ilość węgla aktywnego, zagotować i przesączyć na gorąco. Przesącz pozostawić do ostygnięcia, a wydzielony osad odsączyć pod zmniejszonym ciśnieniem, przemyć niewielką ilością rozpuszczalnika, przenieść na szalkę, pozostawić do wyschnięcia, a następnie zważyć.

A. destylację.

B. sublimację.

C. ekstrakcję.

D. krystalizację.

Krystalizacja jest kluczowym procesem w chemii, który polega na separacji substancji w postaci czystych kryształów z roztworu. Opisany proces obejmuje rozpuszczenie substancji w odpowiednim rozpuszczalniku, co ma na celu uzyskanie jednorodnej cieczy. Następnie, poprzez ogrzewanie do wrzenia, zwiększa się rozpuszczalność substancji, co pozwala na rozpuszczenie większej ilości materiału. Po schłodzeniu roztworu, rozpuszczalność substancji maleje, co prowadzi do wykrystalizowania się czystych kryształów. W tym kontekście dodanie węgla aktywnego jest powszechną praktyką w celu eliminacji zanieczyszczeń, co zwiększa czystość końcowego produktu. Chłodnica zwrotna dodatkowo zabezpiecza przed utratą rozpuszczalnika, co jest istotne w kontekście zrównoważonego wykorzystania zasobów. Przykłady zastosowania krystalizacji obejmują przemysł farmaceutyczny do uzyskiwania czystych substancji czynnych, a także produkcję soli i innych związków chemicznych. Proces ten jest zgodny z dobrymi praktykami laboratoryjnymi, co czyni go niezastąpionym w wielu dziedzinach chemii i inżynierii chemicznej.

Pytanie 10

Próbkę wody przeznaczoną do oznaczenia zawartości metali poddaje się utrwalaniu za pomocą

Sposoby utrwalania i przechowywania próbek wody przeznaczonych do badań fizykochemicznych.
Oznaczenie	Sposób utrwalania i przechowywania
Barwa	Przechowywać w ciemności
Mętność	Przechowywać w ciemności
Twardość	pH = 3 z użyciem HNO₃
OWO	0,7 ml HCl/30 ml próbki
ChZT	pH 1-2 z użyciem H₂SO₄
Fosfor	Przechowywać w temperaturze 1-5°C
Glin	pH 1-2 z użyciem HNO₃
Żelazo	pH 1-2 z użyciem HNO₃
Utlenialność	pH1-2 z użyciem H₂SO₄. Przechowywać w ciemności

A. kwasu azotowego(V).

B. kwasu solnego.

C. kwasu fosforowego(V).

D. kwasu siarkowego(VI).

Odpowiedź kwasu azotowego(V) jako środka utrwalającego próbki wody jest zgodna z zasadami analizy chemicznej, szczególnie w kontekście oznaczania metali, takich jak glin i żelazo. Kwas azotowy(V) (HNO3) jest powszechnie stosowany w laboratoriach ze względu na swoje silne właściwości utleniające, które pomagają w stabilizacji próbek przed dalszymi analizami. Utrwalenie próbki za pomocą kwasu azotowego zapobiega osadzaniu się metali oraz ich utlenieniu, co ma kluczowe znaczenie w uzyskaniu dokładnych i wiarygodnych wyników. Ponadto, zgodnie z zaleceniami standardów takich jak ISO 5667, odpowiednie przygotowanie próbek jest kluczowe dla zapewnienia jakości badań. Kwas azotowy pozwala na zachowanie integralności chemicznej metali w próbce, co jest niezbędne w analizach spektroskopowych, takich jak ICP-OES czy AAS. Rekomendowane praktyki laboratoryjne podkreślają również konieczność stosowania HNO3 w odpowiednich stężeniach, aby osiągnąć najlepsze wyniki analityczne.

Pytanie 11

Jaką metodą nie można rozdzielać mieszanin?

A. chromatografia

B. ekstrakcja

C. aeracja

D. krystalizacja

Aeracja to proces, który nie jest metodą rozdzielania mieszanin, lecz techniką stosowaną w różnych dziedzinach, takich jak oczyszczanie wody czy hodowla ryb, w celu wzbogacenia medium w tlen. Proces ten polega na wprowadzeniu powietrza do cieczy, co ma na celu zwiększenie stężenia tlenu rozpuszczonego w wodzie. Aeracja znajduje zastosowanie w biotechnologii wodnej oraz przy oczyszczaniu ścieków, gdzie tlen jest niezbędny dla organizmów aerobowych, które degradować mogą zanieczyszczenia organiczne. W przeciwieństwie do metod takich jak chromatografia, krystalizacja czy ekstrakcja, które mają na celu separację konkretnych składników z mieszaniny, aeracja koncentruje się na poprawie warunków środowiskowych. Chromatografia jest szeroko stosowana w laboratoriach chemicznych do analizy substancji, krystalizacja służy do oczyszczania substancji chemicznych poprzez tworzenie kryształów, a ekstrakcja umożliwia oddzielenie substancji na podstawie ich różnej rozpuszczalności. Właściwe zrozumienie tych procesów jest kluczowe dla ich efektywnego zastosowania w przemyśle chemicznym i biotechnologii.

Pytanie 12

300 cm³ zanieczyszczonego benzenu poddano procesowi destylacji. Uzyskano 270 cm³ czystej substancji. Jaką wydajność miało oczyszczanie?

A. 80%

B. 111%

C. 90%

D. 10%

Wydajność procesu oczyszczania oblicza się przy użyciu wzoru: (objętość uzyskanego produktu / objętość surowca) * 100%. W naszym przypadku mamy 270 cm³ czystego benzenu uzyskanego z 300 cm³ zanieczyszczonego. Podstawiając wartości do wzoru, otrzymujemy: (270 / 300) * 100% = 90%. Taki wynik oznacza, że proces destylacji był efektywny i pozwolił na odzyskanie 90% czystej substancji. W praktyce, w przemyśle chemicznym, ocena wydajności procesów oczyszczania jest kluczowa, aby zapewnić opłacalność i efektywność produkcji. Wysoka wydajność wskazuje na skuteczną separację substancji, co jest istotne zarówno z punktu widzenia ekonomicznego, jak i jakościowego. Procesy oczyszczania są stosowane w różnych branżach, w tym w produkcji farmaceutycznej czy petrochemicznej, gdzie czystość substancji ma bezpośrednie znaczenie dla bezpieczeństwa i właściwości końcowego produktu. Prawidłowe obliczenie wydajności pozwala również na identyfikację potencjalnych problemów w procesie, co sprzyja ciągłemu doskonaleniu technologii produkcji.

Pytanie 13

Który z poniższych zestawów obejmuje jedynie sprzęt do pomiarów?

A. Kolba miarowa, kolba stożkowa oraz pipeta

B. Kolba miarowa, zlewka oraz bagietka

C. Kolba miarowa, biureta i pipeta

D. Kolba miarowa, cylinder miarowy oraz eza

Odpowiedź "Kolba miarowa, biureta i pipeta" jest poprawna, ponieważ wszystkie wymienione narzędzia są klasycznymi przykładami sprzętu miarowego używanego w laboratoriach chemicznych. Kolba miarowa służy do precyzyjnego pomiaru objętości cieczy, co jest kluczowe w wielu reakcjach chemicznych, gdzie dokładność jest niezbędna dla uzyskania powtarzalnych wyników. Biureta, z kolei, jest używana do dozowania cieczy w sposób kontrolowany, najczęściej w titracji, co pozwala na określenie stężenia substancji chemicznej. Pipeta natomiast jest narzędziem, które umożliwia przenoszenie małych objętości cieczy z dużą precyzją. W praktyce laboratoryjnej, wybór odpowiedniego sprzętu pomiarowego jest kluczowy dla uzyskania wiarygodnych danych. Używanie sprzętu zgodnego z normami, takimi jak ISO lub ASTM, zapewnia wysoką jakość pomiarów i minimalizuje ryzyko błędów. Właściwa znajomość i umiejętność posługiwania się tymi narzędziami jest niezbędna dla każdego chemika, co podkreśla znaczenie tej odpowiedzi.

Pytanie 14

Podczas przygotowywania roztworu mianowanego kwasu solnego o określonym stężeniu należy:

A. zmieszać dowolną ilość kwasu z wodą i sprawdzić pH, aby uzyskać potrzebne stężenie

B. dokładnie odmierzyć odpowiednią objętość stężonego kwasu solnego i rozcieńczyć ją wodą destylowaną do pożądanej objętości końcowej, zachowując zasady bezpieczeństwa

C. najpierw rozcieńczyć kwas wodą w przybliżeniu, a dopiero potem odmierzyć potrzebną ilość roztworu

D. połączyć stężony kwas solny z przypadkowym innym roztworem, by osiągnąć wymagane stężenie

Przygotowanie roztworu mianowanego kwasu solnego o określonym stężeniu wymaga bardzo precyzyjnego działania, zgodnego z dobrą praktyką laboratoryjną i zasadami bezpieczeństwa chemicznego. Wszystko zaczyna się od dokładnego obliczenia ilości stężonego kwasu, którą trzeba pobrać, by po rozcieńczeniu uzyskać żądane stężenie roztworu. Takie działanie opiera się na wzorze C₁V₁ = C₂V₂, gdzie C₁ i V₁ to stężenie i objętość stężonego kwasu, a C₂ i V₂ – stężenie i objętość roztworu końcowego. Należy używać szkła miarowego (np. kolby miarowej, pipety), by zapewnić odpowiednią dokładność, a rozcieńczanie zawsze przeprowadza się poprzez powolne dodawanie kwasu do wody (nigdy odwrotnie!), co minimalizuje ryzyko gwałtownej reakcji i rozprysków. Ostateczna objętość powinna być uzupełniona wodą destylowaną do kreski na kolbie miarowej. Tak przygotowany roztwór może być dalej mianowany, czyli dokładnie określa się jego stężenie przez miareczkowanie z użyciem wzorca. Ta procedura gwarantuje powtarzalność i bezpieczeństwo oraz zgodność z wymaganiami CHM.03. W praktyce technik analityk bardzo często przygotowuje takie roztwory, np. do analiz miareczkowych czy kalibracji aparatury. To podstawa pracy w laboratorium chemicznym.

Pytanie 15

Podczas pipetowania menisk górny określa się dla roztworów

A. (CH3CO) 2Pb i KMnO4

B. K2CrO4 i Pb(NO3)2

C. I2 i KMnO4

D. I2 i (CH3COO)2Pb

Podczas pipetowania menisk górny dla roztworów ustala się w przypadku substancji takich jak I2 i KMnO4, ponieważ obie te substancje są dobrze rozpuszczalne w wodzie i tworzą odpowiednie meniskii, co jest kluczowe dla dokładności pipetowania. Menisk to zakrzywienie powierzchni cieczy, które powstaje w wyniku sił napięcia powierzchniowego oraz adhezji cieczy do ścianek naczynia. W przypadku I2 i KMnO4 menisk górny jest łatwy do odczytania i stabilny, co jest istotne dla precyzyjnych pomiarów objętości. Przykładem zastosowania tej wiedzy może być analizowanie stężenia jodu w roztworze, gdzie dokładne pipetowanie jest niezbędne dla uzyskania wiarygodnych wyników. Praktyki laboratoryjne zalecają także stosowanie pipet o odpowiedniej graduacji oraz technikę odczytu menisku na wysokości oczu, co pozwala na minimalizację błędów systematycznych. Użycie odpowiednich reagentów i technik w laboratoriach chemicznych jest zgodne z normami ISO oraz dobrymi praktykami laboratoryjnymi, co wpływa na rzetelność wyników."

Pytanie 16

Zamieszczony fragment procedury opisuje sposób otrzymywania

„W zlewce o pojemności 250 cm³ rozpuść w 50 cm³ wody destylowanej 5 g uwodnionego siarczanu(VI) miedzi(II). Do roztworu dodaj 16,7 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 6 mol/dm³. Następnie dodaj 10 g glukozy w celu przeprowadzenia reakcji redukcji jonów miedzi(II) do miedzi(I). Ostrożnie ogrzewaj zlewkę z mieszaniną reakcyjną do otrzymania czerwonego osadu (...)Osad odsącz, przemyj alkoholem i susz na bibule na powietrzu."

A. Na2SO4.

B. CuO.

C. Cu20.

D. Cu(OH)2.

Odpowiedź Cu2O jest poprawna, ponieważ opisany proces rzeczywiście prowadzi do powstania tlenku miedzi(I), znanego również jako Cu2O. W trakcie tej reakcji jony miedzi(II) są redukowane do miedzi(I) przy udziale glukozy jako reduktora, co jest typowe dla reakcji w chemii organicznej, w szczególności w kontekście próby Fehlinga. Tlenek miedzi(I) charakteryzuje się intensywnym czerwonym kolorem, co czyni go doskonałym wskaźnikiem w analizie chemicznej, zwłaszcza w detekcji cukrów redukujących. W praktyce, uzyskany osad Cu2O może być stosowany w różnych dziedzinach, takich jak elektronika, gdzie wykorzystuje się go w produkcji półprzewodników, a także w materiałach budowlanych. Oprócz tego, jego właściwości antybakteryjne sprawiają, że znajduje zastosowanie w medycynie, np. w antyseptykach. Dodatkowo, proces ten ilustruje zasady chemiczne dotyczące reakcji redoks, przyczyniając się do lepszego zrozumienia mechanizmów reakcji chemicznych, co jest ważne dla studentów kierunków chemicznych i inżynierskich.

Pytanie 17

Jaką próbkę stanowi woreczek gleby pobranej zgodnie z instrukcją?

Instrukcja pobierania próbek glebowych

Próbki pierwotne pobiera się laską glebową z wierzchniej warstwy gleby 0-20 cm, kolejno wykonując czynności:
– w miejscu pobierania próbki pierwotnej (pojedynczej), rolę świeżo zaoraną przydeptać,
– pionowo ustawić laskę do powierzchni gleby,
– wcisnąć laskę do oporu (na wysokość poprzeczki ograniczającej),
– wykonać pełny obrót i wyjąć laskę,
– zawartość wgłębienia (zasobnika) przenieść do pojemnika skrobaczki.
Po pobraniu próbek pojedynczych, całość wymieszać i napełnić kartonik lub woreczek.

A. Laboratoryjną.

B. Analityczną.

C. Ogólną.

D. Jednostkową.

Woreczek gleby pobrany zgodnie z instrukcją stanowi próbkę ogólną, ponieważ jego celem jest uzyskanie reprezentatywnej analizy gleby z określonego obszaru. Przykładowo, jeżeli pobieramy próbki z pola uprawnego, wykonujemy to w różnych punktach, aby uwzględnić zmienność gleby, jak np. różnice w składzie mineralnym, wilgotności czy strukturze. Próbka ogólna, będąca wynikiem połączenia kilku próbek jednostkowych, pozwala na dokładniejsze zrozumienie średnich właściwości gleby, co jest kluczowe dla rolnictwa, oceny jakości gleby oraz zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi. Zgodnie z normami ISO, takie podejście do pobierania próbek jest standardem w ocenie jakości gleby, co potwierdza znaczenie próbki ogólnej w badaniach środowiskowych oraz rolniczych.

Pytanie 18

Które równanie przedstawia reakcję otrzymywania mydła?

CH₃COOH + NaOH →CH₃COONa + H₂O

2 CH₃COOH + Na₂O →2 CH₃COONa + H₂O

2 C₂H₅COOH + 2 Na →2 C₂H₅COONa + H₂↑

C₁₇H₃₅COOH + NaOH →C₁₇H₃₅COONa + H₂O

A. C17H35COOH + NaOH → C17H35COONa + H2O

B. CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O

C. 2 C2H5COOH + 2 Na → 2 C2H5COONa + H2↑

D. 2 CH3COOH + Na2O → 2 CH3COONa + H2O

No, ta reakcja, którą podałeś, to super przykład zmydlania, a więc procesu, w którym kwasy tłuszczowe reagują z zasadami, w tym przypadku z wodorotlenkiem sodu. Z tego powodu powstaje sól kwasu tłuszczowego, czyli mydło, a przy okazji mamy jeszcze wodę. Zmydlanie to absolutny must-have w produkcji mydeł, które wszyscy używamy w domach czy w kosmetykach. Przykład? Naturalne mydła, które można robić z olejów, np. kokosowego albo oliwy z oliwek. Ważne, żeby trzymać się dobrych proporcji kwasu tłuszczowego do zasady, bo to wpływa na to, jak twarde będzie mydło, jak się pieni i jak nawilża. Zmydlanie jest też ważnym procesem w chemii, bo używa się go do produkcji różnych substancji chemicznych. Jak widać, to istotna sprawa!

Pytanie 19

Aby uzyskać roztwór CuSO4 o stężeniu 15%, w jakim stosunku należy połączyć roztwory 10% oraz 20%?

A. 2:1

B. 2:3

C. 3:2

D. 1:1

Stosowanie niepoprawnych odpowiedzi na pytanie o mieszanie roztworów stężonych prowadzi do błędnych wniosków dotyczących proporcji, które są niezbędne do uzyskania określonego stężenia. Na przykład, odpowiedź 2:3 sugeruje, że w bardziej stężonym roztworze (20%) powinno być więcej, co jednak nie jest zgodne z zasadą mieszania stężeń. Przy tej proporcji stężenie końcowe przekroczyłoby 15%, co jest niepożądane. Podobnie, odpowiedzi 3:2 i 1:1 sugerują niewłaściwe rozkłady, które również prowadzą do niemożności osiągnięcia zamierzonego stężenia. W przypadku roztworów o różnych stężeniach kluczowe jest zrozumienie, że roztwór o niższym stężeniu (10%) musi być obecny w większej ilości w celu zredukowania średniego stężenia. Typowe błędy myślowe, które mogą prowadzić do takich niepoprawnych wniosków, to ignorowanie zasady zachowania masy oraz niewłaściwe stosowanie matematyki do obliczeń stężenia. W praktyce chemicznej istotne jest przestrzeganie reguły, że dla uzyskania roztworu o pożądanym stężeniu należy stosować równania do obliczeń, co jest zgodne z dobrymi praktykami w laboratoriach chemicznych.

Pytanie 20

Aby pobrać dokładnie 20 cm³ próbkę wody do przeprowadzenia analiz, należy zastosować

A. pipetę jednomiarową o pojemności 20 cm3

B. pipetę wielomiarową o pojemności 25 cm3

C. cylinder miarowy o pojemności 25 cm3

D. pipetę jednomiarową o pojemności 10 cm3

Pipeta jednomiarowa o pojemności 20 cm³ jest najodpowiedniejszym narzędziem do precyzyjnego pobierania próbki wody o objętości 20 cm³. W praktyce laboratoryjnej, pipety jednomiarowe są projektowane tak, aby umożliwić dokładne i powtarzalne pomiary, co jest kluczowe w analizach chemicznych. Wybierając pipetę o pojemności dokładnie odpowiadającej potrzebnej objętości, minimalizujemy ryzyko błędów pomiarowych i podnosimy jakość uzyskiwanych wyników. W kontekście standardów laboratoryjnych, zgodnie z normą ISO 8655, pipety powinny być kalibrowane i okresowo weryfikowane, aby zapewnić ich dokładność. Użycie pipety o odpowiedniej pojemności, jak w tym przypadku, nie tylko zwiększa precyzję, ale także efektywność pracy w laboratorium, co jest istotne w przypadku wielu analiz wymagających rozcieńczeń lub dokładnych pomiarów składników chemicznych.

Pytanie 21

Jaką masę NaCl uzyskuje się poprzez odparowanie do sucha 250 g roztworu 10%?

A. 0,25 g

B. 250 g

C. 25 g

D. 2,5 g

Aby obliczyć ilość NaCl w 250 g 10% roztworu, należy zastosować wzór na stężenie procentowe. Stężenie 10% oznacza, że w 100 g roztworu znajduje się 10 g substancji rozpuszczonej. Dla 250 g roztworu, proporcja ta jest taka sama, co można obliczyć, stosując przeliczenie: (10 g / 100 g) * 250 g = 25 g NaCl. W praktyce, takie obliczenia są niezwykle istotne w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania odpowiednich reakcji chemicznych. Zrozumienie stężenia roztworów pozwala na ich prawidłowe stosowanie w różnych procedurach, takich jak przygotowanie leków, analiza chemiczna czy też wytwarzanie materiałów. Warto również znać zasady dotyczące przechowywania oraz rozcieńczania roztworów, co jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi.

Pytanie 22

Aby w badanej próbie w trakcie zmiany pH nastąpiła zmiana barwy na malinową, należy użyć

Zmiany barw najważniejszych wskaźników kwasowo-zasadowych
Wskaźnik	Barwa w środowisku			Zakres pH zmiany barwy
Wskaźnik	Kwasowym	Obojętnym	Zasadowym	Zakres pH zmiany barwy
oranż metylowy	czerwona	żółta	żółta	3,2÷4,4
lakmus (mieszanina substancji)	czerwona	fioletowa	niebieska	4,5÷8,2
fenoloftaleina	bezbarwna	bezbarwna	malinowa	8,2÷10,0
wskaźnik uniwersalny (mieszanina substancji)	czerwona (silnie kwaśne) pomarańczowa (słabo kwaśne)	żółta	niebieska (silnie zasadowe) zielona (słabo zasadowe)	co jeden stopień skali
herbata	żółta	czerwona-brunatna	brązowa
sok z czerwonej kapusty	fioletowa	niebieska	zielona

A. wskaźnika uniwersalnego.

B. lakmusu.

C. oranżu metylowego.

D. fenoloftaleiny.

Fenoloftaleina to naprawdę fajny wskaźnik pH, który zmienia kolor z bezbarwnego na malinowy, gdy pH jest w granicach od 8,2 do 10,0. Więc jeśli pH jest niższe niż 8,2, to zostaje bezbarwna. To sprawia, że jest super do wykrywania zasadowego środowiska. Używamy jej w laboratoriach chemicznych, szczególnie przy titracji, bo tam zmiany pH są kluczowe. Zauważyłem też, że fenoloftaleina jest przydatna w różnych branżach, na przykład w farmacji i w analizach wody, bo pomaga ocenić, czy próbki są zasadowe. Z moich doświadczeń wynika, że przed wyborem wskaźnika warto dokładnie obliczyć pH próbki, żeby dobrze zrozumieć wyniki. No i trzeba ostrożnie podchodzić do fenoloftaleiny, bo w większych stężeniach może być szkodliwa dla organizmów wodnych.

Pytanie 23

Na podstawie danych w tabeli wskaż, którego środka suszącego można użyć do osuszenia związku o wzorze (CH₃)₂CO

Środek suszący	Stosowany do suszenia	Nie nadaje się do suszenia
Na	Eter, węglowodory, aminy trzeciorzędowe	Chlorowcopochodne węglowodorów
CaCl₂	Węglowodory, aceton, eter, gazy obojętne	Alkohole, amoniak, aminy
Żel krzemionkowy	W eksykatorze	HF
H₂SO₄	Gazy obojętne i kwasowe	Związki nienasycone, alkohole, substancje zasadowe

A. Na

B. H2SO4

C. żel krzemionkowy

D. CaCl2

Wybór CaCl2 jako środka suszącego do osuszenia acetonu (CH3)2CO jest poprawny, ponieważ jest to substancja, która skutecznie wiąże wodę dzięki swojej higroskopijności. Chlorek wapnia jest powszechnie stosowany do osuszania rozpuszczalników organicznych, w tym ketonów, co czyni go idealnym rozwiązaniem w przypadku acetonu. W praktyce, stosując CaCl2, można uzyskać wysoce czysty aceton, co jest istotne w wielu aplikacjach laboratoryjnych i przemysłowych, takich jak syntezy chemiczne czy preparatyka próbek. Dodatkowo, w kontekście dobrych praktyk laboratoryjnych, ważne jest, aby zawsze stosować odpowiednie metody osuszania, aby uniknąć zanieczyszczeń i uzyskać wiarygodne wyniki. Zgodnie ze standardami branżowymi, takie jak ISO 9001, dbanie o jakość materiałów i ich obróbkę jest kluczowe dla zapewnienia wysokiego poziomu produktów końcowych.

Pytanie 24

Podczas reakcji chlorku żelaza(III) z wodorotlenkiem potasu dochodzi do wytrącenia wodorotlenku żelaza(III) w formie

A. drobnokrystalicznego osadu

B. galaretowatego osadu

C. grubokrystalicznego osadu

D. serowatego osadu

Reakcja chlorku żelaza(III) z wodorotlenkiem potasu prowadzi do wytrącenia wodorotlenku żelaza(III) w postaci galaretowatego osadu. Ta charakterystyka jest istotna w kontekście chemii analitycznej oraz w procesach związanych z oczyszczaniem wód. Galaretowaty osad jest wynikiem specyficznej kinetyki reakcji oraz agregacji cząsteczek w wyniku obecności warunków pH. W praktycznych zastosowaniach, taki osad jest łatwy do rozdzielenia od cieczy, co czyni go użytecznym w procesach filtracji. Ponadto, wodorotlenek żelaza(III) jest często stosowany w przemysłowych aplikacjach, takich jak produkcja pigmentów czy w medycynie do usuwania metali ciężkich z organizmu. Zrozumienie właściwości tego osadu jest kluczowe dla efektywnego projektowania procesów przemysłowych, w których kontrola nad rozdziałem faz jest niezbędna.

Pytanie 25

Do pojemników na odpady stałe, które są przeznaczone do utylizacji, nie można wprowadzać bezpośrednio cyjanków oraz związków kompleksowych zawierających jony cyjankowe z powodu

A. uwalniania związków o drażniącym zapachu

B. powolnego rozkładu związków

C. produkcji toksycznych par lub gazów

D. zajścia nagłej, egzotermicznej reakcji

Wybór odpowiedzi dotyczącej zajścia gwałtownej, egzotermicznej reakcji jest błędny, ponieważ procesy egzotermiczne nie są jedynym lub najważniejszym zagrożeniem związanym z cyjankami. Choć niektóre reakcje chemiczne mogą wydzielać ciepło, to w przypadku cyjanków kluczowym zagrożeniem jest ich zdolność do generowania toksycznych gazów, które stanowią poważne ryzyko dla zdrowia. Wydanie cyjanków do utylizacji prowadzi do sytuacji, w której ich reakcje z innymi substancjami mogą generować niebezpieczne produkty, jednak nie każde zajście reakcji chemicznej jest oparte na gwałtowności. W kontekście drugiej odpowiedzi, powolne rozkładanie się związków nie odzwierciedla natury cyjanków - w rzeczywistości ich toksyczne właściwości nie są związane z ich rozkładem, ale z ich zdolnością do przekształcania się w jeszcze bardziej niebezpieczne formy. Z kolei koncepcja wydzielania się związków o drażniącym zapachu również jest nieadekwatna, ponieważ nie wszystkie cyjanki emitują zauważalne zapachy, a ich obecność w środowisku może być wykrywana jedynie dzięki specjalistycznym metodom analitycznym. Dlatego kluczowe jest, aby zrozumieć, że cyjanki i ich pochodne wymagają szczególnej uwagi i procedur w zakresie ich zarządzania oraz utylizacji, a nie koncentrowania się na nieodpowiednich aspektach ich chemii. W praktyce, nieprzestrzeganie odpowiednich standardów może prowadzić do poważnych zagrożeń zdrowotnych i środowiskowych, a także naruszenia przepisów dotyczących ochrony środowiska.

Pytanie 26

Na diagramie przedstawiającym proces pobierania prób środowiskowych do analizy literą Y oznaczono próbkę

A. laboratoryjną

B. wtórną

C. ogólną

D. do analizy

Próbka oznaczona literą Y na schemacie postępowania przy pobieraniu próbek środowiskowych jest próbą laboratoryjną. Próbki laboratoryjne są kluczowe w analizie, ponieważ są one przeznaczone do dalszych, szczegółowych badań w warunkach kontrolowanych. Zbierając próbki w terenie, istotne jest, aby były one odpowiednio oznaczone i sklasyfikowane, aby zapewnić ich właściwą identyfikację i analizę w laboratorium. Przykładem zastosowania próbek laboratoryjnych może być analiza jakości wody, gdzie próbki pobierane z różnych źródeł muszą być odpowiednio przygotowane, aby zachować ich właściwości fizykochemiczne. Zgodnie z wytycznymi ISO 5667 dotyczącymi pobierania próbek wód, ważne jest, aby próbki laboratoryjne były zbierane w określony sposób, aby uniknąć kontaminacji i zapewnić reprezentatywność wyników. Właściwe postępowanie z próbkami laboratoryjnymi jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników analitycznych i zachowania dokładności pomiarów.

Pytanie 27

W celu przygotowania 100 cm³ roztworu mianowanego, jaką kolbę należy zastosować?

A. stożkową o pojemności 100 cm3

B. miarową o pojemności 10 cm3

C. stożkową o pojemności 0,1 dm3

D. miarową o pojemności 0,1 dm3

Wybór kolby miarowej 0,1 dm³ (czyli 100 cm³) to dobry ruch. Przygotowując roztwór mianowany, ważne jest, żeby robić to w naczyniu, które zapewnia dokładne pomiary objętości. Kolby miarowe są super dokładne i to ma duże znaczenie w chemii. Nawet małe błędy w objętości mogą namieszać wyniki analizy. Na przykład, jeśli przygotowujesz roztwór standardowy do miareczkowania, kolba miarowa będzie niezbędna. Pamiętaj, że każda kolba powinna być używana zgodnie z jej pojemnością, co sprawia, że wyniki są bardziej rzetelne i powtarzalne. W laboratoriach chemicznych dokładność pomiaru to klucz, więc dobrze jest wiedzieć, jaką kolbę wybrać, żeby wszystko wyszło zgodnie z planem.

Pytanie 28

Metoda przygotowania próbki do badania, która nie jest

A. mineralizacja

B. stapianie

C. miareczkowanie

D. spopielenie

Miareczkowanie nie jest metodą przygotowania próbki do analizy, ponieważ jest to technika analityczna służąca do określenia stężenia substancji w roztworze. W procesie miareczkowania dodaje się roztwór o znanym stężeniu do próbki, która zawiera substancję analizowaną, aż do osiągnięcia punktu końcowego reakcji. Przykładem zastosowania jest analiza zawartości kwasu w roztworze, gdzie miareczkowanie kwasu solnego roztworem wodorotlenku sodu pozwala na precyzyjne określenie jego stężenia. W praktyce stosuje się miareczkowanie w laboratoriach chemicznych oraz w badaniach jakościowych i ilościowych. Aby miareczkowanie było efektywne, laboratoria powinny stosować odpowiednie metody kalibracji i prowadzić staranną dokumentację, co jest zgodne z wytycznymi ISO 17025 dotyczących akredytacji laboratoriów.

Pytanie 29

Wskaź sprzęt laboratoryjny, który znajduje się w zestawie do filtracji pod obniżonym ciśnieniem?

A. Kolba ssawkowa, lejek z sitkiem, urządzenie do pompowania wody

B. Kolba ssawkowa, lejek szklany, urządzenie do pompowania wody

C. Kolba miarowa, lejek szklany, bagietka

D. Kolba stożkowa, lejek z sitkiem, bagietka

Odpowiedź wskazująca na kolbę ssawkową, lejek z sitowym dnem oraz pompkę wodną jako zestaw do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem jest prawidłowa. Kolba ssawkowa jest specjalnie zaprojektowana do przechwytywania i transportu cieczy, a jej konstrukcja umożliwia tworzenie podciśnienia wewnątrz kolby. Lejek z sitowym dnem odgrywa kluczową rolę w procesie filtracji, umożliwiając sączenie cieczy przez sitko, co pozwala na oddzielenie cząstek stałych od cieczy. Pompka wodna jest używana do redukcji ciśnienia, co jest istotne w procesach takich jak ekstrakcja czy destylacja, gdyż umożliwia efektywne usuwanie cieczy w niższych temperaturach, co z kolei zapobiega degradowaniu wrażliwych substancji chemicznych. Użycie tego sprzętu jest zgodne z najlepszymi praktykami laboratoryjnymi, gdzie ważne jest zachowanie integralności próbek oraz minimalizacja strat substancji lotnych.

Pytanie 30

Część partii pobrana w sposób jednorazowy z jednego źródła towaru zapakowanego lub z jednego opakowania jednostkowego określana jest mianem próbki

A. średniej laboratoryjnej

B. pierwotnej

C. analitycznej

D. ogólnej

Odpowiedź 'pierwotnej' jest poprawna, ponieważ próbka pierwotna to część partii, która jest pobrana jednorazowo z jednego miejsca towaru opakowanego lub z jednego opakowania jednostkowego. Termin ten jest kluczowy w kontekście badań laboratoryjnych i jakości produktów. Próbki pierwotne są często stosowane w analizach chemicznych, mikrobiologicznych i fizykochemicznych, gdzie dokładność i reprezentatywność próbki mają kluczowe znaczenie dla wyników. Na przykład, w akredytowanych laboratoriach, zgodnie z normami ISO 17025, zaleca się pobieranie próbek pierwotnych w sposób zapewniający ich reprezentatywność dla całej partii. Przykłady zastosowania obejmują kontrolę jakości surowców w przemyśle spożywczym czy farmaceutycznym, gdzie kluczowe jest, aby wyniki badań były wiarygodne i mogły być zastosowane do oceny całej partii produktu. Dobrą praktyką jest również dokumentowanie procesu pobierania próbek, co zwiększa transparentność i wiarygodność analiz.

Pytanie 31

Naczynia z roztworem kwasu siarkowego(VI) o dużym stężeniu nie powinny być pozostawiane otwarte nie tylko za względów bezpieczeństwa, ale także dlatego, że kwas

A. zwiększy swoje stężenie, ponieważ wyparuje woda

B. zmniejszy swoją masę, ponieważ jest higroskopijny

C. zmniejszy swoją masę, ponieważ jest lotny

D. zwiększy swoją masę, ponieważ jest higroskopijny

Odpowiedź jest poprawna, ponieważ stężony roztwór kwasu siarkowego(VI) jest substancją higroskopijną, co oznacza, że ma zdolność do absorbowania wilgoci z otoczenia. Gdy naczynie z takim roztworem jest otwarte, kwas siarkowy może wchłaniać pary wodne z powietrza, co prowadzi do zwiększenia jego masy. Jest to istotne z perspektywy bezpieczeństwa, ponieważ przyrost masy roztworu może wpływać na jego stężenie oraz właściwości chemiczne. Na przykład, w praktyce laboratoryjnej, jeżeli kwas siarkowy jest przechowywany w otwartych naczyniach, może dojść do niezamierzonego wzrostu stężenia kwasu, co zwiększa ryzyko reakcji niepożądanych. W przemyśle chemicznym, gdzie kwas siarkowy jest powszechnie stosowany, kluczowe jest przestrzeganie odpowiednich norm i procedur przechowywania, aby uniknąć niebezpiecznych sytuacji. Dobrą praktyką jest stosowanie szczelnych pojemników oraz regularne monitorowanie właściwości roztworów, co pozwala na zapewnienie ich stabilności i bezpieczeństwa użytkowania.

Pytanie 32

Reagent, który reaguje wyłącznie z jednym konkretnym jonem lub związkiem, nazywamy reagente

A. specyficzny

B. maskujący

C. selektywny

D. grupowy

Odczynnik specyficzny to taki, który reaguje z jednym, ściśle określonym jonem lub związkiem chemicznym, co czyni go niezwykle przydatnym w analizach chemicznych i laboratoryjnych. Przykładem może być odczynnik nieselektywnego wykrywania jonów srebra, jakim jest chlorowodorek sodu, który wytrąca białe osady tylko w obecności jonów srebra. W praktyce, zastosowanie odczynników specyficznych pozwala na przeprowadzanie dokładnych analiz jakościowych i ilościowych, co jest kluczowe w laboratoriach chemicznych, analitycznych, a także w przemyśle farmaceutycznym i środowiskowym. Standardy ASTM i ISO promują stosowanie takich odczynników w badaniach laboratoryjnych, co podkreśla ich znaczenie w zapewnieniu wysokiej jakości wyników. W kontekście praktycznym, specyficzność odczynników jest niezwykle ważna w diagnostyce medycznej, gdzie konieczne jest precyzyjne określenie obecności konkretnych biomarkerów.

Pytanie 33

Wskaż zbiór substancji, które po rozpuszczeniu w wodzie stają się elektrolitami?

A. Glukoza, kwas azotowy(V), wodorotlenek wapnia

B. Cukier, sól stołowa, ocet

C. Chlorek sodu, wodorotlenek sodu, kwas siarkowy(VI)

D. Kwas solny, gliceryna, tlenek siarki(VI)

Prawidłowa odpowiedź to chlorek sodu, wodorotlenek sodu oraz kwas siarkowy(VI), ponieważ są to substancje, które w rozpuszczalniku wodnym dysocjują na jony. Elektrolity to substancje, które w roztworach wodnych przewodzą prąd elektryczny dzięki obecności naładowanych cząsteczek – jonów. Chlorek sodu (NaCl) po rozpuszczeniu w wodzie dissocjuje na jony sodu (Na+) i jony chlorkowe (Cl-), co czyni go doskonałym elektrolitem, często stosowanym w przemyśle spożywczym oraz w procesach biologicznych. Wodorotlenek sodu (NaOH) również rozkłada się na jony Na+ i OH-, co czyni go silnym elektrolitem, wykorzystywanym w wielu procesach chemicznych, w tym w produkcji mydeł i detergentów. Kwas siarkowy(VI) (H2SO4) w wodzie dissocjuje, tworząc jony H+ oraz jony SO4^2-, co sprawia, że jest jednym z najsilniejszych elektrolitów i znajduje zastosowanie w akumulatorach kwasowo-ołowiowych oraz w przemyśle chemicznym. Zrozumienie roli elektrolitów jest kluczowe nie tylko w chemii, ale również w biologii oraz medycynie, gdzie ich równowaga ma istotne znaczenie dla funkcjonowania organizmu.

Pytanie 34

Jak przebiega procedura unieszkodliwiania rozlanego kwasu siarkowego(VI)?

A. dokładnym spłukaniu miejsc z kwasem roztworem wodorotlenku sodu

B. zbieraniu kwasu tlenkiem wapnia w celu późniejszej utylizacji

C. dokładnym spłukaniu miejsc z kwasem roztworem węglanu sodu

D. spłukaniu miejsc z kwasem gorącą wodą

Odpowiedź wskazująca na zebranie kwasu tlenkiem wapnia jest prawidłowa, ponieważ tlenek wapnia (CaO) reaguje z kwasem siarkowym(VI) (H2SO4) w procesie neutralizacji, tworząc siarczan wapnia (CaSO4), który jest niegroźnym osadem. Taka metoda unieszkodliwiania kwasu jest zgodna z zasadami ochrony środowiska i bhp, ponieważ minimalizuje ryzyko dalszego uszkodzenia przez kwas oraz pozwala na bezpieczne usunięcie odpadów. Przykład praktycznego zastosowania tej metody można zaobserwować w laboratoriach chemicznych oraz zakładach przemysłowych, gdzie niezbędne jest zarządzanie substancjami niebezpiecznymi. Zgodnie z normami, takimi jak ISO 14001, odpowiednie procedury zarządzania substancjami chemicznymi powinny obejmować metody neutralizacji, a zastosowanie tlenku wapnia to jedna z najskuteczniejszych technik w tym zakresie. Warto również pamiętać, że po neutralizacji, powstały siarczan wapnia powinien być poddany odpowiedniej utylizacji zgodnie z obowiązującymi przepisami, co zabezpiecza przed zanieczyszczeniem środowiska.

Pytanie 35

Aby przygotować 500 g roztworu o stężeniu 10% (m/m), ile substancji należy odważyć?

A. 50 g substancji

B. 5 g substancji

C. 100 g substancji

D. 10 g substancji

Aby sporządzić roztwór o stężeniu 10% (m/m), należy zrozumieć, że stężenie to oznacza, że na każde 100 g roztworu przypada 10 g substancji rozpuszczonej. W przypadku przygotowywania 500 g roztworu, można obliczyć potrzebną ilość substancji, stosując proporcję. 10% z 500 g to 50 g substancji: 500 g * 0,10 = 50 g. Taki sposób obliczenia jest zgodny z zasadami chemii analitycznej, gdzie dokładność i precyzja są kluczowe. W praktyce, przygotowując roztwory, należy zawsze stosować odpowiednie wagi analityczne oraz zapewnić odpowiednie warunki do ich mieszania, aby uzyskać jednorodny roztwór. Ważne jest również, aby znać właściwości substancji, które są wykorzystywane do sporządzania roztworów, aby uniknąć niebezpieczeństw związanych z ich stosowaniem, co jest zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną.

Pytanie 36

W wyniku analizy sitowej próbki stałej otrzymano frakcję o średnicy ziaren 12 – 30 mm. Jaką masę powinna mieć prawidłowo pobrana próbka pierwotna?

Tabela. Wielkość próbki pierwotnej w zależności od wielkości ziarna
Średnica ziaren lub kawałków [mm]	do 1	1 - 10	11 - 50	ponad 50
Pierwotna próbka (minimum) [g]	100	200	1000	2500

A. 2500 g

B. 100 g

C. 200 g

D. 1000 g

Odpowiedź '1000 g' jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z normami analizy sitowej, dla ziaren o średnicy od 11 do 50 mm minimalna masa próbki pierwotnej powinna wynosić 1000 g. W przypadku analizy sitowej, w której badana jest frakcja ziaren, odpowiednia masa próbki jest kluczowa dla uzyskania wiarygodnych wyników. Zbyt mała próbka może prowadzić do błędnych wyników, zniekształcając charakterystykę frakcji ziarna. W praktyce, przy analizach takich jak ocena uziarnienia materiałów budowlanych czy surowców mineralnych, stosowanie się do odpowiednich standardów jest istotne dla zapewnienia jakości wyników. Przykładowo, w laboratoriach stosuje się normy PN-EN ISO 17892 dla gruntów, które również wskazują na konieczność stosowania odpowiednich mas próbki w zależności od rodzaju analizowanego materiału. Dlatego, jeśli analizowana frakcja mieści się w określonym przedziale średnic ziaren, należy zawsze upewnić się, że masa próbki odpowiada wymaganiom, aby uniknąć błędów w analizie.

Pytanie 37

Ustalanie miana roztworu polega na

A. miareczkowaniu przy użyciu roztworu o precyzyjnie znanym stężeniu roztworu oznaczanej próbki

B. określaniu przybliżonego stężenia roztworu

C. zważeniu substancji i rozpuszczeniu jej w wodzie

D. miareczkowaniu próbki roztworu o dokładnie znanym stężeniu przy pomocy roztworu nastawianego

Wszystkie niepoprawne odpowiedzi bazują na niepełnych lub błędnych zrozumieniach procesu nastawiania miana roztworu. Odpowiedzi, które sugerują jedynie odważenie substancji i rozpuszczenie jej w wodzie, pomijają kluczowy aspekt miareczkowania, który jest istotny dla uzyskania precyzyjnych wyników analitycznych. Odważenie substancji jest rzeczywiście pierwszym krokiem w przygotowywaniu roztworu, ale sama procedura nastawiania miana opiera się na bardziej zaawansowanej metodzie analitycznej, która wymaga znajomości reakcji chemicznej i umiejętności rozpoznawania punktów końcowych miareczkowania. Kolejna niepoprawna koncepcja dotyczy określania przybliżonego stężenia roztworu. Proces ten nie powinien być mylony z miareczkowaniem, które ma na celu uzyskanie dokładnych wartości stężenia. Ostatecznie, miareczkowanie roztworem o znanym stężeniu substancji oznaczanej jest procedurą, która nie ma zastosowania w kontekście nastawiania miana, ponieważ cała zasada opiera się na wykorzystaniu roztworu wzorcowego do analizy próbki. W praktyce, błędne podejścia do miareczkowania mogą prowadzić do znaczących pomyłek w wynikach, co podkreśla wagę stosowania odpowiednich metod i procedur analitycznych w laboratoriach chemicznych.

Pytanie 38

W celu usunięcia drobnych zawiesin z roztworu przed analizą spektrofotometryczną stosuje się:

A. sączenie przez sączek o drobnych porach lub filtr membranowy

B. suszenie roztworu w suszarce laboratoryjnej

C. dekantację bez sączenia

D. podgrzewanie roztworu do wrzenia

Sączenie przez sączek o drobnych porach lub filtr membranowy to standardowa metoda przygotowania próbek do analiz spektrofotometrycznych, szczególnie gdy zależy nam na usunięciu nawet najmniejszych cząstek zawieszonych. W branży laboratoryjnej takie podejście uchodzi za dobrą praktykę, bo pozwala skutecznie oddzielić fazę ciekłą od niepożądanych drobin, które mogłyby rozpraszać światło i zakłócać pomiar. Filtry membranowe wyróżniają się bardzo drobną porowatością (np. 0,22–0,45 µm), przez co nawet mikroskopijne cząstki nie przechodzą dalej. Użycie sączka o drobnych porach jest też bezpieczne dla składu chemicznego roztworu, nie powoduje dodatkowych reakcji i nie wpływa na wyniki analizy. Moim zdaniem, to wręcz obowiązkowa czynność przed większością analiz spektrofotometrycznych, szczególnie gdy pracujemy z próbkami środowiskowymi, farmaceutycznymi czy biologicznymi. Warto wspomnieć, że profesjonalne laboratoria stosują filtry strzykawkowe lub sączki z tworzyw sztucznych, bo są wygodne i minimalizują ryzyko zanieczyszczeń. Odpowiednia filtracja gwarantuje, że absorbancja mierzona spektrofotometrycznie odzwierciedla wyłącznie skład roztworu, a nie „szum” od cząstek zawieszonych. Takie przygotowanie próbek to po prostu podstawa rzetelnych wyników.

Pytanie 39

Aby obliczyć gęstość cieczy przy użyciu metody hydrostatycznej, należy zastosować

A. wagę Mohra

B. ebuliometr

C. wagosuszarkę

D. piknometr

Waga Mohra jest urządzeniem stosowanym do wyznaczania gęstości cieczy poprzez pomiar siły wyporu, jaką ciecz wywiera na zanurzoną w niej masę. Proces ten opiera się na zasadzie Archimedesa, która mówi, że na ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu równa ciężarowi cieczy, którą to ciało wypiera. W praktyce, waga Mohra umożliwia precyzyjne pomiary gęstości różnych cieczy, co jest szczególnie istotne w laboratoriach chemicznych i przemysłowych. Na przykład, w branży chemicznej, znajomość gęstości substancji jest niezbędna do określenia ich stanu skupienia, stężenia roztworów czy też przy projektowaniu procesów technologicznych. Warto również zauważyć, że stosowanie wagi Mohra jest zgodne z normami ISO dotyczącymi pomiarów fizycznych, co zapewnia wiarygodność uzyskiwanych wyników.

Pytanie 40

Zawarty fragment instrukcji odnosi się do

Po dodaniu do kolby Kjeldahla próbki analizowanego materiału, kwasu siarkowego(VI) oraz katalizatora, należy delikatnie ogrzewać zawartość kolby za pomocą palnika gazowego. W początkowym etapie ogrzewania zawartość kolby wykazuje pienienie i zmienia kolor na ciemniejszy. W tym czasie należy przeprowadzać ogrzewanie bardzo ostrożnie, a nawet z przerwami, aby uniknąć "wydostania się" czarnobrunatnej masy do szyjki kolby.

A. mineralizacji próbki na sucho

B. mineralizacji próbki na mokro

C. wyprażenia próbki do stałej masy

D. topnienia próbki

Odpowiedź 'mineralizacji próbki na mokro' jest poprawna, ponieważ opisany proces odnosi się do analizy chemicznej, w której próbka poddawana jest mineralizacji przy użyciu kwasu siarkowego(VI) oraz katalizatora. Mineralizacja na mokro to technika, która polega na rozkładaniu substancji organicznych w cieczy, co umożliwia uzyskanie ich składników chemicznych w formie rozpuszczalnej. W procesie tym, ogrzewanie jest kluczowe, aby zapewnić efektywne działanie kwasu oraz katalizatora, co skutkuje pełnym utlenieniem organicznych składników próbki. Przykładem praktycznego zastosowania tej metody jest analiza zawartości azotu w próbkach żywności, gdzie proces ten pozwala na uzyskanie wyników w zgodzie z normami laboratoryjnymi, takimi jak ISO 16634. Dobrze przeprowadzona mineralizacja na mokro jest istotnym krokiem w wielu analizach chemicznych, umożliwiającym dalsze badania i uzyskiwanie precyzyjnych wyników.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej