Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.04 - Wykonywanie badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 5 czerwca 2025 08:58
Data zakończenia: 5 czerwca 2025 09:08

Egzamin zdany!

Wynik: 36/40 punktów (90,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

W procedurze analitycznej zapisano. Ile wynosi zawartość procentowa Na₂B₄O₇ • H₂O w badanej próbce boraksu, jeżeli na zmiareczkowanie 0,3 g próbki zużyto 15,4 cm3 roztworu NaOH?

1 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm³ odpowiada 19,07 mg tetraboranu sodu Na₂B₄O₇·H₂O

A. 93,05%

B. 9,80%

C. 97,9%

D. 0,98%

Poprawna odpowiedź wynika z obliczeń opartych na ilości zużytego roztworu NaOH podczas zmiareczkowania próbki boraksu. W analizie zastosowano zasadę, że 1 cm3 roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm3 odpowiada 19,07 mg tetraboranu sodu Na2B4O7•H2O. Na podstawie 15,4 cm3 zużytego roztworu, można obliczyć masę tetraboranu sodu, która wynosi 15,4 * 19,07 mg = 293,78 mg. Następnie przeliczenie tej masy na zawartość procentową w odniesieniu do masy próbki 0,3 g (300 mg) daje wynik: (293,78 mg / 300 mg) * 100% = 97,93%. Zrozumienie tego procesu jest kluczowe w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne zmiareczkowanie i obliczenia są niezbędne do określenia składników w próbkach. Umiejętność analizy i interpretacji wyników ma zastosowanie w laboratoriach badawczych oraz w przemyśle, gdzie kontrola jakości i analiza chemiczna są niezbędne dla zapewnienia zgodności z normami branżowymi.

Pytanie 2

Najczęściej używaną metodą w oznaczeniach spektrofotometrycznych jest technika krzywej wzorcowej. Jeżeli pomiar jest przeprowadzany w odniesieniu do próby ślepej, to krzywa wzorcowa powinna przechodzić przez

A. oś rzędnych po stronie wartości ujemnych

B. początek układu współrzędnych

C. inne punkty niż początek układu współrzędnych

D. oś odciętych po stronie wartości dodatnich

Odpowiedź "początek układu współrzędnych" jest poprawna, ponieważ gdy wykonujemy pomiary spektrofotometryczne w odniesieniu do ślepej próby, istotne jest, aby krzywa wzorcowa zaczynała się w punkcie (0,0). Taki punkt oznacza, że w przypadku braku substancji analitycznej (czyli w ślepej próbie) nie powinno być mierzonych absorbancji. Krzywa wzorcowa przedstawia zależność pomiędzy stężeniem substancji a absorbancją, a jej początek wskazuje, że nieobecność substancji prowadzi do braku sygnału, co jest zgodne z zasadami analizy spektrofotometrycznej. W praktyce, taki układ pozwala na precyzyjne określenie stężenia substancji w próbkach, gdzie różnice w absorbancji można przypisać jedynie obecności analizowanego związku. W laboratoriach chemicznych oraz w badaniach jakościowych, tego typu podejście jest standardem, co zwiększa wiarygodność uzyskiwanych wyników oraz pozwala na skuteczną kalibrację urządzeń pomiarowych. Dobrą praktyką jest również regularne sprawdzanie i kalibracja sprzętu, aby zapewnić, że pomiar jest dokładny i powtarzalny.

Pytanie 3

W tabeli przedstawiono fragment opisu parametrów

Zakresy pomiarowe	Przewodnictwo: 0,01 µS/cm÷500 mS/cm Zasolenie: 0,0÷1999 mg/l NaCl 2.0÷50,0 g/l NaCl
Błąd pomiaru (± 1 cyfra)	Przewodnictwo ≤ 0,5%, Zasolenie ≤ 0,5%,
Temperatura odniesienia	20 lub 25°C. Ustawienie fabryczne: 25°C
Warunki otoczenia	Temperatura pracy: 0°C do 50°C, temperatura przechowywania: -15°C do 65°C, 80% wilgotności względnej (bez kondensacji)

A. konduktometru.

B. nefelometru.

C. termometru.

D. pehametru.

Poprawna odpowiedź to konduktometr, ponieważ urządzenie to jest specjalnie zaprojektowane do pomiaru przewodnictwa elektrycznego roztworów. Przewodnictwo elektryczne jest kluczowym parametrem w analityce chemicznej i środowiskowej, ponieważ pozwala na ocenę stężenia jonów w roztworze. Konduktometry wykorzystywane są w różnych dziedzinach, takich jak monitorowanie jakości wody w akwariach, w przemyśle spożywczym oraz w laboratoriach chemicznych. Przykładowo, w akwarystyce, regularne pomiary przewodnictwa pozwalają na ustalenie odpowiednich warunków życia dla organizmów wodnych, co ma bezpośredni wpływ na ich zdrowie i wzrost. Dobrą praktyką w używaniu konduktometrów jest kalibracja urządzenia przed każdym pomiarem, aby upewnić się, że wyniki są dokładne i wiarygodne. Warto również wspomnieć, że konduktometr często współpracuje z innymi urządzeniami pomiarowymi, co zwiększa jego funkcjonalność i zakres zastosowań.

Pytanie 4

Zamieszczony opis dotyczy barwienia bakterii metodą

− fiolet krystaliczny, 2-3 minuty,

− płyn Lugola, 1-2 minuty,

− alkohol aż do odbarwienia, ok. 30 sekund,

− woda – spłukanie,

− fuksyna w roztworze fenolowym (rozcieńczenie1:10), 20 sekund,

− woda – spłukanie

A. Giemsy.

B. Neissera.

C. Ziehla-Neelsena.

D. Grama.

Odpowiedź 'Grama' jest poprawna, ponieważ opisany proces barwienia bakterii wykorzystuje specyficzne reagenty i kolejność kroków typowe dla metody Grama. Barwienie Grama jest kluczowym narzędziem w mikrobiologii, które pozwala na różnicowanie bakterii na Gram-dodatnie i Gram-ujemne. Gram-dodatnie bakterie zatrzymują barwnik fioletowy w wyniku grubej warstwy peptydoglikanu w ich ścianach komórkowych, podczas gdy Gram-ujemne bakterie nie zatrzymują tego barwnika, co skutkuje ich wybarwieniem. Prawidłowe przeprowadzenie tego procesu może mieć kluczowe znaczenie w diagnostyce medycznej oraz w określaniu właściwych terapii antybakteryjnych. Na przykład, identyfikacja Gram-ujemnych pałeczek jelitowych jest istotna w kontekście infekcji pokarmowych. Stosowanie metody Grama w laboratoriach mikrobiologicznych jest standardową praktyką, a jej wyniki mają ogromne znaczenie w epidemiologii, ponieważ różne grupy bakterii różnią się wrażliwością na antybiotyki, co ma kluczowe znaczenie w leczeniu zakażeń.

Pytanie 5

Najczęściej wykorzystywanym odczynnikiem do barwienia próbek mikroskopowych jest

A. dimetyloglioksym

B. błękit toluidynowy

C. lakmus

D. błękit metylowy

Błękit metylowy, choć również popularny w mikroskopii, ma inne zastosowanie niż błękit toluidynowy. Jest częściej używany w barwieniu preparatów prokariotycznych, takich jak bakterie, ponieważ dobrze uwidacznia ich morfologię. Jednak jego specyfika nie pozwala na szczegółową analizę struktur eukariotycznych, co ogranicza jego zastosowanie w bardziej zaawansowanych badaniach histologicznych. Dimetyloglioksym, z drugiej strony, nie jest odczynnikiem barwiącym w tradycyjnym sensie, lecz jest stosowany w chemii analitycznej jako reagent w reakcjach chemicznych, w tym w wykrywaniu metali. Jego użycie w mikroskopii jest nieadekwatne, co może prowadzić do nieprawidłowych wyników. Lakmus, klasyczny wskaźnik pH, nie ma zastosowania w barwieniu preparatów mikroskopowych, co czyni go nieodpowiednim wyborem. Typowym błędem myślowym jest mylenie funkcji wskaźników chemicznych z odczynnikami barwiącymi, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków na temat ich zastosowania w badaniach mikroskopowych. Zrozumienie różnicy między tymi odczynnikami i ich specyficznymi zastosowaniami jest kluczowe dla przeprowadzania dokładnych i wiarygodnych badań mikroskopowych.

Pytanie 6

Jaką metodę można wykorzystać do oznaczania białek w produktach żywnościowych?

A. Metodę Kjeldahla

B. Metodę Karla Fischera

C. Metodę Lane - Eyona

D. Metodę Bertranda

Odpowiedzi, które nie są związane z metodą Kjeldahla, nie są odpowiednie do oznaczania białek w produktach spożywczych z kilku powodów. Metoda Bertranda, choć stosowana w analizie chemicznej, nie jest bezpośrednio używana do oznaczania białek. Jej zastosowanie koncentruje się głównie na oznaczaniu sacharydów i innych związków organicznych, co czyni ją nieodpowiednią dla analizy białek, które wymagają specyficznych metod uwzględniających ich strukturę chemiczną. Podobnie, metoda Lane-Eyona, która polega na oznaczaniu białek w surowicach krwi, nie jest stosowana w szerokim zakresie dla analizy żywności. Jest to technika specjalistyczna, która ma ograniczone zastosowanie w kontekście produktów spożywczych. Metoda Karla Fischera jest z kolei przeznaczona do analizy wilgotności, a nie białka, co czyni ją zupełnie nieadekwatną dla tego pytania. Błędem myślowym w przypadku tych odpowiedzi jest założenie, że każda technika analityczna może być zastosowana w szerokim zakresie aplikacji. W rzeczywistości każda metoda ma swoje specyficzne zastosowanie, a ich wybór powinien być oparty na właściwej analizie charakterystyki badanej substancji i celu analizy. W kontekście oznaczania białek, wybór odpowiedniej metody, takiej jak Kjeldahla, jest kluczowy dla uzyskania wiarygodnych i dokładnych wyników.

Pytanie 7

Zjawisko zatrzymywania obcych jonów wewnątrz strącanej substancji podczas analizy wagowej określa się mianem

A. efektu solnego

B. adsorpcji

C. współstrącania

D. okluzji

Okluzja to takie zjawisko, gdzie obce jony lub cząsteczki są zatrzymywane w strukturze substancji, którą strącamy podczas analizy wagowej. Jest to naprawdę ważne w chemii analitycznej i materiałowej, bo potrafi wpłynąć na dokładność naszych pomiarów. Moim zdaniem, okluzja zachodzi, gdy cząsteczki są 'uwięzione' w strukturze osadu, co prowadzi do fałszywego pomiaru masy. Przykład? Weźmy analizę metali ciężkich w wodach gruntowych - okluzja tu naprawdę robi swoje. Żeby tego uniknąć, w praktyce stosuje się różne metody, jak kontrola warunków strącania czy wybór czystych odczynników. Wiedząc o okluzji, możemy lepiej planować eksperymenty i dobierać metody analizy, co wpływa na jakość wyników, co jest zgodne z normami ISO/IEC 17025 dla laboratoriów. To wszystko jest kluczowe, żeby wyniki były rzetelne i wiarygodne.

Pytanie 8

Preparaty mikroskopowe uzyskane z materiału żywego poprzez rozdrobnienie komórek między szkiełkiem podstawowym a nakrywkowym to

A. odciski narządowe

B. rozmazy

C. szlify

D. rozgnioty

Preparaty mikroskopowe określane jako rozgnioty powstają poprzez zmiażdżenie komórek między szkiełkiem podstawowym a nakrywkowym, co pozwala na uzyskanie cienkowarstwowych preparatów umożliwiających obserwację struktur komórkowych pod mikroskopem. Tego typu technika jest szeroko stosowana w biologii komórkowej oraz histologii, ponieważ pozwala na zachowanie naturalnej architektury komórek oraz ich organelli. Rozgnioty są szczególnie pomocne w analizie tkanki roślinnej i zwierzęcej, gdzie istotne jest uchwycenie układu komórkowego w jak najbardziej naturalnym stanie. W przypadku rozgniotów, stosuje się różne metody barwienia, co zwiększa kontrast i ułatwia identyfikację poszczególnych struktur. Dobrą praktyką jest również stosowanie preparatów świeżych, co pozwala na lepszą wizualizację aktywności metabolicznej komórek. W kontekście standardów laboratoryjnych, przygotowanie rozgniotów powinno być przeprowadzane w warunkach aseptycznych, aby zminimalizować ryzyko kontaminacji preparatów, co jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań mikroskopowych.

Pytanie 9

W celu oceny jakości masła wykonano oznaczenie liczby kwasowej LK, liczby zmydlania LZ i liczby nadtlenkowej LOO. Wyniki zapisano w tabeli.
Wartość liczby estrowej LE w badanym maśle wynosi

Liczba	Wartość zmierzona
LZ	196,8 mg KOH/1g
LK	1,2 mg KOH/1g
LE	?
LOO	4,25 milirównoważnika aktywnego tlenu/ kg

A. 234,7 mg KOH/1g

B. 195,6 mg KOH/1g

C. 164,0 mg KOH/1g

D. 198,0 mg KOH/1g

Liczba estrowa (LE) jest istotnym parametrem oceny jakości tłuszczów, w tym masła, ponieważ dostarcza informacji na temat zawartości estrów, które są kluczowym elementem w strukturze lipidów. Oblicza się ją, odejmując liczbę kwasową (LK) od liczby zmydlania (LZ). W przypadku masła, wartość liczby estrowej wynosząca 195,6 mg KOH/1g oznacza, że tłuszcz zawiera odpowiednią ilość estrów, co jest korzystne dla jego trwałości i właściwości sensorycznych. W praktyce, monitorowanie liczby estrowej jest częścią rutynowych analiz jakościowych, stosowanych zgodnie z normami takimi jak ISO 3960 czy PN-EN 14111. Przykładowo, w przemyśle spożywczym, właściwe wartości LE mogą świadczyć o wysokiej jakości masła, co jest istotne dla konsumentów oraz producentów, którzy pragną zapewnić odpowiednie standardy jakości.

Pytanie 10

Czujnik, w którym element biologiczny typu enzym, mikroorganizm, tkanka reaguje z analizowaną substancją, a rezultatem jest przekształcenie przez zintegrowany z nim element niebiologiczny na sygnał elektryczny, nazywamy

A. biofagiem

B. biosensorem

C. urządzeniem transformatora

D. jednostką procesora

Biosensor to naprawdę ciekawe urządzenie, w którym coś biologicznego, jak na przykład enzym, tkanka albo mikroorganizm, wchodzi w interakcję z jakąś substancją. Potem ten sygnał jest zamieniany na sygnał elektryczny przez połączenie z elementem, który nie jest biologiczny. Biosensory mają wiele zastosowań, jak na przykład w diagnostyce medycznej, kontroli jakości żywności czy monitorowaniu środowiska. Na przykład, u diabetyków często używa się biosensorów do pomiaru poziomu glukozy we krwi. Tam enzym glukozooksydaza reaguje z glukozą, co generuje sygnał elektryczny, który jest proporcjonalny do stężenia glukozy. W medycynie biosensory muszą spełniać pewne standardy dotyczące dokładności i powtarzalności, bo to bardzo ważne. Jestem zdania, że rozwój biosensorów ma ogromne znaczenie w kontekście innowacji i zrównoważonego rozwoju w diagnostyce oraz monitorowaniu zdrowia.

Pytanie 11

Glebę leśną o pH_KCl = 6,7 należy zakwalifikować jako

pHKCl	Gleby uprawne	pHKCl	Gleby leśne
< 4,0	Bardzo kwaśne	< 3,5	Bardzo silnie kwaśne
4,1 – 4,5	Kwaśne	3,6 – 4,5	Silnie kwaśne
4,6 – 5,0	Średnio kwaśne	4,6 – 5,5	Kwaśne
5,1 – 6,0	Słabo kwaśne	5,6 – 6,5	Słabo kwaśne
6,1 – 6,5	Obojętne	6,6 – 7,2	Obojętne
6,6 – 7,0	Słabo alkaliczne	7,3 – 8,0	Słabo alkaliczne
7,1 – 7,5	Średnio alkaliczne	> 8,0	Alkaliczne
> 7,5	Alkaliczne

A. obojętną.

B. słabo alkaliczną.

C. kwaśną.

D. słabo kwaśną.

Gleba leśna o pH_KCl = 6,7 jest klasyfikowana jako obojętna, co oznacza, że jej reakcja chemiczna nie sprzyja ani procesom zakwaszania, ani alkalizacji. W praktyce, gleby o tym pH są bardziej korzystne dla wzrostu wielu gatunków roślin, gdyż znajdują się w optymalnym zakresie dla przyswajania składników odżywczych. Obojętność gleby jest również ważna w kontekście ochrony środowiska, ponieważ zmniejsza ryzyko erozji i wymywania składników odżywczych. W standardach analizy gleby, zgodnie z rekomendacjami organizacji zajmujących się rolnictwem i ochroną środowiska, gleby o pH w zakresie 6,6 - 7,2 są uznawane za obojętne, co jest zgodne z wytycznymi agencji ochrony środowiska dotyczących zdrowia gleby. Aby lepiej zrozumieć, jak pH wpływa na biologię gleby, warto zaznaczyć, że odpowiednie pH sprzyja rozwojowi mikroorganizmów, które są kluczowe dla procesów humifikacji oraz mineralizacji składników odżywczych.

Pytanie 12

Jaką substancję podstawową powinno się użyć do ustalania miana roztworu wodorotlenku sodu?

A. Dichromian(VI) potasu.

B. Tlenek cynku.

C. Kwas szczawiowy

D. Sól kuchennej.

Kwas szczawiowy jest substancją podstawową, która jest powszechnie stosowana do nastawiania miana roztworu wodorotlenku sodu. Działa jako substancja wzorcowa w procesach miareczkowania, ponieważ jest znany z wysokiej czystości i stabilności, co jest kluczowe przy przygotowywaniu roztworów o dokładnie określonym stężeniu. Kwas szczawiowy reaguje z wodorotlenkiem sodu w reakcji neutralizacji, co umożliwia precyzyjne wyznaczenie miana tego roztworu. Praktycznie, aby ustalić dokładne stężenie roztworu NaOH, można przeprowadzić miareczkowanie, wykorzystując roztwór kwasu szczawiowego o znanym stężeniu, co jest zgodne z dobrymi praktykami laboratoryjnymi. W laboratoriach analitycznych taka procedura jest standardem, ponieważ pozwala na uzyskanie wyników o wysokiej precyzji i dokładności, co jest niezbędne w wielu zastosowaniach, w tym w chemii analitycznej oraz w różnych dziedzinach przemysłu chemicznego.

Pytanie 13

Czym jest wskaźnik metalochromowy?

A. sól żelaza(III) wykorzystywana do oznaczania chlorków techniką Volharda

B. czerń erichromowa T stosowana w kompleksometrycznym pomiarze magnezu

C. manganian(VII) potasu używany w manganometrycznym pomiarze żelaza(II)

D. chromian(VI) potasu stosowany do wykrywania chlorków metodą Mohra

Czerń erichromowa T jest wskaźnikiem metalochromowym, co oznacza, że jej właściwości zmieniają się w zależności od obecności jonów metali w roztworze. Jest stosowana w kompleksometrycznym oznaczaniu magnezu, gdzie działa jako wskaźnik zmiany kolorystycznej, gdy kompleksy tworzone przez metal i EDTA osiągają punkt ekwiwalencji. W praktyce, w trakcie titracji z użyciem EDTA, czerń erichromowa T zmienia kolor z czerwonego na niebieski, co pozwala dokładnie określić stężenie magnezu w próbce. Takie metody analizy są kluczowe w chemii analitycznej, szczególnie w laboratoriach zajmujących się kontrolą jakości w przemyśle chemicznym, spożywczym i farmaceutycznym. W oparciu o standardy takie jak ISO 11885, techniki analizy kompleksometrycznej zapewniają precyzyjne wyniki oraz pozwalają na monitorowanie poziomów metali w różnych produktach, co jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i jakości. Wykorzystanie czerń erichromowej T w analizach kompleksometrycznych świadczy o jej znaczeniu w chemii analitycznej i podkreśla istotność stosowania odpowiednich wskaźników przy ocenie zawartości metali w próbkach.

Pytanie 14

Której z metod nie wykorzystuje się do pomiaru stężenia soli w solankach?

A. Polarymetrycznej

B. Densymetrycznej

C. Konduktometrycznej

D. Refraktometrycznej

W przypadku metod oceny stężenia soli w solankach, można spotkać się z różnymi podejściami, ale nie każda z nich jest odpowiednia. Na przykład, densymetria opiera się na pomiarze gęstości roztworu, co jest szczególnie skuteczne, gdy gęstość solanki zmienia się w zależności od stężenia soli. Dzięki tej metodzie można uzyskać całkiem dokładne wyniki, gdyż denser to jeden z kluczowych parametrów, które są ze sobą skorelowane. Kolejnym podejściem, które często jest wykorzystywane, jest konduktometria. Ta metoda polega na pomiarze przewodności elektrycznej roztworu, co jest również uzależnione od stężenia rozpuszczonych soli. W przypadku solanek, które zawierają duże ilości jonów, konduktometria zapewnia szybkie i dokładne wyniki, będąc jedną z preferowanych technik w laboratoriach analitycznych. Również refraktometria, która bazuje na pomiarze współczynnika załamania światła, może być używana do oceny stężenia soli, gdyż zwiększone stężenie soli w roztworze podnosi wartość tego współczynnika. W kontekście tych technik, polarymetria nie ma zastosowania, ponieważ nie mierzy ona stężenia substancji nieoptycznie czynnych, takich jak sole. Typowym błędem myślowym jest założenie, że każda metoda pomiarowa może być użyta do oceny wszystkich substancji w roztworze, co jest dalekie od prawdy. Użytkownicy powinni być świadomi ograniczeń i specyfiki każdej z metod oraz stosować odpowiednie podejście w zależności od rodzaju analizowanej próbki.

Pytanie 15

Substancją wskaźnikową w miareczkowaniu alkacymetrycznym nie jest

A. fenoloftaleina

B. czerń eriochromowa T

C. oranż metylowy

D. czerwień metylowa

Czerń eriochromowa T jest wskaźnikiem pH stosowanym w miareczkowaniu kompleksometrycznym, a nie alkacymetrycznym. W miareczkowaniu alkacymetrycznym najczęściej używane są wskaźniki, które zmieniają kolor przy określonym pH, co pozwala na precyzyjne określenie punktu końcowego reakcji. Przykładem wskaźnika alkacymetrycznego jest fenoloftaleina, która zmienia kolor z bezbarwnego na różowy w zakresie pH od 8.2 do 10.0. Oranż metylowy, z kolei, zmienia kolor z czerwonego na żółty w zakresie pH od 3.1 do 4.4, co czyni go przydatnym w miareczkowaniu kwasów. Zrozumienie zastosowania odpowiednich wskaźników w różnych metodach analitycznych jest kluczowe dla dokładności pomiarów. Prawidłowy dobór wskaźnika może znacznie wpłynąć na jakość wyników analizy. W związku z tym, znajomość właściwości wskaźników oraz ich zastosowania w miareczkowaniu to niezbędna umiejętność w chemii analitycznej.

Pytanie 16

Wykonano jodometryczne oznaczenie zawartości kwasu askorbinowego dla 4 próbek tabletek witaminy C, uzyskując wyniki:
Na podstawie informacji zawartych w opisie i wyników analizy można stwierdzić, że zawartość witaminy C

Opis
Na opakowaniach tabletek witaminy C producenci deklarują zawartość 200 mg kwasu askorbinowego.
Zgodnie z normą odchylenia od deklarowanej zawartości substancji leczniczej nie mogą przekraczać ±10% dla tabletek o zawartości poniżej 100 mg i ±5% dla tabletek o deklarowanej zawartości 100 mg i więcej.

Próbka	1	2	3	4
Zawartość kwasu askorbinowego	198,5 mg	211 mg	201 mg	205 mg

A. jest zgodna z normą dla wszystkich próbek.

B. nie jest zgodna z normą dla próbek 2 i 4.

C. jest zgodna z normą tylko dla próbek 1 i 3.

D. nie jest zgodna z normą tylko dla próbki 2.

Poprawna odpowiedź wskazuje, że zawartość witaminy C nie jest zgodna z normą tylko dla próbki 2, co jest w pełni uzasadnione normami dotyczącymi jakości suplementów diety. Zgodnie z deklarowaną wartością 200 mg witaminy C oraz dopuszczalnym odchyleniem ±5%, wartość ta powinna mieścić się w przedziale 190 mg do 210 mg. Próbka 2, zawierająca 211 mg, mieści się powyżej tego limitu, co oznacza, że nie spełnia standardów jakości. Z kolei próbki 1, 3 i 4 mieszczą się w przyjętych normach, co potwierdza ich zgodność. W praktyce, ocena zawartości substancji aktywnych w suplementach jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności produktów. Właściwe oznaczenie, zgodne z lokalnymi i międzynarodowymi normami, jest istotnym elementem zapewnienia jakości, a także budowania zaufania konsumentów do marki. Rekomendacje dotyczące zawartości składników aktywnych powinny zawsze opierać się na precyzyjnych metodach analitycznych, takich jak jodometria, co zapewnia rzetelność wyników.

Pytanie 17

Jak należy ogrzewać probówkę z roztworem w trakcie wykrywania kationów II grupy analitycznej, gdy powstaje H2S?

A. W łaźni wodnej umieszczonej pod sprawnie działającym wyciągiem

B. W łaźni piaskowej usytuowanej w wydzielonym miejscu laboratorium

C. W zamkniętym zestawie, używając jako źródła ciepła palnika gazowego

D. W otwartym zestawie, wykorzystując do ogrzewania gorący olej

Ogrzewanie probówki z roztworem kationów II grupy analitycznej w łaźni wodnej umieszczonej pod sprawnie działającym wyciągiem to najlepsza metoda zapewnienia bezpieczeństwa podczas eksperymentu. H2S, gaz wydzielający się podczas reakcji, jest bardzo toksyczny, a jego opary mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Użycie wyciągu przyspiesza wentylację i minimalizuje ryzyko wdychania szkodliwych substancji. Łaźnia wodna gwarantuje równomierne i kontrolowane podgrzewanie, co jest kluczowe dla uniknięcia przegrzania roztworu i niepożądanych reakcji chemicznych. W praktyce, taka metoda ogrzewania jest standardem w laboratoriach chemicznych, gdzie bezpieczeństwo i precyzja są priorytetem. Dodatkowo, stosując łaźnię wodną, można wykonać reakcję w stabilnych warunkach temperaturowych, co jest istotne w analizach chemicznych, gdzie zmiany temperatury mogą wpływać na wyniki. Dbanie o odpowiednie warunki eksperymentu jest zgodne z zasadami dobrej praktyki laboratoryjnej (GLP).

Pytanie 18

Do chemicznych właściwości wód naturalnych można zakwalifikować

A. zapach

B. odczyn

C. barwę

D. mętność

Odczyn wody jest kluczowym parametrem chemicznym, który wpływa na wiele aspektów jakości wód naturalnych. Mierzy się go za pomocą skali pH, gdzie wartości poniżej 7 oznaczają środowisko kwaśne, 7 to neutralne, a powyżej 7 zasadowe. Odczyn wody jest istotny dla organizmów wodnych, ponieważ różne gatunki mają różne tolerancje na pH. Na przykład, ryby i inna fauna wodna często preferują odczyn zbliżony do neutralnego, co sprawia, że kontrola pH jest ważna w zarządzaniu jakością wód w zbiornikach wodnych i systemach wodociągowych. W praktyce, monitorowanie odczynu wody jest nie tylko standardową procedurą w laboratoriach zajmujących się analizą wód, ale także kluczowym elementem w ochronie środowiska, szczególnie w kontekście zanieczyszczenia i eutrofizacji wód. Standardy, takie jak te ustalone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), definiują akceptowalne poziomy pH dla wód pitnych, co podkreśla znaczenie tego parametru w ochronie zdrowia publicznego.

Pytanie 19

Badanie tłuszczów, w tym m.in. ustalenie ilości mg KOH, potrzebnego do neutralizacji wolnych kwasów tłuszczowych znajdujących się w jednym gramie tłuszczu, dotyczy określenia liczby

A. jodowej

B. kwasowej

C. zmydlania

D. nadtlenkowej

Odpowiedź "kwasowa" jest poprawna, ponieważ analiza tłuszczów pod kątem liczby mg KOH potrzebnego do zobojętnienia wolnych kwasów tłuszczowych odnosi się do ich kwasowości. Związki tłuszczowe, takie jak oleje czy smary, mogą posiadać różną zawartość wolnych kwasów, co wpływa na ich jakość i zastosowanie. W praktyce przemysłowej, oznaczanie liczby kwasowej jest kluczowe w ocenie jakości tłuszczów, szczególnie w przemyśle spożywczym oraz kosmetycznym. Wartości licznika kwasowego są używane do kontroli procesów produkcyjnych oraz do oceny stabilności i przechowywania produktów. Zgodnie z normami ISO, odpowiednie metody analizy kwasowej są kluczowe dla zapewnienia jakości. Na przykład, w przemyśle olejarskim, wyższe wartości liczby kwasowej mogą wskazywać na procesy utleniania lub degradacji tłuszczu, co może prowadzić do obniżenia wartości odżywczej i organoleptycznej produktów.

Pytanie 20

Do zmiareczkowania próbki roztworu NaOH wykorzystano 10 cm3 roztworu HCl o stężeniu 0,1 mol/dm3. Ile NaOH (M = 40 g/mol) znajdowało się w próbce?

A. 4,00 g

B. 40,00 g

C. 0,04 g

D. 0,40 g

Poprawna odpowiedź wynika z obliczenia masy NaOH w próbce roztworu, korzystając z reakcji neutralizacji między NaOH a HCl. W tej reakcji stosunek molowy wynosi 1:1. Zaczynamy od obliczenia ilości moli HCl użytych w procesie miareczkowania. Mamy 10 cm³ roztworu HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³, co przelicza się na 0,01 dm³. Ilość moli HCl wynosi: 0,1 mol/dm³ * 0,01 dm³ = 0,001 mol. Ponieważ w reakcji neutralizacji 1 mol HCl reaguje z 1 molem NaOH, ilość moli NaOH będzie również wynosić 0,001 mol. Aby obliczyć masę NaOH, korzystamy ze wzoru: masa = ilość moli * masa molowa. W naszym przypadku: masa NaOH = 0,001 mol * 40 g/mol = 0,04 g. Takie obliczenia są kluczowe w chemii analitycznej, szczególnie przy doborze odpowiednich technik miareczkowania oraz w laboratoriach zajmujących się kontrolą jakości substancji chemicznych. Zrozumienie tej procedury jest niezbędne dla zapewnienia precyzyjnych wyników w analizach chemicznych.

Pytanie 21

Określenie stężenia jonów Fe³⁺ w wodzie pitnej powinno być zrealizowane przy użyciu metody

A. polarymetrycznej

B. refraktometrycznej

C. absorpcjometrycznej

D. chromatograficznej

Oznaczanie zawartości jonów Fe³⁺ w wodzie pitnej metodą absorpcjometryczną jest uznawane za jedną z najskuteczniejszych technik analitycznych. Metoda ta polega na pomiarze absorbancji promieniowania świetlnego przez roztwór, co pozwala na określenie stężenia substancji absorbujących, w tym przypadku jonów żelaza. W praktyce, do oznaczenia Fe³⁺ wykorzystuje się zazwyczaj odczynniki, które tworzą z tymi jonami kompleksy o charakterystycznych długościach fal, a następnie mierzy się intensywność światła pochłanianego przez ten kompleks. Dzięki wysokiej czułości metody absorpcyjnej, można wykrywać bardzo niskie stężenia jonów żelaza, co jest kluczowe w kontekście przepisów dotyczących jakości wody pitnej, jak normy WHO czy lokalne regulacje. Dodatkowo, absorpcjometria w połączeniu z automatyzacją i systemami kalibracyjnymi umożliwia uzyskanie powtarzalnych i wiarygodnych wyników analitycznych, co jest niezwykle istotne w monitorowaniu jakości wody.

Pytanie 22

Jakim wskaźnikiem posługujemy się w miareczkowaniu redoksometrycznym?

A. oranż metylowy

B. difenyloamina

C. fenoloftaleina

D. kalces

Difenyloamina jest wskaźnikiem szeroko stosowanym w miareczkowaniu redoksometrycznym ze względu na swoje właściwości chemiczne umożliwiające detekcję zmian stanu utlenienia substancji. W miareczkowaniu redoksowym, procesy utleniania i redukcji są kluczowe, a difenyloamina umożliwia identyfikację punktu końcowego reakcji poprzez zmianę barwy, co jest wynikiem jej interakcji z różnymi utleniaczami i reduktorami. W praktyce, difenyloamina jest często wykorzystywana w analizach chemicznych, takich jak określanie zawartości azotu w próbkach roślinnych, gdzie jej zdolność do tworzenia barwnych kompleksów z jonami metali jest kluczowa. Zgodnie z procedurami określonymi w normach analitycznych, takich jak ASTM, stosowanie odpowiednich wskaźników, takich jak difenyloamina, ma na celu zwiększenie dokładności pomiarów oraz ułatwienie interpretacji wyników. Warto również zauważyć, że prawidłowe dobranie wskaźnika do konkretnej reakcji redoks jest kluczowe dla uzyskania powtarzalnych i wiarygodnych wyników analizy.

Pytanie 23

Jakie cechy powinien mieć preparat mikroskopowy?

A. nieprzezroczysty

B. stabilny biologicznie

C. bardzo gruby

D. niedobry mechanicznie

Preparat mikroskopowy powinien być trwały biologicznie, co oznacza, że materiały użyte do jego przygotowania muszą wykazywać odporność na degradację przez mikroorganizmy, enzymy i inne czynniki biologiczne. W kontekście mikroskopii, trwałość biologiczna jest kluczowa dla zachowania integralności strukturalnej i kompozycyjnej preparatu w czasie obserwacji. Przykładem mogą być preparaty histologiczne, które często są utrwalane w formalinie lub innych utrwalaczach. Utrwalanie ma na celu nie tylko zachowanie struktury komórek, ale również ich właściwości chemicznych i biologicznych, co jest niezbędne do przeprowadzenia dokładnych analiz. Zgodnie z dobrymi praktykami w laboratoriach biologicznych, preparaty powinny być poddawane również odpowiednim procesom dehydratacji i impregnacji, co zwiększa ich trwałość i pozwala na uzyskanie wysoce szczegółowych obrazów w mikroskopii świetlnej lub elektronowej. Przykłady zastosowania trwałych biologicznie preparatów obejmują badania patologiczne, gdzie ocena zmian morfologicznych jest kluczowa dla postawienia diagnozy.

Pytanie 24

W procesie oddzielania osadu od cieczy podczas realizacji analiz jakościowych metodą półmikro, używa się

A. zlewki oraz zestaw do sączenia pod próżnią

B. kolby stożkowe oraz lejek jakościowy

C. probówki cylindryczne i lejek analityczny

D. probówki stożkowe i wirówkę

Probówki stożkowe i wirówki są standardowym wyposażeniem w laboratoriach chemicznych do separacji osadu od cieczy. Probówki stożkowe umożliwiają łatwe osadzanie się cząstek stałych na dnie, co jest kluczowe w analizach jakościowych, gdzie dokładność jest niezwykle istotna. Wirówki przyspieszają proces sedimentacji, umożliwiając szybkie oddzielenie osadu od cieczy. Przykładem praktycznym jest analiza próbek krwi, gdzie wykorzystuje się wirówki do oddzielania osocza od komórek krwi. Standardy laboratoryjne, takie jak ISO 15189, podkreślają znaczenie odpowiedniego wyposażenia w procesach analitycznych, co wpływa na jakość wyników. Dobre praktyki wskazują, że stosowanie probówek stożkowych w połączeniu z wirówkami zwiększa efektywność oraz precyzję analiz, co jest niezbędne w laboratoriach zajmujących się diagnostyką i badaniami chemicznymi.

Pytanie 25

Do zmiareczkowania próbki roztworu KOH wykorzystano 15,0 cm3 roztworu HCl o stężeniu 0,10 mol/dm3. Jaką zawartość KOH (M = 56 g/mol) zawierała próbka?

A. 0,0084 g

B. 0,84 g

C. 8,4 g

D. 0,084 g

Aby obliczyć zawartość KOH w próbce, należy najpierw określić liczbę moli kwasu solnego (HCl) wykorzystanego do zmiareczkowania. Wzór na obliczenie liczby moli to: n = C * V, gdzie n to liczba moli, C to stężenie roztworu (w mol/dm3), a V to objętość roztworu (w dm3). W tym przypadku, używamy: C = 0,10 mol/dm3 oraz V = 15,0 cm3 = 0,015 dm3. Zatem n(HCl) = 0,10 mol/dm3 * 0,015 dm3 = 0,0015 mol. Reakcja między KOH a HCl jest reakcją 1:1, co oznacza, że liczba moli KOH jest taka sama jak liczba moli HCl. Stąd n(KOH) = 0,0015 mol. Teraz, znając masę molową KOH (M = 56 g/mol), możemy obliczyć masę KOH: m = n * M = 0,0015 mol * 56 g/mol = 0,084 g. Tego rodzaju obliczenia są kluczowe w chemii analitycznej, gdzie precyzyjne oznaczenie stężenia substancji chemicznych jest niezbędne w wielu aplikacjach, takich jak kontrola jakości w przemyśle chemicznym czy farmaceutycznym.

Pytanie 26

Wskaż zestaw kationów, które można zidentyfikować za pomocą próby płomieniowej.

A. Ag⁺, Ni²⁺

B. Mg²⁺, Al³⁺

C. Na⁺, Ca²⁺

D. Fe²⁺, Fe³⁺

A. B.

B. D.

C. A.

D. C.

Próba płomieniowa to jedna z najbardziej podstawowych metod analizy kationów metalowych w laboratoriach chemicznych. Zastosowanie tej metody opiera się na właściwościach emisji światła przez jony metali, które są poddawane działaniu wysokiej temperatury płomienia, co skutkuje wydobyciem charakterystycznych barw. W przypadku kationu sodu (Na+) można zaobserwować intensywną żółtą barwę, co czyni go jednym z najbardziej rozpoznawalnych w tej próbce. Kation wapnia (Ca2+) z kolei generuje ciepłą czerwono-pomarańczową barwę, co również jest korzystne dla identyfikacji. Analiza płomieniowa znajduje zastosowanie nie tylko w laboratoriach akademickich, ale także w przemyśle, gdzie szybkość i efektywność identyfikacji metali są kluczowe. Warto nadmienić, że niektóre kationy, takie jak potas (K+) czy miedź (Cu2+), również mogą być wykrywane tą metodą, lecz ich identyfikacja jest bardziej wymagająca z uwagi na złożoność ich spektrum emisyjnego. Dlatego ważne jest, aby w praktyce chemicznej posługiwać się próbnikiem i wzorcami kolorów, co zwiększa dokładność analizy.

Pytanie 27

Jakie urządzenie wykorzystuje się do pomiaru lepkości względnej?

A. Hópplera.

B. Englera.

C. Abla-Pensky'ego.

D. Marcussona.

Wybierając inne aparaty, takie jak aparat Marcussona, Hópplera czy Abla-Pensky'ego, można łatwo popaść w pułapkę błędnych założeń dotyczących pomiaru lepkości. Na przykład aparat Marcussona jest używany do pomiaru lepkości dynamicznej, ale ma swoje ograniczenia w stosunku do lepkości względnej, ponieważ nie dostarcza porównywalnych wyników między różnymi cieczami bez uwzględnienia specyficznych warunków pomiaru. Z kolei aparat Hópplera, choć stosowany w niektórych pomiarach, nie jest odpowiedni do pomiaru lepkości względnej, ponieważ opiera się na innej zasadzie działania, zamiast na standardowym pomiarze przepływu cieczy przez otwór. Aparat Abla-Pensky'ego, mimo że jest używany w specyficznych zastosowaniach, również nie jest preferowany w kontekście lepkości względnej. Typowym błędem myślowym jest zakładanie, że każdy aparat do pomiaru lepkości można stosować zamiennie, co nie jest prawdą. Każde z tych urządzeń ma swoją specyfikę oraz zastosowanie w określonym rodzaju badań, a ich niewłaściwe użycie może prowadzić do błędnych wniosków. Zrozumienie różnic pomiędzy tymi urządzeniami oraz ich odpowiednich zastosowań jest kluczowe dla uzyskania rzetelnych wyników w badaniach nad lepkością.

Pytanie 28

Jakie urządzenia są wykorzystywane do segregacji materiału na frakcje, które zawierają ziarna o różnych rozmiarach?

A. Eksykatory

B. Sita

C. Wirówki

D. Rozdzielacze

Sita są fundamentalnym narzędziem w procesie rozdziału materiałów na frakcje, co jest kluczowe w wielu branżach, takich jak przemysł spożywczy, chemiczny czy farmaceutyczny. Sita działają na zasadzie mechanicznego przesiewania, gdzie materiały o różnych rozmiarach ziaren przechodzą przez perforacje w materiale sita, a te o większych wymiarach pozostają na jego powierzchni. Proces ten jest nie tylko efektywny, ale również oszczędny pod względem czasu i kosztów w porównaniu do innych metod separacji. Na przykład, w przemyśle spożywczym sita są wykorzystywane do oddzielania mąki od zanieczyszczeń czy grudek, co wpływa na jakość końcowego produktu. W praktyce ważne jest stosowanie sit odpowiednich do danego zastosowania, co może obejmować różne materiały, takie jak stal nierdzewna czy tworzywa sztuczne, oraz różne rozmiary otworów, co jest zgodne z normami jakości i bezpieczeństwa. Zastosowanie sit jest zgodne z dobrymi praktykami, które gwarantują efektywność i czystość procesów technologicznych.

Pytanie 29

Aby określić gęstość na podstawie siły wyporu działającej na pływak zanurzony w analizowanej cieczy, należy użyć

A. anemometru

B. termoanemometru

C. wagi hydrostatycznej

D. piknometru

Waga hydrostatyczna to urządzenie, które dokładnie mierzy siłę wyporu działającą na zanurzone ciała, co jest kluczowe w określaniu gęstości cieczy. Zasada działania tego przyrządu opiera się na Archimedesa prawie, które mówi, że każdy obiekt zanurzony w cieczy doświadcza siły wyporu równej wadze wypartej cieczy. W praktyce, waga hydrostatyczna umożliwia bezpośrednie pomiary masy pływaka w powietrzu i w cieczy, a różnice w tych pomiarach pozwalają na obliczenie gęstości cieczy. W laboratoriach chemicznych i fizycznych, takie podejście jest standardem przy badaniach właściwości płynów, a waga hydrostatyczna jest często używana w różnych aplikacjach, od przemysłu petrochemicznego po badania biologiczne. Dobrą praktyką jest regularne kalibracja sprzętu, aby zapewnić dokładność pomiarów, co jest zgodne z normami metrologicznymi. Zrozumienie działania wagi hydrostatycznej i jej zastosowania jest kluczowe dla właściwego przeprowadzenia analiz gęstości cieczy, co jest niezbędne w wielu dziedzinach nauki i przemysłu.

Pytanie 30

Podczas miareczkowania roztworu amoniaku o stężeniu 0,1 mol/dm³ za pomocą roztworu kwasu solnego o stężeniu 0,1 mol/dm³, skok krzywej leży w granicach pH 6,3–4,3. W tym miareczkowaniu jako wskaźnik należy zastosować

Wskaźnik	Przedział pH
Błękit tymolowy	1,2–2,8
Błękit tymolowy	8,0–9,6
Oranż metylowy	3,1–4,4
Czerwień metylowa	4,2–6,2
Błękit bromotymolowy	6,7–7,6
Fenoloftaleina	8,0–9,8
Tymoloftaleina	9,3–10,5

A. błękit tymolowy.

B. czerwień metylową.

C. fenoloftaleinę.

D. błękit bromotymolowy.

Czerwień metylowa jest wskaźnikiem pH, który zmienia swoją barwę w zakresie od 4,2 do 6,2. W przypadku miareczkowania amoniaku o stężeniu 0,1 mol/dm³ roztworem kwasu solnego o tym samym stężeniu, skok krzywej miareczkowania zachodzi w granicach pH 6,3–4,3. Oznacza to, że czerwień metylowa jest idealnym wskaźnikiem do obserwacji tego procesu, ponieważ zmiana koloru w tym zakresie pH pozwala na dokładne określenie punktu końcowego miareczkowania. W praktycznych zastosowaniach laboratorialnych, stosując czerwień metylową, można zauważyć wyraźną zmianę koloru, co umożliwia kontrolę nad postępem reakcji. W kontekście standardów laboratoryjnych, dobór wskaźników powinien zawsze być dostosowany do specyfikacji reakcji, co czyni czerwień metylową odpowiednim wyborem w tym przypadku, a jej użycie jest zgodne z dobrymi praktykami w chemii analitycznej.

Pytanie 31

Wskaż grupę związków chemicznych powodujących twardość niewęglanową wody.

A.	CaSO₄, MgCl₂, Ca(NO₃)₂, MgSO₄
B.	CaCl₂, Ca(HCO₃)₂, MgCl₂, MnSO₄
C.	Ca(NO₃)₂, Ca(HCO₃)₂, MgCl₂, MnSO₄
D.	CaCO₃, Mg(HCO₃)₂, MgSO₄, Ca(NO₃)₂

A. C.

B. B.

C. D.

D. A.

Odpowiedź A jest prawidłowa, ponieważ twardość niewęglanowa wody wynika głównie z obecności rozpuszczalnych soli wapnia i magnezu. W szczególności, związki takie jak siarczany (SO42-), chlorki (Cl-) oraz azotany (NO3-) wapnia (Ca2+) i magnezu (Mg2+) są kluczowymi elementami, które nie są usuwane podczas procesu gotowania, co przyczynia się do trwałej twardości wody. Przykładowe związki chemiczne, które wspierają ten proces to CaSO4, MgCl2, Ca(NO3)2 oraz MgSO4. W praktyce, twardość niewęglanowa może wpływać na wiele aspektów codziennego życia, w tym na skuteczność detergentów w praniu oraz na wydajność urządzeń grzewczych i sanitarnych. W kontekście standardów jakości wody, warto zauważyć, że wiele regulacji dotyczących jakości wody pitnej odnosi się do twardości wody, co czyni tę wiedzę istotną nie tylko dla chemików, ale także dla inżynierów środowiskowych. Zrozumienie przyczyn twardości niewęglanowej jest kluczowe dla skutecznego zarządzania zasobami wodnymi oraz dla wdrażania odpowiednich metod uzdatniania wody, co jest zgodne z najlepszymi praktykami branżowymi.

Pytanie 32

W Polsce ustalono normy dla pyłów PM10 na trzech poziomach (dobowych):
- poziom dopuszczalny 50 ug/m3 - oznacza, że jakość powietrza jest niezadowalająca, jednak nie powoduje poważnych skutków dla zdrowia ludzkiego.
- poziom informowania 200 ug/m3 - wskazuje, że jakość powietrza jest zła i konieczne jest ograniczenie aktywności na świeżym powietrzu, ponieważ norma została przekroczona czterokrotnie.
- poziom alarmowy 300 ug/m3 - wskazuje, że jakość powietrza jest bardzo zła, norma została przekroczona sześciokrotnie i należy zdecydowanie ograniczyć przebywanie na zewnątrz, a najlepiej pozostać w domu, zwłaszcza osoby z chorobami.

Na stacji Monitoringu Środowiska dokonano pomiarów zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10, uzyskując średnią dobową 0,25 mg/m3. Z przeprowadzonej analizy wynika, że

A. konieczne jest zdecydowane ograniczenie przebywania na świeżym powietrzu

B. jakość powietrza jest w porządku

C. stężenie pyłów znajduje się na akceptowalnym poziomie

D. poziom dopuszczalny został przekroczony pięciokrotnie

Odpowiedź wskazująca, że poziom dopuszczalny został przekroczony pięciokrotnie, jest poprawna, ponieważ średni wynik dobowy 0,25 mg/m3 (co odpowiada 250 µg/m3) jest znacznie wyższy niż ustalony poziom dopuszczalny wynoszący 50 µg/m3. To oznacza, że faktycznie stężenie pyłów PM10 w powietrzu przekracza normy, co może negatywnie wpływać na zdrowie osób, w szczególności tych z problemami układu oddechowego. Zgodnie z normami jakości powietrza, w sytuacji, gdy stężenie pyłu jest tak wysokie, zaleca się podejmowanie działań mających na celu ochronę zdrowia, takie jak unikanie długotrwałego przebywania na zewnątrz, szczególnie w godzinach szczytu. Takie sytuacje są ściśle monitorowane przez stacje pomiarowe, które są kluczowe w zarządzaniu jakością powietrza, a ich wyniki są podstawą dla lokalnych władz do podejmowania odpowiednich działań. Dobre praktyki w zakresie ochrony zdrowia publicznego obejmują również informowanie społeczności o stanie powietrza i konieczności przestrzegania zaleceń w czasie występowania wysokich stężeń zanieczyszczeń.

Pytanie 33

W celu oceny jakości masła wykonano oznaczenie liczby kwasowej LK, liczby zmydlania LZ i liczby nadtlenkowej LOO. Wyniki zapisano w tabeli. Wartość liczby estrowej LE dla badanego masła wynosi

Rodzaj liczby	Wartość zmierzona
LZ	196,8 mg KOH/1g
LK	1,2 mg KOH/1g
LE	?
LOO	4,25 milirównoważnika aktywnego tlenu/ kg

A. 234,7 mg KOH/1g

B. 164,0 mg KOH/1g

C. 198,0 mg KOH/1g

D. 195,6 mg KOH/1g

Wartość liczby estrowej LE dla badanego masła została obliczona poprawnie, ponieważ kluczowym krokiem w tym procesie jest zrozumienie relacji między liczba kwasową LK, liczba zmydlania LZ oraz liczba estrową LE. Liczba estrowa jest określana jako różnica pomiędzy liczbą zmydlania a liczbą kwasową, co w praktyce wskazuje na ilość estrów obecnych w badanym tłuszczu. W przypadku masła, którego analiza wykazała wartość LZ równą 196,8 mg KOH/g oraz LK równą 1,2 mg KOH/g, obliczenie LE poprzez odjęcie wartości LK od LZ daje nam wynik 195,6 mg KOH/g. Zrozumienie i umiejętność obliczania liczby estrowej jest istotne w wielu zastosowaniach przemysłowych, w tym w kontroli jakości tłuszczów i olejów, co jest kluczowe dla zapewnienia ich stabilności oraz trwałości. Dobrze przeprowadzona analiza chemiczna pozwala nie tylko na określenie wartości estrowej, ale również na ocenę jakości końcowego produktu, co jest zgodne z obowiązującymi standardami branżowymi, takimi jak ISO 660 dla olejów roślinnych.

Pytanie 34

Analiza składników chemicznych próbki substancji organicznej odbywa się w badaniu

A. elementarnej

B. półilościowej

C. skróconej

D. specjacyjnej

Analiza skład pierwiastkowy próbki substancji organicznej, określana jako analiza elementarna, ma kluczowe znaczenie w chemii organicznej oraz w analizach chemicznych w ogóle. Metoda ta pozwala na dokładne określenie ilości poszczególnych pierwiastków, takich jak węgiel, wodór, tlen, azot i inne, w badanej próbce. Dzięki temu możliwe jest ustalenie jej składu chemicznego oraz struktury molekularnej. Przykładem zastosowania analizy elementarnej jest ocena jakości surowców w przemyśle chemicznym, gdzie precyzyjne określenie zawartości pierwiastków jest niezbędne do zapewnienia odpowiednich norm jakościowych. Ponadto, analiza elementarna stanowi podstawę dla dalszych badań, takich jak analiza spektralna czy chromatografia, które mogą dostarczyć dodatkowych informacji o właściwościach badanych substancji. Standardy branżowe, takie jak ISO 17025, podkreślają znaczenie wiarygodności i dokładności w takich analizach, co czyni je kluczowym elementem w zapewnieniu jakości w laboratoriach chemicznych.

Pytanie 35

Analiza, która opiera się na kontrolowanym wprowadzaniu roztworu o znanym stężeniu do badanego roztworu, to metoda oznaczeń ilościowych zwana

A. chromatograficzna

B. kolorymetryczna

C. miareczkowa

D. polarymetryczna

Analiza miareczkowa to metoda analityczna, która polega na dokładnym i kontrolowanym dodawaniu roztworu o znanym stężeniu (miareczku) do roztworu badanego, aż do osiągnięcia punktu końcowego reakcji chemicznej. Punkt ten zazwyczaj jest określany za pomocą wskaźników lub technik instrumentalnych. Miareczkowanie jest szeroko stosowane w chemii analitycznej, szczególnie w laboratoriach zajmujących się analizą jakościową i ilościową. Przykładem zastosowania miareczkowania jest oznaczanie stężenia kwasu siarkowego w roztworze poprzez miareczkowanie go zasadowym roztworem NaOH. W wyniku reakcji powstaje sól i woda, a punkt końcowy można zidentyfikować na podstawie zmiany koloru wskaźnika, takiego jak fenoloftaleina. Ponadto, miareczkowanie jest zgodne z wytycznymi norm ISO dotyczących analizy chemicznej, co potwierdza jego znaczenie i uznanie w przemyśle chemicznym oraz farmaceutycznym.

Pytanie 36

W jakiej proporcji molowej EDTA reaguje z jonami Zn²⁺?

A. 1 : 1

B. 1 : 4

C. 1 : 2

D. 1 : 3

EDTA (kwas etylenodiaminotetraoctowy) reaguje z jonami Zn²⁺ w stosunku molowym 1 : 1, co oznacza, że jedna cząsteczka EDTA wiąże się z jednym jonem Zn²⁺. Jest to związane z chelatacją, procesem, w którym EDTA działa jako ligand, tworząc stabilne kompleksy z metalami. EDTA ma cztery grupy karboksylowe oraz dwie grupy aminowe, co pozwala na efektywne wiązanie z metalami, takimi jak cynk, poprzez utworzenie cyklicznych struktur. Zastosowanie EDTA w analizie chemicznej, medycynie czy przemyśle, szczególnie w usuwaniu metali ciężkich z organizmu, jest ugruntowane w normach takich jak ISO 11014-1, które dotyczą bezpieczeństwa chemikaliów. Zrozumienie tego procesu jest kluczowe w chemii koordynacyjnej oraz w aplikacjach związanych z chelatacją. Przykłady zastosowań EDTA obejmują jego użycie w terapii chelatacyjnej w medycynie oraz jako środek kompleksujący w laboratoriach analitycznych, gdzie ważne jest precyzyjne i efektywne wiązanie metali.

Pytanie 37

W ramce przedstawiono równania reakcji zachodzące podczas oznaczania chlorków metodą

Ag⁺ + Cl^- → AgCl ↓

Ag⁺ + SCN^- → AgSCN ↓

Fe³⁺ + SCN^- → Fe(SCN)²⁺

A. kompleksometryczną.

B. strąceniową Mohra.

C. grawimetryczną.

D. strąceniową Volharda.

Odpowiedź strąceniowa Volharda jest prawidłowa, ponieważ wprowadza istotne elementy w procesie oznaczania chlorków. Metoda ta polega na strąceniu chlorków w obecności jonów srebra, co jest zgodne z równaniami reakcji zawartymi w ramce. Po strąceniu chlorków, nadmiar jonów srebra jest titrowany tiocyjanianem potasu, a punkty końcowe tytracji są wyznaczane na podstawie zmiany zabarwienia związanej z jasnoczerwonym kompleksem, który tworzy się z jonami żelaza(III). Stosowanie tej metody jest zgodne z dobrymi praktykami analitycznymi, które podkreślają precyzję i dokładność w określaniu stężenia jonów w roztworach. Na przykład, metoda Volharda jest często wykorzystywana w laboratoriach analitycznych do oznaczania stężenia chlorków w próbkach wody, co ma znaczenie w kontekście monitorowania jakości wód i ochrony środowiska. Dodatkowo, znajomość i umiejętność stosowania tej metody są kluczowe w wielu zastosowaniach przemysłowych, gdzie kontrola jakości surowców i produktów gotowych jest niezbędna.

Pytanie 38

Równania reakcji zamieszczone w ramce opisują oznaczanie w tłuszczach liczby

−CH=CH− + IBr → −CHI−CHBr−
IBr + KI → KBr + I₂
I₂+ 2Na₂S₂O₃ →2NaI + Na₂S₄O₆

A. estrowej.

B. kwasowej.

C. jodowej.

D. zmydlania.

Równania reakcji opisujące oznaczanie liczby jodowej w tłuszczach są kluczowym elementem w analizie chemicznej lipidów. Liczba jodowa wskazuje na stopień nienasycenia kwasów tłuszczowych - im wyższa liczba, tym więcej wiązań podwójnych zawiera dany lipid. Proces ten jest istotny w przemyśle spożywczym i kosmetycznym, gdzie jakość tłuszczów ma bezpośredni wpływ na właściwości sensoryczne i trwałość produktów. Przykładem zastosowania liczby jodowej jest określenie stabilności tłuszczów w olejach roślinnych, co może wpływać na ich przechowywanie i wykorzystanie w przemyśle. Metoda ta opiera się na standardach ISO 3961 oraz AOCS Ca 5a-40, co zapewnia jej powtarzalność i wiarygodność wyników. W praktyce, pomiar ten często stosuje się w laboratoriach analitycznych do oceny jakości surowców i gotowych produktów, co wpływa na podejmowanie decyzji dotyczących ich dalszego przetwarzania.

Pytanie 39

Podłoże do izolacji i identyfikacji bakterii hemolizujących powinno zawierać

A. ekstrakt drożdżowy.

B. bulion.

C. krew.

D. maltozę.

Krew jest kluczowym składnikiem podłoża do hodowli bakterii hemolizujących, ponieważ zawiera niezbędne składniki odżywcze oraz czynniki wzrostu, które umożliwiają rozwój tych mikroorganizmów. Hemoliza, proces polegający na rozkładzie czerwonych krwinek, jest istotnym wskaźnikiem dla identyfikacji bakterii, takich jak Streptococcus i Staphylococcus, które mogą powodować szereg infekcji. W praktykach laboratoryjnych stosuje się podłoża krwawe, które pozwalają na obserwację stref hemolizy wokół kolonii bakterii, co jest kluczowym krokiem diagnostycznym. Przykładem takiego podłoża jest agar krwawy, który nie tylko sprzyja hodowli bakterii, ale również umożliwia klasyfikację w zależności od rodzaju hemolizy: alfa, beta lub gamma. Zgodnie z wytycznymi American Society for Microbiology, stosowanie krwi w podłożach hodowlanych uznawane jest za standardową praktykę, co podkreśla znaczenie tego komponentu w mikrobiologii medycznej.

Pytanie 40

W trakcie badań mikrobiologicznych, pomimo stosowania pełnego i sterylnego stroju ochronnego oraz szczególnej staranności przy przeprowadzaniu pomiarów, dochodzi do zanieczyszczenia podłoża wzrostowego, co skutkuje wynikiem o kilka JTK/m3 wyższym od faktycznego stężenia zanieczyszczeń. Jakie to zjawisko?

A. dekontaminacja

B. aseptyka

C. kontaminacja

D. sanityzacja

Kontaminacja oznacza niezamierzone zanieczyszczenie próbki mikrobiologicznej, które może prowadzić do fałszywych wyników w badaniach. W przedstawionym przypadku, pomimo zastosowania środków ochrony i sterylności, doszło do wprowadzenia niepożądanych mikroorganizmów do podłoża wzrostowego, co skutkowało wynikiem wyższym od rzeczywistego stężenia zanieczyszczeń. Ważne jest zrozumienie, że kontaminacja może wystąpić na wielu etapach procesu analitycznego, takich jak pobieranie próbek, transport, czy też same badania laboratoryjne. Aby zminimalizować ryzyko kontaminacji, laboratoria mikrobiologiczne powinny stosować standardy takie jak ISO 17025, które określają wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów oraz zapewnienia jakości wyników. Zastosowanie technik aseptycznych oraz właściwe przygotowanie personelu są kluczowe w zapobieganiu kontaminacji. Przykładowo, w przypadku hodowli bakterii, należy dbać o czystość sprzętu oraz środowiska, w którym prowadzone są badania, a także przeprowadzać regularne kontrole jakości.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej