Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.03 - Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 17 maja 2025 22:30
Data zakończenia: 17 maja 2025 23:18

Egzamin zdany!

Wynik: 32/40 punktów (80,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Na etykietach substancji chemicznych można znaleźć oznaczenia literowe R i S (zgodnie z regulacjami CLP: H i P), które wskazują

A. na ryzyko wystąpienia zagrożeń i zasady postępowania z nimi

B. na ilość domieszek w składzie oraz datę przydatności

C. na obecność zanieczyszczeń oraz metody ich usuwania

D. na pojemność oraz skład opakowania

Odpowiedź dotycząca oznaczeń literowych R i S (obecnie H i P zgodnie z rozporządzeniem CLP) jest prawidłowa, ponieważ te oznaczenia mają na celu informowanie o ryzyku związanym z substancjami chemicznymi oraz zalecanych środkach ostrożności. Oznaczenia R (ryzyko) wskazują na potencjalne zagrożenia, takie jak toksyczność, wybuchowość czy korozja, z jakimi można się spotkać podczas pracy z danym odczynnikiem. Z kolei oznaczenia S (środki ostrożności) sugerują praktyczne zalecenia dotyczące bezpiecznego obchodzenia się z substancją, takie jak stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, unikanie kontaktu ze skórą, czy przechowywanie w odpowiednich warunkach. Dla przykładu, substancja z oznaczeniem H300 (może być śmiertelna w przypadku połknięcia) wymaga szczególnej uwagi i zachowania ostrożności podczas jej używania. Stosowanie tych oznaczeń jest integralną częścią systemu zarządzania bezpieczeństwem chemicznym, a ich znajomość i przestrzeganie są kluczowe w laboratoriach, przemysłach chemicznych i w wszelkich zastosowaniach, gdzie występują substancje niebezpieczne. Obowiązujące standardy i dobre praktyki, takie jak ISO 45001, podkreślają znaczenie oceny ryzyka i stosowania odpowiednich środków ochrony w miejscach pracy, co czyni te oznaczenia niezbędnym elementem w codziennym obiegu informacji o substancjach chemicznych.

Pytanie 2

Aby odróżnić urządzenia w laboratorium chemicznym, rury do próżni maluje się w kolorze

A. niebieskim

B. szarym

C. żółtym

D. czerwonym

Rury do próżni w laboratoriach chemicznych maluje się na kolor szary, aby zapewnić ich łatwe rozróżnienie od innych systemów rurociągów, a także podnieść bezpieczeństwo pracy w laboratoriach. Kolor szary jest standardem w wielu laboratoriach, ponieważ konkretne barwy przypisuje się różnym zastosowaniom i funkcjom rur. Rury do próżni muszą być odpowiednio oznaczone, aby uniknąć pomyłek, które mogłyby prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak przypadkowe podłączenie nieprawidłowych systemów. Przykładowo, w sytuacji awaryjnej, kiedy konieczne jest szybkie rozpoznanie systemów, oznakowanie kolorystyczne umożliwia personelowi natychmiastowe zidentyfikowanie rur do próżni i podjęcie odpowiednich działań. Dobre praktyki branżowe, takie jak normy ISO oraz wytyczne dotyczące bezpieczeństwa chemicznego, również podkreślają znaczenie prawidłowego oznakowania infrastruktury laboratoryjnej, co ma kluczowe znaczenie dla minimalizacji ryzyka oraz zapewnienia efektywności operacyjnej.

Pytanie 3

Które równanie przedstawia reakcję otrzymywania mydła?

CH₃COOH + NaOH →CH₃COONa + H₂O

2 CH₃COOH + Na₂O →2 CH₃COONa + H₂O

2 C₂H₅COOH + 2 Na →2 C₂H₅COONa + H₂↑

C₁₇H₃₅COOH + NaOH →C₁₇H₃₅COONa + H₂O

A. 2 CH3COOH + Na2O → 2 CH3COONa + H2O

B. C17H35COOH + NaOH → C17H35COONa + H2O

C. CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O

D. 2 C2H5COOH + 2 Na → 2 C2H5COONa + H2↑

No, ta reakcja, którą podałeś, to super przykład zmydlania, a więc procesu, w którym kwasy tłuszczowe reagują z zasadami, w tym przypadku z wodorotlenkiem sodu. Z tego powodu powstaje sól kwasu tłuszczowego, czyli mydło, a przy okazji mamy jeszcze wodę. Zmydlanie to absolutny must-have w produkcji mydeł, które wszyscy używamy w domach czy w kosmetykach. Przykład? Naturalne mydła, które można robić z olejów, np. kokosowego albo oliwy z oliwek. Ważne, żeby trzymać się dobrych proporcji kwasu tłuszczowego do zasady, bo to wpływa na to, jak twarde będzie mydło, jak się pieni i jak nawilża. Zmydlanie jest też ważnym procesem w chemii, bo używa się go do produkcji różnych substancji chemicznych. Jak widać, to istotna sprawa!

Pytanie 4

Który symbol literowy umieszczany na naczyniach miarowych wskazuje na kalibrację do "wlewu"?

A. B

B. EX

C. IN

D. A

Odpowiedź 'IN' oznacza, że to naczynie miarowe jest skalibrowane na 'wlew'. To jest naprawdę ważne, gdy chodzi o dokładne pomiary objętości cieczy. W praktyce to znaczy, że ilość cieczy, którą zobaczysz na naczyniu, odnosi się do tego, co wlewasz do środka, a nie do tego, co zostaje po opróżnieniu. Kiedy używasz naczynia z takim oznaczeniem, działasz zgodnie z normami ISO i metrologicznymi. To ma znaczenie, zwłaszcza w laboratoriach chemicznych lub medycznych, gdzie dokładne pomiary objętości są kluczowe. Używając naczyń oznaczonych jako 'IN', masz pewność, że otrzymujesz dokładną ilość płynu potrzebną do eksperymentów czy analiz. Warto też dodać, że to oznaczenie jest zwłaszcza istotne w badaniach, bo każda pomyłka w pomiarze może prowadzić do błędnych wyników.

Pytanie 5

Który zestaw zawiera niezbędne urządzenia laboratoryjne do przygotowania 10% (m/m) roztworu NaCl?

A. Waga laboratoryjna, kolba miarowa, naczynko wagowe, palnik

B. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, naczynko wagowe

C. Waga laboratoryjna, cylinder miarowy, kolba miarowa, szkiełko zegarkowe

D. Waga laboratoryjna, zlewka, cylinder miarowy, palnik

Poprawna odpowiedź wskazuje na zestaw sprzętów laboratoryjnych, które są niezbędne do sporządzenia 10% (m/m) roztworu chlorku sodu. Waga laboratoryjna umożliwia dokładne odważenie odpowiedniej ilości chlorku sodu, co jest kluczowe dla uzyskania właściwego stężenia roztworu. Zlewka służy do mieszania składników i przygotowania roztworu, a cylinder miarowy pozwala na precyzyjne odmierzenie objętości wody. Naczynko wagowe jest używane do ważenia substancji stałych, co dodatkowo zwiększa dokładność pomiarów. Takie podejście jest zgodne z najlepszymi praktykami w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzja i dokładność są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. Sporządzając roztwory, należy również pamiętać o zasadach BHP, aby zapewnić bezpieczeństwo podczas pracy z substancjami chemicznymi.

Pytanie 6

Resztki szkła, osadników czy inne odpady stałe powstałe w laboratorium analitycznym powinny być umieszczone

A. w workach z polietylenu i oznaczyć zawartość

B. w kartonowych opakowaniach

C. w szklanych słoikach z plastikowym wieczkiem

D. w pojemnikach na odpady komunalne

Umieszczanie odpadów stałych typu resztki sączków oraz zbitego szkła w pojemnikach na odpady komunalne jest zgodne z obowiązującymi normami i regulacjami dotyczącymi gospodarki odpadami. Tego rodzaju odpady, ze względu na swoje właściwości, powinny być segregowane i składowane w odpowiednich pojemnikach, które są przystosowane do tego celu. Zgodnie z dyrektywami unijnymi i krajowymi, odpady te nie mogą być wrzucane do ogólnych pojemników, ponieważ mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi oraz środowiska. Na przykład, zbite szkło w laboratoriach analitycznych wymaga szczególnej uwagi, ponieważ może powodować urazy. Praktyczne podejście do zarządzania tymi odpadami obejmuje nie tylko ich odpowiednie pakowanie, ale także prowadzenie dokumentacji dotyczącej ich pochodzenia i rodzaju. Odpowiednia segregacja i składowanie odpadów są kluczowe dla ich późniejszego przetwarzania oraz recyklingu, co pozwala na minimalizację negatywnego wpływu na środowisko i zdrowie publiczne.

Pytanie 7

Które z wymienionych reakcji chemicznych stanowi reakcję redoks?

A. 2 NaOH + CuSO4 → Cu(OH)2 + Na2SO4

B. 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2

C. 3 Ca(OH)2 + 2 H3PO4 → Ca3(PO4)2 + 6 H2O

D. CaCO3 → CaO + CO2

Reakcja 2 KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2 jest reakcją redox, ponieważ zachodzi w niej zarówno utlenianie, jak i redukcja. W tej reakcji mangan w najniższym stopniu utlenienia (+7) w KMnO4 ulega redukcji do MnO2, gdzie jego stopień utlenienia wynosi +4. Jednocześnie tlen w cząsteczce KMnO4 jest utleniany do O2, co świadczy o zachodzącym procesie utlenienia. Reakcje redox są kluczowe w chemii, ponieważ dotyczą transferu elektronów między reagentami, co jest fundamentalne dla wielu procesów, takich jak spalanie, korozja, czy nawet procesy biologiczne, jak oddychanie komórkowe. Dobrą praktyką w laboratoriach chemicznych jest korzystanie z reakcji redox w syntezach chemicznych, oczyszczaniu substancji oraz w analizie chemicznej, co podkreśla ich znaczenie w przemyśle chemicznym oraz w nauce.

Pytanie 8

Średnia masa wody wypływająca z pipety o deklarowanej pojemności 25 cm³, w temperaturze 25°C wynosi 24,80 g. Korzystając z danych zamieszczonych w tabeli wskaż wartość poprawki kalibracyjnej dla tej pipety.

Masa wody zajmującej objętość 1 dm³ w zależności od temperatury pomiaru
Temperatura °C	Masa wody g
20	997,17
21	997,00
22	996,80
23	996,59
24	996,38
25	996,16
26	995,93
27	995,69
28	995,45
29	995,18
30	994,92

A. 0,10 ml

B. 0,18 ml

C. 0,25 ml

D. 0,16 ml

Dobra robota! Odpowiedź 0,10 ml jest jak najbardziej na miejscu i świetnie pokazuje, jakie są zasady kalibracji pipet. Jak masz pipetę o pojemności 25 cm³, to różnice między tym, co teoretycznie powinno być, a tym, co naprawdę dostajesz, są mega ważne dla precyzyjnych pomiarów. W tym przypadku pipeta faktycznie wypuszcza 0,104 g wody mniej, co daje nam tę poprawkę kalibracyjną 0,10 ml. W labie, kiedy używasz pipet do dozowania różnych substancji, musisz to uwzględnić, żeby wyniki były dokładne. W każdym laboratorium analitycznym kalibracja to standard. Bo każda nawet mała różnica w objętości może zmienić stężenie roztworu, a potem to prowadzi do błędnych wniosków. Dlatego fajnie jest regularnie sprawdzać i kalibrować pipety, żeby mieć pewność, że wyniki są wiarygodne i można je powtarzać.

Pytanie 9

Odpady, które w przeważającej mierze składają się z osadów siarczków metali ciężkich, nazywa się

A. stałe, palne

B. toksyczne, palne

C. bardzo toksyczne, niepalne

D. stałe, niepalne

Klasyfikacja odpadów jako stałe, palne, stałe, niepalne czy toksyczne, palne, wskazuje na pewne nieporozumienia dotyczące charakterystyki materiałów odpadowych. Odpady z osadami siarczków metali ciężkich są zdecydowanie niebezpieczne, jednak nie można ich zakwalifikować jako palne. Substancje te, ze względu na swoje chemiczne właściwości, nie ulegają zapłonowi w tradycyjnym sensie, co wyklucza klasyfikację jako palne. Klasyfikowanie tych odpadów jako stałe, palne, może prowadzić do błędnych praktyk w zarządzaniu odpadami, gdzie niewłaściwe metody unieszkodliwienia mogłyby skutkować poważnymi konsekwencjami dla zdrowia publicznego i środowiska. Podejście to ignoruje również istotne regulacje prawne, które wymagają stosowania odpowiednich metod zarządzania odpadami niebezpiecznymi. Z kolei klasyfikacja jako stałe, niepalne czy toksyczne, palne, może nie uwzględniać pełnej gamy zagrożeń związanych z obecnością metali ciężkich, które są bardzo toksyczne i nie powinny być lekceważone. Błędne rozumienie kategorii odpadowych może prowadzić do niewłaściwych działań, takich jak niewłaściwe składowanie czy transport, co stwarza dodatkowe ryzyko zanieczyszczenia środowiska. Dlatego kluczowe jest, aby przy klasyfikacji odpadów kierować się odpowiednimi normami, które uwzględniają wszystkie aspekty ich wpływu na zdrowie ludzi oraz środowisko.

Pytanie 10

W karcie charakterystyki pewnej substancji znajduje się piktogram dotyczący transportu. Jest to substancja z grupy szkodliwych dla zdrowia

A. cieczy.

B. gazów.

C. ciał stałych.

D. płynów.

Poprawna odpowiedź to "ciał stałych". Piktogram przedstawiający substancję szkodliwą dla zdrowia odnosi się do materiałów klasyfikowanych jako 6.1 według Międzynarodowego Systemu Transportu Materiałów Niebezpiecznych. Substancje te mogą być trujące i stwarzać zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, co wymaga szczególnej ostrożności podczas transportu i przechowywania. W praktyce, substancje stałe, takie jak pewne chemikalia, są klasyfikowane w tej kategorii, ponieważ ich forma fizyczna może powodować poważne konsekwencje zdrowotne w przypadku kontaktu. Do dobrych praktyk w transporcie materiałów niebezpiecznych należy stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, jak rękawice czy maski, a także zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania, aby zminimalizować ryzyko wycieków czy narażenia ludzi na szkodliwe substancje. Wiedza dotycząca klasyfikacji materiałów niebezpiecznych jest niezbędna dla każdego, kto pracuje w branżach związanych z transportem chemikaliów, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno pracowników, jak i środowiska.

Pytanie 11

Dokonano pomiaru pH dwóch roztworów, uzyskując wartości pH= 2 oraz pH= 5. Wskaźnij poprawnie sformułowany wniosek.

A. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest 1000 razy mniejsze niż w roztworze o pH = 2

B. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest trzykrotnie mniejsze niż w roztworze o pH = 2

C. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest 1000 razy wyższe niż w roztworze o pH = 2

D. Stężenie jonów [H+] w roztworze o pH= 5 jest większe o 3 mol/dm3 niż w roztworze o pH = 2

Niezrozumienie konsekwencji skali pH prowadzi do błędnych wniosków. W przypadku stwierdzenia, że stężenie jonów [H+] w roztworze o pH=5 jest 3 razy mniejsze niż w roztworze o pH=2, pomija się kluczowy fakt o logarytmicznej naturze skali pH. Zmiana pH o jednostkę oznacza dziesięciokrotną różnicę w stężeniu jonów, co tworzy mylne przekonanie, że różnice są liniowe. W konsekwencji, jeśli pH zmienia się z 2 na 5, stężenie [H+] nie zmniejsza się o 3, ale o 1000 razy. Twierdzenie, że stężenie w roztworze pH=5 jest 1000 razy większe niż w pH=2, także jest błędne, ponieważ ignoruje właściwości pH jako miary stężenia jonów. Odpowiedź sugerująca, że stężenie w roztworze o pH=5 jest większe o 3 mol/dm3 niż w pH=2, wskazuje na brak zrozumienia skali i jednostek. W rzeczywistości różnice te nie są mierzone w molach, ale w proporcjach logarytmicznych. Błędem jest również myślenie, że takie zmiany można analizować w sposób prosty, liniowy, co jest sprzeczne z podstawowymi zasadami chemii kwasowo-zasadowej. Aby unikać takich nieporozumień, należy stosować dokładne obliczenia oparte na logarytmach oraz zrozumienie, jak pH wpływa na różne procesy chemiczne i biologiczne.

Pytanie 12

Aby odcedzić galaretowaty osad, konieczne jest użycie sączka

A. miękki

B. sztywny

C. średni

D. utwardzony

Odpowiedź 'miękki' jest prawidłowa, ponieważ do przesączania galaretowatego osadu najlepiej zastosować sączek o właściwościach umożliwiających skuteczne oddzielanie cieczy od stałych cząstek. Miękkie sączki charakteryzują się zdolnością do wchłaniania większych cząstek, co czyni je odpowiednim wyborem w przypadku substancji o konsystencji galaretowatej. Przykładem sączków miękkich są te wykonane z papieru filtracyjnego, które mają wysoką porowatość i są w stanie zatrzymać cząstki, jednocześnie pozwalając na przepływ cieczy. W zastosowaniach laboratoryjnych, takie jak analiza chemiczna lub mikrobiologiczna, użycie odpowiednich sączków jest kluczowe dla uzyskania czystych i precyzyjnych wyników. Ponadto, użycie miękkiego sączka minimalizuje ryzyko uszkodzenia delikatnych cząstek, co jest istotne w przypadku analizy próbek, w których struktura materiału jest istotna dla dalszych badań. Zgodnie z normami ISO i dobrą praktyką laboratoryjną, dobór odpowiedniego sączka jest kluczowym etapem procesu filtracji.

Pytanie 13

Aby w badanej próbie w trakcie zmiany pH nastąpiła zmiana barwy na malinową, należy użyć

Zmiany barw najważniejszych wskaźników kwasowo-zasadowych
Wskaźnik	Barwa w środowisku			Zakres pH zmiany barwy
Wskaźnik	Kwasowym	Obojętnym	Zasadowym	Zakres pH zmiany barwy
oranż metylowy	czerwona	żółta	żółta	3,2÷4,4
lakmus (mieszanina substancji)	czerwona	fioletowa	niebieska	4,5÷8,2
fenoloftaleina	bezbarwna	bezbarwna	malinowa	8,2÷10,0
wskaźnik uniwersalny (mieszanina substancji)	czerwona (silnie kwaśne) pomarańczowa (słabo kwaśne)	żółta	niebieska (silnie zasadowe) zielona (słabo zasadowe)	co jeden stopień skali
herbata	żółta	czerwona-brunatna	brązowa
sok z czerwonej kapusty	fioletowa	niebieska	zielona

A. lakmusu.

B. fenoloftaleiny.

C. oranżu metylowego.

D. wskaźnika uniwersalnego.

Fenoloftaleina to naprawdę fajny wskaźnik pH, który zmienia kolor z bezbarwnego na malinowy, gdy pH jest w granicach od 8,2 do 10,0. Więc jeśli pH jest niższe niż 8,2, to zostaje bezbarwna. To sprawia, że jest super do wykrywania zasadowego środowiska. Używamy jej w laboratoriach chemicznych, szczególnie przy titracji, bo tam zmiany pH są kluczowe. Zauważyłem też, że fenoloftaleina jest przydatna w różnych branżach, na przykład w farmacji i w analizach wody, bo pomaga ocenić, czy próbki są zasadowe. Z moich doświadczeń wynika, że przed wyborem wskaźnika warto dokładnie obliczyć pH próbki, żeby dobrze zrozumieć wyniki. No i trzeba ostrożnie podchodzić do fenoloftaleiny, bo w większych stężeniach może być szkodliwa dla organizmów wodnych.

Pytanie 14

Jaką objętość zasady sodowej o stężeniu 1,0 mol/dm3 należy dodać do 56,8 g kwasu stearynowego, aby otrzymać mydło sodowe (stearynian sodu)?

C₁₇H₃₅COOH + NaOH → C₁₇H₃₅COONa + H₂O

(M_{C₁₇H₃₅COOH} = 284 g/mol, M_{C₁₇H₃₅COONa} = 306 g/mol, M_NaOH = 40 g/mol, M_H₂O= 18 g/mol)

A. 100 cm3

B. 200 cm3

C. 150 cm3

D. 250 cm3

Odpowiedź 200 cm3 jest poprawna, ponieważ do syntezy mydła sodowego z kwasu stearynowego potrzebujemy odpowiedniej ilości zasady sodowej, która zneutralizuje kwas. W przypadku kwasu stearynowego, którego masa wynosi 56,8 g, obliczamy liczbę moli, korzystając z jego masy molowej wynoszącej około 284 g/mol. Obliczamy liczbę moli kwasu stearynowego: 56,8 g / 284 g/mol = 0,2 mol. Zasada sodowa w stężeniu 1,0 mol/dm3 oznacza, że w 1 dm3 roztworu znajduje się 1 mol NaOH. Aby zneutralizować 0,2 mola kwasu, potrzebujemy 0,2 dm3 roztworu NaOH, co odpowiada 200 cm3. Zastosowanie odpowiednich proporcji w syntezie mydeł jest kluczowe dla uzyskania właściwej struktury chemicznej produktu końcowego, co wpływa na jego właściwości użytkowe. Prawidłowe przygotowanie mydeł sodowych znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym oraz chemicznym, gdzie jakość surowców oraz ilości reagentów są ściśle normowane przez odpowiednie standardy.

Pytanie 15

Korzystając z danych w tabeli wskaż, ile cm3 36% roztworu HCl należy użyć, aby przygotować 250 cm3 0,1-molowego roztworu tego kwasu.

% wagowy [%]	d₄²⁰ [g/cm³]	m HCl w 100 cm³ [g/100cm³]	C_{M HCl} [mol/dm³]
30	1,1492	34,48	9,46
32	1,1593	37,10	10,17
34	1,1691	39,75	10,90
36	1,1789	42,44	11,64

A. 2,52 cm3

B. 2,15 cm3

C. 2,13 cm3

D. 2,50 cm3

Aby przygotować 250 cm³ 0,1-molowego roztworu HCl z 36% roztworu, użycie 2,15 cm³ tego roztworu jest poprawne. Obliczenia opierają się na zasadzie rozcieńczenia, która jest kluczowym pojęciem w chemii. Przygotowując roztwory, istotne jest, aby znać stężenie molowe roztworu wyjściowego oraz objętość roztworu, który chcemy uzyskać. W tym przypadku, 36% roztwór HCl ma stężenie molowe wynoszące około 10 mol/dm³. Aby obliczyć, ile tego roztworu potrzeba, stosujemy równanie rozcieńczenia: C1 * V1 = C2 * V2, gdzie C1 to stężenie roztworu wyjściowego, V1 to objętość roztworu wyjściowego, C2 to stężenie roztworu docelowego, a V2 to objętość roztworu docelowego. Po podstawieniu wartości i przekształceniu równania otrzymujemy, że V1 wynosi 2,15 cm³. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy jest niezwykle istotne w laboratoriach chemicznych, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów jest kluczowe dla uzyskania powtarzalnych i wiarygodnych wyników eksperymentalnych. Dobrą praktyką jest również zawsze zwracać uwagę na jednostki oraz dokładność pomiaru, co jest fundamentalne w chemii analitycznej.

Pytanie 16

Materiał uzyskany przez zmieszanie prób pobranych w ustalonych odstępach czasu określa się mianem próbki

A. ogólnej

B. proporcjonalnej

C. złożonej

D. ogólną okresową

Odpowiedź "ogólną okresową" jest prawidłowa, ponieważ odnosi się do próbek, które są zbierane z określonymi odstępami czasowymi, co pozwala na uzyskanie reprezentatywnego obrazu danego zjawiska lub procesu w określonym czasie. Próbki te są kluczowe w wielu dziedzinach, takich jak monitorowanie jakości środowiska, analizy chemiczne czy badania statystyczne. Przykładem może być analiza jakości wody, gdzie próbki są pobierane regularnie, aby ocenić zmiany w zanieczyszczeniu w czasie. W praktyce, stosowanie próbek ogólnych okresowych pozwala na zminimalizowanie wpływu przypadkowych zjawisk i uzyskanie bardziej wiarygodnych danych. Przy takich badaniach istotne jest również przestrzeganie norm ISO, które zalecają określone metody pobierania próbek, aby zapewnić ich jednorodność i reprezentatywność. Zrozumienie tego konceptu jest kluczowe dla profesjonalistów zajmujących się badaniami, jakością oraz kontrolą procesów.

Pytanie 17

Na etykiecie próbki środowiskowej należy umieścić datę jej pobrania, lokalizację poboru oraz

A. typ środka transportowego

B. czas transportu próbki

C. liczbę osób pobierających próbkę

D. nazwisko osoby, która pobrała próbkę

Podanie nazwiska osoby pobierającej próbkę jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedzialności oraz identyfikowalności procesu pobierania próbek środowiskowych. W praktyce, każda próbka powinna być związana z osobą, która ją pobrała, aby w razie potrzeby można było przeprowadzić dalsze wyjaśnienia lub analizy. Przykładowo, w przypadku wykrycia nieprawidłowości w wynikach badań, identyfikacja osoby pobierającej próbkę pozwala na ocenę, czy pobranie było przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi procedurami oraz standardami jakości. Zgodnie z normami ISO 17025 oraz ISO 14001, odpowiednia dokumentacja jest kluczowym elementem systemu zarządzania jakością i ochroną środowiska. Dodatkowo, w sytuacji audytów lub kontroli, informacje o osobie odpowiedzialnej za pobranie próbki mogą być istotne dla potwierdzenia zgodności z wymaganiami regulacyjnymi i procedurami operacyjnymi. Właściwe oznaczenie próbek zwiększa również przejrzystość i wiarygodność wyników badań.

Pytanie 18

Podaj kolejność odczynników chemicznych według rosnącego stopnia czystości?

A. Czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie, czysty

B. Czysty, czysty do analizy, chemicznie czysty, czysty spektralnie

C. Czysty, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty spektralnie

D. Czysty spektralnie, chemicznie czysty, czysty do analizy, czysty

Często niepoprawne uszeregowanie odczynników chemicznych może wynikać z tego, że nie do końca rozumiemy różnice między klasami czystości i ich stosowaniem. Jak ktoś pisze, że 'czysty' jest czystszy niż 'czysty do analizy', to wprowadza w błąd. 'Czysty' to substancja, która może mieć jakieś zanieczyszczenia chemiczne, przez co nie nadaje się do dokładnych analiz. A 'czysty do analizy' to taki, co był oczyszczony, żeby zminimalizować wpływ zanieczyszczeń na wyniki. W laboratoriach chemicznych powinno się stosować reagentów o określonym poziomie czystości, żeby zapewnić rzetelność badań. Jak się pomyli w uszeregowaniu, to można wpaść w problemy z normami i standardami, które określają wymagania czystości chemikaliów. Polecam zapoznać się z dokumentacją techniczną i wytycznymi o reagentach, żeby unikać błędów w rozumieniu poziomów czystości i ich użycia.

Pytanie 19

Jakie czynniki wpływają na zmiany jakościowe w składzie próbki?

A. składu biologicznego próbki.

B. lokalizacji pobrania.

C. przeprowadzonych analiz.

D. wiedzy i umiejętności próbobiorcy.

Wybór zleconych badań jako czynnika determinującego zmiany jakościowe w składzie próbki jest mylący, ponieważ zlecenia odnoszą się do procedur badawczych, a nie do samej próbki. Zlecenia definiują cele badań i metodykę, ale nie wpływają bezpośrednio na jakość czy skład próbki. Podobnie, miejsce poboru próbki może mieć znaczenie w kontekście kontaminacji lub zmienności środowiskowej, jednak nie jest kluczowym czynnikiem wpływającym na zmiany jakościowe w składzie próbki, które są przede wszystkim rezultatem procesów zachodzących wewnątrz próbki. Z kolei wiedza i umiejętności próbobiorcy są istotne dla zapewnienia rzetelności i powtarzalności wyników badań, ale same w sobie nie determinują zmian jakościowych. Kluczowe jest zrozumienie, że zmiany jakościowe wynikają z interakcji składników biologicznych, które są podstawą składu próbki. Takie myślenie pozwala uniknąć typowych błędów, takich jak skupienie się na aspektach proceduralnych zamiast na naturze samej próbki. Zrozumienie biologicznych i chemicznych właściwości składników próbek jest niezbędne do prawidłowej analizy i interpretacji wyników, dlatego należy kierować się w badaniach głębszymi podstawami naukowymi, a nie jedynie wytycznymi czy formalnymi zleceniami.

Pytanie 20

W laboratorium chemicznym systemy wodne zazwyczaj oznacza się kolorem zielonym

A. parową

B. wodną

C. ściekową

D. przeciwpożarową

Zrozumienie znaczenia kolorów stosowanych w oznakowaniu instalacji przemysłowych i laboratoryjnych jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa. Odpowiedzi, które wskazują inne kolorowe kody, takie jak parowa, ściekowa czy przeciwpożarowa, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, jeżeli nie zidentyfikuje się ich właściwie. Instalacje parowe są zazwyczaj oznaczane na czerwono, co sugeruje wysokie ryzyko związane z wysoką temperaturą oraz ciśnieniem, a ich pomylenie z instalacjami wodnymi może być katastrofalne. Z kolei instalacje ściekowe, które często są kodowane w kolorze brązowym lub czarnym, służą do transportowania odpadów i muszą być zarządzane z zachowaniem szczególnej ostrożności, aby uniknąć zanieczyszczenia środowiska. Kolor czerwony dla systemów przeciwpożarowych odnosi się do urządzeń gaśniczych i hydrantów, co także wymaga szybkiej identyfikacji w sytuacjach awaryjnych. Ignorowanie tych standardów i pomylenie kolorów może prowadzić do nieporozumień, które są niebezpieczne w sytuacjach kryzysowych. Dlatego kluczowym jest, aby wszyscy pracownicy laboratoriów oraz obiektów przemysłowych byli dobrze przeszkoleni w zakresie prawidłowego oznakowania instalacji oraz znaczenia kolorów, co podkreśla znaczenie edukacji w zakresie BHP w miejscu pracy.

Pytanie 21

Jakie metody można zastosować do rozdzielania i koncentracji składników próbki?

A. mineralizację suchą

B. wymywanie lub wymianę jonową

C. rozpuszczanie i rozcieńczanie

D. spawanie

Wybrane odpowiedzi, takie jak stapianie, rozpuszczanie i rozcieńczanie czy wymywanie lub wymiana jonowa, wskazują na niewłaściwe podejście do procesu analizy próbek. Stapianie to technika, która polega na podgrzewaniu materiałów do ich stanu ciekłego, jednak nie prowadzi do skutecznego rozdzielania składników próbki, a jedynie do ich fizycznej zmiany stanu skupienia, co nie jest odpowiednie w kontekście analizy chemicznej. Rozpuszczanie i rozcieńczanie mogą być użyteczne w niektórych przypadkach, lecz w kontekście rozdzielania składników próbki nie są wystarczające, ponieważ wiele składników może pozostać w zawiesinie lub nie rozpuścić się w danym rozpuszczalniku. Przykładem może być sytuacja, w której próbka zawiera nieorganiczne sole, które są słabo rozpuszczalne, co prowadzi do niepełnego wydobycia informacji. Wymiana jonowa oraz wymywanie to techniki stosowane głównie w kontekście oczyszczania wody lub usuwania zanieczyszczeń, a nie do analizy składników chemicznych próbki. Te metody nie są w stanie dostarczyć pełnego obrazu zawartości chemicznej, co jest kluczowe w badaniach analitycznych. W praktyce, nieprawidłowe zastosowanie tych technik może prowadzić do błędnych interpretacji wyników i złej oceny jakości analizowanej próbki.

Pytanie 22

Proces wydobywania składnika z cieczy lub ciała stałego w mieszance wieloskładnikowej poprzez jego rozpuszczenie w odpowiednim rozpuszczalniku to

A. ekstrakcja

B. saturacja

C. destylacja

D. dekantacja

Ekstrakcja to proces inżynierii chemicznej, który polega na wydobywaniu jednego lub więcej składników z mieszaniny za pomocą odpowiedniego rozpuszczalnika. Kluczowym aspektem ekstrakcji jest wybór właściwego rozpuszczalnika, który powinien selektywnie rozpuszczać substancje pożądane, pozostawiając inne składniki nietknięte. Przykładowo, w przemyśle farmaceutycznym wykorzystuje się ekstrakcję do oddzielania aktywnych składników z roślin, co pozwala na produkcję leków. W branży spożywczej ekstrakcja jest stosowana do uzyskiwania olejków eterycznych z roślin, co znajduje zastosowanie w aromaterapii i produkcji żywności. Dobór rozpuszczalnika może być determinowany przez takie czynniki jak rozpuszczalność składników, pH oraz temperatura. Dobre praktyki w ekstrakcji obejmują także optymalizację warunków procesu, co może znacząco zwiększyć wydajność i jakość uzyskiwanych produktów. W standardach branżowych, takich jak ISO 9001, podkreśla się znaczenie kontrolowania procesów, aby zapewnić ich efektywność i zgodność z wymaganiami jakościowymi.

Pytanie 23

Dekantacja to metoda

A. opadania cząstek ciała stałego w wyniku działania siły ciężkości, które są rozproszone w cieczy

B. oddzielania cieczy od osadu, która polega na odparowaniu cieczy

C. oddzielania cieczy od osadu, która polega na zlaniu cieczy znad osadu

D. oddzielania cieczy lub gazu od cząstek ciała stałego, które są w nich zawieszone, polegająca na przepuszczeniu zawiesiny przez przegrodę filtracyjną

Dekantacja to taki sposób oddzielania cieczy od osadu, polegający na tym, że wlewasz ciecz znad osadu do innego naczynia. Jest super popularna w laboratoriach chemicznych i w różnych branżach, szczególnie przy oczyszczaniu i separacji. Głównym celem tego procesu jest zdobycie czystej cieczy i pozbycie się osadu, który ląduje na dnie. Przykłady? No to na przykład wino – dekantuje się je, żeby oddzielić osad, który powstaje przy fermentacji. W laboratoriach też często używają dekantacji, żeby pozbyć się osadu po reakcjach chemicznych. To prosta i skuteczna metoda, co czyni ją jedną z podstawowych technik w chemii. Ważne jest, żeby robić to ostrożnie, żeby nie zmieszać cieczy z osadem. Dobrze jest też używać odpowiednich naczyń, które pomogą ci w precyzyjnym zlaniu cieczy.

Pytanie 24

Aby przyspieszyć reakcję, należy zwiększyć stężenie substratów

A. zmniejszyć, a temperaturę obniżyć

B. zmniejszyć, a temperaturę podnieść

C. zwiększyć, a temperaturę zmniejszyć

D. zwiększyć, a temperaturę podnieść

Zwiększenie szybkości reakcji chemicznych trochę się sprowadza do tego, jak ważne są substraty i temperatura. Kiedy podnosisz stężenie substratów, to więcej cząsteczek jest dostępnych do reakcji, więc mają większe szanse na zderzenie. Z drugiej strony, wyższa temperatura podkręca energię kinetyczną cząsteczek, co sprawia, że zderzają się częściej i mocniej, co pomaga im pokonać energię aktywacji. Na przykład w biochemii, jak mamy reakcje enzymatyczne, zwiększenie stężenia substratu może pomóc osiągnąć maksymalną prędkość reakcji, co jest zgodne z zasadą Vmax. W praktyce w przemyśle chemicznym, dobrze jest dostosować stężenie i temperaturę, żeby zoptymalizować wydajność i rentowność. Ciekawe jest to, że czasami, jak w reakcjach równowagi, podwyższenie stężenia reagentów może przesunąć równowagę w stronę produktów, co też jest korzystne dla wydajności reakcji.

Pytanie 25

Metodą, która nie służy do utrwalania próbek wody, jest

A. zakwaszenie do pH < 2

B. schłodzenie do temperatury 2-5°C

C. dodanie biocydów

D. naświetlanie lampą UV

Wybór schłodzenia do temperatury 2-5°C jako metody utrwalania próbki wody jest powszechnie stosowany, ponieważ niskie temperatury spowalniają procesy biologiczne oraz chemiczne, co jest kluczowe dla zachowania stabilności próbki. Metoda ta jest zgodna z wytycznymi ISO, które rekomendują utrzymanie próbek w odpowiednich warunkach, aby zminimalizować ryzyko degradacji i utraty właściwości próbki. Dodanie biocydów to kolejna strategia, która ma na celu eliminację mikroorganizmów, co również wpływa na zachowanie integralności próbki. Zakwaszenie próbki do pH < 2 jest stosowane w niektórych analizach, szczególnie w kontekście metalurgii i chemii analitycznej, aby zdenaturować białka i stabilizować niektóre substancje, co jest istotne w przypadku próbek wymagających analizy chemicznej. Błędem jest jednak założenie, że naświetlanie lampą UV może uznać za metodę utrwalania, ponieważ jego celem jest dezynfekcja, a nie długoterminowe zabezpieczenie próbki. Naświetlanie UV może prowadzić do nieodwracalnych zmian chemicznych, a także do zniszczenia niektórych związków w próbce, co osłabia jakość wyników analiz. W kontekście odpowiednich praktyk laboratoryjnych, należy przestrzegać standardów dotyczących przygotowania próbek, aby zapewnić ich wiarygodność i dokładność analiz.

Pytanie 26

Na skutek krystalizacji 18 g kwasu benzoesowego uzyskano 8 g czystego produktu. Jaką wydajność miała ta krystalizacja?

A. 2,25 g

B. 44,44%

C. 2,25%

D. 44,44 g

Wydajność procesu krystalizacji oblicza się jako stosunek masy uzyskanego produktu do masy surowca, wyrażony w procentach. W tym przypadku, otrzymując 8 g czystego kwasu benzoesowego z 18 g użytego surowca, wydajność wynosi: (8 g / 18 g) * 100% = 44,44%. Taka wydajność jest ważna w kontekście procesów technologicznych, ponieważ pozwala ocenić, jak efektywnie surowce zostały wykorzystane. W praktyce, wysoka wydajność jest pożądana, ponieważ obniża koszty materiałowe i zwiększa rentowność produkcji. W kontekście przemysłu farmaceutycznego lub chemicznego, osiągnięcie wysokiej wydajności krystalizacji jest kluczowe dla zapewnienia czystości i jakości produktów końcowych, co odpowiada standardom takim jak GMP (Good Manufacturing Practices). Dodatkowo, analiza wydajności może pomóc w identyfikacji potencjalnych problemów w procesie produkcyjnym i dostosowywaniu parametrów, aby zoptymalizować proces.

Pytanie 27

W urządzeniu Soxhleta wykonuje się

A. sublimację

B. ługowanie

C. krystalizację

D. dekantację

Aparat Soxhleta jest narzędziem wykorzystywanym w laboratoriach chemicznych do procesu ługowania, czyli ekstrakcji substancji rozpuszczalnych w cieczy z materiałów stałych. Jego działanie opiera się na cyklicznym procesie, w którym rozpuszczalnik, najczęściej ciecz organiczna, jest wielokrotnie przepuszczany przez próbkę materiału. Dzięki temu można efektywnie wydobyć związek chemiczny, który jest rozpuszczalny w danym rozpuszczalniku. W praktyce, metodyka Soxhleta jest szczególnie przydatna w analizie tłuszczy, olejów, a także innych substancji organicznych. Przykładowo, w analizach żywnościowych, użycie aparatu Soxhleta pozwala na skuteczne oznaczenie zawartości tłuszczu w próbkach, co jest zgodne z normami, takimi jak ISO 6492. Dobrze przeprowadzony proces ługowania w aparacie Soxhleta charakteryzuje się wysoką efektywnością, co czyni go standardem w wielu laboratoriach zajmujących się analizą chemiczną.

Pytanie 28

Odczynnik, który w specyficznych warunkach reaguje wyłącznie z danym jonem, umożliwiając tym samym jego identyfikację w mieszance, to odczynnik

A. indywidualny

B. specyficzny

C. charakterystyczny

D. selektywny

Odczynnik specyficzny to taki, który reaguje z określonym jonem w danej mieszaninie, co pozwala na jego wykrycie i analizę. Oznacza to, że w warunkach laboratoryjnych, odczynnik ten jest w stanie wyizolować reakcję tylko dla jednego jonu, unikając interakcji z innymi składnikami. Przykładem może być zastosowanie odczynnika specyficznego do wykrywania jonów srebra w roztworach, gdzie używany jest tiocyjanian potasu, który reaguje z srebrem, tworząc charakterystyczny kompleks. Tego typu odczynniki są kluczowe w analizie chemicznej, gdyż umożliwiają precyzyjne pomiary i wykrywanie substancji w skomplikowanych mieszaninach. W laboratoriach często stosuje się różne metody analityczne, takie jak spektroskopia czy chromatografia, które wymagają użycia odczynników o wysokiej specyfice, aby wyniki były wiarygodne. Specyficzność odczynnika jest zgodna z dobrą praktyką laboratoryjną i standardami jakości, co jest istotne w kontekście zapewnienia dokładności wyników analizy.

Pytanie 29

Jaki jest błąd względny pomiaru na wadze o precyzji 0,1 g dla próbki o wadze 1 g?

A. 100%

B. 10%

C. 1%

D. 0,1%

Błąd względny ważenia określa stosunek błędu pomiaru do wartości mierzonej, wyrażony w procentach. W przypadku wagi o dokładności 0,1 g, oznacza to, że maksymalny błąd pomiaru przy ważeniu próbki o masie 1 g wynosi 0,1 g. Aby obliczyć błąd względny, stosujemy wzór: (błąd pomiaru / wartość mierzona) * 100%. Wstawiając dane: (0,1 g / 1 g) * 100% = 10%. Taki błąd względny jest szczególnie istotny w laboratoriach, gdzie precyzyjność pomiarów jest kluczowa, na przykład w analizach chemicznych, gdzie nawet niewielkie odchylenia mogą prowadzić do błędnych wyników. W praktyce, znajomość błędu względnego pozwala ocenić jakość pomiaru oraz dostosować metodykę ważenia do wymogów analizy. Przy wyborze wagi, warto zwrócić uwagę na jej dokładność oraz na to, w jaki sposób błąd względny wpływa na wyniki końcowe, co jest kluczowe w kontekście standardów jakości, takich jak ISO 17025.

Pytanie 30

Wskaż metodę rozdzielenia układu, w którym fazą rozproszoną jest ciało stałe, a fazą rozpraszającą gaz.

faza rozproszona	faza rozpraszająca
faza rozproszona	gaz	ciecz	ciało stałe
gaz	-	piana	piana stała
ciecz	aerozol ciekły	emulsja	emulsja stała
ciało stałe	aerozol stały	zol	zol stały

A. Filtracja.

B. Dekantacja.

C. Sedymentacja.

D. Destylacja.

Filtracja jest kluczową metodą rozdzielania układów, w których fazą rozproszoną jest ciało stałe, a fazą rozpraszającą gaz. Działa ona na zasadzie oddzielania cząstek stałych od gazów poprzez zastosowanie medium filtracyjnego, które może być wykonane z różnych materiałów, takich jak papier filtracyjny, tkaniny, czy nawet ceramika. Proces ten jest szeroko stosowany w laboratoriach chemicznych, przemysłowych systemach oczyszczania powietrza oraz w procesach związanych z produkcją leków, gdzie ważne jest usunięcie niepożądanych cząstek stałych. W praktyce, w laboratoriach chemicznych, filtracja może być stosowana do oczyszczania gazów z pyłów, co ma zastosowanie w badaniach dotyczących jakości powietrza. Zastosowanie filtracji zgodnie z uznawanymi standardami, takimi jak ISO 16890, pozwala na efektywne podejście do zarządzania jakością powietrza, co jest kluczowe w kontekście zdrowia publicznego i ochrony środowiska. Dodatkowo, filtracja umożliwia również precyzyjne kontrolowanie procesów produkcyjnych, co wpływa na jakość końcowego produktu.

Pytanie 31

Aby przeprowadzić analizę jakościową, próbkę mosiądzu należy roztworzyć w stężonym kwasie

A. siarkowym(VI)

B. bromowodorowym

C. chlorowodorowym

D. azotowym(V)

Roztwarzanie mosiądzu w stężonym kwasie azotowym(V) jest prawidłowym podejściem, ponieważ kwas ten jest silnym utleniaczem, zdolnym do rozkładu mosiądzu, który jest stopem miedzi i cynku. Kwas azotowy(V) powoduje utlenienie miedzi do tlenków miedzi oraz rozpuszczenie cynku, a reakcja ta prowadzi do powstania azotanu miedzi i azotanu cynku. Stosowanie kwasu azotowego w analizie jakościowej ma zastosowanie w laboratoriach chemicznych oraz w przemyśle metalurgicznym, gdzie dokładna analiza składników stopów jest kluczowa dla kontrolowania jakości produktów. Na przykład, w procesach produkcji i recyklingu metali nieżelaznych, analiza jakościowa przy użyciu kwasu azotowego pozwala na dokładne określenie proporcji składników w stopach, co ma istotne znaczenie dla ich dalszego przetwarzania oraz zastosowania. W pracy laboratoryjnej należy pamiętać o zachowaniu odpowiednich środków ostrożności, ponieważ kwas azotowy jest substancją silnie żrącą i toksyczną, co wymaga stosowania odpowiednich zabezpieczeń osobistych oraz procedur BHP.

Pytanie 32

Sporządzono 250 cm3 roztworu glicerolu o gęstości 1,05 g/cm3 w temperaturze 20°C. Korzystając z danych zamieszczonych w tabeli, określ stężenie procentowe sporządzonego roztworu glicerolu.

Glicerolu [%]	10%	20%	30%	50%
d²⁰ [g/dm³]	1023,70	1048,40	1073,95	1127,20

A. 10%

B. 30%

C. 20%

D. 40%

Stężenie procentowe roztworu glicerolu wynosi 20%, co jest zgodne z danymi dotyczącymi gęstości roztworów. Gęstość sporządzonego roztworu (1,05 g/cm3) jest bliska gęstości 20% roztworu glicerolu, wynoszącej 1,048 g/cm3. W praktyce, obliczanie stężeń procentowych jest kluczowe w chemii oraz w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym, gdzie precyzyjne przygotowanie roztworów ma istotne znaczenie. W przypadku glicerolu, który jest powszechnie stosowany jako środek nawilżający i konserwujący, znajomość jego stężenia pozwala na odpowiednie dostosowanie formulacji produktów. Warto także pamiętać, że gęstość roztworów zmienia się w zależności od temperatury i stężenia, co powinno być brane pod uwagę przy przeprowadzaniu eksperymentów i kalkulacji. Używanie tabel gęstości oraz znajomość zasad przygotowywania roztworów są podstawowymi umiejętnościami, które powinien posiadać każdy chemik i technik laboratoryjny.

Pytanie 33

Przy transporcie próbek wody zaleca się, aby próbki były

A. zakwaszone do pH < 6

B. zalkalizowane

C. schłodzone do temperatury 2 - 5°C

D. narażone na działanie światła

Schłodzenie próbek wody do temperatury 2 - 5°C to naprawdę ważny krok, gdy transportujemy te próbki. Chodzi o to, żeby zmniejszyć wszelkie zmiany w ich składzie chemicznym i biologicznym. Niska temperatura spowalnia mikroorganizmy i różne reakcje chemiczne, które mogą zniszczyć próbki. W praktyce, według wytycznych takich organizacji jak EPA albo ISO, próbki powinny być transportowane w termosach czy chłodnicach, żeby zachować ich właściwości fizykochemiczne. Na przykład, jeśli analizujemy wodę pitną, to dobre utrzymanie temperatury jest konieczne dla dokładnych wyników badań, co jest kluczowe dla zdrowia publicznego. Dodatkowo, schłodzenie próbek pomaga też w zachowaniu ich wartości analitycznej, co jest ważne, zwłaszcza w kontekście monitorowania jakości wód w środowisku. Dlatego naprawdę trzeba trzymać się tych standardów, żeby uzyskać wiarygodne wyniki.

Pytanie 34

Roztwór o dokładnej masie z odważki analitycznej powinien być sporządzony

A. w kolbie miarowej

B. w zlewce

C. w kolbie stożkowej

D. w cylindrze miarowym

Roztwór mianowany z odważki analitycznej należy przygotować w kolbie miarowej, ponieważ ta szklana naczynie jest zaprojektowane do precyzyjnego przygotowywania roztworów o określonych objętościach. Kolby miarowe są wyposażone w wyraźne oznaczenia, które pozwalają na dokładne odmierzenie objętości cieczy, co jest kluczowe w chemii analitycznej. Przygotowując roztwór, należy najpierw rozpuścić odważoną ilość substancji w niewielkiej objętości rozpuszczalnika, a następnie uzupełnić do oznaczonej objętości. Dzięki temu otrzymujemy roztwór o znanym stężeniu, co jest niezbędne w różnych analizach chemicznych. Przykładem praktycznym jest przygotowanie roztworu buforowego, gdzie precyzyjne stężenie reagentów wpływa na efektywność reakcji chemicznych. Standardy przygotowania roztworów, takie jak ISO 8655, podkreślają znaczenie stosowania odpowiednich naczyń do uzyskania wiarygodnych wyników.

Pytanie 35

Na opakowaniu którego odczynnika powinien znaleźć się piktogram przedstawiony na ilustracji?

A. Wodorotlenku sodu.

B. Chlorku sodu.

C. Glukozy.

D. Stearynianu sodu.

Prawidłowa odpowiedź to wodorotlenek sodu, ponieważ piktogram przedstawiony na ilustracji symbolizuje substancje żrące. Wodorotlenek sodu (NaOH) jest silną zasadą, która wykazuje właściwości żrące, co sprawia, że jest niezwykle ważne, aby był odpowiednio oznaczony na opakowaniu. W praktyce, wodorotlenek sodu jest szeroko stosowany w przemyśle chemicznym, w produkcji mydeł oraz jako środek czyszczący w gospodarstwie domowym. Zgodnie z przepisami dotyczącymi substancji niebezpiecznych, takie jak Rozporządzenie (WE) nr 1272/2008, każda substancja żrąca musi być oznaczona odpowiednim piktogramem, aby ułatwić identyfikację zagrożeń i zapewnić bezpieczeństwo użytkowników. Ponadto, stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice i gogle ochronne, jest zalecane przy pracy z wodorotlenkiem sodu, aby zminimalizować ryzyko poważnych obrażeń. Dlatego zrozumienie symboli na etykietach jest kluczowe dla bezpiecznego obchodzenia się z substancjami chemicznymi.

Pytanie 36

Na ilustracji numery rzymskie wskazują

A. I – rozdzielacz, II – sublimat

B. I – chłodnicę, II – destylat

C. I – rozdzielacz, II – destylat

D. I – chłodnicę, II – sublimat

Wybór odpowiedzi, w której I oznaczono jako rozdzielacz, a II jako sublimat, prowadzi do kilku kluczowych nieporozumień. Rozdzielacz jest urządzeniem, które służy do oddzielania różnych faz, na przykład cieczy od gazów, co nie jest jego funkcją w kontekście destylacji. Destylacja to proces, w którym składniki mieszaniny cieczy są oddzielane na podstawie różnicy ich temperatur wrzenia, a nie za pomocą rozdzielaczy. Sublimacja, z drugiej strony, to proces, w którym substancja przechodzi bezpośrednio ze stanu stałego do gazowego, omijając fazę ciekłą, co nie znajduje zastosowania w kontekście chłodnicy i destylacji. Odpowiedzi, które określają II jako sublimat, pomijają zrozumienie, że sublimacja nie jest zjawiskiem zachodzącym w pracy chłodnicy, a tym bardziej w procesie destylacyjnym. Często obserwowanym błędem jest niewłaściwe utożsamianie procesów termicznych i stanów skupienia substancji. Ważne jest, aby przy analizie procesów chemicznych zrozumieć różnice między podziałem na fazy oraz transformacjami fizycznymi, do których należy sublimacja. Dobrym przykładem są procesy odparowywania i skraplania, które są kluczowe w kontekście destylacji, a pomylenie tych pojęć prowadzi do nieprawidłowych wniosków dotyczących zastosowania urządzeń i ich funkcji. Konieczne jest przyswojenie sobie tych definicji, aby skutecznie operować w obszarze chemii i inżynierii procesowej.

Pytanie 37

Aby oddzielić mieszankę etanolu i wody, konieczne jest przeprowadzenie procesu

A. destylacji

B. dekantacji

C. ekstrakcji

D. sączenia

Destylacja jest procesem fizycznym, który wykorzystuje różnice w temperaturach wrzenia składników mieszaniny do ich rozdzielenia. W przypadku etanolu i wody, etanol ma niższą temperaturę wrzenia (78,37 °C) w porównaniu do wody (100 °C). Podczas destylacji podgrzewamy mieszaninę, aż etanol zacznie parować, a następnie skraplamy pary, zbierając czysty etanol. Proces ten jest powszechnie stosowany w przemyśle chemicznym oraz w produkcji alkoholu, gdzie oczyszcza się etanol od niepożądanych substancji. Destylacja jest również kluczowym procesem w laboratoriach chemicznych, gdzie czystość substancji ma ogromne znaczenie. Warto zaznaczyć, że dobór odpowiednich sprzętów, takich jak kolumna destylacyjna, może znacząco wpłynąć na efektywność rozdzielania. W praktyce, destylacja jest uważana za jedną z najważniejszych metod separacji w chemii, szczególnie w kontekście tworzenia czystych reagentów.

Pytanie 38

Aby otrzymać roztwór AgNO₃ (masa molowa AgNO₃ to 169,8 g/mol) o stężeniu 0,1 mol/dm³, należy

A. odważyć 16,98 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

B. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

C. odważyć 1,698 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 100 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

D. odważyć 169,80 g AgNO3, przenieść do kolby miarowej o pojemności 1000 cm3, rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić kolbę wodą destylowaną do kreski

Aby przygotować roztwór AgNO₃ o stężeniu 0,1 mol/dm³, kluczowe jest dokładne obliczenie masy soli do odważenia. Masa molowa AgNO₃ wynosi 169,8 g/mol, co oznacza, że 1 mol roztworu zawiera 169,8 g substancji. Dla stężenia 0,1 mol/dm³ obliczamy masę: 0,1 mol/dm³ * 169,8 g/mol = 16,98 g. Jednak w przypadku 100 cm³ roztworu potrzebujemy 1/10 tej masy, co daje 1,698 g. Właściwe wykonanie tego kroku jest zgodne z dobrą praktyką laboratoryjną, która podkreśla znaczenie precyzyjnego przygotowania roztworów, aby zapewnić powtarzalność wyników. Ważne jest również, aby całkowicie rozpuścić substancję w wodzie destylowanej przed uzupełnieniem do kreski w kolbie miarowej, co pozwoli uniknąć błędów związanych z niedostatecznym wymieszaniem. Tego typu procedury są standardem w laboratoriach chemicznych, co czyni je praktycznym doświadczeniem dla studentów oraz profesjonalistów w dziedzinie chemii.

Pytanie 39

Jakiego koloru nabierze lakmus w roztworze NaOH?

A. niebieski

B. czerwony

C. malinowy

D. fioletowy

Lakmus jest wskaźnikiem pH, który zmienia kolor w zależności od kwasowości lub zasadowości roztworu. W roztworze sodu wodorotlenku (NaOH), który jest silną zasadą, lakmus zabarwia się na kolor niebieski. To zjawisko jest wynikiem reakcji chemicznych zachodzących w obecności zasad, które zmieniają konfigurację cząsteczek lakmusu. NaOH, jako substancja alkaliczna, podnosi pH roztworu powyżej 7, co skutkuje zmianą koloru wskaźników pH z czerwonego (typowego dla kwasów) na niebieski. W praktyce, lakmus jest często stosowany w laboratoriach i edukacji, aby szybko ocenić pH różnych substancji, co jest niezwykle istotne w chemii analitycznej oraz w przemyśle chemicznym. Zrozumienie reakcji lakmusu z różnymi substancjami jest kluczowe dla wielu procesów, takich jak kontrola jakości wody czy reakcje chemiczne w przemyśle farmaceutycznym.

Pytanie 40

Aby podnieść temperaturę roztworu do 330 K, jakie wyposażenie jest potrzebne?

A. statywu, siatki, zlewki, termometru z zakresem temperatur 0--50°C

B. trójnogu, siatki ceramicznej, zlewki, termometru z zakresem temperatur 0-+100°C

C. trójnogu, siatki ceramicznej, zlewki, termometru z zakresem temperatur 0--0°C

D. statywu, siatki, zlewki, termometru z zakresem temperatur 0+100°C

Poprawna odpowiedź to wykorzystanie trójnogu, siatki ceramicznej, zlewki oraz termometru z zakresem temperatur 0-+100°C. Ta konfiguracja jest właściwa, ponieważ umożliwia bezpieczne i efektywne ogrzewanie roztworu do wymaganej temperatury 330 K (około 57°C). Trójnóg zapewnia stabilność podczas ogrzewania, co jest kluczowe w laboratoriach, gdzie bezpieczeństwo jest priorytetem. Siatka ceramiczna rozkłada ciepło równomiernie, co minimalizuje ryzyko lokalnych przegrzań, które mogą prowadzić do niepożądanych reakcji chemicznych. Użycie zlewki do podgrzewania roztworu jest standardową praktyką, ponieważ zlewki wykonane z odpowiednich materiałów (np. szkło borokrzemowe) są odporne na zmiany temperatury. Termometr z zakresem 0-+100°C jest odpowiedni do monitorowania temperatury, ponieważ pozwala na bezpieczne kontrolowanie wzrostu temperatury roztworu w bezpiecznym zakresie, nie przekraczającym maksymalnej temperatury mierzonej przez termometr. W laboratoriach chemicznych kluczowe jest przestrzeganie standardów bezpieczeństwa oraz stosowanie odpowiednich narzędzi, co zapewnia nie tylko dokładność eksperymentów, ale również ochronę przed zagrożeniami związanymi z wysoką temperaturą.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej