Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik elektryk
Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Data rozpoczęcia: 21 maja 2025 12:50
Data zakończenia: 21 maja 2025 13:28

Egzamin zdany!

Wynik: 36/40 punktów (90,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Silnik prądu stałego w układzie szeregowym intensywnie iskrzy na segmentach komutatora. Najbardziej prawdopodobnym powodem uszkodzenia jest

A. przerwa w obwodzie stojana

B. przerwa w obwodzie wirnika

C. zwarcie międzyzwojowe w obwodzie stojana

D. zwarcie międzyzwojowe w obwodzie wirnika

Zwarcie międzyzwojowe w obwodzie wirnika jest najczęstszą przyczyną nadmiernego iskrzenia na komutatorze silnika szeregowego prądu stałego. Tego typu zwarcia powodują nieprawidłowy przepływ prądu w uzwojeniach wirnika, co skutkuje dużymi prądami roboczymi, a w konsekwencji prowadzi do powstania intensywnych łuków elektrycznych na komutatorze. Iskrzenie to nie tylko obniża efektywność pracy silnika, ale także może prowadzić do szybszego zużycia elementów komutatora oraz wirnika. Przykładowo, w silnikach stosowanych w aplikacjach przemysłowych, takich jak napędy trakcyjne czy maszyny robocze, kluczowe jest monitorowanie stanu uzwojeń, aby zminimalizować ryzyko zwarć. Regularne inspekcje oraz stosowanie systemów diagnostycznych, takich jak termowizja czy analiza drgań, mogą pomóc w wczesnym wykryciu problemów z uzwojeniami, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zarządzaniu utrzymaniem ruchu. Ponadto, zrozumienie efektów zwarć międzyzwojowych jest kluczowe dla inżynierów projektujących układy napędowe, aby mogli tworzyć bardziej niezawodne i trwałe systemy.

Pytanie 2

Jakiego składnika nie może zawierać przewód zasilający rozdzielnię główną w pomieszczeniu przemysłowym, które jest niebezpieczne pod kątem pożarowym?

A. Zewnętrznego oplotu włóknistego

B. Żył aluminiowych

C. Pancerza stalowego

D. Powłoki polietylenowej

Zewnętrzny oplot włóknisty nie jest odpowiednim elementem dla kabel zasilający rozdzielnicę główną w pomieszczeniu przemysłowym uznawanym za niebezpieczne pod względem pożarowym. Takie pomieszczenia wymagają zastosowania materiałów, które są odporne na działanie wysokich temperatur oraz ognioodporne. Oplot włóknisty, choć może być stosowany w mniej ryzykownych warunkach, nie spełnia wymagań dotyczących odporności na ogień. W praktyce oznacza to, że w przypadku pożaru, oplot włóknisty mógłby się szybko zapalić i przyczynić się do rozprzestrzenienia ognia. Aby zapewnić bezpieczeństwo, kabel w pomieszczeniach niebezpiecznych powinien być wykonany z materiałów, które są zgodne z normami, takimi jak PN-EN 60529 czy PN-EN 60332, które definiują wymagania dotyczące ochrony przed ogniem i wysoką temperaturą. Przykładem odpowiedniego rozwiązania są kable zasilające z pancerzem stalowym, które nie tylko chronią przed uszkodzeniami mechanicznymi, ale również mają właściwości ognioodporne, co czyni je idealnym wyborem dla rozdzielnic w krytycznych środowiskach przemysłowych.

Pytanie 3

Jakie skutki dla instalacji mieszkalnej przyniesie zamiana przewodu YDY 3x1,5 mm2 na YADY 3 x 1,5 mm2?

A. Rezystancja przewodów ulegnie zmniejszeniu

B. Przewodność elektryczna przewodów ulegnie zwiększeniu

C. Obciążalność długotrwała instalacji zostanie zmniejszona

D. Wytrzymałość elektryczna izolacji wzrośnie

Wybór przewodu YADY 3x1,5 mm2 zamiast YDY 3x1,5 mm2 to nie byle co. Wiesz, te przewody mają różne właściwości, zwłaszcza jeśli chodzi o to, jak długo mogą wytrzymać przy dużym obciążeniu. Przewód YADY ma inną izolację, która po prostu nie znosi wysokich temperatur i uszkodzeń mechanicznych tak dobrze, jak YDY. Jak przewód YADY się nagrzeje, to może mieć problem z przenoszeniem prądu bezpiecznie. Takie sprawy reguluje norma PN-IEC 60364 i dobrze mieć to na uwadze przy projektowaniu. Inżynierowie i wykonawcy muszą więc dobrze przemyśleć, co wybierają, bo niewłaściwy przewód to ryzyko przegrzania i awarii, a to przecież może być niebezpieczne. Warto zainwestować w dobry wybór, żeby uniknąć kłopotów.

Pytanie 4

Jaką wartość ma maksymalna dopuszczalna rezystancja uziomu R_A przewodu ochronnego łączącego uziom z dostępnością przewodzącą dla znamionowego prądu różnicowego I_N = 30 mA oraz napięcia dotykowego 50 V AC wyłącznika różnicowoprądowego?

A. 4 000 Ω

B. Około 830 Ω

C. Około 1 660 Ω

D. 2 000 Ω

Największa dopuszczalna rezystancja uziomu R_A przewodu ochronnego łączącego uziom z częścią przewodzącą dostępną dla prądu różnicowego I_N = 30 mA i napięcia dotykowego 50 V AC wynosi około 1 660 Ω. W praktyce oznacza to, że gdy osoba dotknie elementu przewodzącego, prąd różnicowy powinien być w stanie przepływać przez przewód uziemiający, a jego wartość powinna być na tyle niska, aby zminimalizować ryzyko porażenia prądem. Dopuszczalna rezystancja uziomu jest regulowana przez normy, takie jak PN-IEC 60364-4-41, które określają maksymalne wartości dla różnych kategorii instalacji elektrycznych. Używanie tych norm w projektowaniu i budowie instalacji elektrycznych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników. W praktyce, wartość rezystancji powinna być mierzona podczas odbioru instalacji, a także okresowo sprawdzana w celu zapewnienia ciągłej ochrony. Przykładem jest instalacja w budynkach mieszkalnych, gdzie właściwie dobrana rezystancja uziomu zapobiega poważnym skutkom awarii elektrycznych.

Pytanie 5

Jaką czynność można wykonać przy lokalizacji uszkodzeń w trakcie funkcjonowania instalacji oraz urządzeń elektrycznych w obszarach narażonych na wybuch?

A. Dokręcanie luźnych śrub w osłonach urządzeń

B. Wymiana źródeł oświetlenia

C. Pomiar temperatury zewnętrznych powierzchni obudów silników

D. Demontaż obudów urządzeń

Wymiana źródeł światła, otwieranie obudów urządzeń oraz dokręcanie poluzowanych śrub w osłonach urządzeń to czynności, które są niewłaściwe do wykonywania w strefach zagrożonych wybuchem. Wymiana źródeł światła często wiąże się z koniecznością demontażu osprzętu, co może zakłócić szczelność obudowy, a tym samym wprowadzić potencjalne źródło zapłonu. W strefach wybuchowych kluczowe jest utrzymanie integralności urządzeń oraz unikanie wszelkich działań, które mogą zwiększyć ryzyko. Otwieranie obudów urządzeń to kolejna czynność, która wiąże się z ryzykiem, ponieważ wprowadza do wnętrza obudowy powietrze z zewnątrz, co w przypadku obecności łatwopalnych substancji może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Dokręcanie poluzowanych śrub również może stanowić problem, ponieważ zmiana stanu obudowy mogłaby wpłynąć na jej szczelność i zdolność do ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Często w takich strefach należy stosować odpowiednie procedury konserwacyjne, które są zgodne z wytycznymi producentów oraz standardami branżowymi, aby zminimalizować ryzyko wybuchu. Dlatego każda niesubordynacja wobec tych zasad może prowadzić do tragicznych konsekwencji, co podkreśla konieczność ścisłego przestrzegania wytycznych i stosowanie się do najlepszych praktyk w zakresie bezpieczeństwa elektrycznego.

Pytanie 6

Zabezpieczenie bezpiecznej pracy grzejnika trójfazowego zapewnia

A. osłona elementów grzejnych

B. regulacja mocy grzejnej

C. wyprowadzenie punktu neutralnego elementów grzejnych

D. wymuszony obieg powietrza

Wymuszony obieg powietrza, regulacja mocy grzejnej oraz wyprowadzenie punktu neutralnego elementów grzejnych to koncepcje, które choć mogą być istotne w kontekście efektywności energetycznej i funkcjonowania grzejnika, nie zapewniają same w sobie wystarczających środków bezpieczeństwa. Wymuszony obieg powietrza poprawia wydajność ogrzewania, ale nie eliminuje ryzyka poparzeń, które stanowi poważne zagrożenie w przypadku braku odpowiednich osłon. Regulacja mocy grzejnej jest ważna dla dostosowania temperatury do potrzeb użytkownika, jednak sama w sobie nie chroni przed niebezpieczeństwem kontaktu z gorącymi elementami. Ponadto, wyprowadzenie punktu neutralnego elementów grzejnych odnosi się bardziej do poprawy działania urządzenia oraz zabezpieczenia przed przeciążeniem, a nie bezpośrednio do bezpieczeństwa użytkowników. W praktyce, wiele osób błędnie zakłada, że poprawne funkcjonowanie grzejnika automatycznie oznacza jego bezpieczeństwo, co prowadzi do zignorowania kluczowych zasad związanych z ochroną przed poparzeniami. Bezpieczna eksploatacja grzejnika trójfazowego wymaga zatem zastosowania osłon, które nie tylko chronią użytkowników, ale również spełniają wymogi norm bezpieczeństwa, co jest podstawą każdej instalacji elektrycznej.

Pytanie 7

Jak wymiana uzwojenia pierwotnego na inne, wykonane z drutów nawojowych o podwójnym przekroju i tej samej liczbie zwojów, wpłynie na działanie transformatora, przy zachowanym uzwojeniu wtórnym?

A. Zredukuje się moc pobierana z transformatora

B. Zmaleje napięcie na końcówkach uzwojenia wtórnego

C. Zwiększy się efektywność transformatora

D. Wzrasta napięcie na końcówkach uzwojenia wtórnego

Wymiana uzwojenia pierwotnego na druty o większym przekroju, przy tej samej liczbie zwojów, wpływa korzystnie na sprawność transformatora. Zwiększenie przekroju drutów prowadzi do obniżenia oporu elektrycznego uzwojenia, co w efekcie zmniejsza straty mocy na skutek efektu Joule'a (straty I²R). To oznacza, że przy tej samej wartości prądu, straty ciepła w uzwojeniu pierwotnym będą mniejsze, co przekłada się na wyższą sprawność całego urządzenia. W praktyce, zastosowanie drutów o większym przekroju jest zgodne z zasadami inżynierii, gdzie dąży się do minimalizacji strat energii oraz poprawy efektywności energetycznej urządzeń. W przemyśle energetycznym, efektywność transformatorów jest kluczowa, ponieważ ma bezpośredni wpływ na zużycie energii i koszty operacyjne. Na przykład, w elektrowniach i stacjach transformacyjnych stosuje się takie rozwiązania, aby zminimalizować straty energii i poprawić parametry pracy urządzeń.

Pytanie 8

Na wartość impedancji pętli zwarcia w systemie TN-C wpływ mają

A. metoda ułożenia przewodów w instalacji

B. liczba przewodów umieszczonych w korytkach

C. przekrój żył przewodów

D. materiał izolacyjny przewodów

Wartość impedancji pętli zwarcia w sieci TN-C jest kluczowym parametrem, który wpływa na bezpieczeństwo instalacji elektrycznej. Przekrój żył przewodów ma bezpośredni wpływ na oporność elektryczną i tym samym na impedancję pętli zwarcia. Im większy przekrój przewodów, tym mniejsza ich oporność, co prowadzi do niższej wartości impedancji pętli. To z kolei pozytywnie wpływa na czas zadziałania zabezpieczeń nadprądowych, co jest zgodne z wymaganiami normy PN-IEC 60364. W praktyce, odpowiednio dobrany przekrój przewodów zapewnia, że w przypadku zwarcia prąd zwarciowy będzie na tyle wysoki, aby zadziałały zabezpieczenia, minimalizując ryzyko uszkodzeń oraz pożaru. Właściwy dobór przekroju żył jest szczególnie ważny w instalacjach o dużym obciążeniu, gdzie niewłaściwe wartości impedancji mogą prowadzić do awarii systemu.

Pytanie 9

Jakimi drutami nawojowymi można nawinąć uszkodzony transformator, aby zachował swoje parametry elektryczne, jeśli nie ma się drutu o takim samym polu przekroju poprzecznego jak pierwotny?

A. O przekroju dwa razy mniejszym, połączonymi równolegle

B. O średnicy dwa razy mniejszej, połączonymi równolegle

C. O średnicy dwa razy mniejszej, połączonymi szeregowo

D. O przekroju dwa razy mniejszym, połączonymi szeregowo

Odpowiedź, która sugeruje użycie drutu o przekroju dwa razy mniejszym, połączonym równolegle, jest prawidłowa ze względu na zasadę zachowania impedancji w transformatorach. Gdy zmniejszamy pole przekroju poprzecznego drutu nawojowego, zwiększa się jego oporność, co negatywnie wpływa na zdolność przewodzenia prądu. Aby zrekompensować tę utratę, łączenie dwóch lub więcej drutów równolegle pozwala na zwiększenie efektywnej powierzchni przekroju poprzecznego, co przeciwdziała wzrostowi oporności. W praktyce takie podejście jest zgodne z normami stosowanymi w rewitalizacji transformatorów, gdzie zachowanie parametrów elektrycznych jest kluczowe dla ich dalszego funkcjonowania. Dodatkowo, przy odpowiednim doborze materiałów izolacyjnych oraz średnicy drutów, można uzyskać wydajność bliską oryginalnym wartościom. Przykładem może być przezwojenie transformatora w elektrowniach, gdzie zastosowanie drutów o mniejszych średnicach, połączonych równolegle, skutkuje poprawą funkcjonowania urządzenia, a także wpływa na obniżenie kosztów materiałów. Takie praktyki są szeroko przyjęte w branży, co potwierdzają liczne publikacje i normy techniczne.

Pytanie 10

Jakim środkiem ochrony przeciwporażeniowej zapewnia się bezpieczeństwo przed dotykiem pośrednim?

A. Instalowania osłon i barier

B. Izolowania części czynnych

C. Umieszczenia elementów z napięciem poza zasięgiem ręki

D. Samoczynnego szybkiego wyłączenia napięcia

Wybierając odpowiedzi, które nie dotyczą samoczynnego szybkiego wyłączenia napięcia, można napotkać na szereg nieporozumień odnośnie metod ochrony przed dotykiem pośrednim. Instalowanie osłon i zagrodzeń, mimo że jest zalecaną praktyką w wielu instalacjach, nie zapewnia wystarczającej ochrony w sytuacji, gdy dojdzie do awarii izolacji. Osłony mogą jedynie ograniczyć dostęp do części czynnych, ale ich skuteczność zależy od prawidłowego ich montażu i utrzymania. Ponadto, umieszczanie elementów pod napięciem poza zasięgiem ręki, chociaż może zapobiec przypadkowemu dotykaniu, nie eliminuje ryzyka porażenia w przypadku uszkodzenia tych elementów. Ostatecznie, izolowanie części czynnych jest istotne, ale nie wystarczające jako jedyne zabezpieczenie. Gdy izolacja ulegnie uszkodzeniu, nie można polegać wyłącznie na niej dla bezpieczeństwa. Z perspektywy norm i przepisów, kluczowe jest implementowanie zintegrowanych systemów ochrony, gdzie samoczynne szybkie wyłączenie napięcia działa jako krytyczny mechanizm awaryjny, który powinien być stosowany równolegle z innymi metodami, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo. Warto zauważyć, że błędne wnioski często wynikają z pomijania złożoności problemu oraz niepełnego zrozumienia zasady działania poszczególnych elementów ochrony przeciwporażeniowej.

Pytanie 11

W tabeli przedstawiono wyniki pomiarów napięć między przewodami w sieci typu TN-C-S. Jakie uszkodzenie występuje w instalacji?

L1-N	240 V
L2-N	240 V
L3-N	240 V
PEN-N	0 V
PEN-PE	10 V

A. Przebicie izolacji między L1-N

B. Brak ciągłości przewodu PE

C. Zwarcie między fazami L1-L2

D. Uszkodzenie przewodu N

Brak ciągłości przewodu PE w instalacjach TN-C-S jest kluczowym problemem, który może prowadzić do poważnych zagrożeń dla bezpieczeństwa. W sieci TN-C-S przewód PEN pełni podwójną rolę: przewodu neutralnego oraz ochronnego. Przykładowo, w sytuacji, gdy napięcie między przewodem PEN a PE wynosi 10 V, wskazuje to na brak ciągłości w przewodzie PE. W idealnych warunkach napięcie to powinno wynosić 0 V, co oznacza, że przewód ochronny jest prawidłowo uziemiony i pełni swoją funkcję zabezpieczającą. W przypadku braku ciągłości przewodu PE, istnieje ryzyko, że metalowe obudowy urządzeń mogą stać się naładowane, co stwarza niebezpieczeństwo porażenia prądem. W praktyce, wszelkie prace w instalacjach elektrycznych powinny być prowadzone zgodnie z normami, takimi jak PN-IEC 60364, które podkreślają znaczenie prawidłowego uziemienia i ochrony przeciwporażeniowej. Regularne pomiary i inspekcje mogą pomóc w identyfikacji takich problemów, co jest zgodne z zaleceniami zawartymi w dokumentach branżowych.

Pytanie 12

Jaki stopień ochrony powinien posiadać silnik trójfazowy eksploatowany w pomieszczeniu narażonym na wybuch?

A. IP11

B. IP00

C. IP34

D. IP56

Stopień ochrony IP56 oznacza, że urządzenie jest całkowicie chronione przed kurzem oraz odporne na silne strumienie wody. W kontekście silnika trójfazowego pracującego w pomieszczeniu zagrożonym wybuchem, taki stopień ochrony jest kluczowy, ponieważ zanieczyszczenia i wilgoć mogą negatywnie wpływać na jego wydajność oraz bezpieczeństwo. W przypadku zastosowań w strefach Ex, gdzie występują substancje łatwopalne, zgodność z normami takimi jak ATEX czy IECEx staje się obowiązkowa. Zastosowanie silnika z odpowiednim stopniem ochrony, jak IP56, minimalizuje ryzyko uszkodzeń oraz potencjalnych wybuchów. Przykładem może być użycie takich silników w przemysłach chemicznych, gdzie nie tylko trzeba dbać o bezpieczeństwo, ale także o ciągłość procesów produkcyjnych. Warto również pamiętać o regularnych przeglądach technicznych, które pozwalają na wczesne wykrywanie ewentualnych problemów związanych z ochroną przed pyłem i wodą.

Pytanie 13

Który z poniższych sposobów łączenia uzwojeń transformatora zapewnia jednoczesne zasilanie wszystkich faz?

A. Układ gwiazda-trójkąt

B. Układ szeregowy

C. Układ równoległy

D. Układ trójkąt-gwiazda

Układ gwiazda-trójkąt jest jednym z popularnych sposobów łączenia uzwojeń w transformatorach trójfazowych. W tym rozwiązaniu uzwojenie pierwotne transformatora połączone jest w układzie gwiazdy, a wtórne w układzie trójkąta. Taki sposób połączenia pozwala na efektywne zasilanie wszystkich trzech faz jednocześnie, co jest kluczowe w zastosowaniach przemysłowych. Gwiazda-trójkąt jest często stosowany, gdy potrzebujemy obniżyć napięcie z sieci przesyłowej na poziom użytkowy w zakładach produkcyjnych. Moim zdaniem, jedną z głównych zalet tego układu jest jego zdolność do redukcji prądów w fazach transformatora, co przyczynia się do zwiększenia efektywności energetycznej i zmniejszenia strat cieplnych. W praktyce, transformator z układem gwiazda-trójkąt może być częścią infrastruktury zasilającej różnorodne maszyny, które wymagają stabilnego i wydajnego dostarczania energii. Zastosowanie tego układu jest zgodne z dobrymi praktykami w branży elektroenergetycznej, co jest szczególnie ważne przy projektowaniu systemów zasilania w dużych obiektach przemysłowych.

Pytanie 14

W którym z poniższych miejsc podczas pracy z urządzeniami elektrycznymi nie wolno stosować izolacji stanowiska jako zabezpieczenia przed dotykiem pośrednim?

A. Warsztat sprzętu RTV

B. Laboratorium

C. Plac budowy

D. Pracownia szkolna

Plac budowy to miejsce, gdzie występują szczególne warunki pracy, które wymagają szczegółowych zasad bezpieczeństwa. Izolowanie stanowiska jako ochrona przed dotykiem pośrednim, choć teoretycznie może być stosowane, w praktyce nie jest wystarczające ze względu na dynamiczny charakter tego środowiska. Na placu budowy często występują zagrożenia związane z wilgocią, zmiennymi warunkami atmosferycznymi oraz możliwością uszkodzenia izolacji przez inne urządzenia lub materiały budowlane. Dlatego w takich miejscach kluczowe jest stosowanie bardziej zaawansowanych systemów ochronnych, takich jak urządzenia różnicowoprądowe oraz odpowiednie uziemienie, które zapewniają znacznie większą ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym. Dodatkowo, zgodnie z normami PN-IEC 60364, na placach budowy należy stosować zabezpieczenia, które są dostosowane do specyfiki tego typu pracy, co podkreśla istotność stosowania wielowarstwowych metod ochrony, a nie tylko polegania na izolacji.

Pytanie 15

Aby naprawić uszkodzenie przerwanego przewodu pomiędzy sąsiednimi puszkami łączeniowymi w instalacji elektrycznej podtynkowej, która znajduje się w rurce, konieczne jest

A. odkręcić w puszkach uszkodzony przewód, wymienić go na nowy i połączyć

B. pozostawić uszkodzony przewód, a puszki połączyć przewodem natynkowym

C. wykuć bruzdę i wymienić rurkę instalacyjną z przewodami na przewód podtynkowy

D. odkręcić w puszkach uszkodzony przewód, zlutować, zaizolować i połączyć

Odpowiedź polegająca na odkręceniu przerwanego przewodu w puszkach i zastąpieniu go nowym jest prawidłowa, ponieważ zapewnia trwałe i bezpieczne rozwiązanie problemu uszkodzonej instalacji elektrycznej. Zgodnie z zasadami dobrej praktyki, usunięcie uszkodzonego przewodu i zastąpienie go nowym jest kluczowe dla zapewnienia ciągłości obwodu oraz minimalizacji ryzyka wystąpienia zwarcia czy pożaru. W przypadku przerwania przewodu, jego naprawa poprzez zlutowanie może być nietrwała i narażać na ryzyko, zwłaszcza w instalacjach podtynkowych, gdzie dostęp do uszkodzeń jest ograniczony. Wymiana przewodu jest standardem w branży i pozwala na zachowanie pełnej funkcjonalności instalacji. Dodatkowo, przy wykonywaniu takiej naprawy należy stosować odpowiednie materiały, które przeznaczone są do instalacji elektrycznych, a także przestrzegać norm PN-IEC 60364, które regulują zasady bezpieczeństwa w instalacjach elektrycznych. Przykładowo, przy wyborze nowego przewodu warto kierować się jego parametrami elektrycznymi oraz odpowiednią izolacją, co zwiększy efektywność i bezpieczeństwo całej instalacji.

Pytanie 16

Jakie urządzenie, przy wykorzystaniu przekaźnika termicznego i stycznika, oferuje kompleksową ochronę przed zwarciem oraz przeciążeniem dla silnika trójfazowego o parametrach:
P_n = 5,5 kW, U_n = 400/690 V?

A. Bezpiecznik typu aR

B. Wyłącznik nadprądowy typu B

C. Wyłącznik nadprądowy typu Z

D. Bezpiecznik typu aM

Bezpiecznik typu aM jest optymalnym rozwiązaniem do zabezpieczenia silników trójfazowych, takich jak ten o mocy Pn = 5,5 kW i napięciu Un = 400/690 V. Bezpieczniki typu aM są zaprojektowane do ochrony przed przeciążeniami i zwarciami, a ich charakterystyka prądowa pozwala na tolerowanie krótkotrwałych prądów rozruchowych, które są typowe dla silników. Dzięki temu, w momencie uruchomienia silnika, gdy prąd może wzrosnąć kilkakrotnie w krótkim czasie, bezpiecznik aM nie zadziała, co zapobiega niepotrzebnemu wyłączeniu urządzenia. W praktyce, zastosowanie bezpiecznika typu aM przy odpowiednim doborze prądowym w stosunku do znamionowego prądu silnika, zapewnia nie tylko bezpieczeństwo operacyjne, ale również minimalizuje przerwy w pracy maszyny. Ponadto, zgodnie z normą IEC 60947-4-1, zastosowanie takiego zabezpieczenia jest rekomendowane w instalacjach przemysłowych, gdzie wymagana jest wysoka niezawodność systemu. Dobrze dobrane zabezpieczenia, takie jak bezpieczniki aM, są kluczowe dla utrzymania ciągłości produkcji oraz ochrony przed szkodami materialnymi i osobowymi.

Pytanie 17

Wskaźnikuj najprawdopodobniejszą przyczynę nietypowego brzęczenia wydobywającego się z kadzi działającego transformatora energetycznego?

A. Niesymetryczność obciążenia

B. Drgania skrajnych blach rdzenia

C. Praca na biegu jałowym

D. Nieszczelność kadzi transformatora

Te drgania blach w rdzeniu transformatora to chyba główny powód, dla którego słychać to nienormalne brzęczenie, gdy on pracuje. Rdzeń składa się z cienkich blach, które są połączone, żeby zminimalizować straty energii i zjawisko histerezy. Kiedy transformator działa, zmieniające się pole magnetyczne może powodować drgania tych blach. Jak blachy nie są odpowiednio spasowane albo mają jakieś wady produkcyjne, to mogą zacząć rezonować, co prowadzi do tych nieprzyjemnych dźwięków. Moim zdaniem, żeby ograniczyć te drgania, warto regularnie konserwować transformatory i sprawdzać jakość tych blach, zwłaszcza według norm IEC 60076. Dobrze wykonany rdzeń i jego fachowy montaż mogą naprawdę wpłynąć na to, jak cicho i efektywnie pracuje transformator, co ma spore znaczenie w systemach energetycznych, gdzie hałas może być problematyczny.

Pytanie 18

W ramce zamieszczono wybrane parametry silnika trójfazowego. Jakie zakresy cewek prądowych i napięciowych watomierzy należy wybrać, aby w układzie Arona zmierzyć moc pobieraną przez silnik zasilany napięciem 3×400 V, 50 Hz i obciążony znamionowo przy połączeniu w gwiazdę?

Silnik 3^~   Typ 1E2-90S-4 S1
1,1 kW   3,2/1,8 A   Izol. F
IP55   1420 obr/min   cosφ 0,75
230/400 V   50 Hz

A. In = 2 A, Un = 400 V

B. In = 2 A, Un = 200 V

C. In = 1 A, Un = 200 V

D. In = 1 A, Un = 400 V

Wybór zakresu cewek prądowych i napięciowych watomierza w układzie Arona jest kluczowy dla dokładnych pomiarów mocy silnika trójfazowego. W tym przypadku, znamionowy prąd silnika wynosi 1,8 A, co oznacza, że cecha cewki prądowej powinna być dostosowana do wyższej wartości, aby zminimalizować ryzyko przeciążenia. Dlatego wybór 2 A dla cewek prądowych jest uzasadniony. Co więcej, napięcie znamionowe silnika wynosi 400 V w układzie gwiazda, co odpowiada napięciu międzyfazowemu. Zastosowanie cewki napięciowej o wartości 400 V zapewnia, że pomiar będzie dokonany w odpowiednim zakresie, co jest zgodne z najlepszymi praktykami branżowymi. Takie podejście nie tylko zapewnia precyzyjność, ale również bezpieczeństwo operacyjne, gdyż pozwala na uniknięcie przeciążeń, które mogą prowadzić do uszkodzeń sprzętu. W praktyce, dobór odpowiednich zakresów cewek prądowych i napięciowych jest kluczowy dla prawidłowego monitorowania i zarządzania pracą silników trójfazowych, co jest istotne dla efektywności energetycznej i długowieczności urządzeń. Dobrze dobrany sprzęt pomiarowy może również przyczynić się do zmniejszenia kosztów operacyjnych, co jest istotne w obszarze przemysłowym.

Pytanie 19

Jak wpłynie na ilość wydzielanego ciepła w czasie, w grzejniku elektrycznym, gdy spiralę grzejną zmniejszy się o połowę, a napięcie pozostanie takie samo?

A. Zwiększy się czterokrotnie

B. Zmniejszy się dwukrotnie

C. Zwiększy się dwukrotnie

D. Zmniejszy się czterokrotnie

Odpowiedź, że ilość wydzielonego ciepła w jednostce czasu zwiększy się dwukrotnie, jest prawidłowa, ponieważ zmiana długości spirali grzejnej grzejnika elektrycznego wpływa na opór elektryczny. Zgodnie z prawem Ohma, opór R przewodnika jest proporcjonalny do jego długości l, co można zapisać jako R = ρ * (l/A), gdzie ρ to oporność właściwa, a A to pole przekroju poprzecznego. Skrócenie spirali grzejnej o połowę prowadzi do zmniejszenia oporu R. Przy stałym napięciu zasilania (U), moc P wydobywana z grzejnika może być określona wzorem P = U²/R. Zmniejszenie oporu o połowę spowoduje, że moc wzrośnie dwukrotnie, ponieważ w mianowniku wzoru P mamy wartość oporu, która uległa redukcji. W praktyce oznacza to, że grzejnik będzie efektywniej przekazywał ciepło do otoczenia, co jest istotne w kontekście optymalizacji systemów grzewczych, szczególnie w zastosowaniach przemysłowych i budowlanych, gdzie zarządzanie energią ma kluczowe znaczenie.

Pytanie 20

W jakich okolicznościach aktywuje się samoczynne częstotliwościowe odciążenie (SCO) w sieci zasilanej przez generator synchroniczny?

A. Nadkompensacji sieci.

B. Podwyższenia częstotliwości ponad wartość nominalną.

C. Zwiększenia mocy pobieranej ponad moc wytwarzaną.

D. Pojawienia się przepięcia.

Zrozumienie mechanizmów działania systemów elektroenergetycznych wymaga głębszej analizy sytuacji związanych z różnymi odpowiedziami na postawione pytanie. Stwierdzenie, że samoczynne częstotliwościowe odciążenie zadziała w przypadku przekompensowania sieci, jest mylące, ponieważ przekompensowanie oznacza, że moc bierna jest wyższa niż zapotrzebowanie. W takiej sytuacji nie dochodzi do problemów z częstotliwością, a wręcz przeciwnie, sieć staje się bardziej stabilna. Zwiększenie częstotliwości ponad wartość znamionową również nie jest sytuacją, gdzie SCO ma zastosowanie. Wysoka częstotliwość sygnalizuje, że generator dostarcza więcej mocy niż jest potrzebne, co prowadzi do ryzyka uszkodzenia sprzętu, a nie do aktywacji mechanizmów odciążających. Wreszcie, wystąpienie przepięcia, świadczy o nadmiarze napięcia, co nie jest równoznaczne ze zwiększoną mocą pobraną, a zatem również nie uruchamia samoczynnych mechanizmów odciążających. W praktyce, błędne zrozumienie tych mechanizmów prowadzi do nieefektywnego zarządzania obciążeniem w sieci, co może skutkować poważnymi konsekwencjami dla stabilności systemu energetycznego. Właściwe zarządzanie obciążeniem oraz umiejętność prognozowania zmian w zapotrzebowaniu na moc są kluczowe dla zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej.

Pytanie 21

W celu sprawdzenia poprawności działania dwóch wyłączników różnicowoprądowych EFI-2 25/0,03 zmierzono ich różnicowe prądy zadziałania. Na podstawie wyników pomiarów zamieszczonych w tabeli określ poprawność działania tych wyłączników.

Wyłącznik różnicowoprądowy	Zmierzony prąd różnicowy I_Δ mA
1	35
2	25

A. 1 – sprawny, 2 – niesprawny.

B. Oba wyłączniki niesprawne.

C. 1 – niesprawny, 2 – sprawny.

D. Oba wyłączniki sprawne.

Odpowiedź 1 – niesprawny, 2 – sprawny jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z normami bezpieczeństwa wyłączników różnicowoprądowych, powinny one zadziałać przy określonym prądzie różnicowym. W przypadku wyłącznika EFI-2 25/0,03 wymagana wartość prądu różnicowego wynosi 30 mA. Wyłącznik nr 1 zadziałał przy prądzie 35 mA, co oznacza, że przekracza dopuszczalny poziom i nie jest w stanie skutecznie chronić przed porażeniem prądem elektrycznym. Natomiast wyłącznik nr 2 zadziałał przy prądzie 25 mA, co jest zgodne z wymaganiami i wskazuje na jego sprawność. W praktyce, poprawne działanie wyłączników różnicowoprądowych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników instalacji elektrycznych, ponieważ ich zadaniem jest ochrona przed skutkami prądów uziemiających i porażeniem. Regularne testowanie tych urządzeń zgodnie z normami PN-EN 61008 jest zalecane, aby zapewnić ich niezawodność i efektywność w warunkach użytkowania.

Pytanie 22

Jakie powinno być znamionowe natężenie prądu dla instalacyjnego wyłącznika nadprądowego używanego w systemie z napięciem 230 V, 50 Hz, jako zabezpieczenie obwodu wykonanego z przewodu 3x2,5 mm², który zasila 1-fazowy piec elektryczny o mocy 3 kW?

A. 16 A

B. 6 A

C. 10 A

D. 25 A

Wybór znamionowego prądu instalacyjnego wyłącznika nadprądowego na poziomie 16 A w przypadku obwodu zasilającego piec elektryczny o mocy 3 kW jest zgodny z zasadami zabezpieczeń elektrycznych. Przy napięciu 230 V, prąd pobierany przez piec można obliczyć, korzystając ze wzoru P = U * I, co daje I = P / U, a w naszym przypadku I = 3000 W / 230 V = 13,04 A. Z tego wynika, że wyłącznik nadprądowy o znamionowym prądzie 16 A będzie odpowiedni, zapewniając odpowiedni margines bezpieczeństwa oraz uwzględniając warunki pracy, takie jak prądy rozruchowe. Zgodnie z normą PN-IEC 60364-4-41, zabezpieczenia instalacyjne powinny być dobrane z odpowiednim zapasem, aby zminimalizować ryzyko wyzwolenia wyłącznika w normalnych warunkach eksploatacyjnych. Dodatkowo, zastosowanie przewodu 3x2,5 mm², który ma odpowiednią zdolność prądową, sprzyja bezpieczeństwu i niezawodności instalacji. W praktyce, 16 A jest powszechnie stosowane dla podobnych obwodów, co czyni tę odpowiedź właściwą.

Pytanie 23

Gdzie w instalacji jednofazowej należy umieścić wyłącznik RCD?

A. w przewodzie fazowym i neutralnym

B. w przewodzie fazowym i ochronnym

C. w przewodzie fazowym i fazowym

D. w przewodzie neutralnym i ochronnym

Wyłącznik RCD (Residual Current Device) jest istotnym urządzeniem w systemach elektrycznych, służącym do ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym oraz do zapobiegania pożarom spowodowanym upływem prądu. Montuje się go w przewodach fazowym i neutralnym, ponieważ jego głównym zadaniem jest monitorowanie różnicy prądów między tymi dwoma przewodami. W przypadku, gdy wystąpi różnica prądu, na przykład w wyniku uszkodzenia izolacji, urządzenie natychmiast odłącza zasilanie. Dzięki temu, gdy prąd wypływa do ziemi, wyłącznik RCD minimalizuje ryzyko porażenia prądem oraz potencjalnych zagrożeń pożarowych. Przykładem zastosowania wyłącznika RCD są instalacje elektryczne w domach jednorodzinnych oraz w miejscach użyteczności publicznej, gdzie zwiększone ryzyko kontaktu z wodą wymaga dodatkowych zabezpieczeń. W Polsce, zgodnie z normą PN-EN 61008-1, stosowanie RCD w instalacjach elektrycznych jest zalecane jako standardowa praktyka w celu zwiększenia bezpieczeństwa użytkowników.

Pytanie 24

Jakie części zamienne są najczęściej wymagane do serwisowania odkurzacza z jednofazowym silnikiem komutatorowym?

A. Szczotkotrzymacze oraz szczotki węglowe

B. Przekładnie i skrzynki przekładniowe

C. Grzałki oraz spirale grzejne

D. Termostaty i czujniki temperatury

Szczotkotrzymacze i szczotki węglowe są kluczowymi elementami w jednofazowych silnikach komutatorowych, które znajdują zastosowanie w większości odkurzaczy. Te części zamienne odpowiedzialne są za przewodzenie prądu do wirnika silnika, co umożliwia jego prawidłowe działanie. W miarę eksploatacji, szczotki węglowe ulegają naturalnemu zużyciu, co jest zjawiskiem oczekiwanym i wynika z tarcia mechanicznego. Regularna kontrola stanu szczotek i ich wymiana jest zatem istotna dla utrzymania efektywności działania odkurzacza. W praktyce, wymiana szczotkotrzymaczy oraz szczotek węglowych jest jednym z najczęściej wykonywanych czynności serwisowych, co potwierdzają zarówno technicy serwisowi, jak i producenci sprzętu. Dobrą praktyką jest stosowanie oryginalnych części zamiennych, co gwarantuje odpowiednią jakość i trwałość. Warto również pamiętać, że niewłaściwe działanie silnika może prowadzić do nadmiernego przegrzewania się, co z kolei może powodować dalsze uszkodzenia, dlatego wymiana tych elementów powinna być stałym punktem serwisowym.

Pytanie 25

W jakim przypadku w instalacji elektrycznej niskiego napięcia powinno się wykonać pomiary kontrolne (sprawdzenie ciągłości przewodów, pomiary rezystancji izolacji, weryfikacja samoczynnego wyłączania napięcia)?

A. Po naprawie zabezpieczeń

B. Po przeciążeniu urządzenia

C. Po modernizacji instalacji

D. Po zadziałaniu zabezpieczeń

Prawidłowa odpowiedź "Po modernizacji instalacji" jest zgodna z przyjętymi standardami i dobrymi praktykami w zakresie bezpieczeństwa instalacji elektrycznych. Modernizacja instalacji, w tym zmiany w układzie, dodanie nowych obwodów lub urządzeń oraz wymiana komponentów, może wprowadzić nowe ryzyko. Dlatego po każdej modernizacji konieczne jest przeprowadzenie pomiarów kontrolnych, aby upewnić się, że instalacja spełnia wymogi norm i jest bezpieczna w użytkowaniu. Pomiary te obejmują sprawdzenie ciągłości przewodów, co jest niezbędne do zapewnienia, że nie ma przerw w obwodach, oraz pomiary rezystancji izolacji, które pomagają ocenić stan izolacji przewodów. Dodatkowo, sprawdzenie samoczynnego wyłączania napięcia jest kluczowe dla ochrony przed porażeniem elektrycznym. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest sytuacja, w której po zainstalowaniu nowych gniazdek lub oświetlenia, technik elektryk przeprowadza te kontrole, aby zagwarantować, że wszelkie zmiany nie wpłynęły negatywnie na bezpieczeństwo instalacji.

Pytanie 26

Kontrolę instalacji elektrycznej, znajdującej się w pomieszczeniach o wysokiej wilgotności (75÷100%), w zakresie efektywności ochrony przed porażeniem elektrycznym należy przeprowadzać co najmniej raz na

A. 2 lata

B. 3 lata

C. 1 rok

D. 4 lata

Instalacje elektryczne w pomieszczeniach wilgotnych, takich jak łazienki czy piwnice, wymagają szczególnej uwagi w kontekście ochrony przeciwporażeniowej. Wilgotność powietrza w takich miejscach może prowadzić do zwiększonego ryzyka porażenia prądem, dlatego też zgodnie z obowiązującymi normami i zaleceniami, takie instalacje powinny być poddawane kontroli co najmniej raz w roku. Regularne przeglądy pozwalają na wczesne wykrywanie potencjalnych usterek, takich jak uszkodzenia izolacji, niewłaściwe zabezpieczenia czy korozja elementów instalacji. Przykładem może być kontrola stanu gniazdek elektrycznych, które w miejscach o wysokiej wilgotności narażone są na działanie wody, co może prowadzić do zwarć. Warto również zwrócić uwagę na zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń, takich jak różnicowoprądowe wyłączniki zabezpieczające (RCD), które mogą istotnie zwiększyć poziom bezpieczeństwa. Przestrzeganie tych zasad jest zgodne z normami, takimi jak PN-IEC 60364, które określają wymagania dotyczące instalacji elektrycznych w miejscach narażonych na wilgoć.

Pytanie 27

Który z poniższych środków ostrożności nie jest wymagany dla zapewnienia bezpieczeństwa podczas realizacji prac przy linii napowietrznej, która została odłączona od zasilania?

A. Przyłączenie wyłączonej linii do uziemienia

B. Realizowanie pracy w zespole

C. Ogrodzenie terenu, na którym prowadzone są prace

D. Używanie sprzętu izolacyjnego

Stosowanie sprzętu izolacyjnego w kontekście prac przy wyłączonej linii napowietrznej jest często mylone z koniecznością w sytuacjach, gdzie napięcie jest obecne. Gdy linia jest wyłączona i odpowiednio zabezpieczona, sprzęt izolacyjny nie jest konieczny, ponieważ nie ma ryzyka porażenia prądem. Jednakże, w praktyce, jego użycie może być zalecane w celu dodatkowego zabezpieczenia oraz w sytuacjach, gdzie istnieje ryzyko nieprzewidzianych okoliczności, takich jak przypadkowe włączenie linii. Na przykład, w zgodzie z normami BHP, stosowanie sprzętu izolacyjnego jest kluczowe podczas pracy w pobliżu niepewnych źródeł napięcia. Zawsze warto stosować zasadę ostrożności i posiadać odpowiednie szkolenie w zakresie użycia tego sprzętu. Pracownicy powinni być również świadomi procedur dotyczących oznakowania i blokowania urządzeń, aby zapewnić, że linie pozostaną wyłączone podczas realizacji prac.

Pytanie 28

Jak zmieni się ilość ciepła wydobywanego przez grzejnik elektryczny w jednostce czasu, jeśli jego spiralę grzejną skróci się o połowę, a napięcie zasilające pozostanie takie samo?

A. Zwiększy się dwukrotnie

B. Zmniejszy się czterokrotnie

C. Zmniejszy się dwukrotnie

D. Zwiększy się czterokrotnie

Odpowiedź "Zwiększy się dwukrotnie" jest prawidłowa, ponieważ jest zgodna z prawem Ohma oraz zasadami dotyczącymi oporu elektrycznego w elementach grzewczych. Gdy długość spiralę grzejną skracamy o połowę, to zmniejszamy jej opór o połowę, ponieważ opór elektryczny przewodnika jest proporcjonalny do jego długości. Przy zachowaniu stałego napięcia zasilania, zgodnie z prawem Ohma (I = U/R), prąd przepływający przez grzejnik wzrośnie, gdyż opór maleje. W rezultacie moc wydzielająca się w postaci ciepła w grzałce elektrycznej, która jest opisana wzorem P = U * I, wzrośnie. Podstawiając wyrażenia do wzoru, otrzymujemy, że moc wzrasta dwukrotnie przy zmniejszonym oporze. W praktyce, jest to istotne przy projektowaniu urządzeń grzewczych, gdzie zmiana długości elementów grzewczych może wpływać na ich efektywność. Dobrą praktyką jest przeprowadzanie obliczeń związanych z oporem i mocą, aby zapobiec przegrzaniu lub uszkodzeniu grzałek w systemach grzewczych.

Pytanie 29

Korzystając z tabeli, w której zamieszczono dopuszczalne wartości obciążalności prądowej długotrwałej, dobierz przekrój przewodów jednożyłowych typu DY do wykonania trójfazowego obwodu instalacji mieszkaniowej ułożonej w rurach. Obwód ma zasilać odbiorniki energii elektrycznej o łącznej mocy znamionowej 16 kVA przy napięciu znamionowym 400 V.

	Przekrój przewodu mm²	Jeden lub kilka przewodów 1-żyłowych ułożonych w rurze		Przewody płaszczowe, rurowe, wtynkowe		Przewody gołe
	Przekrój przewodu mm²	Żyła Cu, A	Żyła Al., A	Żyła Cu, A	Żyła Al, A	Żyła Cu, A	Żyła Al, A
A.	1,0	11	-	15	-	19	-
B.	1,5	15	-	18	-	24	-
C.	2,5	20	15	26	20	32	26
D.	4,0	25	20	34	27	42	33

A. D.

B. A.

C. B.

D. C.

Odpowiedź D jest poprawna, ponieważ została oparta na właściwych obliczeniach. Aby dobrać odpowiedni przekrój przewodów jednożyłowych typu DY, należy najpierw obliczyć prąd obciążenia obwodu trójfazowego. Moc znamionowa wynosząca 16 kVA przy napięciu 400 V prowadzi do obliczenia prądu obciążenia jako 16 kVA / (√3 * 400 V) co daje około 23.09 A. Z tabeli obciążalności prądowej wynika, że przewód o przekroju 4 mm² ma obciążalność 25 A, co przewyższa wymaganą wartość prądu. W praktyce, stosowanie odpowiednich przekrojów przewodów jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności instalacji elektrycznych. Przewody o niewłaściwym przekroju mogą się przegrzewać, co może prowadzić do uszkodzeń, a nawet pożaru. W zainstalowanych systemach elektrycznych zaleca się także stosowanie kabelków o zapasie mocy, co pozwala na przyszłe rozbudowy instalacji oraz może pomóc w uniknięciu potencjalnych problemów.

Pytanie 30

Jaka jest podstawowa funkcja wyłącznika różnicowoprądowego?

A. Ochrona przed porażeniem poprzez wykrycie różnicy prądów w przewodach

B. Przekształcenie prądu przemiennego na stały

C. Ochrona przed przeciążeniem obwodu

D. Regulacja napięcia wyjściowego

Wyłącznik różnicowoprądowy jest kluczowym elementem systemów ochrony elektrycznej, którego głównym zadaniem jest zapobieganie porażeniom prądem elektrycznym. Działa on na zasadzie wykrywania różnicy pomiędzy prądem wpływającym a wypływającym z urządzenia lub instalacji. Jeśli taka różnica zostanie wykryta, oznacza to, że część prądu gdzieś 'ucieka', co może sugerować uszkodzenie izolacji lub kontakt prądu z osobą. W praktyce wyłącznik różnicowoprądowy automatycznie odłącza zasilanie w momencie wykrycia tego typu anomalii, minimalizując ryzyko porażenia. To urządzenie jest szeroko stosowane w instalacjach domowych i przemysłowych, zapewniając dodatkową warstwę ochrony w miejscach, gdzie mogą występować uszkodzenia izolacji lub wilgoć. Warto pamiętać, że nie zastępuje on standardowych zabezpieczeń nadprądowych, ale uzupełnia je, oferując ochronę przed skutkami niekontrolowanego przepływu prądu do ziemi. W kontekście bezpieczeństwa użytkownika wyłącznik różnicowoprądowy jest nieocenionym narzędziem, które powinno być standardem w każdej nowoczesnej instalacji elektrycznej.

Pytanie 31

Aby przeprowadzić pomiar rezystancji metodą techniczną, należy przygotować

A. omomierz oraz woltomierz

B. mostek Thomsona

C. amperomierz i woltomierz

D. mostek Wheatstone'a

Prawidłowa odpowiedź to wykorzystanie amperomierza i woltomierza do pomiaru rezystancji metodą techniczną. Pomiar rezystancji w tym przypadku opiera się na zasadzie Ohma, według której rezystancja (R) jest równa napięciu (U) podzielonemu przez natężenie prądu (I), czyli R = U/I. Amperomierz służy do pomiaru natężenia prądu płynącego przez obwód, natomiast woltomierz mierzy spadek napięcia na rezystorze. Dzięki temu można uzyskać dokładne wartości rezystancji, które są istotne w różnych zastosowaniach, od projektowania obwodów elektronicznych po diagnostykę sprzętu elektrycznego. Zastosowanie tej metody pomiarowej jest zgodne z dobrymi praktykami inżynieryjnymi, ponieważ zapewnia dokładność i wiarygodność wyników. Warto również zaznaczyć, że metody techniczne pomiaru rezystancji powinny być stosowane w odpowiednich warunkach, aby uniknąć błędów pomiarowych, takich jak zakłócenia elektromagnetyczne czy niewłaściwe ustawienia urządzeń pomiarowych.

Pytanie 32

Która z poniższych opcji najprawdopodobniej prowadzi do obniżenia prędkości obrotowej silnika indukcyjnego pod obciążeniem?

A. Nierównomierna szczelina powietrzna w silniku

B. Niewłaściwe wyważenie wirnika silnika

C. Przerwa w jednym z fazowych przewodów zasilających

D. Wyższa częstotliwość napięcia zasilającego

Przerwa w jednym z fazowych przewodów zasilających jest najczęstszą przyczyną zmniejszenia prędkości obrotowej obciążonego silnika indukcyjnego. Taki stan rzeczy prowadzi do nierównomiernego zasilania silnika, co skutkuje nieodpowiednim momentem obrotowym oraz destabilizacją pracy maszyny. W przypadku silników trójfazowych, przerwa w jednej z faz powoduje, że silnik nie może osiągnąć pełnej prędkości obrotowej, co prowadzi do nadmiernego nagrzewania oraz potencjalnego uszkodzenia wirnika. Praktycznie, operatorzy maszyn powinni regularnie kontrolować linie zasilające oraz stosować odpowiednie zabezpieczenia, takie jak wyłączniki różnicowoprądowe, które mogą zapobiec awariom w wyniku przerwy w zasilaniu. Ważne jest również, aby przeprowadzać okresowe inspekcje stanu kabli oraz złączek, co jest zgodne z normami branżowymi, takimi jak IEC 60204-1 dotycząca bezpieczeństwa urządzeń elektrycznych.

Pytanie 33

Którego z poniższych pomiarów eksploatacyjnych instalacji oświetleniowej nie jest możliwe przeprowadzić przy użyciu typowego miernika uniwersalnego?

A. Napięcia w poszczególnych fazach

B. Rezystancji izolacji przewodów

C. Prądu, który jest pobierany przez odbiornik

D. Ciągłości przewodów ochronnych

Rezystancja izolacji przewodów jest kluczowym pomiarem w ocenie bezpieczeństwa instalacji elektrycznych i oświetleniowych. Typowe mierniki uniwersalne, takie jak multimetrowe, są przeznaczone głównie do pomiarów prądu, napięcia i oporu, jednak nie są wystarczające do pomiaru rezystancji izolacji. Pomiar ten wymaga zastosowania specjalistycznych urządzeń, takich jak megomierze, które generują znacznie wyższe napięcia (zazwyczaj w zakresie 250V, 500V lub 1000V) w celu oceny jakości izolacji. W praktyce, taki pomiar pozwala na wykrycie uszkodzeń izolacji, które mogą prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak przebicia elektryczne. Normy takie jak PN-IEC 60364 podkreślają konieczność regularnego przeprowadzania pomiarów rezystancji izolacji, co jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników oraz trwałości instalacji. Przykładowo, w przypadku instalacji w obiektach publicznych, pomiar ten jest obligatoryjny, aby zapewnić spełnienie określonych standardów bezpieczeństwa elektrycznego.

Pytanie 34

W trakcie serwisowania silnika indukcyjnego jednofazowego pracownik przez przypadek zamienił miejscami kondensator rozruchowy o pojemności 300 µF z kondensatorem roboczym o pojemności 50 µF. Jakie mogą być konsekwencje tego błędu?

A. Silnik zmieni swój kierunek obrotów

B. Silnik nie włączy się

C. Zniszczenie kondensatora 50 µF podczas uruchamiania silnika

D. Uszkodzenie uzwojenia pomocniczego po kilku minutach działania silnika

Podczas rozruchu silnika indukcyjnego jednofazowego, kondensator rozruchowy o pojemności 300 µF jest kluczowy dla zapewnienia momentu obrotowego niezbędnego do uruchomienia silnika. Jeśli zamienimy go z kondensatorem pracy 50 µF, silnik nie otrzyma odpowiedniej wartości pojemności, co skutkuje niewystarczającym momentem obrotowym. W rezultacie silnik nie ruszy. To zjawisko jest zgodne z zasadami działania silników indukcyjnych, gdzie kondensatory pełnią istotną rolę w tworzeniu przesunięcia fazowego między prądem a napięciem. W praktyce, stosowanie odpowiednich kondensatorów zgodnych z wymaganiami producenta, jest kluczowe dla prawidłowego działania silników. Właściwe dobieranie kondensatorów to standardowa praktyka, która minimalizuje ryzyko awarii i zapewnia długotrwałą niezawodność urządzeń elektrycznych.

Pytanie 35

Jakie kroki należy podjąć, gdy całkowita wartość spadków napięć w systemie TN-S pomiędzy złączem ZKP a najodleglejszym gniazdem odbiorczym wynosi 9 V, w sieci elektrycznej o napięciu 230 V?

A. Zwiększyć średnicę przewodów kabla WLZ

B. Zwiększyć średnicę przewodów w instalacji wewnętrznej

C. Pozostawić instalację zasilającą bez zmian

D. Zmniejszyć średnicę przewodów kabla WLZ

Jak spojrzysz na te wartości, to suma spadków napięć w układzie TN-S, która wynosi 9 V przy napięciu znamionowym 230 V, jest w porządku. To mniej niż 5% dla obwodów oświetleniowych i jakieś 3% dla siłowych, więc nie ma potrzeby, by wprowadzać zmiany w instalacji. Chociaż warto czasem rzucić okiem na te spadki, bo bezpieczeństwo urządzeń to ważna sprawa. Jeśli spadki zaczynają być większe, to warto pomyśleć o zwiększeniu przekroju przewodów, ale w tej sytuacji nie ma takiej potrzeby. Wiesz, jak się montuje silniki elektryczne, to tam kluczowe jest, by kable były dobrze dobrane, żeby nie tracić energii. Normy PN-IEC 60364 to dobry punkt wyjścia do sprawdzenia, czy wszystko jest zrobione jak należy.

Pytanie 36

W miejscu pracy, gdzie wykonywana jest naprawa urządzenia grzewczego, działają równocześnie elektrycy oraz hydraulicy. Jeśli instalacja elektryczna urządzenia została odłączona od zasilania za pomocą głównego odłącznika, który znajduje się w innym pomieszczeniu niż naprawiane urządzenie, to aby zabezpieczyć się przed niezamierzonym włączeniem napięcia, należy

A. zablokować odłącznik w pozycji otwartej kłódką założoną przez zespół elektryków

B. użyć dwóch kłódek do zablokowania odłącznika w pozycji otwartej, każdą z nich zakładając osobno przez różne zespoły pracowników

C. zablokować odłącznik w pozycji otwartej kłódką założoną przez ekipę hydraulików

D. pozostawić odłącznik w pozycji otwartej bez blokady, ale umieścić obok niego tabliczkę ostrzegawczą o zakazie włączania napięcia

Odpowiedź, w której zastosowano dwie kłódki do zablokowania odłącznika w stanie otwartym, jest prawidłowa, ponieważ w sytuacji, gdy w jednym miejscu pracują elektrycy i hydraulicy, konieczne jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa. Blokowanie odłącznika za pomocą kłódek, które są zakładane przez każdą z grup pracowników, jest zgodne z zasadami blokady i wyłączania (Lockout-Tagout - LOTO), które są kluczowe w zarządzaniu ryzykiem w miejscu pracy. Takie działanie gwarantuje, że żadna grupa nie może włączyć napięcia bez wiedzy drugiej grupy, a tym samym minimalizuje ryzyko porażenia prądem w trakcie naprawy. Przykładem zastosowania tej procedury jest sytuacja, w której hydraulik wykonuje prace przy rurach zasilających, podczas gdy elektryk zajmuje się instalacją elektryczną. Zastosowanie podwójnej blokady zapewnia, że obie grupy muszą współpracować, aby zdjąć blokadę, co zwiększa bezpieczeństwo i skuteczność. Tego typu praktyki są normą w branży, a ich stosowanie jest regulowane przez przepisy BHP oraz normy OSHA, co podkreśla ich znaczenie w codziennym funkcjonowaniu zakładów pracy.

Pytanie 37

Symbol S1 na etykiecie znamionowej silnika trójfazowego wskazuje na typ pracy tego silnika

A. ciągłej

B. przerywanej

C. nieokresowej

D. dorywczej

Oznaczenie S1 na tabliczce znamionowej silnika trójfazowego mówi nam, że ten silnik jest stworzony do pracy ciągłej. To znaczy, że powinien działać bez przerwy i w pełnym obciążeniu przez dłuższy czas. Takie silniki są projektowane według normy IEC 60034-1, która określa różne klasy i tryby pracy silników elektrycznych. Silniki oznaczone jako S1 są często używane w różnych branżach przemysłowych, jak pompy, wentylatory czy kompresory. Tutaj stała, niezawodna praca jest bardzo ważna. Na przykład, w systemach HVAC wentylatory muszą działać non-stop, żeby utrzymać dobrą cyrkulację powietrza. Silniki S1 to także gwarancja dłuższej żywotności i lepszej efektywności energetycznej, co jak najbardziej wpisuje się w dobre praktyki inżynieryjne i normy ochrony środowiska. Co więcej, zazwyczaj są objęte gwarancją, co jeszcze bardziej podkreśla ich niezawodność w zastosowaniach wymagających ciągłej pracy.

Pytanie 38

Jaką wartość powinno mieć napięcie testowe podczas pomiaru rezystancji izolacyjnej uzwojenia wtórnego transformatora ochronnego?

A. 500 V

B. 2 000 V

C. 1 000 V

D. 250 V

Wartość napięcia probierczego przy pomiarach rezystancji izolacji uzwojenia wtórnego transformatora bezpieczeństwa powinna wynosić 250 V. Zgodnie z normami IEC 61557 oraz PN-EN 61557-1, pomiary rezystancji izolacji są przeprowadzane w celu oceny stanu izolacji oraz jej zdolności do zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników. Napięcie 250 V jest uznawane za odpowiednie dla systemów niskonapięciowych, w tym transformatorów bezpieczeństwa, aby nie uszkodzić wrażliwych komponentów. Dodatkowo, stosowanie niższego napięcia probierczego, jak 250 V, jest zalecane w kontekście minimalizacji ryzyka uszkodzenia izolacji oraz potencjalnych zagrożeń elektrycznych. Przykładem zastosowania jest regularne testowanie instalacji elektrycznej w budynkach użyteczności publicznej, gdzie zgodnie z przepisami bezpieczeństwa elektrycznego, przeprowadzane są pomiary rezystancji izolacji dla oceny jej stanu. Ekspert zaleca takie pomiary co najmniej raz na pięć lat, aby zapewnić wysoką jakość oraz bezpieczeństwo instalacji.

Pytanie 39

Piec elektryczny o mocy 12 kW jest zasilany z trójfazowej instalacji 3 x 400 V za pomocą przewodu o długości 20 m i przekroju 4 mm². Jakie konsekwencje przyniesie wymiana tego przewodu na przewód o tej samej długości, lecz o przekroju 6 mm²?

A. Moc wydobywana w piecu wzrośnie 1,5 raza.

B. Spadek napięcia na przewodach zasilających zmniejszy się.

C. Spadek napięcia na przewodach zasilających wzrośnie.

D. Moc wydobywana w piecu zmaleje 1,5 raza.

Wymiana przewodu o przekroju 4 mm² na 6 mm² w instalacji trójfazowej przynosi ze sobą korzyści związane z obniżeniem spadku napięcia na przewodach zasilających. Spadek napięcia jest wynikiem oporu przewodów, a ten opór maleje wraz ze zwiększeniem przekroju przewodu. W przypadku instalacji elektrycznych, zgodnie z normami IEC 60228, mniejsze spadki napięcia są kluczowe dla efektywności operacyjnej urządzeń elektrycznych. Przy większym przekroju przewodu, przepływ prądu staje się bardziej efektywny, co oznacza mniejsze straty energii w postaci ciepła. Przykładem praktycznym może być zastosowanie takich przewodów w instalacjach przemysłowych, gdzie urządzenia o dużej mocy, jak piec elektryczny, muszą działać optymalnie, aby zminimalizować zużycie energii i zapewnić trwałość systemu. Mniejszy spadek napięcia pozwala na stabilniejsze zasilanie, co jest szczególnie ważne w kontekście ochrony urządzeń elektronicznych i ich długoterminowej wydajności.

Pytanie 40

Które z poniższych działań nie są przypisane do zadań eksploatacyjnych osób obsługujących urządzenia elektryczne?

A. Włączanie i wyłączanie urządzeń

B. Monitorowanie urządzeń w trakcie pracy

C. Przeprowadzanie oględzin wymagających demontażu

D. Realizowanie przeglądów niewymagających demontażu

Dokonywanie oględzin wymagających demontażu nie jest czynnością, która wchodzi w zakres typowych zadań eksploatacyjnych pracowników obsługujących urządzenia elektryczne. Eksploatacja urządzeń elektrycznych skupia się głównie na ich bieżącym użytkowaniu, co obejmuje uruchamianie, zatrzymywanie oraz nadzorowanie pracy urządzeń. Przeglądy niewymagające demontażu są zazwyczaj efektywne i zgodne z praktykami, które ograniczają przestoje oraz zwiększają efektywność operacyjną. Oględziny, które wiążą się z demontażem, są zarezerwowane dla specjalistycznych prac, które powinny być przeprowadzane przez wykwalifikowanych techników w celu zapewnienia bezpieczeństwa i zgodności z normami, takimi jak PN-EN 60204-1, dotycząca bezpieczeństwa maszyn. Dlatego też, w kontekście eksploatacji, czynności te powinny być planowane w ramach konserwacji urządzeń, a nie codziennych zadań eksploatacyjnych. Przykładem może być okresowe przeglądanie silników elektrycznych, gdzie demontaż jest konieczny do sprawdzenia stanu uzwojeń, co jest kluczowe dla ich dalszej eksploatacji.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej