Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik żywienia i usług gastronomicznych
  • Kwalifikacja: HGT.12 - Organizacja żywienia i usług gastronomicznych
  • Data rozpoczęcia: 9 czerwca 2025 17:46
  • Data zakończenia: 9 czerwca 2025 18:26

Egzamin niezdany

Wynik: 18/40 punktów (45,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Udostępnij swój wynik
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

W trakcie ceremonii obiadowej potrawy powinny być serwowane w następującej kolejności:

A. przystawka gorąca, przystawka zimna, zupa, danie główne, sery, deser
B. przystawka zimna, przystawka gorąca, zupa, danie główne, deser, sery
C. przystawka zimna, przystawka gorąca, zupa, danie główne, sery, deser
D. przystawka zimna, zupa, danie główne, przystawka gorąca, sery, deser
Udzielając odpowiedzi na pytanie dotyczące kolejności podawania potraw, warto zwrócić uwagę na istotę odpowiedniej sekwencji serwowania w kontekście gastronomii. Odpowiedzi, które zaczynają się od przystawek gorących lub pomijają kluczowy element, jakim jest zupa, pokazują brak zrozumienia dla tradycyjnych zasad sztuki kulinarnej. Podawanie przystawek gorących na początku posiłku może nie tylko zniekształcić balans smaków, ale także sprawić, że goście nie będą mogli w pełni docenić kolejnych dań, które powinny być stopniowo wprowadzane. Ponadto, brak zupy w sekwencji może prowadzić do nieodpowiedniego przygotowania podniebienia na bardziej intensywne smaki dań głównych. Ignorowanie tych zasad prowadzi do pominięcia kluczowych doświadczeń kulinarnych, które są fundamentem każdego udanego obiadu. Dobrą praktyką jest zapewnienie gościom płynnego przejścia między daniami, co osiąga się dzięki właściwej kolejności serwowania. Zaspokaja to nie tylko ich potrzeby kulinarne, ale również estetyczne, co jest kluczowe w kontekście uroczystych wydarzeń. Dlatego warto zwrócić uwagę na te elementy, aby unikać typowych błędów, które mogą wpłynąć na ogólną jakość doświadczenia gastronomicznego.

Pytanie 2

Wyznacz netto jednostkową cenę jednego kieliszka alkoholu o objętości 50 ml, jeśli koszt 1 l alkoholu wynosi 40 zł, a marża w gastronomii wynosi 100%?

A. 2 zł
B. 6 zł
C. 4 zł
D. 8 zł
Aby zrozumieć, dlaczego pozostałe odpowiedzi są błędne, należy przyjrzeć się podstawowym zasadom obliczeń związanych z ceną jednostkową alkoholu. Wiele z błędnych odpowiedzi wynika z pomyłek w przeliczeniach dotyczących objętości i ceny. Na przykład, odpowiedź 8 zł może być myląca, ponieważ wydaje się, że uwzględnia podwojoną cenę bez odpowiedniego przeliczenia netto. Dodatkowo, odpowiedzi sugerujące 2 zł i 6 zł nie biorą pod uwagę marży gastronomicznej, co jest kluczowe w kontekście cen sprzedaży. Często osoby obliczające ceny nie uwzględniają marż, koncentrując się jedynie na kosztach bezpośrednich, co prowadzi do niezgodności w analizach finansowych. Również niektórzy mogą błędnie zakładać, że cena jednostkowa to po prostu cena zakupu podzielona przez jednostkę objętości, co jest niepełnym podejściem. Marża gastronomiczna jest nieodłącznym elementem, który wpływa na ostateczne ceny sprzedaży. Ustalanie cen w gastronomii opiera się na kompleksowych analizach kosztów i marż, a pominięcie tego aspektu prowadzi do strat finansowych. Ważne jest, aby każdy pracownik branży gastronomicznej zdawał sobie sprawę z tego, jak prawidłowo obliczać ceny, uwzględniając wszystkie koszty i marże, aby skutecznie zarządzać finansami przedsiębiorstwa.

Pytanie 3

Pracownicy stołówki płacąc 9,00 zł za zestaw obiadowy, który w cenniku zakładowym wynosi 15,00 zł, otrzymują zniżkę w wysokości

A. 30%
B. 40%
C. 50%
D. 60%
Zrozumienie obliczania rabatów jest kluczowe w zarządzaniu finansami, jednak nieprawidłowe odpowiedzi często wynikają z błędnego postrzegania tego, co faktycznie oznacza procent rabatu. Wiele osób może mylnie przyjąć, że 30% rabatu oznacza, że pracownicy płacą 10,50 zł, co jest wyliczone jako 15,00 zł - (30% z 15,00 zł). Jednak w rzeczywistości, aby uzyskać taki procent, musieliby oni zapłacić 10,50 zł, co nie odpowiada podanej w pytaniu cenie 9,00 zł. Z kolei wybór 50% jako odpowiedzi również może wynikać z założenia, że skoro 9,00 zł to mniej niż połowa ceny standardowej, to należy przypisać tej kwocie wyższy rabat. W rzeczywistości jednak 50% ceny standardowej to 7,50 zł, a więc pracownicy płacą 9,00 zł, co jest powyżej tej kwoty. W przypadku 60% rabatu, obliczenia sugerują, że pracownicy płaciliby jedynie 6,00 zł, co z kolei jest sprzeczne z danymi przedstawionymi w pytaniu. Takie błędne wnioski często są wynikiem braku uwagi przy obliczeniach lub niepełnego zrozumienia zasad działania rabatów w kontekście cen standardowych. W praktyce, znajomość prawidłowego obliczania rabatów jest niezbędna, aby podejmować mądre decyzje finansowe zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Warto również pamiętać, że dokładne obliczenia wpływają na strategie sprzedaży oraz marketingu, a ich znajomość może przynieść korzyści w zarządzaniu kosztami.

Pytanie 4

Jak nazywa się zakład gastronomiczny o charakterze żywieniowym?

A. jadłodajnia
B. kawiarnia
C. piwiarnia
D. cukiernia
Jadłodajnia jest rodzajem zakładu gastronomicznego, który specjalizuje się w serwowaniu posiłków, a jej działalność koncentruje się głównie na żywieniu gości. Zgodnie z definicjami zawartymi w przepisach prawa oraz standardach branżowych, jadłodajnie są miejscami, gdzie klienci mogą spożywać jedzenie przygotowane na miejscu. Często oferują różnorodne menu, które mogą obejmować dania kuchni lokalnej oraz regionalnej, co przyciąga szerokie grono gości. W kontekście praktycznym, jadłodajnie mogą pełnić funkcję nie tylko restauracji, ale także miejsc spotkań towarzyskich, co czyni je istotnym elementem życia społecznego. Dobre praktyki w branży gastronomicznej wskazują, że jadłodajnie powinny dbać o jakość składników, sposób przygotowania potraw oraz atmosferę, co wpływa na satysfakcję klientów. Warto również zauważyć, że w dzisiejszym świecie rosnącej świadomości zdrowotnej, jadłodajnie powinny dostosowywać swoje menu do potrzeb różnych grup klientów, w tym ofertę dla osób na diecie wegetariańskiej czy wegańskiej.

Pytanie 5

Jaką wartość ma cena netto gastronomiczna jednego zestawu, jeśli koszt składników potrzebnych do przygotowania 100 zestawów śniadaniowych wyniósł 400,00 zł, a marża gastronomiczna to 250%?

A. 10,00 zł
B. 6,50 zł
C. 20,50 zł
D. 14,00 zł
Błędne odpowiedzi wynikają z nieprawidłowych obliczeń oraz braku zrozumienia koncepcji marży gastronomicznej. Niektórzy mogą pomyśleć, że marża gastronomiczna jest obliczana bezpośrednio na podstawie kosztu surowców, co prowadzi do zaniżenia ceny zestawu. Na przykład, jeśli ktoś obliczył cenę na 10,00 zł, może to wynikać z nieprawidłowego przeliczenia kosztów lub zrozumienia, że marża nie jest dodawana do surowców, lecz jest mnożona przez nie. Inni mogą pomylić cenę gastronomiczną netto z ceną brutto, co może prowadzić do zafałszowania kalkulacji. Ważne jest, aby zrozumieć, że marża gastronomiczna powinna być dodawana do całkowitych kosztów, aby obliczyć cenę sprzedaży. W branży gastronomicznej oraz cateringowej, precyzyjne ustalanie cen jest kluczowe dla zapewnienia, że pokryjemy nie tylko koszty surowców, ale także wydatki operacyjne i osiągniemy zysk. Właściwe zrozumienie tych zasad oraz umiejętność ich zastosowania w praktyce pozwala na efektywne zarządzanie finansami lokalu gastronomicznego i uniknięcie typowych pułapek cenowych.

Pytanie 6

Który wariant kolacji został zaplanowany w sposób niezgodny z zasadami zdrowego odżywiania?

A. Makaron z twarogiem i szpinakiem
B. Zapiekany ryż z szynką, brokułami i papryką
C. Kurczak pieczony z ziołami, sałata oraz pomidor, bułka grahamka
D. Fasolka po bretońsku, chleb pełnoziarnisty
Analizując inne zaproponowane zestawy kolacyjne, można zauważyć, że są one lepiej skomponowane pod kątem zasad racjonalnego żywienia. Pieczony kurczak z ziołami, sałatą i pomidorem oraz grahamką stanowi zbilansowane źródło białka, witamin oraz węglowodanów złożonych. Kurczak dostarcza niezbędnych aminokwasów, a warzywa wzbogacają posiłek o cenne witaminy, minerały i błonnik, co sprzyja zdrowiu i prawidłowemu funkcjonowaniu układu pokarmowego. Ryż zapiekany z szynką, brokułami i papryką łączy w sobie węglowodany z ryżu, białko z szynki oraz błonnik i witaminy z brokułów i papryki, co czyni go również dobrym rozwiązaniem na kolację. Makaron z serem twarogowym i szpinakiem to kolejny przykład prawidłowego doboru składników; makaron pełnoziarnisty zapewnia węglowodany złożone, twaróg dostarcza białka, a szpinak witamin i minerałów. Warto pamiętać, że błędy w doborze składników mogą prowadzić do nadwagi, otyłości oraz problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca czy nadciśnienie. Kluczowe jest unikanie wysokokalorycznych i bogatych w sól posiłków, które mogą obciążać organizm. Z tego powodu, niezbędne jest znajomość zasad zdrowego żywienia oraz umiejętność komponowania zróżnicowanych i pełnowartościowych posiłków.

Pytanie 7

Zgodnie z obowiązującymi normami BHP, przez jaki maksymalny czas można przechowywać przekąski zimne?

A. 24 godziny w temperaturze od 2°C do 6°C
B. 12 godzin w temperaturze od 8°C do 12°C
C. 24 godziny temperaturze od 8°C do 12°C
D. 12 godzin w temperaturze od 2°C do 6°C
Aspekty dotyczące przechowywania żywności są kluczowe dla zapewnienia jej jakości i bezpieczeństwa. Wybór odpowiedniej temperatury i czasu przechowywania jest fundamentalny dla zapobiegania rozwojowi mikroorganizmów, które mogą prowadzić do chorób pokarmowych. Odpowiedzi sugerujące 24 godziny w temperaturze od 2°C do 6°C są nieprawidłowe, ponieważ przekraczają dopuszczalny czas przechowywania dla zimnych potraw. Choć temperatura w tym zakresie jest odpowiednia dla przechowywania, czas 24 godzin narusza normy bezpieczeństwa, mogąc prowadzić do rozwoju patogenów. Podobnie, odpowiedzi wskazujące na 12 godzin w temperaturze od 8°C do 12°C są również niewłaściwe, ponieważ taka temperatura sprzyja szybkiemu wzrostowi mikroorganizmów. Wysoka temperatura sprawia, że żywność staje się bardziej podatna na psucie się. Takie nieprawidłowe odpowiedzi mogą wynikać z braku znajomości aktualnych przepisów dotyczących przechowywania żywności oraz nieprawidłowego rozumienia zasad bezpieczeństwa żywności. W praktyce, każdy przedsiębiorca zajmujący się gastronomią powinien znać i stosować się do norm, aby zminimalizować ryzyko związane z żywieniem konsumentów oraz przestrzegać przepisów prawa sanitarno-epidemiologicznego.

Pytanie 8

Zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia, dorosłym zaleca się planowanie dziennego spożycia błonnika pokarmowego w ilości

A. od 20 do 40 g
B. od 0 do 20 g
C. od 40 do 60 g
D. od 60 do 80 g
Spożycie błonnika pokarmowego w ilości mniejszej niż zalecane 20 g dziennie, jak sugerują inne odpowiedzi, może prowadzić do szeregów problemów zdrowotnych. Wiele osób myli pojęcia związane z błonnikiem, sądząc, że jego brak nie ma większego wpływu na zdrowie. To myślenie jest błędne, ponieważ błonnik jest kluczowym elementem diety, który wspiera nie tylko układ pokarmowy, ale także zdrowie serca i metabolizm. Zbyt mała ilość błonnika w diecie może prowadzić do zaparć, problemów z trawieniem oraz zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób takich jak cukrzyca typu 2 czy choroby serca. Ponadto, niektóre osoby mogą myśleć, że jedzenie wysoko przetworzonych produktów zawiera wystarczającą ilość błonnika, co jest fałszywe, ponieważ przetworzone jedzenie często zawiera znacznie mniej błonnika niż ich naturalne odpowiedniki. Niskie spożycie błonnika może również wpływać na uczucie sytości, co prowadzi do nadmiernego spożycia kalorii i przyrostu masy ciała. Warto zatem skupić się na wprowadzeniu do diety pełnoziarnistych produktów, świeżych owoców i warzyw, które są bogatym źródłem błonnika, zamiast opierać się na błędnych przekonaniach o jego niskim znaczeniu dla zdrowia.

Pytanie 9

Do kategorii lokali gastronomicznych uzupełniającego rodzaju zalicza się

A. kawiarnia
B. piwiarnia
C. frytownia
D. stołówka
Smażalnia, bistro oraz jadłodajnia, mimo że są popularnymi typami zakładów gastronomicznych, nie są klasyfikowane jako lokale uzupełniające. Smażalnia to miejsce, w którym dominują potrawy smażone, szczególnie ryby, co sprawia, że jej oferta koncentruje się na określonym rodzaju dań, a nie na napojach. Bistro natomiast to lokal, który oferuje szeroką gamę potraw, często zainspirowanych kuchnią francuską, ale również nie skupia się na serwowaniu napojów alkoholowych jako głównego atrakcyjnego elementu. Jadłodajnia, z kolei, jest miejscem, które serwuje posiłki w prostszej formie, zazwyczaj w trybie samoobsługowym lub z ograniczoną obsługą kelnerską, co także nie odpowiada charakterystyce operatorów uzupełniających. Te pomyłki mogą wynikać z nieprecyzyjnego rozumienia klasyfikacji i ról poszczególnych typów gastronomii. Warto zwrócić uwagę na to, że kluczowym czynnikiem definiującym lokal uzupełniający jest jego oferta napojów alkoholowych oraz sposób, w jaki te napoje są integrowane z gastronomią. Zrozumienie tych różnic pozwala na lepszą orientację w branży i skuteczniejsze podejmowanie decyzji dotyczących wyboru lokalów gastronomicznych.

Pytanie 10

Zatrudnieni w stołówce, płacąc 10,00 zł za obiad, którego cena w cenniku zakładu wynosi 12,50 zł, korzystają z zniżki w wysokości

A. 20%
B. 15%
C. 10%
D. 25%
W przypadku błędnych odpowiedzi kluczowe jest zrozumienie, że obliczanie rabatu wymaga precyzyjnego podejścia do matematyki finansowej. Stosowanie niewłaściwych wartości w obliczeniach prowadzi do nieprawidłowych wyników. Na przykład, jeśli ktoś oblicza rabat jako 15%, może pomylić się przy wyliczaniu różnicy między ceną katalogową a ceną po rabacie. Niewłaściwe wnioski mogą wynikać z mylenia wartości procentowych z wartościami nominalnymi. Inna powszechna pomyłka polega na przyjęciu założenia, że rabat można obliczyć w oparciu o inne parametry, takie jak wyłącznie cena po rabacie lub cena katalogowa bez uwzględnienia różnicy. Niekiedy także można spotkać się z próbami uproszczenia obliczeń przez intuicyjne oszacowania, które mogą prowadzić do błędnych rezultatów. W praktyce, aby poprawnie obliczyć rabat, należy zawsze odnosić się do właściwych wzorów i dobrze zrozumieć, co oznaczają poszczególne komponenty obliczeń. Takie podejście jest zgodne z najlepszymi praktykami w dziedzinie zarządzania finansami, gdzie precyzja i rzetelność są kluczowe dla podejmowania świadomych decyzji. Dobre zrozumienie matematyki zastosowanej w biznesie jest niezbędne dla każdego, kto zajmuje się finansami lub sprzedażą.

Pytanie 11

Jakie jest określenie na zakład gastronomiczny typu uzupełniającego?

A. smażalnia
B. piwiarnia
C. jadłodajnia
D. pijalnia
Wybór innych odpowiedzi często wynika z niepełnego zrozumienia klasyfikacji zakładów gastronomicznych. Smażalnia, jako zakład, koncentruje się głównie na serwowaniu potraw rybnych, co czyni ją restauracją o wąskiej specjalizacji. Choć smażalnie mogą oferować piwo, ich głównym celem nie jest sprzedaż napojów alkoholowych, lecz dostarczanie dań głównych. Podobnie pijalnia, nawet jeśli koncentruje się na serwowaniu napojów, zazwyczaj specjalizuje się w napojach bezalkoholowych, takich jak soki czy napoje gazowane. Z kolei jadłodajnia to typ zakładu, który zazwyczaj oferuje pełny posiłek, obejmujący zarówno dania główne, jak i napoje, ale nie skupia się wyłącznie na napojach alkoholowych, co jest kluczowe dla zrozumienia roli piwiarni. Wszystkie te zakłady różnią się od piwiarni, która jest zdefiniowana jako miejsce, w którym głównym produktem są napoje alkoholowe. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie różnych typów lokali z funkcjonalnością serwowania piwa, co prowadzi do nieporozumień w zakresie ich podstawowych funkcji. Zrozumienie różnic pomiędzy tymi kategoriami zakładów gastronomicznych jest kluczowe dla przyszłych pracowników branży i osób planujących otwarcie własnej działalności w gastronomii.

Pytanie 12

Przy tworzeniu menu, makaron można zastąpić

A. mlekiem
B. kaszą
C. rybą
D. serem
No więc, zamiana makaronu na kaszę ma sens z kilku powodów. Kasza, tak jak makaron, jest źródłem węglowodanów, więc śmiało można ją stosować jako zamiennik. Poza tym, kasza jest pełna błonnika, witamin z grupy B i różnych minerałów jak magnez czy żelazo. To naprawdę zdrowy wybór. Możesz spróbować kaszy gryczanej, jęczmiennej czy quinoa – każda z nich dodaje coś innego do potrawy. Na przykład, kasza gryczana super sprawdza się w sałatkach, jako dodatek do mięsa, a nawet w zapiekankach. Warto też pamiętać, że dla osób na diecie bezglutenowej kasza jest bezpieczną alternatywą. Jest bardziej sycąca niż makaron, więc może pomóc w kontrolowaniu apetytu. Generalnie, dobrze jest wprowadzać różnorodność do diety, a kasza świetnie się w to wpisuje.

Pytanie 13

Stanowisko kelnera nie wymaga posiadania

A. coolera.
B. rózgi.
C. menażu.
D. podgrzewacza.
Odpowiedzi takie jak 'w cooler', 'w menaż' oraz 'w podgrzewacz' wskazują na niepełne zrozumienie roli, jaką pełni kelner w kontekście obsługi gości w restauracji. Cooler, będący urządzeniem do przechowywania napojów w odpowiedniej temperaturze, nie jest niezbędnym wyposażeniem kelnera, ponieważ jego funkcja polega na utrzymaniu odpowiedniej temperatury serwowanych trunków, a nie na ich podawaniu. Kelnerzy, w przeciwieństwie do sprzętu gastronomicznego, mają za zadanie interakcję z gośćmi i dostarczanie im potraw oraz napojów, co wymaga umiejętności interpersonalnych i wiedzy o menu. Menaż, czyli naczynie do serwowania potraw, również nie jest standardowym wyposażeniem kelnera, a raczej elementem zastawy stołowej, który jest używany w kuchni lub na stole. Z kolei podgrzewacz, używany do utrzymania temperatury potraw, jest narzędziem stosowanym przez kucharzy, a nie kelnerów. To zrozumienie różnicy pomiędzy różnymi elementami wyposażenia gastronomicznego a obowiązkami kelnera jest kluczowe dla prawidłowego wykonywania zawodu. Typowym błędem jest mylenie narzędzi kuchennych z obowiązkami obsługi, co może prowadzić do dezinformacji na temat standardów w branży gastronomicznej.

Pytanie 14

Czy kelner powinien stać po prawej stronie gościa?

A. zaprezentować kartę menu
B. wlać zupę z wazy do talerza gościa
C. przenieść danie z półmiska na talerz gościa
D. wyeksponować potrawę na półmisku
Serwowanie potrawy z półmiska na talerz gościa, prezentowanie potrawy na półmisku oraz nalewanie zupy z wazy do talerza gościa, choć mogą wydawać się prawidłowymi działaniami w kontekście obsługi kelnerskiej, nie są odpowiednie w momencie, gdy gość jeszcze nie dokonał wyboru menu. Kluczową rolą kelnera jest najpierw zaprezentowanie menu, co umożliwia gościom dokonanie świadomego wyboru. Zbliżając się do gościa z jedzeniem, bez wcześniejszego zapytania o preferencje, ryzykujemy, iż nie będzie on gotowy na zamówienie lub, co gorsza, że podamy mu potrawy, które może nie odpowiadają jego upodobaniom bądź diecie. Ponadto, procedury obsługi gastronomicznej zalecają, aby prezentacja potraw była zorganizowana w taki sposób, aby gość mógł podjąć decyzję, zanim zostaną mu przedstawione konkretne dania. Warto także zwrócić uwagę, że w wielu restauracjach można spotkać się z klasycznymi zasadami serwowania, które mówią o konieczności oferowania gościom możliwości wyboru, zanim nastąpi jakakolwiek fizyczna interakcja z potrawami. Ignorowanie tego aspektu może prowadzić do frustracji gości oraz wpłynąć negatywnie na ich ogólne wrażenia z wizyty w restauracji.

Pytanie 15

Utworzenie miejsca pracy w sposób zwany "mise en place" zwiększa efektywność działań w procesie produkcji gastronomicznej na etapie

A. organizacji zakupów
B. podawania potraw i napojów
C. etapu technologicznego
D. przechowywania surowców i półproduktów
Odpowiedź dotycząca procesu technologicznego jest prawidłowa, ponieważ "mise en place" to kluczowy etap, który ma istotny wpływ na efektywność pracy w gastronomii. Termin ten odnosi się do przygotowania wszystkich składników i narzędzi potrzebnych do danego procesu kulinarnego przed rozpoczęciem gotowania. Dzięki takiemu podejściu, kucharz ma wszystko, co niezbędne pod ręką, co minimalizuje czas potrzebny na szukanie składników i zwiększa płynność pracy. Na przykład, w trakcie przygotowywania skomplikowanej potrawy, wszystkie składniki powinny być dokładnie odmierzone, pokrojone i uporządkowane, co pozwala na szybsze i bardziej precyzyjne wykonanie przepisów. Regularne stosowanie zasady "mise en place" jest zgodne z najlepszymi praktykami branżowymi, co przyczynia się do podniesienia jakości potraw oraz efektywności całego procesu produkcyjnego. Przygotowanie stanowiska pracy w ten sposób nie tylko redukuje stres podczas gotowania, ale również zwiększa bezpieczeństwo w kuchni, ponieważ zorganizowane środowisko pracy ułatwia zarządzanie czasem i przestrzenią. Warto zatem wdrażać tę metodę w codziennej praktyce gastronomicznej.

Pytanie 16

Jaką cenę brutto będzie miała 250 ml soku jabłkowego, jeśli koszt zakupu opakowania soku o pojemności 5 l wynosi 10,00 zł, marża gastronomiczna wynosi 300%, a stawka VAT to 23%?

A. 24,60 zł
B. 61,50 zł
C. 2,46 zł
D. 6,16 zł
Żeby zrozumieć, jak obliczamy cenę gastronomiczną brutto 250 ml soku jabłkowego, musimy najpierw znać cenę opakowania. Mamy 5 litrów soku za 10,00 zł, co daje nam 2,00 zł za litr. Więc 250 ml, czyli ćwierć litra, to koszt 0,50 zł. Następnie dodajemy marżę gastronomiczną, która wynosi 300%. To znaczy, że cena sprzedaży ma być czterokrotnością ceny zakupu – tak więc 0,50 zł razy 4 to już 2,00 zł. Potem doliczamy podatek VAT 23%, czyli 0,46 zł z 2,00 zł. Na koniec docieramy do ceny brutto, która będzie 2,46 zł. Ustalanie cen w gastronomii wymaga dbałości o szczegóły, bo to ważne, żeby wszystko zgadzało się z kosztami i przepisami podatkowymi.

Pytanie 17

Korzystając z zamieszczonych w ramce wytycznych restauracji do planowania stołu okolicznościowego, oblicz długość stołu w formie bloku "I" na 50 nakryć.

Wytyczne restauracji do planowania stołu okolicznościowego

− odległość pierwszego nakrycia od krawędzi stołu wynosi 50 cm

− odległość między środkami sąsiadujących nakryć powinna wynosić 70 cm

A. 34,30 m
B. 36,30 m
C. 17,15 m
D. 18,15 m
Wybór długości stołu, która nie odpowiada wartości 36,30 m, może wynikać z kilku nieporozumień dotyczących zasad obliczania przestrzeni niezbędnej do zapewnienia odpowiedniego komfortu podczas wydarzeń okolicznościowych. Wiele osób może pomylić się w obliczeniach, na przykład nie uwzględniając odległości między nakryciami oraz odległości od krawędzi stołu. Niewłaściwe podejście do tego zagadnienia może prowadzić do błędnych wniosków, takich jak zaniżenie lub zawyżenie potrzebnej długości stołu. Dla przykładu, jeśli ktoś zapomni dodać odległości między krawędzią stołu a pierwszym nakryciem, obliczenia mogą wskazywać na długość 34,30 m, która nie uwzględnia rzeczywistych wymagań przestrzennych. Innym powszechnym błędem jest przyjmowanie zbyt małej odległości między nakryciami, co może prowadzić do odpowiedzi 18,15 m lub 17,15 m, ignorując standardowe normy, które zalecają co najmniej 70 cm przestrzeni między nakryciami. Znajomość dobrych praktyk w zakresie planowania przestrzeni do organizacji wydarzeń jest niezbędna, aby uniknąć niewłaściwego dopasowania i zapewnić gościom komfort, co w dłuższej perspektywie może wpłynąć na ogólne wrażenia z wydarzenia. Dlatego tak ważne jest, aby skupić się na precyzyjnych obliczeniach i zrozumieniu koncepcji przestrzeni w kontekście organizacji wydarzeń.

Pytanie 18

Jakie przyjęcie wymaga nakrycia stołów konsumpcyjnych bielizną i naczyniami stołowymi?

A. Przyjęcie koktajlowe
B. Lampka wina
C. Uroczysty obiad
D. Przyjęcie typu stół angielski
Uroczysty obiad to formalne wydarzenie, które wymaga starannego nakrywania stołów bielizną i zastawą stołową. W tego typu organizacji kluczowe jest stworzenie eleganckiego i estetycznego otoczenia, które podkreśla rangę spotkania. Zastosowanie bielizny stołowej, takiej jak obrusy i serwetki, nie tylko wpływa na wygląd stołu, ale także na komfort gości. Standardy branżowe, takie jak te określone przez Międzynarodową Organizację Standardyzacyjną (ISO) w zakresie obsługi klienta, wskazują na znaczenie estetyki i funkcjonalności w kontekście gastronomicznym. Przykładem może być wykorzystanie serwetek w technice składania, co dodaje elegancji oraz pokazuje dbałość o szczegóły. Dodatkowo, dobór odpowiedniej zastawy, w tym sztućców, talerzy i szklanek, jest kluczowy w kontekście serwowania potraw w odpowiedniej kolejności, co jest istotne w formalnych przyjęciach. Takie podejście nie tylko zwiększa zadowolenie gości, ale także wpływa pozytywnie na wizerunek organizatora wydarzenia.

Pytanie 19

Który z surowców posiada najwięcej białka pochodzenia roślinnego?

A. Porzeczka czerwona
B. Papryka zielona
C. Borówka czarna
D. Fasola biała
Fasola biała jest znana z wysokiej zawartości białka roślinnego, co czyni ją doskonałym źródłem tego makroskładnika w diecie wegetariańskiej i wegańskiej. Zawiera około 20-25% białka w suchej masie, co jest znacznie więcej w porównaniu do innych roślin strączkowych. Białko to jest źródłem niezbędnych aminokwasów, które wspierają regenerację tkanek, produkcję enzymów oraz hormonów. Spożycie fasoli białej może przyczynić się do zwiększenia sytości, co jest korzystne dla osób dążących do kontrolowania masy ciała. W praktyce fasola biała jest wykorzystywana w różnych potrawach, takich jak zupy, sałatki czy dania główne. Rekomendacje żywieniowe podkreślają znaczenie włączenia roślinnych źródeł białka do diety, aby zrównoważyć spożycie białka zwierzęcego, co może prowadzić do lepszej jakości diety. Dodatkowo, fasola biała jest bogata w błonnik i składniki mineralne, co wspiera zdrowie układu pokarmowego oraz ogólną kondycję organizmu.

Pytanie 20

Ile gramów tłuszczu zawiera porcja bobu, jeżeli jego wartość energetyczna wynosi 102 kcal na 100 g, a białko dostarcza 28 kcal, natomiast węglowodany 56 kcal?

A. 18 g
B. 9 g
C. 84 g
D. 2 g
Odpowiedź 2 g tłuszczu jest prawidłowa, ponieważ do obliczenia ilości tłuszczu w porcji bobu wykorzystujemy wartość kaloryczną. Całkowita wartość energetyczna 100 g bobu wynosi 102 kcal. Z tej wartości, białko dostarcza 28 kcal, a węglowodany 56 kcal. Aby obliczyć kalorie pochodzące z tłuszczu, odejmujemy sumę kalorii z białka i węglowodanów od całkowitej wartości energetycznej: 102 kcal - (28 kcal + 56 kcal) = 18 kcal. Tłuszcz dostarcza 9 kcal na 1 g, więc dzielimy 18 kcal przez 9 kcal/g, co daje nam 2 g tłuszczu. Wiedza na temat rozkładu makroskładników w diecie jest kluczowa dla osób planujących zdrowe odżywianie, szczególnie w kontekście diet niskotłuszczowych czy wysokobiałkowych. Świadomość, które produkty spożywcze mają jaką wartość energetyczną, pozwala na lepsze zarządzanie kalorycznością diety.

Pytanie 21

Klasycznym sposobem serwowania węgierskiej zupy gulaszowej jest podanie jej w

A. kociołku
B. nelsonce
C. kokilce
D. bulionówce
Odpowiedzi "kokilce", "nelsonce" oraz "bulionówka" są niewłaściwe w kontekście tradycyjnego serwowania węgierskiej zupy gulaszowej. Kokilce, zwykle używane w kuchni do zapiekania potraw, nie są odpowiednie do serwowania gulaszu, ponieważ ich małe rozmiary ograniczają ilość podawanej potrawy oraz mogą wpływać na estetykę serwowania. W przypadku gulaszu, który jest daniem obfitującym, stosowanie kokilek jest niepraktyczne, ponieważ nie oddają one jego charakterystycznego, sycącego aspektu. Nelsonka, z kolei, nie jest powszechnie rozpoznawanym naczyniem w kontekście kulinarnym, co może wynikać z pomyłki lub nieporozumienia; nie istnieje standardowe naczynie o takiej nazwie w tradycji węgierskiej. Bulionówki, choć bardziej popularne w kontekście serwowania zup, również nie są właściwym wyborem dla gulaszu. Zupa gulaszowa, będąca potrawą bogatą w składniki i intensywny smak, wymaga odpowiedniego naczynia, które podkreśli jej charakter. Serwowanie w bulionówkach może prowadzić do deprecjonowania wartości dania, które zazwyczaj odgrywa rolę głównego posiłku. Warto zwrócić uwagę na istotność wyboru odpowiednich naczyń w kontekście prezentacji kulinarnej, co jest kluczowe w gastronomii profesjonalnej, gdzie estetyka serwowania jest równie ważna jak smak potrawy.

Pytanie 22

Który z produktów zbożowych jest niewskazany w diecie łatwostrawnej?

A. Ryż biały
B. Kasza pęczak
C. Kasza manna
D. Kasza krakowska
Wybór kaszy manny, ryżu białego czy kaszy krakowskiej w diecie łatwostrawnej z pozoru ma sens. Każde z tych zbóż ma swoje unikalne cechy, które warto wziąć pod uwagę. Kasza manna, zrobiona z pszenicy, jest często pierwszym wyborem, bo ma mało błonnika i łatwo się ją przygotowuje. Jest super delikatna i gotuje się szybko, więc idealnie nadaje się dla osób unikających ciężkostrawnych rzeczy. Ryż biały też jest popularny, bo ma mało błonnika i nieskomplikowany proces trawienia, więc jest dobry dla tych z problemami żołądkowymi. A kasza krakowska, chociaż mniej znana, też jest dobrze tolerowana przez osoby z wrażliwym układem pokarmowym, bo jej obróbka sprawia, że jest łatwostrawna. Czasem pojawia się błąd, żeby myśleć, że wszystkie zboża są trudne do strawienia. Ważne jest, żeby wiedzieć, że różne zboża mogą mieć różne właściwości, więc ich wpływ na trawienie też jest inny. Kluczowe w diecie łatwostrawnej jest dobre dobieranie produktów do indywidualnych potrzeb i tolerancji organizmu, a nie tylko trzymanie się ogólnych przekonań o grupach żywności.

Pytanie 23

Całkowity koszt przygotowania 100 zestawów śniadaniowych wyniósł 400,00 zł. Jaką wartość ma cena gastronomiczna netto za 1 zestaw, jeśli ustalona marża gastronomiczna wynosi 250%?

A. 10,00 zł
B. 20,50 zł
C. 6,50 zł
D. 14,00 zł
Aby obliczyć cenę gastronomiczną netto 1 zestawu śniadaniowego, należy najpierw ustalić koszt jednostkowy. Koszt sporządzenia 100 zestawów wynosi 400,00 zł, co oznacza, że koszt jednostkowy wynosi 400,00 zł / 100 = 4,00 zł. Ustalona marża gastronomiczna wynosi 250%, co oznacza, że cena sprzedaży brutto (z marżą) jest 2,5 razy wyższa od kosztu jednostkowego. W związku z tym, obliczamy cenę gastronomiczną netto jako koszt jednostkowy pomnożony przez (1 + marża). W tym przypadku, cena gastronomiczna netto = 4,00 zł * (1 + 2,5) = 4,00 zł * 3,5 = 14,00 zł. Tego typu obliczenia są standardową praktyką w branży gastronomicznej, gdzie określenie ceny sprzedaży na podstawie kosztów i marży jest kluczowe dla rentowności działalności. Zrozumienie tego procesu jest niezbędne dla właścicieli lokali gastronomicznych i menedżerów, aby podejmować świadome decyzje dotyczące cen oraz kontrolować marże zysku.

Pytanie 24

Który produkt można zamienić innymi produktami znajdującymi się w tej samej kategorii żywności?

A. Mleko
B. Jaja
C. Mąkę
D. Soję
Wybór jaj, soi czy mąki jako zamienników dla mleka wykazuje pewne nieporozumienia w zakresie klasyfikacji produktów spożywczych oraz ich właściwości odżywczych. Jaja, będące źródłem białka i tłuszczu, nie należą do grupy nabiałowej, lecz do grupy produktów białkowych. Ich substytucja nie dostarczy podobnych korzyści w zakresie wapnia oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, co jest istotne w diecie. Podobnie soja, mimo że jest cennym źródłem białka roślinnego, również nie znajduje się w tej samej kategorii co mleko. Soja dostarcza innych składników odżywczych, takich jak izoflawony, które mają różne właściwości zdrowotne, ale nie stanowią zamiennika dla wyjątkowych komponentów mleka. Mąka, z kolei, jest źródłem węglowodanów i nie zawiera istotnych dla organizmu lipidów oraz białek, typowych dla mleka. Często błędnie myśli się, że wszystkie produkty spożywcze można wymieniać bez uwzględnienia ich specyficznych właściwości odżywczych. Takie podejście może prowadzić do niedoborów składników odżywczych oraz problemów zdrowotnych, dlatego tak ważne jest, aby przy dokonywaniu zamienników kierować się wiedzą o właściwościach produktów oraz ich rolą w diecie. Zamiast tego, warto korzystać z rekomendacji dietetyków i zasad zdrowego żywienia, które pomagają w odpowiednim doborze produktów.

Pytanie 25

Jaką wartość energetyczną mają 2 kostki czekolady o łącznej wadze 12 g, jeśli 100 g czekolady dostarcza 500 kcal?

A. 44 kcal
B. 250 kcal
C. 2 kcal
D. 60 kcal
Aby obliczyć wartość energetyczną 2 kostek czekolady o łącznej masie 12 g, należy posłużyć się równaniem proporcjonalności. Znając, że 100 g czekolady dostarcza 500 kcal, możemy ustalić, ile kalorii dostarcza 1 g czekolady. Dzieląc 500 kcal przez 100 g, otrzymujemy 5 kcal/g. Następnie mnożymy tę wartość przez masę 2 kostek czekolady: 5 kcal/g * 12 g = 60 kcal. Tego typu obliczenia są istotne w dietetyce i planowaniu żywieniowym, szczególnie w kontekście kontrolowania spożycia kalorii. Przykładowo, osoby na diecie redukcyjnej mogą stosować podobne obliczenia, aby dokładnie monitorować swoją kaloryczność, co jest kluczowe dla osiągnięcia celów zdrowotnych lub sylwetkowych. Zrozumienie wartości energetycznej żywności pozwala na lepsze podejmowanie decyzji dotyczących żywienia, a także wspomaga w edukacji na temat zdrowego stylu życia.

Pytanie 26

Oblicz wartość brutto kanapki w gastronomii, gdy koszt surowców wynosi 1,50 zł, marża wynosi 200% a stawka VAT to 8%?

A. 6,48 zł
B. 5,70 zł
C. 4,86 zł
D. 3,24 zł
Do obliczenia ceny brutto kanapki najpierw musisz ustalić cenę netto. Ta cena pochodzi z kosztu surowca oraz marży gastronomicznej. Koszt surowca mamy na poziomie 1,50 zł. Z marżą 200% robimy tak: dodajemy 200% z 1,50 zł, co daje nam 3,00 zł. Tak więc cena netto wynosi 1,50 zł + 3,00 zł, co razem daje 4,50 zł. Potem, żeby obliczyć cenę brutto, musisz dodać VAT, który wynosi 8%. Czyli obliczamy 8% z 4,50 zł, co daje 0,36 zł. Po dodaniu tego do ceny netto, mamy 4,50 zł + 0,36 zł, co daje nam 4,86 zł. W gastronomii ważne są poprawne obliczenia, bo to wpływa na rentowność i konkurencyjność. Dobrze jest uwzględniać marże i podatki, żeby lepiej zarządzać finansami restauracji oraz przestrzegać przepisów.

Pytanie 27

Jakie jest główne zadanie barmanów podczas imprezy okolicznościowej?

A. Obsługa gości przy stolikach
B. Przygotowywanie i serwowanie napojów alkoholowych i bezalkoholowych
C. Dekorowanie sali
D. Przygotowywanie potraw
Główne zadanie barmanów podczas imprezy okolicznościowej to przygotowywanie i serwowanie zarówno napojów alkoholowych, jak i bezalkoholowych. Barmani są kluczowymi postaciami w organizacji tego typu wydarzeń, ponieważ ich umiejętności wpływają na atmosferę i zadowolenie gości. Przygotowanie koktajli wymaga nie tylko znajomości przepisów, ale także kreatywności i umiejętności dostosowania się do indywidualnych potrzeb klientów. W branży gastronomicznej mówi się o tym, że dobrze przygotowany drink to połowa sukcesu każdej imprezy. Barmani powinni również znać podstawowe zasady serwowania napojów, takie jak odpowiednia temperatura serwowania czy dekorowanie kieliszków. Ich rolą jest również dbanie o estetykę miejsca pracy oraz utrzymanie porządku. Praktyczne przykłady pokazują, że barmani często są również odpowiedzialni za zarządzanie zapasami alkoholu i innych składników, co wymaga od nich umiejętności organizacyjnych i dokładności. Dobry barman potrafi także doradzić gościom, jakie napoje będą najlepiej pasować do serwowanych potraw, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w branży gastronomicznej.

Pytanie 28

Jakie produkty mają działanie alkalizujące w organizmie człowieka?

A. kawa, pieczywo i migdały
B. orzechy, produkty zbożowe oraz świeże owoce
C. soki warzywne, owoce suszone i przetwory mleczne
D. mięso, warzywa strączkowe oraz mleko
Mięso, warzywa strączkowe i mleko są często mylone z produktami alkalizującymi, jednak ich rzeczywisty wpływ na równowagę kwasowo-zasadową organizmu jest niekorzystny. Mięso, zwłaszcza czerwone, oraz przetwory mięsne są silnie zakwaszające, co wynika z wysokiej zawartości białka zwierzęcego. Spożycie dużej ilości mięsa może prowadzić do nadmiaru kwasów we krwi, co z kolei zmusza organizm do mobilizacji zasobów mineralnych, takich jak wapń, aby neutralizować kwasowość. Warzywa strączkowe, choć zdrowe i bogate w białko roślinne, w pewnym kontekście mogą również wpływać na kwasowość, zwłaszcza w przypadku osób, które nie są przyzwyczajone do ich spożywania, a ich wysokie białko może prowadzić do zgagi lub dyskomfortu trawiennego. Nawet mleko, które jest często postrzegane jako produkt zasadowy, w rzeczywistości może działać zakwaszająco po metabolizowaniu, co jest szczególnie widoczne w przypadku osób z nietolerancją laktozy czy alergiami pokarmowymi. To prowadzi do typowych błędów myślowych, gdzie konsumenci uważają, że wszystkie produkty mleczne są alkalizujące, co jest nieprawdziwe. Warto zwrócić uwagę na to, że kluczowe dla zdrowia jest utrzymanie zrównoważonej diety, która uwzględnia zarówno produkty zasadowe, jak i te zakwaszające, jednak ich proporcje powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb organizmu. Eksperci żywieniowi zalecają, aby w codziennej diecie dominowały warzywa i owoce, które mają właściwości alkalizujące, co jest zgodne z zaleceniami w ramach diety śródziemnomorskiej czy roślinnej, które są uznawane za korzystne dla zdrowia.

Pytanie 29

Jaka jest wartość energetyczna 100 g makreli wędzonej, która zawiera 20,7 g białka oraz 15,5 g tłuszczu?

A. 326,0 kcal
B. 325,8 kcal
C. 222,3 kcal
D. 248,3 kcal
Wartość energetyczna 100 g makreli wędzonej wynosi 222,3 kcal, co wynika z analizy jej składu odżywczego. W 100 g makreli znajduje się 20,7 g białka oraz 15,5 g tłuszczu. Aby obliczyć kaloryczność, stosujemy wartości energetyczne dla białka i tłuszczu, które wynoszą odpowiednio 4 kcal/g dla białka i 9 kcal/g dla tłuszczu. Obliczenia przedstawiają się następująco: (20,7 g białka * 4 kcal/g) + (15,5 g tłuszczu * 9 kcal/g) = 82,8 kcal + 139,5 kcal, co daje 222,3 kcal. Znajomość wartości energetycznych produktów spożywczych jest kluczowa w dietetyce i planowaniu zdrowego żywienia. Dzięki temu możemy właściwie dobierać posiłki, kontrolować kaloryczność diety oraz dostarczać organizmowi odpowiednią ilość makroskładników. Wartości te są także istotne w kontekście sportu, gdzie odpowiednie odżywianie wpływa na wydolność i regenerację organizmu.

Pytanie 30

Jak obliczyć cenę brutto kanapki w gastronomii, jeśli koszt składników wynosi 1,50 zł, marża gastronomiczna 100% oraz stawka VAT to 8%?

A. 4,05 zł
B. 3,75 zł
C. 3,24 zł
D. 3,00 zł
Obliczenie ceny gastronomicznej brutto kanapki polega na uwzględnieniu kosztu surowca, marży gastronomicznej oraz podatku VAT. Koszt surowca wynosi 1,50 zł, a marża gastronomiczna 100%, co oznacza, że ceny netto po dodaniu marży wyniesie 1,50 zł + (100% z 1,50 zł), co daje 3,00 zł. Następnie, aby uzyskać cenę brutto, należy dodać podatek VAT, który w tym przypadku wynosi 8%. Obliczamy to w następujący sposób: 3,00 zł * 0,08 = 0,24 zł. Zatem cena brutto to 3,00 zł + 0,24 zł = 3,24 zł. To podejście jest zgodne z dobrymi praktykami branżowymi, w których ceny gastronomiczne są obliczane na podstawie kosztów surowców i odpowiednich marż oraz podatków. Dzięki temu restauratorzy mogą zachować rentowność, a jednocześnie dostarczać klientom atrakcyjne oferty. Przykładem zastosowania tej metody jest ustalanie cen menu w restauracjach, gdzie każdy składnik dania jest analizowany pod kątem kosztów i wymaganej marży.

Pytanie 31

Jaki deser powinien wzbogacić wartość odżywczą zestawu obiadowego, który zawiera zupę jarzynową oraz pierogi z jagodami?

A. Kisiel z jabłek
B. Budyń z sera
C. Galaretka pomarańczowa
D. Kompot z truskawek
Budyń z sera to doskonały wybór, aby uzupełnić wartość odżywczą zestawu obiadowego składającego się z zupy jarzynowej i pierogów z jagodami. Zupa jarzynowa dostarcza witamin, minerałów oraz błonnika, natomiast pierogi z jagodami dostarczają węglowodanów oraz antioksydantów. Budyń z sera, bogaty w białko i wapń, wspiera procesy regeneracyjne organizmu oraz rozwój tkanki mięśniowej. Wybór tego deseru jest zgodny z zasadami zbilansowanej diety, która zaleca łączenie źródeł białka z innymi grupami produktów spożywczych. Przykładem praktycznego zastosowania może być przygotowanie budyniu z dodatkiem owoców sezonowych, co jeszcze bardziej wzbogaci jego wartość odżywczą, dostarczając dodatkowych witamin i minerałów. Warto również pamiętać, że odpowiednia podaż białka w diecie wpływa pozytywnie na sytość i redukcję apetytu, co ma znaczenie w kontekście zdrowego stylu życia.

Pytanie 32

Od potraw z jakiej grupy powinna się zaczynać lista dań w standardowej karcie menu restauracji?

A. przystawki zimne
B. dania rybne
C. dania jarskie
D. przystawki gorące
Przystawki zimne stanowią doskonały wstęp do karty menu restauracyjnego, jako że są to dania, które często podawane są na zimno i wymagają starannego przygotowania. W ramach standardów gastronomicznych, przystawki zimne, takie jak sałatki, tatar czy różnorodne pasty, są idealne do serwowania na początku posiłku, ponieważ pobudzają apetyt i angażują gości. Przygotowanie przystawek zimnych przed daniami głównymi pozwala na lepsze zorganizowanie pracy w kuchni oraz umożliwia zminimalizowanie czasu oczekiwania na dania. Według dobrych praktyk, karty menu powinny być uporządkowane w sposób logiczny i intuicyjny dla gości, co sprzyja ich komfortowi i zadowoleniu z wyboru. Kluczowym elementem jest także zestawienie smaków i tekstur, co w przypadku przystawek zimnych daje możliwość wprowadzenia różnorodności, a tym samym zachęca do dalszego eksplorowania menu restauracyjnego. W wielu renomowanych restauracjach karty menu zaczynają się od przystawek zimnych, co jest odzwierciedleniem tradycyjnych praktyk kulinarnych.

Pytanie 33

Jaką wartość ma cena netto gastronomiczna jednego zestawu śniadaniowego, gdy koszt materiałów na 100 zestawów wynosi 400,00 zł, a marża gastronomiczna to 250%?

A. 10,00 zł
B. 14,00 zł
C. 6,50 zł
D. 20,50 zł
Poprawna odpowiedź wynika z precyzyjnego obliczenia ceny gastronomicznej netto dla jednego zestawu śniadaniowego. Koszt surowców na 100 zestawów wynosi 400,00 zł, co oznacza, że koszt surowców na jeden zestaw wynosi 400,00 zł / 100 = 4,00 zł. Następnie, aby obliczyć cenę gastronomiczną netto, należy uwzględnić marżę gastronomiczną, która wynosi 250%. Marża ta oznacza, że cena sprzedaży powinna być 250% wyższa niż koszt surowców. Obliczamy to w sposób następujący: cena netto = koszt surowców x (1 + marża) = 4,00 zł x (1 + 2,5) = 4,00 zł x 3,5 = 14,00 zł. W praktyce, znajomość obliczania ceny gastronomicznej jest kluczowa dla restauratorów, ponieważ pozwala na odpowiednie ustalanie cen, aby pokryć koszty i generować zyski. Dobrze skonstruowana kalkulacja kosztów zapewnia również lepsze planowanie finansowe oraz wyważenie oferty gastronomicznej, co jest zgodne z najlepszymi praktykami branżowymi.

Pytanie 34

Rodzajem systemu samoobsługowego, w którym dania i napoje wydawane są poprzez "okienko" łączące kuchnię z częścią dla gości, jest

A. system francuski
B. system szwedzki
C. system czeski
D. system polski
System polski, zwany także samoobsługowym, to taki sposób serwowania potraw i napojów, gdzie klienci podchodzą do okienka i sami wybierają, co chcą zjeść. To dość popularne w różnych restauracjach i stołówkach, bo dzięki temu można szybko zjeść i nie czekać długo na obsługę. Sam proces jest prostszy, co oznacza, że kuchnia może wydawać więcej dań w krótszym czasie, a pracownicy są bardziej zorganizowani. Klienci mają większy wybór, bo widzą od razu, co jest dostępne. Jest to też zgodne z zasadami efektywności i oszczędności, co w gastronomii jest mega ważne. Wiele miejsc w Polsce korzysta z tego rozwiązania, bo to pozwala na szybsze wydawanie dań, co wpływa na większe zyski.

Pytanie 35

Do zadań Instytutu Żywności i Żywienia wchodzi

A. propagowanie racjonalnego żywienia
B. nadzorowanie stanu placówek żywieniowych
C. nadzorowanie produktów spożywczych, które są w obrocie handlowym
D. ochrona praw konsumentów
Odpowiedzi dotyczące ochraniania praw konsumentów, kontrolowania stanu placówek żywieniowych oraz kontrolowania produktów żywnościowych, chociaż mogą być związane z szerokim pojęciem zdrowia publicznego, nie są głównymi zadaniami Instytutu Żywności i Żywienia. Problematyka ochrony praw konsumentów, mimo że jest niezwykle istotna, nie leży w bezpośrednim zakresie działalności IŻŻ, który koncentruje się na aspektach naukowych związanych z żywieniem i zdrowiem. Kontrola placówek żywieniowych oraz produktów spożywczych to zadania, które mogą być realizowane przez odpowiednie organy nadzoru sanitarno-epidemiologicznego oraz inne instytucje związane z bezpieczeństwem żywności. Umożliwiają one zapewnienie wysokiej jakości produktów oraz odpowiednich standardów w placówkach gastronomicznych, ale nie są to działania, które IŻŻ wykonuje jako priorytetowe. Często pojawiające się błędne myślenie polega na utożsamianiu działalności instytutów badawczych z bezpośrednim nadzorem nad rynkiem, co może prowadzić do zniekształcenia roli, jaką pełni dany instytut. Właściwe podejście powinno opierać się na zrozumieniu, że propagowanie racjonalnego żywienia jest fundamentem działań IŻŻ, które nie tylko zwiększa świadomość zdrowotną społeczeństwa, ale także przeciwdziała rozprzestrzenianiu się chorób cywilizacyjnych związanych z niezdrowym stylem życia.

Pytanie 36

W diecie niemowląt oraz małych dzieci stosuje się artykuły spożywcze klasyfikowane jako żywność

A. wygodnej
B. funkcjonalnej
C. genetycznie zmodyfikowanej
D. specjalnego przeznaczenia
Wybór produktów żywnościowych do diety niemowląt i małych dzieci wymaga szczególnej uwagi. Produkty genetycznie modyfikowane, choć mogą być atrakcyjne ze względu na swoją dostępność i często niższe koszty, budzą kontrowersje dotyczące ich bezpieczeństwa i wpływu na zdrowie. Nie ma wystarczających badań na temat długoterminowego wpływu takich produktów na najmłodszych, co czyni je nieodpowiednimi dla wrażliwej grupy, jaką są niemowlęta. Żywność funkcjonalna, mimo że dostarcza dodatkowych korzyści zdrowotnych, również nie jest dedykowana dzieciom w tak młodym wieku, gdyż ich układ pokarmowy i potrzeby żywieniowe są inne. Z kolei żywność wygodna, choć może oferować łatwość przygotowania, często zawiera konserwanty i dodatki, które nie są zalecane dla dzieci. Warto również zauważyć, że wybór żywności dla dzieci powinien opierać się na podstawach naukowych oraz wytycznych żywieniowych, takich jak te określone przez Konferencję Żywienia i Dietetyki oraz inne organizacje zajmujące się zdrowiem publicznym. Bez względu na wygodę czy modę, zdrowie dzieci powinno być zawsze priorytetem, a niewłaściwe podejście do żywienia może prowadzić do problemów zdrowotnych w przyszłości.

Pytanie 37

Który z poniższych składników odżywczych można uznać za antyodżywczy?

A. karoten
B. laktoza
C. kwas linolowy
D. kwas szczawiowy
Karoten, kwas linolowy i laktoza nie są klasyfikowane jako antyodżywcze składniki pokarmowe, a zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla prawidłowego postrzegania wartości odżywczej żywności. Karoten to pigment roślinny, który jest prekursorem witaminy A i ma właściwości prozdrowotne, w tym działanie antyoksydacyjne. Regularne spożywanie karotenu, obecnego w marchwi czy pomidorach, może wspierać zdrowie wzroku oraz układ odpornościowy. Kwas linolowy to jeden z niezbędnych kwasów tłuszczowych, który ma kluczowe znaczenie dla zdrowia sercowo-naczyniowego i układu hormonalnego. Jego niedobór może prowadzić do problemów z metabolizmem lipidów. Z kolei laktoza, naturalny cukier występujący w mleku, może być trudna do strawienia dla niektórych osób (np. w przypadku nietolerancji laktozy), ale nie wiąże się z negatywnym wpływem na wchłanianie składników odżywczych w taki sam sposób jak kwas szczawiowy. Typowe błędy myślowe, które prowadzą do błędnych wniosków na temat tych związków, obejmują mylenie ich funkcji w organizmie oraz nieprawidłowe interpretacje ich roli w diecie. Kluczowe jest, aby zrozumieć, że nie wszystko, co występuje w żywności, jest szkodliwe, a wiele związków ma korzystne właściwości, które wspierają zdrowie.

Pytanie 38

Tworząc typową kartę menu dla restauracji, początek listy proponowanych dań powinien obejmować grupę

A. dań z mięsa
B. przekąsek zimnych
C. przekąsek gorących
D. dań wegetariańskich
Odpowiedź 'przekąsek zimnych' jest prawidłowa, ponieważ w standardowej karcie menu restauracji zaleca się zaczynanie od potraw, które są lekkie i łatwe do spożycia, a przekąski zimne idealnie spełniają te kryteria. Wprowadzenie gości w świat kulinariów za pomocą zimnych przekąsek, takich jak sałatki, tatar czy różnorodne deski serów, pozwala na stworzenie zachęcającej atmosfery. Dobrą praktyką jest również klasyfikacja potraw według ich ciężkości, co umożliwia gościom stopniowe odkrywanie menu. W wielu renomowanych restauracjach można zaobserwować, że zimne przekąski są często pierwszym krokiem w degustacji, co może prowadzić do wyboru dań głównych i deserów. Dodatkowo, zimne przekąski mogą być często przygotowane wcześniej i podawane na zimno, co zwiększa efektywność pracy kuchni oraz umożliwia lepsze zarządzanie czasem podczas szczytowych godzin obsługi.

Pytanie 39

Ile grama mąki należy zastosować do zagęszczenia jednej porcji zupy grzybowej, skoro do przygotowania 300 porcji wymaga się 0,9 kg mąki?

A. 90,0 g
B. 30,0 g
C. 3,0 g
D. 9,0 g
Wybór błędnej odpowiedzi pewnie wynika z tego, że źle podeszło się do proporcji. Na przykład, odpowiedzi 9,0 g, 90,0 g czy 30,0 g pokazują, że mogłeś źle zrozumieć, jak to działa w różnych porcjach. Często myli się, że mąka działa w sposób liniowy, co nie zawsze jest prawdą. Kluczowy błąd to nieumiejętność przeliczenia tego, ile mąki przypada na jedną porcję, co może skutkować używaniem za dużej lub za małej ilości. 9,0 g może wydawać się wystarczające, ale w rzeczywistości to za mało, żeby zupa była odpowiednio zagęszczona. Podobnie, 90,0 g i 30,0 g to mogą być wyniki błędnych obliczeń lub pomiarów. Ważne jest, żeby przy obliczeniach skupić się na dobrze wykonanej konwersji, bo w kuchni ma to ogromne znaczenie dla jakości potraw. Dobrze jest używać precyzyjnych narzędzi pomiarowych i brać pod uwagę doświadczenie kucharzy, którzy często dostosowują składniki na podstawie tego, co widzą i co się sprawdza. W profesjonalnych kuchniach, gdzie wszystko opiera się na dokładnych pomiarach, takie pomyłki mogą naprawdę zaszkodzić i sprawić, że goście będą niezadowoleni.

Pytanie 40

W przedszkolu na poranny posiłek przewidziano kanapkę z szynką. Zgodnie z zasadami zamienności produktów, co można użyć zamiast szynki?

A. dżemem wieloowocowym
B. pomidorem ze szczypiorkiem
C. serem tofu
D. pastą z twarogu
Ser tofu, będący alternatywą białkową, nie spełnia w pełni roli zamiennika dla szynki, ponieważ charakteryzuje się zupełnie innym smakiem i konsystencją. Tofu, choć bogate w białko, nie ma wyrazistego smaku, co może sprawić, że kanapka stanie się mniej atrakcyjna dla dzieci. Z kolei pomidor ze szczypiorkiem dostarcza świeżości i smaku, ale nie oferuje odpowiedniej ilości białka, co jest kluczowe dla rozwoju młodszych dzieci, a także nie jest produktem pełnowartościowym w kontekście zamiennika dla mięsnych składników posiłku. Dżem wieloowocowy, mimo że może być smacznym dodatkiem do kanapek, kompletnie nie dostarcza wartości odżywczych porównywalnych z szynką – jest bogaty w cukry, a ubogi w białko oraz inne składniki odżywcze, co czyni go nieodpowiednim zastępnikiem. Zrozumienie roli białka w diecie dzieci jest kluczowe, a typowe błędy polegają na myleniu wartości odżywczych różnych produktów. Wybór odpowiednich zamienników powinien bazować na praktycznych aspektach, takich jak ilość białka, konsystencja oraz smak, które odpowiadają wymaganiom żywieniowym dzieci w przedszkolu.